UIDDËLBURGSGHG COUttANI.
158° jaarsaai.
iVrijdag
15 Januari
Binnenland.
Dit Stad en Provincie.
■KuCR-s&MiMaahrt
a-a<ïATiMMSMBafKiïJSS2aa
12
1915
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in
Nederland franco p. p. f 1.25.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
V
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50;
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats
die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Ge interneerde Engelschen.
Uit Groningen meldt men aan de
N R. C.:
Met een e^tra-tnein zijn vanmorgen
bijna alle Britsche geïnterneerde offi
cieren ter verdere interaeering vanhier
maar Bodegraven gezonden, vermoede
lijk in verband met de gemelde ont
vluchting-
De commodore en enkele officieren
zijn te Groningen gebleven.
De geest der geïnterneerde man
schappen wordt er niet beter op. In
den afgeloopen nacht was h et nog
al rumoerig in de kazerne. De bewa
king is verscherpt.
Levensmid dealen voor België
Van heden af zal de Slaalsspoor da
gelijlcs een extra goederentrein laten
loopen van Rotterdam naar <le Belgische
grens voor vervoer van levensmiddelen
bestemd voor Luik.
Roosendaa 1—A ntwerpen
Men deelt aan de N. R. C. {mede, (dpt
er van Zaterdag 16 dezer af maar Kén
trein per dag zal vertrekken van Roo
sendaal naar Antwerpen, en wel de
DE GROOTE LEEMNG.
Het totaal bedrag der inschrijvingen
op de slaatslecning bedraagt
409 iniUioen 918.000 gulden.
Preferente inschrijvingen zullen ge
heel, de overige voor 50 °/o worden toe*-
ge wezen.
ARBEIDSLOON IN DEN ZEEUW-
SCHEN LANDBOUW.
In een eerste artikel over de sociale
■beteekenis van den Zeeuwschen Land
bouw bespreekt A. te Z. in hel Z
Landbouwblad de vraag hoeveel door
den landbouw in zijn geheel in de pro
vincie Zeeland aan arbeidsloon wordt uit
betaald.
Op grond van opgaven van de Land-
bouw-Önderlinge, bedraagt de jaarlijksche
uitgave aan arbeidsloon per H.A bere
kend gemiddeld 75.78 gulden, en komt de
schrijver, rekening houdend met de ver
houding in Zeeland van bouw en
grasland tot een totale uitgaaf van
10 936.9-iS.50 gulden aan arbeidsloou
Het leek ons wel interessant, schrijft
A., te trachten een vergelijking te maken
tusschen de uitgave aan arbeidsloon in
1912, en die 10 jaar terug, dus in 1902. [trein van 2.30 's namiddags. De och-
Door 37 landbouwers uit alle deelen tendtrein van 11 30 komt te vervallen,
en 'hoeken onzer provincie, werden mij
pp mijn vraag naar de stijging der ar-
beidsloonen, antwoorden ingezonden en
pp grond, jdaprvan komt bij tot een in 1902
ami arbeidsloon betaald bedrag van
8.022,182.30 gulden
Alzo o een sty ging in HO jöaE VÖH
2 914.766.20 gulden, dus van ongeveer
3 milüoen gulden
.Voorwaar een cijfer waarmee niet valt
spotten, en dat ongetwijfeld op verbete
ring van oen toestand der landarbeiders
wijst.
Men mag nu echter deze stijging niet
alleen aan stijging van de arbeidsmarkt
toeschrijven. Die dal doet, staat op een
verkeerd standpunt. De intensiveering in
Pnze provincie, zich kenmerkend door cul-
veering van meer werk vorderende ge
wassen, speelt hier mede eene rol.
We zien toch in de genoemde 10 jaar
de betrekkelijk weinig arbeid vragende
graangewassen verminderen met 7057IIA.
Zoo ook verminderden de eveneens
weinig arbeid vragende peulvruchten in
die jaren met 3637 HA.
Echter zien we de veel arbeid vra
gende gewassen aardappelen, bieten en
vlas verbazend toenemen Aardappelen
nl. met 2292 HA.; bieten met 9902 HA.
en vlas met 1998 HA.
Dc veel arbeid eischende gewassen
zien we dus toenemen, de minder ar
beid eischende gewassen zien we afne
men, Daardoor moet de totale uitgave
aan arbeidsloon natuurlijk stijgen.
Toch zijn ook de arbeidsloonen naar
boven.
Berekent men de gemiddelde waarde
voor kost, inwoning en bewassing op
f 300 per jaar, dan verkreeg ik uit de
mij toegezonden antwoorden;
Voor 1902 een gemiddeld loon van 396
gulden per jaar, dus een stijging van 84
gulden.
Ten slotte schrijft A.
lk heb expresselijk de vaste knechten
besproken, omdat de andere arbeid te
veel in aangenomen werk verricht wordt
om tol een conclusie te kunnen komen.
We concludeeren dus, dat de landbouw
door hel uitgeven van arbeidsloon tot
een zoo groot kapitaal als door ons werd
gevonden, 'van machtigen invloed is op de
economische verhoudingen in onze pro
vincie, en dat we in aansluiting met den
eisch des tijds. vinden, een stijging der
arbeidsloonen, die echter niet alleen
voortspruit uit eene stijging der arbeids
macht, maar tevens uil een alom merk
bare zucht, tot intensiveering van het
landbouwbedrijf
moeten worden aan den secretaris van hier
hel Nederlandsch Gymnasliekverbond, te Met dc tweede auto spoedde men zich
Haarlem. naar Middelburg om daar hulp te halen,
daar deze wegens het late uur in de om-
kapelle werd deze week aan den polst De officier eischte zes weken gevan-
geraakt door het mes, waarmede een ha- genisstraf
rer kleinkinderen aan een houtje sneed,
De Vluchtelingen.
Heden werden 1158 bons voor warm
eten afgegeven.
Dengenen onder de Belgische uitge
wekenen, die voor de reis naar hun
land zich van een Duilschen pas moe
ten voorzien, wordt aangeraden, alvo
rens zich een Duitschen pas aan te
schaffen, zich tc wenden tot het Pro
vinciaal Inlichtingenbureau in de -Lange
Delft alhier.
In N. Brabant.
Blijkens de uitkomsten eener nieuwe
telling waren, naai" aan de Avondster
wordt gemeld, op 31 December j.l. nog
bijna 32 000 Belgische vluchtelingen in
N. Brabant aanwezig, dus slechts een
(duizendtal minder dan op het einde der
maand November
Meer dan duizend Belgen zijn nog
aanwezig in de gemeenten Baarle-Nassau
(ruim 1200), Bergen-op-Zoom (bijna 7000),
Breda (3000) s-Hertogenbosch (1200),
Roosendaal 'bijna 3000), Tilburg (2300
Ongeveer drie vijfden van het totaal
fiantal behoort tot den onbemiddelden en
behoeftigen stand,
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Turntoestellen voor de
gem o bi li se er den.
Uit Middelburg.
Onder „Buitenland'' vindt de lezer
in dit nummer weer een eig|en brief
van het oorlogsterrein. De heer Erpest
Kuyper, die de eerste vier maanden
van den oorlog ons zijn indrukken van
hel oorlogsveld op zoo 'n pakkende
wijze vertelde, is sedert van hel front
teruggekeerd naar ons land. Maar het
is óns nu gelukt een opvolger te vin
den; eigenlijk zelfs twee, die samen
vertoeven bij het leger der bondgenoo-
ten in 'het Westen, jen samenwerken
s Ochtends gaan ze ieder hun eigen
weg en 's avonds komen ze weer bij
elkaar om gezamenlijk him nieuws te
verwerken. 'De brieven zullen S. of
P. geteekend zijn.
Hedennacht omstreeks 2 uur keerde
zooals wij reeds per bulletin bekend maak
ten een gezelschap lieeren uit Middelburg'
in een tweetal auto's van Vlissingjen
naai- hier terug.
Even voor het café van den heer
Davidse, aan den Nieuwen Vlissingschen
weg, onder de gemeente- Koudekerke
geraakte de voorste auto, die van jlir.
A E. B welke door den eigenaar zelf
werd bestuurd en waarin voorts plaats
Het bestuur van het Nederlandsche hadden, genomen majoor M,, kapitein
Gymnastiekverbond heeft besloten, in H, luitenant de II. en de korporaal
verhouding lot dc beschikbare midde- der artillerie van Wvermoedelijk ten
ten, een flink bedrag toe te staan gevolge van slippen op de tramrails ra
tot aanschaffing van turnfoeslellen en den diepen Vlissingschen watergang,
spelbenoodigdheden, ten behoeve van i De inzittenden, behalve de kapitein
de gemobiliseerde troepen. j Hachstroh wisten zich allen te redden.
In verband hiermede heeft de opper- De heer van W zwom naar den oved-
bevelhebber van land- en zeemacht be- kant en begaf zich vandaar naar de
paald, dat e ventueele aanvragen gericht woning van zijn schoonvader dr. B al-
geving niet te verkrijgen was. De inspec
teur van politie van den Dotder en de
hoofdagent Ilaak waren dadelijk bereid
[mede te gaan.
Door de overigen van het gezelschap
waren, trouwens reeds zonder ophouden
pogingen gedaan om den vermiste te
vinden.
Onmiddellijk na aankomst Ier plaatse
werd met dreggen aangevangen, echter
zonder resultaat.
Eer A nadat de heeren van der Harst,
de rijwielhandelaren uit de Noordstraat
alhier, met eenige chauffeurs en burgers
de stukken van den geheel vernielden
auto hadden verwijderd slaagde men er
hedenmorgen omstreeks half acht in het
lijk van den ongelukkigen kapitein
vinden, dat naar hel politie-bureau hier
ter slede werd overgebracht, vanwaar
hel later naar het Verpleeghuis werd
vervoerd
De kapitein der infanterie A. Hackstnoh
was gedetacheerd bij de hopgere krijgs
school, hij was gehuwd en woonde te
's Gravenhage.
Jhr. B., wiens zenuwen door het ont-
geval ernstig waren geschokt is naar het
[gasthuis alhier overgebracht.
Sedert eenige dagen vertoeft hier
ter stede het circus vim Kinsbergen
dat in vredestijd gewoonlijk België
pleegt te bereizen. Door den oorlog
heeft het gezelschap te Dendermonde
een zijner wagens achter moeten la
ten, doch hetgeen het dezer dagen
toch nog in de „Werkmansvereeniging"
ten tooneele kon brengen is wel de
moeite waard. Vooral het verstandige
paard, dat rekensommetjes maakL en
op allerlei vragen een antwoord klaar
heeft, trekt zeer de aandacht, even
als de koorddanseres met haar gedres
seerde duiven.
Reeds Zondag, Maandag en Dinsdag
werden voorstellingen voor het publiek
gegeven, die echter, waarschijnlijk door
de gebrekkige bekendheid die er aan
gegeven was, weinig volk trokken Meer
succes had een voorstelling voor de
vluchtelingen, Woensdagavond gegeven
en door eenige welgestelde Belgen hier
ter stede mogelijk gemaakt.
Hedenavond wordt een tweede der-
jelijke voorstelling gegeven, terwijl Za
terdag een voorstelling in besloten kring
plaats heeft voor een gezelschap hier
vertoevende uitgewekenen.
Uit Vlissingen.
Door eenige personen is aan Ged
Stalen een adres gericht met verzoek
om de eerste boot van Vlissingen
naar Breskens, die vroeger te 7.50 van
Vlissingen vertrok en die nu op 7.05
is gesteld, weer op het oude uur te
laten vertrekken, althans le 7 15.
Er wordt in het adres op gewezen
dat .Woensdag de b oot te 7 35 vertrok
daar het personeel niet vóór het dag
licht werd wilde varen, met het oog
op bet mijnengevaar. Ein tevens wordt
uiteengezel dat de reizigers bij later
vertrek toch nog de tram te Breskens
kunnen halen.
Uit Zuid-Beveland.
Woensdagavond herdacht de Werk-
piansvereeniging Helpt Elkander" te
's Grave npolder op feestelijke wij-
se haar 10-jarig bestaan Aanwezig waren
51 van de 72 leden. De rekening over
191 i werd goedgekeurd in ontvang op
f 380 IS; in uitgaaf op f 331.15 met een
goed slot van f 40 33. Het totaal bezit be
draagt f 761.37. In bet afgeloopen jaar
werd aan ziekengeld uitgekeerd aan 21
leden f 1 per dag f 296. Overleden
zijn 2 leden
Uit hel nauwkeurig verslag van den
secretaris-penningmeester, den heer J.
Bosman, bleek, dat de vereeniging -werd
opgericht met 4-1 leden. Gedurende het
10-jarig bestaan zijn slechts 3 leden over
leden.
Uitgegeven is aan ziekengeld f 1890 88.
De aftredende bestuursleden de heeren
A. Lokerse en A. Kopmels werden her
kozen. Na afloop der huishoudelijke za
ken vereenigden de leden zich aan een
gemeenschappelijken maaltijd eu werd de
pvond verder gezellig doorgebracht met
het houden van voordrachten, waartus-
schen de phonograaf de noodige afwis
seling bracht.
Uit Zeeuwsch-VIaan deren W D.
Eene bejaarde vrouw te Bosch-
Echter zoo licht, dat het slechts prikte,
en men geen bloed zag.
Weinig tijds daarna werd de arm pijn
lijk, en na een dag was het lichaams^
deel buitengewoon gezwollen, en deed
2ooveel pijn, dal de vrouw er bewusten
loos van werd
De ontboden geneesheer constateerde
ernstige bloedvergiftiging en was nog
juist tijdig genoeg geroepen om erger le
voorkomen.
KERKNIEUWS.
Ned. Herv, Kerk.
Beroep en le Scheveningen B Tichel
man Uithuizen; te Anloo J. E. van
der Pot, Beek (L,).
Bedankt voor Leerdam S. van Dorp,
Bodegraven.
Geref. Kerken.
Aangenomen naar Coevorden T. L
Kroes, Schouwerzijl,
Beroepen te Nw. Lekkerland K. Veen,
Meliskerke.
Christ. Geref. kerk.
Bedankt. Voor De Krim, A H. Iiil-
bers, Drachten.
Geref. Gemeenten.
Beroepen le Charlois (Rotterdam),
G. van Reenen, Opheusden.
RECHTZAKEN.
A rrond.-Rechtbank te
Middelburg.
Wegens landlooperij le Terneuzen
werd legen A Z zonder bekende woou-
of verblijfplaats, 12 dagen hechtenis ge-
eischt.
'E M, stond lei-echt, verdacht van
diefstal te Biervliet van een zakje
met [ongeveer 94 franc, van F. Velsl.
Getuige Velst zeide, dat hij met hekl.
in de schuur van Dobbelaere onder dak
was.
Bekl. bekende dit zakje met geld
le hebben weggenomen uit de binnenzak
van getuige's jas.
De eisch luidde 4 maanden gevan
genisstraf met aftrek voorarrest.
De verdediger, mr. Toulon van dei-
Koog, bepleitte clementie voor bekl.
Een oude bekende nam vervolgens op
het beklaagdenbankje plaats, namelijk J
Pi, een recidivist, in zake rijwiel verduif-
siering.
De eerste getuige, A van Loo, rij!-
wielhandelaar te Middelburg verL
huurde op 9 Mei een fiets aan beklaag
de, later wilde bekl liem voor f 17.50
koopen, doch getuige wilde dat niet
doen, alvorens geld te zien. Bekl is
later noch met geld, noch met de fiets
teruggekomen.
Bekl. zeide, dat hij wel degelijk de
fiets gekocht heeft
De tweede getuige, de werkman W.
Geerlse, zeide, dat bekl'. hem de fiets
verkocht heeft, voor een oude en nog
f 8.50 toe, zeggende Leijdekkers tehee-
ten en voor zekeren Willemse te komen
De officier van justitie eischte 9
maanden met aftrek van het voorarrest
De verdediger, mr Cleveringa, re le
erde zich aan de uitspraak der recht
bank
Wegens bet koopen van een Duilsche
karabijn van een soldaat stond terecht
T. J. C. van de Axelsche Sassing
Getuige L S. Vosïnan, soldaat te
Hulst, moest geweren van geïnterneer
de soldaten vervoeren van Hulst naai
de Axelsche Sassing. Hij legde even aan
bij de herberg van. beid en toen kocht
bekl cr een van.
Bekl zeide, dal bij dacbl, dat het een
burger-geweer was, hij kocht het voor
f 2 50, hij deed het in een zak, omdat
hij geen geweer mocht dragen.
De president wees er bekl'. op, dat die
zak en hel overnemen achter een schuur
sterke bewijzen waren, dat bekl. bel/
greep, dat hetgeen gedaan werd, niet in
orde was
De wachtmeester der marechaussee te
Axel, D. A. van Sluis', nam de karabijn in
beslag
De laatste getuige majoor A. Wi, Crea
mer, chef van de militaire afdeeling
to Middelburg, verklaarde als1 deskunf-
dige, dal de karabijn er een is, zooals zc
in gebruik zijn, bij de cavalerie van het
Duilsche leger.
Th. v. G uit Middelburg stond
terecht, wegens verduistering van een
paard dat bij hem was komen aanioo-
peu, en dat hij niet heeft aangegeven
bij de politie Op 9 October was het
dier bij hem gekomen en op 31 October
beeft de eigenaar het opgeëischt tot toen
had bekl. er als heer en meester mede
gehandeld.
Eisch drie maanden gevangenisstraf.
Niet verschenen was If. M. uit Sas
vnn Gent
Wegens het toebrengen op 17 Octo
ber van een messteek in de zijde aan
den arbeider L Bernil, luidde de eisch
14 dagen gevangenisstraf
Wel verschenen was F. C. uit St.
.lansteen. die op 2 November mei zijn
hand en ook met een zweep W. M.
Bloemmaerl zou hebben mishandeld
Bekl ontkende het ten laste gelegde,
niettegenstaande twee getuigen dit pejv
tinenl volhielden
De derde had wel gezien, dat er ge
slagen is, maar wisl niet wie het deed,
bekl of zijn vader.
Eisch f 7 of 7 dagen.
Wegens beleediging van twee land-
weersoldalen, tevens onbezoldigde rijles-
veldwachters werd bij verstek tegen A
v O uil St Jan steen f 12 of 12
dagen geéischt
Wegens diefstal van een rijwiel liad
zich le verantwoorden G v. d P te
S c h o o n d ij k e
De eerste getuige, A. van der Does,
uit Henkenszaind, had zijn fiets staan bij
den Zandijkschen grintweg op 31 Ocu
tober, later was de fiets verdwenen,
maar getuige had i emand op een fiets
zien komen.
De tweede getuige, C. van der Does,
verklaart in gelijken geest
De derde getuige, M. de Kanter, agent
van den prov stoombootdienst te Bors-
sele, heeft bekl met één fiets Vrijdags
zien komen, en Zondags met twee fietsen
zien vertrekken.
De laatste getuige, M. J. Straub, ma
joor der rijksveldwacht, nam het rijwiel
•op een vliering bij bekl in beslag.
Bekl zei de fiets gekregen te hebben
van een onbekende
Eisch drie maanden
Bekl M G. uit Ovezande bekende
zich te hebben Schuldig gemaakt aan
jachtwetovertreding, maar ontkende zich
te hebben, verzet tegen zijne aanhouding
en liet in beslag nemen van het geweer
door de onbezoldigde rijksveldwachters
G Rottier en C. Vermaire waarbij eerst
genoemde verwond zou zijn
De eisch luidde na het hooren van
dc getuigen drie maanden gevangenisl-
straf.
Eenzelfde zaak was die tegen P. F
die zich ook leger^ deze veldwachters
verzette; ook hij ontkende, maar de
eisch luidde ook nu drie maanden
De laatste zaak was die tegen G. M
de 'V.uil W o I p h a a r t S d ij k, be
klaagd van mishandeling van A. Schipi-
per door hem van een dijk af le duwen
Eisch f 10 of 5 dagen
Uitspraak in al deze zaken 22 Januari.
l
Heden, Vrijdag deed bovengenoemde
rechtbank, behalve in een reeks uitvoer-
zaken waarop wij nog terugkomen, uit
spraak in de volgende zaken, daarbij veri
oordeelend wegens
diefstal A D'h 29 j., bankwerker,
Brussel, alhier gedetineerd, tot 3 ra. gev
straf, met aftrek van voor-arrest;
mishandeling A. C. d. M, 19 j,
fabrieksarbeider, en J D 26 arbeider,
beiden WesUlorpe, A C v B., 27 j,
Schipper, IJzendijke, en J 1. 1147 j
zonder beroep, Aardenburg, allen lot f 5
b. s. 5 d> h
niet voldoen bevel ambleL
naar J. R., 35 j, koopman, Zaamslag,
tol f 10 b s 10 d h
stro'operïj F II, 40 j, arbeider,
Hirtst, tot f7 1i s. 1 w. h
plegen van ontucht H. C., 29
j., onderwijzer, Sluis, tot 3m gev str en
s erduistering: C. C, 38 jwerk
man. Zuiddorpe, alhier gedetineerd, en
C F G 26 j voortvluchtig, ieder tot
1 jaar gev. straf, de le met aftrek van
hel voor-arrest.
