HIDDELB1IRGSGHE COURANT.
r 10
138' Jaargang.
Woensdag
13 Januari
Binnenland.
Uit Stad en Provincie.
1913
3 courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in
Nederland franco p. p. f 1.25.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Adrertentien a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood.
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de
die zij innemen.
3%?" Advertenties vóór één nar te
winners tot armoede en bedeeling ver-
vallen, wijst de Minister met beslistheid
als ongegrond af. De vraag is zelfs
I ixrpit IX ÏÏIFXST HOUDEN VAN j gewettigd, of vele gezinnen er thans niet
LANGER IN DIENST IMMJUftN va* beter aaa toe zijn dan wanneer onder
LANDHEER EN MILITIE. tegeaymf)rdige tijdsomstandigheden1
We hebben in ons vorig nummer t het leger niet gemobiliseerd ware On-1
reeds kort de hoofdmotieven aangehaald J juist moet dan ook het beweren worden
door den Minister van Oorlog aange- geacht, dat, als gevolg van gebrek in
voerd in zijn nota aan de Tweede arbeidersgezinnen, een ontevreden géést
zou doordringen in Ide onder de wapenen
staande troepen.
Zooals men weet heeft de minister
in December zijn eerst ingediend wets-
Kamcr.
.Wat hij daarin zegt over het ge
opperde denkbeeld van naar huis zen
ding eener lichting verdient uitvoeriger
vermelding. au uccwuuci £iju wim uxgcureuu «cw-
De Minister zet allereerst uiteen, dat, I ontwerp tot het verlengen van het in
wilde men een geheele lichting met dienst houden van landweer en militie
langdurig verlof naai' huis zenden, dan Voor nog een jaar, zoo veranderd dal
daarvan het onvermijdelijke gevolg zou de termijn slechts op één maand werd
moeten zijn, dat de periodieke ver- &estel<i dus tot 31 Januari. Dit ge
loven aan de overschietenden aanmer- spiedde om bij den toen beperkten
kelijk zouden moeten worden ingekrom- tijd der Tweede Kamer het debat te
pen kunnen uitstellen tot de zitting van deze
Tegen het voor onbepaalden lijd maand
wegzenden van een geheele lichting be-Het daardoor uoodig geworden en
staat echter nog een ander bezwaar, J gisteren ingediend wetsontwerp verlengt
dat niet voor de periodieke verloven den termijn tot 1 Juli a.s.
geldt Deze laatste kunnen, als de om- j Deze datum is gekozen, omdat, mocht
standigheden er toe nopen, zonder op-
hei', zonder dat dit terstond allerwege
bekend wordt, worden stop gezet. Dit
middel werd reeds in toepassing ge
bracht De op dit oogenblik zich met
verlof bevindende personen keeren dan
automatisch terug en alles is onbe- j datum zou
merkt op de volle sterkte. Wil men i De thans ontworpen bepaling stuit
hetzelfde resultaat bereiken, wanneer .geenszins in zich, dat de dienstplich-
een lichting met onbepaald verlof is, dan tigen gedurende hun geheelen ventfe-
v'óór dien tijd nog niet tot demobilisa
tie zijn overgegaan, het vraagstuk der
verlenging dan toch aan de ord,e moet
worden gebracht met het oog op de
op één na oudste lichting, welker dienst
tijd naai' den gewonen regel op dien
moet die lichting worden teruggeroe
pen. Dat terugroepen is niet aan de
aandacht, ook van buitenlanders te ont
trekken. En al zou men mogen aan
nemen, dat de noodzakelijkheid van die
terugroeping zich ten minste eenige
dagen van te voren zou laten Voor
zien een stelling, die in haar alge
meenheid niet kan worden beaamd
dan nog zou het feit dat men die (te
rugroeping moeilijk kan verbergen, tol
de grootste voorzichtigheid nopen. Het
zou onder zekere omstandigheden hel
•gevaar, uit een zich plotseling wijzi
genden toestand voortvloeiende, kunnen
vergroioten.
Ten aanzien van wat gedaan is) om le
gemoct te komen aan de bezwaren, ver-
Jjonden aan het onder de wapenen blie
ven van alle beschikbare troepen, deelt
de Minister o a. het volgende mede
Aan patroons en bedrijfsleiders is bij
herhaling hulp verleend, 'met name in die
gevallen, waarin door hunne afwezig^
heid een aantal' arbeiders buiten werk
zou geraken.
Dat bij het op dezen grond verleenen
van verloven de beschikkingen wel eens
verschillend luiden, naarmate zij door
-den opperbevelhebber, dan wel door den
Minister werden genomen, lean juist zijn.
Dit zou zelfs onvermijdelijk zijn, indien
die beschikkingen steeds door dezelfde
autoriteit werden genomen, omdat het
aanleggen van een gelijken maatstaf bij
tal van verschillende bedrijven, onder
veelal uiteenlo opende omstandigheden,
niet wel doenlijk is. Afwijking van de
adviezen van den directeur-generaal van
den Arbeid welke adviezen overigens
(om hun doorwrochten aard op hoogen
prijs worden gesteld kwam verschie
tende malen voor. Waai" de Minister
elke verlofsaainvrage moet toetsen ook
apn andere beginselen dan die welke
voor den directeur-generaal als maatstaf
dienen, spreekt dit wel wel van zelf
Hot verleenen van hulp in den vorm
van verlof aau kleine neringdoenden,
hoofden van bescheiden zaken, is aan
meer bezwaren onderhevig. Door het
gnoole aantal van deze belanghebbenden
heeft elke verleende vrijstelling elk ver;-
leend verlof onvermijdelijk nieuwe aan-
vragon ten gevolge. Het billijk trekken
van eene grens is hierbij ondoenlijk,
ook omdat vaak moet worden afgegaan
op adviezen van verschillende personen
elk hun eigen maatstaf aanleggend
afkomstig. In het algemeen dragen trou
wens de meeste adviezen zelfs al mag
men aannemen dat de adviseurs geheel
te goeder trouw zijn hot kenmerk van
een scherp naar voren brengen van per
soonlijke belangen, dan wel van belangen
in zeer engen kring ,vaak onder voor
zien van het algemeen belang en on-
dor miskenning van de onoverkomelijke
moeilijkheden, die soms aan eene bil
lijke vergoeding in den weg staan. De
klacht met betrekking tot de arbeiders,
die hel zouden moeten aanzien dat hun
ne gezinnen gebrek lijden en, ten ger
■anoïge van het afwezig zijn van de kost-
ren diensttijd onder de wapenen zul
len worden gehouden. Zoodra toch de
omstandigheden het veroorloven, zal tot
geheele' of gedeeltelijke demobilisatie
worden overgegaan en met het naar
huis zenden van de dienstplichtigen zal
geen oogenblik langer worden gewacht
dan strikt noodig is.
DE PARTIJ-OPPOSITIE IN
DE S. D. A. P.
Het ligt niet op onzen weg, gere-
regeld verslag te geven van den loop
der zaken in de S. D. A. P. Maar het
verschijnsel van de in die partij gere
zen oneeniglieid ovier de leiding in
de oorlogsdagen is toch van genoeg
algemeen belang, om er nu en dan
de aandacht op te vestigen.
Sedert in December een groep leden
in een soort manifest de leiding in 'dje
oorlogscrisis in 't algemeen als te zwak
afkeuroe, zich verder verzette tegen
het vooropzetten van de nationale ge
dachte, zooals de Kamerfractie* in Augus-
de'ed bij het stemmen vóór de mobili-
satie-credieten, en voorts het samen
gaan van socialisten met andere par
tijen zooals in den Anti-Oorlogsraad af
keurde, heeft „Het Volk" vol gestaan
met stukken en afdeelingsbesluiten, als
een roerige voorbereiding voor het a.s.
Paasclicongres
In tal van afdeelingen is de oppo
sitie afgekeurd Wel spraken zich somf-
mige afdeelingen uit voor het bijeen
roepen van den PartijfHaad. Maar het
Partij-bestuur wees deze verzoeken af,
ook met hel oog op de nabijheid van het
congres.,
Tn de Zaterdag gehouden vergadering
van "hel Partijbestuur nam dTt ook een
Désnssmg op een verzoen van ae oppof-
sitie (<T. w z. namens d"e 50 leden cTer
conferentie van December gedaan) om
een vergadering met het Partijbestuur te
hebben, ten einde de in die conferentie
uilgesproken wenschen nader toe te
lichten.
Ook aan dit verzoek meende het Par
tijbestuur geen gevolg te moeten geven
Het wenscht op geen andere wijze ver
bindingen met deze parlijgenooten ,dan
langs den in de statuten neergelegde
organisalorischen weg. Als partijgenoo-
ten grieven hebben tegen de partijlei
ding dan kunnen zij die in him afdeelin
gen uiten.
Het Partij-Bestuur moest er, zoo luidt
de meedeeling in „Het Volk", zijn vcrbaL
zing over uitspreken ,dat de aanvragers
het onredelijke van hun wijze van doen
Zelf niet hebben gevoeld i
Inmiddels is echter de oppositie nog
geenszins geluwd. Er zijn daar zelfs
volgens „Het Volk" plannen aanhangig
gemaakt om een komilee tegen den oor
log te stichten te zamen met gelijk
gezinde elementen uit de S. D P. (men
lette well) en de syndikalisten en om
kursusvergjaderingen te beleggen en eigen
brochures uit te geven
Ten slotte zij hoewel natuurlijk
slechts in verwijderd verband met deze
geschillen in herinnering gebracht, dat
17 en'18 dezer le Kopenhagen een con
ferentie zal worden gehouden van de
sociaal-democratische partijen uit de drie
Skandinavische landen, Nederland, de
Ver. Staten en misschien Zwitserland.
Als onderwerp van beraadslaging fs
"daarvoor aangekondigd: het bevortleren
van een bemiddelingspoging voor een vre
de zonder grensVerandcring dan bij'
volksstemming, beperking der bewape
ningen verplichte internationale scheids-
gerechten; verzoek der socf-tdem. pari
lemenlsfraclies aan hun regeeringen om
een gezamenlijke bemiddelingspoging der
neutrale staten te overwegen.
In hel jongste „Weekblad spreekt
F. M W ondeugend de hoop uit, dat het
geen enkelen partijgenoot zal doen ont
stellen als hij in die agenda eenige over
eenkomst aantreft met het programma
van den veel gesmaden Anti-Oorlogsraad
NEDERLAND EN DE OORLOG
Vergoeding aan de huisgezin
nen van militie en I a n d1-
weerplichtiugen.
Op een schriftelijke vraag van den
heer K. ter Laan, hebben de ministers'
van marine en van oorlog geantwoord
I. dat in het voornemen ligt om in de
eerlang in le dienen voorstellen tot wijf-
zlging van de militie- en landweerwei
eenzelfde maximum vergoedingsbedrag
wegens den werkelijken dienst van mi-
litieplichlingen en van landweerplichti»-'
gen op te nemen.
Tot welk bedrag dit maximum zal
worden gesteld, maakt nog een punt'
van overweging uit;
II. in gewone tijden berust de toef*'
kenning van de vergoedingen bij de mili
taire departementen Hierdoor wordteen
gelijkmatige toepassing zooveel doenlijk
verzekerd
In buitengewone omstandigheden als
die van thans is echter de toekenning
in handen gelegd van de burgemeesters
Niet te ontkennen valt, dal dientengef-
volge de maatstaf, welke bij de vaststel
ling der vergoedingsbedragen wordt aan-
;gd niet overal gelijk is). Ten einde
hierin verbetering te brengen, wordt de
medewerking ingeroepen van de Commisi-
sarissen der Koningin in de provinciën
De opperbevelhebber en ka
tholieke feestdagen.
Volgens de „Avondster heeft het Ka|-
merlid Jute aan den Minister van ooit
log eenige vragen gesteld waarin klach
ten geuit worden over de „krenkende
achteruitstelling der R.-Kalholioken" in
het leger, door het komandeei'en van
dienst in den namiddag van Drie konin
gen-dag en op Tweeden 'Kerstdag.
Ter wilTe van de Nationaliteit
De „Geld." verneemt, dat een viertal
spoorweglieden uit Emmerik die groote
gezinnen hebben waarbij zonen van den
dienstplichtigen leeftijd, beslist weigeren
zich tot Duitschers te laten naturalisee-
ren. Het is om deze reden, dat zij Emt-
merilc moeten verlaten Zij zullen nu in
Arnhem geplaatst worden en waren de
zer dagen daar om 'woningen te zoe
ken.
Het vreemde geld.
Men schrijft uit "Venlo aan de
„Geld
Bij too verslag is het Duitsche geld
alhier verdwenen. Iedereen voldoet
thans zijn rekeningen en betalingen met
Nederlandsch geld, alsof het altijd zoo
geweest is. De politie, die Zaterdag j.l,
op de markt streng toezicht hield, kon
niet anders conslatceren dan dat overal
in Ned. geld werd betaald. Karvrachten
nikkelen munten zijn de laatste dagen
opgeruimd. Met zakken en manden vol
werden ze ingewisseld
Engelsche geïnterneerden.
Do gebouwen voor de Engelsche gej-
interneerden achler de gevangenis te Gror
ningen opgericht, kunncjt, naar de N.
Gr. Cl meldt, heden voor een deel
worden betrokken door 401 manschapn
pen, 93 onderofficieren en alle officieren.
Het is bijkans een heel houten dorp
geworden.
Tlians moeten alleen dé vrijkomende
hulpkazernos achler de kazerne nog afge
broken en bij dit complex weer opgef-
trokken worden.
Gisteren, hebben zich, naar dö N R
C. meldt, drie ontvluchte geïnterneerde
Engelsche officieren bij den garnizoens|-
commandant te Leeuwarden aangemeld
Zij waren reeds Vrijdagavond uit Gronin
gen gevlucht.
Gistermiddag zijn zij weer naar Gro
ningen teruggebracht.
Geen briefwisseling meer
over Sas van Gent.
De heer K. J Kuyk te Sas van Gent
meldt
De Duitsche overheid deelt ons mede,
dat zij zelve een dienst voor den liaudel
inricht tusschen Holland en België, en
dat de verzending van particuliere brie
ven van en naar Holland en van alle
andere bevriende en vijandelijke stalen
voorloopig opgeheven is
De aJgemeene postdienst door het con
sulaat ingericht is gestaakt, met uitzon
dering voor den consulairen dienst
Brieven van waarde (geassureerde en
aangeteekende) en posLwissels, die vóór
15 dezer afgezonden worden aan ons
adres, Sas van Gent, poste restante, zulf-
len hun bestemming nog bereiken.
Vr ij wi 1 lige Landweer.
Te Utrecht wordt door leden van
het Ulrechtsch Studentenkorps een vrij
willige landstormafdeeling opgericht. Zij
zal uilsluitend uil wielrijders bestaan^
Uit Middelburg.
Op de algemeene begraafplaats al
hier had hedenmorgen de ter aarde be
stelling plaats van het stoffelijk overschot
van wijlen den heer A Allewijn, in leven
agent van politie tweede klasse envoorf-
zitter der agentenvereeniging „Luctor et
Emergo" Vanaf het woonhuis van den
overledene gingen tien agenten tweede
klasse naast de lijkwagen, terwijl de stoet
langs het politiebureau reed, waar door
den oudsten agent in dienstjaren, den
heer L. J Vreke een groote lauwerkrans
met levende bloemen op de kist werd ge
legd, op de linten waarvan stond: „Een
laatsten groet door het geheele Middel-
burgsche politiecorps". Hier sloten zich
ook de inspecteurs en de agenten, voor
zoover de dienst dit toeliet bij den stoet
aan, terwijl de commissaris zich ook naar
het kerkhof begaf
Aan de geopende groeve nam de comf-
missaris, de heer A ten Harmsen van
der Beek het woord en schelste Allewijn
als een man met dienstijver in wien de
gemeente Middelburg een goed politie
man verliest, die op veel te jeugdigen
leeftijd weggenomen is. Spr. riep den
overledene een „Rust in Vrede" toe
De vice-voorzitler der agenten-vereeni-
ging, de heer A Seijs, nam hierop het
woord, en dankte den overledene voor
hetgeen hij voor dé vereeniging heeft
gedaan, ook al was hij door ziekte ver-j
hinderd de functie van voorzitter waar
te nemen Als collega achtten allen hem
hoog en nimmer vroeg men hem te ver-
geefs om raad en bijstand. Na ook het
zware verlies voor de vrouw, de kinderen
en de familie te hebben geschetst, uitte
spr. den wensch dat het hun alle gegeven
worde het verlies te dragen en dat het
hun een troost moge zijn, dat ïeder, die
Allewijn kende, hem als mensch waar1-
deerde
Namens de familie dankte den beer
Reudink, de sprekers voor hiui woorden,
den commissaris, de inspecteurs en de
agenten voor hunne tegenwoordigheid;
hieruit blijkt de goede kameraadschap die
in het korps bestaat, welke ook voor het
publiek van groot belang is
Behalve de genoemde personen waren
nog meerdere belangstellenden aanwof-
zig
Aan het jaarverslag] van het Roode
Kruis comité le Middelburg ont-
leenen wij het volgende
Voor de mobilisatie werd door dr.
Bijlsma een cursus gegeven tot oplei
ding van leden der Iransportcolonne
Daaraan namen deel I I gediplomeerde
leden en 13 nieuwelingen, Aan 10daar'
van is de titel verleend van geoefend
drager. Na do mobilisatie hebben deze
zich onledig gehouden met het ver
voeren van gewonden van de tram, tien
trein cn uil schepen naar de verschil
lende ziekenhuizen Zij kweten zich
daarvan met jjver en Toewijding. De
transportcolonne bezit 24 eenheids
brancards met draagzeilen, 15 dekens,
2 verbandkisten, 8 carbid-lanlanrns, 12
veldflcssche», 3 vlaggen en verder, spal
ken, scharen enz.
Onmiddellijk na liet uitbreken van
den oorlogstoestand is het militair hos
pitaal door het Roode Kruis ingericht.
Er waren bij den aanvang 4 ziekenza
len met 75 bedden, benevens een keu
ken en een bodkamer ingericht. Ook
was beschikbaar een lokaal voor be
smettelijke ziekten,
Lijfgoederen, en verbandmiddelen
werden in ruime male van het lioofd-
comilé ontvangen Bedgoederen zijn
voor het grootste deel welwillend in
gebruik gegeven. Evenzoo huishoudelij
ke artikelen en keukengereedschappen
Het comité had zich te voren verze
kerd van de hulp van een achttal
gediplomeerde verpleegsters, terwijl een
aantal dames uit Middelburg en omge
ving uitnemende diensten hebben bewe
zen bij de verpleging en in de huishou
ding, zoodra hun hulp moest worden
ingeroepen, toen de groote stroom van
voornamelijk Belgische gewonden hier
aankwam en gedeeltelijk in hel hospi
taal werd opgenomen. Als grootste aan
tal zijn aanwezig geweest 85 gewonden
en zieken Op het einde van het jaar
1914 waren er nog 33. Den 16 October
mocht het comité het genoegen smaken
den voorzitter van het hoofdcomité
Prins Hendrik in hel hospitaal te ont
vangen, bij welke gelegenheid deze
veel belangstelling in de inrichting toon
de en zijne tevredenheid uitte over de
t ranspor tcolonne
Het aantal bons voor warm eten bei-
droeg heden alhier 1157.
In hel afgeloopen jaar zijn al
hier geslacht geworden 1116 runders.
634 velte en nuchtere kalveren, 2014
varkens, 278 schapen. 168 geiten en
bokken en 22 paarden en veulens. Daar
bij is van elders in totaal ingevoerd
285159 K G. versch, gezouten en ge
rookt vleesch en spek. Hiervan wer
den afgekeurd 11 runders, 12 vette
en nuchtere kalveren, 10 varkens, 2
schapen, Igeit en 10 paarden en veu
lens. 677 K.G ingevoerd versch vleesch,
145 K.G gerookt en gezouten, bene
vens, 67 levers, 47 longen, 13 nieren,
3 milten. 3 harten, 2 uiers en 2 koppen
Hel aantal geslachte dieren is belang
rijk booger dan een jaar geleden, die
invoer is iets minder.
Uit Vlisfsingen
Zooals te verwachten was is bij
enkele candidaatstelling tot lid van den
gemeenteraad le VI i s s i n g e n in lief
eerste district (vacature wijlen den heer
W. N. Rottier, vrij-libgekozen de
heer W Anker, vrij.-lib.
Uit Walcheren.
Men meldt ons uit Westlca-
pelle:
De mijn, die Dinsdagmorgen aan den
voet van den dijk, even bezijden het
dorp Westkapelle tegen een paal
hoofd ontplofte, heeft een lOtal palen
en gordingen vernield, terwijl over een
oppervlakte van 30 A 10 M9. steenen uit
de glooiing zijn gerukt Stukken ijzer
van de mijn werden gevonden op ver
schillende plaatsen van hel dorp, waar
van enkele op 4 A 500M afstand van
de plaats van ontploffing
Op het oogenblik is een mijn aange
spoeld vlak voor het dorp aan den voet
van den dijk, tusschen den molen en
,,'s Landshuis".
't Is te begrijpen, dat de bewoners,
vooral die in de onmiddellijke nabij
heid van die plek wonen, zich niet
bijzonder op hun gemak voelen. Im
mers opkomend water kan haar zooda-
nig tegen het paalwerk doen terecht
komen, dat ook hier ontploffing volgt.
En komt men van de marine, om haar
te doen springen, welke schade zal dan/
niel aan gebouwen toegebracht kunnen
worden
Men hoopte, dat in den afgeloopen
nacht de vloed de mijn naar zee zou
voeren
Volgens den regenmeter Van het
Kon. N. M Instituut te Westkapelle
viel daar in 1914 een totaal van (610,2
m.M. neerslag in 176 aflappingen In
1913 bedroeg de totale neerslag 553,7
m.M.
Dinsdag kwamen 2 mijnen aandrij
ven op het strand tegenover den Duin-
wegle Ons tkapelle.
