MIDDELBURGSCHG COURANT.
r 4
188' Jaargang,
1918
Woensdag
6 Januari
Binnenland.
FEUILLETON.
DE ONGEKROONDE KONING
Dit Stad en ProvinGle.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen ia
Nederland franco p. p. f 1.25.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Adrertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50;
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent por regel. Groote letters naar de plaats
die zij innemen.
Advertenties vóór één nar te bezorgen.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Commissies voor voedingen
hïj'verhei.d.
Maandag is door minister Posthuma
(geïnstalleerd de commissie, welke als
onderdeel van Kon. Nat. Sleimcomilé
tot taak heeft de regeering in te lichten
omtrent de maatregelen, die in de huidige
omstandigheden te nemen zijn in het
belang van de voeding van mensch en
dier.
Voorzitter dezer comlmissie is mr. J
T. Linthorst Homan, voorzitter van het
Landbouwcomi té
Gisteren werd Voorts onder leiding van
minister Posthuma de eerste vergadering
gehouden van een dergelijke commissie
die de belangen der nijverheid zal be
hartigen.
Voorzitter dezer commissie is prof De
.Vooyat
Mi ais voor brood
Door het station voor Maalderij en
Bakkerij te Wageniugen zijn proeven
genomen met maïs als bijmengsel van
tarwe voor de broodbereiding Voor
wittebrood leent het zich alleen als een
klein percentage wordt toegevoegd,
25o/o is al te veel, dan wordt het brood
te zwaar en dicht.
Voor de bereiding van bruin brood
(ongebuild) is maïsbloem in hooge mate
geschikt. De volgende mengsels van
grondstoffen zijn o.a. gebruikt- twee
deelen ongebuild tarwemeel, een deel
tarwebloem en een deel maïsbloem;
twee deelen ongebuild tarwemeel en
een deel maïsbloem. In beide gevallen
werd zeer smakelijk brood verkregen.
Dit brood blijft zeer lang versch, zeker
even lang als dat geheel van larwe (be
reid, terwijl de smaak niet in liet fminst
daarvoor onderdoet. Nog wordt nage
gaan of niet een grooter percentage maïs
bloem met succes is te bezigen. Ook
zullen proeven worden genomen met
gemalen mais, waarbij dus de „zemel"
ook gebruikt wordt.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Kon. besluit:
zijn bevorderd bij ;den vijkswaterstaat
met ingang van 1 Jan.
tot ingenieur 2e kl. J. P. Walland
eti J. F. Schönfeld;
tot opzichter 2e kl. H J. Mars
man en L. G. van Breen;
tot opzichter 3e kl.. K. Visser, F. B.
Zijlstra en S Sijbesma;
tot bureelambtenaar 2e kl. W. Breu-
ker;
tot ambtenaar bij den Alg. dienst le
kl. P. Vierkant;
te rekenen van 1 Mei 1914:
tot opzichter le kl. T. Huitema, I,. M
Korevaar, J. Heestermanen J. Klippus;
tot opzichter 2e kl. J A Steinz
en W. E Janson;
te rekenen van 1 Juli 1914;
tot opzichter 2e klasse C. H. van
der Vet
tot bureelambtenaar 2e kl. A. Woet-
ders.
Roman van
RAUL OSKAR HIGKEI.
i naar het Duitsch.
Nadruk verboden.
Uit Middelburg.
Onder de Belgische vluchtelingen
hier ter stede zijn nog enkele go-
vallen van typhus geconstateerd. Dank
zij het toezicht en de voorzorgsmaatre
gelen sedert het eerste hier waarge-
genomen geVal, is liet mogelijk ge
weest deze nieuwe gevallen waarop
men nadien eenigszins was voorbereid,
spoedig te constateeren, en de zieken
te isoleeren Dat toezicht blijft waak
zaam, en er is dus geen reden voor
eenige ongerustheid
Het aantal bons voor warm eten bei-
droeg heden 1202
Betreffende de ontwikkelingsavonA
den hier ter stede te houden voor
de militairen kunnen wij thans mededed-
len dat de heer Jacq Frank behalve op
8 ook op 11 Januari een voordrachtavond
zal houden; de van den heer D J. van
der Horst Serie genoemde data, 18 en
22 Januari blijven onveranderd; de heer
C. A. K. Nonhebei zal niet 12 en 15,
doch 14 en 15 Januari een spreekbeurt
vervullen: de data van den heer W. C.
van de Volkere te Vlissingen 27 en 29
Januari, van den heer L, A. Stofkoper
1 en 5 Februari en van den heer J. W.
Vienings uit Goes 23 Februari blijven on
veranderd.
De uitvoering door het kinderzangkoor
onder leiding van den heer G. Houtekaf-
mer uit Westkapelle, zal 10 of 12 Fe^
broari plaats hebben in de Bogardzaal,
de overige avonden kan over het Mi tb
tair Tehuis' worden beschikt.
Met de directie der stoomtram „Wal
cheren" is' eene overeenkomst geslo1#
ten voor het vervoer der militairen per
extratrein.
Uit Zftld-Bevelant.
- Over het jaar 1914 zijn de ha
ven van Goes binnengekomen 986 sche
pen met een tonneninhoud van 97095
ton en uitgevaren 990 vaartuigen met
een tonnemaat van 97601 ton.
Het vorige jaar bedroegen deze cij
fers resp. 1232 en 1230 met tonnenin
houd van 127891 en 127603.
Bij Kon. besluit is benoemd tot
gezworene van het waterschap Krui-
ningen, D. Lindenbergli, te Rruiningen.
KERKNIEUWS.
Ned Herv. Kerk.
Beroepen te Veenendaal Remmen, te
Oud-Beijerland.
Bedankt voor Krimpen aan de Lek,
H A. Heijer, te Renkum.
Geref. Kerkoa
Beroepen te Brielle, M. Post, Vlaar-
dingen, te Edam, dezelfde; te Borssele-
Driewegen, E. J. van Voorst, Rens-
woude.
Bedankt voor Reeuwijk-Sluipwijk, P.
Jukkenekke, Kockengen
ONDERWIJS.
Benoemd tot onderwijzeres aan dte
Rijksleerschool alhier, mej. C. H.
Lensz, thans in gelijke betrekking te
Steenbergen
•58).
Er werden harde, booze woorden
gesproken. Woorden die diepen indruk
aakten en scheidsmuren oprichtten.
Toen Evelyne vertrok, was haar fijn,
anders zoo vriendelijk gezicht koud en
somber. „Hoe scherp zijn haar trekken
eigenlijk", zei Gwendoline, bij zichzelf;
zij had zich dien heelen tijd stil op
den achtergrond gehouden. „Een on-
emelijk egoïst wezen", zei von Erx-
leben. Het kookte in hem: hij zou
die infame opmerking van de jonge
mevrouw Biggar zijn geheel© leven niet
•rergeten.
Benige dagen daarna kwam Evelyne
terug, ditmaal in gezelschap van Klaus.
Na eindeloos aarzelen besloot Beate
hem te ontvangen.
Hij zag bleek, uitgeput, maar hield
zich uitstekend. Op zijn gezicht was
een aandoenlijk hulpeloos lachje,
zult mij dat kleine ongelukje toch niet
zoo erg kwalijk nemen, Ati?" zei hij
en ging op den rand van 'het bed
zittenen vatte de hand van zijn vrouw
Zij lag onbeweeglijk en zag hem rus-
lig en ernstig aan „Het is uit tusschen,
ons, geef je geen moeite, Klaus
Hij speelde met de kant van haar
mouw. „Eén enkelen keer moest je
het nog eens met je vagebond pro-
beeren." Hij boog zich tot haar over
om haar 'hand te kussen. „Tk ben
zoo kwaad niet. Of
Zij liet niet toe, dat hij haar hand
kuste. „Het is uit tusschen ons", her
haalde zij toonloos.
„Als ik je beloof, Ati
„Je houdt je beloften niet."
I „Ik zweer je
„Je verbreekt je eeden."
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
- De heer Louis Boer (cellist) die de
volgende week met eenige anderen a f-
h i e r twee concerten zal geven, een
voor militairen en een voor het gewone
publiek is Zondag als solist opgetreden
in het Concertgebouw te Amsterdam,
waar hij het B-moll concert van Dvorak
speelde. De N. R. Ct. roemt hem als een
beschaafden intelligenten kunstenaar, en
prijst in 't bijzonder het zuiver gevoel
en de ongekunsteldheid in het Adagio
We willen hierbij nog meedeelen, wat
vele muziekliefhebbers hier reeds weten,
dat de heer Boer thans soloHcellist bij
de Berliner Philharmonie zou zijn, wan
neer de mobilisatie hem niet als reser
vist naar ons land had geroepen
Trouwens ook een van zijn medd-
concertanten van de volgende week, de
heer Versteeg, moest de le viooMesse-
naar le Bayreuth verruilen voor zijn
plaats in het leger. Beiden zijn thans
te Vlissingen in garnizoen
Zij wil niet trouwen.
W inter slaap
Ze worden zoo stil aan goede be
kenden voor ons, deze wakkere vijl',
die ons vast maandelijks van hun kunst
genieten doen Het guitige vrouwtje en
haar jeune amoureux, het echtpaar
de Gruyter, heeft ons eerst vermaakt
met een genoegelijk niemendalletje, een
één-bedrijf, dat meermalen een gullen
lach deed daveren door de zaal „Zij
wil niet trouwen", dan uit eigen vrije
keuze en zoo is 't ook met hem', Uit
eigen oogen zullen zij beiden kijken
en nemen wie hun bevalt. Zij wor
den op elkaar losgelaten en willen
daarom dus niet, maar.... zichzelf dwang
op te leggen is d ubbele dwang, en
de ontknooping is daar! En meteen
zijn we in de stemming gebracht, een
stemming welke zich zelfs door geen
„Winterslaap" laat verstoren. Over dit
beroemde" tooneelspel, zooals het pro
gramma zegt, zullen we niét veel uit
wijden Het is een uitstekend speel
stuk, dat de vijf vertooners in staat
stelt op gelukkige wijze hun talenten
naar voren te brengen. Mevrouw de
Gruyter, als een jonge, haai- doodsche
omgeving ontgroeide vrouw boeide door
haar levendig spel, daarin d,oor haai
man, die haar uit den winterslaap komt
wekken en Tony Queekers, a Is haar
verloofde naar o uden trant, uitstekend
terzijde gestaan Het ingehouden spel
van den laatste in het tweede bedrijf
trof ons vooral En wat was zijn
vrouw kostelijk als de bitse, verzuurde
tante.
De heer Schmitz, de vader, liad
in dezen draak ook vaak goede mo
menten; in het tweede bedrijf, bij de
eetscene raakte hij er echter geheel
uit en ook verder was het gemis aan
rolvastheid vaak hinderlijk, het gaf aan
de vertooning soms iets sleepends
Dat niettegenstaande deze fout, en
ondanks de fouten, die het stuk aan
kleven als je in 't laatste bedrijf nog
't griezelige lijk zag hangen aan de
zware vlechten, zou je je gemoede
reerd in de bioscoop wanen de
toeschouwers hebben genoten, is voor
d© spelers den grootsten lof
Met dat al blijft 't onverstandig' een
houtvestersdochter bij een geëmanci
peerde vrouw op kostschool te zendien,
zelfs in 1915
Nu stond hij op en lachte „Een
echt monster maak je ran mijToen
kwam hij weer bij het bed en wilde
haar oog zien. Hij geloofde niet dat
het gekwetst was. Ze had de compres
er alleen op gelegd om hem ongerust
te maken, zei hij.
„Het i9 een toeval dat ik aan het
ongeluk ontsnapt ben een oog te ver
liezen", zei ze en wierp de compres
weg
Hel was plotseling of een vreemde
macht hem aanpakte en nederwierp
Hij viel op de knieën, drukte zijn ge
zicht naast haar in het kussen en
schreide.
Beate's vader stond in de aangren
zende kamer, gereed ter hulp te snel
len bij den eersten kreet van zijn
dochter. Gwendoline steunde hem Zij
zwegen beiden langen tijd. Zij waren
diep onder den indruk toen zij r
ongelukkigen man hoorden snikken
„Ze zal hem vergeven en dan
zal het weer een tijd gaan", dachten
zij beiden, „hoe lang Y'
De schouwburg was vrij goed bezet,
al had t beter gekund
Natuurkundig Gezelschap
Maandagavond hield professor Dr J
Boeke uit Leiden eene lezing over „diep-
zeeonderzoek en diepzeefauna
Nadat de aloude meeuing, dat de zee hiel
en daar peilloos diep ei^ met de schepen
te gronde richtende fantas-tische monsters
(Kraken'1 bevolkt was, plaats had gemaakL
voor de op waarneming steunende nieu
were, dal de grootste diepten 8 a 9 K M.
zijn, werd spoedig op grond van biologi
sche gegevens door Edward Forbes de
theorie verkondigd, dat beneden de licht-
grens op 4 h 500 M geen plantaardig of
idicrlijk leven mogelijk is en dus de-
diepzee geheel ontbloot is van fauna en
flora
Toen echter in 1857 een gebroken
telegraafkabel moest worden hersteld,
bleek deze, die zich op eene diepte van
1500 a 1700 M had bevonden, geheel
bedekt le zijn met koralen en schelpen
De theorie moest dus worden herzien
en nu begon een onderzoek, door dq
Engelschen op touw gezel, neslaande in
het uitzenden van het schip de Challen
ger, dat 6 jaar lang de zee gepeild en
onderzocht heeft. Het verzamelde mate
riaal is gedurende 20 jaar door geleerden
bewerkt en de resultaten opgeteekend in
50 dikke deelen, die de beschrijving be
vatten van de in de diepzee gevonden
fauna
In de eerste plaats is gebleken, dat in
de zee groote diepten en ook ondiepten
voorkomen. (De Noordzee bijv is vrij
ondiep, slechts op enkele plaatsen zijnj
kuilen van 80 M gemiddeld is de diepte
40 50 M.). Lange bergruggen scheiden
gebieden met geheel verschillende fauna
van elkaar, zoodat dus geen gemeenschap
dsartusschen blijkt te bestaan
Het voorkomen van de zeelelie, een ko-
raaldier, dat overigens alleen in fossielen
slaat bekend was, deed vermoeden, dat
we hier raet een relictenfauna te doen
hadden, die ontsnapt was aan de invloe
den, die in het overige gebied onzer
aarde de veranderingen in de dieren- en
plantwereld hadden veroorzaakt
Bij nader onderzoek bleek dit echter
niet juist.
Hel onderzoek van de temperatuur
bracht aan het licht dal deze op groote
diepte vrij constant 2 3° C. is Dit wordt
toegeschreven aan een langzame bene
denstroom van de poolzeeën, die tevens
voor aanvoer van zuurstof zorgt.
De Golfstroom gaat niet dieper dan
ongeveer 25 M Het peilen geschiedt door
middel van het dieplood, een eenige IC G.
zware kOgel om een buis, zoodanig aan
een staaldraad gehangen, dat de kogel bij
het aanraken van den bodem er af valt,
de buis 80 c.M. in den bodem dringt
en bij het ophalen een Zeebodem-monster
(d w z. een „staal", geen ondier, Red
naai- boven brengt.
Om water op een bepaalde dieple te
scheppen wordt een cilinder op die diep
te gebracht, die, zoodra hij haar heeft
bereikt, op vernuftige wijze wordt geslo
ten en zoo een watermonster vandaan
naar boven brengt. Luchtledige cilinders,
die den met water ge vulden omsluiten,
zorgen er voor, dat de temperatuur be
waard blijft.
Voor de temperatuurwaarneming heeft
men echter een nauwkeuriger instrument
in den omkeerthermometer, die men, na
op een zekere diepte te zijn gekomen,
Maar Beate had hem al te dikwijls
na zulke uitbarstingen van wanhoop
vergevenhet ontroerde haar vandaag
niet meer.
Buiten, in den kleinen tuin, liep
Evelyne heen en weer, met Hauns-
heinz, met wien zij besprak, welk een
vreeselijk s chandaal het zou geven als
Beate niet aan boord terug kwam Hier
waren zij het middelpunt van ieders
belangstelling, ze waren het aan him
naam verschuldigd alles te vermijden,
wat tot praatjes aanleiding kon ge
ven. Het zou anders allen kwaad d,oen,
in de eerste plaats Börries en Ingrid,
wier toekomst er nu juist van afhing.
Haimsheinz in zijn treurige, verslagen
stemming, liet alles over zich heen
gaan. Hoe die verwarring ooit zou op
gelost worden, wist hij niet. Hij was
werkelijk veel van zijn vader gaan
houden Hel kostte hem moeite de
schandelijke dingen die van hem ver
teld werden te ge too ven. En toch voel
de hij weer met zijn zuster het
kan doen omvallen, zoodat de kwikdraad
op een bepaald punl afbreekt, waarna de
weging van hel zich verzamelende kwik
de temperatuur tot op een tiende 8 nauw
keurig geeft
De bodembedekking wordt verkregen
door dreggenhierbij gebruikt men zware
linnen zakken met scherpe ijzeren ran
den, van onderen nog voorzien van bos
sen geplozen touw. waarin kleine beestjes
blijven hangen.
De levende wezens op bepaalde diepte
worden gevangen door zoogenaamde
planklonneUeu van zijden gaas die door
een vaigewicht op bepaalde diepte wor
den geopend en nu over een zekere
lengte naar boven gehaald te zijn en op
de wijze van een zeef de beestjes te
hebben verzamelt op dezelfde manier
weer worden gesloten
Het onderzoek heeft geleerd, dat er
zich op verschillende diepten verschil
lende levende wezens bevinden De mi
croscopisch kleine beestjes bezitten alle
lange uitsteeksels, waardoor ze zwevend
blijven Zijn ze gestorven, dan zinken
ze en dienen tot voedsel voor hunne/
benedenburen, zoodat dus van af de
plantjes aan de oppervlakte van de zee
tol aan den bodem een voortdurende re
gen van afgestorven levende wezens
plaats grijpt, waarbij zoutgehalte en lage
temperatuur van het zeewater de verrotH
ting verhinderen.
Behalve de reeds genoemde zeef5
lelie, die een zacht fosforesceerend licht
verspreidt, vindt men glassponsen, die
groeien om een 3 M lange kiezelnaald,
venusmandjes, bestaande uit een kunstig
weefsel van kiezelnaalden, die het dier
als een nestje omgeven, slangensterren,
die men kan beschouwen als zeesterren
met zeer lange armen enz
Garnalen en krabben onderscheiden
zich door lange en fijne tastorganen
Beestjes van 28 c M bezitten sprieten
van 3 M.
Vele der diepzeebewoners bestaan, als
echte hongerlijders, slechts uit bek en
staart en als een dergelijk individu zich
bij toeval in een planktonnet bevindt,
heeft hij gewoonlijk de overige inhoud in
zijn maag doen verdwijnen, zoodat de
vangst mislukt is.
Merkwaardig is de aanwezigheid van
lichtgevende organen, van verschillende
kleuren die soms aan de uiteinden van
een voelspriet voorkomen en het dier als
Lantaarn bijlichten Ook zijn er, die op
de wijze van een automoDiellantaarn van
een soort reflector voorzien zijn. De
rangschikking en kleuren der lichtgende
plekken over de huid stelt de dieren in
staat hunne soortgenooten te ontdekken
Prachtig zijn de kleurschakeeringen bij de
inktviscli en zeevleermuis zoodat we ons
het leven in de diepzee als een toover"
wereld moeten voorstellen
De diervormen zijn over het algemeen
de bekende, die zich. echter hebben aan(-
gepast aan het leven in die bizondere
omstandigheden. Men vindt de gewone
vischvormen, voorzien van binoeleoogen
en ook alen met oogen op lange sprieten.
Ten slotte heeft het diepzeeonderzoek
nog het vraagstuk van de voortplanting
van de paling opgelost De volwassen par
ling gaat naar zee, legt op groote diepte
diepte (2000 M.) kleine glasheldere eitjes,
die in ongeveer 6 ik 8 uur naar boven
drijven en daar na een paar dagen ovenJ
gaan in larven, die op hunne beurt
weer naar de diepte gaan en groeien tot
i 15 c.M. lange handvormige glasbek.
bloed sprak het werd hem rood voor
de oogen als hij zich voorstelde dat
Klaus haar in zijn aanvallen van ra
zernij 'reeds menigmaal mishandeld
had.
Na lange, pijnlijke en vruchtelooze
pogingen besloot Klaus Teerbrögge zijn
vrouw voorloopig hier te laten „Zij
moest uitrazen" zei hij. Hij deed zijn
best in tegenwoordigheid van ande
ren *de zaak niet al te tragisch
op te nemen.
Daar zij zonder kleeren heenge
gaan was, bood hij aan te laten in
pakken wat zij den eersten tijd noodig
mocht hebben. Hij verzocht haar
schoonvader mee aan boord te gaan
om hem daarbij te helpen. Evelyne
moest nog aan land blijven ze wilde
zich telefonisch met Heiligendaum laten
verbinden om met Ingrid te spreken.
Het jonge meisje moest onmiddellijk
in den trein gaan zitten en overko
men, want naar haar luisterde Bea
te nog het meest.
(Wiordt vervolgd).