MIDDGLRIJRGSCHG COURANT. Dinsdag 5 Januari Voor onze eigen FEUILLETON. N" 3 'iraxjtraHCi—w—n—r— 138* Jaarqafip 1913 Deze courant verschijnt d a g e i ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p. p. f 1,25. Afzonderlijke nummers bosten 5 cent. r Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50 elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groofce letters naar de plaats die zij innemen. Advertenties róór één nar te bezorgen. Toen we onlangs beschreven hoe thans de verzorging der Belgische vluchtelin gen, geregeld is, hebben we de opmerking gemaakt, dat het lijd werd ook eens aan de verzorging van onze eigen sladhlofters van den oorlog te denken. Niel, dat die verzorging achterwege bleef. Integendeel Er is hard gewerkt. Maar als een verzor ging van dien omvang goed wil werken dan dient toch ook bet groote pul- bliek te welen wal er gebeurt, al was het alleen maai" om de fondsen te verschaf fen, noodig om dat werk goed te doen En het is niet le ontkennen dat de beiV möeiïngen met de vluchtelingenstroom de eertijds bij ieder te vinden gedachten pan onze eigen noodlijdenden bij velen weggedrongen 9 heeft. We gebruiken hier met opzet niel het woord „armen". Want dan denkt men aan hen die min of meer geregeld atf> men zorg ontvangen. Over hen zullen we het niet hebben. Die blijven als vroeger aan hel armbestuur toegewezen. We zul len het nu hebben over hen die tengevoh ge van den oorlog in moeilijkbeden zijn gekomen; en dan komt men in hoofdzaak tot twee groote rubrieken de gezinnen die door de mobilisatie hun kostwinner missen, en de gezinnen waarvan de kostwinner werkeloos is geworden door den porlog De organisatie van die sleunverlee- ning is hier geschied door het plaatselijk steuncomité, dat al bestond vóór dat er van hel Kon Nationaal Steuncomité spra ke was. Immers het werd reeds 13 Augustus op een vergadering ten stad1- huize opgericht, en het Koninklijk cd- mïté eerst een week later. En speciaal vermeld moet worden dat in dit comité reeds dadelijk alle rangen, standen, godsdienstige richtingen en kort daarna ook de- vakorganisaties vertegenj* woordigd waren, zoodat de algemeene samenwerking waarop vanwege het Ko ninklijk comité later werd aangedrongen, reeds hier bestond. .Als een onderafdeel ing van dit plaatset- iijk steuncomité werkt dan nog het Vrou1- wencomité. Een belangrijke taak vervult voorts 't werkloozenfonds, dat zijn werkwijze ge heel ingericht heeft naar de regeling van minister Treub. En dan moet ook nog het Rijk genoemd worden, vanwege de uitkeering aan die gezinnen waarvan de kostwinner onder de wapens geroepen is als milicien of als landweerman Het beste is 't, deze rijks- uitkeering nu reeds dadelijk te bespre ken. Er wordt hier op 't stadhuis, na mens het Rijk, uitkeering gedaan aan de gezinnen van 100 landweermannen en van 180 miliciens, tot een totaal bedrag van ongeveer f 190 daags. Er heerschen daarover echter zooveel verkeerde meeningen, dat nog wel eens mag worden meegedeeld dat die uitkee- ringen niet gelijk zijn. De wet stelt alleen een maximum vast van f 1.— voor de militie en van f 1 50 voor de landweer. DE ONGEKROONDE KONING Roman van PADL OSKAR HSCKER. naar het Duitsch. Nadruk verboden. tr volgens de voorschriften wordl hel uit le keeren bedrag berekend met in aan merking neming van ten le de gewone, ver diensten; ten 2e hetgeen de kostwinner afstond aan hei gezin; ten 3e wat hij zelf voor zijn onderhoud noodig had. Zooals uit dc bovengenoemde cijfers blijkt is liet gemiddeld uilkeeringsbedrag veel minder dan hetemaxinutm. We hebben dat voorop gezet omdat het noodig is tot goed begrip van dc wijze waarop hel Steuncomité te werk gaat Dit comité houdt iederen Dinsdag te 11 uur een zitting, waarin men zich om sle.un kan aanmelden, en dan is de eer ste vraag of die kostwinner van hel gezin militieplichtige of landweerman is Is dat het geval den komen de aanvra gers op een afzonderlijk register, en ieder geval wordt onderzocht, om le be- pdlen of en tol welke mate steun zal worden verleend Het steuncomité gaal niet zoozeer af op 't geen vroeger verdiend is, maar wel op 't geen noodig is naar de behoefte en liet vult de Rijksbijdrage aan tot f 6 als het alleen een vrouw of moeder geldt er een kind, of zijn er twee kleine kinderen dan tol f 7.—, voor drie en vier kinderen lot f 8 -, en voor nog grootere gezinnen naai* omstandigheden Daarbij wordt echter bovendien rekening gehou den met dc toelagen die eenige groote werkgevers bier geven aan de gezinnen van de militie- of landweerplielitigen on der hun personeel. Moeilijker is de regeling voor de ande re noodlijdenden, o. a. omdat het vaak zoo lastig is de waarheid vast te stellen Wanneer iemand zich heeft aangegeven, worden zijn omstandigheden onderzocht, en in een nog dezelfde week gehouden zitting wordt liet bedrag der uitkeering vastgesteld. Behoort de aanvrager thuis bij de ge wone armenzorg, dan wordt hij naar het armbestuur of de diaconiën verwezen. Natuurlijk is de grens niet altijd zuiver te trekken. Er zijn gevallen, die veel aan gewone armenzorg doen denken en waarin toch ook do mogelijkheid van oorlogsinvloed beslaat bijv bij leurders e.d., aan wie dan een kleine toelage wordt gegeven. Maar voor de groote massa heeft men te dioen met werkeloozen. Nu worden op die twee wijzen door de moeilijke lijden heen geholpen, nl le. voor de georganiseerden door het werkeloozenfonds 2e. voor de ongeorganiseerden door hel steuncomité. Wc zuilen hier nu even de besprekin gen van het werk van het Steuncomité afbreken, om een enkel woord te zeggen lover het werkeloozenfonds, dat een ge heel zelfstandig financieel-behcer heeft. Zooals men weet werkt dat slechts voor de georganiseerde arbeiders, en die vindt men hier ter stede alleen onder de schil dersgezellen, timmerlieden, typografen, metaalbewerkers, metselaars, en steen houwers. Onder die vakken heerschte in het laatste half jaar de werkeloosheid voornamelijk bij de schilders, de met selaars en de timmerlieden In de an dere vakken komt zij sporadisch of in t geheel niel voor De regeling door minister Treub ont worpen bracht twee belangrijke verande ringen in den gewonen toestand. Ten eer ste werd de uitkeering die als regel (ver schillend voor de diverse vakken) slechts voor een maximum aantal dagen werd toegezegd, thans onbeperkt verleend, en ten tweede werden de uitgekeerde be dragen geregeld Ieder aangesloten werkelooze arbei der ontvangt thans gehuwd of kost winner f 6—, ongehuwd f 5.en be neden 18 jaar f 2 50. Maar wanneer die arbejders een deel van den tijd arbeid verrichten, wordt het daardoor verkre gen© naar een vasten regel aangevuld, maar zoo dat het geheeie wckelijksch inkomen nooit meer kan zijn dan f 9 f 7.50 en S 3 75. Gelet op de geregeld terugkecrcndc seizoen-werkeloosheid werd ons er op gewezen dat de toestand hier ter slede niet zoo erg is als in sommige grootere plaatsen wat de georganiseerde vakken betreft. De schilders hebben het 't ergst te kwaad. Voor een deei der timmerlie den heeft o.a het bouwen der barakken tc Vlissingen een builenksansje opgele verd. Maar de werkeloosheid is er toch, en de regeling voldoet goed. Aanzienlijk is in de genoemde vakken het aantal onge organiseerden niet En nu weer terug naai* hel Steun comité en zijn regeling van onder steuning der tot werkeloosheid geraakte vakJarheiders, die niet georganiseerd zijn, voor een klein deel omdat zij zich niet aansloten, voor een groot deel oiiv- dal er geen organisatie in hun vak be staat. We noemen opperlieden, schoen makers, kleermakers, pettenmakers, smidsknechts, tuinmansknechts. Sedert half October heeft het comité ook voor hen een tarief vastgesteld, en wei per week: voor man en vrouw zonder kinderen f 4; en dan 50 cent voor ieder kind met een maximum van f 6. En voor een ongehuwde f 3 Daarna werd ook voor de z g losse ar beiders, die dus geen speciaal vak ken nen, een tarief vastgesteld mei basiseïjfer van f 3 voor man en wouw, met 50 cent voor ieder kiud, tot een maximum van f 5. Een rijksdaalder werd vastgeu steld voor de ongehuwden. En eindelijk werd nog besloten om boven deze toelagen, tegemoet te komen in de kosten van de huishuur en wel tot twee derde van het bedrag daarvan. Dat geldt ook voor de georganiseerden onder de werkeloozen. aan wie de uitkeering geschiedt door bemiddeling der vakor- 57). De eerste dagen moest Beate te bed blijven. Gwendoline was onvermoeid in het verwisselen der compressen. Ook haar vader en Haimsheinz werd die taak opgedragen. Geen enkele maatregel zon de eerste dagen genomen worden. Beate vond het beter te wachten tot de verpleger terug was. „Maar in dien tusschentijd kan er moord en doodslag plaats hebben daar ginds!" riep de baron. Steeds weder geraakte hij in hevige opgewondenheid en schudde de vuisten in machteloo- ae woede. „Och neen", zei Beate mat, ,hij slaapt nu zeker alsof hij dood is; dat ge beurt altijd na zulke aanvallen. En als hij wakker wordt, is bij zwak en hul peloos, apathisch en wolgzaamDat duurt dagen lang. In dien tijd herinnert hij zich niets van hetgeen is voorgevallen. Langzamerhand begint het geheugen weer te komen -en dan wordt hij gefolterd door berouw, door wanhoop. Zoo zal het nu ook wel gaan. Hij schreit als een kind. En' als men zich dan heeft laten mee sleepen door medelijden, is hij dankbaar en belooft onder heilige eeden Maar ik laat mij niet meer bepraten Ik ban dat tooneel niet meer uit mijn herinnering wis se hen. O, het is te ontzettend, te ont zettend Zij trachtten haar met vereende po gingen steeds weer gerust te stellen. Op den avond van den eersten dag vroeg Beate om een handspiegel. Zij schrikte van haar uiterlijk. „Er zal een afschuwelijk litteeken van over blijven jammerde zij. „Ik ben voor mijn heele leven mi svormd In dat opzicht kon Gwendoline haar geruststellen. Over een week, zei ze, zou de dikte verdwenen zijn. Het oog zelf was gelukkig niet gekwetst. „Maar misschien is het in ieder geval raad zaam een oogdokter te laten komen. Naast de villa van professor Siedtner woont professor Gutmann, een speci alist. Wil ik hem laten halen?" Neen, dat wou Beate volstrekt niet. „Door je man mishandeld dat is zoo I proleratiërachtig Zoo is de grondslag der regeling. Maar nu de toepassing. Het is een regeling voor werkeloozen. en zoodra zoo ieanand werk heeft gevon den, verandert dus het geval van aan zien, al is het ook maar werk voor eenige dagen. Het Steuncomité heeft als beginsel aangenomen, dat de helft van hetgeen met werk verdiend is, wordt afr gelrokken van de ondersteuning, tenzij die overgeschoten helft plus het ver-< diende meer bedraagt dan f 7.50 Dan wordt de toeslag nog zooveel vermeer,L derd tot men weer op dat cijfer als geheel inkomen komt, -- behalve de te gemoetkoming in de huishuur. Hel vordert echter heel wat ervaring om vast le stellen, hoe de positie van de ondersteunden in werkelijkheid is. Wanneer Maandags op hel stadhuis de uilbetalingen plaats hebben en voor de commissie moet worden meegedeeld, wat er aan extra-werk verdiend is, dan kan menigeen de verleiding niet weerstaan om le smokkelen met de opgave daarvan. Gelukkig ontbreekt het t comité niet aan middelen lot controle- De vak-ver- eenigingen hebben daartoe hun medewer!- king toegezegd, maar bovendien verschaf fen de weekstaten van het werk voor de gasfabriek, voor de gemeente, voor de Werkverschaffing e. d., aan het comité gegevens, waarmee men de meeste on juiste opgaven kan verbeteren Krijgt men bewijs van een poging tot knoeien, dan wordt het geheeie bedrag van het zelf verdiende afgetrokken van de ondersleuf- ning, een straf die, met de wetenschap dat er gecontroleerd wordt, een gunstigeu invloed heeft op de juistheid der op»J gaven Het is hier de plaats om ook melding tc maken van de eveneens in de eerste delgen van Augustus opgerichte arbeids beurs Men zal zich herinneren dat toen o.a. een der oogmerken was voldoende arbeidskrachten aan den landbouw le ver schaffen en voorts vraag en aanbod ook voor andere vakkeu in één hand te bren gen Alle stemivragende werkeloozen moe ten zich ook daai* laten inschrijven. Maar behalve dat in den landbouw de behoefte weldra gering bleek, vooral toen de oogst binnen was, was ook in andere vakken de vraag naar arbeidskrachten zoo klein dat de Arbeidsbeurs slechts in een betrekkelijk gering aantal gevallen kon helpen De belangrijkste plaatsing door haar bemiddeling was die in Augustus betref fende een rijkswerk te Breskens, waar een 40 man geplaatst konden worden voor graafwerk. Eind November zijn daar van een 20-tal terug gekomen. Vraagt men nu naai* de uitgebreidheid der werkeloosheid onder deze rubrieken dan is 't moeilijk met cijfers daarvan een beeld te geven omdat het aantal nog al aan wisseling onderhevig is, en men trou wens daarnaast een beeld zou moeten heb ben van den toestand in andere winters Maar dit kan wel gezegd Worden dat de werkeloosheid onder de ongeorganiseer den en de losse werklieden veel grooter is dan onder de georganiseerden. Deze week was echter een verbetering len goede merkbaar. Eenige ondersteun den hebben bun kaart ingeleverd met de mee deeling dat ze vast werk gevonden, hebben. Toch bedroeg deze week de totale uit keering door het comité nog f 632 Maar dit brengt ons bij de financiën waarover we in een volgend artikel meer hopen te melden. Binaenlaul Haunsheinz had 's morgens de motor boot naar het jacht teruggebracht. De machinist, zoo zei de kok, had me vrouw Teerbrügge gisterenavond met de motorboot aan land zien gaan; zij was haar familie zeker gaan opzoeken Teerbrügge sliep Met geen syllabe maakte iemand van de bemanning een toespeling op hetgeen er was voorge vallen. Ze schenen goed gedresseerd te zijn. De kok bracht den jongenheer toen weer aan land terug; hij moest toch inkoopen gaan doen. Heel on schuldig vroeg hij of hij om één uur met de lunch op mevrouw moest re kenen. Haimsheinz had de boodschap meegekregen dat zijn zuster ziek was en dat er voorloopig van terugkeeren aan boord geen sprake was. Den tweeden dag kwam Evelyni Zonder eenig geleide. Zij was huiten zichzelf van veront waardiging dat Beate van boord gegaan was. Er was een hevige scène tus- I schen de beide schoonzusters. „Jij hebt er veel meer schuld aan dan hij. Ja zeker, jij, Ati. Hij wasther- steld, het was zeker dat hij niel weer 1 zou instorten zoolang ik bij hem was. Maar jij bent te zwak, te buigzaam. Je imponeert hem niet. Daarom krijgt hij moed zich te verzetten. Ik heb NEDERLAND EN DE OORLOG Hulp fljan kleine nering doenden. Dc. minister van oorlog lieeft aan com(- pagnies-, eskadrons- en batterij-comman danten de volgende circulaire gericht Ter voorziening in de noodige middelen voor levensonderhoud kan, gelijk u bek kend is, aan de gezinnen van miliciens en landweermannen vergoeding worden toe gekend Ter voorkoming van belangrijke oeco- nomische nadeelen wordt in eien aantal gevallen verlof verleend aan bij de mobi lisatie in werlcelijken dienst gekomen be drijfsleiders, wier aanwezigheid in hun bedrijf noniisbaar is. in de eerste plaats om werkloosheid van hel ondergeschikt personeel te voorkomen. Velen kunnen echter noch aan de eene, noch aan de andere tegemoetkoming voordeelen ontleenen. In het bijzonder verkeerenin dit geval vele kleine nering doenden, die door de mobilisatie zwaar worden getroffen, daar zij1 het verloopen van hun zaken moeten aanzien, vaak met de zekerheid, dat zij in ernstige financi- eele moeilijkheden geraken Voor een mij wenschelijk voorkomende tegemoetkoming aan de door hen onder vonden moeilijkheden heb ik mij gewend Lot het Kon Nationaal Steuncomité 1914, dat zich bereid verklaard heeft hun zoo mogelijk de noodige hulp te verleenen. In verband daarmede noodig ik u uit, om diegenen uwer onderhebbenden, die geacht kunnen worden te behooren lot de kleine neringdoenden, aan te zeggen, dat, indien zij zich in de boven aange geven omstandigheden mochten bevinden of geraken, een verzoek om hulp gericht kan worden tot het comité tot steun ter plaats, waar hun zaken worden gedreven of rechtstreeks tot het Kon Nationaal Steuncomité 1914. Het gebeurde te Zeist. In antwoord op de vragen van den heer Troelstra verklaart de minister van óorlog, dat hij zich wenscht te onthou den van beschouwingen ovei* de niet aan de oppervlakte liggende oorzaken, welke kunnen hebben geleid tot de ongeregeld heden, die een krachtdadig optreden on vermijdelijk maakten. Die oorzaken zijn (Rm psychiologischen aard en liggen bui ten hel invloedsbereik der Regeer ing en der met de zorg en de bewaking dei- geïnterneerden belaste personen. Aangaande de geuite grieven Wórdt o. a opgemerkt, dat de bewegings vrijheid beperkt moet blijven, daar met nauwgezetheid tegen ontvluchting moet worden gewaakt en pogingen daar toe bij herhaling worden gedaan. Het niet beschikken over een cantine was een gevolg van hel eerst In gereedheid brengen van logiesbarakken met het oog op het koude jaargetijde. De prijzen mogen niet te hoog worden geacht. Inderdaad werd door het ontbre ken van tochtportalen bij sterken wind uit sommige richtingen het verblijf in de barakken onaangenaam Thans wordl hierin voorzien, hem steeds met één enkelen blik in toom gehouden." Beate wentelde al die beschuldigin gen met de grootste heftigheid van zich af Zij was misleid, bedrogen. Evelyne had haar altijd de volle waarheid, om trent haar broeder verzwegen omdat zij wist dat zij anders nooit tot leen huwelijk had kunnen, besluiten. „Vijf maal heb ik zulk een afschu welijk tooneel doorgemaakt. Het werd steeds erger. Een zesde maal zou ik niet overleven. „Dat hangt van je zelf af, Ati Je moet beter oppassen, dat is het eenige. En heeft hij je werkelijk weten te misleiden, dan moet je flink tegen hem optreden en hem door je wil dwingen. Met sentimenteele redeneerin gen bereik je niets." „Je begrijpt mij niet, Evelyne Ik wil de vergeefsche poging invloed op Klaus uit te oefenen, niet meer beproeven. Ik ga van hem scheiden." „Beate „Ja. Het is mijn onherroepelijk be sluit Ik laat mij van hem scheiden." De baron kwam binnen om zijn doch ter bij te staan. Hij bleef beleefd en correct, .ofschoon Evelyne alle zelfbe- heersching verloor en hem ten slotte in te toenemende opgewondenheid her innerde op hóe edelmoedige wijze zij en liaai- broeder hem uit zijn behoef tige omstandigheden hadden gered en tot welstand gebracht. Beate schaamde zich voor deze wei nig nobele woorden Gwendoline, die juist van haar spreekuur thuiskwam, had ze ook nog gehoord. Zij zag d,e uitwerking op het gezicht van haar 2uster. Beate was bleek, alleen de fij ne streep liep nog over haar voor hoofd en kaakbeen en leek Gwendo line nu npg scherper rood, Evelyne weigerde dadelijk met de jongere zuster van Beate over de zaak te spreken. Met een twist tusschen man en vrouw moesten anderen zich niet bemoeien De verzoening werd daardoor des te moeielijker. „Van een verzoening kan volstrekt geen sprake zijn", zei Beate „ik beö mijn leven njet meer zeker bij hem „Er zijn plichten Ati, waar men, zich niet aan kan onttrekken", ant woordde Evelyne, nu weer volkomen rustig en kalm geworden. „Jouw plicht zou het geweest zijn bij hem te blijven, Evelyne. Maar je hebt ons bij elkaar gebracht op aller lei slimme manieren, omdat je afgelost wou worden, omdat je vrij zou wezen." (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1915 | | pagina 1