MIDIHILMRGSCHE COIRAIT. N\ 294. 156' Jaargang. 1913 Vrijdag 12 December, Kameroverzicht. BINNENLAND. Bit de Staatseonrant. üit Stad en Provincie. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor allo plaatsen in Nederland franco pp. i 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Advertentiön bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn aan bet bureau te bekomen. Advertentiön voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur aan bet bureau bezorgd zijn. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meei 20 cent. Beclamas 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiCn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betrefiéndi Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Huren® A. DE IiA DAB Az., N.Z. Voorburgwal 9266, Amsterdam. DE REDE VAN DEN MINISTER PRESIDENT. Dat na de rede van den minister president de algemeenc beschouwingen „over de begrooling", zooals dat zeer oneigenlijk heet, gesloten zouden wor den, zou een misschien wel gebillijkte, maar toch dwaze illusie zijn geweest. De hoop is nu maar dat niet ólle 26 le den die hot woord voerden, nu weer zul len antwoorden op hetgeen de 25 ande ren plus de minister gezegd hebben. In één opzicht kan echter de repliek ditmaal wel van bcteekenis zijn, nl voor- eoover betreft de houding die de ver schillende partijen zullen aannemen te genover den verzoenenden geest waarvan minister Cort van (der Linden [blijk gaf. Zijn rede, op zich zelf reeds een zeer kranige en heldere uiteenzetting,' is bo vendien er een, zooals er in jaren niet van de ministertafel heeft geklonken, omdat hier niet sprak de vertegenwoor diger van een partij of van een combina tie van partijen, maar een minister, die zich los voelend van ieder partijverband, aan alle partijen de krachtige mede werking vroeg, niet voor een partijpro gramma, maar voor een werkprogramma, gebaseerd |op Üe "uitspraak van (de kiezers. Daardoor deed deze rede zoo huiten- gemeen friscli aan. Men hoordie er be schouwingen in, die in ons Parlement zelden zoo ooit van de ministerstafel zijn vernomen. In de laatste jaren is reeds door ve len gewezen op het'gevaar dat voor de ontwikkeling van liet parlementaire leven en van de democratie verbonden is aan het op de spits drijven van de partij-ver antwoordelijkheid, omdat men daardoor, en door de daaraan verbonden partij discipline, de individueele verantwoorde lijkheid ondermijnt, van de ministers zoo wel als van de Kamerleden. Toen we in September een artikel wijd den aan de oude Tweede Kamer, heb ben we ook aog gewezen op de verder felijke gevolgen van de omstandigheid dat in de afgeloopen Kamerpcriode bijna al les met partij-politiek doordrenkt was ge weest, en hebben we de hoop uitgespro ken dat het nieuwe ministerie kans zou zien zakelijker te blijven. Na de rede van minister Cort van der Linden is de hoop versterkt. .Wat nu dit kabinet tracht te doen, nl. over de partijen heen zich richten naar de uitspraak der kiezers, zal wel licht later nog meermalen móeten ge beuren, omdat de toeneming van het aantal partijen het steeds moeilijker zal maken een partij-regecring te vormen, Dal beteekent niet, dat de strijd voor partij-beginselen moet plaats maken voor den strijd over zakelijke kwesties van 't oogenblik. De politieke verkiezingen in de Vereenigde Staten leeren hoe de ver vanging van een blijvend beginselprogram door een telkens vernieuwd verkiezings program (z.g. platform) leidt tot een strijd, niet over zaken maar over per sonen. Het is dus hoogst gewenscht, dat de partijen blijven, omdat de partij-beginse len vastheid geven aan de beoordeeliug van de zaken die aan de orde komen Maar Ier verwezenlijking van de wen- schen die zich uit die beginselen ont wikkelen, is een kabinet noodig, dat ze tracht te combineeren. Het is nu reeds in deze algemeenc be schouwingen opmerkelijk welk een rust- wekkend karakter de kabinelsredc van dezen builen de partijen staanden minis ter had, temidden van de nog met ver- kiezings-gedachlen beladen redevoeringen der partij-leiders, en hoe veel krachtiger de regeering staat, nu zij den heelen partij-strijd langs zich heen laat gaan Maar ook hoe veel beter zoo'n rede, gericht op het zakelijke werk der Kamer in deze algemeene beschouwingen past, dan de redevoeringen over den partij strijd, die zich toch feitelijk buiten de Kamer afspeelt. We herhalen wat we reeds vroeger schreven, waarom die tot andere partijen gerichte redevoeringen niet buiten de Kamer gehouden? We zullen nu moeten afwachten of de door dit kabinet uilgestoken hand ivprdt aanvaard, en .of de partijen links en rechts de medewerking zullen geven, die van hen gevraagd wordt. De lieer Cort van der Linden heeft het gemakkelijk ge maakt, een eerlijke proef daarmee te kerzijdc als irreligieus te beschouwen En ten opzichte van de rechterzijde kwam de Minister vooral tot een nadere uiteenzetting van de onderwijsvraag en wees met nadruk aif elk compromis van kiesrechtvorming en wijziging van artikel 192 der Grondwet Niet. omdat de regee ring legen die wijziging bezwaar heeft, maar omdat de regeering die wijziging thans niet aan de orde kan en wil stel len. Zij meent dat het onderzoek langs commissiorialen weg de eenige wijze is om het onderwijsvraagstuk tot een goede cn bezadigde oplossing te brengen Voorstellen van welke zijde oolc die hier rauwelijks in het debat zouden worden geworpen, zouden meer schade dan goed aanrichten De Minister heeft het be treurd, dat in de reclilsche pers reeds een non-possumus is uitgesproken en met nadruk lieeft de Minister gezegd dal natuurlijk de rechterzijde met hei uitsteken van haar hand de hand der regeering kan drukken, maar dan tegelijkertijd de hand wel kan teruglrokken Is hel haar ech ter werkelijk te doen om verzoening dan kan zij die hand aanvaarden' Het slot van de ministerieele rede was eenvoudig en zonder ophef. Is de laak aldus vroeg de Minister zich zelf af, die wij ons gesteld hebben niet te zwaar te achten? Er zijn, binnenlandschemoei lijkheden, er zijn buitenlandsche moei lijkheden en wij allen zijn menschen met beperkte vermogens, maar juist omdat dit ministerie hier niet staat om cenigc partij te dienen, mag dat alles geen re den zijn om de groole verplichtingen niet onder het oog te zien. Elk Minister is in de politieke arena een sterfelijk man en als liij zijn Ave Cesar niet achterwege houdt, dan richt hij dit niet lot één man tot één partij, maar dan richt hij hel tol j het hecle land. Er waren hartelijke bravo'stoen de Mi- nisier zijn rede, sober en toch breed van opzet, eindigde. Anders, geheel anders j dan bij zijn ambtgenoot van Koloniën, die spreekt met meer tintelende lust tot j debat, heeft ook de premier den grond slag van dit Kabinet, die er een is van verzoening en van bevrediging, laten ge-1 voelen. Is hij er in geslaagd den weg aan te toonen, langs welken dit ministerie bij voorkeur wil voortgaan, ter bevorde- ring van de belangen des lands Er is iets tragisch in dat ook voor het oog tragisch zou zijn, indien het feitelijk niet zoo humoristisch was, dat een Minister nogeens uitdrukkelijk moet verklaren dal liij hier slaat voor liet belang van geheel het land, gelijk de Grondwet het hem toch voorschrijft De feiten, genomen ech ter zooals zij zijn, mag men van dezen Minister verwachten dat hij zijn woord zal nakomen en dat hij de zware taak, niet dan na rijp beraad ;op zich genomen, zal ten einde brengen naar zijn geweten, Tweede Kamer Zitting van Donderdag. Minister Cort van der Linden heeft heden onder stijgende belangstel ling en onder onafgebroken aandacht zijn rede, niet ter verdediging van dit Kabi net, dat niet was aangevallen, maar ter uiteenzetting van de positie die het zal innemen, vervolgd cn beëindigd Hij heeft daarbij in het hijzonder het punt behan deld van de verhouding waarin dit Ka binet zal staan lot de verschillende par tijen; tegenover de sociaal-democratie er kent het een gelijkheid van doel in en kele punten, welke hel aan deze partij mogelijk zal malcen het Kabinet te steu nen, welke aan deze partij politiek voor deel belooft van zoodanigen steun. De Minister is daarbij zeer streng geweest in zijn beoordeelen van het sociaal-demo cratisch standpunt, heeft niet nagelaten aan te vallen de immer gehoorde bewe ring der sociaal-democraten als zouden zij de stuwkracht geveu die noodig was roor de sociale hervormingen der laatste jaren; de Minister erkende volkomen, dat er stuwkracht in dc sociaal-democra tische partij heeft gezeten en zit; dat liaar invloed meermalen gunstig heeft gewerkt, maar hij stelde tegelijkertijd vast dat de regeerdhde klasse leiding heeft te geven hij dc hervormingen; wie daarin te kort schiet is de beste propa gandist van het socialisme, wie zijn plicht doet, neemt aan 't socialisme den wind uit de zeilen In het bijzonder over Üc benoembaarheid van sociaaldemocraten tot openbare ambten lieeft de Minister zich uitgelaten en na de stellingname he den in dit vraagstuk recht tegenover den lieer Loeff, mag men hel wel bijna voor verzekerd houden dat in Zaandam een sociaal-democraat burgemeester zal wor den. De Minister vond dat de staatsrech terlijke leer van den heer Loeff, als zou den de sociaal-democraten die het gezag niet eerbiedigen niet kunnen worden ge roepen |om gezag 1e doen (eerbiedigen niet opging; wilde men den invloed der soci aal-democraten op liet gezag wegnemen, waarom liet men hen dan wel toe in wetgevende colleges? Bovendien de heer i naar zijn eer en naar zijn plicht Dit is Loeff maakte hun benoembaarheid afhan- geen liberaal kabinet, geen concentralie- kelijk van de vraag of ze meerderheid kabinet, dit is geen parlijkabinet in ceni- dan wel minderheid zou zijn; scha-'ge beteekenis, maar het is een kabinet lcelde geheel een categorie als zoodanig j van rechtvaardigheid Men vraagt steeds van benoembaarheid uit en dat achtte de naar de uitspraak der kiezers van Juni, Minister tegen dc Grondwet naar welke dit kabinet zicli zou hebben Tol dc vrijzinnigen staat dit Kabinet te richten Is er in de uitspraak niet veel nader Het verwonderde den Minis- iets te vinden dat getuigt lioe meer dan ter niet dal men gezegd had, dat het beu 'dat men liet is liet kleinzielig poli-1 vreemd mocht heeten dat er wel een tiek geharrewar dal de rechterzijde in gemeenschap is en dat men tocli de Kamer en over liet land bracht en dat niets met hen heeft te maken Doch elke zakelijke bespreking zelfs van liét de draagkracht van dit Ministerie zit in meest zakelijk onderwerp uitsloot? het groole liberale beginsel van eerbied voor de mensclielijke persoonlijkheid en Aan hel antwoord van den Minister haar drang naar ontwikkeling en recht, was voorafgegaan de behandeling van het voor vrije vereenigingen en organisaties noodwetje betreffende het M U. L. O in dc maatschappij en historisch gewor- en het U. L. O., dat eenvoudig diende den gemeenschapvormen Zulks ook wat om. den termijn van 1 Januari 1914 be- belreft liet bijzonder onderwijs, beaam- stemd voor het eindigen, der subsidies de de Minister na eene interruptie van aan de bijzondere scholen op dit punt den heer De Savornin Lobman. Maar te eerst te doen eindigen op 1 Januari 1915. dien opzichte zoover te gaan als de Feitelijk had met den aanvang van liet heer Aalberse wiens betoog de Minister nieuwe jaar de definitieve regeling ge- met sympathie had aangehoord, dal was reed moeten zijn, maar door de omstan te veel gevergd; de theorie kan organi- digliedcn der laatste maanden is dit niet saties steunen, maar niet scheppen Dc liet geval geweest. Vandaar dus dit nood- Minister kon verklaren dat tegenover de wetje Eenigszins heftig trokken de hce- algemeene beginselen slaan dc pro- ren Van der Molen en Van Wijn- gramma's van bepaalde partijen en van bergen, altijd in elkanders gezelschap die programma's staat het kabinet volko- tc vinden wanneer dc antithese op welk men los. Anderzijds, zoo voegde hij er glim- gebied ook moet worden vooruitgcscho- lacliend aan toe, wordt hel kabinet niet ven, tegen dit ontwerpje te velde; zij door hen gecompromittecrdl wilden natuurlijk liever dat na 1 Januari En wat tenslotte de rechterzijde aan- de bijzondere scholen zouden worden gaat, de Minister lieeft een ernstig maar vrijgelaten en dan bij de defenitieve re- daarom niet scherp woord gesproken gcling rechten zouden kunnen doen gel met betrekking tot de godsdienstleuze den, welke zij nu niet bezitten. Daar- die zij als een monopolie in liaar schild tegenover stonden de lieeren Ter Laan, voert. De Minister heeft er den nadruk Ketelaar en Tydeman, die het ont- op gelegd dat ook aan den liberalen kant werpje nu niet fraai vonden, ïnaar liet als mannen van godsdienstigen handel en noodzakelijk accepteerden. Scherp was wandel zitten en dat men van rechts daarbij vooral de heer Ketelaar die den beter deed dit eerlijk te erkennen dan heeren Van der Molen en Van Wijnber- onet een breed gebaar de gelicele lin- gen verweet dat zij nu hadden wat door eigen schuld verkregen moest worden slechte wetgeving als door hen bevor derd, kweekt andere slechte wetgeving De Minister gaf een bezadigde toelichting van het ontwerpje, deed geen enkele belofte, maar hield zich aan wat hij had geschreven Toen werd het ontwerp zon der stemming aangenomen De replieken die heden de rede van den Minister volgden, waren niet van veel beteekenis De heer Roodhuy- zen trok te velde tegen de verdachtma king van den heer Troelstra, als zou het de concentratie nooit ernst zijn geweest met een aanvaarden van de regeering De lieer Troelstra richtte zijn pijlen legen den heer Bos en greep opnieuw het ondemocratisch karakter van den vrijzinnig-dcmocralisclicn Bond aan en achtte dit bewezen door de nederlagen die de vrijzinnig-democraten vooral leden in die districten waarin zij tegenover de sociaal-democraten stonden. Er heerscht in de Kamer (een geest van rust en van bevrediging die wij er in d(e laatste jaren niet gekend hebben Als het Ministerie er in slaagt om dezen geest te doen voortleven nog langen tijd dan zal het inderdaad zijn opgetreden ten bate van de belangen van geheel liet land, afgezien van elke partij V. d M. PENSIONNEERING GEMEENTE AMBTENAREN. Bij algemeenen maatregel van bestuur bedoeld in de Pensioenwet van de ge meente-ambtenaren 1913 is o.a. het vol gende bepaald- De gemeente betrekkingen, waaraan uitzicht op pensioen op 55-jaWgen leef tijd is verbonden zijn de volgendeagent van politie, veldwaclildr, nachtwaker, commandant van en brandmeester, brand wacht of kraandraaier bij eene beroeps brandweer, havenloods, wegwerker, straatmaker, machinist cn stoker bij eeni- gen lak van dienst, ontsmetter en helper bij een ontsmettingsdienst, scheikundige bacterioloog, vroedvrouw, verpleger in ziekenhuis of in een krankzinnigenge sticht, ambtenaar voor den dienst van kantoren en lijnen van een gemeentelij ken lelephoondiensl. ZIEKTEWET. Op een, lot hem gericht a,dres, heeft, naai" de N R C meldt, de ministeii van landbouw, nijverheid en handel ge antwoord, dat hij, bij de opneming van de verplichte geneeskundige behandeling in de Ziektewet, met de bestaande zieken fondsen rekening zal houden Bij Kon besluit is benoemd lot raadsheer in den Hoogen Raad jhr ïnr R. Feilh, raads heer in het liof tc 's Gravenhage is de heer E. Ivröger benoemd tot vice-consul der Nederlanden te Fray- Benlos (Uruguay), buiten bezwaar van 's lands schatkist Aan den lieer Kroger kan in de Ne- derlandsclie taal geschreven worden Hel ressort van het vice-consulaat om- omvat de departementen Arligas, Salto, Paysandu, Rio Negro cn Soriano; is met 16 dezer kap t z E Coenen eervol ontheven van het bevel over Hr Ms pantserscliip „Kortenaer" en het be vel opgedragen aan kap.-luit. t. z. L P "W van der "Wal; is aan den ritmeester J J Neunian van liet 3e reg. huzaren, op verzoek eervol ontslag verleend; is benoemd lol griffier hij den raad van beroep (ongevallenverzekering) te Utrecht, inr. J. H. A Dubois, thans plv griffier; is met 6 Jan benoemd tot directeur van hel tel-kant. te Nieuwediep, P Raadsveld, hoofd-comm d tel.; is met I April aan J F. Kramer, op verzoek, eervol ontslag verteend als leeraar aan de R. II. B. S te Gouda Uit Middelburg. "Wat moesten onze voorouders veel missen! Denkt slechts aan dat eene, gecom pliceerde, vrucht van onze modernste techniek, dat de vreugde van ons leven immers onze emoties verdubbeld, neen vertien-, verhonderdvoudigd heeft De bioscoop! Al dadelijk hij 't eerste nummer, dc palhé- courant, kikker je op huppel je in een ommezientje van het Prado naar Unter den Linden en over den boulevard des. Italiens naar Regentstreet. En terwijl je nog op adem tracht te komen, verhaas je je over 't geld, dat er niet de filmakcrij verdient moet worden, om voor één zoon rolletje van 'n hon derd meier zooveel aardewerk kapot te kunnen laten gooien. 'L Gerinkel van 't aardewerk, door den handigen pianist elk bio-pianist is een virtuoos allcrbedriegelijksl nage bootst tinkelt je nog in de ooren als je plotseling tot over diezelfde organen, dat je adem pr van stokt, in een lillend brok leven zit, waar je. vol als je bent van geëmoveerdheid of had je een hcele jaargang Nick Carters ijl eens veror berd. ternauwernood door heen kunt hij- teil. Zeker begaf het je, als niet tusschen elk der drie acten de lichtjes op flikker den cn 'I liefelijk snoetje van je linker- buurdame je vertelde dat 't al niets is dan schijn en zij alleen de heerlijke werkelijkheid We hebben in dit eerbaar blad wel eens getoornd tegen prikkelrollen en als "t pas geeft zullen wij 't weer doen, maar de erkenning moet ons toch van 't hart dat zoo'n rauw moolje werkelijkheid, smakelijk gestyleerd, een heerlijke ver kwikking kan zijn na den hcelcnweck- sclien sleur van winkel of kantoor. De Tweclingszusters is zoo'n ding van fel-gebeuren, zonder dat de realiteit ooit tot smakeloosheid wordt - al dreigt er heel even, in 't laatste bedrijf Gisterenavond echter, en zoo zal het heden zijn, was het groote drama naar het tweede plan geschoven. Eischic rars. Humphrey aller aandacht in de eerste plaats. Je begint met je af te vragen of 't mo gelijk is, dat zoo'n klein vrouwtje zoo slaplustig zijn kan en heel even denk je. als op een kermis bij den neus genomen te worden Maar dan komt de film, zie je het dappere stapsterlje Rusland doorkrui sen. Al reëeler wordt voor ons inrs Hum phrey's film, naar mate zij, Duilschlaud door, de landgrens nader! Düsseldorf, Valer Rhein en dan Holland, d'aloude bisschopsstad, 't Leidsclieplein, Schiller en de Westertoren. Knap, breekt de film af, licht op, en in levenden lijve voor ons het gezelschap, waarmee 't doek ons vertrouwd maakte Mevr Humphrey houd! een allerliefst Engelsch speech je, dat bijna niemand erstaat en waarnaar toch allen luisteren omdat ze een sprekende mimiek lieeft haar Amerikaansche vlag en mei souve nirs beslagen stok laat zien. De impressa- rio vertaalt liet in een komisch Duitsch— Hollandsch Een leerzame natuur-historischc film, de trilrog in leven en welzijn, een brui film en snakkend naar frissche lucht sta je op straat Uit Vlissingen In de memorie van antwoord op de begrooling van marine leest men o a het volgende De voorgenomen vervanging van de roei- en zeilsloepen van afhaaldiensl ter reede Vlissingen door motorvaartui gen zal ontslag van roeiers ten gevolge hebben Terwij! voor den afhaaldiensl met roei en zeilsloepen thans aanwezig zijn 17 roeiers, zullen voor de motorvaartuigen vermoedelijk slechts 9 matrozen noodig zijn Van de 17 zullen derhalve waar schijnlijk 8 roeiers moeien worden ont slagen Aangezien personeel van het loodswezen, dat ten gevolge van een maatregel van het bestuur uit den dienst wordt ontslagen, recht op pensioen ver krijgt hij het hereiken van den leeftijd van 55 jaren, is het aangewezen, dat van de in dienst zijnde roeiers het eerst voor ontslag in aanmerking komen zij, die den 55-jarigen leeftijd hebben be reikt Immers zullen deze personen na het ontslag onmiddelijk pensioen genie ten, terwijl de overigen zonder eenige inkomsten zouden zijn tot den datum, waarop zij genoemden leeftijd bereiken Het ligl in de bedoeling hij de in- dienslstelling van de 2de motorboot 2 roeiers te ontstaan, bij de indienststel- ling van de 3de motorboot 3 roeiers, en bij gereedheid van de reserve-motor boot nog 3 roeiers.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1913 | | pagina 1