MÜItlKMHIBtM'HE COCBAIT.
iö6e Jaargang
V rijdag
5 December.
Kameroverzicht.
Uit Stad en Provincie.
288.
i»
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering ran Zon- es Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland iraaco pp. i 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiön bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één
aan bet bureau bezorgd zijn.
Advortanèiën 29 «ent per regel. Btj abonnement veel lager. Oeboorte-, dood- en
alle andere familieberichten on Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel mee
29 cent. Reclames 40 cent per regel. Sroote letters naar, de plaats, die zij mnemer.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffendi
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Baream
A. DE RA HAK Az„ S.Z. Voorburgwal 26#, Amsterdam.
'*ze courant behoort een bgvoegsel.
Tweefle Kamer.
Zitting van Donderdag.
Het is heden gebleken dat de rede van
den heer de Meester, die gisteren
met het aanhalen van twee gedetail
leerde punten is begonnen, moet worden
beschouwd als de redevoering namens
dc Liberale Unie De heer de Meester
heeft daarbij de verschillende punten
die in deze begrootings-discussiën reeds
attn de orde zijn gebracht in logische
volgorde besproken en van het standpunt
der Liberale Unie au fond bezien. Min
der echter dan zijn onmiddellijke voor
ganger de heer Troelstra is de Liberale
leider er in geslaagd om een brcede
lijn in zijn rede aan le geven; een be
toog te leveren dat logisch voortdurend
te volgen was en tot een gedachte kwam,
die de levende gedachte zijner partij
mocht heeten
Sterk heeft de heer de Meester daarbij
geprotesteerd tegen de rechtsche bewe
ringen als zou de verkiezingsstrijd niet op
eerlijken grondslag en met eerlijke mid
delen zijn gevoerd. Als zou van de zijde
der concentratie slechts een negatief cle
ment in het debat zijn gebracht en geen
ptositief element aanwezig zijn geweest
Men vergat réchts te veel en dc heer de
Xïeester legde er daarom nadruk op dat
de concentratie wel degelijk met de mo
gelijkheid rekening hield dat zij een zoo
danig stemmenaantal zou krijgen, dat een
eigen regeering haar mogelijk was Hij
heeft vervolgens uiteengezet wat, toen de
onmogelijkheid van dit niet bereikte bleek,
is geschied en hoezeer constitutioneel
juist de oplossing die aanvankelijk een
kabinet uit de geheele linkerzijde zich
dacht, mocht worden genoemd. In dit
verband heeft de heer de Meester ook
met kracht weerlegd de beschuldigingen
van anti-papisme en anti-kerkelijke ge
zindheid, die van rechts zijn geuit en die
zich gronden op feiten, welke in elk
geval niet van zoodanigen aard en betee-
kenis mogen worden geacht dat zij tót
zoodanige veronderstelling aanleiding ge
ven. In het algemeen was de heer de
Meester zeer gelukkig in de weerlegging
van de verschillende reeds besproken
vragen van gedetailleerden aard. Daarbij
volgde zijnerzijds eene uitlegging van het
verloop der crisis en van de oplossing
door het thans opgetreden Kabinet ge
bracht. Daarbij heette de heer de Mees
ter dit Kabinet hartelijk welkom en
geloofde hij dat het den pacificee-
renden arbeid dien het zich heeft
voorgenomen zal kunnen verrichten juist
omdat het zoo sterk staat, doordal het
niet rechtstreeks aan de verhoudingen
in de Kamer zijn ontslaan te danken
heeft, maar over deze verhoudingen lieen
aan de meerderheid en de uitspraak dei-
kiezers.
Eenigszins of vrijwel geheel in gelijke
lijn sprak de heer Tydcman, die zeer
gelukkig was en bij de Kamer daverend
gelach opwekte, toen hij den heer Loh-
man verzocht hem nadere uitlegging te
geven over het beeld eener camcleonti-
tische politiek; ironisch zeide de afge
vaardigde van Tiel dat hij dit beest niet
kende, maar misschien bij den heer Loh-
man daaromtrent wel inlichtingen kon
krijgen. Ernstig heeft hij den heer Loh-
man onder het oog gebracht dat deze niet
hel recht heeft om, alvorens tot oordee-
len bevoegd te zijn, den slaf te breken
over de houding der concentratie, den
staf te breken tevens over de bedoelingen
der linkerzijde Gaat do heer Lobman zoo
voort, dan zal hij dit resultaat slechts be
reiken, dat hij de linkerzijde prikkelt tot
een zekere agressieve politiek door de
omstandigheden misschien te rechtvaardi
gen, maar niet strekkende in het belang
van het land dat toch ook de heer Loh-
man wil dienen. In het bijzonder over de
tegenstelling van godsdienst en nict-gods-
dienst heeft de heer Tydeaman uitgeweid
en daarbij het verwijt weerlegd als zou
den de vrijzinnigen de ongodsdienstigheid
m de hand werken. De verkiezingen heb
ben gevonnisd over de antithese, over het
wetgevend systeem van Talma en over de
tariefkwestie; misschien gaf deze laatste
den doorslag maar zij was geen linksche
leuze gelijk men van rechts voortdurend
beweert. Dat een zekere godsdiensthaat i:
opgewekt en bij deze verkiezingen tot
uiting is gekomen, de heer Tydeman zal
het niet ontkennen, maar vroeg slechts
aan wien de schuld daarvoor moest wor
den geweten Zijnerzijds had hij voortdu
rend het separatisme der laatste jaren af
gekeurd, maai- desniettegenstaande onder
vonden hoe sterk het vooral in de zuide
lijke streken werd doorgevoerd.
De beide vrijzinnige sprekers hebben
te kennen gegeven dat de stappen van
dr. Bos voor de vorming van een ministe
rie uit geheel de linkerzijde de eerst
noodige stap was die constitutioneel ge
daan diende le worden en beiden hebben
liet betreurd dat de sociaal-democraten
de portefeuilles hebben afgewezen De
heer Tydeman wees er op dat hierin een
gebrek aan het aanvaarden van verant
woordelijkheid van de uiterste linkerzij
de moest worden gezien De heer de
Meester erkende met den heer Troelstra
dat de sociaal-democraten waren vooruit
gegaan in stemmen-aantal en in zetels,
maar daarom juist ook vooruit moesten
gaan in het aanvaarden van politieke po
sitieve verantwoordelijkheid.
Tusschen beide redevoeringen instond
een rede van !den beer de Geer, die van
zeer gematigden toon was en in dit op
zicht een scherp contrast vormde met
het optreden van den heer Lohman bij
deze en van den heer van Veen bij de-
Indische begrooting De heer de Geer
heeft zijn grieven tegen de linkerzijde
niet ontkend, maar heeft boven deze grie
ven gesteld het belang van het land dat
ons lenslotle allen het meeste aangaat en
heeft gevraagd wal hel belang van
het land voorschrijft tegenover dit
Kabinet te doen Mij heeft duide
lijk le kennen geven dat hij niet vijandig
staat tegenover dit kabinet, dat hij het
tegemoet wil komen voorzoover hem dat
mogelijk is en dat hij in zijn optreden een
oplossing in constitutioneelen aard ziet.
De heer de Geer leidde zyn rede toet een
minder pacificecrend incident in, weige
rende te spreken zoolang de minister niet
aanwezig was, wal bij de hervatting dei-
debatten in de Kamer inderdaad niet het
geval was. Dc voorzitter, anders geneigd
tot krachtig ingrijpen, gaf hier na eenig
aandringen toe, doch was o.i. juist ge
weest, in een beslissing die er den heer
de Geer aan fcon hebben herinnerd dat hij
niet tot den minister maar tot den voor
zitter der Kamer spreekt.
Nevens de redevoering van den heel
de Geer, werd tusschen de beide vrijzin
nige redevoeringen een Speech afgestoken
door den heer Duymaer van Twist,
die kiescli en fijngevoelig als hij altijd is
de strijdwijze in verschillende districten
behandelde. Hij sprak van Zwolle, van
Ridderkerk; hij haalde zelfs een oud-Hol-
landsch versje aan van minder allooi om
te doen zien hoe de concentratie hare
kiezers had misleid, maar dat alles kon er
niet toe bijdragen om zijn middel geheel
te ontmaskeren, dit nl. dat hij ook Inci
ter plaatse zijn optreden in Steenwijk wil
de verdedigen Hij heeft daarbij tegen
den heer van der Feldtz, den schopnva-
der van den burgemeester van Koudeker-
ke, die in Jiet bekende incident een nogal
belangrijke rol speelde, een zoodanige
krasse uiting zich veroorloofd, dat de
voorzitter hem tot de orde moest roepen
De heer Duymaer van Twist is nu een
maal Kamerlid gelijk elk ander en dus
dient hij in gelijke male te worden geres
pecteerd men had anders den heer van
der Feldtz gerust kunnen stellen met de
verzekering wie het was, die aldus over
hem sprak en die meerdere malen wel
een weinig te ver gaat in wat hij critiek
van politieke tegenstanders heet
Morgen gaan wij verder met de alge-
meene beschouwingen, waarbij niet valt
te verwachten dat reeds dan de minister
aan het woord zal komen.
V. d. M.
Uit Middelburg.
We hebben zelden zoo'n schrilcwek-
kenden donderslag gehoord, als die gis
teravond om vijf uur heel Middel
burg ontstelde. Het had 's morgens ook
wel geonweerd, maar op dat oogenblik
dacht niemand er aan Hel was zelfs
droog. En toen ineens dat felblauwe licht,
gevolgd door een geweldigen slag als van
een ontploffing Personen die op de Ba
lans waren kregen den indruk alsof er
een brok vuur uit de hemel kwam vallen.
In de Lange Delft waar het vol was
van St. Nicolaas-koopers en -kijkers, werd
de donder gevolgd door luid geschreeuw
allerwege van verschrikte kinderen.
Van het inslaan van den bliksem hoor
den we niet.
Wel werden zekér een 60-tal telefoon
toestellen defect. In het bijzonder de
verzameltoren op de Fransche kerk had
veel te lijden Bovendien zijn verschei
dene cleetrische geleidingen defect ge
raakt.
Gisteren is door de keurmeesters van
vee en vleesch al hi r afgekeurd een
geslachte os, welke lijdende was geweest
aan algemeene tuberculose Alles is on
der toezicht der politie begraven, daar
het vleesch le mager was om opgezon
den le worden voor sterilisatie.
Uit Vlissingen.
Wegens stormweer van het Z W. en
hooge zeeën is gisteravond de loodsdienst
te Vlissingen gestaakt geworden
Een groot aantal stoomschepen lag op
de reede ten anker Wegens het slechte
weer.
Uit Zuid-Beveland.
Vermoedelijk tengevolge van het de
fect worden van hel opzetwerk aan de
Schoorsche brug, verzakte deze plot
seling circa 20 c M., juist toen de eerste
stoomtram van Iiansweert daarover reed,
mei het gevolg dat de locomotief tegen
de vaste brug aanbotste en de tram ,op de
draaibrug moest blijven staan Het ver
keer over de brug niet rijtuigen is voor-
loopig gestremd, terwijl, daar dc brug
niet kan worden gedraaid, ook de scheepi-
vaart gestremd is. De dienst Vlake—
Hansweert is door dit- ongeval eveneens
voorloopig gestaakt
Donderdagavond begaf te Borsse-
lcn de vrouw van den werkman A. Ver
hulst zich met een brandend lampje in
•de hand naar den zolder. Toen zij boven
aan de (rap was gekomen, die met een
haak vast stond, schoof deze achteruit
en daardoor met de trap naar beneden
Zij had nog juist den tijd en de tegen
woordigheid van geest het lampje op den
zolder le zetten, waardoor grooler onge
luk voorkomen werd.
De bekomen verwondingen aan 't ge
laat, dc pols en andere licliaarasdeelen
waren van dien aard, dat geneeskundige
hulp moest worden ingeroepen.
Ie het bericht aangaande den pseudo-
inbreker le Goes is het woordje geen
tusschen nog en procesverbaal
weggevallen, zoodat moet gelezen wor
den. „Evenwel is er nog geen proces
verbaal opgemaakt wegens onvoldoende
aanwijzing" en dan lees voor onnoozele
hans onnoozele hals.
Woensdagavond vergaderde, te K a-
pelle het ziekenfonds, d. i. een onder
deel van de werklieden-vereeniging. De
opkomst was goed: 42 leden waren te
genwoordig De aftredende bestuursle
den H. Toolens en II P. Ganseman,
werden beiden herkozen, in plaats van
.1 F. Meeusc, die niet meer in aanmer
king wilde komen, werd gekozen de heer
M. van Liere. In kas was thans f 871;
besloten werd, deze van de Rijkspost
spaarbank af le halen en bij de Boeren
leenbank te brengen; deze geeft toch
bijna 1 °/o rente per jaar meer. Omdat
de kas zoo groot werd, werd er beslo
ten deze wintermaanden geen contribu
tie van de leden te innen.
In de vergadering van de vrijzinnige
kiesvereeniging „Vrijheid en Orde" te
IC ap e 11 e werd door de afgevaardigden
verslag uitgebracht van de Centrale. Daal
de heer Schrier lijdelijk voorzitter en geen gevorderd wordt
secretaris was, werd in de vacature van
voorzitter voorzien en hierin gekozen de
heer J. F. Meeuse, die deze benoeming
aannam.
In de Donderdagavond gehouden raads
vergadering van Ierseke waarin alle
leden tegenwoordig waren, werd gunstig
beschikt op een verzoek van den heer
G. D.' van Oosten om een lantaarnpaal,
staande voor zijn nieuw pakhuis weg
te nemen en te vervangen door een arm
met licht in een der muren
Op een verzoek van den kerkeraad
der Ger. gemeente om verlichting op den
grindweg tot aan de pastorie werd in
dezen zin beschikt, dat er éón lantaren
bij komt.
De heer H. J. Bakker kreeg op zijn
verzoek eervol ontslag als hoofd van
school 1 wegens vertrek naar Dokkum,
zulks tegen 1 Febr.
De rekening van het Burgerl. Arm
bestuur werd goedgekeurd met een ont
vangst van f 8186 34» en een uitgaaf van
Tot lid van het Burgerl Armbestuur
werd benoemd de heer A v. d. Burght
(aftr.).
Er werd weer een Nieuwjaarscojn-
missie gevormd.
De raad benoemde opnieuw den bur
gemeester en de wethouders als afge
vaardigden op de vergaderingen der wa
terleidingmaatschappij
De hoofdschotel van den avond was
de nadere regeling van het verhaal der
pensioensbijdragen op de gemeente-amb
tenaren In de vorige raadsvergadering
besloot de raad alleen de 5 o/o voor het
weezen- en weduwenpensiocn ten laste
van de ambtenaren te brengen (voor
vrouwen 1 o/o) Dit besluit werd door
Ged. Staten niet goedgekeurd en deze
stelden den raad voor le besluiten om
voor hel eigen pensioen li/® en voor
hel weduwen- en weezenpensioen 2'4>
o/o op de ambtenaren te verhalen.
Na discussie werd de verordening in
dien geest vastgesteld
Nog werden een twaalftal adressanten
gedeeltelijk van het betalen van hoofd
omslag of schoolgeld vrijgesteld
In een besloten vergadering werden
bezwaarschriften tegen den I-I O behan
deld en een aanvullingskohier voor die
belasting vastgesteld
Uit Noord-Beveland.
f Donderdagavond gaf le C. o 1 ij n s-
plaal het fan fare gezelschap „Wilhel-
mina" zijn eerste openbare uitvoering in
dit seizoen in het lokaal van den heer
M. A Schikker. Het programma vermeld
de een zestal muzieknummers en het
blijspel „Zoo gewonnen, zoo geronnen
benevens eenige voordrachten. Dit pro
gramma werd zeer verdienstelijk afge
werkt Hoewel de zaal slechts matig
bezet was, werd door muzikanten en
verdere sprekers met veel ambitie ge
werkt.
Uit Tholen.
Terwijl de onbezoldigde rijksveldwach
ters tevens jachtopzieners, Van Vossen
en De Wit, beiden van St. Annaland!
den afgeloopen nacht op surveillance
waren, bespeurden zij drie personen, be
zig met een lichtbak jacht op wild te
maken. Zij wisten de drie mannen tot op
enkele meters afstand te naderen. Toen i
echter werden zij opgemerkt en kozen
de jagers het hazenpad, doch tegelijk
wendde de geweerdrager zich om en
loste een schot, waardoor de jachtopzie-
ner van Vossen aan de hand getroffen1
werd en ook zijn jaspand doorgescho-
ten werd. Ook door een der jachtop- j
zieners werd daarop een schot gelost
Een der vluchtenden liet zich toen in
een greppel vallen en werd door de
jachtopzieners gevangen genomen.
De gevangene verklaarde een jonge-1
ling uit St. Maartensdijk te zijn In ver-1
band met deze verklaring en uit verdere j
herkenning werd heden morgen te St.
Maartensdijk gearresteerd en gevankelijk
naar Zierilizee gebracht een 19-jarige jon
geling J. S. onder verdenking het schot
te hebben gelost op de jachtopzieners
Door den dijkraad der waterlceering I
van den calamiteuzen Suzannapolder te
St. Annaland werden in zijn deze week
gehouden vergadering vastgesteld de
overschrijvingen der gewone en buiten
gewone werken aan dezen polder in den
dienst 1914/'15 uit te voeren. De om-j
schrijving der gewone werken omvat het-
onderhoud
enz der aarde-, kram-, rijs- en steen-
glooiingworken van 1 Mei 1914 lot 30
April 1915 en komt op een bedrag van
f 1565. Dc omschrijving der buitengewo-
werken behelst verbreeding van de
steenglooiing met verhooging van den
buitenberm, tusschen de dijkpalen 6—10
over 327 M. lengte en zou een uitgaaf
vorderen eener som van f 9310
Uit Zeeuwsch Vlaanderen O. D
In de Donderdagavond gehouden ver
gadering van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken te Neuzen werden uit
voerige beschouwingen gewijd aan het
teleurstellend antwooM dat de Minister
op het afdeelingsverslag der Kamer heeft
gegeven inzake de verbetering der haven
Voor een werk dat reeds in de vorige
eeuw is toegezegd, wordt nu pas
f 60 000 op de begrooting uitgetrokken,
en gezegd, dat, wanneer er gold is, er
misschien in 1915 met kracht aan zal be
gonnen worden Bovendien wordt be
treurd, dat de exploitatie der havens aan
f 7257 53 en de begrooting van dat be-1 eene buitenlandsche maatschappij in han-
stuur met een ontvangst en uitgaaf van den zal worden gegeven, die daarvoor
f 8209.41'. J geen cent behoeft uit te geven en alleen
het onderhoud op zich behoeft te nemen
van wat zij tegenwoordig in gebruik heeft,
benevens dal der nieuwe terreinen, niet
dat der kademuren en beschoeiingen,
terwijl ze in de 40 jaren dat zij terreinen
met die verplichting in gebruik heeft,
blijk gaf aan dat (onderhoud niets te doen
Aan de gemeente is het aanbod om
de kaden le exploiteercn niet gedaan
Alleen is die vraag eens aan den burge
meester gesteld, of de gemeenteraad
daartoe zou genegen zijn, echter met de
vi-aag of de raad ok de groole kosten
en de risico verbonden aan het onder
houd der kademuren enz zou durven
voor rekening der gemeente nemen. De
burgemeester maakte toen eenige reser
ve, maar onder de voorwaarden zooals
ze nu aan de spoorwegmaatschappij zul
len worden gegeven, van wie dat onder
houd der kademuren niet gevraagd wordt,
was er voor de gemeente geenerlei be
zwaar geweest
Ook is onder meer gewezen op de in
het vooruitzicht gestelde heffing v;ui kaai-
geld voor goederen die langer dan 2
etmalen op -le kade liggen Deze bepaling
is onuitvoerbaar, als men nagaat dat
b.v. een boot met hout, een voornaam
artikel van invoer, soms 7 dagen werk
heeft met lossen Dit nog afgezien van
de hoegrootheid der heffing, is niet
vol te houden. En zelfs te Antwerpen,
waar men nauwlettend is op dat gebied,
wordt 4 dagen toegestaan, die, door de
toepassing tol 7 dagen kunnen uitbrei
den Voor hout is juist opslagplaats noo-
dig, dal artikel wordt thans ingevoerd
in concurrentie met Antwerpen, Gent
en Zee-Brugge omdat hier gratis kan
worden opgeslagen
Wanneeer beweerd wordt dat de tarie
ven die hier voor de terreinen berekend
worden matig zijn, is het mogelijk dat
die matig zijn wat den prijs aangaat in
vergelijking met die van andere haven
plaatsen, maar dan moet er rekening
mede worden gehouden, dat men dan
ook goed ingerichte losplaatsen vindt,
terwijl hier niets in huur wordt verkre
gen dan een eind kanaaldijk, waar men
alle gemakken voor lossen en Iaden moet
derven.
De ervaring die de Kamer de laatste
jaren opdeed met liare pogingen in het
belang van den handel zijn niet bemoe
digend, maar bij het gevaar dat thans
opduikt, waarvan een geheel verloopcn
van twee belangrijke invoerartikelen,
hout en ijzer, het gevolg zou kunnen zijn,
wil zij alsnog trachten zooveel mogelijk
dat gevaar te beperken, door te trachten
den Minister van Waterstaat van dezen
toestand te overtuigen, die blijkens zijn
inlichtingen aan de Kanier niet juist op
de hoogte der zaken is.
Hiervoor zal de steun worden verzocht
van den afgevaardigde voor Oostburg,
den heer De Muralt, terwijl ook de steun
van den gemeenteraad en der Maritime
vereeniging zal worden ingeroepen
De Kamer zal ook steunen liet verzoek
van ingezetenen tot het openstellen van
een derde loket op het post- en telegraaf
kantoor
Eveneens zal worden gesteund een door
de Maritime vereeniging te doen verzoek
aan dc spoorwegmaatschappij Mechelen
Ter Neuzen om uitbreiding van het kraan-
personeel.
Te II c n g s t d ij lc viert het echtpaar
D. de Witte—P Kurfmaker zijn diaman
ten huwelijkfeest. De zeer krasse oud
jes Jijden nog in 't geheel niet aan de
gebreken van den ouden dag.
In de zitting van den gemeenteraad
van Boschlcapelle waarbij zes leden
tegenwoordig waren, en het zevende lid
wegens ziekte afwezig was, werd aan den
heer J Andriesscn, onderwijzer met ver
plichte hoofdacte aldaar, wegens zijn
benoeming in gelijke betrekking te Lams-
waarde, eervol ontslag verleend tegen
1 Febr. as. of zooveel vroeger, als een
tijdelijk onderwijzer in zijn plaats in
functie kon treden.
Na een drukke discussie slaakten de
stemmen over een voorstel van B. enW.,
om eenige wegen en voetpaden op den
legger der gemeente te brengen
RAAD VAN NEUZEN.
In de Donderdag te Neuzen gehou
den raadszitting werd voor kennisgeving
i aangenomen een schrijven van den ge-
wezen directeur der H. B. S den heer
Godee Molsbergen te Amsterdam, inzake
het niet uitbetalen zijner vordering we
gens extralcssen. Uitvoerig zette hij daar
in uiteen de reden waarom deze niet ge-
