MIDDELBMESCHECOERANT.
J
Woensdag
3 December.
286
iS6° Jaargang.
1918
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. 12.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiön bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiün voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór óén uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiön 28 cent per regel. Bij abonnement veel lager, Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naaide plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiön en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. DE liA HAS Az., N.Z. Voorburgwal 266, Amit erdam.
8ig dese courant behoort een bgvoegsel.
Kameroverzicht.
Tweede Kamer.
Zitting van Dinsdag
Be heer .V an '"W ijnbergen heeft
heden zijn rede voltooid, waarin hij
vooral heeR geklaagd over de verguizing
die zijne geloofsgenootcn ondervinden en
waarin hij het stoute stuk heeft durven
beslaan over het exclusisisme van anders
denkenden der laatste jaren te spre
ken. Het is zooals de heer Troelstra la
ter op den middag stekelig opmerkte al
tijd aangenaam den heer Van Wijnbergen
ie hooren spreken, wanneer men daar
bij maar niet te nauw neemt hetgeen hij
zegt, heden genoot men (lat genoegen bij
zonder lang, zonder nu evenwel in staat
te zijn veel nieuws daardoor te verne
men. Zeer in het bijzonder is juist deze
spreker te velde gelrokken tegen de
wijze waarop naar het heet van liuks
de vfcrkiezingsactie in dezen zomer is
gevoerd. Hij lieefl met voorbeelden uit
tal van districten willen aantooneu wal
er dan toch voor verkeerds is gedaan
door de vrijzinnigen, waarin ze zijn
tekort geschoten en wal zij hebben mis
dreven, waarbij hij echter niet kon na
laten toe te ge\en dal ook van. den kant
van ncchls roiilen dienden te worden
erkend Zeer in den brecde wijdde hij
ook uit over de oplossing der crisis, de
weigering der portefeuilles en hetgeen de
concentratie le doen stond en ook hij
heeft natuurlijk er nadruk op gelegd
hoe nauw het verband is tusschen de
vrijzinnigen en de sociaal democraten en
en hoezeer de eersten niet hebben te
juichen over do schijnbare overwinning
van Amsterdam IIL
De heer V a n d c r Voort van Z ij p
sloot zich bij de bedenkingen door den
heer Van Wijnbergen geuit tegen bet
element van godsdiensttwist in den jong-
sten verkiezingsstrijd aan; ook zijnerzijds
.waren er vele bezwaren tegen de prak
tijken van dezen verkiezingsstrijd en wel
in meer dan een geval aan links le ver
wijten dat liet niet ridderlijk en niet fair
was opgetreden. De heer Van der Voort
van Zijp kwam daarbij vooral le spreken
over het verschil dat men had trachten
te maken tusschen protestanten 'en ka
tholieken en hij achtte de kerk eenvou
dig gebruikt voor politieke doeleinden,
■wielke bewering door links zeker aller
minst wordt ontkend, maar naar de an
dere zijde wordt geschoven. Deze spre
ker bleef er op aandringen dat de
schoolkwestie en de herziening van het
kiesrecht in de grondwet vast verbonden
zou worden gerekend. Ook ,van zijne zijde
bleek duidelijk dat niet te verwachten
is eene toenadering in zake de grond
wetsherziening, indien niet naast artikel
80 ook artikel 192 op het programma
dier herzieningen zal staan.
Nadat de heer Kooien de financieele
politiek aan criliek had onderworpen
en daarbij een zijner bekende vergeefsche
pogingen had gedaan om Minister Kolk
man van lichtzinnig financieel beheer vrij
ie pleiten, kwam met de rede van den
heer Troelslra het tweede groote
moment in deze debatten. De rede van
den sociaal-democratischen leider is, ge
lijk' te verwachten viel, heden niet tot
een eind gekomen; het was ook blijkbaar
niet de bedoeling van den spreker. Voor
al dat deel, dal als ondertoon had hoezeer
de laatste verkiezingen geen overwinning
rechts en geen overwinning links hebben
gebracht, maar alleen een overwinning
van de sociaal-democratische partij tot
uiting gekomen door de enorme toename
▼an het aantal der stemmen, werd heden
verzorgd en uitvoerig behandeld. Daar
bij werd er op gewezen dat hel dit jaar,
gelijk jaren tevoren, weer de lcleurlooze
middenstof is geweest die den doorslag
heeft gegevendie kleuiiooze midden
stof die de heer Troelslra bang geworden
achtte door de plannen van MinisLer
Talma, gelijk zij in 1901 bang was gewor
den voor de Ongevallenwet. Die lcleur
looze middenstof is vooral gewonnen dooi
den angst voor het tarief, maar desniet
tegenstaande, en hoewel daarvan door de
vrijzinnigen ongetwijfeld het leeuwendeel
der voordcelen is geplukt, blijft de soci
aal-democratische groep vasthouden aan
haar eigen opvattingen, die zij wil door
voeren tactisch gewijzigd naar de om
standigheden, maar in den grond onaan
tastbaar onafhankelijk. Daarom wees de
heer Troelslra dan ook beslist af dat
zijne partij langzamerhand een hervor
mingspartij zou worden; deze zou en lean
haar karakter nimmer verliezen Met cij
fers heeft de heer Troelstra trachten aan
le toonen hoe groot de vooruitgang der
sociaal-democraten is geweest; hoe zij
hebben gestaan tegen de coalitie, zoowel
als tegen de concentratie. Hij he£ft ge-
wezeu op hel gewicht van het godsdien
stig element in dezen strijd en den vrij
zinnigen geacht niet geheel vrij uit te
gaan in zalee de argumenten in dit op
zicht gebruikt.
De lieer Troelstra is zoo schijnt het
althans nog slechts met de eerste helft
van zijn beloog gereed gekomen; morgen
zal liij dit betoog vervolgen en naai- men
vermoed et ook mede eindigen
V. d. M.
Uit Stad en Provincie.
Uit Ti holen.
Door den gemeenteraad van St. An-
naland werd in zijn vergadering van
Dinsdag ingetrokken zijn besluit van den
22 October j 1waarbij bepaald was dal
op de gemeente-ambtenaren zoowel voor
eigen pensioen, als voor dat van wedu
wen en .Weezen en voor de inkoopsom
men, hel volle bedrag zou worden ver
haald, waarop de Wet het recht gaf.
Thans is bepaald, dat de gemeente-amb
tenaren zullen betalen voor eigen pensi
oen li/2 o/,,voor weduwen- en weezen-
pensioen 21/2.°/o; terwijl voor de inkoop-
sommen niets op hen zal verhaald wor
den.
Tot genees-, heel- en verloskundige,
belast met de wcezen armenpractijk over
1914 werd herbenoemd de heer D. Quak-
kelaar, terwijl gewijzigd werd de ver
ordening voor de openstelling van liet
Bureau van den burgerlijken stand.
De afdeelingSt. Maartensdijk van
den bond van Staatspensiottneering hield
Dinsdagavond een ledenvergadering; van
de ruim 170 leden iwaren 62 .opgekomen.
In de eerste plaats werd voorzien in de
vacature van penningmeester, ontstaan
door hel vertrek van den heer Van den
Berg. Als zoodanig werd gekozen de heer
D. Priem. Vervolgens werd besloten, om
op 9 December a s. een feestavond te or-
ganiseeren, den dag, waarop de pensi
oentrekkers volgens art. 369 der invalidi
teitswet hun eerste rente zullen trekken,
en dan daarbij die oudjes te noodigen,
welke daarvan voor liet eerst geprofiteerd
hebben en deze een eenigszins feestelijk
onthaal te bereiden, ten einde dezen dag
nog meer tot een onvergetelijke voor hen
te maken.
Onderwijs.
Tot tijdelijke onderwijzer aan de
openbare school te Nieuw- Namen
zijn benoemd de hecren P. de Volder te
Hengstdijk en Colijn te Terneuzen.
(Zei.)
Rechtzaken.
- De te Vlissingen aangehoudene
P. J. M., verdacht van het verwekken
van abortus in verscheidene gevallen,
is, na voorgeleiding voor den officier van
Justitie alhier en na gehoord te zijn,
weder op vrije voeten gesteld.
Maandag is voor de rechtbank te
Zie rik zee als ambtenaar van het O.
M. bij de kantongerechten in het arron
dissement Zierilczee beëedigd mr. J. J.
G. van E verdingen, vroeger advocaat
procureur le Tiel.
De moord in Amerika.
Hel gerechtshof te 's Gravenliage beeft
de uitspraak inzake M. te -S1 u i s, die. be
klaagd is van doodslag op Harmen Van
de Pol to West Sayvillc, acht dagen
uitgesteld.
Landbouw.
De afd. Middelburg .der Z. L.
M. houdt Maandag a.s. te half elf in
St. Joris alhier een alg. vei-gadering.
Te Oud-Vossemcer zijjn in den
nacht van Maandag op Dinsdag de laat
ste bieten gescheept; ja, in den nacht,
want circa 170 man hebben tot Dinsdag
morgen drie uur aan het werk geweest
op de haven, daar de Bond de bieten op
dien dag aan boord wilde hebben. Zin
gende trok de stoet werklui 's nachts:
huiswaarts de campagne eindigde op
aardige wijze.
S POBT
Voetbal
Wij ontvingen "lieden hel volgende
schrijven
Mijnheer de Redacteur
Hierbij neem ik de vrijheid uwe aan
dacht te vestigen op een gedeelte van
het overzicht der verrichtingen van de
diverse voetbalclubs, in uw geëerd blad
van 1 dezer en wel op dat gedeelle, waar
uw verslaggever de nederlaag van M. V
V. O. op Zondag j.l. tegen Velocilas II
uit Breda becritiseert. Met de eerste
zinsnede kan ik mij geheel vereenigen,
maar ik meen ten krachtigste te moeten
protesteeren tegen de vinnigheid van den
tweeden zin Het is dunkt mij, voor uw
verslaggever onmogelijk te constateeren
of bij een vereeuiging, die vim de 5 ge
speelde Bondswedstrijden er 3 won en
2 verloor de goede geest van laai vol
houden en vertrouwen op elkander, voor
goed verdwenen zijn Als bestuurslid van
M. V. V. O kan ik niet nalaten tc wijzen
op dit voorbeeld van zuiver afbrekende
en onjuiste, critiek.
Toen uwe redactie het besluit nam
geen vocthalverslagen meer le geven en
slechts den uitslag der wedstrijden te
vermelden, kon ik niet anders doen dan
dit besluit toejuichen, daar m i. terecht,
voetbalverslagen in de diverse sportbla
den thuis hooren, maar al spoedig wer
den naast de uitslagen, beschouwingen
over de verrichtingen ten beste gegeven
en nu is zelfs zakelijke beschouwing
veranderd in felle critiek
Waar de bestuursleden en eerste-elf-
talspclers, naar 'mijn volle, overtuiging
al het mogelijke doen in licL belang der
club, die dan ook steeds in bloei toe
neemt, zal het voor hen des te onaange
namer zijn een dergelijke onverdiende
blaam op zich te zien geworpen.
Inmiddels teeken ilc met de meeste
hoogachting,
W L HEIJBOER,
BestuurslidM. V. V O.
Onze overzichtschrijver wenscht hier
bij bet volgende aan te teekenen
Tot goed begrip van de lezers diene
dat de gewraakte zinsnede aldus luidden
M. V. V. O. verviel weer eens in haar
oude fout, toen het Velocitas II team
sterker bleek, dan verwacht was, lieten
de heeren den moed zakken en werden
met 7—1 geklopt. De oude goede geest
van taai volhouden en vertrouwen op
elkander schijnt wel voorgoed bij hen
geweken te zijn.
Met de eerste zinsnede kan de heer
Heijboer zich vereenigen, waarom dan
niet met de tweede, die er logisch uit
voortvloeit?
Wel zegt de geachte inzender, omdat
onze vereeniging van de 5 tot nogtoe
gespeelde wedstrijden er 3 won, doch
hij vergeet, er bij te zeggen- tegen gelijk
waardige tegenstanders. En zelfs in die
wedstrijden was er van een taai volhou
den geen sprake, was het telkens een
waar wonder dat de tegenpartij in het
laatste half uur geen verandering meer
in den stand wist te brengen.
En pleit de telkens veranderde opstel
ling oolc in de gewone wedstrijden
van vertrouwen in elkanders krachten,
getuigt de houding die door de spelers
herhaaldelijk tegen de elftalcommissie
wordt aangenomen van vertrouwen op el
kanders goeden wil?
Ten slotte zij nog hierbij opgemerkt,
dat, toen ik mijn „vinnige critiek" schreef,
mijn gedachten ook wijlden bij het vorig
competitieseizoen, bij de slechte resulta
ten van beker en seriewedstrijden in de
maanden Augustus en September
Er moge eens een kleine opflikkering
zijn bij een wedstrijd tegen Zeelandia of
E. M. M., als een gevolg van concurren-
liegeest, over 't algemeen is de geestdrift
en het zelfvertrouwen bij M. V V O.
zoek, waardoor haar prestaties ver ten
achter staan bij hetgeen waartoe zij in
slaat is
De waarde en betecke-
nis der openlucht
spelen.
„Langen tijd, vijftig jaar cn meer heeft
men hier te lande in den waan geleefd
dat 1 a 2 uren gymnastiek per week, in.
hoofdzaak oefeningen aan de bekende
toestellen als rek, brug, enz. ruimschoots
voldoende waren, ja dat deze oefeningen
een soort surrogaat vormden die in wer
kelijke waarde ten minste gelijk stonden
met 4 it 5 uur gewone lichaamsbeweging
als wandelen e. a. Dit is een schromelijke
dwaling.
"Wij. hebben meer, veel meer noodig
dan 1 a 2 "uren gymnastiek per week, en
geheel andere middelen dan de veelal
eenzijdig werkende toestel-oefeningen, die
hoofdzakelijk slechts de dierlijke spier
kracht vermeerderen, zonder hel weer
standsvermogen, de levensenergie te ver-
hoogen, en daardoor ten deele nutteloos,
ja zelfs schadelijk werken.
Hetgeen wij thans voor de jeugd in
haar middelbaren leeftijd noodig hebben,
't zijn oordeelkundig geleide lic-haams-
spelen in de openlucht op doelmatig
gekozen terreinen."
We kunnen niet beter dan door deze
aanhaling uit de voorrede hel boekje
karakteriseeren, dal door generaal J van
Dam van Isselt, oud-inspecteur van het
militair onderwijs, geschreven is over ,,De
waarde en de beteekenis der openlucht
spelen tegenover de toesteloefeningen der
gymnastiek."
De zaak is thans naar hij in 't licht
stelt, van te meer belang nu wij ons be
vinden in den vooravond der reorgani
satie van het onderwijs, naar aanleiding
van liet rapport der ineenscliakclingscom-
missic. Het boekje verscheen bij de IIol-
landia-Drukkcrij.
Verschillende Berichten
Ten huize, van den voerman Van
Dael aan de Nieuwe Vaart te Turnhout
is een treurig ongeluk voorgevallen Toen
de vrouw in de keuken kwam, die zij
eenige ©ogenblikken le voren had verla
ten, stond do wieg, waarin een kind van
vijf maanden, geheel in vlammen. De ver
schrikte moedor- greep onmiddellijk den
kleine, doch l was te laat. Met erge
brandwonden overdekt, gaf hel kind na
eenige «ogenblikken den geest
(D v. N).
- Een 19-jarige krankzinnige J M
uit Boskoop, die verpleegd Werd in het
gesticht „Endegeest" wist voor" ongeveer
een jaar uil dat gesticht te ontvluchten
Na in Duitschland en België te hebben
rondgezworven, is hij thans te Antwerpen
aangehouden, omdat hij aldaar uit ver
nielzucht een spiegelruit had ingeworpen
Onder hevig verzet is hij in voorloo-
pige hechtenis gesteld. Tel.
DE TILRURGSCIIE SOCIËTEIT EN DE
HUZAREN.
Over hel verder verloop van de aan
vraag der Tilburgsche huzarenofficieren
om op do sociëteit ook de N. R. Ct. tër
lezing te leggen, schrijft men aan de N.
R. CL.
„Juist wilde men te Tilburg het 25-
jarig herdenkingsfeest vieren, dat de N.
R Cl., bekend als een zedeloos blad, den
naam van Maria bekladdend enz. enz.,
van de sociëteit „de Philharmonic" was
verbannen, toen enkele nieuwe leden
voorstelden, deze courant weer Ier lees
tafel te leggen.
Het bestuur der sociëteit meende zoo
hoog te kunnen staan, dat het persoon
lijke vrijheid van denken van een ieder
wilde eerbiedigen, en achtte zich ver
plicht, aan het verzoek te getnoel te ko
men Dit standpunt werd echter niet ge
deeld door de geestelijkheid en verschil
lende geloovigcn Volgens een naamge
noot van een professor, geboren in Til
burg, moest, als de N. R Ct. binnen de
Fiel kwam, dit gebouw voor zijn zoons
(pl.m. 24 jaar oud) verboden 'worden,
)aangezien dit blad alleen op menschen
van 60jarigeu leeftijd geen verderfelijken
invloed had Aardiger evenwel was nog
een opmerking van een doctor in de
medicijnen, vertegenwoordiger van het
R. K. intellect, nl dat er in het geheel
geen lectuur op een sociëteit behoorde
tc zijn. aangezien de lectuur de gezel
ligheid tegenwerkt
Indien de oppositie nog mocht toene
men, heeft hel bestuur besloten om niet
tot de aanschaffing van dit heidensche
blad over te gaan.
Dat een en ander niet medewerkt tot
verbroedering van het nieuwe ingekomen
element met de Tilbnrgers laat zich be
grijpen, zoodat op den duur een oprich
ting van een nieuwe sociëteit niet uit
gesloten is
Uit het verslag der Maandag te
Gent gehouden raadszitting blijkt, dal mr.
Stuart, algemeen commissaris der Neder-
landsclie regeering bij de aldaar gehou
den tentoonstelling, behalve de ebben
houten, met Nederlandsche boekwerken
opgepropte least, waarvan hier vroeger
eenige malen gewag werd gemaakt, ook
een Boeddha-beeld aan de stad Gent
heeft geschonken.
ALS GIJ UW KIND
gezond, vrooljjk en friaoh van
geest wilt zien opgroeien, geeft
bet dan l)r. Hommel s Hae-
matogen.
WAARSCHUWING 5
Men vrage uitdrnkkelgk
den naain Dp. Hommel
BUITENLAND.
MILITARISTISCHE WILLEKEUR.
Een „Laatste Bericht" in ons gisteren
verschenen nummer heeft de lezers op
de hoogte gebracht, tot welke buitenspo
righeid hel machtsbewustzijn van dc Duit-
sche militairen te Dettweiler nu weer
heeft geleid. Deze plaats ligt op 80 mi
nuten gaans afstand van Zabem.
De lezingen, die ons thans van het ge
beurde onder de oogen zijn en welke
van Wolff's Agentschap zoowel als van
de „National Zeitung" stammen, loopen
weliswaar op ondergeschikte punten uit
een, maar bevestigen, wat de hoofdzaken
betreft, het bedoelde relaas in ons blad
Het schandelijke en verbazingwekkende is
wel, dat Forstner daar schuld aan heeft,
't jeugdig officiertje, dat met't uitspreken
van het bekende scheldwoord, de belofte
van een schenking groot 10 mark, ver
bonden aan de vermaning, om een vech
tersbaas, die een soldaat zon aantasten,
overhoop te steken, en de drieste belee-
diging van de Fransche vlag, tot de on
rust aanleiding heeft gegeven.
Natuurlijk werd hij door een of an
der feit geprikkeld om op te treden.
Volgens hel eene bericht werd hij door
arbeiders, volgens het andere door kin
deren beschimpt. Hij gelastte de solda
len, de daders aan tc houden, maar dit
mislukte Slechts de jonge en kreupele
schoenmaker Blank viel hun in handen.
Deze zou een korporaal, die de schel
denden achtervolgde, gedreigd hebben!
met de woorden- „wacht maai- jongen,
jij bent er gauw geweestBlank tastte,
daarbij in zijn zak. Later werd daarin
een mes gevonden Toen Blank werd
beetgepakt, sloeg hij den korporaal in
't gezicht en viel daarna op von Forst
ner aan Deze trok toen zijn sabel en
verwondde Blank ernstig aan 't voor
hoofd Zoo althans stelt Wolff's Agent
schap het voor
Men heeft gelezen, hoe hij ondanks die
verwonding twee uur lajig werd ver
hoord Ook stond buiten Blank's vader
le jainnieren, maar de vóór het huis ge
posteerde soldaten lieten hem niet
binnen
Volgens dc „National Zeitung" is de
stemming te Zabern zeer verbitterd. De
gestadige herhaling van door militairen
bedreven daden van bruut geweld, zal
hieraan geen goed doen. lederen mor
gen trekken soldaten joelend en met
allerlei uitdagend geroep door het
plaatsje.
Aan de bewoners daarvan ligl het ove
rigens niet, al gebiedt de rechtvaardig
heid in het oog tc houden, dat een wei
nig meer terughouding bij deze pijn
lijke incidenten als de beschrevene waar
schijnlijk zou kunnen voorkomen. Aan
den anderen kant is het overigens waar
lijk te begrijpen, dat de rustige bevol
king, door bcleedigingen van een piep
jong luitenantje uitgetart en zonder vorm
van proces door een militaire dictatuur
onderdrukt, haar ergernis moeilijk mees
ter kan blijven Dc voorganger van von
Rentier, commandant van het betrokken
regiment, heeft in een vraaggesprek met
een dagbladschrijver meegedeeld, dat er
vroeger nooit een gespannen toestand'
tusschen de burgers en de soldaten heeft
bestaan.
Ilij vestigde er echter de aandacht op,
dat men rekening moet houden met het
karakter der bevolking. In dat gevalkan
men volgens dezen gepensionneerden of
ficier, die het weten-"Ion, zeer gemakke
lijk met de menschen omgaan De uit
drukking „Wackes" beschouwde hij als
