MIDDELRIIRGSCflE (OIRAXT,
f. 282
136 Jaargang.
Vrijdag
38 November.
Kameroverzicht.
Uit Stad en Provincie.
DE WITTS
Kerknieuws.
Onderwijs.
Rechtzaken.
19iit
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
\-iis per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland trancopp.i
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertontitin bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bnreau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór óén uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiën '20 cent per regel. Bij abonnement voel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere iamiliebericbten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advcrtentle-Baroau
A. DE Li BAB Az., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
courant behoort een bijvoegsel.
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag.
Heelt de heer Mar chant een vorig
jaar reeds uitvoerig over de concessies
die in Indië gegeven worden in het alge
meen en over de djeloetoeing'-'conces-
sies in hel hijzonder het woord gevoerd,
nog uitvoeriger is de afgevaardigde van
Deventer er dit jaar op terug komen.
Hij stelde op den voorgrond hoe. dank
baar hij den Minister was, dat .deze zich
niet alleen van alle Indische commissari
aten heeft losgemaakt, maar tegelijkertijd
zijn Indische waarden blijkbaar aan den
kant heeft gedaan, waardoor hij in alle
opzichten veel ruimer en onbevangener
tegenover Indische aangelegenheden staat
dan anders het geval zou kunnen zijn.
De heer Marchant kou dan ook niet nala
ten op te merken dat naar zijn meening
dit voorbeeld van den Minister een mooi
voorbeeld was voor verschillende amb
tenaren, lielwelk zij ter harte konden
nemen en navolgen. Want tegen de wijze,
waarop de .concessies in Indië worden
uitgeoefend is de heer Marclmnt opnieuw
fel te keer gegaan. Volgens zijn meening,
gesteund door die van deskundigen in
Indië zelf, voldoet de wijze waarop de
(concessies door de regeering zijn ge
geven, in geen enkel opzicht aan het
Adatrecht. Bovendien meent de heer Mar
chant dal aan de gestelde voorwaarde,
dat een fabriek zou worden opgericht
binnen den Archipel feitelijk niet is vol
daan, en tenslotte meent hij dal hel
'doel der concessies, hetwelk juist was
de boomen te sparen, geenzins is be
reikt Veeleer in naar zijn meening aan
de booinen noodeloos de hand geslagen
en de wijze waarop de concessies zijn
uitgeoefend is dan ook zoodanig, dat de
heer Marchant geen enkel artikel van de
concessies niet overtreden achtte. Scherp
werd in dit verband de regeerings-ambte-
naar, de heer Lulofs aangevallen, van
wien werd gezegd dal hij getracht had
vele fouten te verbloemen, maar dat
zelfs hij liad moeten toegeven dal werke
lijk niet alles in orde was.
De Minister verzette zich niet te
gen veel wat door den heer Marchant
in het midden was gebracht; niettemin
nam hij het optreden van den Raad van
Indië geheel in bescherming en achtte
hij ook den heer Lulofs volkomen bere
kend voor zijn taak Op de gewone wijze
«Is in meerdere vraagstukken gaf do
(Minister een overzicht van den gang
'der djeloeloeng-concessies en wees er op
dat aanvankelijk in het contract rigou-
reuse bepalingen waren opgenomen die
niet te handhaven waren en daarojm'
terzijde zijn gesteld. De Minister meende
ook dat de voorstelling, welke de heer
Marchant gaf van de uitgifte der conces
sies niet geheel juist was en verzekerde
niet veel nadruk dat dc (fouten die begaan
zijn door hem niet worden weggedoezeld,
maar dat het niettemin zijn bedoeling is,
om op Borneo recht te doen zonder aan
zien des persooAs. Toch kwam de heer
Marchant pp de kwestie der fabriek terug
en wees erop dat de concessionaris thans
feitelijk niet anders doet dan de Borneo-
Sumatra-IIandelmaatschappij. De Minister
erkende dat maar wees er op dat niet
de eigen fabriek bedoeld was, maar de
zekerheid dat de djeloetoeng in Indië
zou worden verwerkt.
Een nadere uitvoerige discussie ont
stond dezen middag lusschcn den Minis
ter en den heer Bogaardt omtrent
da subsidie te verleenen aan de Alge-
meene en Koloniale Tentoonstelling die
in 1914 te Semaraug zal worden v gehou
den Aanvankelijk was slechts f 30.000
als subsidie uitgetrokken, maar het is
in de laatste maanden gebleken dat de
tentoonstelling veel belangrijker zal zijn
dan aanvankelijk gedacht was en dat
bovendien Japan, China en Australië er
Schitterend zullen uitkomen. Japan ah-
leen geeft 50,000 yen regeorings-subsidie
en daar tegenover meent de M i n i s t e r
dat Nederland niet achter mag blijven,
zeker niet nu door het particulier initi
atief reeds zooveel gedaan heeft. De
heer Bogaardt meende echter dal deze
subsidie weggeworpen geld was; het Rub-
bercongves wordt niet te Semaraug ge
houden, wat te begrijpen is, wijl dit een
„rille morte" moet worden geheeten.
De Minister herinnerde er den heer
Bogaardt aan dat hij vaak met hem wan
delde in Semarang en hem dan verheugd
zag over den vooruitgang van de stad
Nu noemt hij deze een „ville morte" en
vergeet dc dagen dat hij er was. Dat niet,
vond de heer Bogaardt in zijn repliek,
maar hij wilde de betaling nict-Kloen
neerkomen op de Indische kas en zou
tevreden gesteld zijn door overbrenging
van den post naar Hoofdstuk II. Ook
lol deze concessie was de Minister niet
te vinden en hij zag liet pmendemenl van
den heer Bogaardt verworpen mei 41
legen 13 stemmen. Semarang houdt dus
de subsidie van een ton wat werkelijk
niet veel is, wanneer men bedenkt dat
het particulier initiatief er ruim 2y» ton
als waarborgfonds heeft bijeengebracht.
Aan het einde van den middag ontspon
zich een langdurige gedachlenwisseling
over de afdeeling der burgerlijke -open
bare werken. Van de zijde van den heer
Al bar da werd aangedrongen op uit
breiding van het ingenieurs-personeel en
werden verbeteringen aan de hand ge
daan om onze ingenieurs op te wekken,
naar Indië te gaan. Insgelijks geschied
de van de zijde van den heer De Mu-
r a 11, lieden na een langdurige onge
steldheid voor het eerst in de Kamer
aanwezig en van vele zijden met een
handdruk begroet. Deze vooral legde er
nadruk op, hoezeer er verband is tus-
schen buitenlandsclie ingenieurs enbui-
tenlandsche leveranties De Minister
scheen zelfs in zijn repliek dit verband
dat toch inderdaad niet te ontkennen
valt, in. de praktijk niet in te zien, maar
beloofde niettemin zijn aandacht aan de
zaak le zullen schenken,
Ook heden viel hel op, hoezeer deze
minister karig is met bepaalde toezeg
gingen niet schroomt te erkennen dat
hij dit jaar verschil lende punten niet dan
oppervlakkig kon behandelen Toch blijkt
alleen uit de wijze waarop hij zulke pun
ten behandelt, de groote ernst die voor
zit en zelfs de heer Schaper liet dan
ook niet na ten opzichte van de reorga
nisatie van den geneeskundigen dienst
zijn vertrouwen in den Minister uit te
spreken en aan zijne overtuiging uiting
le geven, dal de zaak bij hein in goede
handen is. V. d M.
Eerste Kamer.
Zitting van Donderdag.
De Senaat kwam nadat hij als gewoon
lijk gisteravond zich vereenigd had tot
de formeele openingszilling, waarin dit
maal de voorzitter het feest 'der onafhan
kelijkheid herdacht en woorden van
waardeering wijdde aan wijlen den heer
Vermeulen, in een betrekkelijk korte
zitting bijeen,Leneinde af te doen de
wetsontwerpen die voor afdoening ge
reed waren. Bij het eerste dezer wets
ontwerpen, hetwelk betrof de uitgave trnet
betrekking tot de verbouwing der Eerste
Kamer, deed de lieer Ilenri Polak,
die alleen lid der Tweede Kamer is ge
weest om lid van den Senaat te kunnen
worden, zijn maiden-speech liooren, door
le klagen over de weinig geluk
kige resultaten van deze verbouwing.
Wanneer de berichten dal de Kamerle
den in het algemeen met genoegen van
deze verbouwing kennis namen, juist
zijn, moet worden aangenomen dat de
heer Polak in zijn meening wijwei alleen
stond, de heer Van der Biezen was
er dan ook dadelijk bij om te zeggen hoe
zeer hij de verbouwing knap gedaan vond
en zeer tevreden was. En als de heer
Van der Biesen tevreden is, zwijgt im
mers verder de Kamer I
De meest uitvoerige discussie ontstond
over het wetsontwerp tot aanvulling van
het tiende hoofstuk der staatsbegrooling
voor 1913, ingevolge dc bestrijding dei-
kosten van artikel 369 der Invaliditeits
wet.
De inlichtingen door den Minister
T r e u b ter zake verstrekt deden den
heer Hovy ongerustheid toonen, dal de
aanvragen niet ernstig genoeg zouden
worden onderzocht en zonder meer zou
den worden uitgekeerd, waartegenover
de Minister stelde dat men 9 December
volgens de wet gereed moest zijn en niet
kon wachten. De heer Hovy vond dit
laatste niet, doch kreeg in deze opvatting
weinig steun van zijn collega's, terwijl
/men ook Van de rechterzijde (be
aamde dat intrekking eeuer eens gege
ven toezegging niet mogelijk was. Mi
nister Treub had een schoone gelegen
heid om duidelijk le doen uitkomen dat
niet hij dit wetsontwerp met al zijn moei
lijkheden gewild had, maar dat deze
moeilijkheden het logisch gevolg waren
van het verderfelijk stelsel dat Minister
Talma vormde toen hij ten bate cener
politieke overwinning artikel 369 van
de verdere Invaliditeitswet losmaak
te.
De reeks kleine wetsontwerpen die de
vorige week in de Tweede Kamer is af
gedaan werd ook nu zonder discussie
verwerkthieronder was de overeem
komst van „De Schelde" le Vlissingen
betreffende erfpacht van gronden met
'de gemeente en hieronder was ook de
verhooging van hoofdstuk 9 der Staats
begrooling voor 1913, inel betrekking
tot een telefoon-kabel van Engeland naar
Nederland Toen was het werk afgedaan
en ging de Kamer naar huis mei hel
vooruitzicht, door den voorzitter ver
schaft, reeds de volgende week weer
bijeen le moeten komen.
V d M.
Uit Vlissingen.
Wij onl\ ingen lieden weder de reisgid
sen voor den winterdiensl van de mij.
Zeeland en het viel ons' weer op hoe
practiscli en overzichtelijk deze gidsen
zijn samengesteld. Naar men weet, ver
schijnen zij in het Holiaudsch, Eugelsch
en Duilsch en zijn zij op aanvraag gratis
ten kantore van de mij Zeeland te beko
men
o
Uit Walcheren.
Het bestuur van de afdeeling van den
Vrijzinnigen Bondj te W e s t k a p e 11 e is
thans samengesteld en beslaat uit de liee-
ren II. Dekker, voorzitter, P R. Cam-
pert,s ecrelaris, K. Mindcrhoud, penning
meester, Jalcs, Mindcrhoud Pz. en Adr.
Huibreglsc
De afdeeling lelt thans 19 leden.
Uit Zuid-Beveland.
Donderdagavond hield de ,&fd. 's He er
Arendskerk<%* van de vereeniging
„Het Groene Kruis een algemeene ver
gadering, die door 65 leden werd bijge
woond Medegedeeld werd dat een Rijks
bijdrage van 75 gld. is ontvangen ter te
gemoetkoming hi dc tuberculosebestrij
ding, dat aan vrijwillige bijdragen voor
een ligtent is ontvangen f 116 05i/2, waar
door liet mogelijk is een doelmatige lig
tent aan te schaffen zonder uit de kas
een bijdrage te moeten geven of van ren-
Lelooze aandeelen gebruik te moeten ma
ken. De aftredende bestuursleden de hee-
reii G. Steenkamer, L. van Vessem en M.
Mol werden herkozen inel respectievelijk
39, 50 en 50 stemmen. Het verplegings-
materiaal is blijkens het uitgebracht ver
slag in goeden toestand. Na afloop der
vergadering hield dr. H van Iwaarden
een interessante leziug over „Bijgeloof
en misbruik op liet gebied van genees
kunde en gezondheidsleer,"
In de Woensdag gehouden raadszit
ting te 's Gravenpolder werd de
rekening van het Burgerlijk Armbestuur
over 1912 goedgekeurd in ontvang op
f 6696.49 in uitgaaf op f 5269.31 met
een goed slot van f 1427 18. De begroo-
ling voor 1914 werd vastgesteld op
f 6190.265 met een post voor onvoorzien,
van f 2812.925. Tot lid van het Armbe
stuur werd herbenoemd de heer J. de
Koster. Aangaande de pensioenregeling
voor gemeenteambtenaren werd besloten
den inkoop voor rekening der gemeente
te nemen, terwijl op de ambtenaren zal
worden verhaald I1/2 0/0" voor eigen pen
sioen en 2i/o o/0 voor dat van weduwen,
en weezen.
Het verzoek van het muziekgezelschap
om het gebruik van oen schoollokaal
voor het houden van oefeningen werd
toegestaan.
Medegedeeld werd nog dat door de
Maatschappij tot exploitatie van gemeen
tebedrijven to Utrecht inlichtingen zijn
gevraagd inzake de levering van gas
Hel plan voor levering van gas uit
Vlissingen is van de baan, zoo meldt
onze correspondent.
In het nieuwe lokaal der openbare la
gere school le II e i 11 k e n s z a n d hield
Donderdagavond, de heer Nonhebei een
voordracht over het Heilige Land. Met
liclibeelden werd het verhaalde toege
licht. De vergadering was flink bezocht,
Door ds. Warners Herv. Predikant werd
de vergadering met gebed geopend en
door ds. Bramer Gcref. Predikant ge
sloten.
■Woensdag bezochten een 70tal studen
ten met him hoogleeraars van de Tech
nische school le Delft de werken be-
hoorende tot den bouw van de nieuwe
schutsluis te Hans weert.
In de gemeenteraadsvergadering van
Waarde op Donderdag 27 November
1913 werd in dc eerste plaats goedge
keurd ecne aangebrachte wijziging in de
gemeenschappelijke regeling betreffende
den bouw en de exploitatie van een
sleenkolengasfabrick voor Krabbendijke,
Rilland-Balh en Waarde.
Vervolgens werd eeu wijziging goed
gekeurd in de gemcenlebegrooling dienst
1913.
De brandweerverordeniug betreffende
wijk B werd gewijzigd, terwijl ten slotte
voorloopig werden vastgesteld dc pensi
oengrondslagen van de gemeente ambte
naren
0
Uit Noord-Beveland.
Meldden wc vóór eenigc weken, dal
een vijftal dames le C 0 lij ns plaat het
initiatief namen tot liet houden van een
bazaar voor het aanschaffen van een lig
tent voor tuberculoselijders, thans blijkt,
dat dit plan bij de burgerij voldoenden
steun heeft gevonden, zoodat bedoelde
bazaar gehouden kan worden in de week
van 6 lot 13 December in een der vrij
gekomen lokalen van de openbare school.
J. 1 Woen-magavond hield de heer J.
C. van Valkenburg uit Goes le K 0 r l-
genc ccn lezing in de zaal van den
heer C J. v. Damme over Esperanlo
Uit T h o 1 e,n.
Te S 1. Maartensdij lc heeft de lieer
Hage, rijwielhandelaar, een auto aange
schaft niet hel doel deze als vervoermid
del voor het publiek beschikbaar te stel
len. Dc huurprijs zal berekend worden
naar het aantal kilometers, dat men er
gebruik van wensclit le maken.
Uit Zeenwsch Vlaanderen W. D.
I11 plaats van den heer II. G. Ham-
macher, die wegens zijn vertrek naai- s
Gravenhage bedankt had als lid voor den
gemeenteraad tc Groede is gisteren
bij candidaatstelling gekozen de heer P.
Luteijn.
Er was nog een lijst ingediend, doch
daarop had men vergeten den naam van
den candidaat in te vullen!
I11 de Woensdagavond le Cadzand
gehouden raadsvergadering werd de re
geling der pensioenen gehandhaafd. De
begrooling 1913 onderging eenige wijzi
gingen in verband met den schoolbouw
Het suppletoir kohier van den hoofdelij-
ken omslag werd vastgesteld op f 28.45
en dat der belasting op de honden op
f 3.75.
wet of in dienst van eene andere ge
meente overgaan en wier diensttijd al
hier voor pensioen wordt ingekocht
geen verhaal van de tc betalen inkoop-
som zal plaats hebben;
f. dat bij inkoop van tijdelijke dien
sten na 1 October 1913 bewezen, voor
hen, die in vasten dienst bij dc gemeente
worden aangesteld 2 <y0 van hel totaal
der genoten bclooningeu zal worden ver
haald tot ccn maximum van 20 110 van
de in tijdelijken dienst gemiddeld per
jaar genoten belooning
NIEREN en BLAA5P1LLEN
Werken als een Wonder.
Vrijdag is de Roomsch-Kallioliekc
school voor jongens te Goes ingewijd
Het aantal ingeschreven leerlingen be
draagt ruim 90, terwijl het onderwijzend
personeel beslaat behalve hel hoofd, uit
een onderwijzer en een onderwijzeres.
Er is voor deze school een nieuw ge
bouw geslicht alsmede voor de reeds be
staande Roomsch-Katholieke school voor
meisjes 011 dito bewaarschool, waartoe
het oude gebouw het St. Jozefgeslichf
waar ook nonnen zijn opgenomen, op de
Vlasmarkt is afgebroken en op de zelfde
plaats het nieuwe Is verrezen
Door den kerkeraad der Chr. Geref.
gemeente lc Z aam slag is besloten om
in liun kerkgebouw aan te leggen een te-
lephoon voor 12 personen
- Gisteren brachten de oudste leerlin
gen der Rijks-normaalschool te Tholen
onder leiding van hun leeraar, den heer
L K. van Dijk, een bezoek aan een ijzer
gieterij, een suikerfabriek en een druk
kerij te Bergen op Zoom
STI KKEN VOOR DEN GEMEENTERAAD
VAN VLISSINGEN.
P e 11 s i 011 n e e r i n g gemeente
ambtenaren.
Als conclusie op een uitgebreid schrij-
cn aan den raad stellen B. en \V. van
Vlissingen voor om te besluiten
lo. Gebruik te maken van de in arti
kel 68, le lid der Pensioenwet voor de
gemeente-ambtenaren 1913 bedoelde be-
■oegdheid 0111 vóo'r 1 Januari 1914 schrif
telijk aan Z. E. den Minister van Finau-
ciën te verklaren, dat de gemeente Vlis
singen bereid is om van de pensioenen
die ingevolge deze wet door de op 1 Mei
1913 in haren dienst zijnde ambtenaren
later zullen worden genoten, de gedeel
ten voor den lijd in liaren dienst doorge
bracht, jaarlijks voor 1 Juli aan het
Pensioenfonds uit te keeren,
2o. Te bepalen
a. dat van de op 1 October 1913 in
haren dienst zijnde gemeente-ambtenaren
in den zin der Wet, geen bijdrage voor
eigen pensioen zal worden gevorderd;
1> dat van dc na 1 October j.l. bij
de gemeente in dienst getreden ambte
naren in den zin der Wel, zal worden
verhaald 3 pet. van den pensioensgrond
slag als eigen pensioenbijdrage, met dien
verstande, dat geen bijdrage wordt ge
heven, indien dc pensioensgrondslag
minder dan f 600 bedraagt;
c. dat als bijdrage voor bet weduwen-
en weezenpensioen zoowel van de op 1
October j.l. in dienst zijnde als van de
nadien datum aan te stellen ambtenaren
zal worden geheven 5 pet van den pen
sioensgrondslag voor mannelijke en 1 pet
van de vrouwelijke ambtenaren;
d dat van oud-gemeente-ambtenaren
die vóór 1 October 1913 den dienst der
gemeente hebben verlaten en die dienst
jaren wensclien in te koopen, het ma
ximum in dc pensioenwet bepaald zal
worden verhaald;
e dat van de op 1 October 1913 in
dienst zijnde gemeente-ambtenaren die
na 'dien datum in eene burgerlijke be
trekking in den zin der burg pensioen
Arrond.-R echt bank te
Middelburg.
Zitting van heden 28 November.
C. K. tc Sas van Gent op 6 Nov
zwervende aaugelroffen Beklaagde
lieeft aan B Scheele aldaar om een al-
moes gevraagd
Eisch 2 dagen hechtenis en opzending
naar een rijkswerkinrichting voor den
tijd van I jaar en 6 maanden
De rechtbank direct vonnis wijzende
veroordeelde den bekl. tot 2 dagen
hechtenis en opzending voor den tijd
van 1 jaar en 6 maanden.
C de M. le Koewacht, die geweid
gerd heeft op 20 Oct j.l. zijn naam op te
geven aan de marechaussees C J Bac
ker en P. Lievende, toen deze hem wil
den aanhouden wegens het fietsen zon
der licht
Uitspraak over 8 dagen
Eisch f 10 b s. 10 d h
P D te Ovezande, 29 Oct. j.l.
jagende aangetroffen op verboden ter
rein door den onbezoldigd rijksveld
wachter G. Rottier. Beid. had geen acte
bij zich en weigerde zijn geweer af te
geven Hij heeft getuige ook gedreigd en
mishandeld, toen dezen hem zijn geweer
had afgenomen. Bekl. ontkent te hebben
gedreigd en geslagen.
Eisch 1 maand gevangenisstraf.
Uitspraak over 8 dagen.
A. M. te A me muiden had op 15
Augustus van haar schoonzuster J. v. d.
Ketterij 2 kistjes in bewaring gekregen,
doch deze 'Jaarna bij L. Polak te Mid
delburg beleend, zonder daartoe verlof
van haar schoonzuster te hebben ge
kregen.
De off acht het ten laste gelegde
niet voldoende bewezen, daar de eerste
getuige niet onder eede gehoord was
en vroeg vrijspraak.
