MIDDELBIMSCHECOURANT.
r. 28i
156 Jaargang.
Donderdag
27 November.
Kameroverzicht.
BINNENLAND.
Bit de Staatscourant.
Uit Stad en Provincie.
191vi
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k 8, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Pnjt per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. i 2
Afzonderlijke nummers ko9ten 5 cent.
Advertentiön bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectassen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiën voor bot eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur
aan bet burean bezorgd zijn.
Advertentiëa 28 cent per regel. Bij abonnement veel lagor. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
"20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groot e letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bnrea®
A. DE LA SAB Az., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Tweede Kamer.
Zitting van Woensdag
Tot twee malen toe is heden middag
bij het vreedzaam koloniaal debat de po
litiek ora den hoek komen kijken. Het
was in kleinigheden, maar daarom toch
niettemin scherp en met duidelijke af
scheiding van rechts legen links. Den
eersten keer was het met de nieuwe
II B. S te Bandoeng. Van de zijde van
den heer Van Doorn werd warm voor
deze H. B. S. gepleit en het daar,op
volgend antwoord van den Minister
was zoozeer sympathiek tegenover hel
denkbeeld der H B. S. te Bandoeng, dat
de heer Ter Laan meende zich tevre
den te kunnen verklaren en met een
aantal Kamerleden uil de verschillende
partijen van links slechts daarom een
motie voorstelde, wijl naar zijn meening
de Minister sterker zou slaan met een
uitspraak dei- Kamer achter zich De
heer B o g a a r d t daarentegen wilde de
regeering bij haar overleg niet binden
aan een uitspraak der Kamer; hij legde
nader uit. dat zijn verzet niet princi
pieel was, maar voornamelijk gold de
vraag of niet Djocjacarta evenveel recht
op een II B S, kon noen gelden als Ban
doeng Toen kwam de heer v. B y 1 a n d t
met de mededeeling, dat er plannen han
gende zij om te Bandoeng een bijzondere
H B. S te stichten en dat men .in
verband daarmede moest wachten met de
openbare school De heer De Meester
was van tegenovergestelde meening; de
regeering heeft lal van militairen genood
zaakt in Bandoeng te wonen en men
mag deze militairen nu niet dwingen
oïn hunne kinderen op een bijzondere
H. B. S. te laten schoolgaan Er vielen
speciaal tusschcn den heer Bogaardl en
den heer Ter Laan enkele boozc woor
den, toen de heer Ter Laan eens infor-
Fornieerde, of de bijzondere H. B. S
misschien katholiek zou zijn, wat dooi
den afgevaardigde van Breda ten stellig
ste ontkend werd Zonderling was het
wel, dat waar men hel van i-echls deed
uitkomen alsof geen enkel confessioneel
argument in deze zaak betrokken was,
men toch en bloc tegen de motie stemde,
die dan ook zuiver rechts tegen links
werd aangenomen.
Den tweeden keer was het bij de
gouvernements-lcweekschool te Ambon,
waaromtrent de heer De Meester,
het debat aanbond Hij vestigde er de J
aandacht op dat reeds jaren achtereen
te vreezen viel dat deze school zou ver- I
dwijnen, toch bracht men haar dit jaar
nog op de begrooting, hetgeen hem aan-
leiding gaf inlichtingen in te winnen die
van dc zijde van den Minister aldus luidden
dat de school gesloten was. De heer
De Meester meende dat pm confessi
oneel redenen alweer deze school lang
zamerhand was „leeggepompt". Uit de cij
fers van het aantal geslaagden was jaren
achtereen haai- nul gebleken. De heer
Van Deventer kwam dit bevestï-
gen en kwam aandacht vragen voor de
min of meer vreemde wijze waarop deze
zaak behandeld Was; sprak zelfs van
een misleiden van Kamerleden, dat den
heer Bogaardl aanleiding gaf het voor
het vorig kabinet op te nemen De!
voorzitter kwam pacificeerend tusschen
beide met de opmerking dat de heer Van
Deventer hier misleiden niet in de slech
te beteekenis bedoelde, maar desniet
tegenstaande bleef een vreemd waas over
geheel dc geschiedenis hangen. De heer
Van Deventer vulde zijn mededeelingen
nog aan met de opmerking dat in liet
najaar van 1912 een groot deel van
het meubilair uit Ambon werd wegge
voerd naar Makassar en dat desniette
genstaande op de begrooting van dit jaar
voor de school een post werd uitgetrok
ken Men oordeele nu zelf, zeide de
afgevaardigde van Assen en ieder die van
de beraadslagingen kennis neemt, zal
het zeker niet nalaten!
De Minister heeft zich op dit stuk
al evenmin lot verstrekkende beloften
laten verleiden als op andere punten
van onderwijs; zeer .oprecht zeide hij zich
in alle deze details niet voldoende thuis
te gevoelen om reeds nu dienaangaande
een bepaald oordeel uit tc «spreken.
Wcl hield hij tegenover den heer Ter
Laan vol, dat naar zijne meening de on
derwijzers nu juist niet het meeste re
den lot klagen hadden, wanneer men
ook naar andere calegoriêen van ambte
naren keek en evenzeer zegde hij den
.heer Bos niet al te veel toe in antwoord
op zijne vragen betreffende het vakon
derwijs. Dat echter zoowel de positie van
den onderwijzer als de regeling van de
aansluiting van het gewone onderwijs bij
heb verdere onderwijs des M i ïTTs Iers
volle aandacht hebben, bleek wel uit
hetgeen door hem is gezegd en bleek
vooral uit de wijze waarop het werd ge
zegd. Bijna alle sprekers gevoelden zich
dan ook gedrongen om te komen ge
tuigen van de voldaanheid die zijl om
trent des Ministers antwoord hadden en
temeer waar zijne toezeggingen karig
werden gegeven, kunnen diegenen, die
zoodanige toezeggingen ontvangen ervan
overtuigd zijn dat zij ook gemeend zijn.
Uitvoerige beschouwingen zijn bij de
heden gehouden discussie door den heer
Bos gewijd aan het technisch onderwijs
en aan de cursussen voor natuur-weten-
schappelijke vorming; door den heer
Ter Laan omtrent meerdere belang
wekkende cn belangrijke details van ge
heel hel onderwijs-vraagstuk; door den
heer Van Deventer over de belangen
der inlaudsche bevolking, en door den
heer F o c k over de zorgen voor goed en
volledig volksonderwijs In hel bijzonder
hetgeen deze laatste zeide in verband
met de Sarekal Islam en ook met betrek
king tot de scholen in de Miuahassa
wpkle dermate den toorn van den heer
Rutgers dal deze vrij heftig daartegen
te velde trok en lot twee malen toe
door den voorzitter, die geregeld bij de
hand is, tot dc orde werd geroepen,
wegens terugtreden in de algemeene
beschouwingen. Dc heer Rutgers ging
zelfs zoo ver dat hij den heer Foclc er
van verdacht, den Minister op te slolcen
tegen den Gouverneur-Generaal, alsof uit
de discussiën niet voldoende gebleken
is dat sedert een paar maanden niet al
leen dc geest van hel Ministerie van
Koloniën, maar ook de aard van de per
soonlijkheid van zijn leider is veran
derd en dal deze Minister nu niet juist
als ledepop zal fungeeren, die wenken
of bevelen zal opvolgen vanuit Buiten
zorg of. van elders.
Het slot der discussie werd heden ge
vormd door twee redevoeringen van dc
heeren Hub recht en Schaper over
de reorganisatie van den geneeskundigen
dienst, waarbij de eerste van een afzon
derlijk departement voor dit onderwijs
heil verwachtte, terwijl de laatste her
ziening der inwendige toestanden voor
alles noodzakelijk vond De heer Scha
per vooral drong er op aan dat de ver
betering van de regeering zou uitgaan
en niet wachten op de geneeskundigen
en hij brak een lans voor de volks
huisvesting die ook door gemeentelijken
steun moest worden verbeterd
De Minister zal op dit punt morgen
antwoorden en heeft alweer door met
een paar zinnen zijn antwoord aan te
vangen, de verdere gelegenheid tot spre
ken in eersten - termijn tactvol afgeslo
ten V. d. M
DE MEMORIE VAX ANTWOORD VAN
BU1TENLANDSCI1E ZAKEN.
Uit dit lijvig geschrift kunnen wij hier
slechts de voornaamste punten aanstippen.
Aangaande de 3e vredesconferentie ver
klaart de minister dat het zich niet laat
aanzien, dal deze voor 1916 of 1917 zal
kunnen plaats vinden.
Ten aanzien van de neutraliteitsverkla-
ring van Nederland sluit de minister zich
in allen dcele bij het betoog van zijn
voorganger aan.
Het zoogenaamde „Peace Plan" van
Bryan heeft niets met arbitrage uit te
staan.
Dc minister overweegt het sluiten van
een verdrag met dc Vereenigde Stalen
in den geest van het „Peace Plan."
Een voorstel tot verhooging van het
bedrag aan den minister toegekend als
representatiegeld zou 's ministers volle
dige instemming hebben
De minister overweegt in hoeverre van
tijd tot tijd jongere leden der diploma
tieke en consulaire corpsen met jongere
ambtenaren vah het departement zouden
kunnen worden omgewisseld.
Het gevoelen dat bestaande diplomatie
ke posten door consulaten zouden kun
nen worden vervangen, deelt de minister
niet.
Hij is geen voorstander van een be
paalde leeftijdsgrens voor den dienst van
diplomatieke en consulaire ambtenaren
Het ligt in 's Ministers bedoeling bin
nenkort stappen te doen voor de vervul
ling van den sinds 1910 onbezet geble
ven gezantschapspost te Lissabon
Dc veranderde toestanden op den Bal
kan hebben hem ernstig de vraag doen
overwegen in hoeverre het wensclielijk
is uitbreiding aan onze vertegenwoordi
ging op hel schiereiland te geven
Voorloopig zal le Sofia een gezant-
scliapsraad worden geplaatst, die verbon
den is aan den gezantschapspost te Kou-
stantinopel
Voor hel slichten van een beroeps
consulaal te Sydney wordt f 7000 aan
gevraagd
De minister sluit zich aan bij het ge
voelen der leden die het wenscholijke
van subsidieering van Nederlandsche
scholen of cursussen in liet buitenland
beamen.
Hij zal gaarne overwegen op welke
wijze een officieel deskundig toezicht
ware in te stellen ten aanzien van het
onderwijs aan de Nederlandsche Christe
lijke school te Brussel
NAT. BOND VAN PROT. KIEZERS IN
NEDERLAND.
Bovengenoemde bond vergaderde
Woensdag te Amsterdam, waarbij o a. in
behandeling kwam een voorstel lol ver
andering van den naam in Nat kiezers-
bond Besloten werd echter om den
ouden naam te "handhaven
Hierop werd een beginselverklaring
vastgesteld, waarin de bond zicli o a.
zoowel legen atheïstische als ullramon-
taanschc opvattingen in het staatsleven
verzet, het separatisme op onderwijsge
bied bestrijdt en daar Legenover stelt een
meer religieuze opeub. school en voor
openb. en bijz. onderwijs gelijk toezicht
eischt.
Een commissie zal onderzoeken of een
eigen dagblad wensclielijk en uitvoer
baar is.
VACCINATIE-ONTDUIKING.
Op de volgende opmerkingen in het
voorloopig afdeelingsverslag op de be-
grooling van binnenlandsclie zaken ves
tigen we nog in 't bijzonder de aandacht,
omdat ons ook gevallen als de hier be
doelde ter oore zijn gekomen, die hier
in Zeeland waren geconstateerd
,De aandacht werd gevestigd op een
verkeerde praktijk, welke zich gaat ves
tigen ten aanzien van de uitvoering van
art. 17b der wet op de Vaccinatie
Het geldt hier het verkrijgen van de
verklaring van twee geneeskundigen, dat
van de inenting tegen de pokken voor de
gezondheid van den persoon, te wiens
behoeve de verklaring wordt overgelegd,
bijzonder gevaar te duchten is
Nu meende men, dal voor het geven
van deze verklaring in de eerste plaats
in aanmerking komen de geneeskundigen,
die met de belanghebbenden bekend zijn
Het komt e chter herhaaldelijk voor, dat,
wanneer die geneeskundigen weigeren de
verklaring volgens model 5, behoorend
bij het Koninklijk besluit van 29 Februari
1912 (Staatsblad no 97) af tc geven, de
belanghebbende of de ouders van het
kind zich wenden lot geneeskundigen el
ders, zelfs in een andere provincie, ge
vestigd. Zelfs komen verklaringen voor
afgegeven door twee geneeskundigen, die
ieder in een andere provincie de prak
tijk uitoefenen Men zag hierin een mis
bruik, waartegen behoort te worden ge
waakt en vroeg of de Minister geen aan
leiding vindt door een aanschrijving of.
zoo nooöig, door wijziging van gemeld
Koninklijk besluit een juiste toepassing
der wetsbepaling te bevorderen, Daar
tegen werd aangevoerd, dat, nu de ge
neeskundigen als stand zich verplicht ach
ten, de inenting te verdedigen en dien
tengevolge vele geneesheeren moeilijk
dispensatie willen verleenen, de vrijheid
om zijn eigen geneesheer te kiezen be
hoort tc worden gehandhaafd
Bij kon besluit
is op verzoek wegens langdurige» dienst
pensioen verleend aan den luit.-kol.,
gen.-maj tit. K. D. Punt, voorz. van de
remonte commissie;
is wegens licliaamsgebreken pensioen
verleend aan den leapt. A. C. Huvgens
van het 4e reg. veld-art.
Uit Middelburg.
.Wij vestigen de aandacht onzer lezers
er op dat het morgen de laatste dag is
tol betaling van Grond- en Personeele
Belasting, dienst 1913.
Wij vestigen hierbij de aandacht onzer
lezers op dc theosofische lezing welke
morgenavond in „St. Joris" alhier
wordt gehouden, waar mej C. W Dijk
graaf het onderwerp bespreken zal „Wie
of wat bepaalt 's menschen lol op aarde
U it Walcheren
In de Woensdag te Souburg ge
houden vergadering van de melkslijlcrs
werd met algemeene stemmen besloten
met 1 December a. s. den prijs der melk
te verhoogen Lol 9 cent per liter en
41/2 cent per 1/2 liter
Te Vrouwcpoldcr sprak gisteren
avond in ccn openbare vergadering de
heer Malthijsse, voorzitter der Zceuwsche
fruit- en groenlenkweekersvcreeniging te
Middelburg, met het doel om te komen
tot hel oprichten van een afdeeling dier
vcreeniging
Na ingeleid te zijn door den heer .1 W
Willemse, schelste hij uitvoerig het nul
van den tuinbouw, wees er op, dat bij
levering van het gekweekte maal, ge
wicht en goede kwaliteit eerste ver-
eischlen zijn tot liet welslagen der ver-
eeniging.
Verschillende personen vroegen inlich
tingen over het telen van augurken,
groenten en rabarber, ook van fruit,
waarop de heer Matthijsscn op zeer dui
delijke wijze antwoordde.
De spreker werd bedankt voor zijn
nuttige en leerzame lezing.
Een afdeeling van de reeds genoemde
vcreeniging werd opgericht met 23 per
sonen Als voorloopig bestuur werden
gekozen de heeren J. W Willemse, J.
de Visser, A. Tilroe JrJanis Gecrse en
Jacobus Geerse, terwijl de heer W van
Hekken, land- en tuinbouwonderwijzer
aldaar, zal optreden als adviseerend lid
Uit Schouwen-Duiveland.
Het ensemble Solser en Hcsse, dat
Woensdagavond tc Z i e r i k z e e in de
Concertzaal optrad, vond weinig belangstel
ling. Zoo'n honderd betalende bezoekers
was voor de spelers niet prettig en voorde
Vennootschap een nadeel. De vertooning
viel bij de aanwezigen wel in den smaak
0
Uit Tholen.
In de vergadering van den raad van
Tholein stelden B. en W voor, de
zaak van uitbreiding der bebouwde kom
te laten rusten. Volgens hun voorstel
werd besloten in dc Voorstad twee gas
lantaarns te plaatsen, onder uitdrukke
lijke verklaring, dat hiermede geen prae-
cedeut zou geschapen zijn
Medegedeeld werd een beslissing van
Gedeputeerde Staten, waarbij goedkeu
ring werd onthouden aan het besluit,
de kinderen der openb lagere school
toe te laten op 5'/» jarigen leeftijd
Daar reeds kinderen op dien teeltijd zijn
toegelaten, zal aan Ged. Staten gevraagd
worden, wat te doen.
Onder de ingekomen stukken was nog
een soortgelijk ongeluksbericht Het
Schoolgebouw heeft naar de meening
van den dislrictschoolopziener te weinig
waterplaatsen en privaten
Het gemeentebestuur wendde zich lot
den Minister en kwam van den regen in
den drop B en W. hadden geschrev
van een goed en schoon geheel" maar
de Minister verklaarde, nog nooit zoo'n
raar gebouw te hebben gezien. En niet
bijbouwen? ge hadt het al veel eerder
moeten doen De bestaande dingen deu
gen evenmin Luchtkokers moeten erop
De gemecntebouwnieester, om advies
en begrooting gevraagd, klaagde boven
dien nog over ondragelijken stank in
,,'t schoon geheel", en verklaarde dat
alles en alles voor even f 2300 kon ver
holpen worden Burg. en Wcth werden
tot publieke besteding gemachtigd
Een bezwaarschrift van het hoofdbe
stuur van „Schuttevaer" legen het pro-
jecteeren eener vaste brug over de Een
dracht en dan nog een, die gem. hoogte
heeft van 8 M. -f- A P. besloot met het
verzoek, over de bezwaren te Worden ge
hoord Een conferentie van het hoofdbe
stuur met het gemeentebestuur zal half
December plaats vinden
Eervol ontslag werd verleend aan den
onderwijzer der openb 1 school, den
heer D Kwaak en den geneesheer, be
last met de armenpraktijk, dr P Jansen,
beide wegens vertrek Voor beide open
gevallen plaatsen zullen oproepingen ge
schieden
Aan het verzoqk van den Bond van ge
meenteambtenaren. afdeeling Zeeland. de
jaarwedde van den ambtenaar ter secre
tarie opnieuw te regelen kon niet wor
den voldaan, omdat pas m den geest van
adressant was gehandeld
Vervolgens werd de heer H J Laban
herbenoemd als lid van het algemeen
armbestuur en werd de heer W Moelker
benoemd tot lid van het weezen-arm
bestuur Daarna werden alle met 1 Jan
a s. aftredende leden der commissie tot
wering van schoolverzuim herkozen
Bij de rondvraag maakte jhr Van
Vredcnburc h bezwaar legen het
voorlezen der notulen in de vergaderin
gen, aangezien die notulen altijd lang zijn
en veel lijd vergen De lieer Q u i s t
wensclile niet naar de secretarie gestuurd
le worden, maar de overige leden vonden
het idee puik. B. en W zijn nu uitge-
noodigd een voorstel te doen.
Nadat de heer Kegge had aangedron
gen op uitnoodiging van een polilievoor-
schrift op verontreiniging van de los-
en laadplaats der haven, werd de verga
dering gesloten
Uit Zeeuwsch Vlaanderen O. D
Te Neuzen circuleert, naar de T. C.
meldt, een adres aan het hoofdbestuur
der posterijen en telegrafie waarin ver
zocht wordt op het post- en telegraaf
kantoor op de uren des daags hol derde
loket voor postzaken te laten bedienen,
daar thans alles wat de post betreft aan
één loket moet behandeld worden cn dit
dikwerf tot lang wachten aanleiding
geeft.
—o
Besmettel ij ke ziekten.
In dc week van 19 lot en met 25 Novem
ber kwamen in de provincie Zeeland
de volgende gevallen van besmettelijke
ziekten voor. roodvonk le Breskens 1,
te Goes 2, te Hoek 1, te Hontenisse 1, te
Koewacht 1, te Koudekerke 1, le Vlis-
singen 1typhus cn febris tvphoïdea te
Middelburg 1; diphllieritis te Goes 2, te
Kruiningen 1, te Vlissingen 2, te Zierik-
zee 1.
Gemeenteraad van Middelburg
(Slot
Hieronder volgt uitvoerig hel verslag
van die. punten, welke in ons gisteren
verschenen nummer wegens tijdsgebrek
in enkele woorden moesten worden sa
mengevat. Dit verslag begint dus na de
zitting met gesloten deuren
Na heropening is aan de orde het
Voorstel splitsing directie
gemeentebedrijven.
B en W stellen voor over te gaan
tot splitsing der directie van de gemeen
tebedrijven en te bepalen dat er zullen
zijn een directeur voor gas- en water
leiding en daarnevens een deskundige
voor de prise d'eau van de waterleiding
een directeur voor het G. E. B en een
boekhouder voor de bedrijven, voor het
financiëele direct onder den gem ont
vanger en verder onder B. en "W. slaande.
De heer Gralama vraagt of het de
bedoeling is hierbij dc bedrijfsvordering
te behandelen, waarop de voorzf.it-
ter antwoordt, dat dit niet mogelijk is
daar deze nog bij de commissie is
Dc heer Sprenger zou gaarne zien,
dat bij de bedrijfsverordening ook de
instructies voor de directeuren en de
boekhouders in behandeling zullen ko
men.
De heer Gratama lcrijgt op een des
betreffende vraag ten antwoord, dal voor
het gasbedrijf iemand zal benoemd wor
den, die. volkomen op de hoogte is van
het technische en tevens ook, zonder
daarin bepaald bekwaam le zijn, over
dc boekhouding een oordeel kan vellen
Het voorstel van B en W wordt z
h. s. aangenomen.
De voorzitter stelt daarop voor
den heer Van Heijningen te benoemen
tot directeur van gas- en waterleiding,
welke betrekking hij nu 8 maanden tot
volle tevredenheid heeft waargenomen
en den heer Streefkerk, de huidige on
der-directeur tot directeur van het G.
E. B. waartoe met algemeene stemmen
besloten wordt.
In de volgende vergadering zullen B.
en W de verordening en de instructies
overleggen, waarna zal kunnen worden
overgegaan tot de benoeming van een
boekhouder.