MIBDRLBUKCrSCHIC C0FR1IT.
Dinsdag
18 November.
I\ 273
136Jaariaif.
191
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k 6, «et uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kvrartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland francojpp. iJ2.
Afzonderlijke nummers kesten 5 cent.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags voor één uur
aan bet burean bezorgd zijn.
Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel, firoote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betref end?
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bare a v
A. DE E A HAB Az., \,Z, Voorburgwal 266, Amsterdam.
Kameroverzicht.
Tweede Kamer.
Zitting van Maandag.
Gelijk te verwachten viel een heel .wei
nig belangrijke zitting. In zekeren zin
eenc feestzitting, omdat de Kamer, die
hare zitting aanving bijna op hetzelfde
oogenblik dal het schilderachtig schouw
spel der vaandeluitreiking ten einde was,
niet naliet zichzelve te bedenken dat hel
vandaag d e groole dag was, die heel een
jaar lang ons in feestdos deed zijn. De
voorzitter, de heer Goeman Borgesius,
herdacht hel feit sober en kort gelijk
in de Kamer, waai* men dan eensklaps
alle overbodige welsprekendheid haal.
pleegt te geschieden.
En namens de Regeering antwoordde
de heer Pleylc, ook kort, ook sober, ook
kernachtig. Als t gaat naar de woorden
der beide sprekers, met applaus ont
vangen, dan gaat Nederland nog grooter
welvaart tegemoet dan hel in deze eeuw
in raeenig opzicht mocht boeken
En toen de werkzaamheden. De heer
A n k e rman eindigde zijn Vrijdag aan
gevangen rede en trachtte speciaal de
Flores-Soemba-overecnkomst in ander
Jicht te doen zien zonder zich blijkbaar
zelf heel sterk in z'n betoog te gevoe
len. i
De heer Gerhard sprak over het
iniandsch onderwijs en wees op het ge
vaarlijke van het standpunt der vorige
regeering. En de heer Rutgers ging
vinnig beginnen, om morgen voort te gaan
te bestrijden wat hij noemde de verkie
zingsfokkerij, van kersteningspolitiek en
daaruit voortvloeiend onderwijs. We hoo-
ren er n.og meer van.
Zoo herdacht het Parlement de Neder-
landsche onafhankelijkheid. En op straat
was 't kalm en rustig, in afwachting van
't naburige Rotterdam, waai* hoog de
feestvreugde oplaaide en wonderdadige
jlluminatiepracht tentoon werd gespreid1
V. d. M.
BINNENLAND.
In
Dir. BOS EN DUYS.
ïrband met liet geen gisteravond
alhier door den heer Dys werd gezegd
over zijn meeningsverschil met dr. Bos
men zie het verslag in dit nummer la
ten we hier woordelijk volgen wat dr.
Bos over het hier aanhangige onderwerp
opmerkte in zijn rede van Zaterdagavond
te Haarlem:
.,In de Concentratie-vergadering van 10
Juli, toen van een opdracht voor de
vorming van een ministerie nog niets be
kend was, werd dan ook deze wensch
naar een ministerie van vrijzinnigen en
socialisten unaniem uitgesproken. Uit
drukkelijk werd tevens bepaald, dat deze
vergadering zich slechts tot deze phase
van de oplossing der crisis zou bepalen.
Mocht ze mislukken, dan zou een nieuwe
vergadering beslissen, wal dan te doen
stond
Het is dan ook geen gelukkige uit
drukking van den redacteur van De Va
derlander (van 9 Augustus) geweest, toen
hij, polemiseerend met de sociaal-demo
craten schreef, dat het bekend was, dat
de concentratie slechts met de socia
listen gezamenlijk de verantwoordelijk
heid wilde aanvaarden. Uit het verdere
verloop van zijn artikel blijkt, dat dit zijn
bedoeling niet son zijn, maar slechts, dat
men aan deze oplossing op dal oogenblik
alleen de aandacht had gegeven, als dc
logisch voor de hand liggende Wat er
evenwel gebeuren zou, wanneer een wei
gering kwam, dat stond niet vast ,dat zou
later worden beslist.
Geen lid der concentratie zal deze
voorstelling wraken. De heer Duys, die
in het publiek op grond van dat artikel
in „De Vaderlander" beweert, dat spre-
ker's aanbod duidelijk daardoor de blijken
draagt van onbetrouwbaarheid, weet be
ter Zelf heeft spr. hem reeds lang de
toedracht medegedeeld Andere sociaal
democraten kennen die ook
BOND VAN VRIJE LIBERALEN.
Ook de Bond van Vrije Liberalen hield
jl Zaterdag in het American-Hotel te
Amsterdam een huishoudelijke algemeene
vergadering, onder presidum van mr M.
Tydeman Jr.
In het over die vergadering meege
deelde. pers-communiqué wordt wel ge
zegd dat er een Langdurige discussie
werd gevoerd over de propaganda fn de
naaste toekomst, de organisatie en uit
breiding van den Bond en de samenwer
king met de andere vrijzinniga_j)aa*tijen
Van besluiten wordt geen molding ge
maakt.
Wel stippen we uit het uitgebracht
jaarverslag aan dal daarin in herinne
ring wordt gebracht, dal de voor de vrije
liberalen zoo gunstige resultaten bij de
verkiezingen mede te danken zijn aan den
r loyalen en krachtigcn steun den
vrije-liberalen door de beide andere con
centratie-partijen geboden
Uil Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Volgens de N. Z. Crl. zou de heer
Van Dalsum dc vorige week aan de libe
rale Statenclub medegedeeld hebben,
dat, wanneer door haar bij de verkiezing
van een buitengewoon lid van Ged Sta
ten unaniem gestemd werd op hemzelf,
hij ook daarop zijn stem zou uitbrengen.
De liberale Statenclub weigerde op
dit aanbod m te gaan, waarop de heer
Van Dalsum zijn stem gaf aan mr De
Veer.
Hedenmorgen is aan hel Stijfsehvegje
lh i'er, waar men bezig is met het aan
leggen van de rioleering de daar aan 'l
werk zijnde arbeider T door een aard-
afschuiving ernstig aan zijn been ver
wond, zoodat hij naar zijn woning moest
worden vervoerd
De St. Cl. van heden beval de wijziging
van 1 Sept. j.l, is de statuten van de
N. V Alg. Mij. tot belcenen en aankoopen
van met vruchtgebruik of periodieke uil-
keeringen belaste waarden te Middel
burg.
o
Uit Vlissingen.
Men meldt ons uit Antwerpen
Bij het Belgisch ministerie van zee
wezen beslaat het voornemen nog twee
motorboolen te doen bouwen voor den
reededienst te Vlissingen, alsmede
twee motorkotlcrs voor den dienst bui
tengaats.
De minister rekent er op, dal de nieu
we loonstannaard, welke bij den loods-
dienst onlangs is ingevoerd, het eerste
jaar 150 000 fr. aan 's Rijks schatkist
zal bezorgen, terwijl dat cijfer mettertijd
zal stijgen tot éen a U/s millioen frank
s jaars Dat geld zal aangewend worden
in 't belang der Belgische koopvaardij
vloot, der schoolschepen enz.
Aldus meldt een Belgisch blad, dat
beweert bovenstaande inlichtingen aan
t ministerie zelf te hebben bekomen
Ju sommige Belgische bladen doet hel
bericht de ronde, als zou het opleidings-
vaarlujg voor scheepsjongens van Oosten
de naar Antwerpen worden overgebracht
In bevoegde kringen meent men echter,
dal dit bericht is uit de lucht gegrepen.
De gister gehouden verkiezing voor
de Kamer van Koophandel te Vlissin
gen waarvoor in '1 openbaar slechts één
candidaat, de lieer M. Laernoes, was ge
noemd, bracht de verrassing van een
herstemming Van de 13 stemmen kreeg
de heer A. Huson er 20, M. Laernoes
19, en voorts de heer C. C. Lagaay 2,
en de heeren G. van Boven en R. G.
Zietse ieder één slem.
De herstemming zal plaats hebben 21
dezer
De VI. Crl. verneemt dal binnenkort zal
worden begonnen met hel plaatsen van
het carillon in den herbouwd wordende
St. Jacobstoren Het carillon zal automa
tisch electrisch worden gedreven en de
wijzerplaten zullen electrisch worden ver
licht.
De toren wordt evenals vroeger 18.8
meter hoog, gerekend tot onder den haan
Uit Walcheren.
De Ged Staten van Zeeland hebben
het raadsbesluit van O. en W. So u b urg
van 25 October j.l. aangaande hel pen-
sionneeren van gemeenteambtenaren ver
nietigd De gemeenteraad had met meer
derheid van stemmen op voorstel van
den heer Tobse besloten aïle inkoopsomr
men voor rekening der gemeente te ne
men uitgezonderd die van den burge
meester en den ambtenaar ter secretarie
den heer Blonk. Op alle ambtenaren ver
der de hoogste premie te verhalen die
do wet toelaat. In het schrijven van Ged
Staten heet het dat zij er geen bezwaar
tegen zouden hebben, indien, hetgeen op
de ambtenaren met betrekking tot de bij1
dragen voor pensioen zal worden ver
haald, afhankelijk werd gesteld van de
bedragen der ann hunne betrekkingen
verhonden salarissen, doch hel is li i.
niet met dcu geest der pcusioenwelten
overeen te brengen, indien het verhaal
afhankelijk wordt gemaakt van den aard
der betrekking of van omstandigheden
van persoonlijken aard
Wal de inkoobsommen betreft, herin
neren Ged Staten evenwel aan hetgeen
in hun besluit van 31 Oct j.l (Prov.
blad no. 125) dienaangaande als hun ge
voelen is medegedeeld, zij wenschen dit
zoo te zien opgeval, dal dc inkoopsomi-
men van a 11 e ambtenaren, ongeacht hel
bedrag van huime bezoldiging voor re
kening van dc gemeente worden geno
men. Ten opzichte van de gewone bijdra
gen verwijzen zij naar hel hierboven aan
gehaald besluit, waarin door hen de wen-
schelijkheid werd uitgesproken, dal in
den regel niet meer dan 1 «/o in totaal
op de tegenwoordige ambtenaren ver
haald zal worden Die 1 1wenschen zij
dan zoodanig te zien verdeeld, dal voor
eigen pensioen niet meer dan l>/a en
voor weduwen- en weezenpensioen niet
meer dan 2»/® °/o voor weezenpensioen
alleen 1/2 °,o) wordt verhaald.
(lp de Maandagavond te Biggekerke
gehouden algemeene vergadering van de
„Christelijke verceniging voor ziekenver
pleging hel groene kruis te Koud e-
jcer ke", waren met het bestuur 22 le
den aanwezig. De aftredende bestuurs
leden werden herkozen en in de vacature
Houlerman werd gekozen de heer Flo-
russc te Biggekerke. De begrooting voor
1911 werd vastgesteld op f 1135 met een
post van onvoorzien van f 33.80.
Hel voorstel van hel bestuur om art. 3
van hel huishoudelijk reglement te schor
sen en alzoo niet te voorzien in de va
cature ontstaan door het vertrek van de
tegenwoordige huisbewaarster, maar de
wijkzuster te belasten met het onderhoud
van het Groene Kruispand en de verple-
gingsarlikelen werd, na langdurige dis
cussie, aangenomen.
Uit Zuid-Beveland.
Maandagavond werd te Goes in dc
Ned Herv. Kerk in een „gedachtenis-
ure" het herstel van Nederland's onaf
hankelijkheid herdacht,
Ds. Steinz hield de feestrede, vooral
hierop den nadruk leggend, dat steunende
op den Bijbel de vrijheid moet verdedigd
worden, zooals op de oude munten reeds
in de 16e eeuw in beeld werd gebracht
Een groot en een kinderzangkoor zon
gen toepasselijke liederen, met en zonder
solo's
De heer Kooiman, organist, speelde
de Andante voor orgel van G Merkel,
welk spel wel het glanspunt van het pro
gramma mag genoemd worden, zonder
met deze vermelding iets le kort te willen
doen aan de zangkoren
Het kerkgebouw was vol belangstel
lenden.
Het gemeenschappelijk zingen van het
oude „Wilhelmus" was het laatste num
mer van hel rijk beladen programma.
Maandagavond sprak de heer P. Meijers
le N i s s e in een algemeene vergadering
van de afdeeling van den Christelijk Na-
tionalen Werkmansbond in den vorm
eener, causerie over hel Herstel van Neer-
lauds Onafhankelijkheid in 1813. Deecre-
voorzitter, ds. A. T. C. Pont, bedankte
den spreker. Den vorigen Zondag had
laatstgenoemde in de morgengodsdienst
oefening der Ned. Herv gemeente een
dankstond voor onze honderdjarige ver
nieuwde onafhankelijkheid gehouden naai*
aanleiding van Ps 107 vers 1 en 2
Uit Tholen.
Zondagavond ontstond le Stavenis-
se een begin van brand bij den kleer
maker D. W. Toen het echtpaar naar de
kerk ging, zetten zij een klein petroleum'
lampje voor het raam van den winkel
voor welk raam een' hor los stond. De
kat, die daar ook was schijnt de hor
omgeloopen te hebben, waardoor zij op
het brandende lampje viel Dit viel lom en
menschen die er voorbij gingen, zagen dc
vlammen hoog opstijgen Door het raam
van den buitenkant le openen, zijn groo-
tere onheilen voorkomen, want nu is
er slechts betrekkelijk kleine schade.
Maandagavond herdacht ds. J. H.
Kamsteeg te Stavenisse in de prach
tig verlichte N. H kerk onze 100-jarige
onafhankelijkheid
Voor een volle kerk sprak hij in een
gloedvolle rede naar aanleiding van den
tekst - „De Heer heeft groote dingen aan
ons gedaan, dies zijn wij verblijd", zonder
evenwel dezen tekst uit te werken. Vóór
het heengaan speelde d> organist l Wil
helmus van Nassoue wat staande aange
hoord werd.
Uit Zeeuwsch Vlaanderen O. D.
In de Maandag te Sas van Gent ge
houden raadszitting is benoemd tol on
derwijzer bij het hcrhalingsonderwijs de
heer A J. Wehrens
Omtrent hel pensioen voor de gemeen
te-ambtenaren werd 11a eenige discussie
besloten noch voor inkoop, noch voor
premie iets op de ambtenaren te ver
halen Die regeling geldt ook voor de
toekomstige ambtenaren
Besloten werd lot het aankoopen eener
motor-brandspuit waarvoor onderhande
lingen zullen worden aangeknoopt
Men schrijft ons uit Sas v an Gent
De bietencampagne nan de beide Inci
ter plaatse gevestigde suikerfabrieken is
op i oogenblik zoover gevorderd, dal
reeds meer dan de helft van hel te ver
wachten kwantum verwerkt is.
Binnen een 11 dagen zal hel met de leve
ringen vermoedelijk zoo goed als afge-
loopen zijn. De verwerking der bieten
houdt voor 'l oogenblik vrijwel gelijken
tred met de aangevoerde partijen, zoodat
met grond lean verwacht worden dal bin
nen een drietal weken de geheele cam
pagne haar beslag zal hebben gekregen
Deze campagne haalt het op verre na
niet bij klie van het jaar 1912 toen aan do
coöperatieve suikerfabriek eerst om
streeks midden Januari de laatste peeën
erwerk l werden
Naar ruwe schatting zou het kwan
tum der totale bictcnopbrengst voor
Zeeuwsch-Ylaanderen alleen 100 millioen
K. G. bedragen
Zoowel voor den bielenbouwer als voor
den fabrikant is de oogst van dit jaar
rre van gunstig te noemen.
Doch niet alleen voor leverancier en
en fabrikant maar ook voor de daarbij
betrokken arbeiders zullen de finanticéle
nadeden zich in den loop van den na-
winter doen gevoelen Gevaar voor werke
loosheid is. gezien de drukke werk
zaamheden met don aanbouw van fabric
ken en woningen voor beambten in deze
om ge ring evenwel buitengesloten.
De Belgische sleepboot „Wolverine V".
afkomstig uit Gent, wilde gistermorgen bij
haar terugvaart van Terneuzen naar Gent,
zooals gebruikelijk, onder liet vaste ge
deelte van de tweede kanaal brug bij
Sas van Gent doorvaren.
Bij gewonen waterstand kon zulks
steeds geschieden, aangezien deze boot
niet voorzien is van schoorsteen of an
der opslaand tuig.
Daar evenwel de waterstand zich gis-
mvs OVER DE WEIGERING OER
MINISTERPORTEFEUILLES.
Bomvol was gisteren de groole Sclml-
Icrshofz.aal a 1 h i e r. toen de spreker van
den avond, liet Tweede Kamerlid J 1".
W. Duys binnentrad, met hartelijk hand
geklap begroet. De rede, dit /.ij bij voor-
baal gezegd, ontleende voor wie niet tot.
zijn partij behooren, voornamelijk haar be
lang aan zijn uitingen als terugslag op wal
dr. Bos te Haarlem heeft betoogd en
waarvan ons gisteren verschonen nummer
liet voornaamste bracht. De hier gebo
den gelegenheid was hel Tweede-Kamer
lid Duys de eerste. 0111 daartegenover
zijn standpunt nader le bepalen
De spreker, door den lieer O11 der
d ij k met oen enkel woord ingeleid,
wilde het hebben over de demagogische
wijze waarop de vrijzinnigen van de por
tefeuille-weigering misbruik hebben g<
maakt 0111 de kiezers tegen de S l).
A P. op te zetten
Moesten op hel oogenblik algemeene
verkiezingen plaals hebben, verscheiden
van de thans nog 15 leden sterke Kamer
fractie zouden aldus de spreker, hmr
mandaat verliezen Dit feit bewijst, ech
ter niets tegen de juistheid van hun
standpunt Even zeer was de spreker er
echter van overtuigd, dat. worden na-
een paar jaar weder Kamerverkiezingen
gehouden, van het onderstelde geval geen
sprake meer zal zijn De oorzaak, dat
de socialisten thans klappen zonden krij
gen, zoekt de heer Duys in de eenzijdige
wijze, waarop de massa is voorgelicht.
Op haar domheid speculeerde de Vrij
zinnige Concentratie De libérale pers
heeft uil de portefeuille kwestie de meest
mogelijke, politieke munt geslagen
Bij voorbaat verklaarde de spreker zich
bereid daar hij de zaak grondig te be
handelen had. waardoor de overblijvende
tijd voor een debat te beperkt zou zijn.
met een flink vertegenw oordiger der con
centratie le Middelburg later een debat
avond over dc betrokken kwestie te
houden
Daarna lol zijn eigenlijk onderwerp
komend, betoogde de heer Duys. dal hei
begin dor portefeuille-kwestie vóór de
verkiezingen ligt, omsehi*eef hij do ver
schillen die beslaan tusschen de liberale
en de socialistische opvatting der staats
macht en stelde hij vast, dat, als drie so
ciaal-democraten achter de groene tafel
waren gaan zitten deze kapitalistisch had
den moeten regecren
Vervolgens kwam spreker tol de vraag,
of het portefeuille-aanbod eerlijk ge
meend was Hij kwam tot de gevolgtrek
king dal dit óf onoprecht was bedoeld,
óf dat de vrijzinnigen maandenlang vóór
de verkiezingen do kiezers hebben voor
gelogen Met de eerste onderstelling werd
bedoeld, dat de concentratie-leden daar
een neven-oogmerk bij hadden
Wat het Concentralie--manifesl voor
termorgen 17 c.M. boven normaal peil J leelijks over de socialisten bevat maakt
verhief, kwam de voorsleven in aanraking j *1° spreker tot hel zijne Dat hij zoo
met den ijzeren dwarsligger van het denkt, is zijn trots Hij acht de verw
bruggenhoofd, waardoor dit aan de noord
zijde geheel verbogen werd, de sleenen
dekplaten van den pijler uit hun voegen
gerukt werden en de sluitsteen in stuk
ken sprong. Wegens het veroorzaken van
schade werd de boot door den brugop-
zichter aan den ketting gelegd en eerst
later nadat een som van 1200 gulden als
borgtocht gesleld was werd toegestaan
de reis naar Gent te vervolgen.
Uit Zeeuwsch Vlaanderen W>. D.
Heden is het nieuw gebouwde raad
huis te Hoofdplaat in gebruik ge
nomen
Feestelijkheden hadden niet plaals, doch
de raadsleden gaven van hun ingenomen
heid blijk door een gezellig samenzijn,
waaraan ook burgemeester en wethou
ders deelnamen;
De woorden van tevredenheid aan de
heeren van Baal, architect te Oostburg,
en Faas, aannemer te Biervliet, toege
bracht, mogen welverdiend heeten
Nog in dit jaar wordt in het torentje
een uurwerk geplaatst
Zondag 16 Nov. werd te Nieuw vliet
des middags om 2 uur de 100-jarige on
afhankelijkheid godsdienstig herdacht
Voor een stampvolle kerk sprak onze
predikant ds. Jansen een gloedvolle rede
uit naar aanleiding van Ezra 9 vers 9a
„In onze dienstbaarheid heeft onze God
ons niet verlaten". De zangvereeniging
van Nieuwvliet, directeur de heer D. Lu-
teijn, zong eenige liederen.
■rwant-
schap tusschen vrijzinnigen en socialisten
te zwak om samen te gaan regeeren en
meent dat de coalitie dichter bij de con
centratie staal dan deze bij de S R A P.
Vóór de verkiezingen zeiden do vrijzin
nigen: stemt de sociaal-democratische
candidatcn niet, want deze willen toch
geen regeerings-verantwoordelijkheid dra
gen Bovendien zeiden alle partijgenooten
den spreker in dien tijd We gaan
niet regecren. In den verkiezingsstrijd
heeft Duys al geschreven als de libera
len dc meerderheid bereiken, moeten zij
de regeering aanvaarden, terwijl ze dan
van de arbeiderspartij steun zullen on
dervinden tot verwerving van het staats
pensioen en het algemeen kiesrecht In
dien tijd bleek ook, dat de heer Rood-
huyzen van hel zitting némen van socia
listen in een kabinet niets wilde weten.
Ook de „Nieuwe Courant" schreef in
Februari van 't vorig jaar dat Troolstra
niet zou worden verzocht, eventueel van
het ministerie deel uit le maken.
De laatste, maal hebben om zeer ver
schillende bij-omstandigheden verschillen
de brave menschen links gestemd, die
zich anders aan de rechter zijde scharen.
Door het aanbod der minister-portefeuil
les aan socialisten is hun de schrik om
het hart geslagen
Bovendien: noch staatspensioen, noch
algemeen kiesrecht kunnen wet worden,
tenzij de Eerste Kamer, die thans rechts
is, meewerkt. Hieraan verandert hel feit
niet, of het kabinet al dan niet driei
rootle leden telt. Zelfs heeft Mr. Troel
stra gezegd, dat het ministerie ten op
zichte. van de in de eerste plaats Begeer
de punten zonder socialisten sterker
staat dan mèt.
De spreker zelf heeft zich vóór 't aan-
