MIDMLM1RGSCHE COURANT.
i'>«' Jaargang.
Zaterdag
1 November
BINNENLAND.
IcgezondeD Mededeeiingeii.
TAMINIAÜ's
JAM
de BESTE.
1\ 259
191»
Deze courant verstbijni d a g e 1 ij k s, mei mtzondericg van Zon- an Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. 12
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospeotussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middag9 vóér óén uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Adveriemieu a 2u cent pet regel. Bij abonnement veei lager. Öeboorfce-, dood uu
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels t' 1.50; elke regel mee;
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Z e e 1 a n^d, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Barear
A. DE EA HAR Az., X.Z. Voorburgwal 2(16, Amsterdam.
Dit nummer bestaat uit drie bladen en
sen Kinderblad.
EEBSTE BEAD.
Zij, die zich nog wenschen te abon-
neeren op het Kort Verslag der 2e Kamer,
gelieven ten spoedigste hun adres met
de kosten, ad zestig cent, te zeuden aan
de Administratie.
UIT HET VOORLOOPIG VERSLAG.
Verschenen zijn de algemeene beschou
wingen van hel voorloopig verslag van
het onderzoek in de Tweede Kamer der
Staats begrooting
Zooals reeds bij geruchte werd mee
gedeeld is in de afdeelingen zeer uitvoe
rig gesproken over den loop en den
uitslag
der verkiezingen van dit jaar.
De commissie van rapporteurs heeft
echter gemeend niet te zeer te moeten
treden in eene vermelding van de bijzon
derheden der zeer talrijke klachten, we
ke van van verschillende zijden tegen uit
latingen bij de verkiezingen in verkie-
zingspeeches, dagbladen ,stroobiljetten,
enz. werden gericht. Het voorbeeld van
vroegere verslagen volgende, heeft zij
zich ten deze tot algemeene aanduidingen
bepaald.
Het stuk is echter toch nog zoo uit
voerig geworden dat wij het slechts kort
kunnen weergeven.
Een der hoofdgrieven van de politieke
medestanders van het vorig ministerie
was dat de concentratie zich in haar ma
nifest, ook tegen de S. D. A. P. keerde;
dat haar candidaten toch bij de herstem
mingen hun onafhankelijkheid prijs ga-'
ven, en dal tenslotte drie portefeuilles
aan de socialisten werden aangeboden.
Als de vrijzinnigen wilden samengaan met
de sociaal-democratische fractie, hadden
zij dat vooraf aan de kiezers beliooren
mee te deelen.
Tegenover deze opmerkingen werd aan
gevoerd dat concentratie niet in 't minst
haar onafhankelijkheid heeft prijsgege
ven. Ontkend werd dat de verlangde in
voering van alg kiesrecht, ouderdoms
rente met gesubsidieerde vrijwillige ver
zekering en verbetering van het onderwijs
niet zou zijn een eigen programma.
Voorts werd rechts gezegd dat de over
winning het gevolg was van bedriegelijke
leuzen en van het opzetten van de eene
godsdienstige gezindheid tegen den an
dere.
Van de andere zijde werd natuurlijk
de bedriegelijkheid dier leuzen ontkend
Dat er in de verkiezingsdagen een op
vlamming is geweest van uitingen, door
de medestanders van het vorige Ministe
rie als antipapistisch aangeduid, is niet
een kunstmatig opgewekt, maar een spon
taan verschijnsel, veroorzaakt door het
optreden der Roomsch-Katholieken.
De loop der crisis.
Het debat omtrent den loop der crisis,
welke uit den uitslag der verkiezingen
voortvloeide, betrof drie punten: lo. de
aan dr. Bos verstrekte opdracht tot vor
ming van een Ministerie en de door hem
met de sociaal-democratische partij ge
voerde onderhandelingen; 2o de weige
ring der concentratie om zonder mede
werking der socialisten een ministerie te
vormen; 3o het optreden van het nieuwe
ministerie
De weigering der portefeuilles door de
sociaal democraten werd scherp afge
keurd Van vrijzinnige zijde werd er op
gewezen dat er voor een aan de verkie
zingen voorafgaand overleg omtrent sa
menwerking met de socialisten geen
aanleiding bestond, en dat die sa
menwerking ook niet door de vrijzinnigen
werd begeerd, maar werd aanvaard om
dat de omstandigheden het noodig maak
ten ter verzekering van de door beide
gewenschte hervormingen.
Uitvoerig werd gesproken over de be-
eekenis der beslissing van het Zwolsche
congres.
Het nieuwe kabinet
Tegen het optreden van het nieuwe
Kabinet werden verschillende bezwaren
geopperd
Door medestanders van het vorige Mi
nisterie werd aangevoerd, dat, al moge
de aan mr. Cort van der Linden verstrek
te opdracht, met het daaruit voortge
vloeide gevolg, een einde hebben gemaakt
EEST BIJ ABNHEM.
aan den moeilijken toestand,, waartoe de
weigering der linkerzijde tot aanvaarding
der regeeringstaak leidde, liet optreden
van hel Ministerie niet te rijmen is met
goede parlementaire gebruiken Het is
aangeduid als een extra-parlementair Mi
nisterie Men begreep deze uitdrukking
niet.
Eenigen waren van oordeel, dat liet
optreden van dit Ministerie niet zal leiden
democratische ontwikkeling onzer
Staatsinstellingen.
Verder had de benoeming van den Mi
nister van Landbouw, Nijverheid en Han
del groote verontwaardiging gewekt. De
heer Treub heeft zich niet herkiesbaar
gesteld als lid der Kamer, omdat hij zich
met de plannen van de concentratie, be
treffende de Staatspensionneering, niet
kon vereenigen. Wie voorspeld zou heb
ben dat hij deel zou gaan uilmaken van
een Kabinet, dat zij het in niet al te dui
delijke termen, de Staatspensionneering
in zijn program opneemt.' zou bij niemand
geloof hebben gevonden
Men stelde verder de volgende vragen
lo. zal het Ministerie voorstellen doen
om de toeneming dör macht van Rome,
waarover tijdens de .verkiezingen zoo lui
de geklaagd werd, tegen te gaan?
Zullen uitzonderingsmaatregelen wor
den ingediend om de vrijheid en denj
vooruitgang der Roomsch-Katholieken te
stuiten?
Is het Kabinet voornemens het
verleencn van een speciale bescherming
aan de Hervormde Kérk, bijvoorbeeld
door verhooging van bijdragen uit 's lands
kas, te bevorderen?
Welke meening is het ministerie
toegedaan omtrent de vraag of bij benoe
mingen op de godsdienstige gezindheid
der candidaten zal worden gelet?
Zal het kabinet in militaire aan
gelegenheden de lijn volgen, door minis
ter Colijn aangegeven en rekent het ten
deze op den steun der rechterzijde? Re
kent het ministerie ten deze ook op den
steun der gelieele linkerzijde?
5o. Is het waar, dat als minister van
Koloniën is aangezocht een buiten het
parlement staand persoon, wiens rich
ting zeer verschilt van die van den be
noemden Minister? Zoo ja, welke is de
reden van deze afwijking van den eersten
opzet?
Heeft de heer Gort van der Lin
den omtrent de aanvaarding en de vervul
ling van zijn opdracht overleg gepleegd
met de voormannen der concentratie9
Anderzijds werd aangevoerd dat de
naam extra-parlementair kabinet er wei
nig toe doet. Een concentratie-kabinet is
dit niet, zooals uit de opneming van den
heer Treub blijkt. Diens optreden werd
door verschillende leden verdedigd
Onderwijs.
Van de Vele opmerkingen, gemaakt naai"
aanleiding der Troonrede, ontleenen we
hier de volgende l>etreffende hel onder
wijs
De aankondiging, dat ter zake van de
subsidieering van het bijzonder onder
wijs eene Staatscommissie zal benoemd
worden, had niet weinig leden verrast.
Sommige waren bereid in deze aan
kondiging een teeken te zien, dal het
Kabinet geneigd is tot eene verzoe
nende politiek
Voor het tol stand komen van een
compromis achtte men het echter noodig
de taak der commissie niet te beperken
tot de subsidieering, maar haar uit te
breiden tot het geheele vraagstuk van de
verhouding tusschen het openbaar en het
bijzonder onderwijs, waarbij dan ook ter
sprake zal komen het geven van meer
vrijheid aan de openbare school en het
toelaten van een leerplan voor de bijzon
dere, afwijkende van dal der openbare
school.
De financiën
Verscheidene leden achtten de groote
financieele moeilijkheden, waarvoor de
Regeering zicli geplaatst ziet, een gevolg
van de onvoorzichtige en onverstandige
financieele politiek van het vorige Ka
binet Dat het opgetreden Ministerie van
tariefsverhooging niet weten wil en ver
sterking van middelen zoekt te vinden
door verhooging van belastingen, waarbij
niet de draagkracht der betalendcn reke
ning wordt gehouden, had men met ge
noegen gezien
Hiertegenover werd opgemerkt, dat het
in de staatshuishouding niet noodig is
terstond te voorzien in dekking van toe
komstige uitgaven Dat hel financieele be
leid van hel vorig Ministerie geenszins af-
keuringswaardig was, blijkt uit het feil dat
de drie vorige dienstjaren, ondanks dc
groote stijging der staatsuitgaven, met niet
onbelangrijke voordeelige saldo's op den
gewonen dienst sloten
Eenigen leden vroegen of het de be
doeling is de successiebelasting in de
rechte lijn te verhoogen Daartegen zou
h i. in den iandc zeker veel bezwaar
bestaan.
Het plan om.' uitkeeringen krachtens
levensverzekeringen aan de successie be
lasting te onderwerpen vond instemming.
Voorts werd hel denkbeeld van slaals-
erfrecht in de overweging der regeering
aanbevolen Verscheidene leden waren
gestemd voor invoering van eene belas
ting op goederen in de doode hand. Ook
werd heffing van een beursbelasting aan
bevolen, voorts een technische herzie
ning van liet tarief van invoerrechten
belastingen op cinematografen, grammo-
phoneu en speelkaarten en een debiet-
recht op tabak.
Ecnigc leden meenden dat een wenf
schelijke besparing ware te verkrijgen
door nifet voort '6 e gaan niet den
bouw van het fort te Vlissingen
Men zou gaarne van de regeering ver
nemen of de mogelijkheid hiertoe alsnog
bestaat en (zoo ja, of zij bereid is de ven-
dere afwerking te slaken.
Sommigen drongen opnieuw aan op
verlaging van «en ■•uikeraccijns
sumus op dc deur van hun Club wilden
spijkeren.
Op dit oogenblik kan nog niemand zeg
gen. wat hij straks zal mo ten doen en
wal liij mijden zal
Ai wal dusver uil de pen kwam, kon
niet anders dan conditioneel zjjn.
Eu wal nu conditioneel geponeerd
werd, kan eerst door de uitspraak van het
kabinet die we straks inwachten, over
gaan in den vorm van besluit
HET EIND DER COALITIE?
Een werkelijk opzienbarende driestar
komt voor in het jongste nummer van de
„Standaard' Onder het opschrift „Nade
rend einde' leest men daar het volgende
,Dat de Coalitie op haai- laatste beenen
loopt, is voor niemand meer een geheim
Althans bij de stembus Ook al mocht ze
in de Staten-Generaal gelijk we hopen,
blijven en zich sterken
Evenredige vertegenwoordiging is op
het komen, en dan natuurlijk stelt elke
partij bij de stembus haar eigen manne
kens, iets wal vooral- in de R Kath,
Staatspartij reeds nu tol berekening van
de dan vermoedelijk te verwachten uit
komst uitlokt.
Hef' is dan ook te verstaan, dat men
vooral van die zijde de revisie van art. 80
met zekere ingenomenheid inwacht,
mits mei evenredige vertegen
woordiging Vermoedelijk toch dat
men van Roomsche zijde alsdan, zonder
eenige hulp van buiten, houdt wat men
heeft, herwint wat men in Juni verloor
en nog vier nieuwe zetels op den koop
toe kan bezettpn.
Naar het sdhijnt, gaf dit schoon voor
uitzicht nu reeds aan de redactie van hel
Centrum zekere aanleiding, om liefst,
wat er ook gebeure, zonder veel opont
houd, op dit doel aan te sturen ,en des
noods het Onderwijsgeding er tijdelijk J Lievense Pz
voor in den steek te iaten
Is dit zoo, dan zullen we ons daarop
geen enkele aanmerking veroorloven. Wij
spraken ten deze alleen Voor wat aangaat
de anti-rcvolutionnaire partij en zullen
ons wel wachten op de Christelijk-Histo'r'
rische Unie of op de R Kath. Staatspar
tij critiek te oefenen.
Haar plan voor de toekomst ontwerpe
elke partij zelve.
Alleen maar wil 'l ons voorkomen, dal
het Centrum dan toch, eer ze verder
hiertoe overgaat, wel zou doen, niet van
zijn vroegeren bondgenoot een eenigszins
hartelijker afscheid te nemen, en het niet
af te doen met wat ten slotte lijken kon
op een kaartje met p. p. c.
Bij ons primeerde steeds, en primeert
nog de onderwijsquaeslie boven de elec
torale Liefst zien we beiden in het span
loopen. Maar gaat dit niet, en komt 't tot
een niet af te weren botsing, dan schijnt
ons 'l afspannen van de electorale merrie
voor het oogenblik geraden, en gaan we
alleen met onzen schoolhengst desnoods
door.
Metterdaad nu verkeerden we in de
meening, dal over dit vraagstuk op heel
de Rechtsche linie evenzoo buiten on
zen kring gedacht werd
Thans schijnt dit niet zoo zeker meer
het geval te zijn.
Niet, men versla ons wel, alof de Anti-
revolutionnairen nu reeds een non pos
Uit Stad en Provincie
Uit Middelburg.
In de gisteren alhier" gehouden al
gemeene vergadering van de verceuiging
„Onze Vloot werd o a. de rekening van
liet afgetoopen vereenigingsjaar vastgc
stekt in ontvang en uitgaaf op f 399.55s,
terwijl op de rekening 1913—1911 over
gebracht wordt een nadeelig saldo van
f 86.13s.
Voorts was aan de orde de verkiezing
van een ondervoorzitter wegens bedanken
van den heer mr. de Veer. Op het dub
beltal kwamen voor de heeren jhr. C. J
van Adrichem Bogaert en mr. G. J. Spren-
ger. Verkozen werd eerstgenoemde. Nog
een tweede stemming was noodig door
het overlijden van den heer Blankert
Het dubbeltal voor deze vacature be
stond uil de heeren Louis en W. Hioolen
Verkozen werd de heer Louis
De voorzitter deelde mede, dat plan
nen bestonden om een lezing te doen
houden en men zich daarvoor in ver
binding had gesteld met den heer Wes-
terveldt in den Ilaag
Niets mee; aan de orde zijde werd de
vergadering, die door weinig leden be
zocht: .was, gesloten.
Uit Walcheren.
Vrijdag hield de gemeenteraad te
Wèstkapelle een openbare vergade
ring, welke voor het laatst gepresideerd
werd door den heer A. Overduin, burge
meester.
Na hel lezen van de ingekomen stuk
ken, die voor kennisgeving ter zijde wer
den gelegd, kwam in behandeling de pen-
sionneeriug van gemeenteambtenaren Be-
slolen^werd om zoowel van inkoopen als
gewone bijdragen alles te verhalen op
de ambtenaren, wat de wet toelaat. Een
voorstel van Burg en Weth om 1 pCt
van de inkoopen uit de gemeentekas toe
te staan, werd door de meerderheid van
den Raad afgestemd
De gemeente-begrooting, dienst 1914,
werd vastgesteld in ontvang en uitgaaf
op f 15 305.06 Tot lid van het Burg
Armbestuur werd benoemd de heer J.
Brasser. Een wijziging in de verordening
van den Burg. Stand werd gemaakt,
waarbij de heer J. de Vos, gem -secret
belast wordt met alle administratieve
werkzaamheden, den Burg Stand betref
fende.
Daarna werd behandeld een paar re
clames op den aanslag in den hoofdei,
omslag, ingediend door \V Verhage en
M. van Vlaanderen; de aanslag van bei
den werd gehandhaafd
Daarna had nog afschrijving plaats van
P Minderhoud Kz.
voor een half jaar in de hondenbelasting.
Daar er niets meer was te verhandelen
nam nu de heer A. Minderhoud J.Kz
eerste wethouder, het woord, om den
scheidenden burgemeester dank te bren
gen voor de vele diensten der gemeente
bewezen en hoopte, dat hem nog vele
jaren gegeven moge worden, rustig en
in gezondheid van zijn pensioen te ge
nieten.
Daarop nam de heer A Overduin het
woord.
Dat hij wegens gezondheidsredenen zijn
ontslag had moeten aanvragen was voor
hem zeer pijnlijk Dat zal ieder wel be
grijpen Gaarne was hij burgemeester ge
bleven tot het eindigen van dezen zes
jarigen termijn, tot hel jaar 1917 dus,
doch dit heeft niet zoo mogen zijn.
Het geeft mij echter, zoo zei hij, van
daag reden tot tevredenheid en dank
baarheid, dat ik 20 jaar lang de eer
heb gehad, burgemeester van Westka-
pelle te zijn, waardoor deze gemeente
mij na aan het hart ligt Hoe kan het
ook anders
Twintig jaar lang heb jk deze gemeente
gediend en, zooals u allen bekend
meegeleefd met de gemeentenaren.
Zeer zeker zal ik het in dien tijd niet
ieder naar den zin hebben kunnen ma
ken; maar welk gezaghebbende kan dat?
Ik dank intusschen al de heeren voor
den steun, dien zij mij bij het behartigen
der gemeentebelangen hebben verleend
Dien dank breng ik ook aan alle amb
tenaren dezer gemeente
Een afzonderlijk woord va» dank breng
ik aan den secretaris, den heer dc Vos,
den gemeenteveldwachter Stoel en den
gemeentcbode Louwerse, met wien ik da
gelijks in aanraking kwam.
En hiermede, mijne heeren. neem ik
afscheid van u en hoop, dat mijn op-
olger de man zal zijn, die den tact zal
bezitten, noodig om de gemeente in een
goede richting te besturen En mocht hij
tekortkomingen mijnerzijds ontdekken, dat
zulks hem tot leering moge strekken.
Ik sluit deze vergadering.
Van de tribune werd de heer A Over
duin door den heer G Houtekamer nog
met een waardeerend woord toegespro
ken
o
it Zuid- Bevelend.
Men schrijft ons uit R i 11 a n d-B a t h:
Het bericht omtrent den deserteur
eischt eenige verbetering Het is thans
zoo goed als zeker, dat hij niet heeft be
hoort tot de troepen die den marsch
Bergen op Zoovn- Vlake maakten, dooh
dat hij des morgens van uit Bergen op
Zoom met den trein medegekomen is. Hij
is met den volgenden trein in burger
kleeding naar Vlissingen vertrokken
o
Uit Noord-Boveland.
In de Vrijdagmiddag te Colons-
plaat gehouden vergadering van inge
landen van den oud-Noordbevelandpol-
der waren 38 van de 49 stembevoegde
ingelanden tegenwoordig of vertegen
woordigd.
Besloten werd tot de uitvoering van de
■olgende buitengewone werken
a. Den dijk van de Wanteskuip te
verbeteren door aanwending van natuur
steen
b Het verdedigen en verhoogen van
den zeedijk tusschen de dijkpalen 20 en
22 door gewapend beton.
Verder werd het bestuur opgedragen,
een begrooting van kosten op te maken
voor een verbetering van den dijk van
af het pakhuis van den heer Anth Kole
tot bij den polder „Al te klein" door
plaatsing van een betonmuur op de kruin
van den dijk Deze zaak zal dan verder
behandeld worden in een vermoedelijke
December-vergadering
Op voorstel van het bestuur werd be
sloten tot het aangaan van een annui-
teitsleening van 100.000
Door de vergadering werd het bestuur
machtiging verleend om een gedeelte van
perceel .1135 van sectie A in Colijns-
plaat te verkoopen aan de gemeente Co-
lijnsplaat, voor het geval dat terrein noo
dig mocht blijken, om daarop een gasfa
briek te slichten, tegen f 10 per Are
Ten slotte werd aangenomen een be
stuursvoorstel om inplaats van grind, voor
een gelijk geldelijk bedrag macadam aan
te koopen voor de navolgende wegen
le. voor den Nieuwen weg, van af de
straat lot aan den Zuidlangen weg;
2e. voor den Molenweg, van af den
dorpsweg tot aan den Noordlangen weg;
3e. voor den Noordlangen weg, van
af den Kalschen groenen weg lot aan
den Bromdijk
Na nog eenige minder belangrijke be
sprekingen werd de vergadering geslo
ten
o
U i t Th o 1 e n.
Te O u d-V ossemeer geraakte W oens
dag een knaapje van circa 6 jaar onder
een bielenwagen; aanvankelijk meende
men dat het nog al goed zou afloopen,
maar nu blijkt hel ventje ernstig onge
steld te zijn, waarschijnlijk tengevolge
van inwendige kwetsuren
Uit Schouwen-Duiveland.
Het ijzeren aakschip „Voorzorg", schip
per Dobbelaar van EHIewoutsdijk, dat
Donderdag op de Krammerplaat
aan den grond voer, is Vrijdag, na door
de bergingsmaatschappij van Brouwersha
ven in een drietal booten gedeeltelijk te
zijn overgeladen, vlot gekomen en naar
zijn bestemming te Dintel opgevaren
Uit Zeeuwsch Vlaanderen O. D.
Op het klipperschip van de wed J
de Lege is Vrijdagavond, op het kanaal
zeilende van Sas van Gent naar Neu
zen van den 18-jarigen (knecht J Pikkaart
door een staaldraad een voet afgeknepen,
toen hij dien met den schipper aan den
bolder wilde vastzetten, om achter een
stoomboot te sleepen. Door den schipper
voorloopig verbonden, werd de ongeluk
kige jongen bij aankomst te Neuzen ter-
