MiRDELRIRGSCHE COURANT.
r 2ö7
I5«e Jaargang.
Donderdag
80 October.
Wjj kunnen niet.
FEUILLETON.
CHRISTINE,
Binnenland.
Uit (is Staatscoarant
Uit Stad en Provincie
191 3
Deze courant versehijnt d a g e l ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg ale voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën bij abonnement op voordealige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóêr één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiën 26 cent per regel. Bij abonnement vee) lager, •eboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels i' 1.50elke regel mee
2# cent. Reclames 40 cent per regel. Groote lettere naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. I>E LA MAK Az., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Non-possumus \vij kunnen niet; (in
*le politieke praktijk) wij willen niet.
Een korte herinnering, voor velen over
bodig, voor anderen wellicht niet:
Toen bi 1886 de wetsontwerpen voor
grondwetsherziening bij de Tweede Ka
mer in behandeling waren, verklaarde de
rechterzijde dat, zoo niet voldaan werd aan
haar- wenschen len opzichte van het on
derwijsartikel „hunnerzijds een „non pos-
s'iunus" zou worden betracht ten aanzien
van al de andere voorgestelde verande
ringen in de grondwet, zonder zelfs den
inhoud der voorstellen in aanmerking te
nemen."
Dal was een booze bedreiging, op 't
kantje af revolutionair, zoo niet 't kantje
over Maar het liep kalm af
Wel werd naai' aanleiding van die sta
kingsbedreiging besloten om onmiddellijk
na de algemeene beschouwingen het eerst
van alles het hoofdstuk over onderwijs
in behandeling te nemen, maai- toen hel
na lange discussies tot stemming kwam,
werd Mies verworpen het voorstel van
rechts, het voorstel van links, een ander
voorstel van links, en het regeeriugs-
voorstel.
Hoe moest liet toen met die. non-pos-
aiunus-poliÜek? Rechts had eenmaal ge
zegd: we willen niet als we onzen zin
Biiel krijgen in zake onderwijs. En daar
tde Kamer vrijwel-op 't doode punt stond,
heteekende die verklaring dat er van de
andere voorstellen lot grondwetsherzie
ning niets zou komen. En bijgevolg trad
minister Heemskerk af
Dat toen Mackay weigerde het aanbod
tot jkabinelsvorming op zich te nemen
was begrijpelijk, want er was de voor-
waaide aan verbonden dat de nieuwe re
geering de aanhangige voorstellen ver
der zou doen afhandelen.
't Was ook begrijpelijk dal toen de Ka
mer ontbonden werd, en ook dat minis
ter Heemskerk aanbleef.
Maar wat wel opmerking verdient is
dat in die nieuwe Kamer de nu tot
minderheid geworden rechterzijde met
haar non-possumns-verklaring geen weg
meer wist. Een deel was ervoor onwillig
te blijven, maar een ander deel bleek be
reid mee te merken, en het gevolg is ge
weest dal er van geen verzet meer sprake
wasde behandeling der overige voorstel
len ging gladjes voort.
tWe meenden dal in herinnering te moe
ten brengen, nu wederom van rechts die
tnon-possumus-laktiek wordt aanbevolen
als strijdmiddel. En ditmaal zou die tak-
tiek dan dezen vorm krijgen: wij helpen
niet mee aan de kiesrecht-uitbreiding,
wanneer wij niet eerst in onder wij s-zaken
onzen zin krijgen Zoo luidt het advies
iq. a van de „Standaard" en de „Tijd".
Daarentegen zijn twee andere katholieke
bladen liet,, Centrum" en hel „Huisgezin'
tegen die taktiek.
Het „Centrum" is zoo verstandig om te
waarschuwen dal wie een „non possumus-
leus" aanheft, zeker moet zijn, die tot
het eind te kunnen volhouden, anders
speelt men zonder succes dadelijk zijn
hoogste troef uil. Uit het bovenstaande
blijkt dal er wel reden is voor zoo'n
waarschuwing.
Nu zet ,(le „Standaard" we! niet reeds
dadelijk die non-possiimus-takliek vast,
maar liel blad komt in zijn jongste num
mer toch lot de slotsom dat er van een
compromis geen sprake kan zijn.
We moeten echter zeggen dal zeiden
zoo eigenaardig de gewone beleekenis van
een „compromis" ge looeehend werd, als
nu door dv. Kuyper.
Gewoonlijk beschouwt men een com
promis als een overeenkomst verkregen
door toegeven van twee kanten. Dr. Kuy
per denkt er anders over.
Dat hij meent dat men niet met beide
voeten op 't terrein van het onderwijs
moet blijven staan, maar dat de hoofd-
eiseh Rechts ligt op het erf der school
en dat van Links op het electorale erf,
maakt reeds van zijn compromis een ta
melijk onwaardig loven en bieden Dat is
geen overeenkomst, maar een „Ivuh-
handel".
En geheel in de lijn van die markt-
manieren is dan de methode door den
Standaard'-schrijver gevolgd als hij ver
der zegt' „op onderwijsgebied is onze
eisch een „conditio sine qua non" (een
voorwaarde waar wij niet van afwijken)
niet wal den vorm, maar wel wat hel we
zen betreft Mam- wat hebben jullie Links
toe te geven op electoraal gebied?
Ja, dat is de ware sjachermethode
Zelf niets toegeven, maar vragen wat de
andere geeft. En ook om dan, als de an
der geen neiging toont daarop in te gaan,
eronlwaardigd uil te roepen: „Goed, dan
kunnen ook wij natuurlijk er geen hand
oor uitsteken". (Het staat zoo letterlijk
in de „Standaard.")
Maar bovendien er is geen aanleiding
om over liet kiesrecht te gaan loven en
bieden. Rechts wil men evenzeer uitbrei
ding van hel kiesrecht als Links. Het gaat
eigenlijk (om leen vormJiuismanslcicsrecht
of individueel algemeen kiesrecht Als
men 't de katholieken vraagt, zijn ze eerder
voor T laatste dan voor 'l eerste. Maar
het verschil in resultaat is al zoo gering
dat -ter in (dat |opzicht niets zou zijn toe te
geven, gesteld dat men Links wilde-
dat van eenig gewicht is tegenover
het belang der onderwijskwestie.
Als er van een compromis gesproken
wordt dan kan dat alleen zijn op onder-
lyrijsgebied, „met beide voeten" erop.
Want in de tegenstelling dóór ligt de oor
zaak van den, al het andere verlammeu-
den strijd. En daarom is 't o. i. een
goed voornemen der huidige regeering
om door een commissie te trachten een
regeling le doen vinden die allen bevre
digt.
Dr. Kuyper lieefl gevraagd wal zoo'n
Naar het Engelsch.
doer L. G. NOBERLV.
commissie zou kunnen doen na hetgeen
reeds door de Grondwetscommissie werd
gedaan
Het antwoord is dat die Grondwets
commissie althans de meerderheid er
van, een voorstel bracht, waarin, met
geheele verwaarloozing van de meening
der minderheid eenvoudig de p.artij-
wenschen van Rechts werden geforniu-'
leerd- bijzondere school regel, openbare
school aanvulling. De commissie dei' re
geering zou een ve rzoenings commis
sie zijn
Wanneer hu Loch van Rechts ge
tracht wordt om. vóór men het resultaat,
het eindvoorstel der verzoeningscommis
sie kent, reeds een weigering vut te spre
ken, de hecle verzoening af te wijzen,
en zelfs daaraan te verbinden een poging
om door een politiek spel van een non
possunius-politielc alle verdere wetgeving
op ander gebied te verhindereu zoolang
aan eigen vrensch in zake onderwijs niet
is voldaan, dan zou dat getuigen van
zoo'n onverantwoordelijk stellen der par
tij-politiek hoven 't staatsbelang, dat we
geen algemeene instemming daarmee van
de Rechterzijde kunnen verwachten, bij
alle bewondering die inen daar moge
hebben voor den aut-rev leider
De St. Ct. van heden beval de pension-
ncering en promotie iu de hoogere leger
rangen, zooals t'e reeds bekend was,
daarbij is aan den luit.-generaal "W. T.
A.De Meester, Harcr Majesteits
bijzondere dank belnïgd voor de uitne
mende diensten, door hem gedurende zijn
langdurige» diensttijd, in verschillende
gewichtige betrekkingen, aan den lande
bewezen, en aan de overige voornoemde
opperofficieren Harer Majesteits dank be
tuigd voor de veeljarige en belangrijke
diensten, door hen aan den lande be
wezen.
Bij Kon besluit is ingesteld een Ne-
derlandsche commissie voor de Shipping
Engineering and Machinery Exhibition,
welke van 25 September tol 17 October
1914 te Londen zal worden gehouden,
en waarvan onder meer deel uitmaakt
mr .Tan Smit Azalhier
Secretaris is cle heer J. de la Valelte
te Londen, directeur der Amsterdam-
British Maritime Agency Ltd
Bij Kon. besluit is bevorderd in de
orde van den Nederl Leeuw, tol com
mandeur, de luit.-gen W. A. T. de Mees
ter, commandant van liet veldleger, gou
verneur der residentie, thans ridder in
die orde;
is aan mr. Th B Pleyte, op verzoek,
eervol ontslag verleend als vooTziiter van
den Raad voor de Scheepvaart, onder
dankbetuiging en
voor den lijd van 25 dezer tot 1 Jan
1915 benoemd lot voorzitter van den
Raad voor de Scheepvaart, mr. A. J.
Cnoop Koopmans. le Amsterdam, lot dus
verre secretaris van dien raad;
zijn de heeren mr. A C. Visser van
IJzendoorn, lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal, te Leiden, A. TIoo-
gendijk Jzdirecteur van de Dogger
maatschappij, le Vlaardingen, en J G.
Th. Broekmeijer, directeur van de Stoom-
visscherijmaatschappij „Doggerbank', te
IJmuiden, benoemd tot lid van het Col
lege voor de Visscherijen
Uit Middelburg.
Door het aftreden van de leden en
plaatsvervangende leden der commissie
van aanslag in de belasting op bedrijfs-
en andere inkomsten met 31 December
a s zijn door Ged. Staten benoemd in die
commissie tol lid voor;
de gemeente Middelburg, Mr. F. N.
v. d. Bilt le Middelburg;
de gemeente Vlissingen, H J. van Poel-
voorde le Vlissingen;
den kring Middelburg, J. C. Frederiks,
te Middelburg eij F P Polderdijk Cz. le
Nieuw en SI Joosland;
den kring Zierikzee, C. J. v. d. Bout
en J. A Legemaat te, Zierikzee;
den kring SI Maartensdijk ML, Groe-
uewege le Sl. Maartensdijk en J W
Wagtho te Tholen
den kring Kortgene G. P. N. Moerland
le Tholen en P Tazelaar te Colijns-
plaat
den kring Goes J Donner en J. Oele
liz te Goes
den kring Axel, V. Verschaffel te Sas
van Gent en C. J. Burin te Pluist,
den kring Oostburg R. J. Versluijs en
E A. II. Le Grand te Oostburg en
tol plaatsvervangend lid der commis
sie voor3
de gemeente Middelburg J G, v d.
Harst (e Middelburg;
de gemeente Vlissingen W N. Rottier
te Vlissingen,
den kring Middelburg M. P v. d. Harst
en II. P. van de Ree te Middelburg,
den kring Zierikzee K J. Hocke Hoo-
genhoom te Zonnemaire en J van Schel
ven te Zierikzee
den kring Sl Maartensdijk W. Moelker
le Tholeiï on C. W. Snijder te Oud-Vosse-
meer;
den kring Kortgene J W v. Nieuwen-
huijzen te Kortgene en A. van Hee te
Wissekerke
den kring Goes F Cnpéry te Yerseke
en J. F. van der Leeuw te Goes;
den kring Axel, .T. Smies te Axel en
A H Donze le "Neuzen;
den kring Oostburg, M. Lucieer en
J. J Versluijs le Oostburg
Gisteravond werd in de sociëteit St.
Joris alhier een ledenvergadering van
de Ijsfabriek gehouden, waarin de sta
tuten vastgesteld zijn Daarna werd ook
een raad van toezicht benoemd, bestaan
de uit de heeren mr. J. A. Fokker, J Bot
ting en F. A. Pliller.
Plet bestuur bestaat nu uit- L Leides-
dorff voorzitter, A Beugelink vice-voorz.,
J. H. A. Maltlia, secretaris, E. van Oss,
2e secretaris. L ,T. Mes, penningmeester.
„En waartoe dient al die geheimzinnig
heid?". Christine's stem beefde toen zij
dit vroeg, „waar is dat voor noodig?"
„Ja, dat weet ik volstrekt niet," ant
woordde de dokter ernstig. „Ik begrijp
zelf niet waarom, maar het is duidelijk
dat de vrouw des huizes om de een of
andere reden haar verblijf geheim' wil
houden voor de buitenwereld. En —als
men haar aanziet is het haast onmoge
lijk iets anders te doen dan haar wen
schen te eerbiedigen en haai' geheim te be
waren wal daar dan ook de reden
van moge wezen," voegde hij er zachtjes
„Mijn schoone dame heeft hem ook be
lóoverd", dacht Christine; en de rest
over hetgeen haar wachtte
Nu stond de poort aan eu een aangesto
ken lantaarn er naast op den grond. Bij
het flauwe licht geleidde Fergusson haar
den tuin door in de hall waar een hout
vuurtje brandde, Zij bleven hier echter
niet lang maar gingen een breede trap op
naar boven, waar verscheidene kamers
op de gang uitkwamen De deur van
een van die kamers stond wijd open een
stroom van licht viel op de gang; de
dokter klopte zachtjes aan en trad bin
nen. Christine volgde hem aarzelend niet
wetende wat zij zien zou Maar het was
volstrekt niet akelig wat zij zag. Een
eenvoudig gemeubileerde slaapkamer en
in bed, gesteund door kussens en hel
gelaat angstig vragend naar de deur ge
richt, lag de schoone vrouw, wier uiter
lijk hel jonge meisje den heelen avond
vervolgd had. Zij was zoo mogelijk nog
bleeker dan toen zij Christine had aan
gesproken, haar oogen schenen nog don
kerder en met nog donkerder kringen;
maar zij begroette de binnentredende!!
met een glimlach en stak hun de hand
„Hoe vriendelijk van u om te komen",
zei zij terwijl zij de hand van het meis
je zenuwachtig drukte, „hoe bijzonder
vriendelijk van u. Ik geloof dat ik hier
veilig liad kunnen liggen een uur of
wat, maar de dokter wou mij hier niet
alleen laten
„Alleen?" riep Fergusson uit, daar
zij haar volzin niet voleindigde. „Neen
zeker niet.
„Kijk eens hier juffrouw hij zweeg
en zag Christine aan „Het klinkt heel
vreemd, maar ik weet nog niet hoe u
heet."
„Moore", antwoorde zij.
..Welnu juffrouw Moore, alles wal ik
van u verlang is hier bij deze dame te
blijven zitten, te zorgen dat zij wat ge
bruikt en haar niet te veroorloven er
gens over te tobben."
Een flauw lachje vertoonde zich op het
gezicht van de bleeke dame.
„Wat een gemakkelijk bevel om te ge
ven, maar lioe moeilijk om het uit te
voeren," zet zij „Ik beloof u mijn best
te zullen doen en te trachten kalm
te blijven zooveel mogelijk," voegde
gen met een kind beneden den leeftijd
van zestien jaren Hij is na gehoord te
zijn overgebracht naai' het huis van be
waring.
Uit Malchere*.
Thans heeft men den persoon aange
houden, die Maandagmorgen nabij Sou-
li u r g op den Ouden Vlissingschen weg
Mejuffrouw L. aanrandde Het is een ze
kere K. zilverpoetser bij de Maatschappij
Wagons Lits. In zijne woning is gevonden
het boek dat hij van hel meisje afgeno
men had. Het meisje met den aangehou
dene geconfronteerd, beweerde, dat de
aangehoudene de aanrander was. Het
hoek behoorde haar Ondervraagd beken
de hij de aanrander te zijn geweest.
Gisteren, Woensdag, vergaderde de ge
meenteraad van V r o u w e p o 1 (1 e r,
waarbij al de leden tegenwoordig waren-
Goedgekeurd werd 'de -hegrooting van
hel burgerlijk armbestuur voor 1914
Naar aanleiding van de pensioenwet
ten voor de gemeente-ambtenaren 1913
werd met algemeene stemmen besloten
van de inkoopsommen voor diensttijd
op de ambtenaren niets le verhalen,
uitgezonderd de burgemeester en de ge
meentegeneesheer. op wie van de to
taalsom hunner belooningcn 3 <"o zal wor
den verhaald
Voor eigen pensioen en voor wedu
wen en weezenfonds, van al dc ambtena
ren het volle bedrag, respectievelijk 3
en 5 o/o, te verhalen, welk besluit met 1
van de 7 stemmen werd genomen
De heer Dekker, die tol de tegen
stemmende» behoorde, motiveerde zijne
stem, door aan te voeren, dal het z i
zeer onbillijk is, de ambtenaren, in hel
algemeen met eone lage jaarwedde, der
mate te treffen
Ten slotte werd de gemeentebegrooling
voor 1914 vastgesteld in ontvang en uit
gaaf op f 7395 746
o-
Uit Zuid-Bevelani.
Door den Commissaris der Koningin
is benoemd lot zetter voor 's Rijks di
recte belastingen in de gemeente Bors-
selen de heer J Verburg, ter ver
vanging van den heer D Wisse, die
overleden is
Woensdag zijn le Rilland Rath
officieel candidaal gesteld voor den ge
meenteraad vacature-van Gorsel W. F.
van Gorsel en G. Vette.
Uit Vlissingen.
Heden is door de gemeenle-poJitie van
Vlissingen voorgeleid voor den offi
cier van justitie J M. K wonende te
Vlissingen. verdacht van lo. aanranding
.der eerbaarheid; 2o ontuchtige handelin-
Uit Noord-Bevelani.
Woensdagmiddag had het driejarig
dochtertje van de wed. F te Co lijn s-
pl a a t het ongeluk achterover in een pot
mei kokend water te vallen, waardoor het
zich zoodanig aan het rugje brandde dat
geneeskundige hulp moest worden inge
roepen.
Uit Schouwen-Duiveland.
Voor de cursussen in hoefbeslag en
in paardenkennis, uitgaande van de af-
deeling Zierikzee der Maatschappij
tot bevordering van landbouw en Veeteelt
hebben zich opgegeven respectievelijk 12
en 7 personen Dc geringe animo onder
de landbouwers voor laatstgemelden cur
sus, zal vermoedelijk oorzaak zijn dat
deze niet doorgaat
arme Marion mee naai' een plaats waai*
zij veilig is en waar goed voor haar ge
zorgd wordt, niet waar?"
,Ik zal haar ergens brengen waar zij
niemand kwaad kan doen,'' antwoordde
Fergusson streng, „en ik zal uw dienst
bode zoo gauw mogelijk terugbrengen
Dat is een schat voor u, die dienstbode."
„Zij is haar gewicht in goud waard,"
klonk het rustige antwoord; „zij is
meer dan een dienstbode, zij is een
vriendin voor mij, een trouwe, oprechte
vriendin."
„U is wel gelukkig er zoo een gevon
den le hebben," sprak Fergusson glim
lachend, „nu moet ik gauw heen om die
arme ziel weg te brengen Juffrouw Moo
re zal u gezelschap houden en voor u
zorgen totdat ik u uw dienstbode terug
breng."
Hij vertrok en deed de deur zachtjes
achter zich dicht. Het was of hij iets van
de gezondmakende kracht en sterkte mee
nam, die van zijn persoon uitstraalden.
Hoe weinig gewoon de positie was
waarin zij zich op 't oogenblik bevond,
Christine had genoeg doorzicht om te
die zij moest oppassen, reeds ten hoog-
ste gespannen waren; het beste wat zij
doen kon was de zaak nu maar een
maal op te nemen zooals zij was
Zij deed haar hoed en mantel af en
rolde "bedaard de morgenjapon los die
zij liad meegebracht en die zij over een
stoel bij bet vuur wou hangen toen haar
patient eensklaps zei
„Kijk eens of zij weggaan en zeg mij
dadelijk wanneer zij vertrokken zijn
Zeg mij wanneer wij alleen zijn met
ons beiden
Christine ging naai- liet bed.
„Wou u graag dat ik hen zag ver
trekken uit de poort?" vroeg zij. De
ander knikte
,Ja Sluit de poort achter hen eu.
schuif er de grendels op Als de dokter
terugkomt zullen wij het wel hooren.
Maar de poort moet nu achter hem ge
sloten worden Zij sprak zenuwachtig, en
opgewonden; haar handen bewogen rus
teloos op hel bed, haai' oogen schitter
den en Christine wist zeker dat er vrees
sprak uit die oogen
(Wordt vervolgd.