MIDDELBrRCtSCHE CIlCttAIT,
I- 2S5
136' Jaargang.
SiMS
Dinsdag
28 October.
Binnenland.
Dit de Pers.
Oil Stad eu Provincie.
Onderwijs.
Landbouw.
Ingezonden Mededeelingen.
Deze courant Tereebijnt d a g e lij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland Irancopp. f2.
Afzonderlijke Dummera kosten 5 cent.
A dVe r t e n t i n bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiën voor bet eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
AdvertentiSn 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
allo amdere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel aieer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Z e o 1 a n'd, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentle-Burean
A. DE LA HAR Az., K.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
deze courant behoort een bijvoegsel.
DE FABEL VAN DEN R1TUEELEN
MOORD.
Wc zagen met voldoening dat ook de
kath ,.N. Zeeuwsche Crl." zich niet aan
de zijde van het katholieke orgaan van
Hulst steil, en in een hoofdartikel tot de
slotsom komt dat er geen bewijzen zijn
voor de beschuldiging van den rilueelen
moord.
OUDERDOMSRENTE.
De Bond voor Staatspensionneering
heeft in een adres aan den minister van
landbouw, nijverheid en handel leedwe
zen betuigd over het voornemen om van
de toekenning der ouderdomsrente buiten
te sluiten degenen, die gedurende een te
bepalen termijn ondersteuning genoten
van een instelling van weldadigheid
Adr teekent hiertegen ernstig protest
aan Een toestand van armoede op hoo-
gen leeftijd, immers grenzende aan het
70e jaar, is, in verreweg de meeste ge
vallen niet te wijten aan eigen schuld,
dus óók niet de noodzakelijkheid van op
dien leeftijd tijdelijk of geregeld bedeeld
te worden
Wel is waai- zijn in Denemarken de
in de laatste 5 jaren bedeelden van het
ouderdomspensioen buitengesloten, doch
deze uitsluiting komt in een geheel an
der licht door den vroegen, immers 60-
jarigen, leeftijd van pensioensingang Ook
in Groot-Brittanje en Ierland werden aan
vankelijk de vroegere bedeelden buitenge
sloten doch d&ar met de uitgesproken
bedoeling - om den uitsluitingsmaatregel
zoo spoedig mogelijk op te heffen, het
geen dan ook 2 jaren na de invoering der
wet heeft pLaats gehad.
Adr. bepleit reeds dadelijk deze uit
sluiting te doen vervallen, en den leef
tijd voor toekenning der ouderdomsrente
te vervroegen tot op 65 jaar.
PEST OP JAVA.
Een regeeringstelegram betreffende de
pestgevallen op Java van 8 tot en met 21
dezer meldt: Afdeeling Malang. 341 nieu
we pestgevallen, 332 dooden; Iiediri 56
nieuwe gevallen, 53 dooden (in de vorige
periode nog 2 gevallen, 1 doode); Magc-
tan 23 nieuwe gevallen, 22 dooden (in
de vorige periode nog 1 doodelijk geval);
Madioen 36 n ieuwe gevallen, 34 dooden
Soerabaja 25 doodelijke gevallen, waaron
der 1 Europeaan; Berbek 13 nieuwe ge
vallen, 7 dooden; Paree 31 nieuwe ge
vallen, 26 dooden (in de vorige peri
ode nog 4 doodelijke gevallen); Toeloen-
gagoetig 29 doodelijke gevallen; Bangil
11 nieuwe gevallen, 6 dooden; Blitar en
Ngawi beide 1 doodelijk geval (Ngawi
in de vorige periode 1 doode).
Totaal 542 dooden. De 4 vorige op
gaven gaven achtereenvolgens een totaal
van 744, 626, 706, 626.
de oppositie in de Eerste Kamer, dat de
ze ouder welk voorwendsel dan ook
van plan is en blijft, tegen de groadwets
voorstel te stemmen of althans een groot
deel der oppositie, voldoende om het
voorstel te doen vallen, er legen is In dat
geval zal de Tweede Kamer waarschijn
lijk dat voorstel eerst behandelen tegen
den tijd, dal een derde der Eerste Kamer
nieuw wordt verkozen, dat is den
tweeden Dinsdag van Juli 1916 Zij wor
den gekozen door de Provinciale Staten,
waarvan de helft nieuw, wordt verkozen
den tweeden Dinsdag van Mei 1916 Het
ligt voor de hand, dal die Statenverkie
zingen van groot belang zijn voor het
welslagen der grondwetsvoorstellen in de
Eerste Kamer, daarvoor misschien zelfs
beslissend zullen zijn. Een duurzame ac
tie en propoganda, tijdig aangevangen,
voor die Statenverkiezingen, is dus een
der noodzakelijkste eischen van onzen
lriesrechlstrijd Het doel moet zijn, al
leen die candidaten te verkiezen.die voor
af verklaren, van plan te jtijn, alleen voor
standers van het grondwetsvoorstel naai
de Eerste Kamer te zenden De actie
tegen de Prov. Staten, waarvan wij in
tohs vorig artikel spraken, dient zich
o.a hierop te richten.
Indien de Tweede Kamer bijv in Juni
1916 het grondwetsvoorstel heeft aan
genomen, komt dit in den loop van dat
zelfde jaar nog bij de Eerste Kamer in
behandeling. Een scherpe betooging voor
het voorstel, die alle energie en revoluti
onaire élan van het proletariaat tot uiting
brengt, dient te worden gehouden tegen
den tijd, dat de Eerste Kamer de eind
beslissing neemt.
Een betooging, gvootschev en indrukwek
kender dan ons land ooit zag, van lan
ger hand voorbereid, door de partij en
het N. V. V beide, eene beslissende slag
op een beslissend oogenblik
Houdt de oppositie van rechts in de
Eerste Kamer desondanks stand en ver
ijdelt zij daar het werken en de hoop
van de arbeidersklasse, dan blijft voor de
Regeering niets anders over, dan de Eer
ste Kamer te ontbinden, en de Prov.
Stanen, pas voor de helft vernieuwd,
een geheel nieuwe Eerste Kamer te doen
kiezen. Zij kan dan het verworpen voor
stel nogmaals door de Tweede Kamer
doen aannemen en in 1917 weer bij de
Eerste Kamer indienen, die dan niet
meer bij machte zal zijn, den inmiddels
al sterker gebleken volkswil te weerstaan-
Ieder gevoelt, dat onder de geschetste
omstandigheden het voor een lichaam
als de Eerste Kamer geen benijdenswaar
dige taak is, en grondwetsvoorstel voor
algemeen kiesrecht af te stemmen. Zulk
een houding zou ons voorstel tot af
schaffing der Eerste Khmer en hare ver
vanging door een Volksreferendum zeer
ten goede komen en het kon wel eens
blijken, dal dr. Kuyper indien hij de
oppositie der Eerste Kamer deze rol liet
spelen, zijn staatsmansloopbaan zou be
sluiten met een vrij revolutionair effect.
Men moet dan ook de mogelijkheid niet
uitgesloten rekenen, dat de oude heeren
aan de overzijde van het Binnenhof in
meerderheid zich aan zulk een kracht
toer niet zullen wagen en liever een voor
stel dat zich nu eenmaal als politieke
noodzakelijkheid opdringt, zullen aanne-
onderwijzers om lo. met ingang van 1
I Jan 1914 het minimum salaris der onder
wijzers met f 50 te verhoogen, derhalve
te bepalen op f 600 en in verband hier
mede de schaal van opklimming te her
zien met dien verstande dal het maxi
mum in 16 jaren wordt bereikt;
2o. liet einasalaris onveranderd te la
ten,
3e het bedrag der periodieke verhoo
gingen op f 50 te handhaven
De minderheid adviseert om hel eind-
salaris op f 1100 te bepalen en mitsdien
2 periodieke vérlioogingen na 18 en 20
jaar dienst, elk ad. f 50 toe te kennen.
De kosten van het voorstel van B en
\V. worden op f 1333 geraamd, die van
het voorstel der minderheid op f 5000
S
De St Crl van heden beval een K B.
van 30 Sept <Slbl 375), waarbij wordt
bepaald, dat 1
Hel in aanleg zijnde fort bij Vlissin-
gen zal worden genoemd het fort de
Buy ter Dit fopt zal zijn een vestingwerk
en beliooren tot de vestingwerken van
de eerste klasse.
Hel fort de Ruyter, bij Willemstad, zal
voortaan worden genoemd het fort in
den Sabina-Henricapolder.
Hel fort bij Muidcrberg zal worden
genoemd het fort Coehoorn
Hoe het gaan zal met de
grondwetsherziening.
In hel zesde en laatste der O-artike
len in „Het Volk" over de Lijnen van
Strijd wordt een interessante uiteenzet
ting gegeven van hetgeen het verloop zal
zifn, althans kèn zijn van de behandeling
der grondwetsherziening.
We laten hier in hoofdzaak die uit
een zetting volgen:
„Indien alles gaat, zooals wij hetwen-
schen, zou in een paar jaar, nadat de/uit
gebreide ouderdomsrente was tot stand
gekomen, de grondwetsherziening eerst
door de Tweede en daarna door de Eer
ste Kamer worden aangenomen. Daarop
aou dan ontbinding volgen van de Eerste
en de Tweede Kamer beide en de verkie
zingen zouden dan tot doel hebben'
nieuwe Kamers tot stand te brengen, die
eïk een meerderheid van twee derde voor
de grondwetsvoorstellen moeten hebben,
zal deze zijn aangenomen De Tweede 67,
de Eerste 34, indien n 1. alle. leden pre
sent zijn, daar- voor aanneming twee
derde der uitgebrachte stemmen noodig
is*.
Verschillende hinderpalen zijn moge-
geljjk, die of den tijd om dit resultaat te
bereiken verlengen, óf de grondwetsher
ziening doen mislukken.
Het kan blijkeu, uit het optreden van
Uit Vlissingen.
De gemeenteraad van VLissingen is
bijeengeroepen tegen Vrijdag 31 Octo
ber a s. des n m. 2 en zoo noodig des
n.m. 8 uur.
Aan de orde komt o m. de benoeming
van een onderwijzer aan school D, waar
voor op de voordracht zijn geplaatst de
heeren J. O Brand te Vlissingen; W C
Dekker te Middelburg; Sj. van der Werff
te Biervliet.
Een voorstel van Burg en Welh. tot
verhooging van de subsidie voor 1914
aan de Vereeniging „Hulp in Nood" voor
het doel omschreven in art 35 der
Leerplichtwet; idem tot beschikking op
adressen van M. Kuzee, P. J. Venteville.
D Maas, van de gezamenlijke brandspuit
meesters en het bestuur der afdeeling
Vlissingen van den Bond van Ned Onder
wijzers; idem tot vaststelling der gé-
meentebegrooting voor het dienstjaar
1914; idem tot verhooging van het maxi
mum van den hoofd omslag bepaald in
art. 1 der verordening.
B. enW. van Vlissingen stellen den
raad voor, naar aanleiding van een adres
van het bestuur van den Bond van Ned.
Uit Walcheren.
In de gisteren gehouden zitting van
den raad der gemeente V e c r e, waarin
al de leden tegenwoordig waren, wer
den het Reglqmenl voor het Burgerlijk
armbestuur eii de verordening op hel
Godshuis aangevuld met de bepaling, dat
ten minste eenmaal in het jaar, op een
niet vooraf bepaald tijdstip, de boeken
en kas van den secretaris-penningmeester
door of van wege B en W. worden op
genomen en nagezien
De verordening bepalende de dagen
en uren waarop het bureau van den bur
gerlijken stand voor het publiek zal ge
opend zijn, werd vastgesteld.
Op het adres van hel comité voor den
te maken verbindingsweg tusschen den
Noordweg en de hofstede „de Oranje
Zon", houdende verzoek om een bijdrage
in de kosten van aanleg werd afwijzend
beschikt.
De. begrooting van het Godshuis en
die van het Burgerlijk armbestuur voor
1914 werd goedgekeurd.
Op een vraag van het Polderbestuur
van Walcheren werd besloten te ant
woorden, dat de gemeenteraad niet ge
negen is de voormalige vestinggracht, bij
den molen, te verkoopen.
Voorts werden herbenoemd, ten ge
volge van periodieke aftreding met 1
Januari a s., tot Regent van het Gods
huis de heer A. Verstraate en tot Re
gentes mevrouw Weijland; de binnen
vader en -moeder van genoemd gesticht
gedurende 1914 bestendigd.
Het le aanvullingskohier van den hoof
de lijken omslag werd vastgesteld, als
mede de begrooting voor 1914
Ten slotte werd naar aanleiding van
de pensioenwetten 1913 voor de gemeen
te-ambtenaren, besloten van de op 1 Oc
tober 1913 in dienst zijnde ambtenaren
wegens eigen pensioen, het weduwen en
weezenfonds en voor inkoop van dienst
tijden niets te verhalen; op de na 1
October 1913 in dienst komende ambte
naren te verhalen 2 pet. voor eigen pen
sioen, 3 pet. voor weduwen en weezen
fonds van mannelijke ambtenaren en y«
pet. van vrouwelijke ambtenaren.
Aangaande de brutale aanranding te
Souburg gistermorgen vernemen we
nog het volgende
Mejuffrouw L., dochter van een ma
chinist der Staatsspoor wonende te Sou
burg, kwam gistermorgen van de nor
maalles te Vlissingen toen zij even voor
bij wachtpost 66 door den jongen aan
gerand werd. Hij wierp haar op den
grond, ontnam haar twee boeken en
trachtte zich van haar horloge dat zij om
den pols droeg meester te maken, hield
zijn handen op haar mond, daar zij zoo
hard zij kon om hulp riep, haar toe
voegende haar mond te houden, anders
zou hij haar worgen. Ook trachtte hij
oneerbare handelingen met het meisje
te verrichten, hetgeen hem gelukkig niet
gelukte.
Op het zien van den conducteur der
S S. koos de aanrander het hazenpad
Met een politichond wordt verder eeu
onderzoek naar den dader ingesteld
Uit Zuid-Beveland.
Door Ged. Staten is de heer Jac.
Welleman, lid der commissie van toe
zicht op de proefvelden, wonende te
Krabbend ij ke, eervol van deze be
trekking ontheven
oSuA» i«~
Uit Thoien.
Te Oud-Vossemcer werd Maan-
ig een meisje, dat bij een draaiovgel
behoorde en dat zich over den Molen
berg naar eenige woningen wilde bege
ven, om centen op te halen, zoodanig
door een der molenwieken getroffen,
dat het bewusteloos neerviel; na weer
bijgebracht le zijn kon het kind weer
haar werk voortzetten, maar inoest kort
daarna bij iemand onder dak gebracht
worden Het is betrekkelijk en zeker tot
ieders verbazing nog vrij' wel afgeloopen,
want de schok was toch zóó hevig, dat
een stuk lat, dat tegen een der wieken
was gespijkerd, er door afgeslagen werd
Uit Zeeuwsch Vlaanderen W. D
Zondagavond wilde te Sluis een in
de haven vertoevende Belgische schip
per voor den nacht de luiken over het
•uim van zijn schip, zoo lezen we in de
„VI. Crtleggen Door een hevigen ruk
wind werd hij hierbij overboord gesla
gen, met het ongelukkig gevolg dat hij
terstond in de diepte verdween Een
uur later werd zijn lijk .opgehaald Het
ongeluk geschiedde in tegenwoordigheid
van zijn vrouw De man was 35 jaar oud
Maandag kwam de raad van IJ z e n-
dijke in voltallige, openbare zitting bij
een.
Ingekomen was het rapport van den
heer J. H. de Smit, gemeente-opzichter,
in zake de Electrische Centrale Na voor
lezing daarvan besloot de raad op voor
stel van den heer De Jaeger den op
zichter met ingang van 1 Januari a.s. of
zoo veel later als de nieuwe school op
geleverd wordt, eervol te ontslaan De
raad ging daartoe over, omdat hij de
aarwedde van f150 op f 100 wilde
»rengen en het voor iemand uit Sas
van Gent niet doenlijk is, voor die som
de gemeente te bedienen
Op verzoek krijgt de Vereeniging „De
Ambachtsschool" te Oostburg weer haar
"150 subsidie.
Het muziekgezelschap „Geduld Over
wint" vraagt haar subsidie van f 100
op f 125 te brengen Dit wordt aange
houden tot zullen zijn ingekomen de re-
bening over 1913 en de begrooting voor
1914 van die vereeniging. Er was een
strooming in den raad om de verhooging
maar dadelijk te weigeren.
Wat betreft de gemeenteambtenaren
besloot de raad de inkoopssommen en
de bijdragen voor de pensioenen der
ambtenaren met hun weduwen eu wee
zen voor rekening der gemeente te ne
men Ambtenaren na 1 Oct. 1913 in
dienst gelreden, zullen te betalen heb
ben 2 pCt. eigen en 3 pCt. ander pen
sioen.
De veldwachter krijgt f 50 verhooging,
waardoor diens jaarwedde bedraagt f 500
met f 75 voor kleeding, f 20 voor onder
houd fiets en vrije geneeskundige behan
deling voor hem en zijn gezin.
Den hoofdelijken omslag brengt de
raad van f 4800 op f 5700 en verhoogt
de 20 opcenten op de gebouwde eigen
dommen tot 40.
Ten slotte wordt de begrooting voor
1914 vastgesteld op f 26.993.58 in ont
vang en uitgaaf met een post van on
voorzien a f 824.415.
Na afloop van den optocht was er con
cert op de markt en aan de kaai, en
werd deze eerste welgeslaagde feestdag
met een vuurwerk besloten.
Maandagmiddag trok de stoet, waaraan
nu ook alle schoolkinderen deelnamen,
weer uit Er hadden op verschillende
gedeelten van het dorp volksspelen plaats.
Alle schoolkinderen werden onthaalden
kregen ter herinnering aan dit feest een
gedenkplaat 1813—1913 's Avonds werd
het feest besloten met een concert der
Aardenburgsche Fanfare op de mark!
Een woord van lof aan de hoofdcom
missie, die tijd noch moeite gespaard
heeft om dit feest le doen zijn wal hel
geweest is; aan de meisjes, die zoo vol
lust en ijver gewerkt hebben aan het
versieren der wagens; aan het onderwij
zend personeel van beide scholen, die
de regeling van het schoolfeest voor
hun rekening namen; aan de sub-com
missie, die voor haar rekening nam de
bedeeling der armen, en die met tact
de volksspelen wist te leiden
Ook een woord van lof aan de per
sonen die, niettegenstaande de vele be
zwaren, oaaraan verbonden, in den stoet
hebben voorgesteld de vorsten Willem I,
II en III, Koningin Wilhelmina, Prins
Hendrik en Prinses Juliana, de Neder-
landsche Maagd en ilen Vrede en niet te
vergeten Napoleon. Kortom aan allen die
meegewerkt hebben om dit feest zoo
uitmuntend te doen slagen.
De stoet bestond uit de volgende num
mers
1 Ruiters-, 2 Aardenburgsche Fanfa
re; 3 koning Willem I te paard; 4. rij
tuig waarin van Hoogendorp, van Lim
burg Stirum en van der Duin van Maas
dam: 5. praalwagen met de Ncderland-
sche Maagd; 6. muziekverecniging „Har
monie" van Oostburg, 7 automobiel
waarin Burg. en Weth 8. handboog
schutterij „St. Sebastiaan"; 9 koning
Willem II te paard; 10 praalwagen „Do
elf Provincies; 11. muziekver Apollo"
van Sluis; 12. versierde rijwielen, 13.
voetbalvereen. „Draaibrug"; 14 rederij
kerskamer Aardenburg; 15 konig Willem
III te paard; 16. muziekvereen. van
Schoondijke; 16. voetbalver. „A. V. V."
van Aardenburg; 18. bolder-maatschappij"
„Vriendenkring"; 19. praalwagen voorstel
lende H. M. Koningin Wilhelmina met
Gemaal, Prinsesje en gevolg; 20 muziek
gezelschap v. Middelburg (VI.); 21 praal
wagen Aardenburgsche Korfbalclub; 22.
praalwagen „De Vrede"; 23 Napoleon
te paard
De heer S van der Werf, sedert Fe
bruari tijdelijk onderwijzer te Bier
vliet is als tijdelijk onderwijzer be
noemd te Amsterdam, met ingang van 1
November
In de Maandag gehouden vergade
ring van de vereeniging „de Ambachts
school voor Oostburg en Omstreken" te
Oostburg werden tot bestuursleden
herkozen de heeren mr. F. J N. van Dam
en H. S. Gratama; in de vacatures ont
staan door het bedanken der heeren B J.
Thomaes te Hoofdplaat en mr A. A. J.
van den Broecbe te Aardenburg werd
voorzien door de keuze van de heeren C.
C. J. van Vooren te Eede en Iv L. Reep
maker te Aardenburg
Het schoolgeld voor meer gegoeden
werd verhoogd tot f 60 per jaar
ONAFHAttKELIJKIfEIDSFEEST
TE AARDENBURG..
Zondag en. Maandag werd te Aarden
burg, begunstigd door goed weer, het
onafhankelijkheidsfeest gevierd, dat Zon
dagmorgen al heel vroeg door kanon
gebulder werd aangekondigd. Van bijna
alle huizen wapperde de driekleur en
waren versieringen binnens- en buitens
huis aangebracht». De extratram van half
twee bracht een massa menschen uit de
naburige gemeenten mee, die allen oog
getuige wilden zijn van den prachtigen
stoet, welke om twee uur zou uittrek
ken. Ruim kwart voor twee landde de
Prins aan Schependom, waar van Hoo
gendorp hem begroette met een toe
spraak, die door den Prins kort beant
woord werd
Na afloop daarvan werd de stoet ge
vormd en zette zich in beweging, lang
zaam voortgaande tot voor het stadhuis,
waar de Prins onder luide toejuichingen
van het volk, door burgemeester en
schepenen werd opgewacht, die daarna
plaats namen in een versierden auto
mobiel en ook aan den stoet deelnamen.
Bij de geslaagden voor het toela
tingsexamen voor do Rijkslandbouwwin-
terschool te Goes moet ook nog genoemd
worden IC. M. Smits te Middelburg.
