MIDDELRIRGNCHECOURAIT.
M* 230
i Jaargang.
Woensdag
22 October.
BINNENLAND
Uit Stad en Provincie.
Knnst en Wetensehappen
i»i«
Deze Mar&st Tersehijnt dagelijks, met uitzondering van Zen- ei Feestdagen.
Pa* per kwartaal, zoowel voor Middelbarg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiün bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospeotussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
AdvertentiëH voer het eerstvolgende nummer moeten des middags vóér éón uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiën k 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alie andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel moei
20 cent. Reclames 40 eent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentitfn en reclames, niet afkomstig nit Z e e 1 a n"d, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertcntle-IIareav
A. DE liA HAK Az., li.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Öq ueza courant behoort eeu bflvoegsel.
ONGEOORLOOFD MIDDEL.
„Zelandia" dat, zeker in haar boosheid
over onze opmerkingen aan haar adres,
niet minder dan vijf kolom op de voor
pagina wijdt aan beschouwingen over en
legen de „Middelburgsche Crt.", een
reclame waarvoor we zeer erkentelijk
zijn, beschuldigt ons in een van die arti
kels ook van niets meer of minder dan
een poging tot omkooping van ambtena
ren der posterijen.
We geven het blad in overweging eens
nauwkeurig te lezen art. 10 2 van het
koninklijk besluit van 14 Dec. 1895,
Staatsblad 222, o.a. te vinden als bijlage
in de uitgave der Postwet, editie Schuur-
mans en Jordens.
Vervolgens werd door het bestuur een
3-tal leden uitgenoodigd, om de boeken
en kas van den penningmeester na tgjneu,
teneinde daarover in de volgende voor
jaarsvergadering rapport uit te bren-
PREVENTIEVE HECHTENIS EN
INDIVIDUEELE VRIJHEID.
In een artikel over dit onderwerp in
het „Weekblad van het Recht" wordt ook
aangehaald wat het te Neuzen verschij
nend blad „Luctor et Emergo" meedeelt
over de houding van den inspecteur van
politie te T e r n e u z e n en den burge
meester van die gemeente, als gevolg
waarvan een onderwijzer onder de aan
klacht van mishandeling met doodelijk
gevolg van één Zijner leerlingen gevan
kelijk naar Middelburg werd overge
bracht. De verdachte werd reeds den
volgenden dag uit de hechtenis ontslagen;
vermoedelijk was slechts een bevel van
voorloopige aanhouding uitgevaardigd. .Uit
de latere behandeling bleek, dat het
oorzakelijk verband tusschen de beweer
de mishandeling en den dood ontbrak
en ten jslotte werd de beklaagde door
de rechtbank te Middelburg vrijgespro
ken.
Het verhaal in de genoemde courant,
zoo schrijft het „Weekblad v. U. Recht",
geeft den indruk, dat de burgemeester,
vermoedelijk optredende als hulp-officier
van justitie, bij nauwkeuriger onderzoek
onmiddellijk had kunnen weten, dat voor
aanhouding een voldoende grond niet
aanwezig was. Dc redactie meent, dat in
het belang van onze rechten als burgers
van een vrij en beschaafd land beslist
ontkennend moet worden beantwoord dc
vraag, of de politie en justitie mogen
mogen optreden op eene wijze als hier
zou zijn geschied.
Uit Middelburg.
Men verzocht ons nog eens in herin
nering te brengen, dat zij, die vóór of
op 3 Dec. a.s. den leeftijd van 70 j. be
reikt hebben en in de termen vallen om
de invalidileitsrente te erlangen, er aan
herinnerd worden zich vóór 1 Nov. a s.
op te geven voor de wijken A—E bij den
heer Bloem; F—L bij mej mr. A. Bolle;
M—Q bij den heer J. R. Domenie en
R—V bij den heer W. Moerdijk.
De personen, die na 3 December a.s.
hun 70ste levensjaar bereiken worden er
aan herinnerd, dat zij zich minstens 2
maanden vóór den datum, waarop zij 70
jaar worden, dienen aan te melden bij
een van de tusschenpersonen, opdat tij
dig een aanvraag-formulier voor hen kan
worden opgezonden
Uit Walcheren.
Maandagavond hield de afd „Het
Groene Kruis" te Weslkapelle haar
najaarsvergadering. Van de 233 leden,
die de afd. thans telt, waren slechts
22 opgekomen.
De begrooting voor 1914 werd vast
gesteld in ontvang en uitgaaf op f254.65.
Door den afgevaardigde naar de alg.
verg. van de Prov. Zecuwsche Groene
Kruis vereenigiug werd verslag uitge-1
bracht van het behandelde op de ver
gadering
Het periodiek aftr. lid, de heer P. R
Campert, arts, werd bij acclamatie her
kozen Hij nam zijn benoeming aan.
Door den secretaris werd daarop ver
slag uitgebracht, aangaande den staat,
waarin zich het verplegingsmateriaal be
vindt, en het voorlezen van de inven
tarislijst Daaruit bleek ,dat het mate
riaal zich in goeden staat bevindt, ter-
Uit Zuid-Beveland.
Gister werd te Heinkenszand in
het hnlplelefoon- en telegraafkantoor de
spreekcel geopend Tol heden slooten
2 personen in de gemeente aan
Bij aankomst te H a n s w e e r t is gis
termiddag van de passagiersboot „Tele
graaf IV" hel slikdcksel van den ketel
afgesprongen. Do boot zal door een sleepf-
boot naar Antwerpen worden gebracht.
Vanwege de afd. Krui n.i n g e n van
de vereeniging van Volksweerbaarheid is
als onderafdecling van de gymnastiek-
vereeniging „Louis Botha" een dames
gymnastiek vereeniging opgericht. De
eerste oefeningen zullen gehouden wor
den onder leiding van den heer Van der
Steen van Vlissingen den voorwerker van
den Zuid-Bevelandschen turnbond enden
heer J. de Nooijer, onderwijzer te Krui-
ningen. Hel aantal leden bedraagt 11.
In de Dinsdagavond te I e r s e k e ge
houden raadsvergadering werd o. a. mee
gedeeld, dat de laatst gevoteerde geld-
leening, groot f 2000, toegewezen is aan
de eenige gegadigde de wed. en de erven
Job Bom. In de verordening op de uren
van aangifte voor den burg. stand moest
een kleine wijziging worden aangebracht
„Zondagen en algemeene christelijke
feestdagen' werd „Zondagen en daarmee
gelijk gestelde dagen". In het reglement
van 't Burg. Armbestuur kwamen op ver
zoek van Ged Staten een paar verande
ringen, de een betreffende de bevoegd
heid van den voorzitter om besluiten,
van 't armbestuur niet uit te voeren, de
andere voorschrijvende, dat de boekeri
en kas van den penningmeester moeten
nagezien worden op een niet vooraf be
paald tijdstip.
De heer D. Bom kreeg op zijn verzoek
een strook grond in hum-, lang ongeveer
15 en breed ongeveer 6 M en gelegen
aan 't Haventje, dat grenst aan het stei
ger van de wed. Bom. Huursom f 10,
gewoon onderhoud der beschoeiing aan
den huurder.
De rekening 1912 der gasfabriek werd
op voorstel van de commissie van onder
zoek vastgesteld als volgt: ontvangsten
f26.396 31, uitgaven f23 561 24, goed
•slot f 2835.07, liet laatste met inbegrip
van bet goed slot 1911 ad f 355.
De heer G. H. Wisse, volontair onder
wijzer aan school 1, vroeg en verkreeg
een gratificatie ad f 100 voor het tijder
lijk vervangen van een zieken collega,
gedurende 4 maanden
Nu volgde de voorloopige regeling van
de pensioensgrondslagen der op 1 Oct.
11. in dienst zijnde gemeenteambtenaren,
wat vlug gedaan was.
Na veel discussie werd op voorstel van
de liecren Bom en Willemsen besloten
dat de gemeentekas alleen de 3 pCt.
voor eigen pensioen voor de ambtenaren
zal betalen.
Ook werd op voorstel dier beide hee-
ren besloten de 5 pCt. voor weduwen-
en weezenpensioen op de ambtenaren,
te verhalen zonder verhooging van hun
salaris.
Wal het loopende kwartaal belreft, dit
zal geheel voor rekening der gemeente
komen.
De navolgende begrooling der gasfa
briek liep vlug van stapel. Alleen werd
op voorstel van den heer Willemsen be
sloten de belooning der stokers verhoog-
baar te stellen tot f 12 (het voorstel was
f 11, welk cijfer alleen als beginsalaris
werd behouden), De begrooting werd
met f20.470.64 voor ontv. en uitg. aan
genomen. Zij hield o. a. in, dat de trak-
tementsverhooging met f 100 van den
gasmeester op 1 Januari en niet met
Augustus zal ingaan.
Ten slotte de gemeenlebegrooting. Ten
gevolge van de aanneming van het voor-
stel-Bom betreffende de 5 pCt. moesten
alle traklemenlsverhoogingen der amb
tenaren, in zoover deze op die bijdrage
berustten, tot liun vorig bedrag terugge
bracht, wat nog al wat gecijfer veroor
zaakte om den boel weer kloppend te
maken Een ander gevolg van hetzelfde
voorstel was, dat de H. O., die op f 11 000
begroot was, met f 500 kon worden ver
minderd en de post voor onvoorziene uit
gaven met ruim f 200 verhoogd. Over het
dit jaar heel wat aangekocht is, o.a.
ook een kleine lighal. De afd bezit!geheel legden de heeren Bom en Wil-
thans 3 ligliallen, die zeer goed voldoen lemsen bij de begrootingen een groote
activiteit aan den dag
De gemeenlebegrooting werd mei
f 49 433.925 als eindcijfer aangenomen.
De Si. Crt. van heden bevat in een
bijvoegsel de statuten (no. 1457) van de
de vereeniging tot instandhouding van
het R K ziekenfonds „St. Franciscus'
te Rilland Bath
Uit Noord-leveI*«i.
Benoemd lol ambténaar ter secretarie
te Go lij ns plaat de heer J Heijstek
aldaar
Dinsdagmiddag is omstreeks 1 uur een
korsloomboot, afkomstig uit Ierseke, op
de OosIer-Schelde vóór Colijnsplaat
in het vaarwater gezonken De bemanning
heeft in eigen boot het zinkende schip
kunnen verlaten en is weggevaren in de
richting van Ierseke: Van 't gezonken
vaartuig is niets meer le zien
Uit Schouwen-Duivelani.
Dinsdagmiddag ongeveer half twee
daalde in de gemeente Nieuwerkerk
op een slulc weiland van den heer J W.
van Oeveren een luchtballon genaamd
„Le Rêve" met twee personen uit Gent
den heer Hiehnans en een officier van
het leger, 12 uur 22 waren zij in Gent
opgestegen, en vertrokken des namiddags
van hier per tram, waarheen inmiddels
de ballon per as vervoerd was, naar hun
woonplaats.
Meer dan 100 keeren Js eerstgenoemde
reeds opgestegen geweest. Volgens hem
bezocht hij reeds vroeger deze streek en
een bepaald eindpunt hadden dc hee
ren niet, wijl het een wedstrijd geldt in
't grootst aantal afgelegde kilometers.
Het dorp R e n e s s e kreeg Dinsdag
namiddag bezoek van een op hol geraakt
span paarden met wagen van den land
bouwer T. B. te Haamstede. Dicht bij de
kom van het dorp versplinterden ze een
lioekpaal en kreeg de ijzeren lantaarnpaal
een schok dat de lamp le gruizet viel.
Daar ze genoeg van hun tochtje schenen
te hebben konden zij gemakkelijk gegre
pen worden
Duizendvoudig afdoend
gebleken
Voedsel bij:
Braakloop,
Diarrhee,
Darmkatarrh,et-
Uit iRholen.
Te St. Ann a land zal, naai- wordt
gemeld, de dorpsmeestoof „De Eensge
zindheid" worden verkocht voor afbraak;
voor circa 40 k 50 jaar, toen algemeen
de meekrapteelt in ganscli Zeeland enz.
nog bloeide, gingen uit St. Annaland te
gen October meer dan 150 personen voor
ongeveer een half jaar uit deze gemeente
ojn als drogers, stampers en mindere
werklieden dienst le doen in de mee
sloven in Zeeland, Holland en Noord-
Brabant; wel een bewijs dat men in
die lijden in genoemde gemeente op
de hoogte was van de fabricage van de
bekende klem-stof.
o
Uit Zeeuwsch .Vlaanderen O. D.
De St Crt. van heden bevat in een
bijvoegsel de statuten (no. 1449) van de
R. K. wagenmakersvereeniging „Sint Mar-
tinus" te Hontenisse.
Door den jager P. Bonn. te Hulst
werd gister in het jachtveld nabij T ge
hucht Jagertje (Zwarte Kan) een prach
tige vos gescholen, de eenige, die voor
zooveel bekend tot heden werd aange
troffen in deze streek.
De kippenhouders in de buurt zuilen
met deze vangst wel in hun schik zijn,
want, naai- men zegt, werden in den laal-
sten tijd vele kippen vermist
Uit Zeeuwsch .Vlaanderen .W»D.
Zondagmorgen om 4 uur werden te
Aardenburg J. Lippens, fietshande
laar en zijn vrouw uit hun slaap gewekt
door het geschreeuw hunner kinderen,
die boven sliepen. Terstond begaven zij
zich derwaarts, en zagen zij dat op het
slaapkamertje brand ontslaan was. Spoe
dig bracht men de kinderen naar bene
den, en trachtte Lippens den brand te
blusschen, dat hem na veel moeite ge
lukte. Hij bekwam enkele brandwonden.
De kleeren van de kinderen, enkele de
kens en een bed zijn verbrand. Verzeke
ring dekt de schade
De St. Crt. van heden bevat in een
bijvoegsel de statuten (no 1452) van de
vereeniging lol bevordering van Christe
lijke opvoeding van jeugdige kinderen
te Sluis.
Naar aanleiding van het ook door
ons overgenomen bericht in de N. R. Ct.
inzake het afwijzend besluit van den bij
zonderen kerkeraad der Ned. Herv. Gem
te Middelburg om, op den Zondag dat
de vrijzinnige predikant een vrijbeurt
heeft, vanwege den kerkeraad in de vrij
zinnige prediking te voorzien had
V. in de Nieuwe Zondagsbode ge
vraagd, of de schrijver van dat bericht
gewild had. dat de kerkeraad met ver-
waarloozing van eigen beginselen, maar
gedanst had naar de pijpen van het kies
college
De berichtgever van de N. R Cl.
merkt thans naar aanleiding daarvan op
De bedoeling der vrijzinnigen alhier was
geenszins om den kerkeraad het mes op
de keel te zetten of zoo iets van geeste
lijke chantage te plegen. In werkelijkheid
stond de zaak juist andersom Het was
nu wet heel aardig, dat men de vrij
zinnigen ondershands („door onderlingen
afstand van beurten op zekere data) ter
wille wilde zijn, maar werd dat zóó
eigenlijk we' een zuivere toestand? Het
bleek toch, dat men hiertoe slechts wilde
overgaan, omdat de toestand hier nu een
maal zoo geworden is als het kiescollege
ze gemaakt heeft. Maar immers juist op
deze wijze zou men zich schikken naar
de „inquisitie" van het kiescollege. Om
dat te voorkomen stelden de vrijzinnigen
er prijs op, een principieele uitspraak
van den kerkeraad te vernemen Zij la
ken nu den kerkeraad om zijn gedane
uitspraak geenszins. Zij verblijden zich
slechts hierover, dat iedereen nu weet,
waar hij t. o. v. den kerkeraad aan toe is
Dat de tegenstelling tusschen kerkeraad
cn kiescollege nu aan liet licht gelreden
is, kan niet anders dan verheuging wek
ken. Nu hebben geen orthodoxe predi
kanten uil practische overwegingen (n 1.
gelet op den wil van het kiescollege) iets
te doen wat met hun beginselen blijkt te
strijden, en nu heeft hun vrijzinnige col
lega geen beurten te aanvaarden van wie
liet recht zijner prediking in de Herv.
Kerk niet erkennen Ieder kan nu zich
zelf gelijk blijven.
In de Maandagavond gehouden ver
gadering van Kerkvoogden en Notabe
len le S c h o r e werd definitief beslo
ten over le gaan lol de aanbesteding
van het afbreken van het oude kerkge
bouw en het bouwen van een nieuw.
(De Z.)
Bij de Dinsdag gehouden herstem
ming van 6 gemachtigden in 't kiescol
lege der Ned. Herv. gemeente le Sneek,
zijn, naar de N. R C. meldt, de vrijzinni
gen met 11 tot 15 stemmen meerder
heid gekozen
Ds J. Thijs, pred der Geref. Kerk
te Hattem, zal volgende week Maandag
op een predikanten-conferentie te Zwol
le de stelling verdedigen-
Aan de vrouwelijke belijdende leden
der Kerk moet het actief stemrecht wor
den toegekend (Rott.)
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Fcervverd (Gron.) Th
Israels, te Driebergen; te Oosterhesselen
(DrK. Boersema, te Groningen;
Siddeburen A. Klooster te Oosterwierum
(Fr.); te Nes en Wierum, H. van Dijk
te Zwammerdam.
B e d a n k l voor Surhuisterveen K
Hesseling te Klijndijk.
Geref. Kerken.
Beroepen le Gaastmeer H. Popma
te Tzum.
Bedankt voor Klundert K van An
ken te Pernis.
- Woensdag 10 Dec. zal in de concert
zaal alhier een kindermatiné gegeven
worden door mevrouw Tilia Hill en me
juffrouw Christine Doorman, met mede
werking van mej. M. Landré.
De heer S J. Bouberg Wilson direo-
teur van dc Tooneelschool, beeft, naar
dc Tel meldt, als zoodanig ontslag ge
vraagd tegen 1 Januari 1915. De heer
Bouberg Wilson is 33 jaar in deze func
tie werkzaam geweest
De lieer en mevrouw Chrispijn, van
het Frascali-Ensemble, zijn verbonden aan
de N. V Tooneelveveeniging. directeur
Herman Heijermans Jr. De heer Chrispijn
zal als regisseur en als tooneelspcler op
treden
De Leidsche hoogleeraar professor
Snouck Hurgronje ffs, naai- de Tel ineldt
uitgenoodigd. om in Amerika voordrach
ten te houden over den Islam
Concert van de Vereeniging
voor Instrumentale muziek.
De Vereeniging voor Intrumenlale mu
ziek, die in den loop van liaai- bestaan
zoo lofwaardig, op een enkele na, Beet
hoven's symplionieên uitvoerde, is nu ook
op weg om Brahms' scheppingen van dat
genre aan liare leden bekend te maken
Werd vroeger reeds de meest aanspre
kende, de tweede, uitgevoerd. Dinsdag
avond was de eerste, die in c kleine terts
aan de beurt.
Deze symphonic is het 68ste werk van
den meester Het heeft lang verwondering
gewekt, waarom Brahms zoo laat met een
symphonie voor den dag kwam, hij. die
togli de muziekwereld er vier, waarvan
men niet weet, welke het meest te be
wonderen, geschonken lieeft
Men mag veilig aannemen, dal dit de-
reden was Bralims was buitengewoon
streng tegenover zijn leerlingen, maar hij
was het in misschien nog hooger mate
tegenover zicli zelf. Meer dan één sym
phonie legde hij als studiearbeid ter
zijde: en als zijn vrienden hem dringend
er om vroegen, dan antwoordde hij; „Ich
habe zuviel Respect vor meinen grossen
Vorgangern und mil einer Symphonie
kann man heute nicht spaszen."
Nu, dat laatste heeft hij met zijn eerste
symphonie allerminst gedaan Ze is vol
komen rijp naar inhoud en conceptie
Brahms was 44 jaar, toen hij haai- schreef
meesterlijk van vorm en doortrokken
an een klassieken geest, zelfs verwant
schap toonend met Beethoven's vijfde
met welke zij niet alleen den toonaard,
doch ook andere kenmerkende eigen -
schappen gemeen heeft, zoo b v. hel ju
belende finale.
De uilvoering liet over het geheel wei
nig te wenschen Wel bemerkte men,
dat de dirigent hel meest zijn aandacht
moest richten op het samenspel Is de
kunstlerische Einheit niet altijd
aanwezig, dan mankeert er, als noodzake
lijk gevolg daarvan, wel eens iets aan de
uitbeelding van den psycliisclien inhoud
van '1 werk
Maar daar is in de gegeven omstandig
heden wet niets aan te doen Laten we
er dus op wijzen, dat onder Clcuver's
zorgzame leiding een zeer goed resultaat
is bereikt Het niet overtalrijke publiek
heeft het werk met een dankbaar applaus
ontvangen, een applaus, dat den heer
Cleuver tol verscheidene buigingen
noopte
Door bijzondere omstandigheden moest
het programma worden omgezet en daar
door hoorden we vóór de pauze de
solonummers van Hans Bruch de As dur
Nocturne van Chopin en dc Ungarische
Rhapsodie van Liszt
Chopin! Zijn er ooit intiemer, teer
der gevoelens van mensclielijke aandoe
ning aan het klavier toevertrouwd dan
door dezen naar hel lichaam zwakken,
naai- den geest sterken Pool?
„Retiré dans une existence interne el
mystérieuse" noemde hem de Revue et
Gazette musïcale de Paris in October
1849, vier dagen na zijn verscheiden
„C'ótait ie virtuose et le compositeur de
la solitude rêveuse". Chopin was droom-
poëet Hij zong ziju leed aan den vleugel
zittend, in half duistere salon te midden
zijner bewonderaars, uiting gevend aan
de smart van liet onderdrukte Poolsche
volk, die in zijn muziek is belichaamd,
maar waarin we ook en zeer sterk
de resonantie hooren van zijn eigen ziete-
leed, dat onmetelijke tragische van zijn
leven. De gedachte, die aan zijn werk.
ook aan de As-dur Nocturne ten grond
slag ligt, is niet een onbepaalde abstrac
tie, ze is in tegendeel een levende cn le
venwekkende kracht, meer dus dan een
zuiver droombeeld.
Hans Bruch was leerling van Carl
Friedberg en deze laatste is een uitver
koren Chopin-speler. Friedberg staat trou
wens vooraan in dc rei der beste pianis-
