MIDDELBÜRGSCHE(01 RUT,
Zaterdag
11 October
TAMINIAÜ's
JAM
de BESTE.
M\ 241.
156' Jaargang.
1913
Deze courant vereehijnt degelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Pr^s per kwarten!, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nede*land franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór den uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel mee
20 cent. Reelames 40 cent por regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betrefbade
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemee* Advertentie-Bare**
A. DE LA HAK Az., N.Z. Yoorbargwal 266, Amsterdam.
Dit nummer bestaat uit drie bladen en
een Kinderblad.
EERSTE BLAD.
De Straatbelasting.
Zooals men elders in dit nummer
kan lezen hebben B. en W. van Middel
burg een voorstel ingediend tot invoe
ring van een straatbelasting ter dekking
van een leening, aan te gaan voor uit-
uitvoerlng van een plan voor verbete
ring van het straatplaveisel.
De indiening van dit voorstel is een
volkomen logisch gevolg van de (opdracht
in dien geest, den 30 Oct. 1912 door den
Raad aan B. en W. gegeven. Met op één
na algemeene stemmen en zonder veel
discussie nam de Raad dal besluit.
Wc blijven dat nog betreuren. We
hebben toen onze verwondering erover
uitgesproken dat de Raad die eens (in
1895) B. en W. noopte tot intrekking
van zoo'n voorstel, en tweemaal (in
1897 en 1904) een voorstel tot invoering
van een straatbelasting verwierp, nu
plotseling zonder veel bespreking zich
in principe er voor verklaarde.
We hebben toen ook gevraagd of de
oude bezwaren dan niet meer meetel
den. We hebben herinnerd aan de door
de financieele commissie van 1904 ge
opperde bedenkingen over de waardever
mindering der panden, wat vooral „droe
vige gevolgen na zich zou slepen voor
hen die hun panden met hypotheek be
zwaarden ten einde bedrijfskapitaal te
erlangen."
We hebben er op gewezen dat de
positie der huiseigenaars er inmiddels
eer op achteruitging dan verbeterde.
We hebben betoogd dat het niet de
huiseigenaars zijn die in de eerste
plaats belang hebben bij een verbete
ring van de straat, maar dat het de
inwoners van Middelburg in hun ge
heel zijn. En ook, dat de huistoestan
den hier niet van dien aard zijn, dat
overvloed van aanvragen de verhuurders
veroorlooft nu maar iederen verhoogings-
eisch aan hun huurders te stellen, en
'dat de huurders op langen termijn eerst
veel later, en kamerbewoners nooit be
reikt zullen worden.
Die bezwaren zijn o.i. nog altijd van
kracht.
Maar we staan nu eenmaal voor het
feit dat de raad ten gunste van een
straatbelasting heeft beslist. En al is
het onbekend of de nieuwe raad, die
dit jaar zoo'n groote verandering in sa
menstelling heeft ondergaan, ook soms
een andere meening is toegedaan, al
thans in meerderheid, toch moeten we
nu verder jhet voorstel beoordeelen jzooals
het er is.
En dan zullen we erkennen, zooals
we ook vroeger deden, dat een straat-
belasting ook haar voordeelen heeft. Ze
kan moeilijk ontdoken worden door te la
ge aangifte; haar opbrengst is niet on
derhevig aan plotselinge vermindering
door vertrek van personen. Ze treft ook
personen die hier huizen hebben en el
ders wonen, een aandeel dat door B. en
W. In 1897 geschat werd op 15 pCt.
Voorts is er in het ontwerp van B. en
W'. een verandering ten goede gekomen
vergeleken bij de voorstellen van vroeger.
Alle drie de vroegere voorstellen van
B en W. gingen uit van de berekening
der belasting naai- de gevelbreedte in ver
band met de huurwaarde. Herhaaldelijk
is üi het licht gesteld dal die maatstaf
zeer onbillijk is, omdat bijv. winkeliers
voor hun bedrijf belang hebben bij een
groote gevelbreedte. En hoeveel huizen
zijn er niet die een smallen gevel hebben
en toch een groot terrein beslaan?
Mot voldoening hebben we daarom
gezien dat B. en W. thans die gevel
breedte uit de grondslagen hebben laten
vervallen, en alleen uitgaan van de belast
bare opbrengst van het gebouwde eigen
dom, zooals die door de kadastrale leg-
Ingezonden Mededeelingen.
ELST BIJ ARNHEM.
gers woi-dt aangewezen Het zou zeker
wenscheüjker zijn als men de werkelijke
huurwaarde kon nemen, want het is be
kend dat bij de laatste herziening de
belastbare opbrengst der gebouwde eigen-
dommer hier ter stede te hoog is opge
dreven. We vreezen echter dat in de
praktijk die maatstaf van werkelijke
huurwaarde tot veel moeilijkheden zou
aanleiding geven.
Maar daarentegen missen we in liet
huidig voorste! een tegemoetkoming aan
de bedenking dat de belasting oneven
redig zwaar drukt op winkelhuizen, om
dat de huurwaarde hiervan meestal hoo-
ger is dan die van gesloten huizen van
dezelfde grootte En dit gemis is des te
opmerkelijker omdat in 1904 B. en W.
dat bezwaar wèl erkend hebben
In hun oorspronkelijk voorstel werd
er toen niet van gesproken Maar naar
aanleiding van het rapport der commissie
van financiën merkten B. en W. op dat
aan 'dit bezwaar „misschien zou bunnen
worden tegemoet gekomen door te be
palen dat voor winkelhuizen de belasting
zal berekend worden naar der huur
waarde of alleen naar de hum-waarde
van het gedeelte dat voor woning be
stemd is."
We vinden daarvan niets terug in het
voorstel dat thans is ingediend. Ook geen
verklaring waaróm men dat denkbeeld
nu liet varen.
Dit voorstel bepaalt een maximum van
3 pet. der belastbare opbrengst van ólle
huizen, niet uitzondering alleen van die
waarvan de belastbare opbrengst minder
dan f 150 bedraagt, en van eigendommen
die gedurende het gelieele jaar niet ver
huurd of bewoond zijn, en voorts van
eigendommen van gemeente, diaconieën
en armbesturen.
Die vrijstelling van de kleinste hui
zen beneden f 150 hum- zal wel geschie
den de sobere toelichting geeft ook
hiervan geen reden op omdat men de
arbeiders niet te zwaar wil belasten. Men
kan er ook zeker van zijn, dat als men
die huizen wèl belastte, de belasting
ook heel spoedig op de huurders zou
worden verhaald. En we vermoeden ook
wel dat de f 3 voor een huis van f 100
huur en (de f 4.50 voor |een liuis van f 150
zouden worden omgezet in een algemeen
dubbeltje per week meerder huishuur.
En waar al zoo scherp met centen
moet gerekend worden, zou ook datwe-
kelijksche dubbeltje drukken.
Maarmoet men nu naast die con
cessie aan de arbeiders geheel en al dc
onbillijkheid jegens anderen vergeten, al
zijn die anderen, met name de winkeliers
welgestelder? Een winkelier heeft voor
zijn zaak een huis van hooge huurwaarde
noodig. Dat is een bedrijfsvereischte.
is het dan billijk dien bedrijfsfaclor te ge
bruiken voor verhoogi.ng van zijn belas
ting?
Wat ten slotte de bestemming der
belasting betreft, ja, daartegen zal wel
niemand bezwaar hebben.
Ons slraatplaveisel i s erbarmelijk en
iedere verbetering zal geloofd worden.
Uit den bijgevoegden staat zien we dat
het de bedoeling is de Lange en Korte
Delft te bestraten met Quenastkeien, en
de voetpaden met nieuwe klinkers.
De vraag werd ons gedaan, of het nu
niet 't goede oogenblik is, aan asfaltee
ring dier hoofdstraten te denken
We kunnen zelf niet beoordeelen in
hoever de kosten in verband met de
duurzaamheid van asfalt aan een derge-
lijk plan de voorkeur zouden doen geven
i boven een keibestrating. Maar we bren
gen hier de vraag over, in do hoop dat
zij overwogen zal worden in den Raad
't Zou wat zijn: zoo van de hobbelige kei
en op een glad asfalt!
DE STATENVERKIEZING TE
ZIERIKZEE.
Dinsdag moeten'de kiezers van Zievik-
zce de plaats aanvullen, in de Provinciale
Slaten opengevallen door den dood van
den heer J. H. C. Heijse.
We behoeven de vrijzinnigen van dat
district wel niet aan te sporen tot trou
we opkomst om te verhinderen dal deze
verkiezing een herhaling is van de treu
rige geschiedenis in Middelburg. De vrij
zinnige fractie in de Staten telt nu 19
leden, die der x*echtschen 21 en dan nog
de heer Van Dalsum Blijft Zierikzee links
dan komen in 't gunstige geval de Staten
op hel doode punt, maar lean ook een
nieuwe tussclientijdsche verkiezing aan
de vrijzinnigen hun overwicht terug ge
ven. Draait Zierikzee oni, dan is de
positie voorloopig verloren.
De vrijzinnige kiesvereenigingen heb
ben zich vereenigd op den heer J. A. van
der Weijde. Men heeft in dien candidaat
een persoon die door zijn vroeger bur
gemeesterschap van Ellemeet en Eiker
zee, en door zijn betrekking van heem
raad in het waterschap Schouwen een
grondige kennis heeft opgedaan van het
bestuurswezen en van de openbare zaken
Bovendien is hij een vlot spreker, en zijn
oordeel wordt hoog geschat door allen
die met hem in aanraking kwamen.
Aan de Zierikzeesclic vrijzinnigen dus
de taak om trouw ter stembus te komen,
en de verkiezing te verzekeren van
J. A. VAN DER WEIJDE.
DE VRIJZINNIGE ROND.
In het jongste nummer van het „Vrijz,
Weekbl. voor Zeeland" geeft T. II. S(ie-
melink) een nadere beschouwing over het
onlangs door hem geopperd, en door
ons overgenomen denkbeeld ter oprich
ting van een vrijzinnigen Bond voor ge
heel Zeeland
Hij vraagt nog even geduld voor de op
richting van afdeelingen, maar bespreekt
nu nog enkele onderdeelen, allereerst
de medewerking van vrouwen
„Ik herinner mij, schrijft hij o aeen
visite bij mijn oud-oom, waar de man
nen achter hun sneeuwballetje zaten te
dampen en te rooken uit hun lange
Goudsche pijp, en druk de politiek be
spraken; de vrouwen echter zaten in
een kring op een hoekje van de tafel bij
de koffiepot (met )iun haakje isn breitje en
...zeiden mets. Moet de Vrijzinnige
Bond er nu ook zoo uitzien, een soort
mamien-rookcollege als van den ouden
Frits? Heelwaj, dat van de gemeenschap
uitgaat lijkt op die oude koffie-visite;
de vrouwen mogen meedoen, worden
soms gewaardeerd om koffie te zetten
maar zijn met recht op visite, vervullen
de rol die Paulus hun in I Cor. 14: 34
toedeelt; lees het maar eens na, doch
buiten mijn verantwoordelijkheid, want
ik ben getrouwd
Met die afscheiding kan de nieuwe
tijd en dus ook de vrijzinnige Bond geen:
rekening houden. Wij kennen geen vrou
wen, en ook geen mannen, maai- leden;
degene die werkt voor en aan de vrijzin
nige zaak is den Bond welkom, en wie
het meest werkt en vooral het meest takt-
vol is de uitverkorene; evenals in den
hemel waar noch man, noch vrouw is."
Vervolgens dringt hij aan op mede
werking der jongeren. We hebben geen
gelegenheid hier nog meer te citeeren,
maar bevelen alle vrijzinnigen de lezing
van dit onderhoudend geschreven arti
kel en trouwens van het heele week
blad aan 1
En in verband met die medewerking
van de jeugd dringt de schrijver aan op
vorming van jeugd-vereenigiugen, deba
tingclubs e. d., die wekelijksc-he bijeen
komsten houden ter ontwikkeling der jon
geren. In Friesland heeft men reeds veel
van die vereenigingen In Zeeland be
staat nog niets van dat soort leven. En
men kome niet met vijven en zessen aan
dat liet niet gaat. Waarom zou in Melis-
kerke niet kunnen wat in Krabbendijke
wel kan: het komt maar op den persoon
aan die in zoo'n dorp de kat bij zijn
staart durft pakken.
Dit de Pers.
Middelburg.
„De Vaderlander het orgaan der Li
berale Unie schrijft naar aanleiding van
de Statenverkiezing te Middelburg het
volgende
In Middelburg hebben de Statenver
kieziugen tot uitslag gehad, dat niet al
leen de anti-revolutionaire partij haren
zetel behield, maar dat de vrijzinnigen
zelfs een zetel verloren. En dal zoo
kort nadat de Statenverkiezingen van
Juni 1.1. Zeeland zoo goed als om heb
ben doen gaan; weinige maanden nadat
dc Kamerzetel voor dat district met
glans op de Rechterzijde was veroverd.
Dat dit ons leed doet, groot leed, is
schier overbodig op te merken. En
niet om de juichtonen, die daarover
in het clericale kamp opgaan, als ware
het gebeurde bewijs, dat er spijt in
den lande bestaat over het votum van
25 Juni 1.1dit plezier gunnen wij den
overwinnaai- gaarne, alleen wenschen
we dat die juichkreten zoo luid en ter
gend mogen zijn, dat ze den Middel-*
burgschen thuisblijvers, den lakschen
en tragen cvenvele dolksteken in het
hart zijn.
Het is weer de oude historie, voor
eene Statenverkiezing zijn vele vrijzin
nigen nog altijd niet geestdriftig te krij
gen; rijke vrijzinnige Middelburgers moe
ten het niet eens de moeite waard
gevonden hebben hunne terugkomst van
buiten één dag te vervroegen; het kwam
er immers op ééne stem niet op aan,
en dan - het ministcrie-I-Ieemskerk is
nu immers toch van de baan.
Zoo is het in 1907 ook gegaan in
Zuid-Ho!!and, waai- men thans gelukkig
zeer wakker is, en in de andere pro
vinciën, en de gevolgen zijn niet uit
gebleven. De uitslag van die verkiezin
gen hebben de Rechterzijde toen moed
gegeven voor den overval van 21 De
cember 1907; we zouden willen vra
gen of het thans weer deuzelfden weg
uit moet?
En om dat te voorkomen, moeten de
organisaties zoo worden herzien, dat
men ook voor de Statenverkiezingen
de mannetjes in zijn hand heeft, vooral
met het oog op de periodieke Slaten
verkiezingen van 1916, die dan niet
in hel gedrang zullen komen, doordat
ze met Kamer- en Raadsverkiezingen
tegelijk vallen, maar - onverwachte
gebeurtenissen uilgesloten de eenige
verkiezingen in dat jaar zullen zijn. En
men vergele niet, dat Overijssel en Zee
land dan om moeten, en dat Zuid-
Holland dan om kón; en dat reeds
enkel het omgaan van Overijssel en
Zeeland de Eerste Kamer zou beletten
de clericale tanden te doen zien, als
ze dat wilde; eene ontbinding toch zou
dan de verhouding in onzen senaat ma
ken tot 27 Rechts tegen 23 Links, en
die verhouding zou dezen talc van
volksvertegenwoordiging weer dwingen
zichzelf te wezen, en af te zien van
het spelen van een politieke rol, waarbij
dl-, Kuyper, als expresselijk daarvoor ge
ëngageerd, de leiding zou hebben.
Men doordringe zich toch in vrijzin
nige kringen van het denkbeeld, dat
de Statenverkiezingen, om den politie-
ken kant, die er aan zit, zeker niet van
minder gewicht zijn op dit oogenblik
dan de Kamerverkiezingen, en men
trekke uit het Middelburgsche geval alle
leering, die het geeft.
Uit Stad en Provineie.
Uit Middelburg.
Bij do gister gebonden herstemming in
district I voor den gemeenteraad was
de uitslag als volgt
Aantal kiezers 904, uitgebracht 635 stem
men van onwaarde 15geldig 620.
Hiervan verkreeg W. Hioolen (vr.) 312
stemmenW. A. de Rijke (a. r.) 3
stemmen.
Zoodat gekozen is de heer HIOOLEN.
(Bij de eerste stemming verkregen de
heer Hioolen 263, de heer De Rijcke 249,
en de heer v. d. Weel 141 stemmen).
Het volgend adres werd aan den ge
meenteraad van Middelburg gezon
den:
„Het Bestuur van den Bond Heemschut
tot behoud der schoonheid van Neder
land, vernam, dat bij Uwen Raad het
voornemen bestaat, de hoornen aan de
Korte Heerengracht te doen vellen. Een
deskundig onderzoek heeft aangetoond,
dat slechts vier van deze boomen in slech
ten toestand verkeeren Daar opgaand
geboomte zeer lot dc schoonheid ecnei-
stad bijdraagt, verzoekt het bestuur voor
noemd uwen raad met den meesten aan
drang, de boomen, die nog in goeden
staat zijn, te sparen, en alleen de vier bo
venbedoelde te doen vellen en door
nleuwe te doen vervangen
Uit Walcheren.
In de Vrijdag gehouden raadsvergade
ring van Koudekerkc waren tegen
woordig alle leden; een vacature.
Naai- aanleiding van een verzoek van
bewoners van den Nieuwen Vlissingschen
weg om verbetering der straatverlichting
stellen B en \V, voor vergunning te vra
gen aan de gemeente Middelburg om een
lantaarn te mogen plaatsen.
In het reglement van het burgerlijk
armbestuur moeten de volgende wijzi
gingen worden aangebracht: de secreta
ris-penningmeester wordt door den raad
benoemd, geschorst en ontslagen min
stens eenmaal per jaar wordt, de kas door
B. en W. opgenomen en nagezien.
Wijziging uren openstelling burgerlijken
stand. Dagelijks openstelling van 10—12
voorrn.Zondags van 8- 81/2 uur op ver
zoek van den belanghebbende
In de instructie van den gemeente
secretaris zal worden vermeld dat de
secretai «s Donderdag en Zaterdagmiddag
vrij heeft
Bij de behandeling der begrooling 1914
stellen B. en W. voor het salaris van
Burgemeester en secretaris in verband
met het aantal inwoners (3065) tebren
gen van f 850 op f 1000
De heer J. A Contant stelt voor deze
post op f 850 te Laten. De heer A. de
Lange stelt voor f 900 uit te trekken
Het voorstel-Contant wordt verworpen
met 4 legen 2. Het voorstel de Lange
wordt aangenomen zoodal het salaris
op F 900 wordt vastgesteld. Het voorstel
om het salaris van den ambtenaar van
den Burger], Stand te verhoogen met
f 50 en alzoo te brengen op f 200 werd
met 5 legen 1 stem verworpen. Het voor
stel om de jaarwedde van de veldwachters
te verhoogen met f 50 en f 15 vergoe
ding te verleenen voor het gebruik van
een rijwiel werd zonder hoofd stemming
aangenomen.
De reinigingsdienst werd vastgesteld
op f 420, waardoor de aschbakken in de
kom der gemeente zullen komen te ver
vallen en het vuil aan huis zal worden
opgehaald.
De post onderhoud wegen en voetpa
den, werd van f 380 op f 450 gebracht
op voorstel van A. de Lange voor het
verbeteren van den toestand der aarde
wegen.
Op voorstel van L. Vos zal aan het
opsnoeien van het hout streng de hand
worden gehouden.
De te innen hoofd, omslag werd be
paald op f 3900.
De begrooting is vastgesteld op
f 15078.54 met een post van onvoor
zien van f 279.
De raad besloot vervolgens de beta
ling van <le inkoopsom en het verhaal
op de gemeente-ambtenaren, in verband
met de Pensioens- en weduwen- en wee-
zenwet als volgt te regelen:
Voor de bijdrage voor de pensioenen
wordt van de op 1 Oct. 1913 in dienst
zijnde ambtenaren niets geheven, behal
ve van den burgemeester en secretaris
en wel voor eigen pensioen 3, voor we-
duwenpensioen 2 pet. Eenzelfde bedrag
zal geheven worden van de na 1 Oct.
1913 aangestelde ambtenaren
Van de bijdragen voor inkoop van
diensttijd voor 1 Oct. 1913 wordt niets
verhaald op de 1 Oct. 1913 in dienst
zijnde ambtenaren Het totaal aan bijdra
gen dat voor deze ambtenaren verschul
digd is, zal betaald worden in 40 annuï
teiten, berekend naar een rentevoet van
31/2 pet.
Uit Noord-Beveland.
Gistermorgen kwam voor de haven te
Colijnsplaat een nieuwe motorboot,
groot 226 ton, om suikerbieten te laden
voor Sas van Gent Volgens de Verordening
mogen in dezen tijd van 't jaar geen
schepen in de haven komen, grooter dan
220 ton, zoodat de toegang tol de haven
geweigerd werd. Daarop is de boot weer
vertrokken, doch op de Hompels bij hoog
water omhoog gevaren en blijven zitten
Blijft de Oostenwind zoo aanhouden, dan
is er alle kans, dat het vaartuig daar nog
wel een paar dagen zal blijven zitten
Op dezelfde piaat zit ook nog een aak-
