MIDDELBUMSCHE ('IH RUT.
iö6" Jaargang.
iUiS
Maandag
6 October.
BINNENLAND.
FEUILLETON.
CHRISTINE,
Bit tie Staatscourant.
Uit Stad en Provincie.
Kerknieuws.
Ktmss en Wetenschappen
236.
Deze conrant verschijnt d a g e 1 ij k s, «set uitzondering van Zon- e» Eeestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland lranco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 oent.
A d v e r t e n ti n bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn uan het bureau te bekomen.
AivertentiBn voor bet eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur
aau bet bureau bezorgd zijn.
Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meei
20 cent. Beclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betrefemie
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd bet Algemeea Advertontlc-Bnraa*
A. DE IiA HAR Az., N.Z. Voorbargvral 266, Amsterdam.
HERSTEMMING VOOR I»EN GE
MEENTERAAD.
Bij de herstemming in district 1 voor
den gemeenteraad te Middelburg Vrijdag
a s. bevelen wij de kiezers dringend aan
hun stem uit te brengen op den heer
W. HIOOLEN.
DE SAREKAT ISLAM EN DE KERSTE-
NINGS-PROPAGANDA.
De Nieuwe Courant is in de gelegen
heid gesteld een notarieele verklaring
openbaar te maken, 8 Juli jl. te Soera-
baja afgelegd door Raden Oemar Said
Tjokroaminoto, hoofdredacteur van de
Maleische courant Oetoesan Hindia; Raden
Tjokrosoedanno, particulier, en Raden
Hadiwidjojo, particulier, alle drie wo
nend te Soerabaja en behoorend tot de op
richters der vereeniging „Sarckat Islam"
Wanneer aan deze vereeniging rechts
persoonlijkheid was verleend, zou de
eerste comparant zijn opgetreden als vice-
president van liet Centraal Bestuur, de
tweede comparant als commissaris, van
dat Centraal Bestuur en de derde compa
rant als president van het Bestuur voor
Oost-Java.
In die notarieele verklaring leest men
om. het volgende:
dat zij als zoodanig, (d w. z. in boven
genoemde functies) reeds voor de Sare-
kat Islam zijn werkzaam geweest en daar
door met zeer veel Inlanders, die zich als
leden der Vereeniging hebben opgege
ven, in aanraking zijn geweest;
dat zij, comparanten, dus kunnen wor
den beschouwd op de hoogte te zijn van
de wordingsgeschiedenis van de Sarekat
Islam;
dat zij hierbij uitdrukkelijk als hun
stellige meening te kennen geven:
A. dat de wordingsgeschiedenis van
de vereeniging Sarekat Islam niets te
maken heeft met wat herhaaldelijk in de
Indische dagbladpers beweerd wordt, als
zou van overheidswege eenige pressie
worden uitgeoefend op het overgaan van
Mohamcdanen lot den Chrislelijken Gods
dienst;
B dal zij in hunne omgeving ook niet
bespeurd hebben, dat de juist bedoelde
pogingen (zoo die gedaan zijn) eenige ont
stemming onder de Inlanders hebben te
weeggebracht;
C. dat de Inlanders niet belemmerd
worden in de uitoefening hunner Mo-
hamedaansche godsdienstplichten en uit
den aard der zaak daarin ook niet be
lemmerd willen worden, doch dal als vast
en zeker kan worden aangenomen, dat de
vereeniging Sarekat Islam niet is opge
richt als een bolwerk legen den Christelij-
ken Godsdienst of tegen eiken anderen
godsdienst, welke die ook zij;
D. dal de bezieling van de zaak een
gansch andere is en wel voornamelijk
het verkrijgen door samenwerking, van
betere economische verhoudingen, zoodat
Javanen, Madureezen, Soendaneezen en
Naar het Engelsch.
door L. G. M-OBERLV.
20.
,,Ik wou mijn medaillon graag ilcrug
hebben", zeide zij met een poging den
moedigen toon van zooeven weer aan te
slaan „Ik heb geen lust het te veiv
koopen en indien u er mij geen geld op
wilt voorschieten dan is de zaak afge
daan
„Niet zoo gauw, niet zoo gauw'" riep
Tom terwijl hij de hand terug duwde
die zij weder uitstrekte naar het doosje.
„Hetgeen mijnheer Frank zegt is vol
komen waar - hoe kunnen wij welen
waar u dat medaillon vandaan haalt?
Hoe meer bezwaren u maakt het hier te
laten, hoe verdachter de zaak wordt. Als
u werkelijk zoo slecht bij kas is", ging
hij op ruwen toon voort, „neem dan aan
wat wij u aanbieden, vijf pond. Als u
het niet doet, zullen wij genoodzaakt
zijn er de politie bij te halen en
Totaal ongeschikt in haar onschuld om
te begrijpen dat de twee lafaards haar in
het nauw dreven; reeds afgemat door al
wat er dien dag was gebeurd en door
Maleiers, ieder naar vermogen medewer
kende tot den voorspoed, die ift"Ue laat
ste jaren niet in Indiê te miskennen valt,
ook daarvan meer voordeel zullen kunnen
trekken
E. dat de volken in hel Oosten in de
laatste jaren overal zijn vooruitgegaan,
waardoor ook een groot gedeelte der In
landers op Java zijn ontwaakt en begre
pen wordt, dat alleen door samenwerking
(allen door een band verbonden) resul
taten vodr den vooruitgang kunnen wor
den verwacht;
F dal de vereeniging het woord Is
lam in haren naam heeft opgenomen, om
dat de oprichters begrepen, dal dit hel
meest pakkend zoude zijn en daardoor
„de noodige band" verkregen werd, ter
wijl ook naast de bevordering van de ma-
terieele belangen der Inlanders, de veree
niging beoogt de bevordering van liet
Godsdienstig leven onder de Maliomcda-
nen-Inlanders, zonder dat een vijandige
houding tegenover andere Godsdiensten
behoeft te worden aangenomen.
Dit stuk zal vermoedelijk wel door Je
rechtsclie pers gretig worden aanvaard
als een bewijs dal alle beschuldigingen
van links over de kwade gevolgen van
de kersleningspogingen ongegrond zijn.
We mogen daarom wel reeds bij voor
baat in herinnering brengen dat door
links niet is beweerd dat die kerslenings
pogingen de eenige .oorzaak van de onrust
in Indië waren. De algemeene opleving
van de zelfbewustheid der inlanders in
Oost-Aziê is nooit ontkend. Maar wel is
beweerd dat de houding der door de re
geering meer dan vroeger gesteunde zen
delingen die onrust aanwakkerde.
In hel bovenvermelde stuk wordt nu.
ontkend, dat de oprichting van Sarekat
Islam daar iets mee te maken had. Het
is een gewichtige getuigenis voor Soe
rabaja Maar laat men niet vergeten dat
Java heel uitgestrekt is, en dat Sarekat
Islam over 'theele eiland zéér veel leden
telt, die maar al te vaak door andere be
weegredenen bewogen worden dan de
ontwikkelde leiders
Zooals de N. Crt. in 't licht stelde, is
het bovenvermelde stuk geheel in over
eenstemming met de reeds lang bekende
statuten der Sarekat Islam, zooals de lei
ders zich de beweging denken. Maar de
getuigenissen uit Indië over een anderen
geest bij de lagere bevolking zijn te talrijk
geweest, dan dal wij nu eensklaps de on
juistheid daarvan voor geheel Java zou
den aanvaarden op grond van een ver
klaring van drie leiders uit Oost-Java.
BOND VOOR STAATSPENSION-
NEERING.
Het Comité van Actie van den Bond
ior Staatspensionneering, ingesteld voor
de verkiezingen voor de Tweede Kamer,
heeft zijn verslag uitgebracht.
In algemeene trekken deelt het mede,
hoe er gewerkt is en met voldoening
maakt het melding van de resultaten van
den verkiezingsstrijd.
De ondervindingen, door het comité
bij zijn arbeid opgedaan, geven het aan
leiding eenige algemeene aanbevelingen te
doen aan den bond, b v. het benoemen
van vertrouwensmannen door de* federa
ties van afdeelingen, om onmiddellijk aan
het werk te kunnen gaan, als een nieuwe
verkiezing soms ïioodig mocht blijkenhet
slichten van afdeelingen in bepaaldelijk
genoemde plaatsen en vooral in distric
ten, die met inspanning kunnen worden
gewonnen of behouden (Dokkum, Steen-
wijk, Kampen, Apeldoorn, Ridderkerk,
Haarlemmermeer, Ridderkerk); het op
richten van districtsfederaties, de dis
tricten aangewezen als in de opgave van
de kiesdistricten voor de Tweede Kamer.
Voorts zegt hel verslag dal de bond
wellicht het oog zal moeten vestigen op
de Provinciale Statenverkiezingen Als de
Eerste Kamer blijkt een rem te zijn, dan
zal de invloed van den bond zich ook bij
de Statenverkiezingen moeten doen ge
voelen om Slatenleden gekozen te krijgen
die verklaren vóór Staatspensioen te zijn
en genegen zijn afgevaardigden naar de
Eerste Kamer te zenden, die er ook voor
zijn. Opmerkelijk is het dat enkele afdee
lingen uil eigen beweging al in die rich
ting werkzaam zijn geweest.
N. R. C.
Bjj kon. besluit:
is benoemd tot procureur-generaal bij
hel gerechtshof le 's-Gravenhage, mr. J.
J. L. van Hangest baron d'Yvoy, thans
advocaat-generaal bij den Hoogen Raad
der Nederlanden;
is benoemd tol advocaat-generaal bij
den Hoogen Raad der Nederlanden, mr.
L C Besier, thans substituut-officier van
justitie bij de arrondissemenls-rechlbank
te Amsterdam
Uit Middelburg.
Van de trouwe „Walchersche zakgids",
uilgever R M. Smits, Middelburg, is de
winterdienst 1913 verschenen. En zooals
altijd is ook weer deze uitgave verbe
terd en aangevuld.
Ten eerste is er bijgekomen de dienst
der electrische tram van Stad Vlissingen—
hel station; ten tweede de stoomboot-
dienst Walsoorden—Hansweert en de
tramdienst Hansweert—Vlake, en ten der
de de stoomtramdienst Hulst—Walsoor
den
Door de politie alhier werd aange
houden zekere Mdie nog eenige dagen
hechtenis te goed had. Hij gaf er echter
de voorkeur aan in de plaats daarvan de
-ervangende boete te betalen en werd
daarop weer op vrije voeten gesteld
Zaterdagavond omstreeks 9 uur kregen
R. en W. in een café aan de Pottemarkt
alhier twist De vechtpartij werd bui
ten hervat, waarbij R. door tussclienkomst
van een derde er voor bewaard bleef in
een open kelderluik gesmeten te worden.
vele dagen te voren, oververmoeid, slechts
gevoed als zij was werd zij door pani-
schen schrik bevangen. Voordat de ver
baasde mannen wisten wat zij in het
schild voerde, reikte zij over de toon
bank heen, greep Frank het doosje uit
de hand en vloog den winkel uit, de
straat op, met luid kloppend hart en wijd
open oogen van schrik.
Zij keek niet achter zich, zij liep maar
voort langs de straat, lette niet op de
vermaningen der voorbijgangers waar zij
legen aan stormdezij was zich haast
niet bewust dat er nog andere menschen
op de wereld bestonden Zij had maar
één wensch en dal was zoo spoedig mo
gelijk zich te verwijderen van die ellen
dige juweliers.
Zij lette niet op drukte op straat,
maar liep regelrecht de drukste punten
door. voort, voort, steeds voort, achter
volgd als zij was door haar angst voor
die mannen met him afschuwelijk glim
lachend gelach, die de politie misschien
al op haar af hadden gestuurd
„Ik kan niet bewijzen dat dat medail
lon van mij is", sprak zij hijgend in
zich zelf „Ik kan geen bewijs over
leggen dat ik het niet gestolen heb. Wat
kan ik zeggen als ze mij oppakken als
een dief?"
Die gedachte alleen deed haar nog
'harder loopen, ofschoon zij reeds uitge-
put was van vermoeienis en zij haast
Toen daarna W weer in het café was
gegaan trachtte R. daar ook weer bin
nen te dringen. Inmiddels was echter de
politie gewaarschuwd, die R. medenam
naar hel bureau op de Markt, waarna de
samengestroomde menigte uiteenging
We vestigen met een enkel woord de
aandacht op de Woensdag 15 October
te houden lezing met lichtbeelden over
Bretagnc, van dr B van Rijswijk, de eer
ste der serie voordrachten van de Open
bare leeszaalDoor iemand die den spre
ker elders hoorden werd ons gemeld dat
hij een aangenaam causeur is, die op po
pulair wetenschappelijke wijze zijn onder
werp behandelt
o
Uit Vlissiagen.
De heer J van der Eijk rijksklerk 3de
klasse bij de directe belastingen en accijn-
sen le Vlissingen is geslaagd voor
de 2de klasse
Het transportvaartuig „Vlissingen" is
hedenmorgen door den mist aan den
grond gevaren op de „Noorder Rassen",
doch met opkomend water zonder assis
tentie vlot gekomen.
Uit Walcheren.
Mei het oog op de a.s. gemeenteraads
verkiezing le Koudekerke (vacature
P. de Witte Cz.) voor de op 8 dezer
te stellen eandidaten is door de Kiesver-
eeniging „Gemeente Belang" gesteld Lein
Brasser, en door de anti rev. Kiesver-
eeniging Nederland en Oranje" Francois
Brasser
Uit Zuid-Beveland.
Zaterdag had een werkman, werkzaam
bij den bouw van het nieuwe gemeente
huis te 's Heer Arendskerke, het
ongeluk een balk op den voet te krijgen,
waardoor hij dien zoo ernstig bezeerde,
dat geneeskundige hulp moest ingeroepen
worden
Door den nieuwen burgemeester van
Krabbend ij ke den heer Jac. Welle-
en zijne eclitgenoote zullen alle
schoolkinderen onthaald worden Bij goed
weder zal dit op den dag na de installatie
buiten, anders in de verschillende scholen
gebeuren
o
Uit Th o lea.
Naai- ouder gewoonte kwamen j 1 Za
terdag, den dag van de St. Maartcns-
d ij k s c li e kermis, van heinde en ver
de handelaren in varkens weder naar
deze gemeente met hun levende koop
waar. Aangevoerd werden 510 biggen De
handel was levendig, want er bleven maal'
30 stuks onverkocht. De prijzen waren
hoog en liepen van f8 tot f 15
Uit Zeeuwsch .Vlaanderen O. D.
Toen Zaterdag j.l. bij den landbouwer
R, le Bosch kapelle een veulen met
een touw aan den nek rondliep, geraakte
geen adem meer had De zweetdruppels
stonden op haai- voorhoofd en toen zij
eindelijk in haar eigen kamer was ,zonk
zij op een stoel neder en beefde over al
haar leden.
Eenige minuten kon zij niets anders
doen dan met gesloten oogen en vaal
bleek gelaal op een stoel blijven zitten.
Zij haalde zwaar adem; iedere ademha
ling was een snik, maar langzamerhand
kreeg zij een gevoel van veiligheid en
zij stond op om de lamp aan te ste
ken, haar vochtige kleeren uit te doen
en naar bed te gaan. Al gaf juffrouw
Jones haar huurders niet heel veel de
kens, toch zou het in bed warmer zijn
dan op een kamer zonder vuur; en zij
durfde zichzelf de weelde niet veroor
loven van vuur in haar kamer, vooral
nu haar laatste hoop om aan geld te
komen vervlogen was.
„Want ik zal nooit den moed hebben
het medaillon een ander aan te bieden",
dacht zij huiverend, „de eerste de beste
tot wien ik mij wendde, zou misschien
de politie er bij halen En het was
ook misschien wel heel leelijk van mij
het medaillon van moeder te willen be-
leenen en toch ik geloof niet dat
zij er tegen geweest zou zijn als zij ge
weten had hoe vrceselijk arm haar
dochter was en hoe moeilijk het is
voor een jong meisje om haar brood te
verdienen en niet van honger te ster-
dit verward in een ploeg, zoodat liet dier
begon te rukken. De dochter vail R wil
de het losmaken, maar eensklaps trok het
beest zoo sterk aan, dat hel werktuig
kantelde, en zoo ongelukkig het meisje
tegen het been sloeg, dat een gapende
wonde het gevolg was, en hel lichaams
deel levens boven den enkel werd gebro
ken.
- Zondag werd te I e r s e k e de lieer
Ph Bom tot ouderling der Geref Kerk
gekozen met 1 stem meerderheid boven
den lieer W. Bakker.
Gereform kerken.
Beroepen te Nieuwvee» E.
Schaafsma te Lioessens
Evangelisatie der
Ned Hervormde kerk.
Benoemd tot evangelist te Steen A Stap
te Neede.
Wederom kom ik de aandacht vra
gen voor een uilvoering van gewijde
kunst, de derde reeds in het pas begon
nen winterseizoen. Het zijn Tilly Koenen,
de bekende allzangcres en Louis Robert,
organist der Groote Kerk te Haarlem, die
zich voorstellen Vrijdag 10 October in
de Nieuwe Kerk alhier gewijde kunst
ten gehoore te brengen.
Men zal zich herinneren, dat Mejuf
frouw Koenen, wier reputatie als kunste
nares alom verspreid is, verleden zomer
ook alhier optrad en toen grooten in
druk maakte
Uitgevoerd worden werken voor zang
van Bach, Handel. Schubert, Dubois, Verdi
e a. en orgelvoordrachten van Bach,
Handel, Franck en Bossi Zooals men
ziet, een hoogst belangrijk programma.
Ook op dezen avond meen ik dus met
nadruk de aandacht te moeten vestigen
A A NOSKE
- Gister heeft te Amsterdam plaats ge
had, de aangekondigde vergadering, uit
geschreven door de Ned. Tooneelkunste-
naarsvereeniging ter bespreking van in
zichten grieven en wensclien der tooneel-
spelers betreffende de Nederlandsche too-
neelkritiek Over het algemeen was de
ergadering een herhaling van de vorige
Er werden veel klachten geuit (waarbij
men speciaal eenige groote Amsterdam-
sche bladen op liet oog had) en een en
kele verdediging
Een besluit werd niet genomen De
voorzitter deelde aan hel slot mee, dat
thans de middelen nog niet genoemd
kunnen worden om veranderingen in den
toestand te brengen Bij de uitvoering
daarvan rekent het bestuur op aller
steun
Een gestoorde voorstelling
Gisteravond is de voorstelling in den
Schouwburg Frascati te Amsterdam
ven. En ik weel zeker dal dit o, een
massa geld waard is", riep zij droevig
uil, terwijl zij het sieraad nog eens uit
het doosje haalde en bij hel licht hield
Toen de groene glans van de steenen
schitterde voor haar oogen, was het of
de sombere omgeving van aanzien ver
anderde, zelfs haar eigen ellende ver
dween een oogenblik uit haar gedachten
Zij keerde terug iu het verleden te
rug naar moeders slaapkamer in dat dier
bare huis in Devonshire en de stem
van haar stervende moeder klonk haar
in de ooren. Door het open venster
uischte het lied van de zee, zich ver
mengende met het gonzen der bijen tus-
sclien de rozen die tot het venster toe, le
gen den muur opgroeiden en de kamer
vervulden met haar welriekenden geur.
En «en vogel had gezongen o!, hoe
heerlijk had hij gezongen dien laatslen
nacht van haar moeders leven, toen
Christine gevoeld had dat ook haar zon
nig leven voorgoed voorbij was.
„Lief meisje" hoe zacht had die
lieve stem geklonken! „ik kan niet
bij je blijven nu vader is heengegaan;
vader en ik konden niet scheiden.
Hij was alles voor mij alles. Het
droevige gevoel van oproerige smart dat
Christine als kind somtijds gehad had,
omdat de twee wezens, die zij het meest
van alles lief had, zoover van haar af
schenen te staan, zoo volmaakt goed
hun leven hadden kunnen leven zonder
haar. was bij Christine als jong meisje
weer opgekomen toen zij luisterde naar
die woorden van haar moeder Haar va
der en moeder gingen geheel in elkander
op. zij hadden volkomen genoeg aan el
kaar, zoodat hun kind een zeer onder
geschikte rol in hun leven vervulde En
daarvan had het kind een flauw besef
gehad
Bij al de smart die zij gevoeld had
toen zij aan hel sterfbed stond van haar.
moeder, had zij die onaangename ge
waarwording niet geheel kunnen over
winnen Haar moeder had nauwelijks een
gedachte over gehad voor de dochter die
zij op hel punt stond te verlaten, de
dochter die weldra geheel alleen zou
staan op de wereld De herinnering aan
haai- man vervulde haar geheel en al,
hij was haar voorgegaan naar het verre
land; met vreugde zou zij hem volgen.
„Je hen zoo jong", had de stervende
gefluisterd, terwijl reeds haar oogen bra
ken. en die oogen waren niet gevestigd
op haar dochtertje, maar op de blauwe
lucht, die zij uit hel venster zag. ,,er
zal later iemand komen die je noodig
heeft zooals Ronald mij noo
dig had en mij nog noodig heeft
(Wordt vervolgd;
