MIDBELBEBGSCHK 01 BUT.
w
156" Jaargang.
i»i«
Zaterdag
4 October.
Kameroverzicht.
Binnenland.
Ingezonden Hededeelingen.
TAMINIAU's
JAM
de BESTS.
üit de Pers.
Dit Stad en Provincie.
I". 235.
B«ze comrast vemhijnt A a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voer alle plaatsen in Nederland Iranco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
A d v e r t e n,t i fe'n bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Aérerteitiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags voor één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid eu Geldwezen, is gerechtigd het Algemeem Advertentie-Barunoi
A. DE LA HAK Az., X.Z. Voorburgwal 266, Amsterdams.
Dit nummer bestaat uit drie bladen en
•en Rinderblad.
EERSTE BLAD.
Tweede Kamer.
Zitting van .Vrijdag.
De Tweede Kamer kwam heden in zeer
korte zitting bijeen, eigenlijk voor niet
veel meer dan om van den voorzitter
te hooren wal door de centrale secties
is besloten en dat onveranderd goed te
keuren. Het spreekt wel vanzelf dat na
de behandeling der begrootingen niet
meer in de afdeelingen zal worden ver
gaderd, terwijl de openbare vergaderin
gen in het begin van November zullen
worden hervat om aanstonds aan te van
gen met de Indische begrooting en met
enkele kleinere wetsontwerpen, die van
urgenten aard zijn.
Voor echter de Indische begrooting aan
de orde komt zullen de afdeelingen nog
een serie wetsontwerpen hebben te on
derzoeken, waaronder die betreffende de
verstrekking van grond iaan landarbeiders,
de voorwaardelijke veroordeeling, het le
vens verzekeringsbedrijf, de woonwagens
en woonschepen, de keuring van vleesch
en de wetsontwerpen betreffende de re
geling en herziening der onderwijswetten
H. CL; L. O.; en M. O.; voor het mee-
rendeel dus werk van nuttigen aard, dat
in de neutrale sfeer ligt. Overwogen is
om ook het wetsontwerp-Schaper betref
fende den arbeidsduur te behandelen,
maar dit voornemen heeft men laten
varen in verband met de wijziging van
de Leerplichtwet, die de regeering in
overweging neemt.
Zander eenige opmerking werd door
de vergadering, die vrij druk bezocht
was, deze werkwijze goedgekeurd.
V. d. M.
DE VERKIEZINGSSTRIJD.
Indien, onze inlichtingen juist zijn, zoo
schrijft „De Vaderlander" dan is er in de
afdeelingen bij de algemeene beschouwin
gen over de Staatsbegrooting in ruime
mate van gedachten gewisseld over de
.wijze, waarop de verkiezingsstrijd in Juni
IJ. is gevoerd. Rechts moet de klacht ge
uit hebben ,dat Links „valsch gespeeld"
heeft, en Links moet het antwoord daar
op niet schuldig zijn gebleven.
Het blad vraagt echter ,of nu, na al het
geen; bi de Rechtsche pers reeds over
uitspattingen bij den verkiezingsstrijd is
gezegd, na al hetgeen Links daarop heeft
geantwoord ,en na hetgeen in Ide afdeelin
gen daarover moet voorgevallen zijn, we
dat onverkwikkelijk debat nog eens in
de Kamer zullen hebben èn tot ondermij
ning van het prestige in de Kamer, èn
tot de vestiging van den indruk bij het
Nederlandsche volk, dat men slechts
langs den weg van leugen en bedrog
volksvertegenwoordiger kan worden,' wat
toch zeker niet 't geval is.
Het blad wijst erop dat de overwon
nen Linkerzijde zich èn in 1901 èn in
1908 te hoog heeft geacht om zoo laag
niveau van debat te betreden
n. K. GE1TENFOKVEREENIGINGEN.
Het geeft een zekere voldoening
te bemerken dat men nu ook eens
van uit katholieke kringen tegen de
dwaasheid van het verkalholiceeren van
alle vereenigingsleveu opkomt.
De meedeeling in de St. Ct. van de
goedkeuring der statuten van: de „R. K.
Geitenfokvereeniging onder bescherming
van den H. Bernardus te Hoeven", doet
de R. K, „Limburger Koerier" vragen of
men nu inderdaad niet te ver gaat.
Dat men vercenigingen, die een gods
dienstig, een zedelijk, een politiek, een
sociaal doel of dergelijke beoogen, tot
Katholieke vereenigingen maakt, Ia
bonne heure, zegt 't blad. Maar waarom
moet nu in 's hemelsnaam een vereeni-
ging, die louter een stoffelijk doel en ab
soluut niets anders beoogt, en die ook
niet door gemengden omgang gevaren
voor ononlwikkelden aanbiedt, confessio
neel zijn? Moeten «we overgaan tot
Roomsch-Katholieke kanariebroedclubs,
Roomsch-Katholieke postzegelruilvereeni-
Roomsch-Katholieke dekhengst-
ELST BIJ ARNHEM.
en stierhouderijen, enz. enz
•Wie zóó in uitersten vervallen als de
oprichters van een R.-K. Geitenfokkerij,
maken ons, Katholieken, belachelijk in
het oog van andersgezinden èn. van
vele geloofsgenooten
Gezwegen dan nog er van, dat een
beestenfokkerij onder bescherming van
een Heilige, en met een geestelijk advi
seur, menig fijngevoelig Katholiek een
stuitende profanatie moet toeschijnen,
zoowel van het Hemelsche als van het
eerwaardig priesterambt."
Andere P a r l ij
ver houdingen.
De „Beukelaar", het orgaan van den
leider der Christelijk sociale partij (Van
de Laar), had onlangs betoogd dat an
dere partijverhoudingen wel nooit ver
kregen zouden worden, zonder Evenre
dige vertegenwoordiging. In antwoord op
een vraag van „Het Centrum", hoe het
zich eigenlijk die nieuwe partij-verhou
ding denkt, geeft het blad nu een nadere
beschouwing.
Het legt allen nadruk op het feit dat
Evenredige vertegenwoordiging heel den
politieken strijd wijzigt; dat van eenige
coalitie of concentratie dan ter stembus
geen sprake meer is. Er kan louter sa
menwerking zijn van de onderscheiden
groepen Kamerleden.
Thans ligt in Coalitie-verbreken, en ook
Concentratie-uiteenspatten, voor de ge
realiseerde en geconcentreerde partijen
altoos het groote gevaar En dit be-
heerscht ook den toestand in het Parle
ment. Wanneer de Christelijk-Historis-
schen Minister Talma en daarmede het Mi
nisterie Heemskerk hadden laten vallen,
zou hierdoor de Coalitie uiteraard zijn ver
broken. Ook straks ter stembus, met al 'de
daaraan verbonden gevolgen. Terwijl men
nu in ons Parlement ter Concentratie
misschien hetzelfde verschijnsel zal zien.
Misschien, wijl vooral de politiek der Vrij
zinnig-Democraten altoos vrij hoog stond.'
Bij Evenredige Vertegenwoordiging
wordt daarentegen de 'toestand in het
Parlement door geen Coalitie of Concen
tratie meer beheersclit. Wanneer dan de
Kamerleden van verschillende partijen
aanvankelijk samenwerken in steun aan
een bepaald Cabinet en straks een der
partijen niet meer tot samenwerken en
steun bereid is, waardoor het Ministerie
valt, zal -dit op den volgenden stembus
uitslag voor deze partij slechts geringen
of geen invloed oeefnen. En zoo blijft
men in zijn samenwerken volkomen vrij
staan.
Na invoering van Evenredige vertegen
woordiging zullen de feiten lot andere,
partijverhouding dwingen.
Na Evenredige Vertegenwoordiging im-
mers zullen de nu gecoaliseerden geen
51 zetels erlangen, terwij Vrijzinnigen^
Sociaal-Democraten evenmin een meer
derheid erlangen. Een paar zetels zullen
worden verkregen door mannen van
Christelijk beginsel, die zich verzetten te
gen de Coalitie-politiek. Men ga de cijfers
van de laatste stembus slechts na. Ter
wijl niet mag vergeten, dat bij deze stem
bus sommige kiezers uit vrees voor de
Vrijzinnigen aanstonds hun stem op den
Coalitie-candidaal uitbrachten, terwijl zij
bij E, V hun stem zouden geven aan een
man van Christelijk beginsel, die zich
verzet tegen de Coalitie-politiek.
Bij een zoodanige samenstelling der
Tweede Kamer, zou echter noch een Co
alitie- noch een Vrijzinnig Cabinet kun
nen optreden. En in deze samenstelling
zou geen Kamerontbinding wijziging bren
gen. Derhalve zou dan wel öf een sociaal-
conservatief M een sociaal-vooruitstre
vend Cabinet moeten optreden, dat zoo
wel bij een deel der huidige Rechter
als bij een deel der huidige Linkerzijde
steun vond.
Voor een sociaal-vooruitstrevend Cabi
net ware dan ,veel arbeids. (Wij "willen kor-
ielijks noemen: Sociale verzekering,naar
welk stelsel dan ook met breede vrijstel
lingen voor de lage loonen en goede uil-
keering, de vermeerderde staatsuitgaven
enkel te vinden door belasting naar
draagkracht, afschaffing van den suiker
accijns, verbetering der arbeidsvoorwaar
den van allen die voor de Overheid werk
verrichten, regeling der rechtspositie ter
vastlegging van de geestelijke vrijheid van
allen, die in Overheidsdienst zijn, over
name door de Overheid van bedrijven,
die daarvoor geschikt blijken, reorganisa
tie van het leger in nationaal-sociale lijn.
Om dit nu slechts aan te stippen. En
naast dit alles, zoo Grondwetsherziening
nog was uitgebleven, invoering van alge
meen kiesrecht voor mannen en gedeel
telijk vrouwenkiesrecht.
♦Zulk een sociaal-vooruitstrevend Cabi
net zou dan steun moeten vinden bij een
deel der Anti-Revolutionairen, een deel
der Roomsch-Katliolieken, een deel der
Unie-Liberalen Terwijl Vrijzinnig-Demo
craten, en ook onze kleine groep van
Christelijk-Socialen in hun geheel een
zoodanig Cabinet steun zouden bieden
.Van Sociaal-Democraten was eveneens
krachtige steun te verwachten, voor zoo
ver deze dan door de Sociaal-Democratie
geboden wordt. Dai E. V. aldus in ver
schillende partijen een wigge zou kun
nen drijven, hebben wij reeds eerder
aangegeven.
Een sociaal-vooruitstrevend Bewind is
thans eisch. En alleen E. V. kan ons hier
toe brengen. Doch dit sluit geenszins uit,
dat een tijd kan aanbreken, wanneer
samenwerking in het Parlement eisch
wordt van alle mannen van Christelijk
beginsel. In steun van een bepaald Ca
binet. Eu ook dit 'zal dan bij Evenredige
Vertegenwoordiging mogelijk blijken, maar
zonder al het bezwaar dat de huidige
Coalitie-politiek aankleeft.
Zoo ligt in Evenredige Vertegenwoordi
ging de mogelijkheid tot andere, tot wis
selende partijverhoudingen. De uitweg uit
het politieke moeras van Coalitie en Con
centratie.
Uit Middelburg.
De Commissaris der Koningin, mr.
Dijkmeester, heeft heden met verlof de
stad verlaten tot Dinsdag 23 Octo
ber as.
Geslaagd voor rijksklerk 2e klasse, P.
W. Ornée te Vlaardingen vroeger te M i ri
de 1 b u r g.
Uit Vlisaingea.
In het „Weekbl. van den Bond van
Gemeente-ambtenaren" wordt melding
gemaakt van een schrijven van God. Sta
ten van Zeeland aan den minister van
binnenlandsche zaken, in overweging ge
vend om den gemeenteraad van Vlis-
s i n g e n uil te noodigen art. 44 van het
reglement van orde in te trekken. Dit
artikel luidt:
„De stemming is nietig, indien het
getal behoorlijk ingevulde stembriefjes
niet grooter is dan de helft van dat der
tegenwoordig zijnde leden
Ged. Staten betoogen dat in de gemeen
tewet niet, zooals wel in de Prov. wet ge
schiedt, een uilzondering is gemaakt op
het, trouwens alleen voor zaken geldend
beginsel, dat alle besluiten bij volstrekte
meerderheid der stemmende leden wor
den opgemaakt Onder verwijzing naar
de door J N. Elenbaas daarover ontwik
kelde leer meencn Ged. Staten dat de
gemeenteraad aan den wettelijken regel
gebonden is.
De minister antwoordde echter 4 Sept.
geen voldoende termen aanwezig te ach
ten om aan te dringen op intrekking van
genoemd reglement.
„De meening van prof. Oppenheim, dat
het den gemeenteraad vrijstaat een der
gelijke bepaling vast te stellen, schijnt mij
met genocgzamen klem toegelicht om van
een vernietiging te weerhouden."
Naar wij vernemen ligt het in het voor
nemen van den Minister van Marine den
afhaaldienst bij hel Nederlandsch loods
wezen te Vlissingen niet te ver
warren met den reede-dienst te Vlis
singen te doen uitoefenen door motor
schepen Te dien einde zouden de z g.
stalletjes vervangen worden door drie too
torschepen van 20 Meter lengte, die
een 10 mijlsvaart loopen.
Reeds zijn van verschillende modellen
teekeningen vervaardigd. De bedoeling is
ook met deze schepen sleepdienst te ver
richten
Ten behoeve van den Belgischenloods-
dienst ter reede, is gisteren hier aange
komen een 2e motorboot
Wegens den grooteu doorvoer van beet
wortelen op de stations der Zeeuwsche
lijn zullen vanaf Maandag 6 dezer twee
extra beetwortelentreinen loopen tus-
schen Vlissingen en Roosendaal
o
U i t Zuid-B eve la ad.
Men schrijft ons uit Goes.
Heel hoog in de lucht is het nu in
orde. ik bedoel dat het uurwerk en het
klokkenspel van den stadstoren na een
vrij lange obstructieperiode op hun ver
haal zijn gekomen.
Obstructie hier in den zin van stop
zetten der herstellingswerken, wegens
bisbilles met den eersten aannemer, die
zich, blijkens uitgebrachte rapporten
door deskundigen een al te luchtige, te
vrijmoedige opvatting van de hem toe-
ertrouwde taak had.
Thans gaat en slaat het torenuurwerk
zooals het behoort en het carillon, hel
klingelt en schalmeit weer zuiver van
toon en onberispelijk van rythme
Er gaat van het klokkenspel een eigen
aardige bekoring uit voor het oor, al is
het ook, dat men dag in dag uit op ge
zette tijdstippen, gedurende een heel
jaar vaak, dezelfde aria's komt te hooren.
Wij hopen, dat nu ook een meester
hand op de marktdagen het carillon
zal gaan bespelen, en geen oefeningen,
als met één hand op de piano, ten beste
zullen gegeven worden, welk twijfelachtig
genot ons eenigen lijd werd opgedrongen.
Het klokkenspel vooral vraagt, wil het
tot zijn recht komen, een kunstenaar in
het vak, anders wordt het een nietswaar
dig, vulgair geklepel.
Als nu eens in 1915 maar dit is
toekomstmuziek, bij liet herdenken van
het 5-honderdjarig bestaan van de stad
Goes, een hymne met beiaardspel kon
uitgevoerd worden.
Er kan alvast over gedacht worden,
het zou werkelijk een subliem nummer
voor een feestprogram zijn!
Wij hopen dan meteen, dat in dat ju
beljaar ook wat laag bij den weg gelegen
met name de straten, in harmonie
zal zijn met de reine klanken van het
carillon.
Op 't oogenblik zijn de straten in ons
stadje alles behalve rein; reeds sedert
geruimen. tijd; ze hebben een treffende
overeenkomst met de aarden polderwe
gen in het najaar, in het regenseizoen,
vanwege de laag slierige klei of slijkerige
grondsoort, die de herbestratingen be
dekt.
Zonder anders den voet te willen zet
ten op een terrein, dat ons vreemd is,
zijn wij thans in de noodzakelijkheid ge
komen zulks te moeten doen nl. op het
slraatmakersterreiri, en men houde het
ons ten goede, dat de hierop gezette
oetstappen geen aangename herinnering
aan het schoeisel achterlaten
Een ongevraagd advies, en dan nog
wel van een leek, wordt in den regel
niet vriendelijk ontvangen; toch willen
wij het erop wagen het te geven en dit
advies is kort: gebruik zand en geen
slijkmassa om over het bestratingswerk
te strooien.
In liet vervolg de herbestralingen
zijn hier nog niet afgeloopen zal men
daardoor aan een redelijken wensch van
voetgangers en fietsrijders gehoor geven
en de zindelijke huisvrouw zal u, mijn
heer de gemeente-bouwmeester met een
extra-vriendelijk glimlachje beloonen en
zulk loon is altijd zoel, niet waar?
Als de vrouw een rechtstrecksche slem
in het kapittel had in gemeentezaken, zou
zij nu zeker met een interpellatie bij den
Raad komen over de toegepaste slijk-
methode bij liet verrichten der bestra
tingen
Hoog in de lucht klinken er reine klan
ken, op de straten zijn er daarentegen
ophoopingen van onreinheden, waar een
Hercules een dankbaar werk zou te ver
richten hebben, al zijn deze onreinheden
ook van anderen aard dan die in den
stal van koning Augias in den ouden tijd
Vrijdagavond hield de afd 's-Heer
Arendskerke van den Bond van
Staatspensionneering een algemeene ver
gadering. Uit het verslag van den pen
ningmeester bleek dat de rekening van
het vorig jaar sloot met een batig saldo
van f 9.35 Tot bestuursleden werden ge
kozen de heeren J. v d Mooie Dz. en
Chr. M. van Iwaarden, die later door het
bestuur lot voorzitter en penningmeester
werden aangewezen
In de Vrijdag gehouden raadsvergade-
van E11 e w o u t s d ij k werd goedketu ing
gehecht aan de gunning van de werk
zaamheden in de openbare school, aan
den minsten inschrijver Jan Vcrheijke al
daar voor de som van f 1900
Betreffende de pensioenregelingen-voor
gemeente-ambtenaren en hunne weduwen
en weezen werd besloten om de gelieele
inkoopsom wegens vroegere diensten der
ambtenaren geheel voor rekening der ge
meente te nemen en om van de thans in
dienst zijnde ambtenaren te heffen een
bijdrage van 2 procent voor eigen pen
sioen en 2 procent voor weduwen en wee
zen-pensioen In verband met dit besluit
werd genomen oen besluit tot aanvulling
van de gemeente-begrooting 1913.
De heer J N. Molhoek, vroeger volon
tair ter secretarie te E11 e w o u t s d ij k,
daarna secretarie-beambte te Uithuizen,
is benoemd tot adjunct-commies te Wor-
merveer.
ïn de Vrijdag te Baarland gehouden
raadsvergadering was afwezig de heer.
De Jonge. Ten opzichte der regeling van
de pensioen-bijdragen van gemeente-amb
tenaren deed de lieer Van Damme het
voorstel op de gemeente-ambtenaren te
verhalen 1 °,o van den inkoop, 2 <y# voor
eigen pensioen en 4 oj0 voor weduw- en
weezenpensioen De lieer Van Damme wil
de gemeente-ambtenaren op een lijn stel
len met de onderwijzers
De heer Mol was het niet met Van
Damme eens, daar bij de salarisrege
ling van den onderwijzer rekening is ge
houden met de storting voor 't pensioen
hetgeen bij de ambtenaren niet is ge
schiedt De heer Mol stelt dan ook voor
alles ten laste van de gemeente te bren
gen. De heer Schout stelt voor enkel
4 o/0 van het weduw- en weezen pensioen
op de betrokken ambtenaren te verhalen.
Het voorstel-Van Damme werd ver
worpen met 4 tegen 2 stemmen. Even
eens 't voorstel-Mol met 4 tegen 2 en ten
laatste werd ook hel voorstel-Schout met
4 tegen 2 stemmen afgestemd. De voor
zitter deelde mee, dat, indien er geen
voorstel wordt aangenomen, volgens de
wet alles ten laste van de gemeente komt.
Niemand kwam meer met een voorstel.
De candidate» voor de vacature in den
raad te Krabbend ij ke door het over
lijden van den heer Sonke, zijn: D Ja-
eobusse en A. Hirdes.
Het inhuldigingsfeest van den nieuwen
burgemeester van Krabbendijke is vast
gesteld op as. Donderdag De tijd tot
voorbereiding zal goed besteed worden
We kunnen dit gerust zeggen.
Vrijdag stootte een 1-jarig meisje
te I e r s e k e bij ongeluk een kan met
kokende koffie, die op een petroleumtoe-
stel op een kastje stond, omver Het kind
kreeg de koffie op het hoofd en het
gelaat, wat hevige brandwonden veroor
zaakte die den geneesheer heel wal moei
te veroorzaakten. Het kind lijdt zooveel
pijn dat het lot heden de toedracht der
zaak nog niet heeft kunnen vertellen. De
moeder was in de kamer maar heeft niet
gezien waardoor de kan kantelde.
Uit Noord-Beveland.
Vrijdag hield de gemeenteraad van C o-
1 ij n s p 1 a a l een openbare vergadering
waarbij alle leden tegenwoordig waren
Naar aanleiding van een schrijven van
Ged. Staten over een wijziging in het
reglement in het burgerlijk armbestuur
werd in dat reglement een bepaling opge
nomen, dat minstens één keer per jaar
boeken en kas zullen opgenomen wor
den door B. on W
Besloten werd voor den inkoop van
pensioen voor burgerlijke ambtenaren al
leen dat deel bij te dragen, waartoe de
wet verplicht.
Aan den ambtenaar ter secretarie werd
een bezoldiging toegekend van f 150
's jaars
De jaarwedde van den gemcenteveld)
wachter werd met f 50 verhoogd en ge
bracht van f 450 op f 500.
Verder werd besloten een arbeider aan
te stellen, belast met het onderhoud der
haven, tegen f 400 's jaars.
Aan den veerschipper te Cats werd tot
wederopzeggings toe een jaarlijksche
subsidie verleend van f 50 voor den nieu
wen motordienst.
Nog werd besloten 30 opcenten te hef
fen op de personeele belasting.
