1
Bergen op Zoom in hot voorjaar gehou
den, met den voorzitter, secretaris en
bacterioloog, had hel resultaat, dat ook
dit college genegen is zooveel mogelijk
mede te werken om den bestaanden
slechten toestand op te heffen. Naar aan
leiding dier bespreking werd door het
stuur aan don minister voorgesteld een
onderzoek in te stellen over de mogelijk
heid en kosten al liet water thans door
Bergen op Zoom geloosd, te brengen
langs eon kanaal of buizenleiding naar de
NV e s ter-Schelde
In verband met dit voorstel werd dooi
den minister een post op de begrooting
voor 1913 gebracht.
Uitgereikt werden .79220 cerlifieaten le
gen 79945 in 1911.
In Februari had do zandzuiger Java,
bestemd voor Indië, op een proeftocht
in de Zandkreek, groote schade toege
bracht aan de pachters der aldaar gele
gen perceelen Nadat het bestuur hiervan
den' minister had in kennis gesteld, is
door diens tusschenkomst verkregen, dat
vanwege het departement van koloniën de
schade ten bedrage van ruim f 5000 is
vergoed.
fie op 30 September 1911 geleden
schade bezorgde hel bestuur heel wat be
slommeringen, omdat al spoedig gebleken
was, dat in den eersten schrik de vis-
schcrs ter goeder trouw schromelijk had
den overdreven, terwijl, toen later bleek
dat op vele perceelen de mossels zich
weer naar boven hadden gewerkt, toch
velen die foutieve opgaven tegen beter
welen in volhielden me! de kennelijke be
doeling om van den staal pachtremis en
uitstel te krijgen, en van de openbare lief
dadigheid (het prov. watersnood-comité)
contanten
Een zeer uitvoerig onderzoek in hot
najaar van 1911 en den winter van 1912
in alle districten dagelijks (uitgevoerd, leid
de tot een lijvig rapport van den voorzit
ter, waarmede ons bestuur zich in de
April-vcrgadering vcrcenigde.
De minister bepaalde zich overeenkom
stig het 'advies van het bestuur tot uitstel
van betaling der op 1 Mei 1912 versche
nen pachten lot 31 Augustus 1912 zon
der bijbetaling van renten. Niettegen
staande een regen van adressen daarom
trent ontvangen, waarin de meesten poog
den te betoogen, dat wel schromelijk was
overdreven, maar juist ieder adressant
van zich zeiven constateerde dat hij dit
niot had gedaan, werd die beslissing ge
handhaafd tol groot nut voor de publieke
moraliteit
Aan Zijne Excellentie den minister van
landbouw, nijverheid en handel, werd ge
adviseerd de maat 'op hot met 1 Juni
1913 niet te brengen op 20 cM maar
hoogstens op 18 cM.
Daar de eindtermijn van alle verpach
tingen naderde, werd de Ycrsche en Berg-
sehc bank hermeien en opnieuw in kaart
gebracht. Hetzelfde geschiedde met de
Oostcr-Sehelde NV. D en de Zandkreek.
Op de gevaren van de oprichting eencr
suikerfabriek te Goes, die haar water zou
brengen in de Oosfer-Schclde, werd ge
wezen, zoodat dit plai aanvankelijk is op
gegeven.
Slot volgt.
Onderwijs.
B en NV. van V1 i s s i n g e n en de
directeur der H. B. S. en 1/ S.
Het blijkt dal er een zeer gespannen
verhouding bestaat tusschen die twee.
Het adres door den heer J Coster, di
recteur der H. B. S. en der II S., aan
den gemeenteraad verzonden, en waar
over wij in ons vorig nummer een kort
bericht der VI. Crt. overnamen, is in zijn
geheel opgenomen in do VI. Crt. van gis
teravond.
liet stuk, dat meer dan zes kolom in
genoemd blad beslaat, bestaal in hoofd
zaak uit drie declen le een klacht dat
de heer J. Brander, die als lepraar in de
staathuishoudkunde oorspronkelijk be
noemd is op een salaris van f 100 per les
uur, thans vernam dal hem slechts een
salaris van 1 100 voor 2 uur zou worden
toegekend2e. een overlegging van die
correspondentie, in .Mei en Juni van dit
jaar tusschen den heer Coster en B en
NV. over de benoeming van den heer
Bartstra tot buitengewoon leeraar in liet
Engelsch; en 3e eenigc klachten over
de vertraging in het fiatlccren door B
en NV der voor de scholen aangevraagde
benoodigdheden
De eerste kwestie komt op 't volgende
neer
In de drie voorafgaande cursussen werd
aan den heer Brander sleeds een ver
goeding toegekend van f 100 per lesuur
Deze maand kreeg hij meedeeling dal bij
raadsbesluit van 2 Sept. hij benoemd was
op een jaarwedde van f 100 voor 2 les
uren.
„De betrokken leeraar, zoo deelt do
heer Coster verder mee, had plan dc be
noeming op deze voorwaarde niet weer
te aanvaarden, voor de eer te bedanken
maar heeft dit niet gedaan om meer dan
één reden; vooreerst verklaarde de NVcl-
houder van Onderwijs niet te weten, dat
de benoeming geschied was tegen een be
zoldiging van f 100 voor 2 lesuren en le
gelooven aan een vergissing en bovendien
antwoordde de Burgemeester op een dooi
den leeraar gedane vraag, dal deze geen
haast behoefde te maken met te bedan
ken voor de opdracht, daar de zaak"door
B. en NV. nog eens zou overwogen wor
den.
NVaar wijzen deze uitlatingen op? Men
zou geneigd zijn te denken dat zij geloof
den aan een vergissing, maar daar tegen
over staat de pertinente verklaring van
den Secretaris der Gemeente, dat van
vergissing geen sprake was, maar dc re
ductie lol (de (helft piet opzet gebeurd was,
De heer Cosier vraagt nu aan den
Baad dezen knoop te ontwarren
Het tweede deel van hel adres de
overlegging der correspondentie betref
fende den leeraar Bartstra, heeft vol
gens adressant ten duel het feit te recht
vaardigen dal hij zicli rechtstreeks tol
den Baad wendt, met voorbijgaan van B.
en NV.
Met is in de eerste plaats een ruim
drie kolom lang schrijven door den heer
Coster 3 Mei j I aan B. en VV. verzon
den, en betreffende het gebeurde hij de
23 Augustus van 't vorig jaar gedane be
noeming van den lieer Bartstra lol defini
tief buitengewoon leeraar in liet En
gelsch. Het betreft echter minder die be
noeming dan het oorspronkelijke door
B. en NV. gedane voorstel om den heer
Bartstra alleen aan de II. S. te benoemen,
daar de directeur anders le veel lessen
zou k,rijgen, en dan alle lessen aan de II.
B. S. zou kunnen blijven waarnemen.
Hel verder verloop dezer kwestie is
geweest dat in die raadszitting van 23
Aug. 1912 de benoeming eerst op voorstel
van den heer Stavcrman werd aangehou
den, en dat daarna de wethouder van
fabricage den directeur, die op dc raads
zitting aanwezig was, raadpleegde, waar
na de voordracht gewijzigd werd overeen
komstig den wensch van den directeur,
in dien zin, dal de hoer Bartstra voor
beide scholen werd benoemd
J-Iocwel dus de zaak naar hel inzicht
van den directeur was beslist, bestaat het
verdere schrijven uit een uitvoerige be
schouwing over liet verkeerde van de oor
spronkelijke voordracht van B. en NV
vooral wat betreft dat voornemen, hem.
dc directeur alleen aan de II B. S. te
doen les geven Ten slotte vroeg de heer
Cosier aan B en NV hem schriftelijk
mee te deelen, welke beweegredenen
m-n /-.ou acaen Handelen.
Daarop antwoordde B. en NV. als volgt:
„In antwoord op Uw hiernevens ver
meld schrijven deelen wij U inedc. dat
de benoeming van den heer Barlslra lol
leeraar in liet Engelsch aan de Hoogerc
Burgerschool en de Handelsschool ten
vorige jare heeft plaats gehad en dal wij
hel niet wenschelijk achten daarover op
nieuw correspondentie mol U te voeren
De heer Cosier meent dat een behan
deling als in dit antwoord niet bepaald
opwekkend werkt hij een laak die steeds
zwaarder wordt
F.n ten bewijze hoe er door „liet Stad
huis'' gehandeld wordt met de zaken
de II. B S, en H. S bolreffcnde, noemt
de lieer Cosier dan eenige klachten op.
Hel slot van hel adres luidt
„Verzuimen door „het Stadhuis" be
gaan en op rekening geschoven van on-
dergeleekende of weggedoezeld; hel la
ten wachten op een beslissing, waardoor
men ten laatste zelf moet beslissen; de
lijdensgeschiedenis van liet projectie-ap
paraat, de behandeling niet alleen ondor-
geteckendc, maar nu ook een tier leera
ren aangedaan, geven ondorgclcekende
het recht zich tol den Gemeenteraad te
wenden met het verzoek slappen te doen,
om in 't belang der school vooral, te ko
men tol een beleren toestand
Verschillende Berichten
Tc Amsterdam beeft Zondagmiddag
de jaarlijksche vergadering plaats gehad
van de verceniging van ambtenaren dei-
registratie en domeinen
Alvorens lot de behandeling van de ge
wone agenda werd overgegaan, hield de
heer R. de Bruyn Ouboter, ontvanger der
successierechten lo Amsterdam, een le
zing, waarin hij dc stelling verdedigde dal
oen in bedrij/s- en vermogensbelasting
gesplitste inkomstenbelasting, do voor
keur verdient boven een ongesplitste in
komstenbelasting
De lezing vond, naar de N. B. C. meldt,
veel bijval
o
ALG. NED. RUKSNYERKL1EDEV
BOND.
Dezer dagen wordt te 's Graveiihagc
een congres gehouden van bovengonoom-
den bond
Gisteren wijdde men langen lijd aan de
bespreking van weduwen on weczcnpon-
sioen
De secretaris meende, dal men van
premiebetaling niet geheel vrij zal kun
nen komen, maar dat daartegenover oen
loonsvcrhooging moet slaan, waaruit die
premie royaal zou kunnen worden be
taald.
Daartegenover werd de vrees uitge
sproken. dal een beweging niet dal doel
schade zou doen aan de algemeene loon-
aclie van den bond. Ook werd gezegd,
dal vele rijkswerklieden .liever geen pen
sioen hebben, dan dat zij van hun loon
nog premie zouden moeten missen. Ook
moet op vasle aanstelling worden aange
drongen.
Hel hoofdbestuur zal den looneiscli zóó
slcllcn. dal uil de verhoogde loonen de
premie kan worden betaald en tegelijk
lotsverbetering wordt verkregen Daartoe
zal het hoofdbestuur met de soc.-deni
Kamerfractie en enkele andere Kamerle
den overleg plegen.
Later kan dan in een buitengewoon
congres een besluit over deze kwesties
genomen worden.
Onder applaus verklaarde een afge
vaardigde Eerst een behoorlijke loonre
geling, dün premiebetaling en anders
nóóit I
Verschillende anderen sloten zich daar
bij aan, evenals bij den eisch van een
vaste aanstelling, omdat anders een werk
man, die jaren lang betaald heeft, ont
slagen kan worden, zonder dat zijn vrouw
en kinderen, als hij later komt te slcrven,
een cent ontvangt.
Ten slotte gar men gehoor aan den
wensch van het hoofdbestuur, om ten de
ze geen besluit le nemen. N. R. C.
Twee meisjes le Schiedam van on
geveer 18 jaar kregen Zondagavond twist.
Zij meenden blijkbaar niet beter le kun
nen doen dan dc kwestie uit te vechten.
Zij grepen elkaar in de haven, de hoede-
spelden werden gegrepen, terwijl een be
langstellend publiek er getuige van was
hoe de veer van een der dameshoeden
van den hoed verhuisde naar den grond.
Een paar hoeren scheidden de twistende
wier chique wel eenigszins geleden had.
Toen Maandag de staalsspoorlrein
van 1.35 uit Den Haag naar Gouda, als
naar gewoonte aan het station Nootdorp-
Leidschendam stopte, zoo vertelt de N
R. C was hel den reizigers, door den
stand der wagons op de spoorbrug on
mogelijk om uit te stappen.
De conducteurs, die den trein reeds
verraten hadden, beduiden den machinist
door leekens, dal hij wat op moest trek
ken En de trein werd opgetrokken en
wel lot liet volgend slation, Zoelcrmccr-
Zcgwnard toe, waar hij aankwam zonder
conducteurs en met de reizigers, be
stemd voor Nootdorp.
Eerst in Zoetcrmeer-Zegwanrt werd het
gemerkt. Daar werd een werkman aan
gesteld om lol Gouda als tijdelijk conduc
teur dienst te doen.
De heuschc conducteurs keerden mei
den eerst volgenden stoptrein naar Den
Ilaag terug.
Nabij de halte NVassenaar is Zondag
naar de N. R. C. meldt, een stoker van
den extra-trein, die de deelnemers aan
liet internationale pharmacculischc con
gres van Scheveningen (station 7,. II. E. S.)
naar Amsterdam bracht, met het hoofd
tegen een langs de lijn staande paal ge
slagen, toen hij even buite.n de machine
keek Hij viel van de locomotief en werd
nadat de trein lot slaan was gebracht,
voorloopig door enkele congressisten ver
honden. Vervolgens werd hij in een goe
derenwagon neergelegd, waar een der
ITongaarsclie afgevaardigden tol het Haag-
sclie station bij den bewustcloozen man
bleef.
In Den Haag werd de gemeentelijke
eerste-hulpdienst gewaarschuwd, waarop
de ziekenauto van dien dienst kwam, en
dr. Van Hoorn vaststelde, dat de man
hersenschudding had en verschillende
hoofdwonden. Hij werd mei de auto naar
het gemeenteziekenhuis vervoerd.
De congressisten, onder wie het onge
val groote deelneming wekte, hielden op
een boottocht naar het Muiderslot on
naar Marken een collecte voor den ver
wonden stoker welke ruim f 200 op
bracht
Op dezelfde lijn kwam verleden jaar
een reiziger, die uit liet raampje had ge
keken, eveneens met hel hoofd legen eeu
paal. Hij was op slag dood
Maandagmiddag zoo meldt dc N. II
C is van de brug aan de Scharrebier-
sluis te Amsterdam een stang afgebroken,
terwijl dc brug omhoog was om een hooi-
schip te laten., passeeren. De brug kon
toen niet omlaag en hangt vrij gevaarlijk.
Zondagmiddag is te Amsterdam, in
de le Spaarndammerstraat, een 8-jarigen
jongen, bij het afspringen van een wagen,
onder een der achterwielen geraakt, met
het gevolg, dat hij ernstig aan het hoofd
verwond werd en spoedig daarna over
leed.
De jockey, op wien naar ons vorig
blad meldde, uil wraak door zijn voorgan
ger hij Brussel een aanslag werd ge
pleegd, op het oogenblik, dat hij het lie
velingspaard van den dader bereed, is
niet doodgeschoten. Zijn toestand haarde
Zaterdag niet de minste onrust meer.
De dader, die Thomas Goulthurst heet,
verklaarde, dat hij niet op den ander ge
scholen, maar alleen hel paard gcëischt
jicefl, waarop deze onmiddellijk zou zijn
afgestapt Dc zoon van de eigenares dei-
paarden echter houdt vol, dat liet voorval
zich heeft toegedragen, als wij gisteren
meldden De dader is in hechtenis ge
steld
Kapitein Sanchez, de moordenaar
van Jalon, is ter dood, zijn dochter
Louise als medeplichtige, tot twintig jaar
gevangenisstraf, veroordeeld
Men vraagt zich te Madrid af of San
chez, idle een mooien conduite-staat
heen als militair, vergund zal worden ge
fusilleerd le worden. Men gelooft echter
algeéfjeen, dal dc moordenaar, daar een
eereraad hem van hel leger uitgesloten
heeft; niet meer als een soldaat be
schouwd word! en de straf van het
„paard of van de wurging zal onder
gaan, welke straffen in Spanje op gewone
misdadigers worden toegepast
Wft
IIET BLOEDBAD VAN MüHLHAISEN.
Latere berichten omlrent de lactiek
door NVagner te Mühlhauscn bij zijn
moord toegepast, stellen dezen in een
nog afschuwelijker daglicht. Tol in de
kleinste onderdeden blijkt hij zijn schrik
wekkende daad tc hebben voorbereid.
De „Köln. Zeitung" deelt daarover mee,
dat, hij zich na te Degerloch zijn geJieelc
gezin le hebben uitgemoord, met hel
werktuig van den moord in een handkof
fer verwijderde, terwijl hij zijn fiets aart
de hand meenam, Den koffer met het
werktuig nam hij mee in de spoorweg
coupé. de fiets werd in den goederenwa
gen geborgen. In een andere plaats had
hij een ontmoeting met een collega, zon
der dat hij een spoor van opwinding
loonde. Vervolgens nam hij een overweg
in de buurt in oogenschouw. want, al
dus bekende bij, ik had met de moge
lijkheid le rekenen, dal ik op dien tocht
van Mühlhauscn af vervolgd zon wor
den en moest daarom ook de bruggen
over dc Enz nauwkeurig kennen.
Daarop fietste NVagner weer terug naar
Mühlhauscn en steeg van het rijwiel om
zijn gruweldaad voor te bereiden fntus-
schen kwam een man voorbij, die hem
wat vroeg. Als hij, aldus weer NVagner,
mij langer had lastig gevallen, had ik hem
moeten neerschieteu NVagner liet daarop
fiets en rugzak liggen en trachtte de te
lefonische leiding te verbreken, om zoo
doende het bekend worden van zijn be
raamde moordpartij te vertragen en zelf
tijd tot ontsnappen le winnen.
Hij bleek echter zijn krachten over
schat te hebben. Ilij kon niet in de paal
klimmen en zou met het inslaan van
pinnen le veel tijd verloren hebben. Daar
aldus het doorvijlen van den draad hem
mislukte, kon naderhand Mühlhauscn een
naburige plaats le hulp roepen en was
hem de terugweg afgesneden, daar over
den weg, dien hij daartoe te nemen had,
de brandweer moest komen.
Men herinnert zich, hoe NVagner be
gon, met deze plaats op verscheiden pun
ten in brand te steken en tot dc revol
ver zijn loevlucht nam, toen bij des
wege achtervolgd werd.
Het bovenvermelde maakte het noodig,
dal NVagner zoo spoedig mogelijk zijn
plan volvoerde, als hij le rechter tijd
nog wilde ontsnappen 'langs een weg,
die hem vrij bleef.
Op hoe doortrapte wijze NVagner zijn
plan had voorbereid, blijkt ook daaruit
dat hij reeds ongeveer een jaar geleden
le Degerloch zijn pistool probeerde op
de schietbaan Nog zei NVagner, dal als
hem hel ongeluk niet had getroffen, dal
hij in zijn opgewonden toestand le
Mühlhauscn beide pislolen afgeschoten
had,hem het plan, om ook in do naburige
plaats Eglosheim le gaan moorden, gelukt
zou zijn
EEN ZEDENZAAK.
Een schandelijk feil is te Breslau ont
dekt.
De jiolilie deed daar onlangs een badin
richting sluiten, waar schoolmeisjes met
hoeren bedenkelijke ontmoetingen had
den. Twee en zeventig meisjes van tien
tot dertien jaar bezochten die inrichting
geregeld cn bedreven in tegenwoordig
heid van officieren, architecten en koop
lieden daden, waarvan enkele fotografieën
nauwkeurig het onzedelijk karakter vast
stellen. De ouders waren van het gedrag
hunner dochters op de hoogte on moe
digden deze ontmoetingen zelTs aan
Veertien personen zijn gearresteerd
Volgens de „Temps" took Duilsche bladen
maken van dit schandaal melding) hebben
niet minder dan 8 mensclien de hand
aan zich zelf geslagen. Onder deze laatste
treft men een officier, een politic-ambte
naar cn den eigenaar van de badinrich
ting aan.
VARIA.
HET AANTAL STEUREN IN HET
HEELAL.
Hel is een bekend feit, dat hel aantal
zichtbare sterren toeneemt met de kraclit
van den gebruikten kijker cn dat de vaste
sterren, die men op die wijze waarneemt,
zonder uitzondering uit zich zelf licht
gevende zonnen zijn evenals de onze.
Hoe veel donkere bij-planelen er kunnen
zijn. blijft ons geheel en al verborgen,
docii hel bestaan van satellieten is be
wezen.
Naar men weel worden de sterren naar
hun lichlkracht in klassen ingedeeld- de
lichtste zijn van de eerste, diegene, welke
men nog juist met liet blooto oog kan
onderscheiden, van de zesde grootte. Met
de zevende grootLe beginnen de teiesco-
pisclie sterren, wier aantal toenemend
grooter wordt, hoe sterkere optische
hulpmiddelen men te baal neemt.
De grootste op hel oogenblik beslaande
verrekijker met glazen lenZcn, nl. de
'10-duims Yerkes-refraclor, reikt tol aan
sterren van de 17de grootte, de 60-duims
spiegel-telescoop op Mount NV'ilson tot
aan die van dc 18de, en dc lionderd-
duims telescoop, die op het oogenblik
vervaardigd wordt, zal, naar verwacht
wordt, dc onderzoekers in staal stellen,
ook sterren van de 19de grootte waar te
nemen. Uil dé tellingen der sterren van
dc eerste lot dc negende grootte en uit
schallingen van de hoeveelheid der ster
ren op gedeelten van hel hemelgewelf
heeft men opgemaakt, dal door elkaar hel
veelvuldig voorkomen van sterren binnen
bepaalde grenzen vermeerdert, terwijl de
helderheid afneemt.
Deze gevolgtrekkingen blijven echter
onzeker. Misschien is wat hier vooraf
ging en volgt verscheiden lezers bekend:
men weet immers dat een landgenoot, dé
Groningsclie lioogleeraar Kapleijn zich'op
dit gebied eeu wereldnaam liceft ver-,
worvcn.
In de „Köln. Ztg." lezen we, dal pro
fessor von Seeliger iu München bevond,
dat over den geheelen hemel ongeveer
27 millioen zichtbare vaste sterren ver
spreid zijn en op grond van bepaalde een
voudige berekeningen kwam hij lol de
gevolgtrekking dat het gelicele aantal
sterren tusschen 41 en 64 miljoen kan
bedragen. In de grootste kijkers zijn op
verre na niet zoo veel sterren zichtbaar
als op de plaat van de fotografische te
lescoop: op deze verschijnen dus dc ster
ren, die geen menschelijk oog ooit aan
den hemel heeft gezien.
Aan de fotografische opname van den
heelen sterrenhemel nemen 18 observa
toria met geheel gelijke toestellen deel.
Twee verschillende opnamen worden ge
maakt een, terwijl de gevoelige plaat
vijf minuten aan het licht wordt blootge
steld, waardoor sterren lot aan de 11de
grootte worden weergegeven en een an
dere, waarbij dc plaat gedurende een
uur wordt belicht, waardoor sterren tol
aan de 13de grootte-klasse behouden blij
ven Voor deze dubbele opname zijn
20 626 plalen noodig. Men gelooft, dat hel
totaal aantal sterren tol aan dc 13de
grootte ongeveer 30 000 000 zal bedra
gen. Met grootere instrumenten cn bij
langercn belichtingstijd blijkt het ster-
renaantal nog grooter.
De hoog gelegen sterrenwacht in Are-
guipa (Peru) heeft op enkele gevoelige
platen tot 400.000 sterren weten te bren
gen. Iioe ver deze vermeerdering der
sterren met dc toenemende grootte der
toestellen en den belichtingsduur zal
gaan, weet op het oogenblik niemand.
Men vermoedt echter, dat deze tot aan
de 20ste grootte-klasse zal gaan.
De voor enkele jaren gestorven sterren
kundige Newcomb heeft aldus zijn be
vindingen samengevat: als men met een
straal, die 200.000 maal zoo groot is als
de afstand van de aarde tot de zon, een
hol denkt beschreven, dan bevindt zich
gemiddeld in de ruimte, die aclit' van deze
bollen innemen, slechts één enkele vaste
ster.
De slcrrenmassa, die wij als heelal
aanduiden, is in haar uitbreiding beperkt.
Naar male men de uiterste grenzen na
dert, worden de sterren waarschijnlijk
schaarscher. Om de ruimte tot aan de
grens van liet heelal te doorloopen, heeR
de lichtstraal ongeveer 3000 jaar noodig
Deze afstand bedraagt ongeveer 30.000
biljoen K M In de richting van den melk
weg is volgens den Duitsclien inzender
de uitbreiding van het heelal grooter daa
in dc (loodrecht daarop slaande Het
gelieele aantal sterren van het heelal
moet op honderden miljoenen worden
geschat, de donkere massa's inbegrepen.
Volgens berekeningen van den sterren
kundigen Turker is het waarschijnlijk dat
in de groote telescopen op icderen vier
kanten graad van den hemel gemiddeld
1000 sterren zichtbaar worden.
Dat maakt 40.000 in 't geheel, waarbij
de 17de grooltenklasse als grens wordt
aangenomen, met dien verstande, dal
deze zelf meclelt Dezelfde astronoom
meent echter, dal men overeenkomstig de
fotografische opnamen nog liet bestaan
van sterren van de 20ste grootte moet
aannemen en dal hun totaal aantal op
100 miljoen kan worden gesteld
De vraag, ot builen deze ontzaglijke
sterrenmassa nog andere van dezelfde
grootte in hel wereldruim voorkomen, is
niet met eenige zekerheid le beantwoor
den Hel is mogelijk, zeker is slechts, dut
het aantal sterren begrensd moet zijn,
reeds daarom, dat hel oneindige, zooals
Gausz zich uitdrukte, slechts als het
eeuwig onvoltooide kan worden opgevat.
Hoe liet ook echter daarmee mogo
istaan, toch mag men vaststellen, dat
niet zoozeer de grootte van het heelal
en het aantal wereldlichamen den geest
van den onderzoeker benauwen als wel
de vraag, hoe het komt, dat er in 'I
algemeen zoo iels als het heelal beslaat
in plaats van hel volstrekte Niels. De
„Kölnische Zeitung" voegt hieraan toe,
dat 'de diepste denkers daarbij tot de
slotsom zijn gekomen, dat deze wereldor
de op voor ons onbegrijpelijke wijze met
een Geest van buitengewoon groot schep
pingsvermogen moet zijn verbonden,
omtrent welken wij door middel van on
derzoek niets nauwkeurigs te weten kun
nen kómen
DE BESMETTING DER PEST.
Indertijd is melding gemaakt van de ont
dekking, door professor Dumbar gedaan,
ten aanzien van de verspreiding der be
smetting van de pest. Deze Duitsche pro
fessor, die ook eenigen tijd in het Ma-
Iangsche vertoefde en daar zijn onder
zoekingen voortzette heeft In het lichaam
van pestlijders, naast de pestbacil, ook
schimmels aangetrofefn
Diezelfde organismen vond hij op rijst en
andere voedingsgewassen. De ontdekker
was van mcening, dat die schimmels hij
de verspreiding der besmetting een rot
speelden en dacht aan de mogelijkheid,
dat de pestbacil wellicht uit die schim
mel zou zijn voortgekomen.
De Indische medici stonden zeer scep
tisch tegenover de ontdekking, welke een
gehcclc omwenteling in de bacteriologie
ten gevolge zou hebben gehad. Ook ten
aanzien der pestbeslrijding zou de ont
dekking indien de hypothese werd
bevestigd - zeer groote gevolgen hebben
gehad, daar men tot dusver allepn de
vloo als overbrenging der besmetting be
schouwde.
Prof. Dunibar keerde weer naar Ham
burg lerug, en dr. Pijl (bacterioloog)
zette de proefnemingen met de schimmels
voort.
Dc „N. Soer. Crt." kan nu mcdedeelen
dat die proefnemingen eenig verband tus
schen bacil en schimmel niet hebben aan
getoond. De verwachtingen, door den ont
dekker gekoesterd, zijn dus niet verwe
zenlijkt
Stoomdrukkerij Firma D.. G KrÖBetr I&
Middelburg. j
