MIDDEMIIIRGSCHE COVRJNT.
Jaargang.
Donderdag
18 September.
221.
1918
Du« eonrant vmohynt 4 n g 1 y k wet mition4»ring v*n Zoa em VuiMagea.
•r'j i par brnrtnnl, zoovel voor Mi44»lb*rg all voor all* plutiea im Ne4erlnnJbfrmn«* pp i 1
Af»on4erlijk» iuui*ri koitea 6 cent.
Advertentian by abonnement op voorieelig* Toorvurden.
?'ocpoolrinoe 4n»rran lyn iu bet bureal te bekomen.
ytr-y net <ufrt»ol».ia4e aimmer moeten 4e» midlag» TÓór één tl!
Vnrven bmorgl ziin
w
Advertentitn 4 20 oent p*r reg*L By nbonneaent reel lager. Geboorte 4oo4- *n
all* u4*r* familiebericht** en Dankbetuiging*! nn 1—7 ragali i 1.S0elk» regel ne*U
20 cent, Reclame» 40 nat per regek Groot* lettert naar 4e plaat», 4i* «ij innemen.
Tot 4* plaatiing Tan a4T*rt*ntdSn *n reclame», ni*t af konutig uit Z**lan4, betrc8*n4t
Hau4*l, Nijverheid *n Geldwezen, ie gerechtigd bet Algemeen Aéwerdenlle-Bvelltr
A. DB LA KAB An., B.B. Voerbergwel SSG, Amntertam.
deze courant behoort een bijvoegsel'
Zy, die zieh thans op ons
blad abonneeren, ontvangen de
nnmmers tot 1 October gratis.
Kameroverzicht.
Zitting van Woensdag.
Het was geen eigenlijke zitting, welke
de heer Lieflinck lieden presideerde, ge
lijk trouwens alle de zittingen welke de
oudste in jaren voorzit, geen eigenlijke
werkzittingen zijn De Kamer constitueer
de heden zichzelve, in afwijking van het
gewone gebruik toch werden de leden
niet door de Koningin persoonlijk be-
eedigd maar werd slechts de eed den
heer Lieftinck ten Paleize in het Bosch
afgenomen en dezen bij Koninklijk besluit
machtiging verstrekt om aan al zijn mede
leden dezen eed af te nemen Dit natuur
lijk voorzooverre de geloofsbrieven der
heeren in orde werden bevonden, waar
bij geconstateerd kon worden dal geen
enkel bezwaarschrift van beteekenis was
ingediend De eerste der commissiën van
onderzoek had een formeele kwestie ten
opzichte van de verkiezing van den heer
Ruys de Beerenbrouck, aangezien in een
der gemeenten in diens stemdistrict de
kaarten door den burgemeester niet met
een handstempel waren afgeteekend; de
tweede commissie had een nog formeeler
bezwaar ten opzichte van de verkiezing
▼an den heer Scheurer in Sneek Beide
commissiën, namens welke respectievelijk
de heeren Tydeman en van Doorn rap
porteerden, vonden echter in deze be
zwaren geen oorzaak tegen toelating der
leden en stelden voor alle leden toe te
laten, waartoe de Kamer zonder discussie
en zonder stemming besloot.
Het feit, dat zoodanige beslissing als
een zuiver formeele kan vallen; dat niet
in districten waar een nieuwe verkie
zing andere resultaten zou kunnen te
weegbrengen, bezwaren werden gemaakt,
gelijk wij dal uit buitenlandsche parle
menten kennen, teekent den toestand hier
te lande En als wij dikwerf het hoofd
schudden over veel dat verandert in ons
parlement dan mogen wij toch ook dit
weieens bedenken en naast de kalmte
waarmede zelfs na een opwindenden j
verkiezingsstrijd als van dezen zomer, de
nieuwe leden worden toegelaten, stellen
de tooneelen die buitenlandsche parte-'
taenten op dat stuk gemotiveerd en onge-J
moüveerd te zien geven.
Vervolgens werden de leden beëedigd;
de president las de betreffende formule
uit de Grondwet voor; de commies-griffier i
riep de namen af en om beurten verhief j
zich een der leden uit zijn bankje om
te zeggen Zoo waar helpe mij God Al-1
machtig! of „dat beloof en verklaar ik".
Het laatste overhcerschend links, het
eerste overheerschend rechts. Slechts en
kele der leden waren er die met zekere
plechtigheid deze toch inderdaad zoo ge
wichtige woorden uitspraken; het kan
ook niet gezegd worden dat de wijze j
waarop thans deze door de Grondwet al- j
weer symboliek bedoelde handeling is
verricht, strekte tot meerdere plechtig-
heid, al was zij in deze vergadering ook
{moeilijk anders te regelen Trouwens,
wanneer men zich de geestige schets, die
wijlen De Koo in zijn „Candidatuur van
Bommel" van den zuiveringseed gegeven
heeft, te binnen brengt, dan moet men
weer sterk aan de symboliek denken om
niet de werkelijkheid al te reëel te zien'
En toen begon de pas geconstitueerde
Kamer aan de voorname handeling van
het opmaken der presidents-nominatie,
in practischen zin het verkiezen van den
president zeiven Feitelijk was de beslis
sing gevallen buiten de Kamer; geval
len in de gister gehouden partij vergade
ringen En reeds uit de eerste slembrief
jes bleek dat een der leiders van de con
centratie in den laatsten verkiezingsstrijd,
strijd, de oude parlementaire veteraaD
nir. H Goeman Borgesius, de uitverko
ren candidaat der linkerzijde was en met
een Kamer-presidium zeker zijn parle
mentaire loopbaan op schitterende wijze
zal besluiten. Er bleek verwondering over
deze keuze van links, verwondering n.l.
van rechts, waar imeu scheen vergeten 'dat
reeds jaren achtereen de heer Goeman
Borgesius van links de aangewezen can
didaat voor de derde plaats is geweest en
dat alleen omdat rechts dezen liberalen
voorman die plaats niet gunde toch aan
links moeilijk de verplichting koo. worden
voorgeschreven om daarom van deze, se
dert jaren gewettigde, keuze af te zien.
Het is gewoonte dat een minderheid als
derde candidaat stelt dengeen dien men.
had men een meerderheid voor het pre
sidium, de juiste acht, het is ook ge
woonte dat de meerderheid deze keuze
aan de minderheid overlaat. Rechts heeft
het in zijn meerderheids-periode niet noo-
dig geacht dien goeden parlementairen
vorm in acht te nemen, gelijk trouwens
vele goede parlementaire vormen thans
door links zullen moeten worden hersteld
om de herinnering daaraan niet geheel te
doen verdwijnen Dat men thans links,
meerderheid geworden, bij de keuze is
gebleven, lijkt niet meer dan rationeel,
nog daargelaten dal iu de tegenwoordige
omstandigheden van een man als Goeman
Borgesius op den presidenls-zetel veel
en goeds mag worden verwacht Onge
twijfeld zal hij een moeilijke taak hebben,
maar een taak waartegen hij is opgewas
sen en in elk geval een taak die het 'gezag
van zijn lange parlementaire loopbaan be
hoeft Geen als Borgesius die zoo lang de
Kamer kent en zelfs tegenover diegenen
die zich zoo gaarne autoritair op parle
mentaire ervaring beroepen, een veel
juistere en veel meer afwisselende kaD
stellen
De keuze van tweeden voorzitter gaf
niet minder aanleiding tot eenige verras
sing Algemeen toch had men hiervoor
aangewezen geacht den heer Vliegen,
doch al spoedig bleek hel uit de ingeko
men stembriefjes dat de sociaal-demo
cratische fractie haren leider mr. P. J
Troelslra voor deze functie had aangewe
zen. Als persoon kan de keuze geen enkel
bezwaar ondervindende eenige vraag die
gesteld mag worden is deze of de heer
Troelstra die de avondziltingen zal te
presideeren krijgen, niet juist dan met
eigen partijgenooten van opbruischenden
aard het te stellen zal hebben.
En als derde candidaat werd bijna een
stemmig aangewezen dc heer Van Nispen
tot Sevenaar, wien deze sympathie ook
van de linkerzijde zeker een aangenaam
bewijs moet zijn geweest van de onpar
tijdige wijze waarop hij gedurende liet
laatste jaar de voorzittershamer heeft ge
voerd. Rechts dat zoo gaarne op prece
denten valt, mag te dien opzichte zich
weieens herinneren de zeker ook van dien
kant te waardeeren wijze waarop tegen
den afgetreden voorzitter is opgetreden.
Alvorens tot de voorzittersnominatie
werd overgegaan, werd de nieuwe Mi
nister van financiën in de gelegenheid
gesteld de staatsbegrooling met bijbe-
hoorende nota aan den voorzitter dei-
Kamer in te dienen. De minister die blijk
baar in de anlï-chambre op het gunstige
moment had gewacht, kwam tenslotte
nog te vroeg, aangezien wel de zuive
ringseed der leden was afgelegd, maar
niet de belofte van trouw aan de Grond
wet. De Minister was wat vreemd iD
de omgeving, zal zich nog hebben te wen
nen aan de gewoonten, maai- maakte ove-
rings een zeer sympathieken indruk. De
sociaal-democraten die gisteren niet in de
gelegenheid waren met hem kennis te
maken voorop en tal van andere leden
daarachter, kwamen handjes drukkenen
kennis maken.
Morgen wordt de nieuwe voorzitter ge
ïnstalleerd, worden de afdeelingen ge
trokken en zal w. s een eerste beslissing
over de werkzaamheden vallen.
V. d. M.
UIT DE STAATS BEG HOOTING.
De stand der financiën.
Na hetgeen er in de Troonrede werd
gezegd over de noodzakelijkheid om, on
afhankelijk van de in uitzicht gestelde
sociale maatregelen, nu reeds naar nieu
we middelen om te zien, wordt toegelicht
in de financieele nota, die de minister
van financiën volgens gewoonte in de
eerste Kamerzitting heeft overgelegd, als
een practische vervanging van de in vroe
ger jaren gebruikelijke millioenenspcech.
Volgens deze nota wordt voor 1914
geraamd geheele dienst in uitgaaf
ronde cijfers 253 millioen, in ontvangst
228 millioen, tekort een kleine 25 milli
oen.. Gewone dienst in uitgaaf 232 mil
lioen, in ontvang 218 millioen, latend
een tekort van ruim 14 millioen, dat door
in uitzicht gestelde besparing verminderd
kan worden tot ruim 12i/2 millioen
De Minister van Financiën meent, dat
bij het bestaan van een zoo aanzienlijk
tekort de toestand van 's lands financiën
verre van rooskleurig is te noemen
Wei wordt verwacht, dat, met het oog
op den bloeienden toestand van land
bouw, nijverheid en handel, het tekort
tot pl m de helft zal worden terugge
bracht, doch ook dan blijft nog ruim 6
millioen aan uilgaven ongedekt over cn
zeer waarschijnlijk zullen later nog sup-
pletoire kredieten moeten worden aan
gevraagd
Noodzakelijk is dus dat de meest mo
gelijke zuinigheid zal moeten worden be
tracht en dat onafhankelijk van de soci
ale hervormingen, in de Troonrede aan
gekondigd, reeds dadelijk maatregelen
moeten worden beraamd om tot een her
stel van liet financieel evenwicht te ge
raken.
Is derhalve versterking der middelen
reeds een onafwijsbare eisch, toch meent
de Minister dat de minder gunstige fi
nancieele toestand geen reden mag zijn
om de invoering der zoo hoog noodige
sociale maatregelen op te schorten. Uit
een zeer voorloopige raming van de ver
moedelijke kosten welke de voornemens
der Regeering in zake oudeï-domsverzor-
ging en sociale verzekering met zich zul
len brengen, blijkt, dat de kosten van de
in de Troonrede aangekondigde ouder
domsrente, met inbegrip van de ren
ten, krachtens arlt 369 en 370 van de
Invaliditeitswet, op omstreeks negen
millioen gulden worden begroot
Door vereenvoudiging van de Invalidi
teitsverzekering en dientengevolge beper
king van de Invaliditeitsrenten tot een
noodzakelijk minimum moet hetgeen ho
ven dit minimum noodig zal zijn volgens
dc plannen der Regeeriug door de vrij
willige verzekering worden gevonden
Met voorstellen tot aanmoediging daarvan
wacht de Regeering tot na herziening der
Invaliditeitswet. Door deze her
ziening, de vermindering der administra
tiekosten en door het uittrekken der ver
leende ouderdomsrenten op de jaarlijk-
sclie begrooting vertrouwt men dat de
Rijksbijdrage tot omstreeks de helft kan
worden verminderd. Voor deze kosten
zal ongeveer 14 millioen noodig zijn
Met de kosten van artt. 369 en 370 der
Invaliditeitswet is bij de begrooling reeds
rekening gehouden
De belastingplannen
De noodige middelen wenscht de Re-
ring te verkrijgen lo uit de invoering
der voorgestelde inkomstenbelas
ting, in het aanhangige ontwerp waar
van de Minister echter eenige wijzigingen
wenscht te brengen. Tevens wenscht hij
de vermogensbelasting te wijzigen ten
einde de onroerende goederen in aan
merking te brengen naar de werkelijke
waarde, instede van, gelijk thans, naar
de belastbare opbrengst Met het oog
op den toestand van s lands financiën
dringt de Minister op spoedige afdoening
van deze aangelegenheid aan.
Bij invoering der Inkomstenbelasting
op 1 Mei 1914 berekent hij een reduc
tie van het tekort tot ongeveer 3 milli
oen gulden.
Mocht de inkomstenbelasting niet met
genoemden datum zijn ingevoerd, dan zai
bestendiging van de tijdelijke tien-opcen-
tenheffing op de vermogens- en bedrijfs
belasting moeten worden voorgesteld
Verdere dekking van het tekort moet
dan gevonden worden uit hetgeen de ver-
boogde accijns op bet gedistilleerd in
1914 vermoedelijk meer opbrengst dan
f 25.200,000, te schatten op 3 millioen
6 ton;
2o. door uitbreiding der progressieve
heffing in de successiebelasting
met wegneming van onregelmatigheden
in bet progressieve heffingstarief; verder
door de schenkingen en die bevoordee
lingen des doods, welke thans als niet uit
den boedel van den overledene verkre
gen, niet aan de successiebelasting on
derworpen zijn aan het successierecht
te onderwerpen, waardoor o. m. de uil-
keeringen bij overlijden krachtens levens-
verzekeringscontracten daaronder vallen.
De daardoor te verkrijgen hoogere op
brengst is voorhands nog niet te bepalen.
De oorzaken der vermeer
de r i n g.
Vergeleken bij de begrooling voor 1913
millioen voor den geheelen dienst en 14
wordt er voor 1914 méér geraamd 21
millioen voor den gewone
Als de voornaamste redenen der ver-
liooging noemen we de volgende uitga
ven, de daarbij genoemde bedragen
geven aan hetgeen nu méér gevraagd
wordt f 1 300.950 ten laste van het L a-
ger Onderwijs, waaronder rijksbij-
I dragen aan het bijzonder onderwijs
f 410 000, idem aan het openbaar onder
wijs f 105.000, tegemoetkomingen aan on
derwijzers (Wet 1913) 5 ton,
bij marine f335.163 voor militaire
en f 361 376 voor niet-militaire uilgaven,
(waarvan f 337.469 ten laste van het
loodswezen) en f 368 979 als gevolg van
de positie-verbetering der zee-officieren,
f36 000 voor de luchtvaart,
bij oorlog 6 ton als bijdrage aan
het Fonds voor kustverdediging, welk
bedrag het vorig jaar van de aanvanke
lijke begrooting werd teruggenomen Maar
behalve dat wijst de begrooting van dit
departement een vermeerdering van
1 285.000 gulden aan veroorzaakt door
verschillende aanvragen o a. van f 88.000
voor uitbreiding van het aantal verlofs
officieren, f 140.000 voor positieverbete
ring van non-combattanten, f 50 000 voor
de Luclitvaartafdeeling
waterstaat vraagt ruim een milli
oen meer, waarvan f -148 433 voor hel
personeel der Posterijen, en waartoe
voorts bijdroegen 2 ton voor bet Wil-
helminakanaal (N Brabant;, 1 ton voor
verbreeding van het buitenkanaal te
IJmuiden en 1 ton voor het kanaal van
Neuzen, en voorts een bedrag van 6 ton
voor de spoorwegen
De vermeerdering der exploitatie-uit
gaven der Staatsmijnen, namelijk
f 1 455.400 wordt ruimschoots opgewo
gen door meerdere exploitatie-ontvang
sten.
Maar dan is er f 2.830.000 uitgetrok
ken als kosten voor de uitvoering van
art. 369 en 370 der Invaliditeits-
i e t.
En voor amortisatie der nationale
schuld is f 598 500 meer uitgetrokken!
DE SOC.-DEM. KAMERFRACTIE.
De sociaal-democratische fractie beeft
mr Troelstra tot voorzitter gekozen en
de heeren Schaper lot onder-voorzitter
en K ter Laan tot secretaris.
Dit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Aan de „Maasbode" meldt men uit
Middelburg
In de katholieke kiesvereeniging alhier
is men, tengevolge van het stellen van
den heer L J.' Mes, lid dier kiesver
eeniging tot candidaat voor den gemeen
teraad bij de verkiezing op Dinsdag j 1.,
zulks buiten de kiesvereeniging om, op
dit oogenblik verre van eensgezind In
de vergadering der kiesvereeniging van
Maandag 8 September werd een voorstel
behandeld om den beer Mes lol candi
daat der kiesvereeniging te proclameeren
Na bespreking en nadat de heer Mes uit
een had gezet hoe h ij denkt zijn mandaat
le vervullen, Werd idil voorstel verworpen
Thans is de heer Mes echter toch door
42 kiezers, waaronder 13 leden der kies
vereeniging, een aantal antirevolutionnai-
ren en enkele vrijzinnigen gecandideerd
Het bestuur der kiesvereeniging meent,
dat bedoelde 13 leden in strijd met het
reglement handelden en heeft nu een
vergadering uilgeschreven ter behandeling
van een voorstel om die leden te royee-
ren. Indien de vergadering dit voorstel
mocht aannemen, dan bestaal er groote
mogelijkheid dat een nieuwe kiesvereeni
ging naast de bestaande wordt opgericht.
Opgemerkt dient nog te worden, dat
er onder de an tire v, die de candidaatstel-
ling teekenden, verschillende voorman
nen dier partij zijn, niettegenstaande de
kiesvereeniging d ier partij besloot de can-
didatuur-Mes niet tc steunen
(Naar aanleiding van deze laatste op
merking herinneren we er aan dat vol
gens de mededeeling in „De Zeeuw" de
Ant.-rev kiesvereeniging besloot den can
didaat der R, K Kiesver. te steunen,
indien door deze verecniging een candi
daat gesteld werd Dat is anders gefor
muleerd dan hierboven wordt gezegd
Wellicht was er gisteravond in het
circus-Wilke nog een heel enkele plaats
'onbezet. Maar le zien was dit niet Man
netje aan mannetje of mannetje aan
vrouwtje zaten de toeschouwers naast
elkaar Een luid applaus verkondigde tel
kens de erkentelijkheid van 't publiek
Uit de vele fietslichtjes die een poosje
na den afloop door de straten en langs de
buitenwegen dwaalden, bleek dat er ook
veel bezoek van de dorpen was geweest
Bij het verwijderen van het behansel in
de zoogenaamde „bodeskamer" op het ge
rechtsgebouw alhier zijn decoratieve
schilderingen voor den dag gekomen, op
een waarvan o.a. het jaartal 1687 voor
komt.
Op een der schilderijen is o a naast
een globe te zien een plattegrond van
een klein stuk van Walcheren waarop
de namen Rilthem en II van Nieuwerve
zij nte lezen Dit laatste was een heerlijk
heid in die buurt.
Ook de „Kölniscbe Zeitung" is ver
rukt over den Zeeuwschen reidans, I
Vrijdag te Amsterdam voor de Koningin
uitgevoerd, al vergist het blad zich in
het karakter daarvan „Het was een onbe
schrijfelijk mooi gezicht.' aldus schrijft
dit orgaan, „toen 40 kinderen uit Mid
delburg in de dracht van het eiland
Walcheren een Zeeuwschen boerendans
uitvoerden
De St. Crl. van heden bevat de statuten
(no. 1241) van de Provinciale Zeeuwsche
Vereeniging tot bestrijding der Tubercu
lose le Middelburg De vereeniging
is aangegaan voor een tijdvak van 29 ja
ren en 11 maanden, aanvangende 7 Mei
1913 Zij tracht haai- doel te bereiken
a. door een band te vormen tus-
sclien alle stichtingen en rechtspersoon
lijkheid bezittende vereenigingen in de
provincie Zeeland, welke zich dc bestrij
ding der tuberculose als volksziekte uit
sluitend of als onderdeel van haar
■erk ten doel stellen.
b door in gemeenten in Zeeland
waar dergelijke verecnigiugcn niet be
staan. plaatselijke vereenigingen tot be
strijding der tuberculose le helpen vor
men of wel plaatselijke vereenigingen
van algemeene of gelijksoortige strek
king aan te sporen, ook de tuberculose
bestrijding voor hare plaats of gemeente
als onderdeel liarer werkzaamheid op te
nemen, alles in den geest van de Neder-
landsche Centrale Vereeniging tot bestrij
ding der tuberculose
c door alle toegetreden vereenigin
gen met raad en daad bij te staan o.a.
met de geldmiddelen, welke daartoe te
barer beschikking worden gesteld;
d door andere zoodanige wettige
middelen als tot het bereiken van het
doel dienstig kunnen zijn
Leden der vereeniging kunnen zijn
rechtspersoonlijkheid bezittende plaatse
lijke vereenigingen tot bestrijding der
tuberculose en andere rechtspersoonlijk
heid bezittende vereenigingen of stichtin
gen, welke zich direct of indirect de be
strijding der tuberculose als volksziekte
ten doel stellen en aangesloten zijn bij de
Nederlandsche Centrale Vereeniging tot
bestrijding der tuberculose.
In elke gemeente zal slechts ééne ver
eeniging lid kunnen zijn. tenzij de alge
meene vergadering ook andere vereeni
gingen in dezelfde gemeente wenschelijk
acht.
Natuurlijke personen en stichtingen
kunnen donateurs der vereeniging wor
den.
De St. Ct. van heden bevat een wijzi
ging in de statuten van de vereeniging
„Kinderzorg" alhier.
Uit Vlissingen.
Bij de beoordeeling van de stations
welke aan den stationsversieringswed-
slrijd van den A. N. W B. dit jaar heb
ben deelgenomen, is aan Station Vlis
singen door de jury toegekend inde
categorie B het diploma le klasse met
zilveren medaille
In den loop der maand October zal het
lichtschip Noord Hinder te Vlissin
gen worden binnengehaald om te dok
ken en eenige herstellingen te ondergaan
gedurende welken tijd hel reserve-licht
schip in station Schouwenbank de plaats
van de Noord Hinder zal innemen, na
eerst daarvoor in gereedheid te zijn ge
bracht.
De firma Gebr. Polak te Vlissingen
zond ons de nieuwe catalogus van de
„Swan" vulpenhouders, waarvan zij hoofd
agenten zijn Het boekje is fraai van
uilvoering en doet duidelijk uitkomen wel
ke de voordeelen van „Swan" pennen zijn
en in hoe menige variaties deze te ver
krijgen zijn
Op de staatsbegrooling van 1914 staan
ook gelden uilgetrokken voor besclioeing
van den Peperdijk te V1 i s si n g e n.
Voor de vacant komende betrekking
van „beheerder" der „Openbare Lees-