MHtDELBIJRGSCHE CUUBAffT.
w
l.to* Jaargang.
1918
Vrijdag
5 September.
BINNENLAND.
Dit De Staatscourant
Dit Stad en Provincie.
Landbouw.
Kaast en Wetenskappen.
Kerknienws.
H". 210.
Om* comraat TMSohyat a a g e 1 y k a, met *it«oa4*ri«g m Zoa- aa Ifaaitfagaa,
p«r kwartaal, *oo\r*l voor MiMalbmrg alt voor all* plaat«*a ia Nedarlaad fraae* pp f2
Af*oad*rlijka auraari koit«a 5 oeat
Aóvartantidri hi.1 -.boaaememt op roordealig* voonraardo».
Proapaetutaa daarvan. aija aaa kat buroaa t* bttamam.
Aivartaatiöa voor h*t «aritrolgende aaminor aaoatam da* aiidiag* vóór 6a
aaa hst bureau bezorgd zym.
AAT*rt*ati6a A 30 oeat par ragil. Bij aboaa*a*at vaal lager. Geboorte», dood-
all* aader* £araili*b*rioht*a *a Daakbataigiagaa Tam 1—7 ragali f 1.50j elke regel moo,
30 oaat. Baolama» 40 oamt per ragaL Groot* lottere raar 4* platte, dio eij iaaamo»
Tot d* plaateiag tu advartaatiS* aa reolamai, aiat afkoaietig ait Zaalaad, betraffaadt
Ffaad*], Niiverkeid aa Geldwezen, is geroohtigd kat AlgeMeeM Adv«ri«'nt8®"Brii"*®Q
A. «>K t»A »>*R Aa., yf.V*. VaoTbWT* e^f»® Aw*art*r#«aiw
OUD-MINISTER COLIJN.
Naar de „Avondpverneemt, bestaat
in officierskringen het voornemen, oud
minister Colijn een huldeblijk aan te bic
den als bewijs van erkentelijkheid voor
het vele goede, dat hij voor het officiers-
korps heeft tot stand gebracht
INTERPARLEMENTAIRE
CONFERENTIE.
In de gisteren gehouden bijeenkomsten
werden de besprekingen over de neutra-
liteitsrapporten Munch en van Houten ten
einde gebracht. Aan de staten, die aan
de lie vredesconferentie deelnamen zul
len eenige ontwerp-verdragen in overwe
ging worden gegeven.
Verder werd besloten die Staten te
verzoeken aan haar gedelegeerden op te
dragen zich met elkander te verstaan om
in het internationaal recht maatregelen
op te nemen, strekkende om te beletten
dat de financieele markt der onzijdige
staten geopend blijft voor leeningen der
oorlogvoerenden.
Ten slotte nam men nog een resolutie
aan, waarbij de groepen uitgenoodigd
worden lot hun regeering het verzoek te
richten, aan het congres der algemeene
postunie, waarvan de bijeenkomst voor
1914 te Madrid is bepaald, aan te beve
len zoo spoedig mogelijk de invoering
voor te bereiden van een uniform brief
port van 10 centimes voor alle brieven
beneden de 20 gram.
DE CHRISTUS VAN DE ANDES.
H. M. de Koningin heeft aan mevrouw
Angela de Oliveira Cesar de Costa, de
presidente van den Argentijnschen Vre
debond, die het in het Vredespaleis ge
plaatste beeld van den Christus van de
Andes aangeboden en onthuld heeft, Haar
portret geschonken voorzien niet alleen
van de handteekening der Koningin maar
waarop H M. ook de woorden geschre
ven heeft: „Christ avant tout".
Bij Kon. besluu.
is, te rekenen van 29 Augustus, aan
den heer A. E. J Bertling, ten gevolge
van zijn benoeming tot minister van fi
nanciën, een eervol ontslag verleend uit
zijn betrekking van directeur van de
registratie en domeinen te Leeuwarden.
Uit Middelburg.
Hedenmiddag boekte de tentoonstelling
van kleederdrachten enz. haar 20.000en
bezoeker, die evenals de 10.000e een be
zoekster was. Mej. M. C. Jongepier—Boes
uit de Pijpstraat alhier was de gelukkige
aan wie de heer Hartman een gouden
speldje van drie Zeeuwsche knoopen en
een oorkonde overreikte. Men kan be
grijpen, dat mej. Jongepier met het mooie
cadeautje goed was ingenomen en de
aanwezige bestuursleden hartelijk dankte.
Waar de tentoonstelling thans juist 7
weken en één dag geopend is, heeft het
gemiddeld aantal bezoekers tot nu toe
precies 400 daags bedragen.
De 10.000c bezoekster kwam juist 4
weken na de opening, zoodat in de laat
ste 3 weken het bezoek grooter is ge
weest dan in de 4 weken voor 14
Augustus.
Zooals reeds gemeld is komt heden
over een week Speenhoff met zijn „Klein
Tooneel" ons een bezoek brengen in den
Schouwburg a 1 h i e r Er staan eenige één-
bedrijven op het programma, waaronder
„Toch kan je niet weten" en „Een mooie
een groteske van Broedelet en een die-
Vrouw" beiden zedespelen van Speenhoff,
renspel van dr Van Bruggen, en dan zul
len natuurlijk de heer en (mevrouw Speen
hoff, weer hun altijd nieuwe en pittige
liedjes voordragen.
V/ij gelooven, dat het een mooie
avond kan worden.
Gisteravond werd door het Middel-
burgsch Muziekkorps in den tuin van het
Schuttershof een concert gegeven, uit
gaande van de tuinbouwvereeniging „Wal
cheren." In weerwil van het schoone we
der was de opkomst van het publiek
slecht te noemen Waarschijnlijk is de
oorzaak hiervan te zoeken in het feit,
dat het te laat bekend is gemaakt.
De verschillende nummers van het
programma werden zeer verdienstelijk
ten gehoore gebracht.
Het programme van het Zondag as.
in het Schuttershof te geven 5e Zondag
avondconcert van het Middelburgsch Mu
ziekkorps luidt
Marsch des Petits Tambours (Trom-
melmarsch) Morlts; Ouverture „Le Ma
nage aux Lanternes", Offenbach; Ménuet
a la Reine, Helmund, Serenade, Moret;
Intermezzo uit de operette „Die Ama
zone", Blon; Norwegischer Künstlercar-
naval, Rhapsodie, Svendsen Marcia Cas-
tagnole (Kleppermarsch), Concertouver
ture over het Koraal „Solll' ich meincm
nem Gott nicht singen", Provinciale Rei
(Zeeuwsche Boerendans) uit „Feest-
Reien", alle drie Morks; Les Echos des
Bois, Fantaisie Pastorale (Solo voor Pic
colo) Damaré; Liebeswalzer op motieven
uit de operette „Der Liebeswalzer
Ziehrer.
Uit Walcheren.
De heer St. Louwerse, lid van de
Provinciale Staten en lid van den ge
meenteraad te Oostkapelle, heeft om
gezondheidsredenen voor genoemde func
ties bedankt
Nauwelijks zijn de Koudekerkers be
komen van de feesten ter eere van het
inhalen van den burgemeester, of weer
is 't feest op een deel van 't dorp, het
is 't Zand dat heden de bloemetjes bui
ten zet.
De feestcommissie was vanmorgen on
der leiding van den wethouder den heer
Kramer al vroeg bezig met alles in orde
te brengen, want om 8 uur zou de ring-
rijderij op den Breeweg een aanvang ne
men. Terwijl hier menigen ommekeer ge
reden werd, verzamelden zich in den
tuin van Pax de versierde sportwagens en
fietsen, die (om half élf (een ommegang om
't Zand maakten en een bezoek brachten
aan het buiten van mevrouw van der
Lek de Clercq. Daar waren bijzonder
fraai versierde wagens bij, de eerste prijs
werd verleend aan twee aaneengekop-
pelde vierwielige kinderwagentjes, voor
stellende de boot van Lohengrin door de
Zwaan getrokken, naar ieders oordeel de
mooiste versiering die er bij was. De fa
milie Davidse heeft eer Van haar werken.
De tweede prijs verwierf een fraai met
bloemen verseirde sportwagen van den
heer Jans, de volgende prijzen werden
respectievelijk gewonnen door de kinde
ren Gernler 3e prijs; van Oost 4e prijs;
Bosch 5e prijs; Dekker 6e prijs; Blaas
7e prijs en Klerk 8e prijs. Bovendien
werden nog eervolle vermeldingen uit
gereikt waaronder een aan de sportwa
gen-vliegmachine
Inmiddels was men bij de ringrijderij
waaraan 23 lieden deelnamen, hl tamelijk
ver gevorderd en waren de namen van
de voornaamste prijswinners reeds be
kend. We zullen hier alleen de 6 eerste
noemen, nl. in volgorde: J. de Witte, A.
de Stein*, P. Dellebeke, A. Bosselaar, P.
Dekker Az., en H. Vreke. De prijzen wa
ren In "hoofdzaak geldprijzen.
Hoewel twaalf uur als afloopsuur was
vermeld, werd het wel iets later eer
alle prijzen beslist waren, doch dat schijnt
bij een ringrijderij te behooren.
Om half twee trokken de kinderen van
't Zand in optocht naar hel feestterrein
aan den Breeweg, waar allerlei kinder
spelen werden gehouden. Het terrein
was met tal van masten en wimpels en
met groen versierd Men bereikte het
door een eerepoort, dezelfde die bij het
inhalen van den burgemeester op het
dorp was 'gebruikt. Een ruime verver-
schingstent en een bestuurstent (waren op
de fecstwei opgeslagen. Terwijl hier de
spelen in vollen gang waren begon men
om 3 uur met een ringrijderij met fiet
sen, wat ook altijd een aardig schouw
spel biedt, al is het niet zoo boeiend als
de „echte" ringrijderij te paard.
Voor heden avond staan een lichlstoet
en vuurwerk (aan den Breeweg) op het
programma, dat ongetwijfeld heel wat
Middelburgers dien kant zal uitlokken,
i De feesten vna hedenmorgen en -mid
dag werden voor het grootste gedeelte
door den burgemeester met zijn familie
bijgewoond.
genoemde knecht, P. de Jonge, in den
mestput aan den wagen, die daarin stond,
werkte, werden de paarden ervoor schich
tig. Hij liep naar voren om de leidsels
te grijpen, doch struikelde, viel en kreeg
een voor- en achterwiel van het voertuig
over het lichaam en een ernstige wonde
aan het hoofd Onmiddellijk werd dr.
Pfeiffer ontboden, die den man genees
kundige hulp verleende
Te Hoedekenskerkc zijn in de
Woensdag gehouden raadsvergadering,
na installatie der herkozen raadsleden,
de lieeren M. G. Verbeek en J v der
Linde, na twee vrije stemming, als wet
houder herbenoemd, de heer M G. Ver
beek met 4 stemmen, tegen 3 op den
heer A Walraven.
De gemeente-begrooting 1914 werd
vastgesteld in ontvang en uitgaaf op
f 12.467.55 met posjen van onvoorziene
uitgaven, samen groot f 275.19s. De H O
werd uitgetrokken op f 3700 legen f 3600
over 1913, terwijl de opbrengst van ha
vengelden werd geraamd op f 1550
Te Rilland han een heer de on
voorzichtigheid, om, terwijl de trein hem
reeds zeer dicht genaderd was, den1
weg over te steken. Gelukkig dat de ma-1
chinist den trein, welke niet meer in
volle vaart was, onmiddellijk liet stil
staan, daar anders bedoelde heer op slag
gedood zou zijn.
Door den Commissaris der Koningin
zijn benoemd tot zetters voor 's Rijks
directe belastingen in de gemeente Ril-
land-Bath voor de jaren 1914 tot 1917
de heeren A. Blok en C. van der Werff.
Uit Zuid-Beveland.
Woensdagavond overkwam den knecht
van den landbouwer C. Nijsten te Bors-
sele, een vrij ernstig ongeval. Terwijl
ONAFHANKELIJKIIEIDSFEEST TE
COLIJN SPL A AT.
Men schrijft ons:
Donderdag vierde Colijnsplaat
zijn onafhankelijkheidsfeest. Onze ver
wachtingen waren hooggespannen, daar
reeds dagen te voren in verschillende
werkplaatsen tot 's avonds heel laat voor
bereidende maatregelen werden getrof-
om ons dorp dien dag een recht feestelijk
aanzien te geven. Maar toen we in den
morgen een wandeling door de gemeente
maakten,, werden die verwachtingen nog
verre overtroffen door hetgeen we te zien
kregen, vooral op het gebied van gevel
versiering. Maar in de eerste plaats trof
ons aan den ingang van de voorstraat de
prachtige eerepoort ontworpen door denl
heer Kievit, en zoo keurig netjes afge
werkt, dat de ontwerper toet recht
trotsch mag zijn op hetgeen hij had ge
maakt.
Te 8 uur maakten de beide hier be
staande muziekgezelschappen een muzi
kale wandeling door de gemeente en de
jool zat er in. Toen ze een rondmarsch I
van ongeveer een uur hadden gemaakt,
werden de ingezetenen opgeroepen naar
de Ned. Herv. Kerk, waar ds. Feijkes een
herinneringsrede uitsprak, die door een
talrijke menigte met volle aandacht werd
aangehoord. Dit duurde tot tien uur
Toen gingen de kinderen van beide
scholen, vergezeld van de muziekgezel
schappen in optocht door de gemeente en
brachten een aubade aan den burgemees
ter, den heer J. W A. Stute'. Nadat hier
met begeleiding van muziek eenige natio
nale liederen waren gezongen, nam de
burgemeester het woord. In een gloed
volle rede wees hij op de beteekenis van
dit feest en beval de opeengepakte me-
nigte aan, dit feest op zeer waardige wij
ze te vieren en niet te ontwijden door
het zingen van allerleei straatmoppen.
Toen kregen we iets origineels Wisten
de feestvierenden niet meer, wat zc zin
gen moesten, dan zou hij ze zelf iets
geven, waarna hij eenige honderden
j exemplaren liet verspreiden van een on
afhankelijkheidslied, door hem zelf ver-
vaardigd. Na het met begeleiding van
eenige muzikanten te hebben voorgezon
gen, werd het door honderden kelen her-
haald Dit nieuwe bij het feestvieren
sloeg in.
Na een kleine rondgang werden de
kinderen in school onthaald, terwijl de
schietvereen. „Wilhelmina" een schiet
wedstrijd hield tot twaalf uur, waarna er
een kleine pauze intrad, waarop ieder
zich kon gereedmaken voor de dingen,
die volgen zouden
Om twee uur begon de optocht, die in
alle opzichten prachtig en smaakvol was.
In de eerste plaats vielen zeer te roemen
I de drie zegewagens, achtereenvolgens
voorstellende: 1. Hulde aan de Vrijheid,
2e de Hollandsche Maagd en de elf pro
vinciën en 3 Sneeuwwitje met de dwer
gen. Vooral de lieve figuurtjes in het licht
gekleed maakten deze wagens wel tot hel
glanspunt van den optocht, al was het
gecostumeerd gedeelte ook zeer aardig
Natuurlijk ontbrak daarbij de Prins met
de edelen niet, de Engelsehe boot The
Warrior met de mariniers, de Pruisische
huzaren en Russische kozakken maakten
een aardigen indruk. Aan het huis van
den burgemeester gekomen hield de
Prins een toespraak, die met een luid.
„Leve de Prins" werd beantwoord
Na den optocht begon het ringrijden in
smaakvol versierde tilbury's, en vervol
gens eenige kinderspelen. De uitslag van
de verschillende wedstrijden te vermel
den, zou te langwijlig worden Dit kan
gezegd worden, dat hieraan met zeer veel
animo werd deelgenomen.
Ten zeven uur werd de optocht van
's middags herhaald, natuurlijk nu ver
licht
Een mooien indruk maakte de geheel ge-
illumineerde Voorstraat en kerkbuurt, die
zich hiervoor uitstekend leenen met hun
lanen van linde- en kastanjeboomen.
Van 8 tot 10 gaven de beide fanfare-ge
zelschappen op hun versierde muziek
tenten een concert, waarbij een groot
gedeelte van 't programma natuurlijk
werd ingenomen door nationale liederen.
Half elf werd het feest besloten met
het vuurwerk, dat voor deze kleine ge
meente schitterend kan genoemd worden
Besloten! Ten minste het programma
van het feest, want tot in de kleine
uurtjes werd het nog uitgegalmd langs
de straat:
„Kom, feest er vandaag nu maar
[lustig op los]
Met vrouwlief of wel met je meid enz.
een gedeelte van het 's morgens uitge
reikte feestlied-
Een woord van hulde aan de feestcom
missie voor de stiptheid, waarmee aan
het programma is gehouden. Alles kon
precies op tijd beginnen Aan haar is,
naast het prachtige zomerweer, voor een
goed deel te danken, dat alles zoo uit
stekend geslaagd is.
De besmettelijke vlekziekte onder
de varkens eischt te Stavenisse zeer
veel slachtoffers. Ruim 90 dieren zijn
reeds gestorven, alle dieren, die niet
ingeënt waren, terwijl van de ingeente
er nog niet één gestorven is.
De aardappeloogst is te Stave
nisse niet zeer bemoedigend. De niet
besproeide leveren van 40—70 en de wel
besproeide tot 125 H.L. per gemet op.
De coöperatieve Suikerfa
briek te Middelburg.
We zijn het aan onze lezers verplicht
openlijk te verklaren hoe het komt datwij
van de oprichting der vereeniging voor
een coöperatieve suikerfabriek niet meer
melding maakten „dan alsof 't de ope
ning van een luciferswinkeltje gold", zoo
als een lezer het uitdrukte, die zijn verT
bazing kwam uitspreken over die schijn
baar verwaarloozing van zoo'n belang
rijke zaak.
Misschien herinnert men zich dat we
in Juli meedeelden geen berichten over
deze zaak te zullen publiceereu om de
toen nog loopende onderhandelingen niet
te bemoeilijken. Wc deden dat op drin
gend verzoek van het comité, en kregen
in ruil daarvoor de uitdrukkelijke toe
zegging dat wij ook bedacht zouden wor
den zoodra er officieele berichten wer
den uitgezonden.
Ons vertrouwen is echter deerlijk be
schaamd. We kregen noch een kennis
geving van de Woensdag gehouden ver
gadering, noch een meedeeiing dat die
voor de pers toegankelijk was, noch een
verslag van het daar beslotene. Slechts
na aanzoek van onze zijde kregen we nog
de enkele regels die in ons vorig num
mer zijn le vinden.
Daarentegen konden andere bladen, die
niet gebonden waren door een belofte
om niets te publiceeren zonder meedee
iing van 't comité, gisteren een uitvoerig
verslag der vergadering opnemen.
Het gebeurt meermalen dat wij het
verzoek krijgen om over een of andere
zaak alleen de berichten te publiceeren
die ons van commissie of bestuur worden
verstrekt. Als 't kan en als er reden voor
is voldoen we aan dien wensch. Maar
ervaringen als die wij nu en trouwens
ook vroeger opdeden, leeren ons wat
meer aan ons eigen belang tie denken
Als de medewerking van de pers noo-
dig is, weet men haar wel te vinden.
Als dan die pers medewerking vraagt,
laat men haar in de kou staan.
Omtrent de Woensdag alhier gehouden
oprichtingsvergadering van bovengenoem
de te Arnestein te vestigen Suikerfabriek
ontleenen we nu aan een verslag in „De
Zeeuw" nog dat de heer Jac Welleman
van Krabbendijke, voorzitter van het co
mité, dat zich gevormd heeft tot het op
richten eener coöperatieve suikerfabriek
op Zuid-Beveland, in zijn openingsrede
eraan herinnerde hoe in April 1912 de
heer van Heel uit Goes de vraag stelde
of de oprichting ecner fabriek te Goes
mogelijk zou zijn. Dit plan, dat veler
instemming vond, is niet geslaagd wat
betreft de plaats. Spr brengt toch hulde
aan den heer van Heel. Het comité heeft
een ander zéér gunstig terrein op Wal
cheren gevonden. Dat daarom enkelen
bedankten als aandeelhouder, noemt spr
dit gebrek aan inzicht Middelburg is een
heel mooi centrum en de heer Welleman
hoopt, dat het verlies in Zuid-Beveland
geleden in Walcheren zal worden ver
goed De landbouw bloeit, maar als de
coöperatie werkelijk dezen bloei zal be
vorderen, dan moet men dit beter alge
meen inzien Spr herinnert er aan dat
minister Treub dien bloei toeschrijft o.a
doelmatige toepassing van coöperatie De
bond van suikerfabrikanlen en zijn wijze
van handelen geeft geen vertrouwen;
doch beeft geleerd, dat „Eendracht macht
maakt." Laat ons toonen, zegt spr dat
wij niet alles aannemen, wat zulk een
bond over ons uitspreidt; maar laten
wij zorgen dat er een kracht tegenover
staat, namelijk een bond van coöperatieve
suikerfabrieken.
De eerstgenoemde bond werkte coöpe
ratie tegen en dit is reeds een bewijs
hoe groot dit laatste is. Men moet zich
niet laten bedotten door praatjes over
half en half coöperatieve; waarbij toch
alleen winstbejag het doel is. Spr geeft
toe dat de moeilijkheden nog niet uit
den weg zijn geruimd; maar moedigt
aan om enthousiast te besluiten tot op
richting eener vereeniging.
Waar Sas van Gent in dezen is voor
gegaan, en Dinteloord ook grootendeels
door Zeeuwen is gesticht, moet heden
het zegel er worden opgedrukt.
Na het besluit tot oprichting der ver
eeniging werden op vragen uit de vergade
ring nog de volgende meedeelingen ge
daan:
dat de vracht van het eiland Tholen
naar Middelburg niet duurder zal zijn
dan naar Dinteloord;
dat de fabriek dezelfde capaciteit zal
hebben als die te Dinteloord;
dat reeds het nemen van 1600 aan-
dèelen is toegezegd;
dat de optie voor den koop van 9Vt
H.A. grond is verkregen;
dat het betrekkelijk weinig noodige
zoete water tegen een zéér laag tarief
zal geleverd worden door de Middel-
burgsche waterleiding. Het vuile water
zal zéér gering zijn, practisch is er geen
sprake van vuil water, betgeen ook geble
ken is uit een rapport van een door den
minister van financiën van Duitschland
gezonden ambtenaar, welk rapport ook
aan het gemeentebestuur van Goes is
toegezonden.
Wederom, gelijk vorige jaren, wordt
het concertseizoen geopend door een zeer
bijzonderen avond
Mevrouwen Noordewier—Reddingius en
De Haan—Manifarges en de heer Anton
Verhey zullen Maandag a s. alhier
hunne hooge, gewijde kunst kolihen ge
ven Wat zulk een avond biedt, weet men.
De mededeeling dèt zij komen, is dunkt
me voldoende
Ik meen dan ook met deze enkele
woorden te kunnen volstaan.
Bij ieder vorig optreden alhier vond
het voortreffelijk drietal een volle zaal.
Nu, aan den vooravond van het jubileum
van onze gevierde sopraanzangeres bo
vendien, zal de belangstelling ongetwij
feld even groot, zoo niet nog grooter zijn.
A. A. NOSKE.
De Kerkeraad der Ned. Herv. Ge
meente alhier maakt bekend, dat de
herstemming voor veertien gemachtigden
der Ned. Herv. Gem zal plaats hebben
op Woensdag 17 September 1913 van
