MIDDELRIRGSCHECÖERAIT
I\ 191-
136* Jaargang.
Donderdag
14 Augustus.
BINNENLAND.
Bit de Staatscourant.
Uit Stad en Provincie.
FEUILLETON,
Erfelijk belast-
Kerknieuws.
Knnst en Wetenschappen.
1918
D«ii eomrut v«riehij*t a g o 1 g k witioaierisg tu Zo*- Mittmgu
?rpar kwartaal, eoowal voor Middelburg sJi voor alia plaaissa ia Madarlud fruoo pp. f 2
Afioadarlijko auimjri koïts* 6 cent.
AdTortantiö* bij abouoment op voordeeliga Toonrnardoa.
Pïcapcctatiea Aaarvaa lija ui. h.at bar eau ta bekoaia*.
Adrarteatiea voor bat aaritrolgeada anmraar aioatan dei middag* véór dén nar
aam bat baream bezorgd zij*. -w
Adrartaatie* 20 east par ragal. By aboiaaaiaat voal lagori fieboorti-, dood* s*
dis andara familiabaricbtaa aa Paakbataigingan vaa 1—7 ragala i 1.501 clka ragal ma::
20 ceat. Saolaraas «0 eaat per ragal. Groots lattari maar do plaat», dia zij inaemaa.
Tot ia plaaUiag vaa advtrtontiSa aa raolamat, aiat afkomstig ait Zealand, betxeSea^
Hamdel, Nijverheid aa Galdwazes, ii gerechtigd bet AlfSBieei AéTe*4©M6I«*Sïaï!«®3
A. DB £<A HAK Ai„ ÏS.B. Yoorbirgiral 888, AaiterdaK,
DE CRISIS.
Het persbureau Vaz-Dias noemt bet be
richt, dat gisteren ook door ons werd
opgenomen en waarin eenige namen van
a s. ministers werden genoemd, een ca
nard en het U. D. spreekt het bericht
van de Nederlander tegen als zou mr.
Boers te Utrecht aangezocht zijn voor
de portefeuille van justitie.
DE VRIJZINNIGEN EN DE CRISIS.
Aan het hoofdbestuur van de nieuwe
vrijzinnige kiesvereeniging 's-Gravenhage
is een schrijven verzonden, houdende
het verzoek een algemeene vergadering
dier vereeniging uit te schrijven, opdat
deze zich kunne uitspreken over de hou
ding door de concentratie aangenomen,
inzake de hangende crisis en om, zoo
mogelijk, nog eenigen invloed ten goede
te kunnen uitoefenen.
DE NIEUWE TWEEDE MAMER
VERKIEZINGEN.
Tot ons groot genoegen werd gisteren
te Groningen bij eerste stemming mr. J.
Limburg met groote meerderheid geko
zen. Hij verkreeg 3786 stemmen, de S.
D. A. P.'er Rugge 1863 en de S. D. P.'er
Sterringa 81.
Bij de eerste stemming pp 17 Juni wer
den uitgebracht op mr J. Ankerman
(C.-H.) 2106, dr. Bos (V.-D.) 3750, mr.
G. W. Sannes (S D. A. P.) 2451 en G.
Sterringa (S. D. P.) 124 stemmen.
Bij de herstemming op 25 Juni ver
kreeg dr. Bos (V.-D.) 4171 en mr. G. W.
Sannes (S. D. A. P.) 3328 stemmen.
Let men op het feit dat de vacantie-tijd
steeds ongunstig werkt op het stemmen-
cijfer der vrijzinnigen, dan is de nu ver
kregen uitslag te opmerkelijker. De roode
vloed is ook hier zichtbaar aan 't afloo-
pen-
DE KIEZERSLIJST IN 1918.
Als no. 190 van de bijdragen tot de
statistiek in Nederland is verschenen de
kiezersstatistiek in 1913.
Daaruit blijkt dat het geraamd aantal
ïnaimen dat 1 Jan. 25 jaar of ouder was
1 412.973 bedroeg, en dat daarvan kie
zers voor de Tweede Kamer waren
960 676 of 67.99 pet. Voor 1912 was dit
percentage 64.02, en voor 1911 63.39.
Men heeft dus nu ook het gewone ver
schijnsel van een verkiezingsjaar dat de
toeneming van het aantal kiezers aanzien
lijker is dan andere jaren. In Zeeland
bedroeg het aantal kiezers 76.76 pet van
het aantal mannen van 25 jaar of ouder,
hoogste percentage-cijfer van alle pro
vincies. Het laagste cijfer wijst N. Bra
bant aan met 57.44 pet.
Van die 960,676 kiezers waren 88.99
pet belastingkiezers, 2.49 pet huurkie-
zers, 6.49 pet. loorikiezers, 1 pet. spaar
bankkiezers, 0.61 pet examenkiezers.
Het aantal „wanbetalers", d. z. zij
die hun directe belasting niet op 1 Maart
betaald hadden, bedroeg 30.620 of 2.17
pet. van het aantal mannen boven 25
jaar. Voor Zeeland was dit percentage
0.52. Voor Zuid-Holland was het 't hoog
ste ui. 4.39 pet.
Het zijn de groote steden die in dit
opzicht de, hoogste cijfers geven. Voor
gemeenten van 5000 en minder inwoners
bedroeg het percentage wanbetalers
slechts 0 51; voor gemeenten van meer
dan 100.000 inwoners was bet 5.98.
DE TIMOR-KWESTIE.
Naar men verneemt, is weldra over
eenstemming te verwachten tusschen de
Regeeringen van Portugal en Nederland
omtrent de keuze van den scheidsrechter
uit de leden van het Permanente Hof van
Arbitrage ter beslechting van het geschil
betreffende de grensscheiding van deNe-
derlandsche en Portugeesclie bezittingen
op het eiland Timor.
Bg Kon. besluit.
is, met 1 Sept., benoemd tot technisch
ambtenaar 2de klasse bij den Raad van
Toezicht op de Spoorwegdiensten, J. C.
Pannekoek te Leiden;
is, met dezen datum bij de staatsmijnen
in Limburg de mijnopzichter II. J. Hund-
scheidt benoemd tot afdeelingsopzichter.
Uit Middelbarg.
Het vreemdelingenhezoek is heden
weer buitengewoon groot, de extralrein
alleen bracht al een 600 bezoekers inee,
doch daarnaast wordt onze stad heden
ook overstroomd door lieden uit de pro
vincie. Bracht de trein van negen uur.
al een langen sliert menschen mede, de
boemel van kwart voor twaalf kon nau
welijks alle gegadigden verduwen, die
zelfs tot opgepropt in de bagagewagens
moesten plaats nemen.
De stoombooten „Walcheren" en
„Avanti" uit Zeebrugge via Oostende arri
veerden te Vlissingen met ruim 500 pas
sagiers, die hun reis per extra trammen
eveneens naar Middelburg voortzetten.
De inspecteurs van politie alhier
hebben gisteren 5 deserteurs van de Rus
sische bark „Pittan" aangehouden, welke
te Vlissingen ligt. Na wederzijdsclie be
spreking werden ze weder aan boord van
hun vaartuig teruggebracht.
Uit V1 i s s i a f e
Naar we in de VI. Crt. lezen is gister
middag ongeveer half vier bij Zwanen
burg de 16-jarige P. J A., zoon van de
weduwe A., wonende in de Glaclsstraat
te Vlissingen bij het zwemmen ver
dronken. Het lijk van den jongen werd
door den stroom medegevoerd.
De St. Ct. van heden bevat de statuten
(no. 1051) van de vereeniging „Solidari
teit" te Vlissingen. Deze vereeniging
I
Roman van
KL ARA HOFER.
20.
Sinds die vreeselijke scène zag zij het
eigenaardig gestel, de prikkelbaarheid
van haai' man, in een ander licht. Hij
moest ontzien worden Het was nog nooit
too erg geweest. Dat was iets ziekelijks.
Zou zij dc gelegenheid laten voorbij
gaan om iets te welen te komen, dat voor
hem, voor de kinderen van onbereken
baar ver reikende kracht kon zijn? Alleen
omdat zij angst had? Als men iets be
paalds wist, kon men voorkomen, uit den
,weg ruimen, maatregelen nemen Het
stond bij haar vast, dat George niet ge
zond was. Hij wist dat zelf niet.
Maar het betrof niet alleen hem ook
de kinderen misschien geslachten. Als
het hem alleen betrof dan zou zij het
verdragen hebben. Maar die angst, die
vreeselijke angst om de kinderen. Er
moest bijtijds iels gedaan worden als
er tenminste iets kon gedaan worden.
De vrees snoerde haar als met een ijze
ren band de keel.
Zij was vanmorgen reeds vroeg met de
kinderen op hel balkon geweest. Daar
stonden hun kistjes met aarde, waarin zij
zomerbloemen zaaiden juffertjes in 't
groen, convolvulus, de welriekende lathy
rus en roode boonen Er staken reeds
groene sprietjes uit den grond.
Juffrouw Weigel, de gouvernante, had,
om de kinderen de ontwikkeling duidelijk
te, maken, een groote boon in het water
gelegd om te ontkiemen Zij hield liet
glas in de hoogte, de zon viel op haar
slanke, jeugdige gestalte in de blauw inel
witte blouse. Haar bruine haar glansde
Het dochtertje in haar wit jurkje stond
op de teenen, haar handje lag op den
breeden matrozenkraag van haar broertje
De jonge vrouw zag de groep voor zich.
De gouvernante had met haar rechter
hand naar het glas gewezen. „Zie, dat is
de kiem. Die groeit naar boven, naar het
licht toe. Daaruit komen de mooie blaad
jes, die jullie leent; de kiemblaadjes En
dan groeit het plantje verder. De regen
begiet hel, de wind brengt het in be
weging, de zon kust het; het wordt groot
en sterk. Het wordt gevoed door licht en
lucht. En wat naar beneden groeit, dat
wordt !de wortel. Die moet in de duister
nis, in den grond En daar werkt hij
ook voor het plantje. Hij voert de sappen
van onderen naar boven
stelt zich ten doel de zedelijke en stoffe
lijke belangen van het liofmecstersvak in
het algemeen en die harer leden in het
bijzonder zooveel mogelijk te bevorderen.
Uit Zuid-Be velaad.
Woensdagavond viel te Goes een 4-
jarig knaapje van M. te water aan de
Turfkade ter hoogte van het vischafslag-
huisje.
De heer B., van Kruiningen, die daar
toevallig passeerde, zag dit, trok zijn jas
uit, sprong het kind na, slaagde er in het
dra te grijpen en in een nabijliggende
roeiboot veilig en wel neer te leggen,
waarna andere behulpzamen de drenke
ling opnamen en dra stapte het huis
waarts.
De heer B. zwom, na het reddingswerk
verricht te hebben, naar de trap aan de
kaai, stapte aldaar aan wal, trok kalm
zijn jas weer aan en ging verder zijns
weegs alsof er niets was voorgevallen.
Sedert enkele dagen zijn er nu drie
kinderen in de kaai te water geraakt.
Er mag wel op toegezien worden, dat
het touw aan de zwemgordels, die hier
en daar hangen goed in orde is om het
n.l. vlot te kunnen laten vieren bij het
gebruik maken ervan, wat toch een eer
ste vereischte is Ditmaal bleek dat het
touw niet gemakkelijk los te woelen was
Deze week kwam de landbouwer J
Mol'te Nisse tot de onaangename ont
dekking, dat er 70 a 80 jonge kippen en
hanen bij hem ontvreemd waren. Van
den dader is tot heden niets bekend.
Den 30 Augustus wordt te Kruinin
gen het onafhankelijkheidsfeest gevierd.
In den voormiddag worden de school
kinderen feestelijk onthaald. Des namid
dags heeft een historische optocht plaats,
die het glanspunt beloofd te worden voor
het feest. Daarna worden op het Markt
plein volksspelen gehouden door jongens
en meisje, een en ander afgewisseld door
muziek en zang. De Zuid-Bevel. Turn
bond houdt eveneens in den namiddag
oefeningen op het marktplein, waaraan
vermoedelijk een 90 tal turners zullen
deelnemen. Het feest zal worden gesloten
door een schitterend vuurwerk terwijl in
den avond een concert wordt gegeven
op de muziektent.
Uit Noord-Beveland.
De St. Ct. van heden bevat de statuten
(no. 1055) van de vereeniging voor Gere
formeerd Schoolonderwijs te Geersdijk,
gemeente \V i s s e k e r k e.
Men schrijft ons uit C o 1 ij n s p 1 a a t
Bedriegen de voorteekenen ons niet,
dan zal het onafhankelijkheidsfeest te
C o 1 ij n s p 1 a a t met luister gevierd wor
den. De ingezetenen hebben dan ook
doen blijken, op een flink feest gesteld te
zijn, daar de inteekenlijsten een bedrag
vermelden, ruim driemaal zoo groot als
bij vorige nationale feesten. Het voorloo-
pig programma, door de feestcommissie
ontworpen, geeft dan ook dezen keer eens
iets bijzonders voor onze gemeente. On
der de gewone feestelijkheden, zooals
schoolfeest, muziek van de beide fanfare
gezelschappen, volksspelen en illuminatie,
De jongen keek haar opmerkzaam aan
Zijn verstandig, ernstig gezicht bad een
nadenkende uitdrukking.
Het meisje schudde haar koperkleurige
krulletjes en zei met haar zacht stem
metje: „Ik zou daar niet in 'l donker wil
len groeien; Liever naar boven, in de
zon."
De gouvernante glimlachte „Maar elke
plant moet wortels hebben, waaruit zij
voedsel zuigt. Het beste komt uit de
diepte. Als men de wortels afsnijdt, dan
is de plant dood.
Uit de diepte van het geslacht, van het
verleden. Diep, diep reiken de wortels
En als men vermoedt, cfot daar beneden
een worm knaagt en schade aanbrengt,
moet men dan bevreesd zijn, dien aan te
pakken, dien onschadelijk te maken, of
om ten minste zijn werking te verzwak
ken? Mag men dan laf zijn?
„Je bent vandaag erg vervelend, Toi-
non", beklaagde bare Excellentie zich.
„Wil je tenminste voor een oogenblik de
parasol nemen? Ik moet even mijn ge
zicht afvegen. Is me dat een hitte,"
Mevrouw Stojentin schrikte op, „Ver
geef me, tante."
De vlugge paarden voor het rijtuig van
de familie Von Zerbst haalden ben in,
de barones stak haar hoofd lachend uit
vinden we thans vermeld een gecostu-
meerden optocht, bestaande uit aTdeelin-
gen Engelsche matrozen, Pruisische huza
ren en Russische kozakken; een zegewa
gen met visschersboot, waarin de Prins
met de bekende edelen, omgeven door
Scheveningsche visschers Tot slot zal er
een vuurwerk worden ontstoken.
De datum van het feest is vastgesteld
op 4 September a.s.
Uit Thole*.
De St. Ct. van heden bevat de statuten
(no. 1069) van de tuinbouwvereeniging
Tholen en omstreken te Tholen
Bij de Woensdag gehouden stemming
voor een lid van den gemeenteraad te
Stavenisse verkreeg de heer C L.
Potappel 104, K. A. de Graaff 81 en M
P. Tazelaar 42 stemmen, zoodat er een
herstemming (den 20 dezer) moet plaats
hebben tusschen de lieeren C. L. Polap
pel en K. A. de Graaff
De St. Ct. van heden bevat de statuten
(no. 1075) van de vereeniging „De Heere
is mijne banier" te St. Annaland.
Het doel dezer vereeniging is te arbei
den tot bevordering van het christelijk
leven en den bloei der Nederl. Herv.
Kerk te dier plaatse. Zij tracht dit doel
te bereiken door het oprichten en in
stand houden van een Zondagsschool,
knapen- en jongelingsvereenigingen, en
voorts door allen arbeid die aan de be
reiking van dat doel bevorderlijk lian zijn.
Besmettel ij ke ziekten.
Blijkens opgave in de Staatscourant
kwamen in de week van 6 tot en met 12
Aug. ter kennis van den centralen ge
zondheidsraad van diphteritis 2 gevallen
te Kloetinge en 1 te Goes.
Op Donderdag 4 Sept. e.k. zal in
de sociëteit St. Joris op de Balans al
hier een kiesvergadering worden ge
houden ter vervulling van drie vacatures
in het Provinciaal college van Toezicht
op het beheer der kerkelijke goederen en
fondsen van de Herv. gemeenten in Zee
land, ten gevolge van periodieke aftreding
op 1 Jan. 1914 van de heeren jhr. mr. A
A. vanDoorn van Koudekerke, L- G.
James en mr. A. A. de Veer en van één
vacature, ontslaan door het bedanken van
den heer jhr, J. F. Schuurbeque Boeije,
die met 1 Jan. 1917 zou hebben moeten
aftreden.
Benoemd tot godsdienstonderwijzer te
Sluiskil, gemeente Terneuzen de heer
L. Dek te Kruiningen.
Alg Syn. Ned Herv. kerk.
In de vergadering van gisteren zijn in
bespreking gekomen de veranderingen,
welke verleden jaar voorloopig gebracht
zijn in het reglement op de benoeming
van kerkeraadsleden en de beroeping van
predikanten.
De adviezen der kerk hierover loopen
zeer uiteen en ook in de vergadering
bleek groot verschil van meening te be
staan, zoodat ten slotte besloten werd,
op voorstel van prof Daubanlon om eene
commissie te benoemen, bestaande uit
de heeren Eilerts de Haan, Sclirieke,
Tammens, Edling en Wevland, die allo
verschilpunten ernstig zal overwegen en
nieuwe voorstellen bij de volgende Sy
node zal indienen
Rijksarchief in Zeeland
Naai- aanleiding van het verschijnen
van den 35sten bundel rvan de Archiefver
slagen wordt in een overzicht in het
„Hand," over het Rijksarchief in Zeeland
opgemerkt
Bij voortduren blijkt, dat de nieuwe
archivaris dr. K Ileeringa met kracht
aanpakt en vooral uit de afdeeling „werk
zaamheden en voortgang der ordening en
der inventarisatie van het archief ont
waart men dat de goede reputatie die het
Zeeuwsche archief onder den voorgan
ger van dr Ileeringa had, wat betreft het
bruikbaar maken van het archief voor
het publiek, door laatstgenoemden wordt
hoog gehouden Na de in den loop van
het jaar 1912 gereed gemaakte inventa
rissen van de rechterlijke, notarieele en
weeskamer-archieven der Zeeuwsche
eilanden en van de Grafelijke rekeningen
uit de Heneagouwsche en Beiersche perio
den, waarvan de laatstbedoelde reeds is
verschenen en de andere hoogstwaar
schijnlijk in dit jaar nog zal Worden uitge
geven, zal de uitgave ter haud worden
genomen van de nog niet gedrukte notu
len der Staten van Zeeland.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Rotterdam P. van
Toorn, te Leerbroek.
Gereform. kerken.
Beroepen te Velzen J. Ivruger te
Silvolde—Gendringen; te Aaglekerke J
Fraanje te Terneuzen.
het portier Zij had den geheelen wagen
vol lichte toiletten. Zij nam haai' help
sters dadelijk mee. Maai' de gladgescho
ren, dikke koetsier van de familie Von.
Beust liet zich niet van de wijs brengen;
waardig, zonder overdreven haast, mende
hij zijn beide glanzende bruintjes, die
bij zijn embonpoint en dat van hare Ex
cellentie pasten, in matigen draf langs
de wegen, waar het steeds drukker werd,
hoe dichter men bij de plaats van het
volksfeest kwam.
Dc reservewagen van het regiment ra
telde, vol jonge ofi'iciersvrouwen, die
wenkten en groetten, voorbij De overste
passeerde met zijn mail-coach, het
vierspan verkeerde in een uitstekende
conditie, een lust voor de oogen Zijn
dochter troonde links van hem op den
bok, zij maakte een beter figuur dan haar
moeder Ilaar hoed, die op een bloemen
mand geleek, trilde op haar liooggekapt
hoofd, terwijl zij kaarsrecht, in correcte
houding, tot aan de ooren in crème laken
geknoopt, stijf groette. Het rijtuig geleek
veel op een bont, rijk genuanceerd
bloemperk.
Hare Excellentie ergerde zich niet over
het flegma van haar rossinanten. Dal be
hoorde tot den stijl van haar huis. Beust
zou als oud-cavalerist liever wat andera
gehad hebben. Maar zij bleef onverbidde
Muziekwedstrijden te Gent.
Zondag 10 Augustus heeft een der be
langrijkste muziekwedstrijden, uitgeschre
ven door het gemeentebestuur van Gent,
plaats gehad. Op dien dag namelijk moes
ten de muziekkorpsen welke voor de af
deeling uitmuntendheid hadden inge
schreven, optreden
Vijf muziekgezelschappen (2 uit Bel
gië en 3 uit Nederland) namen daaraan
deel. Door het gemeentebestuur waren
een twaaltal toonkunstenaars uit België
Frankrijk en Nederland uitgenoodigd oin
als jurylid te fungeeren. Uit Nederland
had zitting de heer J. Morks uil Middel
burg.
Voorzitter was Emile Mathieu, direc
te ui- van het conservatoir te Gent
Het verplichte nummer was: „Ouver
ture Prinlanière" van den Belgischen
componist J. van der Meulen
De eerste prijs 1200 francs en een ver
gulden palm werd met elf stemmen toe
gekend aan de Grande Harmonie van
Dampremy en de tweede prijs 600 francs
en een vergulden kroon met algemeene
lijk „En ik zou hals en beenen met de
beesten breken? Neen!"
De paarden moesten bovendien deu
weg tweemaal afleggen om mevrouw Sa-
nitatsral Felgenlreu en de dames van
haai' whistkrausje te halen. Nu kwamen
eerst de leden van het comité en dege
nen die zouden medewerken of helpen
Het feest zou pas een uur later begin
nen.
De landauer reed hel hek in. Me
vrouw Stojentin hield haar hand boven
de oogen en beschouwde verrukt het
landschap. De witte waterspiegels der
meren blonken in de zon, de malsclie
vlakten der uitgestrekte weilanden glans
den. Over de bosschages die uit het wa
ter opdoken, hing een rooskleurig, wit of
zachtgeel waas De bloemlucliters der
kastanjes vlamden tegen den hemel en
hier en daar stonden, met de grootste
zoi'g en smaak over de ruimte verdeeld,
de hooge eeuwenoude boomen, die, als
bezield neerziend op liet vergankelijk
menschengewemel. statig en ernstig te
gen den wazigen horizon afstaken. En
boven dit alles, stralend, goud uitgietend,
de Meizon
(Wordt vervolgd.)
