MIDDELBEMSCME COÜRMT.
Dinsdag
12 Augustus.
BINNENLAND.
"FEUILLETON,
Erfelijk belast-
I*. 189.
156- Jaargang.
1918
Dt» eomrut vore«ki>t 4 a g o 14 k 1, met sitzomioriig m Zon* ïioatAagaa
Prijj p»r kwartaal, loawal rot Midlalbmrg all voor all* plutioa' ia Nattrlu* fraaoo pp. f 1
Affcoaierlijko mammon kaataa 5 aaat.
AAvortomtia* big aboaaameat op vooróealigo voorwaardaa.
Preapeotaaiea iaarraa «ija ui kat braam ta bskomom.
JvortentU'm c! .et aarjtvolg^ada mmmmor mootom do» middag, vóór éóa aar
'ta "rt biroaa beïortrd ziim
Advartaatila i 20 oomt par rogoL Bij aboaaamaat raai lagari Geboorte?, dood- aa
allo aadora familioboriohtem aa Daakbataigiagaa vaa 1—7 ragala f 1.60alka rogal mets
20 oaat. Saalamao 10 eeat par regal. Groota lattara but do plaati, die «ij iaaomaa.
Tot da plaatiiag vea advortaatiSa aa raclamoe, aiat afkometig mit Zaalaad, betrafleaAj-
Saadel, Nijverheid oa Goldwaiaa, ia gereobtigd het Algeweei AdTaiteiti^BafoR?'
4. DB LA 1AB Ai., R.Z. Voorbir^wal 866, AMrteidia.
BET CONGRES DER S. D. A. P.
We kunnen niet altijd sympathie heb
ben voor de heftige wijze waarop de so
cialisten tegen hun tegenstanders te keer
gaan, ook wanneer ze het onder elkaar
aan den stok hebben, maar we erkennen,
dat een beraadslaging als die van Zater
dag en Zondag op liet buitengewoon con
ges der S. D, A P. te Zwolle een na
volgenswaardig voorbeeld is van eerlijke
openhartigheid. En bovendien van krach
tige partij-discipline. Menige partij zou
zulk een debat piet doorgekomen zijn zon
der een scheuring. De theatrale hand-
schudderij van Troelstra en Van der Goes
was niet noodig om de eenheid van de
partij te handhaven De zeer sterke min
derheid heeft zich bij het besluit neer-
gelegd
Zeer opmerkelijk is het dat het pleit
vóór aanvaarding van ministerportefeuil
les kwam van de zijde van hen die prak
tische parlementaire ervaring hebben, van
mannen als Schaper, Hugenholtz, Vliegen,
Van Kol en Troelslra, terwijl het verzet
daartegen werd geleid door personen >die
hun parlementaire ervaring nog eerst
moeten beginnen, zooals Mendels, of wel
zich speciaal als Marxistische theoretici
hebben doen kennen, zooals Van der
Goes en Wibaut
Ook dit bevestigt dat de socialisten
naarmate ze meer met de practische po
litiek in nanraking komen, van zelf op den
duur hun revolutionnair karakter ver-
iie*«B.
Troelstra heeft, misschien voor de eer
ste maal. het moeten ondervinden, dat
het congres niet met hem mee ging in
een belangrijke kwestie. Zijn redevoering
was een staaltje van buitengewoon tak-
tisck inzicht, en hij heeft zich ook schoon
gewasschen van de beschuldigingen van
eerzuchtige bedoelingen. Immers het
bleek dat hij van den beginne af voor
nemens was geweest zelf geen minister
portefeuille te aanvaarden, maar als lei
der in de Kamer te blijven
Toch wist hij de meerderheid niet mee
te krijgen. Voor een 'deel natuurlijk omdat
veel afgevaardigden gebonden waren door
hun mandaat, iets waarover harde
woorden werden gesproken. En terecht.
Men zou kunnen vragen waarvoor dan
nog een congres-beraadslaging noodig
was Dan had men evengoed schriftelijk
per afdeeling kunnen stemmen.
Maar bovendien was Troelstra zelf on
gewoon weifelend voor zijn doen. „Het
Volk" erkent het in een hoofdartikel
„Er zat in Troelstra's systeem een ele
ment van onzekerheid, van niet willen en
toch wel willen Ook dat zal lot den uit
slag hebben meegewerkt.
De gevolgen voor de partij zijn wellicht
reeds te zien in de stemmingscijfers der
naverkiezingen. Het is zeer waarschijnlijk,
dat velen der personen die in Juni rood
stemden zonder zelf rood te zijn, nu weer
op andere partijen overgingen Men zal
die personen vooral vinden onder de niel-
socialislische arbeiders, zelfs onder de
christelijke. Die zijn nu teleurgesteld, en de
overwegingen betreffende 't partij-belang
welke de meerderheid van het congres
geleid hebben, laten hen natuurlijk koud.
Ten opzichte van de oplossing der mi
nistercrisis is dit besluit slechts een be
stendiging van den bestaanden toestand.
De heer Cort van der Linden zal wel ge
wacht hebben tot deze uitslag was ge
vallen, maar het is zeer de vraag of hij
bij een beslissing in anderen geest zijn
eigen plan zon hebben gewijzigd. Immers
aan hem is opgedragen de vorming van
een kabinet buiten het parlement.
Dat het daarbij bovenal aan komt op
het regeeringsprogram ligt voor de hand.
En ook dat dit program de lijnen zal
moeten volgen van het concentratie-pro
gram.
DE CRISIS.
Naar het „Centrum" verneemt, maakt
de kabinets-formatie van mr. Cort van dei-
Linden goede vorderingen en moet het
nieuwe ministerie reeds bijna gereed zijn,
al zijn nog weinig namen genoemd.
Tot de leden van het nieuwe ministerie
zal zeer waarschijnlijk behooren de heer
H. J. E Wenckebach, directeur van de
gouvernementsbedrijven in Ned. O.-I.
Het persbericht, dat de thesaurier-ge
neraal van het departement van Finan
ciën de portefeuille van dat departement
zou overnemen, is, naar het „Centrum"
verneemt, van allen grond ontbloot.
Bit de Staatseonrant.
Bij Kon. besluit.
is benoemd tot ridder in de orde van
Oranje-Nassau, Th. J. Goris, pastoor te
Netterden;
is met 1 Oct. 1913 benoemd tot inspec
teur der reg. en dom. te Maastricht, M.
Th Mijnlieff, thans te Winschoten;
is aan dr. J. J Polak, op verzoek, met
1 Oct. 1913, eervol ontslag verleend als
afdeelingschef bij het Rijksbureau tot on
derzoek van handelswaren te Leiden;
is de aan de orde van Oranje-Nassaui
verbonden eere-medaille, in zilver, toege-
„Onder de wenken, die de Gouv.-Gen.
den hoofdbestuurders meende te moeten
geven, behoorde dan ook in de de eerste
plaats de raad om niet naar meerdere
uitbreiding van hel reeds zeer groole
aantal leden te streven, doch alle aan
dacht te wijden aan consolidatie der ver-
eeniging door goede organisatie en door
een behoorlijke regeling van het beheer
der geldmiddelen, die toezicht van de
zijde der leden mogelijk zou maken.
De uitvoerige rapporten door de hoof
den van gewestelijk bestuur op Java en
Madoera omtrent de verdere verrichtin
gen der vereeniging ingediend, hebben
den landvoogd niet de overtuiging ver
schaft, dat in de ter audiëntie aange
duide richting inderdaad voortgang van
beteekenis is gemaakt Niet twijfelende
aan den goeden wil der hoofdbestuurders
om in den geest der regeering werkzaam
te zijn, moet zij aannemen, dat die be
stuurders daartoe niet bij machte zijn ge
weest. Toch moet, gegeven het groot aan
tal leden en de mate van ontwikkeling van
de kringen, waaruit de meerderheid van
hen voortkomt, zekerheid beslaan, dat het
voor de handelingen der vereeniging aan
sprakelijke college ook inderdaad genoeg
invloed uitoefent om te voorkomen dat
de afdeelingen of de leden individucel
den naam en het gezag der vereeniging
misbruiken voor met het algemeen belang
strijdige doeleinden. Te meer is dit noo
dig, waar het doel der vereeniging 'slechts
in zeer onbestemde termen omschreven
is en allerlei uiteenloopende wenschen
en verlangens onder het begrip van dit
doel kunnen worden gebracht.
Onder deze omstandigheden is het der
regeering niet mogelijk geweest, het ver
zoek om erkenning zooals het daar ligt,
in te willigen.
Anderzijds meeade zij zich niet tot een
weigering zonder meer te moeten be
palen. Waar, zeker niet in de laatste
plaats als een gevolg van de door het
Nederlandsch gezag gewaarborgde meer
dere rechtszekerheid en de door dat ge
zag bevorderde lioogere verstandelijke en
zedelijke ontwikkeling, in steeds ruimer
kringen der bevolking een streven aan
den dag komt naar geestelijke en stoffe-
verheffing ,wil de regeering niet volstaan
met een afsluiting van den aanvankelijk
door de leiders dezer beweging ingesla
gen weg, doch meent zij tevens de rich
ting te moeten aangeven, waarin naar
hare meening, die beweging zich verder
ontwikkelen kan zonder met het alge
kend aan L. P. C. Hildering, meester
knecht bij de Eerste <Amsterdamsclie Elec-meen belang in strijd te komen
trische Smederij, Koper- en Blikslagerij Daartoe strekt de in het besluit op
en Lalckerij, voorheen Th. J. Scholte, te genomen vingerwijziging omtrent de op-
Amsterdam. richting van plaatselijk werkende veree-
nigingen, die een enkele hoofdplaats of
een ander gebied van beperkten omvang,
OOST INDIË. [bij voorkeur een natuurlijke of admini-
De rechtspersoonlijkheid van 1 stralieve eenheid als een district of een
regentschap omvatten.
In de Oetoesan Iiindia vindt het N. v.
Roman van
KLARA HOFER.
18.
fin toen de meid, wier beetje verstand
haar in den steek liet. nogmaals haar
mond opende „Maar ik zal toch nog
wel sloeg hij met zijn vuist op de
tafel. „Voor den duivel nog eensl Zwijg!!"
Alles op de tafel rinkelde. Een glas viel
om. Uit de vaas met gele margueriten
stroomde het water op het damast.
De keukenmeid draaide zich om ten
einde de kamer te verlaten.
En plotseling zag Stojentin, dat zij
haar schouders optrok. Zijn gezicht werd
paarsrood, de aderen op zijn voorhoofd
zwollen, zijn handen beefden; „Ik zal je
die koppigheid wel aflecren, canaille!"
In het volgende oogenblik had hij haar
de S I.
De met de mail hier ontvangen „Java
Bode" bevat de overwegingen van het
besluit van den gouverneur-generaal waar- d. D. v. N.-I. een over het algemeen zeer
bij een erkenning van rechtspersoonlijk- lezenswaard artikel over het doel, het
heid aan de „Sarikat Islam" geweigerd streven en de manieren der vereeniging,
werd, maar tevens werd meegedeeld dat waaruit het blad voorloopig, en in ver-
eventueel in te dienen verzoeken van band met de gouvernements-beslissing,
plaatselijk werkende vereenigingen van waarbij rechtspersoonlijkheid aan de Sa-
soortgelijken aard, indien daartegen uit rikat Islam geweigerd werd, het volgende
anderen hoofde geen bedenkingen rij-1 ontleent
zen, in gunstige overweging zullen wor-j „Men zegt, dal de landvoogd geen
den genomen. rechtspersoonlijkheid wil geven aan de
In die overweging wordt herinnerd aanjS. I. Ook om die reden, zegt men, zal de
de toespraak door den gouverneur-ge- S. I. dood gaan.
neraal gehouden bij de audiëntie van den De Oetoesan Hindia vindt zulk een wei
bestuurder van S. I gering geen ramp. Met of zonder rechts-
de dampende soepterrine voor de voeten
geworpen. De splinters vlogen lot aan
het plafond. Ieder in de kamer gilde.
Het kamermeisje stond bevend naast
het buffet; haar wit boezelaar vertoonde
een groote, rooKende vlek. En op haar
zwarte japon, in het haar, op haat'
mutsje schitterden porceleinen splin
tertjes. De ander maakte zich uit de
voelen.
Het kleine meisje begon luid en er
barmelijk te schreien. De gouvernante
trachtte haar tevergeefs te kalmeeren. De
jongen keek zijn vader met wijd open
gesperde oogen aan. Antoinette was zoo
wit als een tafellaken. Zij richtte haar
nek stijf op. Haar trekken schenen uit J
steen gehouwen. Zij had van niets zulk i
een afschuw als van drift.
Hij zat haar met een zonderling strak-1
ken blik te fixeeren. De afgrond sperde
zich weer open. Twee werelden..
En over den man kwam, nu zijn woe
de een. uitweg had gevonden, weer dat
doffe gevoel, dat hij, het kind van een
lageren stand, tegenover haar, het meer
verfijnde wezen uit betere kringen, af
en toe had. Hij noemde dat somtijds bij
zichzelf, wanneer hij zich zelf aan een
strenge criliek onderwierp, den haat van
den proletariër.
Het bleef stil. Het scheen alsof niet
mensclien, maar standen, wereldbeschou
wingen, eeuwenoude tegenstanders tegen
over elkaar stonden.
De jonge vrouw zag eruit alsof alle
zachtheid van haar was geweken, alsof
zij een en al koelheid, critiek, verachting
was. En toen zij eindelijk langzaam, als
werktuigelijk opstond, wijl de beklem
mende stilte haar ondragelijk werd,
schreeuwde hij haar toe: „Je blijft hier"
Maai- haar bloed sprak nu ook Zij
keek om zich heen, haar blik omvatte de
smadelijk, verwoeste harmonie van het
keurige vertrek, gleed over den plas op
den goed onderhouden parketvloer, over
de scherven en splinters op het Itali-
aansch gobelin der uitgesneden stoeleD
over de verwoesting op de tal'el en een
persoonlijkheid zal de eendracht onder
de inlanders steeds sterker worden
De S. I. is maar een naam. Een naam
voor de eendracht der inheemsche bewo
ners Maar onze inlichtingen luiden an
ders Wij hebben gehoord, dat Zijne Ex
cellentie geen rechtspersoonlijkheid geven
wil aan de vereeniging, zooals die nu
bestaat, omdat ze te groot is en het cen
traal comité niet verantwoordelijk gesteld
kan worden voor excessen ver buiten
haar plaats van vestiging.
Dit is een wijs besluit van Zijne Excel
lentie. De S I begrijpt, dat het beter is,
wanneer rechtspersoonlijkheid gegeven
wordt aan locale S. I vereenigingen Die
zullen gelegenheid krijgen om zelfstandig
de locale belangen te behartigen.
De organisatie zooals ze nu is, was
noodig om de algemeene beweging op
te wekken. Nu die algemeene beweging
nde is, moet de S- I. denken aan
krachtige locale organisatie Anders zou
een groot lichaam ontstaan met leemen
voeten En het kind moet sterke beenen
krijgen, beenen van been, spieren, bloed
en zenuwen en geen beenen van leem.
En op den groei van de beenen komt het
vooral aan. Nu, in deze periode, in het
begin van de beweging.
De S. I. zal niet sterven. Het inheem
sche volk is ontwaakt ën zal steeds meer
moeite doen om zijn positie sterker te
maken. De excessen, de Janboel zijn
slechts verschijnselen, soorten van kin
derziekten, die de beweging vergezellen
Maar ze zullen ophouden. De beweging
echter blijft en zal zich zuiveren."
Bit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
„De Zeeuw" van gisterenavond bevatte
het bericht, dat H. M. de Koningin Za
terdag a.s. het aangekondigde bezoek aan
de tentoonstelling zou brengen en dat dan
de cantate, die te Vlissingcn is ui gevoerd,
ten gehoore zou gebracht worden.
Dit bericht is echter van a tot z on
juist. De datum van het koninklijk be
zoek is nog niet vastgesteld, doch valt ze
ker niet voor 20 Augustus en wat nu de
cantate betreft, heeft het Vlissingsche
koor verzocht deze Zaterdag op de ten
toonstelling te mogen herhalen, doch er is
hieromtrent door het tentoonslellingsbe-
stuur nog geen beslissing genomen.
In het opschrift van de gedenkplaat
voor de Engelsche kerk, dat wij gisteren
overnamen, is een deel van een zin weg
gevallen Deze zin moest in zijn geheel
luiden „In honor of William of Nassau
and the hospitable city of Middelburg and
the founders of modern congregational
order Browne, Carlwright, Harrison
Tot comptabel van de Zeeuwsch-
Vlaamsche tramwegmaatschappij is naar
„De Zeeuw" meldt, benoemd de heer
J. P. Kögeler. De benoemde treedt 1 Sep
tember in functie.
Uit Vlissingen.
De lichtsloet, georganiseerd door de
feestcommissie der Nieuwe stad en 1.1.
Vrijdagavond door het minder gunstige
weer tot Maandagavond uitgesteld, heeft
gisteren avond ten aanscliouwe van dui
zenden zijn ommegang door het Nieuwe
stadsgedeelte gemaakt.
De stoet werd samengesteld bij het
Arsenaal en vertrok van daar om onge
veer half negen.
Voorop reden marechaussees, die, hoe
wel de meeste toeschouwers aan 't ver
zoek om niet mee te loopen voldeden,
toch hier en daar in de volte van men-
schen ruim baan moesten maken
Verschillende zegewagens, die ook aan
den grooten optocht hadden deelgeno
men, reden ook nu mee, terwijl een 500
tal kinderen uil de nieuwe buurt met
lampions aan oranjekleurige stokken of
aan dito bogen door twee of vier meisjes
gedragen, het effect niet weinig verhoog
den Het muziekgezelschap „St. Caeci-
lea" en de Postfanfare bliezen vrooiijke
marschen.
In een landauwer maakten de eere
voorzitter, de voorzitter en de secretaris
den ommegang mee.
Op den Singelvveg werd Bcngaalsch
vuur ontstoken.
't Was voor tienen toen de stoet ont
bonden werd.
En hier mee is de rij der feestelijkhe
den in Vlissingen gesloten.
Maandagavond te Vissingen binnen
gekomen voor Antwerpen liet Fransch
oorlogsschip „D'Estrée" komende van
Farquay. Dit schip heeft een bemanning
van 250 koppen.
Hel Fransche opleidingsschip „Cha
mois" is gistermiddag uit Duinkerken te
Vlissingen aangekomen en nam lig
plaats in de binnenhaven
Bij het Belgisch loodswezen te V1 i s-
singes, is benoemd tol schipper van
den roeiersdienst L Mycke, thans roeier.
gevoel van afkeer welde in haar ,op.
Zij zei kort en bondig: „Ik ga."
Hij sprong op: „Als jij niet dadelijk
hier blijft
Het was ontzettend. Zij drukte de nagels
in haar hand. Zij stonden tegenover el
kaar.
Hij boog een sterke, zilveren vork met
zijn rechterhand om. De punten drongen
diep in de palm van zijn hand, zoodat het
bloed er uitliep. Hij beefde over zijn ge-
heele lichaam.
En zijn oogen staarden, als met ijzeren
banden vastgehouden, onbewegelijk in de
hare
In dat oogenblik bemerkte de kleine
Ursala het bloed Zij begon weer te
schreien: „Papa, lieve papa!"
Maar dat wond den woedenden man
nog meer op Hij snauwde het kind toe:
„Schei uit met schreien! Dadelijk".
Het werd onmiddellijk stil Het on
derdrukte, onhoorbare snikken deed het
lichaampje schokken en plotseling, niet in
Uit Walcheren.
Hedenmorgen hield de raad van Dom
burg een vergadering, waarin een wijzi
ging werd gebracht in de verordening
regelende de openstelling van het bureau
van den burgerlijken stand, in verband
met een wijziging in het B W
De heer A. M. Brouwer werd met al
gemeene stemmen herbenoemd als lid der
commissie tot wering van schoolverzuim.
De gemeenterekening 1912 werd vast
gesteld in ontvang op f 13.015.62s en in
uitgaaf op f 12.578.69, alzoo met een ba
tig slot van f 436.935.
De rekening over 1912 en de begroo
ting 1914 van het burgerlijk armbestuur
werden gesteld in handen van een com
missie bestaande uit de hceren Franken
en Schccle.
Naar aanleiding van een adres vaneen
commissie tot regeling van een onafhan-
kelijkheidsfeest om een toelage stelden
B en W. voor f 50 le verleenen Hier
over staalden de stemmen, evenals over
voorstellen om f 40 en f 25 te verleenen
Een bezwaarschrift van de wed. A van
der Hage inzake den hoofdelijken omslag
werd in gesloten vergadering behandeld
Hedenmorgen maakten de kinderen van
de School met den Bijbel te Souburg
onder begeleiding van het personeel in
een vier-en-dertig-tal rijtuigen een uit
stapje naar Domburg.
Uit Zuid-Beveland.
Omtrent de plannen voor een onaf-
hankelijkheidsfeest te Goes lezen we in
de plaatselijke bladen de volgende mee-
deeling -
Het voorloopig comité ter organiseering
van bovengenoemd feest, overwegende
dat medewerking en finantieele steun van
burgemeester en wethouders zoo goed als
uitgesloten isvan oordeel dat dit voor
staat zich zoo boven haar krachten te
beheerschen, barstte het meisje in een
stroom van tranen uit Het vluchtte ver
schrikt naai- liaar moeder.
.Antoinette hield het kind tegen haar
hart gedrukt: „Wees bedaard, lieveling"
Toorn en schaamte over dit onwaardige
tooncel maakten dat zij liaar gedachten
niet kon ordenen.
Stojentin zag er vreeselijk uit Hij
trachtte zich een houding te geven „Ur
sula, kom hier!"
Maar het kind beefde over liaar ge-
heele lichaam
De gouvernante scheen eindelijk wat
tegenwoordigheid van geest te krijgen Zij
schoof het kind, dat Antoinette naar haar
toeduwde voor zich de kamer uit. De jon
gen volgde haai- Hij keerde zich in de
deur qog eenmaal om en keek zijn vader
met een zonderlingen blik aan, die ont
zetting uitdrukte en toch ook een ze
kere solidariteit van het verwante tem
perament
(Wordt vervolgd.)