Ml MÏ1JMMK COERIIT.
V rijdag
1 Augustus.
H*. 180
ii>6« Jaargang.
1913
Out eo»r»t vmchyat 4 g 1 jj k a, m»t *itcoad«ru»g vaa Zo*- ffuiUagoti
Pry» par kwartaal, ioowal tooi Middclbarg all voor alia plaatiaa ia Nadarlaad fraaoo pp, 11.
A&ouiarlijka ammmars koitaa 6 oaat.
Aivartaati0> by aboaaemeat op TOOrdaaliga voorwaard».
Pro»paot*»«aa daarvaa rija aaa bat bareaa ta bakoaiaa.
AdrorteatiöK voor b«t «snfcvolgeade atnmir jaoataa da» middag, vóór ééa aar
aaa hat br.reaw bezorgd zija.
Advertentiaa 20 o?at par ragal. Bij eboaaaataat mi lagar. öiboorta-, dood oa
Ml» aadere familisberiohtam aa Daakbetaigiagaa T»a 1—7 ragala f 1.50 olka ragtl
SO o»at. Ktolaraet 40 oaat par ragal. Groot» letters asar da pluats, die zij iaaemaa
Tot da plaatiiag vam adrertaatiBa aa reolama», aiet afkomstig alt Zaalaad, betraflaade
Haadel, Nijverheid ea Galdwazaa, i» gerechtigd het Al|e«eea Adrarteatla-BveBE
A. DE tdA MAM AmJf.Z. Toorbirgwal Md, Aauterdu».
BINNENLAND.
DE S. D. A. P. EN DE CRISIS.
Het raadslid A Folkers te Noord wijk
heeft bedankt als lid der S D A. P.,
omdat hel Partijcongres niet doorgaat
Res.b.
DELOYALE OPPOSITIE.
In een artikel in „Van onzen Tijd"
redacteur prof Struycken wordt op
nieuw de rechterzijde aangeraden uit haar
beginselprogramma, neen, het „gemeen
schappelijk programma" heet het daar,
te schrappen wat onpopulair, isi^n dus de
verkiezingskansen benadeelt De profes
sor drukt het zoo uit: „verwijdert uit het
gemeenschappelijk programma wal 011-
noodig een deel der bevolking van u ver
vreemdt".
In het stuk is de aanhef van belang
„Weest als oppositie loyaal, maar koud
als ijs tegenover de meerderheid, die u op
zoo onwaardige wijze, onder zwijgende in
stemming of feitelijke medewerking harer
leiders, bestreed; stelt u tegenover een
„zakenkabinet" of „kabinet ad hoe" uit
de linkerzijde als tegenover een links
■partij-kabinet; duldt onder geen voor
waarde, dat de wetten Talma in de pa
piermand geworpen worden; handhaaft
onverzwakt, uwe onderwijspolitiek, ook bij
een herziening der Grondwet, onder lei
ding der linkerzijde tot stand te brengen.
Dat was onze raad aan de rechterzijde
als oppositie".
De raad is merkwaardig genoeg, niet
waar' Stelt u tegenover een zakenkabi
net, dat geen partijkabinet wil zijn als j
tegenover een links kabinet. D. w. z. be-1
strijdt het met alle ter rechterzijde be
kende, geoorloofde en ongeoorloofde me
thodes, beschouw elk voorstel alsof het
een links voorstel is en als links voorstel
bestreden moet worden, wat ook de me
rites mogen zijn.
Slechts dat kan de raad beteekenen.
Immers, dat men een zakelijk voorstel
van een zakenkabinet bestrijdt, wanneer
men het zakelijk veroordeelen moet, is
zoo iets vanzelfsprekends, dat daarvoor
het advies van een hoogleeraar overbodig
lijkt. Maar is dit loyale oppositie?
Er blijkt wel uit dal men ter rechter
zijde liever een concentratie-kabinet lieeft.
Wat wij reeds vermoedden (Hand.)
adjudant van den minister van marine;
c. tol ridder in de orde van Oranje-
Nassau mr. W C Wendelaar, commies
aan het departement van oorlog, reser
ve-lste luit. der huzaren;
is bevorderd tot officier in de orde
van Oranje-Nassau, de luit. t z. Ie ki
ll. P. Westerveld;
is benoeind lol ridder in de orde van
den Nederiandschcn Leeuw, jhr. mr D
W. van Andringa dc Kempenaer, kanton
rechter te Zutphen;
zijn benoemd aan de rijksuniversiteit
te Leiden:
lo. tot gewoon hoogleeraar in de fa
culteit der letteren en wijsbegeerte, om
onderwijs te geven in de Ballo-Slavische
tdj'en, dr N van Wijk, onder-bibliotheca
ris van de Koninklijke bibliotheek te
's-Gravenhage
2o. tot buitengewoon hoogleer aar in de
faculteit der letteren en wijs begeerte,
om onderwijs te geven in de talen en de
geschiedenis van Babylonië en Assyrië,
dr. G. J. Thierry,t predikant der Neder-
landsch Hervormde, gemeente te Braam-
brugge;
is met 1 September 1913, aan dr G.
Scheuk, op verzoek, eervol ontslag ver
leend als leeraar aan de R. H. B S.
te Meppel;
is niet 1 Augustus aan den directeur
van het telegraafkantoor te Utrecht L.
de Veer, op verzoek eervol ontslag ver
leend
is met 1 November aan den directeur
van het postkantoor te Rotterdam J. W.
Vorster, op verzoek eervol ontslag ver
leend, met dankbetuiging voor de vele
en goede diensten door hem aan den
lande bewezen,
Ui! de Pers.
Uit de Staatse,want.
Bij Kon. besluit
is de staatscommissie voor de verdedi
ging van Ned. Indië ontbonden, onder
dankbetuiging aan liarje leden, den alge-
meenen secretaris en de secretarissen,
voor de belangrijke door hen bewezen
diensten;,
zijn benoemd.
a. tot ridder in de orde van den
Nederlandschen Leeuw, jhr. mr. B C.
de Jonge, administrateur, hoofd der lsle
afdeeling van het departement van oorlog
en R. Zuyderhoff lid van de Algemccne
Rekenkamer;
b. tot officier in de orde van Oranje-
Nassau mr. J. C. Jager, luit. t z le kl.
•■rajaujssm
Erfelijk balast.
Roman van
KLARA HOFER.
Ritmeester Stojentin kwam uit de ma
nege, waar hij eenigen lijd toezicht had
gehouden op de oefeningen van een es
kadron. Hij had dat ook evengoed achter
wege kunnen laten, maar hij had eenvou
dig niet bij de Beusls kunnen blijven.
De lucht was frisch en opwekkend,
als gezuiverd door de regenbuien der
laatste dagen on toch lag er iets van
de komende lente in de atmosfeer.
Zijn polsen klopten nog snel. Hij sprong
op de electrische tram, die juist schril
en voortdurend bellend voorbijkwam.
Weg, naar buiten Door de glazen deur
zag hij op de beide, lange banken de
.menschen zitten, meest arbeiders en bur
gervrouwen, afgewerkt en voor den tijd
oud. Dc gezichten bot, een enkele had
een nijdige», halelijken trek Ook de te
vredenheid der veldarbeiders was bot,
bij velen zelfs dierlijk bot, maar toch
dewerking bereid ware Dan toch stond
voor hen de zaak anders Immers, dan
ware gebleken, dat op geen andere wijze
dan door het optreden van sociaal-demo
craten als Minister hel algemeen kies
recht ware te verkrijgen
Dit zal de lijn zijn, die onzes inziens
thans de crisis heeft af te loopen.
Een hernieuwd aanbod qan de socialis
ten zal casu quo moeten voorafgaan aan
een zuiver Zaken-Kabinet dat de electo
rale programma's, waarop de strijd plaats
had, zou laten rusten
De Crisis.
De (a-r.) Rotterdammer schrijft het
volgende, dat na hel gisteren gevallen
besluit van de concentratie, zeer in actu-
eele beteekenis is gestegen
„Dr. Bos vermeldt in zijn eerste schrij
ven aan mr. Troelstra uitdrukkelijk, dat
hij, „alvorens de opdracht der Koningin,
welke hij in beraad hield, te kunnen
aanvaarden", zich wenschte te verzeke
ren, of alle partijen der linkerzijde gene
gen waren, aan de samenstelling van een
ministerie mede te werken
Het antwoord, van de sociaal-democra-
len ontvangen, komt hierop 'neer, dal men
daartoe niet bereid was, zoolang niet ge
bleken was, dat op geen andere wijze de
invoering van algemeen kiesrecht kon tot
stand komen Daarvan is tot nog toe niets
gebleken Dus volgde weigering
Ons komt het voor, dat men alzoo niet
kan zeggen, dat een optreden van de so
cialisten als Minister geheel van de baan
is Bleek eens, dat een concentratie-ka
binet niet te vormen is, bleek daarna
eens, dat. een gemengd kabinet uit links
en rechts, dat algemeen kiesrecht zo"u
moeten brengen tegen gewichtige conces
sies aan rechts op onderwijsgebied en in
zake de loyale uitvoering der wet-Talma,
ook niet te verkrijgen ware; bleef alzoo
niets over dan een zuiver Zaken-Kabinet,
dan zoude vooraf nogmaals zijn te be
proeven of de sociaal-democratie lot me-
I
was hel tevredenheidWat had de be- j
schaving aan die arme menschen ge
bracht? Dat het juk hen tot bloedens toe)
schuurde, dat zich bij de hardheid der
levensvoorwaarde, waaronder elk men-
schenleven zucht, nog een dof, smarte
lijk verlangen naar het onbereikbare had
gevoegd. Dat knaagde aan het leven. Ilij
wendde zich af. Wat ging dat ding
langzaam
De rijen huizen kregen hier en daar
reeds openingen, weldra werd de straat
straatweg, akkers en tuingrond wisselden
af met de huizen. Aan den weg stond
een witte geit, dc zon scheen op haar
glanzend vel met zilveren weerschijn.
Een kind nauwelijks negen jaar in een
rood jurkje droeg 'n dikken -jongen op
liaar arm rond. Zij wees naar de tram
„Hoor klingelingcling" Dc jongen sperde
zijn blauwe oogen open en staarde met
open mond dc tram na.
Stojentin sprong er af. Daar was het
bosch.
De witachtige weg kronkelde zich in
groote bochten, zacht stijgend, naar hel
;hoog plateau. Een beekje ruischtc over
j den weg, dc regenbuien en de gesmolten
i sneeuw hadden liet overmoedig gemaakt,
'het babbelde en lachte. En over dat al-
Uit Stat! en Provincie.
Uit Middelburg.
In het jaarverslag, onlangs door den
heer A. Voogd, eersten secretaris van den
Nederlandschen Journalistenkring in de
jongste algemeene ledenvergadering uit
gebracht, heeft hij met de volgende woor
den den heer J L. v. d. Pauwert her
dacht
De Lijst nagaande zien wij dat onder
lien, die wij wegens overlijden hebben le
missen, behoort de heer Joh L v d I
Pauwert te Middelburg die tot de oude
garde behoorde Weliswaar deed hij zich
slechts zelden op onze algemeene ver-1
gadevingen zien, doch uit het feit dat
hij bij de oudste Kringleden staat aange-
teekend, mag wel worden afgeleid dal hij
ovei'tuigd was van het nnt van onzen
bond en tot zijn warme vrienden heeft
behoord Wij willen daarom ook in dit
jaarverslag hulde aan zijn nagedachtenis
brengen
De tentoonstelling is gisteren op den
dag bezocht door 1007 bezoekers I
Ook 's avonds waren velen gekomen j
om van het lieerliji zitje op het terrras
"te profiteeren en tevens een afscheids
groet te brengen aan de kapel van mej j
Celline Slier, die zich hier een zeer i
goeden naam heeft verworven.
Jammer, dat het bezoek op het terras'
gedurende den tijd dat dit gezelschap
speelde zoo gering was, dat hel tentoon-
stellingsbcstuur heeft moeten besluiten
om voorloopig geen ander strijkje te en
gageeren.
Gezellig rumoerde hel gisteren op de
Markt. De kermis was in volle glorie Al
les baadde in een zee van licht en waar
men kwam lustigden de orgels. De draai-'
molen, de „tubes joyeus", de tent mei
de mysteries van het bagno, dc aulo-ca-
roussel en vele beignetskranien schijnen
hel niet kwaad gehad te hebben. Ook de
schiettent mocht zich in vele schutters
verheugen Twee vreemde dames, waar
schijnlijk Engelsche, voelden zich nog al
zeer lot den draaimolen aangetrokken
Geruimen tijd brachten ze er in door
In het begin van September, den 3en,
■len en 5en, zullen we hier liet genoegen
beleven van een tentoonstelling te zien
op een tentoonstelling. i
De tuinbouwvereeniging „Walcheren'
die een afdeeling is der Nederlandschc
Mij. voor tuinbouw en plantkunde, heeft
voor haar tentoonstelling van vruchten,
groenten, bloemwerken enz de medewer
king verkregen van de commissie voor
de tentoonstelling plan 1913 en zoo zul-
les de onbeschrijfelijke reine, scherpe en
pittige Maarlsche lucht, de hooge, fijne,
gezonde berglucht
De ritmeester liep met gebogen hoofd,
de handen in de zakken van zijn paletot
zijn ruitersabel kletterde achter hem aan.
Hij verkeerde in een opgewonden toe
stand. Alles wat hij jarenlang had onder
drukt, stond weer in licm op. Ach, schud
de het verleden altijd weer met spook
achtige handen aan zijn grafzerken Zijn
gedachten keerden naar de arbeiders in
de tram terug Gelukzalige onwetendheid 1
Wij allen sleepen onbewust de erfenis van
een voormaligen tijd met ons mee, in
lichaam, zenuwen en hersenen. Het was
wel bewezen dat het bloed een bijzonder
.vocht was. Hij zag het gezicht van zijn
vader voor zich: bleek, met dc dieplig
gende oogen van een dweper onder liet
zwarte haar. Zijn levenswonden schrijn
den. Stojentin bleef staan, hij omklem
de met beide vuisten het gevest van zijn
sabel. Waarom had zijn vader niet ge
zwegen?
Hij had hem in de wereld gebracht,
belast, met de vreesclijke erfenis van
zijn bloed. Wat dat .niet genoeg? Voelde
hij niet dagelijks den geesel dor natuur
op zijn rug?
len dan het gymnastieklokaal op de
Groenmarkt en de kruisgangen der Abdij
op de genoemde dagen in tentoonstel
lingszalen zijn omgeschapen
De bedoeling is om de vruchten en
groenten - in het gymnastieklokaal uil te
stallen, de planten en bloemen, voor zoo
ver die hier geen plaats vinden worden
verwezen naar den kruisgang
Hel programma ziet er goed uil, zoodat
bij voldoende insclirij vingen deze ten-1
toonstelling een goeden kans van slagen
heeft
lil de verschillende rubrieken zijn di-
verse gouden, verguld-zilveren en zilve- i
ren medailles cn geldprijzen uitgeloofd j
Door den commissaris der Koningin
is dd 28 Juli hel volgend vondschrij-1
ven gezonden aan hceren Burgemeesters;
in Zeeland
Bij schrijven van 23 Juni 1913, no
3629, Afdeeling BB, heeft Zijne Excel-'
lentie de Minister van Binnenlandsche
Zaken mij in kennis gesteld met de doori
Zijne Excellentie vastgestelde regelen, be-
treffende de instelling van Provinciale
Centrale Comité's tot hulpverleening bij
rampen van algemeenen aard
Krachlens deze regelen zal in dc
hoofdplaats van iedere provincie een
Centraal Comité gevestigd zijn, terwijl
voorts is bepaald, dat, indien in eenc
provincie onder de leiding van den Com
missaris der Koningin reeds een Comité
of lichaam hestaai, dat eenzelfde doel
beoogt, zulk een Comité of lichaam wordt
geacht de plaats te vervullen van een
Centraal Provinciaal Comité als hierbo
ven bedoeld. i
In deze provincie is als zoodanig aan
te merken „hel Provinciaal Watersnood-
Comité in Zeeland", gevestigd te Mid
delburg
Naar aanleiding van het door Zijne,
Excellentie den Minister van Binnenland-,
sche Zaken aan mij gericht verzoek, heb
ik de eer U uit te noodigen, om, bij
het intreden van een ramp van algemee
nen aard in uwe gemeente, alle ver-
zoeken om inlichting en hulp (voor zoo
ver deze laatste niet rechtstreeks aan
de Militaire Autoriteiten wordt verzocht),
rechtstreeks te richten tot den voorzitter
van het Provinciaal Watersnood-Comité
te Middelburg, wien door u tevens ten
spoedigste alle gewenschte inlichtingen
omtrent den aard en den omvang van
de ramp worden verstrekt
Uit Vlissingea.
Door de vrijzinnig-democratische kies-
vereeniging te V1 i s s i n g e n is candi-
daat gesteld voor den raad in district I
(vacature van Niftrik) de heer G. J
Bijlaard.
De St Cl. van heden beval het K. B.
waarbij in de gemeente Vlissingen
een armenraad wordt ingesteld; het aan
tal bestuursleden van dien raad is be
paald op 5; en het bedrag bedoeld in art
48, lste lid, 2de zinsnede, der Armen-'
menwel, voor den termijn van i jaren
gesteld in art. 44 dier wel op f 3507.43
Zooals wij gisteren reeds in een deel
der oplaag meldden is de heer II J.
Tichelman tijdelijk benoemd lot secre
taris van dien raad
Uit Walcheren.
Te W e s t k a p e 11 e is een bouwver-
eeniging „Eigen Haard" opgericht De
koninklijke goedkeuring op de statuten is
reeds verkregen
De lieer G. Houtekamer is uitgenoo-
digd om met zijn „kleine Weslkappelaars"
in dc tweede helft van de maand Aug.
andermaal op le treden in liet badpavil
joen te Domburg
Uit Zuid-Beveland.
Op initiatief van een paar ingezetenen
werd Donderdag te N i s s e een verga
dering in het schoolgebouw gehouden
ter bespreking van plannen om ook
daar de honderdjarige onafhankelijkheid
feestelijk te herdenken. Er werd bepaald
om Vrijdag 29 Augustus a s. feest le hou
den Als er genoeg geld binnenkomt wil
men een optocht, muziek, kinderfeesten
en illuminatie organiseeren De verga
derden benoemden een commissie.
Donderdag klemde le Ierseke bij
het inpikken van een zwaard van zijn
vaartuig een schipper zoodanig een hand
dat een der vingers verbrijzeld werd en
misschien verloren zal zijn
In de Donderdagavond gehouden raads
vergadering te Ierseke werden ver
schillende door Ged Stalen goedgekeurde
raadsbesluiten vermeld, waaronder dal lol
hel aangaan eener geldleening groot
f 9000 voor rioleering en den aankoop
van een pand voor den bouw van een
nieuw gemeentehuis De voorzitter (de
burgemeester) voegde er bij dat de lee-
ning geplaatst is A pari legen 4i/a °/o-
Ingekomen waren verder de begrooting
van 't burg armbestuur en de gemeente-
rekening Voor de eerste werden de hee-
ren Wjllemsen, Wcsdorp en v d Burght
door den voorzitter aangewezen, om ze
na te zien, en voor de gemeentcreke-
ning benoemde de raad de hceren Bom,
Van Stee en van Oeveren Zij bedroeg
in ontvang f 145 751 46 en in uitgaaf
f 143 247 38 (goed slot f 2504 08)
De geloofsbrieven der herkozen raads
leden werden in orde bevonden, waarna
de raad lot hun toelating besloot.
Het gezelschap „De Vroolijke Vrien
den" verzocht per adres om op het kerk
plein op eigen kosten een zitbank te
mogen plaatsen, gelijk dit al eens meer
is gevraagd, doch evenals toen hadden
B, en W er bezwaren tegen. Op voor
stel van den heer Bom werd besloten
aan het kerkbestuur te vragen hoe dit er
over denkt cn daarna le beslissen.
Van de bewoners der Kerklioekslraat
was een verzoek ingekomen om riolee
ring der sloot achter of naast hun huizen.
De voorzitter zette uiteen dat dit zoo
veel zou kosten dat dit jaar niet aaneen
inwilliging van liet verzoek te denken
is, doch hij stelde voor het adres aan
B en W. le renvooieeren om er bij het
opmaken der begrooting rekening mee te
kunnen houden. Dit werd aangenomen.
Eindelijk was er nog een adres van de
commissie van 'l onafhankclijkheidsfeest,
waarin gevraagd werd om een geldelijke
bijdrage.
Hoewel belastinggelden, meenden B en
"NV., in 't algemeen niet voor feestvieren
mogen uitgegeven worden, wilden zij voor
de herdenking van een zoo bij uitstek
i Maar wat tol dusver een weldadige
duisternis had verborgen, wat onzeker-
beid, hoogstens een tastend vermoeden
was geweest, door het kloppen en het ja
gen van het overgeërfde bloed in her-
innering gebracht, dat was nu onbarm- j
hartig in een helder, -wreed licht geplaatst
Het stond daar als een somber monument
1 en wierp zijn donkere schaduw in zijn
leven.
j Het was met een goede bedoeling gc-
j schied zeker. Vrees voor den ijveri-
rigen God ,dien hij diende, die straft tot
in het derde cn vierde geslacht, vader
lijke angst van een gemarteld gemoed.
Hij was als jongniensch eens Iichtzin-
nig geweest Dal was voorbijgegaan Van
zijn strengen, calvinistischcn vader, van
i zijn ernstige, gewetensvolle moeder leefde
bovendien in hem iets wat de philosoof
categorisch gebiedend noemt, dat zich
omzette in dc strenge plichtsbetrachting
j van den Pruisisclien officier. Hij had zich
zelf nooit meer vergelen,
j Maar zijn vader "was builen zichzelf
van woede geweest. Voor zijn oogen do-
1 ken schrikbeelden op Toen had hij het
hem gezegd. En zijn leven vergiftigd
Ja! Zijn leven vergiftigd! Zijn hoofd
zonk dieper op zijn borst. Hoezeer voel
de hij het vergif in zijn bloed 1
In het eerst was het hem geweest als
of hij een slag voor 't hoofd had gekre
gen. Ilij werd bijna menschenschuw.
Doch eindelijk langzaam, heel langzaam
I kwam) d'c reactie ,zijn jeugdige natuur
zegevierde. Hij wilde het leven dwin-
gen, den draak den kop indrukkenGod
helpt den moedige
Maar dit was geen vijand builen hem.
Dat was in hem. Een deel van hemzelf,
onscheidbaar, onverwoestbaar,
i In dien nacht, toen het gehoorde hem
j niet met rust liet, had hij zichzelf de
gelofte gedaan, dal hij nooit zou trouwen.
I Maar later waren met dc jaren kalmer
gedachten gekomen. Hij werkte, hij
kwam vooruil leerde vergeten. Hel ver-
leden raakte meer en meer op den ach-
tergrond hel behoorde bijna lot de
'geschiedenis. Niemand wist er van af.
Het zou om te lachen zijn geweest als
iemand gezegd had wél te welen wiens
kleinzoon hij was hij de hooggeachte
officier bij oen voornaam cavallcrie-regi-
j ment. De solidariteit der leden van één
stand beschermde hem als een wal van
lansen.
(Wordt vervolgd.)
