MIDDELBLRGSCHE COURANT.
r. I??
1S6' Jaargang.
Dinsdag
29 Juli.
BINNENLAND.
■FEUILLETON.
Erfelijk belast-
Bit de Staatscourant.
Uit Stad en Provincie.
1913
Daze oouraat vcrichijat iagolijki, met *itxoa4«ri*g ru Zo*- ea FveiUagaa.
Pïij» per kwartaal, ioow#l Toor Middelburg als Yoor alle plaatie* ia Neierlaad franco pp. f 1.
Afxoaierlijke anaimera koitea 5 oent.
A j - «rtintiOi bii •hoaaemeat op voordoelig» voorwaard»*.
ProDpoci.oJ«ea daarviA sy* aaa het bareaa te bekome*.
Advertentie* voer kot eentvolgeade aamnier moeten dei middag* vóór éda iir
aaa ket bareaa bezorgd zij a
Advertenties 20 coat per regel. Bij aboaaeaeat veel lager! Geboorte-, dood* ea
ille tedere familieberichte* ea Daakbetaigiagea vaa 1—7 regelt f 1.50elke regel meer
20 eeafc. Seolamee 40 seat per regeL Groote lettere aaar de plaata, die «ij iaaeaea
Tot de plaatsing vaa advertentiön ea reclames, aiet afkometig ait Zeelaad, betrtffeadït
Handel, Nijverheid ea Geldweiea, ia gereoktigd ket Al|Caeei AdverteitlvBar?!!
nw f.4 HAR M.K. Voor barder al MO, Aaaterdaa.
DE CRISIS.
Wij waren heden in staat kennis te ne
men van de briefwisseling tusschen dr
Bos en mr. Troelslra inzake de Kabinets
crisis.
Tot onzen spijt laat onze plaatsruimte
niet toe deze in zijn geheel te publicee-
ren, zoodat wij genoopt zijn een uittreksel
er van te geven.
Jn bet eerste schrijven aan mr. Troel
stra ontvouwt dr Bos enkele denkbeelden
over de grondslagen waarop deze samen
werking zou kunnen tot stand komen.
Zij zijn bekend, grondwetsherziening
met wegname van de belemmeringen
voor actief en passief vrouwenkiesrecht
en uitbreiding van art. 369 van de inva
liditeitswet in den zin van het amende-
ment-Borgesius-Drucker-Tydeman.
Met het oog op dezen maatregel, schreef
dr. Bos verder zal aanvulling der geld
middelen, hoofdzakelijk door vervanging
van de vermogens- en bedrijfsbelastingen
door eene Rijksinkomstenbelasting en
door wijziging der successiebelasting noo-
dig zijn. Van tariefsherziening worde af
gezien, het bestaande ontwerp ingetrok
ken.
Bij de wijziging van de Grondwet zal
tevens de invoering van een stelsel van
evenredige vertegenwoordiging moeten
worden mogelijk gemaakt en zoo
veel doenlijk worden bevorderd.
In het voorgaande is, naar het mij
voorkomt, datgene opgenomen waarvan
het bekend is, dat daarover waarschijn
lijke eenstemmigheid is te verkrijgen Het
zal pils de kern van het Regeer ingspro-
gram kunnen worden beschouwd, behou
dens hetgeen nader door onderling over
leg daarop mocht worden gebracht. Dit
program behoort echter in ieder geval
piet meer op te nemen dan strikt nood
zakelijk is, wijl partijen, die in beginsel
tegenover elkaar staan en elkaar onder
ling bestrijden, slechts zóó lang haar ou
derlingen strijd kunnen staken als voor
het bereiken van een gemeenschappe
lijk begeerlijk geacht doel noodig is.
"Wat betreft de samenstelling van een
ministerieele portefeuille worden voor
gedragen.
pe heer Bos vestigde dan nog Troel
stra's aandacht op de volgende punten
|De houding van het Ministerie ten
aanzien van reeds aangenomen wetten
voorts die ten aanzien van het onderwijs
vraagstuk, daaronder begrepen de ver
betering van de opleiding en salarieering
der onderwijzers.
De houding door de verschillende par
tijen atan te nemen ten aanzien van de
begrootingen, meer in het bijzonder die
van Oorlog en Marine en van de onder-
deelen der Indische begrooting, welke
op de defensie betrekking hebben.
De houding van de partijen onderling
in het land by verkiezingen gedurende
het tijdperk der samenwerking, zoowel
als die van de samenwerkende groepen
onderling en tegenover het Ministerie bij
onderscheidene onderwerpen van dage-
lijksch beleid
Mr Troelstra antwoordde hierop den
secretaris der S D A, P. verzocht te
hebben een conferentie ter bespreking;
van dit voorstel uit te schrijven en ver
zocht tevens een nadere toelichting, be
treffende de opdracht tot het vormen
van een gemengd vrijzinnig-socialistisch
kabinet zeif
Van onze Partij, schrijft mr. Troelstra,
kan evenwel niet worden verwacht, tot
de gewenschte samenwerking in de re
geering met burgerlijke partijen, zoo ge
heel in strijd met haar karakter, haar
verleden en de tot heden tusschen die
partijen en ons bestaande verhouding
over te gaan, zonder overtuigd te worden
van de noodzakelijkheid daarvan ter berei
king van het doel, ter volvoering van de
taak, -door U met mijn volkomen instem
ming op blz. 2 en 3 van Uw schrijven uit
eengezet.
Het d aar ontwikkelde program is wer
kelijk te beschouwen als de zakelijke
grondslag voor elk ministerie, dat thans
wil regeeren, zooals die door den afloop
zelf der verkiezingen is gelegd. Gij hadt
echter, naar het mij voorkomt, moeten
aantoonen, dat en waarom dit pro
gram alleen kan worden uitgevoerd door
een „ministerie van de geheele linkerzij
de." Van ons te eischen een tijdelijke sa
menwerking in de regeering, in de Kamer
en „in het land", als Uw schrijven voor
stelt, zonder voor dit abnormale feit de
absolute noodzakelijkheid aan te geven,
komt mij voor een groote leemte in Uw
voorstel te zijn, die alsnog moet worden
aangevuld, zal ernstige overweging van dat
voorstel mogelijk zijn.
De heer Troelslra ontvouwt dan eeni-
ge bedenkingen ontleend aan de prinei-
pieele stelling van de partij en wijst ver
der op het militarisme, dat permanent punt
van geschil tusschen de soc.-dem. frac
tie en de burgerlijke partijen, een punt,
in dezen tijd van toenemend imperialisme
en militarisme steeds sterker naar voren
tredend. Een soc.-dem. Kamerfractie kan
en de onze verklaarde zich daartoe
onder zekere voorwaarden bereid den
strijd hierover met een vrijzinnige re
geering zoolang opschorten, als noodig
is om die regeering de invoering van het
algemeen kiesrecht mogelijk te maken,
aan die regeering verder de verant
woordelijkheid latend voor haar doen en
laten in dezen. Soc.-dem. Ministers ech
ter vormen een deel dier regeering, kun
nen zich moeilijk aan de verantwoor
delijkheid voor haar beleid, ook in de
zen, onttrekken en zijn dus verplicht,
binnen de Regeering het militaire vraag
stuk van hun standpunt te behandelen,
hetwelk moeilijk kan geschieden, zonder
de eenheid en kracht der Regeering te
schaden.
Verder verwijst Troelslra in dit zeer
uitvoerig schrijven naar zijn advies aan
de Koningin om eerst te trachten een
gemengd burgerlijk kabinet te vormen
met het program van dr. Bos als regee-
ringsprogram
Een burgerlijk kabinet, zoo schreef
Roman van
KLARA HOFER.
Haar tante knikte genadig. „Ga maar
naar mijn toilettafel. Je kunt wel om
Martha bellen, als je je zelf niet kunt
helpen. Ik moet nu naar binnen, anders
ben ik er niet als zij komen. 'Kom,
Beustl"
Zij keerde mevrouw Stojentin haarko-
lossalcn breed uitgegroeiden rug toe.
Haar sleep ruischte in majestueuse plooi
en achter haar aan.
De jonge vrouw verroerde zich niet
Haar armen vielen slap neer. Haar ge
laat zag er plotseling vermoeid en oud
uit De marmeren Goethekop keek ern
stig op haar neer. Zij voelde zich teleur
gesteld, vernederd en mishandeld. En nog
een ander onaangenaam gevoel welde in
in haar op, alsof zij haai- man had verra
den. Oom Beust was zoo goed. Maar hij
kon immers niet helpen. En hij had deze
uitbarsting uitgelokt Onnoodig Hij had
wel gemerkt, dal zij, sinds den lijd, dat
zij uit Berlijn terugsvaren, zorgen had.
Hoe veel en hoe groot die waren, ver
moedde hij niet. Het inspannende leven
'te Berlijn had George's toestand
aanmerkelijk verergerd. En zijn regiment
had tijdens zijn afwezigheid een nieuwen
commandant gekregen, met wien hij het
niet kon vinden.
Zij maakte zich geen illusies. Zij had
hem nooit met het gevoel der lot rijpheid
gekomen vrouw liefgehad. Daar zat wel
licht de fout. Men kan liefde niet geven,
niet nemen*- (Was het bedrog geweest,
dat zij zich zonder liefde aan hem gege
ven had? Zij had slechts medelijden voor
hem gevoeld. Hij was zoof ferns tig geweest,
zoo stil, zoo in zichzelf gekeerd. En zij
was op een leeftijd dat men dansen wil.
Als zij hem bemind had met die liefde
die sterk is als dc dood, die vele watjeren
niet uitwisschen kunnen, dan zou zij met
hel instinct der vrouw, helderziend in het
donker, vermoed hebben wat de oorzaak
was Nu stond zij hulpeloos in een duis
ternis, door geen licht verhelderd, stiet
zich tot bloedens toe tegen hinderpalen,
waarvan zij den aard niet kende. Was zij
te toegevend? Werkte zij daardoor zijn
gebrek aan zelfbeheerscliing in de hand?
Of moest hij ontzien worden en waren de
ze aanvallen, die zij zoo vrceselijttc vond,
ventielen voor de ontploffingstoffen, die
een overspannen zenuwgestel in zich op
hoopte?
Zij kon het menigmaal nauwelijks uit
houden. Hij mishandelde haar zedelijk.
Zoodra hij van den dienst thuis kwam.
moest zij slechts voor hem zijn, eiken
wenseh aan zijn grilligen wil onderge-
mr. Troelslra verder, dat dit program
eerlijk wil uitvoeren, staat daarbij hel
sterkst, als het is samengesteld uit vrij
zinnigen, aangevuld met een paai- Minis
ters uit de rechterzijde Het sterkst niet
slechts in de Tweede maar vooral ook in
de Eerste Kamer. Nu eenmaal de groei
der sociaal-demokralie bij handhaving
der antithesepoli liek aan deze Partij in
de Kamer een machtspositie geeft, min
stens dubbel zoo sterk als haai- beteeke-
nis is in het volk, is die politiek voor
het burgerlijk karakter van onzen staat
onhoudbaar en met de realiteit in strijd
gebleken en dus veroordeeld, ook in hare
gevolgen. Daarom heb ik de Koningin
als eerste poging tot oplossing der cri
sis de vorming van een gemengd burger
lijk kabinet, op de basis en ter uitvoering
van uw program aangeraden Mislukte
dit wat bij de door de verkiezingen
verscherpte verhouding tusschen Concen
tratie en Coalitie en het gebrek aan
groote, vooruitziende staatslieden in ons
land viel te vreezen, dan kwam een ka
binetsformatie aan de beurt, die de vrij
zinnigen zou roepen aan de regeering,
ter uitvoering van hun program, dat zij
nu eenmaal m i. onder geen voorwaarde
onuitgevoerd kunnen latenevenmin als
de soc.-dem. Kamerfractie zich zou kun
nen onttrekken aan den plicht, om haar
de uitvoering parlementair mogelijk te
maken.
Eerst wanneer deze wijze van oplos
sing der krisis, hetzij om mij thans nog
onbekende zakelijke redenen, hetzij
wegens eventueelen door mij te betreu
ren feitelijken onwil der vrijzinnigen
om zonder soc.-dem Ministers te regee
ren, onmogelijk bleek of indien
de vrijzinnigen, om voor mij even duis
tere, althans aan het belang der zaak
vreemde reden, zouden weigeren, hun
eigen verkiezingsprogram uit te voeren
zonder het optreden van soc.-dem. Mi
nisters als conditio sine qua non voor
de uitvoering van het door u medege
deelde program slechts in d a t n-
denkbare geval zou de vorming van dat
meest zwakke, minst homogene,
meest aanvechtbare, aan de meeste
toevallen blootgestelde, door zijn
eigen samenstelling het meest bemoei
lijkte kabinet m. i. aan de orde kunnen
komen.
m dezen brief veronderstelde mr.
Troelstra dat het door hem aan de Ko
ningin gegeven advies bekend was. Dit
was niet het geval, waarop, op verzoek
van dr. Bos de heer Troelstra hem een
uittreksel uit dat advies overlegde.
Dit advies zegt steun der S D. A. P
aan een concentratiekabinet toe, mits het
eindcijfer der militaire begrootingen het
eindcijfer der thans loopende niet over
schrijdt en mits het ontwerp tot uitbrei.
ding van art. 369 der wet-Talma en dat
tot herziening van hfdst III der Grond
wet worden ingediend in het voorjaar
van 1914; dat het eerste vóór het zomer
reces van 1914 en hel laatste vóór dat
van 1915 in de Tweede Kamer wordt
afgehandeld en dat de Eerste Kamer,
indien zij tegen deze vervulling van het-
scliikt maken, den lijd voor huishouding
en kinderen letterlijk stelen. En toch
waren die tijden veel beter dan die,
waarin een doffe lusteloosheid hem over
mande, wanneer hij gelaarsd en gespoord
op de chaiselongue in zijn kleedkamer
viel en in loodzwaren slaap verzonk.
De uren kropen voorbij, het geheele huis
liep op de teenen: de ritmeester sliep.
Bij de maaltijden fluisterden de kin
deren en somtijds werd hij pas laat in
den nacht wakker. Afgemat, in een ont
zettend prikkelbaren toestand.
Zij had goede zenuwen, maar zij be
merkte, dat haar weerstandsvermogen
haar begon te begeven
Beneden ging de bel der voordeur
over Dat was hij. Een rilling voer de
jonge vrouw door de leden. Zij voelde
lot in al haai- zenuwen zijn nabijheid zijn
lieerschzuchtigen wil. Zij werd doods
bleek. Had zij hem lief? Toch wel' De
liefde van de vrouw is lijden, verdragen,
ontvangen, zij gedijt in tranen wellicht
het krachtigst.
Met de oogen neergeslagen begaf zij
zich naar het salon.
Barones Zcrbst stond midden in het
groote vertrek en draaide om ziclizelve
heen. Zij had een nieuw Parijsch toilet
aan wit met blauw foulard en daarover
een tunica van chiffon.
„Chique, niet waar, lieve Excellentie?'
De heer Von Beust, als een discipel
van Goethe, geestelijk gevoed met de
geen de uitslag der verkiezingen van de
wetgeving eischt, door verwerping dier
voorstellen reageert, wordt ontbonden
De heer Troelstra verklaarde echter
een dergelijke reactie niet te vreezen.
Ten slotte zou van de zijde dor S. I).
A P. als serieus alleen zulk een voorstel
tot zitting nemen in een linksch minis
terie worden beschouwd, als het een
aantal soc.-dem. portefeuilles inhield,
overeenkomend met hun aandeel stem
men aan de linkerzijde, dus drie, waar-
ouder die portefeuille, waarvan het be
heer de zeggenschap geeft over de uit
werking der kiesrechtkwestie, dus die
van Binnenlandsche Zaken
In zijn antwoord schrijft dr Bos een
ministerie uit de burgerlijke partijen niet
mogelijk te achten en wijst hij nogmaals
er op, dat ten slotte de verkiezingsactie
van beide zijden op hetzelfde doel was
gericht.
In het schrijven, waarbij mr Troelstra
de weigering zijner partij meedeelt, dringt
hij aan op publicatie der gevoerde brief
wisseling, opdat daaruit zal blijken het
loyaal bedoeld aanbod van medewerking
om tot een andere oplossing te geraken.
DE CRISIS EN DE S. D. A. P.
Het lid van de Tweede Kamer K. ter
Laan (Den Haag) heeft gisteren te Sloch
teren meegedeeld, dat hij, ware hij aan
wezig geweest in de bijeenkomst van
het bestuur der S. D. A. P., de soc.
democr Kamerfractie en de redactie van
Het Volk, gestemd zou hebben voor het
aanvaarden door de sociaal-democraten
van ministersportefeuilles.
In een ingezonden stuk in „Het Volk"
'beklaagt de heer J. H. Schaper, die
voor het aanvaarden der ministerporte
feuilles stemde, zich over de wijze waar
op de meerderheid over de minderheid
oordeelt
DB NIEUWE KAMERVERKIEZINGEN.
Voor het district Hoogezand zijn gis
teren officieel candidaat gestéld de hee-
ren mr. P. Rink, te 'sGravenhage (U.
L.) en dr. Th van der Waerden te Am
sterdam (S D. A. P.).
De vrijzinnig-democratische kiesveree-
niging te Groningen heeft voor de
vacature in het district Groningen, ont
staan door het bedanken van dr Bos,
mr. J. Limburg candidaat gesteld. De
heer E. Rugge is candidaat van de S.
D. A. P
Zooals men weet onthouden de recht-
sche kiesvereenigingen zich.
N R C.
Bij Kon. besluit,
is benoemd tot lid van den Militairen
Pensioenraad de gep. kol. der inf. met
rang van gen. majoor C. D. de Roon
is bij den gen dienst van het leger is
Ned Indiê benoemd tot mil. apoth. 2e
kl C. C. E. Tengbergen,
is de Oost-Indische ambtenaar met ver
lof mr. D. A. Giet, op verzoek, wegens
pkysieke ongeschiktheid, met 1 Aug. ge-
pension
is de off v. gez 2e lel van het leger
in Ned Indiê O. Burgemeestre, ter zake
van een lichaamsgebrek, niet ontstaan
in en door den dienst, met 1 Aug. ge-
pensionneerd.
Uit Middelburg.
Heden was het post- en telegraafkan
toor den eersten dag in gebruik Nu al
les voor den dienst op orde is, blijft het
een praktischen. degelijken en frisschen
indruk maken De hal is prettig ver
licht en ruim en nieuwheid glanst u
tegen van het bruine hout en de propere
muurvlakken.
Voor den rondgang dor oude Zeeuw-
sche wagens op Donderdag 31 Juli is het
vertrek uil de Abdij op óén uur bepaald
De volgende weg wordt gevolgd Koor-
kerkhof, Reigerstraat, Korte Delft, Dam.
Giststraal, Korte St. Pieterslraat, Lange
Delft, de Markt rond, langs de Gort
straat, Stadhuis, Lange Delft Nieuw -
straat, Kaden, Gortstraat. Markt Z. Z
Noordstraat, Abdij
Het programma van het concert, dat
morgen avond in den Theetuin wordt
gegeven door het Middelburgsch Muziek
korps luidt als volgt
In dulci jubilo, Morks; Ouverture
„Maitre Peronilla" Offenbach; Balletmu
ziek uit „Die lustige "Wittwe" Lehir;
Fantasie uit „Le petit Due" Lecocq. Aus
der Liederstadt Fucik; Fest in derPuszta-
Schanke Necke, a. Glückes genug, b.
Traumerei, c. Curiose geschichte, a d
Kinderscenen Schumann; Novellette Mo-
ret; Festouverture über Niederlandsche
National Lieder Blattermann.
Uit Zuid-Beveland.
De vijf personen welke in de zaak
van P. V. te B i e z e l i n g e verdacht
werden van meineed en de vorige week
in vrijheid gesteld zijn, na geruimen tijd
in voorarrest te hebben doorgebracht, zijn
thans bij uitspraak der rechtbank vrij
gesproken
Maandag werden te Rilland Bath
in verband met den bouw van het nieuwe
station, boringen verricht, ter onderzoe
king naar de geschiktheid van den bo
dem.
Vrijdag a.s. zullen de kindereu der
hoogste klassen van de O L. school
te Rilland een bezoek brengen aan
Middelburg en Vlissingen. Te Middel
burg zullen het stadhuis, het museum
van 't Zeeuwsch Genootschap en de bios-
antieken, merkte op, dat het overkleed
veel had van den Griekschen chiton.
De mooie vrouw lachte gedachteloos.
Zij wierp een blik op den geestelijke,
gewoon als zij was om met alles wat
man heette te coquetteeren, al was het
ook met een geraamte, dat met een ge
rimpeld vel was overtrokken.
„Wij hebben het niet zoo goed als
de leliën des velds, dominee!"
De predikant zou van elke andere
vrouw zulk een wijze van spreken licht
zinnig hebben gevonden, maar mevrouw
Von Zerbst gaf groote sommen voor lief
dadige doeleinden. Haar grootvader was
rijk geworden door zijn leverantie tijdens
den oorlog aan net leger. Bovendien be
zat zij als vrouw van den kreitscommis-
saris oenigen invloed in Steinfurt Hij
glimlachte beleefd
Achter haar ritselde mevrouw Stojen-
tin's kleine sleep over het Perzisch ta
pijt De barones keerde zich om. „Hoe
vindt je me liefste? In Berlijn krijg je
zoo iéts niet Zij liet zich als uitgeput
in een der petit-point stoelen vallen
Hare Excellentie zei voor Antoinette:
„Heel mooi, lieve mevrouw Von Zerbst!"
De oude dame beschouwde het toilet. In
de gratie en het gewaagde van den snit lag
ontegenzeggelijk iets artistieks, maar de
stof was niet prima en de afwerking even
min Zij trok haar wenkbrauwen in de
hoogte: 't was niet degelijk.
De knecht wierp de deur open. Rit
meester Stojentin trad binnen. Ilij be
groette zijn bejaarde bloedverwanten met
een aardige mengeling van kinderlijken
eerbied en ridderlijkheid.
De barones stak hem van uit haai*
diepen stoel haar gevulden, blanken arm
toe, waaraan de armbanden rinkelden;
„Ik ben hier als onbestorven weduwe,
mijnheer Stojentin! Mijn man is opeen
dienstreis."
Hij boog zijn donker gelaat over haar
hand
Excellentie Von Beust stelde hem aan
den predikant voor.
De officier sloeg zijn hakken tegen
elkaar. De bejaarde man gaf hem de liand
en terwijl hij die van den ritmeester
drukte b,eschouwde hij hem aandachtig.
Stojentin boog en trad achteruit. Ilij
ging op zijn vrouw toe, die zich op den
achtergrond hield De geestelijke volgdo
hem met zijn blik Het gezicht was nu
nog, in het voorjaar, geel en door de
zon verbrand en vormde een goed con
trast met het dichte, donkere, kort ge
knipte haar Van den neus tol aan de
mondhoeken liepen twee diepe lijnen van
afmatting, door het kleine, zwarte knevel
tje slechts ten halve verborgen. In de
heldere oogen van den predikant ver
scheen een koude, bijna snijdende uit
drukking
(Wordt vervolgd).
