Donderdag
3 Juli.
FEUILLETON.
K\ 1SS.
156* Jaargang.
Du* eouraat varackyat d a g 1 y k a, met aifcioadariag vaa Zo*- m fiMtltgu.
Ptiji p*r kwartaal, «oowal vaar Mid4alk*rg all vaor all* plaat»* Na4arlaad Jraato pp. f
Af«o*4erlyk§ auumeri koite* 5 oeat
Advartaatiöa bij aboaaemeat op voordeeliga Toorwaard**.
Prospaetaiie* daarra* «y* aa* kat bmrea* te bakomaa.
AdvsrtentiGa *03? bet «flrjt»ol<?<?*d* aammar moate* dei middag, vóór ééa nr
v nt<fc baron* bezorgd zija.
y
1918
middelburgsuhe courant,
Advarteatiia d 20 ea*t par ra gal. Bij aboaaemaat veel leger. Qaboorte-, dood- aa
alia aader* familiabariohta* aa Daakbataigiagaa tu 1—7 ragali 11.50tlke ragel aiaat
20 eaat. Kaolamai 40 eaat par regal. Groot* lattara aaar da plaati, dia «ij iaaemaa.
Tot da plaatoiag ram advartaatiBa aa reolamai, aiet afkomitig ait Zeal a ad, betref emif,
gaadel, Nijverheid ea Galdwazea, ii gerechtigd het Algcaeem Adwefftemtl*-Bv<8KX
4. DE LA HAK Ai., M.Z. Voofbarbal Amaterdam.
RAADSVERKIEZING IN VLISSINGEN.
Aan de kiezers zij aanbevolen morgen.
Vrijdag, bun stem uit te brengen:
in district I op
J J KRIJGER en
J P VERMAAS;
in district II op
H. C BEIJERMAN en
W. CREMER;
in district III op
J VAN RAALTE en
A W. SMITS.
Binnenland.
RECTIFICATIE.
Ons bericht als zou de heer van Dal-
sum Dinsdagavond bij de bespreking van
de vrijzinnige Statenclub tegenwoordig
zijn geweest, berust op een misverstand
De heer van Dalsum heeft aan de bespre
kingen niet het minste aandeel gehad
DE CRISIS.
De Ned meldt, dat de heer Tydeman
heden bij de Koningin ontboden is.
Naar het „Vad verneemt, is de heer
mr. Th H. de Meester, oud-Minister van
Financiën, door de Koningin uitgenoo-
digd tot een onderhoud op Het Loo,
op as. Zaterdag.
VAN KOL EERSTE KAMERLID?
De soc.-deinocr leden van de Provin
ciale Staten van Noord-Holland hebben
besloten, a.s Dinsdag bij de verkiezing
van een lid der Eerste Kamer op den
heer Van Kol te stemmen.
GEKIBBEL EN EEN OMZWENKING.
De gebeurtenissen van gewestelijk be
lang beletten ons de noodige plaats in
te ruimen voor een kleine beroering in
de coalitie-pers.
Daarom nu een enkel woord ter aan
stipping van het feit.
De „Standaard" ligt overhoop met eeni-
ge katholieke bladen. Het orgaan van dr
Kuyper had dezer dagen reeds zijn onge
noegen betuigd over de kritiek door en
kele katholieke bladen uitgesproken over
het beleid der andere coalitie-partijen bij
de verkiezingen. Kritiek over en weer
zou spoedig tot zeer schadelijke verwij
dering leiden, voorspelde de „Standaard"
Het kalh. „Huisgezin" is daarop het
antwoord niet schuldig gebleven.
Maar het zal nu nog wel harder gaan
waaien want de katholieke bladen heb
ben zich zeer scherp uitgelaten over de
ook zeer verrassende verklaring van de
„Standaard", dat de tariefverhooging
voorloopig moest worden geschrapt als
integreerend deel van het stembuspro-
Kapitein Dodere.
Novelle van
ANT«N «IULIO ltVUUIM.
Welke geheime stroom veroorzaakt het
electrisch licht? Wat vertellen de twee
polen elkaar onder dat flikkeren van
lichtschilteringen'? Wat hebben ze elkaar
te zeggen, welke beloften wisselen die
twee slroomen uit, die hel verhevenste
van twee menschelijke zielen iu contact
brengt met elkaar door een handdruk?
Leg mij dat alles uit en ik zal je woord
voor woord alles herhalen wal gezegd
werd door die hand op mijn lippen en
door mijn lippen op die hand.
Morgendauw was zooals in alles op
recht in haar liefde, zooals de natuur
oprecht is De Eva van Ocuecanati kende
nog niet, of zij minachtte de meesterlijke,
maar van weinig medelijden getuigende'
wijze waarop een Europeesche vrouw,
al is ze ook oprecht verliefd, uw harts
tocht leidt langs den weg die haar be
haagt.
Zij beminde mij en dat verzweeg ze
niet; van het eerste oogenblik af, dat zij
alleen naast mij stond, spraken haar
oogen mij van de groote liefde die in
haar hart was, en haar lippen talmden
niet lang om het met de woorden, die in
gramma der anti-rev partij, daar het niet
langer aan twijfel onderhevig zou wezen,
„dat langer prijsgeven en opofferen van
de hoogere geestelijke belangen aan deze
bevordering van stoffelijke winste, on
geoorloofd zou zijn te achten"
Deze bijna ongelooflijke draai van den
man die nog kort geleden den bijbel aan
haalde als bewijs dat de Voorzienigheid
de tariefverhooging geordoneerd heeft,
lokte reeds een scherp antwoord uit van
de „Tijd", die o a. betoogde dat de coa
litie nog bestaat, en dat tariefherziening
bij een keering van den polilieken wind
aan de orde blijft. Ook het „Centrum"
wees het „Standaard"-advies af
Is het ook niet ergferlijk den man die
zulke argumenten voor tariefsverhooging
zocht, uu dat heele voorstel over boord
te zien werpen?
IJii de Staatscourant.
Bij Kon. besluit;
is benoemd lot lid vau het college van
curatoren der Technische hoogeschool
te Delft, J L. Cluyseuaer c i.;
is met 1 Sept. aan J. Spinoza Catclla
Jessurun, op verzoek, eervol ontslag ver
leend als leeraar aan de R. H. B. S.
te Leeuwarden;
zijn buiten bezwaar van 's Rijks schat
kist, benoemd tol gedelegeerden van de
Nederlandsche regeering bij het dit jaar
te Gent te houden Internationaal Kunst
congres
dr. P J H. Cuypers, architect ,der
Rijksmuseumgebouwen, te Roermond
Bart van Hove, hoogleeraar aan de
Rijksacademie van Beeldende Kunsten te
Amsterdam en
A. Salm G.-Bzn architect te Amster
dam;
is aan den kapt. der genie J. van Ol-
denborgh en den ten luit. van dat wapen
A. P. Enklaar eervol ontslag verleend met
benoeming van laatstgenoemde tot res.
Ie luitenant;
zijn bevorderd
tot opzichter van den Rijkswaterstaat
lste kl., M. H. A. Straater, D. J. de Jongh,
C. E. Enthoven, H. Scholtens en J. Beu-
kelman, thans opzichter van den Rijks
waterstaat 2de klasse
tot opzichter van den Rijkswaterstaat
2de klasse, W. A Dormaar Pz., W. F. A.
Hagethorn, P van Tiel, thans opzichter
van den Rijkswaterstaat 3de klasse;
tot bureelambtenaar van den Rijkswa
terstaat lste klasse, J J. H. van Slooten,
thans bureelambtenaar van den Rijks
waterstaat 2de klasse.
DE VERDEDIGING VAN NED.-INDIE.
Als een lijvig stuk vau 132 pagina's,
ongerekend de bijlagen en een afzonder
lijke nota van het lid Van Gijn, verscheen
gisteravond het rapport van de staats
commissie voor de verdediging van Ned.-
Indië.
alle talen zoo zoet klinken, te beves
tigen.
Weet u hoe in de taal van Ocuenacati
„ik bemin je" heet? „O cuen sini".
Ocuenacati beteekcnl het beminne-
lij k e eiland- „O cuen sini" ik
bemin je.
Welnu, dergelijke woorden klinken in
alle talen zacht en zijn lief ora aan te
hooren, meer door de beteekenis dan
door hun klank; maar in de taal van
Ocuenacati is het door klank en be
teekenis dubbel zoo. Ik kan er ex pro-
f e s s o over meepraten, daar ik het in
alle talen heb lecren uitspreken, al heb
ik het niet altijd correct kunnen schrij-
I ven.
In het Engelsch zegt menI love
you; in hel Duitsch Ich liebe dich;
in het Poolsch cocham; in het Hon-
I gaarsch s z ee relet; in het Arabisch
bahebec; in hel Spaansch yo te quie-
ro; in het Fransch; je t'aime, maar
zonder aan al deze talen te kort te doen,
ge kunt den ouden kapitein Dodèro ge-
looven, in geen taal klinken die woorden
zoo goddelijk als in die van Morgen
dauw Nooit ben ik zoo ontroerd geweest
als toen die heerlijke vrouw mij dat „O
ceun sini" toefluisterde toen ze afscheid
van mij nam, haar wang tegen mijn borst
en de armen op mijn schouders.
Vrienden, al leefde ik duizend jaar,
iedere keer dal ik mij dat oogenblik, dat
woord, haar armen om mijn hals herin
ner, beef ik zooals ik toen beefde; het
We zullen ons moeten bepalen tot het
kort aangeven van de voornaamste con
clusies. De lezer kan zich dan een denk
beeld vormen van de plannen door de
commissie voorgestaan.
De verdediging tegen een buitenland-,
schen vijand, en de bescherming der on-,
zijdigheid behoort in hoofdzaak te ge
schieden door de zeemarjil
schieden door de zeemacht
Vereischt wordt daartoe de vervulling
van twee voorwaarden
le de beschikking over een deugde
lijke en goedverzekerde vlootbasis.
2e De inrichting en bescherming van
een uitgebreiden goed georganiseerden
verkenning-, bewakings- en berichten
dienst ter zee.
De kern van onze artillerievloot moet
bestaan uit zwaar bewapende, goed be
schermde schepen, in zoodanig aantal en
geëncadreerd door kleinere, dat zij een
bruikbaar tactisch geheel kan vormen en
is opgewassen tegen een le verwachten
eskader slagschepen van den vijand.
Onze artillerieschepen zullen een snel
heid moeten kunnen hebben, welke die
van de vijandelijke panlserschepen min
stens evenaart, en zoo mogelijk overtreft,
opdat het den vijand niet mogelijk zal zijn
onze schepen te dwingen om den strijd
met een numeriek sterkere macht van
slagschepen le aanvaarden
Bij den verkennings- en veiligheids
dienst moet in 't oog worden gehouden,
dat de tactische verkenning ten behoeve
van de zeegaande vloot van grooter be
lang is dan de strategische verkenning.
Aanbevolèn wordt het opnemen in de
vioolformatie van negen groote pant
serschepen van 21 000 ton, met een
snelheid van 21 mijl, ieder met 8 kanon
nen van 34.3 c M. en 16 van 15 c.M en
een minimum van 3. zoo mogelijk 5 on-
derwater-lanceerinrichtingen voor tor
pedo's.
Van die negen schepen moeten er
steeds vijf in Indië zijn. De in Nederland
aanwezige, schepen zullen dienen voor
opleiding van 't personeel, voorts ter ver- j
sterking der weerkracht hier te lande, I
en ter uitrusting van een tweede eskader
bij dreigend conflict in het Oosten.
Naast die groote schepen acht de com
missie de aanwezigheid in Indië noodza
kelijk van 6 torpedo-kruisers, 8 torpedo
jagers; 8 onderzeebooten en 2 groote
mijnleggers.
Voor de samenstelling der zeemacht
in Nederland worden noodig geoordeeld
36 torpedo-booten, 14 onderzeeboolcn,
(waarvan drie gestationeerd in V1 i s -
singen), 2 3 depotschepen voor on-
derzcebooten, 2 groote en 2 kleine mij-
nenleggers, en 3 vaartuigen voor de Zui
derzee.
Ten opzichte van het personeel
noemt de commissie hel beslist noodzake
lijk om dienstplichtigen van de tfiilitie
deel te laten uitmaken van de bemanning
der oorlogsvloot, en op niet meer vrij
willigers te rekenen dan noodig zijn om
daaruit te vormen de onderofficieren van
alle qualiteiten, benevens de kanonniers
bloed zou mij wild naar de slapen stij
gen zooals toen, toen ik door haar zacht
haar werd aangeraakt. De dag van
Koetkü naderde intusschen met rassche
schreden. Al de hooggeplaatste persona
ges van Ocuenacati zagen mij met vrien
delijke oogen aan; maar wie kon mij
verzekeren dat in al die welwillende
blikken zich ook niet een beetje gastro
nomische nieuwsgierigheid mengde. Te
hooren hoe hun taal door mij werd mis
handeld, deed hen schateren van het
lachen; maar door dat lachen kwamen
korte puntige tanden le zien die mij de
den ineenkrimpen van angst.
Het werd me duidelijk dat ik na het
succes met het vischtuig behaald niet op
mijn lauweren moest gaan rusten. Uit de
schipbreuk had ik een mes gered, dat
eerst als een onnut voorwerp in mijn
zak bleef, doch dat ik daarna zorgvuldig
aan de profane oogen onttrok als iets
dat mij van veel dienst zou kunnen zijn.
Op hel strand had ik verschillende aar
dige schelpen opgemerkt en ik vatte het
plan op om kleine snuisterijen te ver
vaardigen, die de hutten van de heeren
Kannibalen zouden verfraaien en hun
zouden bewijzen dat ik nog wel voor iets
anders deugde dan voor gerecht voor
twintig of derlig gasten. Hel eerste voort
brengsel van mijn kunst was een klein
doosje, geheel met kleine schelpen cn
steentjes van verschillende kleuren inge
legd, het deksel met bloemenwerk van
geparelde kleine schelpjes verfraaid; dat
voor het zware en middelbare geschut
en de seiners lste klas
De zeemiliciens zullen ten minste li/a
.jaar in Ned-Indië moeten doorbrengen,
I en derhalve slechts 3 maanden in Ne-
derland zijn
Een marine kweekschool (kaderschool)
ware op te richten, en een reserve te
scheppen.
Het benoodigd aantal zeemiliciens-ma
troos voor Indië wórdt op 2054 gesteld
en voor Nederland in oorlogstijd op 1610
Voor vestiging der vlootbasis ko
men uitsluitend in aanmerking de beide
hoofdplaatsen ter noordkust van Java,
Tandjong-Priok (Batavia) en Soerabaja,
en wel voornamelijk de eerste in verband
met haar gunstige ligging Van den aan
leg van verdere eigenlijke hulpbasis moet
worden afgezien. Men bepale zich er toe
op eenige punten van den Archipel brand
stof en levensmiddelen voor de vloot aan-
i wezig te hebben Brandstofvoorraden zijn
op te leggen aan de Zuid- en Westkust
van Borneo en de Oostkust van Sumatra.
Tandjong-Priok worde hoofdbasis, Soe-
rabaja hulpbasis voor klein materieel.
Voor de oorlogshaven te Tandjong-
Priok wordt een totale oppervlakte van
120 H.A. voldoende geacht, met 1000
meter kaaimuur, 2 dokken, en voorls di
verse inrichtingen, en een kazerne voor
I 2000 man.
i Voor brandstofvoorziening wordt ge-
1 wezen op 't voordeel van vloeibare brand
stof
Het hoofddoel van het leger moet
zijn het verdedigen van de vlootbasis en
hel zoolang mogelijk beschermen van den
I zetel der Indische regeering.
De kosten van aanbouw der vloot
1 zijn gebaseerd op een vaste jaarlijksche
uitgaaf van 17 milliocn gulden voor In
dië en "Nederland samen
Hel totaal der jaarlijksche bedrijfskos
ten van" de vloot op ruim elf millioen.
De uitgaven voor de te maken nieuwe
en te verbeteren beslaande verdedigings
werken op 29 millioen
De jaarlijksche totaal-kosten worden
geraamd op 45 5 millioen, wat neerkomt
op een jaarlijksche hoogere uitgave dan
thans van 14.1 millioen
De commissie meent dat de kosten te
z a m e n dienen te worden gedragen door
Nederland en Indië. De meerder-
I heid aanvaardde het beginsel van gelijlc-
I heid der verdeeling van de kosten ten
volle. De minderheid acht de billijkheid
het best betracht wanneer in de vermeer
dering der kosten zooveel mogelijk in
gelijke male wordt bijgedragen.
de R. H B. S. waar hij tol de eerste
leerlingen behoorde Na zijn dienstplicht
bij het reserve-kader le hebben vervuld,
werd hij aangesteld bij de Twentsche
Bankvereeniging, aanvankelijk te Almelo,
later te Amsterdam.
Lid geworden, in 1902, van de S. D
A. P werd hij in 1903 benoemd tol ad
ministrateur van de coöperatie „Excel
sior" te Leeuwarden, welke zich onder
zijn leiding in 10 jaar tot een der grootste
arbeiderscoöperalies van ons land ont
wikkelde.
De heer Besuijen, die in Mei van dit
jaar als directeur der coöperatie aftrad,
was gedurende zes jaar raadslid te Leeu
warden en is sedert 1907 lid der Staten
DE GEDEPUTEERDE BESUIJEN.
K. P. W. Besuijen, gister gekozen tot
Gedeputeerde van Friesland is den
heer Van der Zwaag niet meegeteld
het eerste soc-demokratisch lid van der
gelijk kollege en waarschijnlijk ook het
jongste in ons land.
Hij werd in 1880 te Middelburg
geboren, bezocht de rijksleerschool en
Dit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Doordat mr F. J Sprenger zijn benoe
ming aanvaard heeft als lid van Ged Sta
ten zal hij natuurlijk ook moeten bedan
ken als lid van den gemeenteraad van
Middelburg. Hij had sedert 1907 zitting
voor district I, en zou periodiek in 1915
hebben moeten aftreden
Gisteren zijn overgebracht van E e d e
naar het huis van bewaring alhier A.
de B, A. L B., R. L Ven A J He
M allen geboren en wonende te Eede,
verdacht van diefstal met braak, welke
na gehoord te zijn weder in vrijheid zijn
gesteld.
Heden arriveerden per Prov. boot van
Breskens en per s.s. „Avanti" en „Wal-
j cheren" ruim 250 reizigers welke alle per
electr. Iram welke gereed stond aan het
station naar Middelburg vertrokken.
Uit Vliasingaa.
De besturen der drie rechtsclie kies-
vereenigingen te Vlissingen hebben
de kiezers geadviseerd in district I zich
van stemming te onthouden en in de
beide andere districten alleen te stem
men op de aftredende rechtsche candi
dates
Het aantal bezoeken aan de vcreeni-
ging „Openbare Leeszaal en Bibliotheek"
te Vlissingen in de maand Juni ge
bracht, bedraagt 479, waarvan 61 dames
en 418 heeren
Gisteravond werd door het fanfare
korps „de Post", de aangekondigde sere
nade gebracht aan den heer A. Meerman,
sedert 1 Juli j. I. gepensionneerd brie
venbesteller te Vlissingen. Daarna
werd al spelende door een gedeelte der
stad, teruggemarcheerd.
alles plakte ik met een soort liars, die
ik in de naburige boschjes had gevon
den in elkaar
Mijn doos werd zeer bewonderd en het
behaagde den Koning die te aanvaar
den. Zijn Minister Tururü wilde er ook
een hebben, cn na twee dagen bracht ik
hem een doosje, dat, ik zeg het niet om
te bluffen, werkelijk een meesterstuk
was.
Die schelm van een Tururü 1 hij had
mij dat prulletje gevraagd om aan Mor
gendauw te geven, ik bemerkte het den
volgenden dag toen ik het in de kamer
van de prinses zag liggen.
Ik heb het aangenomen, zei de god
delijke vrouw, omdat ik wel vermoedde
dat het het werk was van Caila Lapi.
Aangemoedigd door mijn eerste triom
fen, verzon ik nieuwe dingen; ik wilde
een grooten slag slaan. Daarom ging ik
in de bosschen ronddwalen om te zoe
ken naar een stuk hout, dat ik weldra
vond; het was wit; zacht en handel
baar, zooals ik het hebben wilde Ik
ging vervolgens naar mijn hut en sneed
er met mijn zakmes een beeld van den
God Tucrü uit, een handpalm hoog, zon
der de papagaaiveeren te rekenen, die
ik hem op zijn kruin zette. Hel was een
beeldje dat onze Maragliano zeker niet
voor zijn rekening zou hebben genomen.
Maar de wilden van Ocuenacati stelden
niet zulke hooge cischen.
Het beeldje had den vorm van een man,
er waren de mooie veeren, de mantel,
Uit Z n i d-Bire land.
Bij de Woensdag te Icrseke gehou
den stemming voor vier gemeenteraads
leden werden 512 geldige stemmen uitge
bracht. De uitslag was als volgt M v.
Harmeien (al'tr.) 310, D. Rietveld de
die ik uit een lapje van dat roode weef
sel, waarvan ik jullie sprak, had ge
maakt en ik had mijn Godje een enorme
lans in zijn hand gegeven en eenige ha
ren van mijn blonden baard geschon
ken, om eenige waardigheid aan zijn
ruwe aangezicht te geven
De feestdag brak aan en mijn werk was
klaar. Alle hovelingen van Urulucle
hadden zich r ondom hem vereenigd in de
raadszaal, toen ik voor den koning ver
scheen in gezelschap van Labsolu, en
hem hel beeld van den God van Ocue
nacati liet zien.
Er was eerst een groot gebaar van ver
wondering; en toen ik den naam van
Ivoelku had uitgesproken, vielen alle aan
wezigen op hun knieën, om het werk
van mijne handen te aanbidden. Toen
ving een nauwkeurig onderzoek van het
beeld aan, en de vele gebaren, de uit
barstingen van eene, ik zou haast zeg
gen kinderlijke bewondering, beloonden
me voor mijn moeite Urutucte was in
extaze; Morgendauw, die nooit in het
rumoerige gezelschap der hovelingen van
haar broeder verscheen, maakte dien dag
een uitzondering op hare gewoonte en
kwam met haar vrouwen om de Koetkn
te begroeten, wiens komst op de aarde
door* bemiddeling van Caila Lapi weldra
alle hutten van de residentie was be
kend geworden
(Wordt vervolgd.)
