MSItltELBCRGSCBI (WURMT.
Dinsdag
1 Juli.
r. *s3.
136* Jaargang.
1913
ïvraagd
.BOEF
der tfi'
3UWË-
netje*
7 en 0
ERDAI5
F.
ttordft*
dienat
8 4»
8.4S
84»
8.4»
7-—
ba* to
Du, ovnrant »«r«ekjj*t. g o 1 y k t, met nitaoaderimg tZon- Peutdagw.
Prfj* per kwartaal, wowal voor Middelbarg al» voor alia plaats** ia Wadarlaad/raaeo pp. f 3.
Afnoaderlijko aammer» koiten 5 esaL
AiverteatiSa bij aboanemeat op voordeeliga voorwaardaa.
Proapeetasiea iaarvaa sija aaa het bmreaa te bekoataa.
Advev-entiB» mor eamt^'olfroada aaaimar moeten ia» raïdéag» vóór ééa nar
ail bareaa bezorgd cija.
Advarteatifa A 20 eaat par ragaL Bij aboaaamaat veel lagor. Geboorte-, dood- aa
allo aadara fcailiabariohtaa aa Daakbctoigiagoa vaa 17 regel» f 1.60elke regel
80 oanfc. fiaelamai 40 eeat per regal. Groota letter» uar de plaat», die *ij iaaemaa.
Tot da plaatiiag vaa advartaatiBa aa raolame», aiat afkomstig vit Ze al a ad, betref m'*
Haadel, Nijverheid aa Galdwaiaa, is gerechtigd het Algeaaeem Adverteltla
A. DB LA BLAB Aa., XJE. Yoorbir^wal Aaciteidu.
Bjj den ooorant bekoort een bjvoeg™!.
DE DOORSLAG.
Vlissingen deed nog drie vrijzinnige
leden der Prov Staten in de linker schaal,
en de balans sloeg door: 21—20, en nog
een onafhankelijk lid.
't Is bijna ongelooflijk: Zeeland, dat
kerksche Zeeland, met zijn star-orthodoxe
dorpen, en zijn groote'katholieke deelen,
dat Zeeland is óm. Toen we eind Mei
<xns eerste hoofdartikel over de Staten
verkiezingen schreven, merkten we o. a.
op; „Neen, we zullen niet beweren, dat
er veel kans op is onze Staten om te zet
ten". We hoopten slechts op eenige ver
betering; alleen voegden we er aan toe,
dat de omzetting van één district een aan
zienlijke verandering zou kunnen geven.
En die verandering is werkelijk geko
men, maar van een kant, waar niemand
zoo'n radicalen omkeer verwachtte, van
iV,lissingen. Nooit hadden de vrijzin
nigen daar eenige kans gehad op ver
kiezing van een hunner voor de Stalen.
We herinneren ons uit de dagen van
Voorbereiding, een, maand of vier gele
den, gesprekken niet Vlissingers over de
candidaatstelling, en dat er toen gezegd
werd. „ja, jullie in Middelburg hebt ten
minste een kansje, maar wat moeten wij
in Vlissingen doen 1" Het vooruitzicht ver
beterde iets, althans voor een hunner,
toen de heer Van Niftrik op zoo'n krach
tige wijze de propaganda in 'zette. Maar
toch kwam de eerste aanwijzing van de
mogelijkheid op een volledige overwin
ning pas van de stemmencijfers van de
eerste stemming voor de Kamerverkie
zing.
En zoodoende was gister de aandacht
von zeer velen in den lande met blijde
verwachting op Vlissingen gevestigd. De
iVlissingsche linkerzijde heeft de verwach
ting niet beschaamd. Er is zeer hard ge
werkt en ook zeer druk gestemd: 93.6
pet. kwam op; slechts 358 kiezers van
de 5678 bleven thuis. En dat in een dis-
8trict dat vroeger zooveel lauwen telde.
'Alle hulde voor de heeren t- en dames!
die zich met het verkiezingswerk had
den belast, dat naar we hoorden uitste
kend was georganiseerd.
De gevolgen van den omkeer in de
aamenstelling van onze Provinciale Sta
ten zullen reeds spoedig blijken. Als ge
wone tijd voor de verkiezing van leden
van Gedeputeerde Staten wordt door de
Provinciale Wet aangewezen de eerste
Woensdag in Juli, volgende op de ope
ning der Statenzitting Hedenavond wordt
die zitting geopend, dus morgeit heeft de
verkiezing van Ged. Staten plaats.
Zooals we reeds vroeger meedeelden
moet er gestemd worden over vier van
de zes leden, den Commissaris der Ko
ningin, die ook stem heeft in dit college,
■iet meegeteld. Ten eerste voor drie die
periodiek als lid van Ged. Staten aftre
den (de heeren jhr. mr. E. A. O. de Ca-
aembroot, P. F. Fruytier en H. J. E.
Gerlach. van St. Joosland), en voorts voor
mr P. Dieleman, die moet aftreden we
gens zijn periodiek aftreden als lid der
Prov. Staten. Dus één vrijzinnige, één ka
tholiek en twee anti-revolutionairen.
Nu staat het college van Ged. Staten
niet in dezelfde verhouding tot de Prov.
Staten, als een ministerie tot de Tweede
Kamer. Een omkeer in samenstelling be
hoeft nog niet een volledige aftreding ten
gevolge te hebben. De twee nog overge
bleven, niet aftredende leden, de heeren
J. A. van Rompu (k.) 'en J. H. Blum(a.-r.),
zullen dus aanblijven. Het is trouwens
zelfs gewoonte dat men ook de minder
heid der Staten in het college van Ged.
Staten doet vertegenwoordigen.
Zoo was tot nu toe jhr. de Casembroot
in dat college de vertegenwoordiger voor
de liberalen. In de nieuwe omstandighe
den is zijn herkiezing van zelf sprekend.
Maar nu de drie overige plaatsen.
We meenen dat de meerderheid in de
Prov Staten slechts aan den zeer sterk
uitgesproken wensch der kiezers
zal voldoen wanneer zij voor alle
drie plaatsen vrijzinnige leden aanwijst.
Aan de gewoonte van vertegenwoordiging
der minderheid is voldaan door hel zit
ting houden der twee aanblijvende leden
en het zou zeer zeker veel ontstemming
wekken waimeer thans niet door aanwij
zing van in 't geheel vier vrijzinnige le
den gezorgd werd voor een afdoende om
zetting van het besturend college.
We geven hier uiting aan dien van ver
schillende zijden zeer duidelijk kenbaar
gemaakten wensch, omdat er ons meedee-
lingen ter oore kwamen, van het voor
nemen om zich slechts tot aanwijzing van
drie vrijzinnige leden le bepalen.
Dit zou o. i. een zeer bedenkelijke be
scheidenheid zijn. Wie in een college van
zeven de meerderheid wil hebben, moet
over vier stemmen beschikken, en waar
hier de stem v^u het vaste lid, nl. van
den Commissaris der Koningin, buiten
partij-beschouwing moet blijven, is hetj
niet afdoende met drie leden te volstaan.j
Bovendien moet hier ook rekening wor
den gehouden met de mogelijkheid vauj
tijdelijke verhindering. De beslissing moet!
niet van slechts één stem afhangen.
Moeilijk zal het misschien wel zijn omj
personen te vinden als candidaat. Vooral
de bepaling der Prov. Wet, volgens wel-i
ke leden van Ged. Staten niet inogen1
bekleeden de betrekking van lid of be
ambte van een gemeentebestuur, en van!
dijkgraaf, lid of beambte van het be-;
stuur van een in de provincie gelegen'
waterschap, vooral die bepaling maakt
de keuze beperkt, tenzij sommige der
meest aangewezen personen hun betrek-
kingen van dien aard opgeven. We hopen'
echter van harte dat het mogelijk zal blij-1
ken, naast het zitting hebbend liberale lid
nog drie anderen aan te wijzen.
Een tweede gevolg kan zijn de verkie-;
zing van een ander lid voor de Eerste
Kamer.
De gewone tijd voor hun verkiezing is
de tweede Dinsdag in Juli, dat is dus
heden over acht dagen.
Zeeland vaardigt twèe leden naar de
Eerste Kamer af, nl. W Hovy, die in
1919 en mr. C. Lugasse, die dit jaar af-;
treedt.
De meerderheid der Staten zal wel niel
aarzelen in de plaats van hel laatstge
noemd. a.-r. lid, een vrijzinnige naar on
zen Sénabt Je zenden. Wie dat zal zijn,
is nog onbelténd, al worden er 'ïlaraefï
genoemd.
Mocht bij eerste stemming geen candi
daat de volstrekte meerderheid verwer
ven, dan volgt een tweede vrije stem-
ming, en daarna een derde. Mochten bij i
deze derde stemming de stemmen staken i
dan beslist het lot. (Art. 83 Prov.
wet).
I
Maar er is ook nog een derde gevolg,
niet zoo tastbaar, maar van niet minder
beteekenis.
We bedoelen den geest van verademing
die is gekomen na de stemming van be
rusting, waarin de meesten zich hadden
neergelegd bij een toestand waarin geen
verandering scheen te kunnen komen, I
Maar nu hopen we toch dat de her-1
leving van de vrijzinnigheid in Zeeland
zal blijven door werken. Men houde toch
wèl in 't oog. de balans is slechts éven
doorgeslagen! Eén tusschentijdsche ver
kiezing kan alles ongedaan maken Men
blijve dus wakker, om steeds klaar te
staan om óf een vrijzinnigen zetel te ver
dedigen, óf door verovering van een
rechtschcn zetel de kleine meerderheid
te versterken.
sche kiesvereeniging te 's Gravenhage. t De uitslag der Maandag te IJ z e n-
„Na het roekeloos herstemmingsad- j dij ke gehouden stemming voor 2 vacatu-
vies", aldus motiveert hij zijn besluitl „datren in den raad. Uitgebracht 433 geldige
van weinig karakter en weinig gelooi ge- j stemmen Hiervan kreeg C L. Haverbeke
tuigt, acht ik het beter mij voor onbe- 235, Em. van Hijfle 210 I. Schijve 198.
paalden tijd te onttrekken aan de sa-1 Gekozen is dus de heer Haverbeke,
menwerking met een staatkundige partij,terwijl herstemming moet plaats hebben
met wier program van beginselen ik mij tusschen de beide andere heeren.
ten volle blijf vereeriigeri N. Ct.
Van verkiezingsvaria gesproken
In, een der gemeenten van het kiesdis-
fij a a trict Oostburg zou het hoofd eener
Uit «8 MaatSCfJUram ^hr. bijz. school op den avond voor de
j kon be«luit: stemming van 17 Juni j l nog eens eenige
is benoemd tot inspecteur der reg luidjes gaan bewerken om toch op 17
enz. te Nijmegen, P van der Mark, [hans °P d™ Dieleman le stemmen,
te Maastricht Zo° bwam hij o. m bij een arbeider,
is aan P. J. Oud, op verzoek, eervol met ,vie" hii 0011 ernstig gesprek had
ontslag verleend als ontvanger dor reg °TCr de, d°eno kedz('l d°h0" D was
enz te Texel I dlt> de bfer D- was dat> enfm a,!e moge-
I lijke „déhgden" van den coalitie-candi-
daat werden den arbeider voorgehouden
en ten slotte, de arbeider had er nu en
dan wat tusschen in gezegd, sprak mees-
j ter zijn volste overtuiging uit dat de be
wuste arbeider zijn stem op den heer D.
Zaterdagavond a.s. zal op de boven- zou uitbrengen, maar de arbeider, een
voorzaal van St. Joris alhier een bij-I nog al ontwikkeld man, zeide, hoewel
eenkomst plaats hebben, uitgaand van het hem speet (1) dat hij onmogelijk den
een comité van jonge vrijzinnigen, en heer Dieleman kon stemmen! Verba
waar dr. I H. J Vos te Amsterdam, voor-zing aan meester's zijde, hij had toch
zilter van den Bond van Vrijz Propag- j zoo voor D gepleit. „En waarom niet?"
ganda-vereenigingen, een rede zal hou- j „Ja meester," antwoordde de arbeider,
den. De bedoeling is ook liier tot op- „omdat ik doodeenvoudig geen kiezer
richting van een propaganda-vereeniging ben." 1Tableau
te geraken. j
Naar wij vernamen is de heer Vos een t •**-*"*-"
uitmuntend spreker
Heden herdacht de heer D C. Com
peer g emeèntebode alhier den dag dat
hij vóór vijf en twintig jaar in dienst der
gemeente trad
Dit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
KsrKnienws.
Ned Hervormde kerk.
Beroepen te Paramaribo ds. J. van
Apeldoorn te Noordbroek (Gr.); te La-
De burgemeester vereerde den Jubila- ""oE^ouTr h'KM.'raStd.^vSj!
is een rookstel od zilveren voet. terwnl i K
ris een rookstel op zilveren voet, terwijl B dankt voor Deventer ds S. K
Wk van Hes,inga, rand ,cBerliknm
(Fr.); voor Stedum (Gr.) ds. W. Lodder
te IJlst
eischen opgesteld waaraan voldaan moet
worden om het gebouw voor brandge
vaar voldoende veilig te maken.
De daarvoor noodzakelijke verbouwin
gen zouden f 130.000 kosten, waarbij
voor verdere restauratie van hel, in een
toestand van verwaarloozing verkeerende
gebouw geen sommen zijn uitgetrokken.
De meerderheid meent dal worden de^
daar aanbevolen werkzaamheden ver
richt, een geheel zal worden verkregen,
dat aan hooge eischen voor het publiek
en het theaterpersoneel beantwoordt en
dat ook in ander opzicht de schouw
burg aan redelijke eischen zal voldoen.
Het commissielid Verheul, de bouw
meester vau den grooten Schouwburg te
Botterdam, is het daar niet mee eens,
hij komt met een breeder opgezet plan,
waarbij het voorplein gedeeltelijk zal wor
den overbouwd en ter rechterzijde van
den schouwburg een ruime doorgang
komt. Over die gang denkt hij zich een
bijgebouw met cafó, foyers fen zaal voor
kleine uitvoeringen, vergaderingen enz.
De kosten van zijn plan schal de heer
Verheul f 255.000 plus f 50 000 voor het
nieuwe bijgebouw
lamp en tafelkleed werden door de amb
tenaren ten stadhuize den jubilaris aan
geboden.
Geref. kerken.
Wij brengen belanghebbenden! nog I Beroepen te Zegwaart J. C. Feon-
a herinnerina dat hete. een nien- isl™. c?tld- te K°uda!"
Bedankt voor Doesburg P. Jukke-
Bru-
eens in herinnering dat heden een nieu
we regeling van de behandeling van be-f,60. T- r
stelgoederen op de Nederl. spoorwegen aekke' te Kockengen; voor Enter 1. Oos-
van kracht is geworden. Alle bestelgoe- I t^veen te Paesscns on Moddergat,
deren moeten voorzien zijrf van een I Ev. Luth. Gemeente,
adreskaart die bij 4 stuks i 1 cent aan de
bureaux verkrijgbaar is. Deze kaart is
zeegroen voor gewone bestelgoederen,
oranje voor bestelgoederen met aangifte
van waarde enz. of geld en geldswaarden.
Bovendien moet op elk collo een adres
voorkomen.
Beroepen te Groede A. E.
heim, te Monnikendam.
Kunst en Wetenschappen.
Ons bericht over de tentoonstelling
van werken betreffende 1813 in de Lees
zaal alhier, verdient nog een aanvul-
Binnenland.
DE NIEUWE STEMMINGEN VOOR DE
KAMER.
De vrij-liberalen in Amsterdam VI be
sloten den heer Nierslrasz, directeur en
commissaris van verschillende stoom
vaartlijnen te candideeren voor den zetel
waarvoor mr, de Beaufort bedankte.
De S. D. A. P. zal, naar men aan de
N. R. C. meldt, in Amsterdam III de heer
K. Meijer, hoofd eener school te Win
schoten candidaat stellen.
In Amsterdam II, waar de heer Snoeck
Ilenkemans aftrad, doch werd vervangen
door den soc-democraat Mendels, die
echter weer voor Schoterland opteerde,
zullen de coalitiepartijen, naar de Ned.
meldt, candidaat stellen dr. J, Th de
Visser.
Men schrijft uit Sneek aan Het Volk,
dat d r. Scheurer zijn Kamerzetel wil
afslaan aan den oud-minister Colijn.
De Leeuw. Ct. meldt, dat de centrale
der a -r. kiesvereenigingen over dit plan
nog niet vergaderd heeft. Wel is te ken
nen gegeven, dat men voor den heer Co-
lijn wel, doch niet voor ds. Talma of mr
Heemskerk het district van anti-revolu-
tionnaire zijde zou willen beschikbaar
stellen.
Mr. dE. BARON MACKAY.
Mr. AL. baron Mackay heeft zijn ontslag
genomen als lid der christelijke-histori-
Uit Vlissingon.
De boei van Zuidsteenbank is verdwe- -
nen, docli zal spoedig vervangen worden. '*n6? daar er no8 een en ander is bijge-
I komen.
Het stoomschip „M. S. Mandal" heeft i Door de welwillendheid van den heel
heden aan de werf der Mij. „De Schelde" M. J van Wijk is het bestuur van de
gemeerd gestoomd en goed voldaan. He- leeszaal in slaat gesteld voor de bezoe-
denmiddag is het naar de binnen- kers een verzameling platen en boek-
haven verhaald om kompassen te stellen, werken ten toon te stellen over Napo-
i Morgen wordt de officieele proeftocht leon en zijn tijd.
Igehouden en verlrekt liet schip naar En-j De boeken zijn: Napoléon I van Louis
geland. Lumet, Le Grand Napoléon des Pelits
of Enfants en Bonaparte, beide van Joben
Uit Noor d-B eveiand. j Montorgueil, Napoléon van Frédéric Mas-
Aan de Maandag te Colijnsptaat |»n en „Portefeuille de Buonaparte pris
gehouden stemming voor twee leden van a Chm-leroi le 18 Juin 1815".
den gemeenteraad hebben 283 van de *n e 'aatste bevindt zich het fac-
305 kiezers deelgenomen. Van de 280 s,mde van een bricf van Napoléon, ge-
geldige stemmen waren uitgebracht op schreven eenige dagen voor den slag bij
de heeren W. Potappel (aftr Anth Ver- ^erloo en waarvan slechts een gedeelte
burg, Ph. C. Engelvaart en W. de Regt kan wordea ontcijferd, tengevolge van de
respectievelijk 163, 143, 130 en 112 stem- haast waarin hij is geschreven
men, zoodat de twee eerstgenoemden ge- Behalve Duitsche, Engelsche en Hol-
kozen zijn I hmdsche spotprenten, alsSlufenleiter
I der Grósse und der Sturzes Napoléon,
De Boxerreu „Boyorix Origo" van den Birth of Napoléon, Bonaparte naar het
heer J. v. d. Drift te Colijnsplaat edand BIba> vmdt men er een verzame-
verwierf op de tweedaagsche hondenten- hng assignaten en een jeu impériale op
toonstelling te Breda een zeer eervolle de manier van een ganzenspel bevattende
de geschiedenis van Napoleon: op no.
Napoleon Briemie en op no. 67: Les
Invalides, entrée du Tombeau de l'em-
pereur.
Ook voor de vreemdelingen, die in
vermelding iu open klasse.
Uit Zomwjc b-V l«nn d«reaó D.
Bij de Maandag te Philippine g<
hotte, tetein, tor verkiedng van woe het
leden voor den gemeenteraad werden uit- - -
gebracht 119 geldige stemmen Hiervan
van bekwamen E. A Rammeloo 56 slem-
men; J. F. Rammeloo (aftredend)- 36 v„ rv-i
)f.temmen; J F. Taalman (aftredend) 73 hM S", 7 'S' "T
stemmen ën P A. Voorman 30 stemmen. n v v Sp?f1:
GeUozen werden atilus de altredende le- Tomieel" Htr w"ll™ n a
den J. F. Rammeloo en J. F. Taalman.T°O,le01 dlr W,,ll!m R°0>'aa"is
moeite waard eens een kijkje te gaan
nemen.
Uit Z ee u w»c h-V 1 ai n d r e n W D. De Haag sche Schouwburg
De heer G. A Vorsterman van Oyen De commissie van advies inzake de
1 lid en voorzitter van het algemeen arm- verbouwing van den Haagschen schouw-
bestuur te Aardenburg, heeft als burg volgens het plan van den brand-
zoodanig zijn ontslag genomen. weercommandant heeft een reeks van
Onderwijs.
Bij het de vorige maand te Rot
terdam gehouden examen voor de ver-
eeniging Mercurius zijn o m geslaagd de
heeren v Rosevelt en Haverman te V1 i s-
singen eerstgenoemde voor Duitsche
en de laatste voor Engelsche handels-
corresponden tie
Een Schoolreisje.
Dezer dagen gaan onderwijzers en leer
lingen van lagere scholen weer him reis
plannen in daden omzetten. Wie nog
geen plan en geen spaarpot heeft kan
misschien zijn voordeel doen met het
volgende
Wij hebben ons dezen keer vergenoegd
met een wandeling van station Woens-
drecht, direct links af door de bosschen
en verder langs den Antwerpschen straat
weg naai- en door Bergen op Zoom We
stapten om 1.54 te Woensdreclit uit en
om 7.45 te Bergen weer in den trein.
En we zagen achtereenvolgenseen
vergezicht tegen de Woensdrechtsche
heuveltopden boortoren voor het onder
zoek naar steenkool men is al op 700
meter diepte en brengt niets dan kr(jt en
vuursteen boven daarna kwamen we
aan een roggeveld vol blauwe koren
bloemen een vreemd gezicht voor een
Zeeuw En toen- het boscli, ionze
koeiewachter en zijn maats kwamen tot
stilte door zooveel schoonheid tegelijk!
En toen aan 't hollen en vragen Dót
waren nu de eiken en beuken en dennen
en sparren en berken, de boschmieren
en de lelietjes van dalen, en de kamper
foelie en de varens uit de hoekjes van
Jan Ligthart.
We zagen een standbeeld en tusschen
de takken door in de verte den mooien
achtergevel der buitenplaats waar 't heele
bosch bij hoorde.
Toen een hoek om de straat
weg, een prachtige sparrcnlaan Ik
geloof niet te veel te zeggen, als ik
dit gedeelte van den grooten weg: Ber
gen—Antwerpen een der mooiste deelen
van ons land noem. En toen bovendien
het front der buitenplaats met een rijk
mozaïek perk zichtbaar kwam, geraakten
onze koeiewachter en zijn makkers in ex
tase. Daarna volgden bosschen en verge
zichten tot over de Schelde, en boek
weit- en brem- en aspergebedden en
Brabantsche auto's alias mestkarren en
een geestelijke mei zijn leerlingen, en een
kolossaal klooster, en een stalen brug
over den spoorweg heen en het groote
excercitieveld genaamd Kijk in de pot,
En in de stad: het Markiezenhof, een
prachtige stadspoort, de kade, en een
heel mooie splinternieuwe R. K. kerk,
nog niet heeleraaal klaar, en zoo hier en
daar zooveel, dat dorpskinders doorgaans
voor 't eerst zien.
Maar bovenalhet genot in een speel-
tuin, vlak bij de stad met een draaimo
len, wippen, rekstok, ringen, schommels
enz., gratis toegang en goedkoope en
goede consumptie Dal 's maai- je ware!
De kinderen vonden deze reis veel
mooier en plezieriger dan naar Domburg
en Vlissingen of naar Breda
De reis kost niet meer, dan je voor die,
voetreis te drinken geven wil. Voor een
bolerham onderweg zorgden we zelf. En
al duurt de wandeling heel lang, van
moeheid welen ze niet. Ik had er meisjes
bij, waar het poezele van den vierjarigen