MimiiMJRGSCHKCOrRAIT Maandag 30 Juni. r. 132 436' Jaargang. 1913 Prij« D»z» courant Ttrsofeijit i m g o 1 ij k met mitsond.nug van Zou- eu PMiUagu. par kwurtaul, zoowel voor Middolburg ale roor alia plaateen im Neierlnzd frauoo pp. f S. Afcouderlijke summere kosten 5 cent. AdvertentiBn bij abonnement op roordeelige voorwaarden. Proapoctniien isarvan zijn aan bet bureau ta bekomen. AdvertentiöE voor het aeritvolgendo nummer moeten des middag, vóór dón nai aan bet bureau bezorgd zijn. lAvertentibii t 20 eest por regel. By nbonnsRtat veel lager. Gsbcoru-, dood- alle andere femiliaborichto* nu Dankbetuigingen van 1—-7 regels f 1.50; elks regel 20 cent. Eaolamoe 40 cent per regel. Grooto lettors near de plaats, die *y innomsr. Tot de plaatsing van advertsntiSn en reclames, niot afkomstig uit Zeel a a 4, betrefioa Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het AlSGsaeen Adweyd5jBiito-Ba£"r-S,j® A, DE LA 1AK As., JI.Z. Voorburgwal MO, Aaarterdam. Binnenland. Mr. TROELSTRA OVER DEN FO- L1TIEKEN TOESTAND. Een redacteur van het persbureau M. S. Vas Dias te Amsterdam heeft Zater dagmorgen een onderhoud gehad metmr. P. J. Troelstra en hem gevraagd in hoe verre de sociaal-democraten de verplich ting op zich denken te nemen om deel uit te maken van het nieuw te vormen kabinet. De heer Troelstra antwoordde dat ten onrechte dit als eerste vraag gesteld werd. De sociaal-democraten zijn niet het eerst aan bod, maar wel links. Een andere vraag is deze: zullen zij gevraagd wor den om zitting te nemen in het kabinet. Omtrent die eerste vraag wenschte de heer Troelstra zich wel uit te laten. Nog nooit, zeide hij, is direct or indirect door eonig gezaghebbend politicus van links deze vraag aan eenig verantwoordelijk sociaal-democratisch politicus gesteld. Tij den» de verkiezingen heeft men er zich nog eens vroolijk over gemaakt als van vrijzinnige zijde allerlei beschouwingen werden vastgeknoopt omtrent het gemis van verantwoordelijkheid aan de bij ons veronderstelde weigering van aanbod dat nooit is gedaan en zelfs naar mijne mee- nmg, na de groote versterking onzer machtspositie in de Kamer, ook thans niet zal worden gedaan. Wat mij betreft, ging de heer Troelstra voort, ik ben niet van plan mij over 'de vraag of onzerzijds in de gegeven omstan digheden eenige portefeuille zou worden aanvaard, uit te laten en wel om twee re denen: ten eerste is dat een vraag waar van de beantwoording niet aan een per soon, hoe belangrijk zijn positie in de. partijook moge zijn, kan worden opge dragen. De partij zelve, althans haar aan gewezen partij organen, hebben hier om trent te beslissen. Ten tweede, een der gelijke beslissing kan alleen worden uit gelokt op een concreet voorstel. Dit voor stel kan slechts uilgaan van verantwoor delijke staatslieden of organen die na tuurlek in het gegeven gevat zich eerst zullen moeten vergewissen of een derge lijke oplossing door hun eigen geestver wanten, dal is allereerst de 37 gekozen vrijzinnigen en hun partijen, wordt ge- wenscht. Verder moet men niet vergeten, dat de ministers worden benoemd door de Kroon. De heeren zullen zich dus waarschijnlijk ook eerst moeten vergewis sen o! de Kon in gin er op gesteld i s, om samen te werken met socialis tische ministers. Het komt mij moeilijk voor, aldus ging de heer Troelstra voort, op deze vraag een toestemmend antwoord te verwach ten. En nu weet ik wel dat de constitu tioneels positie van de Koningin mede brengt zich, indien de politieke constel latie het noodig maakt, bij het optreden van een socialistisch ministerie neer te leggen, maar ik ken mijn vrijzinnige pap penheimers genoeg om aan te nemen dat zij zelfs het onmogelijke zouden willen beproeven om de Koningin een dergelijke beslissing te besparen. De vrijzinnigen zullen dus eerst met zichzelf moeten uilmaken of de politieke constellatie het optreden van de socialis ten in het ministerie werkelijk nood- z a k e 1 ij k maakt. Deze vraag is niet be antwoord^ door te wijzen op de moeilijk heden die uit het resultaat der verkiezin gen nu eenmaal voortvloeien. Wat de mogelijkheid van re- geeren van een vr ij zinnig mi nisterie betreft kwam het de heer Troelstra voor dal de mogelijkheid groo- ter is zonder dan met de socialistische ministers. Immers, zei hij, als de vrij zinnigen zich, zooals de „Nieuwe Cou rant" doet, beroepen op onze getalsterkte in de Kamer om daaruit de noodzakelijke- lijkheid van het aanvaarden eener porte feuille onzerzijds af te leiden, dan moe ten zij niet vergelen dal die getalsterkte ons niet op een, maar op drie portefeuil les recht geeft. En wanneer zij de invoe ring van bet algemeen kiesrecht afhanke lijk zouden willen stellen van ons zitting nemen in het kabinet, dan hebben zij te bedenken dat eenmaal dit beginsel aan vaard, er uit voortvloeit dat althans de portefeuille van binnenlandsche zaken aan een sociaal-democraat zou moeten worden toegewezen. Of men hel gezag over de burgemeester enz. bij voorkeur zou willen leggen in handen van per sonen, van wie zwart op wit is verklaard flat zij de grondslagen der maatschappij ondermijnen en een hersenschimmiug doel najagen, komt mij alsnog eenigszins twij felachtig voor. Ik heb mij, zei de heer Troelstra, er voor den aanvang der verkiezingen, wat mijn persoonlijke ambitie voor een porte feuille aangaat, zeer dudielijk over uit gelaten. Ik meen dal het verschil in standpunt tusschen sociaal democraten en vrijzinnigen vrij wat grooter is dan tusschen vrijzinnigen en kerkelijken.' Hun standpunt in zake militarisme, de houding der overheid bij werkstakingen, de rechten en plichten der ambtenaren zijn van dien aard, dat in een gemengd socialistisch burgerlijk ministerie conflicten niet zouden kunnen uitblijven. Met name ben ik er van over tuigd dat vanwege de rechterzijde niet alleen in, maar ook buiten de Kamer al lerlei conflicten zouden worden uitge lokt en intriges op touw zoudeu worden gezet om de regeering te bemoeilijken. Zoo b. v. heeft het onder het minister schap van Millerand niet ontbroken aan ophitsingen bij werkstakingen, geweldda digheden, waardoor de regeering werd gebracht tot militair ingrijpen, dat natuur lijk weer op rekening van Millerand werd gezet en tegen hem uitgespeeld werd. Waar in ons land een groot deel der christelijke arbeiders onder de ban der rechtsche partijen staat, zou men van rechts de gekste dingen kunnen verwach ten. Wanneer dan ook van rechtsche zijde met Kuyper te beginnen zoo sterk op een gemengd socialistisch ministerie wordt aangedrongen, geschiedt dit alleen om straks tegenover zich te zien een ministe rie dat hun de meest mogelijke kwets bare plekken aanbiedt. Wanneer de vrij zinnigen ons tot medewerking zouden uit- noodigen om daardoor vaster te staan, zouden zij niet moeten vergeten, dat bij j uitvoering van hun program, zooals dat door de beantwoording der vragen nader gepreciseerd, van ons hebben te ver wachten de eerlijke medewerking en steun, niet ten hunnen behoeve, maar in ons eigen belang. Daarentegen is juist de rechterzijde tegen dat program gekant en zal zij elke gelegenheid gebruiken om de uitvoering daarvan te verhinderen. I Ten opzichte van het militair isme merkte de heer Troelslra op dat als een j vrijzinnig kabinet dc continuïteit betracht, de rechterzijde de oorlogsbe.grooting niet al' kan stemmen zonder zich voor het volk te blameeren. Dan hebben de vrijzinnigen de socialistische stemmen niet noodig. En ten opzichte van bezuini ging, waartoe volgens den heer Troelstra de vrijzinnigen zullen moeten overgaan wegens de noodzakelijkheid om voor ouderdomspensioen e. d. de noodige mid delen te krijgen, zonder tot de groote belastingverhooging over te gaan, zei de heer Troelstra dat de socialisten in den nacht van Staal getoond hebben hun ver antwoordelijkheid te gevoelen. Hij meen de dat er oogenblikken zijn waarin een votum tegen het militairisme niet wordt uitgebracht in den vorm van verwerping maar van aanneming der begrooting. Natuurlijk is hier alleen sprake van belangrijke bezuiniging, als uitvloeisel van een streven, om met het oog öp de be hoefte des volks, aan onze klachten tegen de opdrijving van militaire uitgaven tegc-1 moet te komen. Wil eenige vrijzinnige re geering in deze richting werken en te vens hare handhaving voor onze fractie maken tot een begeerenswaardige om standigheid, omdat van de handhaving de verwezenlijking der voornaamste pun ten van het concentratie-programma af hangt, dan zal zij zeker in mij en meer dere van mijn partijgenooten steun te gen de tegenstanders en eventueele in triges van rechts kunnen ondervinden Om al deze redenen komt het mij voor, zeide de heer Troelslra, dat het optreden van een socialistisch minister niet noodig is, indien slechts een vrijzinnige regeering met voortvarendheid werkt aan de uitvoering van haar eigen programma, en dat inte gendeel het weerstandsvermogen vaneen dergelijke regeering zwakker zou zijn als er wel dan als er geen socialist in zou worden opgenomen Ilc heb bij dit alles alleen geredeneerd uit de politieke con stellatie van het oogenblik cn de parle mentaire vooruitzichten en mogelijkheden onder een vrijzinnig kabinet. Wat nu den aard betreft van de nieuw op te treden regeering, die regeering moet, naar mijn wijze van zien, zich beschouwen als een ministerie van Grondwetsherziening, dat tevens de wet-Talma in de richting van Staatspen sioen heeft te liquideeren. Of dit moet geschieden door intrekking van die wet, of door haar niet uit te voeren, is een quaestie van opportuniteit. Wij hebben hier natuurlijk te doen met de Eerste jKaraer, die misschien over drie jaar gemakkelijker zal zijn te hantecrcn dan thans. Toch meen ik, dal men voor een Eerste Kamer niet al te bang moet zijn Als zij een voorstel tot 't in overweging nemen van de Grondwetswijziging of een voorstel tot uitbreiding van art. 369 der wet-Talma mocht afstemmen, lokt zij een conflict uit, en een agitatie tegen haar eigen bestaan in het volk, dat zeker èn aan haar rechtsche meerderheid èn. aan haar constitutioneele positie ernstige scha de zou doen en haar bntbinding zou zeker voor de hand liggen. Of Provinciale Sta ten ondanks hun niet ontbiudbaarheid haar in hare tegenwoordige samenstelling zouden handhaven, lijkt mij twijfelachtig. En wat de grondwetsherziening betreft, deze kan, dunkt mij, vrij spoedig tot stand komen Wat het vrouwenkiesrecht aan gaat, zei de heer Troelstra te erkennen dat dit punt vrij wat meer discussie zal uitlokken, maar daar het hier niet de Kieswet, doch de Grondwet geldt, zal hieromtrent ook een oplossing worden verkregen. Misschien zelfs wel met den steun van een deel der rechterzijde. Dat deze regeering sociale verzekering in haargeheelen grondslag ter hand zou nemen, komt de heer Troelstra onwaar schijnlijk voor en ook al omdat daardoor de urgentie der Grondwetsherziening zou kunnen worden opgeofferd, acht hij zulks ongewenscht. De tijd die met behoud van die urgentie beschikbaar is voor an deren wetgevenden arbeid, moet z i. wor den gebruikt om dergelijke maatregelen als op grond van de samenstelling der Kamer juist thans en dan wel in vrij korten tijd tot stand kunnen worden ge bracht. Met name zal z. i. de herziening der subsidie-wetten in zake Bijzonder 'On derwijs ter hand kunnen worden geno men. Dit euvel, van de verslechtering yan ons volksonderwijs, ten gevolge van die kleine bijzondere schooltjes, eischt drin gend herziening. Verder zal de linkerzijde, als zij voor de toekomst ons volk onttrekken wil aan den geestelijken invloed der kerkelijke reactie, z. i. niet beter kunnen doen dan het ontwerp-Ter Laan, om uitbreiding van den leerplicht-leeftijd tot 14 jaar, zoo spoedig mogelijk tot wet te maken. voor drinkwatervoorziening, J. van 01- denborgh, kapitein der genie, onder toe kenning van eervol ontslag als ingenieur bij de Staatscommissie voor drinkwater voorziening 2e. tot ingenieur bij gemeld rijksbu reau, A. P. Enklaar, eerste-luitenant der genie, thans non-actief; 3e. tijdelijk tot ingenieur bij voormeld Rijksbureau, J Kooper, kapitein der ge nie, onder toekenning van eervol ontslag als ingenieur bij de Staatscommissie voor drinkwatervoorziening bevorderd tot officier in de orde van Oranje-Nassau, de afdeelingschef bij den dienst der Staatsspoorwegen op Java, H A. Bethbeder; is benoemd tot buitengewoon lid van den raad van bestuur der kolonie Suri name, de administrateur van financiën in die kolonie, J. J. C. Gaymans; is aan den officier-machinist 1ste kl bij den marinestoomvaartdienst L. F. van Beek, op zijn verzoek, wegens langduri- gen dienst, eervol ontslag uit den zee dienst verleend, onder toekenning van een pensioen van f2775 's jaars; is benoemd tot notaris te Sitlard, H. J. Hanekamp, candidaat te Groningen. Uit Stad en Provincie. Uit Middelburg. Het Middelburgsch Muziekkorps zal Vrijdag 4 Juli 1913 des avonds te 8 uur een muziekuitvoering geven op het Mo lenwater. DE NAT. BOND VAN PROTESTANTSCIIE KIEZERS. Men schrijft aan de N. R. Crt. Het hoofdbestuur van den nationalcn bond van protestantsclxe kiezers, giste ren bijna voltallig te Amsterdam bijeen gekomen, gezien den uitslag van de ver kiezingen en overwogen hebbende den politieken toestand, waarin als gevolg daarvan ons vaderland zich bevindt, heeft besloten op den grondslag, waarop de bond is opgericht, met alle macht te blij- ven voortbouwen, de positieve beginse len, welke in het manifest van den bond naar voren zijn geschoven, ten spoedigste uit te werken en tegelijk met de statuten van den bond ter kennis te brengen van geheel ons Nederlandsche volk. Tot leden van de commissie voor de statuten zijn benoemd de heeren Hendr. C. Diferee, W. J. van Haren Noman, dr. J. F. B. van Hasselt, mr. A. Ledebocr, ds. W. H. Lieftinck, ds. J. Quast en J. \V. Veenendaal. Het hoofdbestuur van den nationalen bond heeft geen andere wijziging onder gaan dan deze, dat ds. \V. H. Lieftinck te Muiderberg, op verzoek van de andere leden, de opengevallen plaats heeft inge- Uit Walcherem. Zaterdagavond bracht het fanfarekorps „Cresendo" te Oostkapelle een serenade aan den heer jhr. W Z, van Teylingen, het gekozen lid der Provinciale Staten van Zeeland. De voorzitter complimenteerde den ge kozene en hoopte, dat hij vele jaren ook in dit ambt moge werkzaam zyn. Ook de zangvereeniging „Eendracht maakt Macht" toode haar belangstelling door het zingen van eenige liederen. Een en ander bracht heel wat menschen op de been. Jammer, dat het minder gunstige weer de oorzaak was, dat het muziekge zelschap van Serooskerke niet tegenwoor dig kon zijn. De burgemeester betuigde zijn hartelijken dank- voor het ontvangen 1 bewijs van belangstelling. Na een harte lijke ontvangst der medewerkers aan deze aubade op de villa „Magnolia" keerde men onder het spelen van vroolijke mar- schen huiswaarts. Uitgenoodigd door het vrijz. propa ganda comité te Ylissingen traden ineen openb. vergadering Zaterdagavond te We stkapelle in het „Koffiehuis" op de heeren mr. Fokker uit Leiden en J. G. van Niftrik en J. C. Paap, beide can- didaten der vrijzinnigen, ter aanbeveling van de vrijz. candidaten bij de herstem ming voor leden der Prov. Staten. Duidelijk en breedvoerig zetteft.de hee ren sprekers het groote belang uiteen van de verkiezing voor de Prov. Staten. De heer K. Dekker, die de heeren bij het vrij talrijk publiek had ingeleid, wekte met een krachtig slotwoord de kiezers op, Maandag hun stem uit te brengen op de vrijzinnige candidaten. Van de gelegenheid om met de sprekers in debat te komen werd geen gebruik Nadere inlichtingen omtrent dit profiel zijn te bekomen bij den raad van toezicht op de spoorwegdiensten, Koninginne gracht 16, te 's Gravenhage, en bij Gede puteerde Staten van de provincie Zee land. (St.Crt Uit Noord-Be re land. Zaterdag jl. vergaderde te Cortgene de afd. Noord Beveland van het N. 0 G. In zijn openingswoord wenschte de voorzitter het openbaar onderwijs ge luk met den uitslag der jongste Kamer verkiezing, die met één slag het dreigend gevaar had weggevaagd. Na afdoening v»n eenige meer huishoudelijke aangelegen heden werd tot afgevaardigde ter algem. vergadering te Winschoten benoemd de heer H. Blok van Colijnsplaat, plaatsver vanger de heer A. T. C Swenne van Wis- senkerke. Daarna gaven een drietal pun ten van den beschrijvingsbrief aanleiding tot een opgewekte discussie. Dc afgevaar digde verkreeg vrij mandaat. Uit TboI»n. Zondagmiddag, jjf 1 uur was te Sta- venissc de kramer Olderson uit Ber gen op Zoom, die met zijn schiettentje „Oefening baart Kunst" alhier op de ker mis stond, bezig zijn eenvoudig middag maaltje gereed te maken, toen bij het bra den van een stukje spek boven een petro- leumtocstel de vlam sloeg in het bra dende vet. Een oogenblik daarna stopd het bovenzeti van het tentje in vlammen Door hulp van eenige burgers werd het brandende deel er af gerukt en zoodoen de de voortgang van den brand gestuit. De arme eigenaar had zich deerlijk aan de handen gebrand en moest heelkundige hulp inroepen. Dadelijk besloten eenige burgers morgen een inzameling voor de*i armen kramer te houden. Uit Zeeuwse h-V laanderen t>. D. In de Zaterdag le Hulst gehouden raadszitting waren aanwezig alle leden behalve de heer Hombach. Na mededeeling van enkele ingekomen stukken, die voor kennisgeving werden aangenomen, werd besloten tot publieke verhuring van een houten stal bij het Landshuis. Een vijftal verzoeken om af schrijving van plaatselijke belasting we gens verlrelc, enz. werden ingewilligd. Op een verzoek van het comité van de Middelburgsche tentoonstelling om een schilderij dezer gemeente voor die ten toonstelling af te staan werd gunstig be schikt met 9 stemmen. Tegen de heer de Paepe. Een stoep langs het huis van Louisa Schelfhout zal voor gem -rekening worden aangelegd. Tevens werd besloten om aan het hoofd der openbare school f 200, per jaar te geven voor het onderwijs in de Fransche taal. Enkele af- en over schrijvingen werden in de begrooting voor. 1912 toegestaan uit den post der onvoor ziene uilgaven. Bij de rondvraag klaagde de heer Paepe over beschadiging der gemeente eigendommen door de jeugd en vraagt hij om middelen daartegen. 1 Dc heer Tricot dringt aan op water voorziening van de stationsbuurt, door een openbare pomp. Uit de Staatscourant Bij Kon. besluit: zijn benoemd tot afgevaardigden van Nederland en zijn koloniën naar de in de maand Juli te 's-Gravenhage te houden internationale opiumconferentie, de hee ren. J. T. Cremer, oud-minister van ko loniën, eerste gedelegeerde; mr. C. Th. van Deventer, A. A. de Jongli, oud-hoofd inspecteur, chef van den dienst der opi um-regie in Ned.-Indiê, en dr. J. G. Scheurer; zijn, buiten bezwaar van 's Rijks kas, benoemd tot vertegenwoordigers der Ne derlandsche regeering op het Eerste In ternationale S ledencongres, dat van 27 Juli af te Gent zal worden gehouden, jhr. mr. dr. H. A. van Karnebeek, bur gemeester der gemeente 's-Gravenhage, en II. Evers, architect-hoogleeraar in de bouwkunst aan de Technische Hooge- school te Delft; zijn met ingang van 1 Juli benoemd: le. tot directeur van het rijksbureau Van antirev. zijde trad den zelfden avond in de aangrenzende herberg „De Valk", Ds. Hoogerzeil uit Vlissingcn op. Uit Zuid-Beveland. Door den heer J. J. Vijverberg, com mies bij de Directe Belastingen te G o e s, is tegen 16 Juli a.s. als zoodanig eervol ontslag aangevraagd. In de Zaterdag te *s Heer Arends- kerke gehouden vergadering van afge vaardigden van het waterschap voor de uitwatering door de sluis in de Piet wer den bij een hernieuwd opmaken van de staten van aanbeveling in de vacatures van twee bestuursleden op den eersten reeds in eene vorige vergadering opge- maakten, staat gehandhaafd de heeren J. G. G. Timans te 's Heerenhoek, .J Ste- ketee te Heinkenszand en P. Boonman te 's Heer Arendskerke en werden op den gewijzigden tweeden staat geplaatst de heeren J. Lindenbergh, G. Ileinsdijk C. van Luijk, allen te Wolfaartsdijk. De minister van waterstaat maakt be kend, dat voor den spoorweg Hansweert- Vlake een profiel van vrije ruimte is vastgesteld. Uit Zeeuwse h-V Uicderen W. D. De heer I. Lampier, brigadier brigade commandant der marechaussee te Oost burg wordt als zoodanig ovcrgeplaatat naar Vlissingen ter vervanging van den wachtmeester A. Uijterschout aldaar. Plaatsingen bij de belastingen. F. B. Christiaansen te Oostburg is be noemd tot commies der directe belastin gen standplaats N i e u w-N amen gem. Clinge. Aan Alph. Hamerlinck te Koewacht is met ingang van 16 Juli e.k. Philippi ne als standplaats aangewezen. PROV. ZEEUWSCHE VEREENIGING „IiET GROENE KRUIS." Zaterdag is in de sociëteit „De Vergenoeging" alhier gehouden de ze vende algemeene vergadering van de Prov. Zeeuwsche vereeniging „Het Groe ne Kruis". In het daar uitgebrachte jaarver slag wordt meegedeeld dat de vereeni ging stellig vooruit gaat. De afdeelings- besturen vragen niet meer als vroeger uitsluitend en alleen naar het materieel© voordeel dat aansluiting bij de Prov. ver-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1913 | | pagina 1