MIDDELBERGSCHE ('OIIRAIT.
r.
1918
Zaterdag
28 Juni.
iit«- Jaargang.
Dn( »ouramt r«rioky*t dngelijku, met mitionderiag vaa 3oa- ea f mtdagM.
Pzsj» ow kwartaal, coowal Toor Middelbarg alt Toor alia plaatiea ia Hadoriaad fraaoo pp. 19.
Afsoaderlijke arnmiaera koitea 5 orai.
A d t r t e a fc i fl a bij aboaaemeat op Toordeeliga roorvaardaa.
Proopoofcaiisa daarram sya aaa het bnrea* te bokomea.
Advertaatifla tot aorct^olganda aammer moetaa dei aiddag» tóór éóa aai
inu n*t tivreaa bezorgd zya.
AdTartaatiOn 20 eaat per ragaL Bij aboaaaataat vaal Lagari Qeboorta», dood- m
alle andara fasiliabariohtaa ea Daakbotaigiagaa vaa 17 ragali f 1.50elke regel aaaai
20 cent. Baelaatao 40 eaat par ragal. Groote lattari naar da plaats, dia iij iaaemac.
Tot da plaatsiag na adTortaatiOm aa reclames, aiet afkomstig alt Zaalaad, betreflaadï
Haadel, Nijverheid ea Geldwesea, ia gerechtigd het Alfemeei Adreiteatla>BlNME
A. DB IaA WAK Ae., a.Z. Voorban»«rs&l SSG, Amsterdam.
Dit nummer bestaat uit twee bladen en
on Kinderblad.
EERSTE BEAD.
TEN TWEEDEN MALE.
De vrijzinnigen in het Prov. district
Middelburg zijn dus ook bij de Statenver
kiezing meester van het terrein geble
ven. Het is mooier dan we hadden dur
ven denken. Want met de Donderdag
avond als waarschuwing door ons mee
gedeelde cijfers van de Kamerherstem-
ming voor oogen, was er veel reden voor
pessimisme Maar niet voor moedeloos
heid. Want we wisten dat er bij de Ka
merverkiezing persoonlijke redenen had
den gewogen, vooral in de dorpen, en dat
«mgekeerd thans bij de Statenverkiezing
eveneens de persoonlijkheid der candida-
ten van invloed zou zijn.
De twee uitslagen hebben elkaar dan
ook niet gedekt. In alle dorpen behaalde
ook de laagste der vrijzinnige statencandi-
daten meer stemmen dan de heer Van
Raaite. Alleen in Arnemuiden scheelde
het twee stemmen tusschen hem en den
heer Sprenger. Overigens was echter al
les in 't voordeel.
Maar eveneens vergeleken bij de
eerste stemming voor de Staten was de
vooruitgang van het stemmenaantal der
vrijzinnige candidalen opmerkelijk; voor
al geldt dit van Arnemuiden en N en St.
Joosland. Alle hulde voor het goede werk
dat daar gedaan isl Duidelijk is het ech
ter ook dat het overgaan der socialisti
sche stemmen op de vrijzinnige candida
len mede den doorslag heeft gegeven.
Dat de spanning groot was, konden we
gisteravond waarnemen voor ons bureau,
waar de toeloop niet veel minder was dan
Woensdag En toen de uitslag werd uit
geroepen ging er een luid lang aanhou
dend gejuich op. Het gaf een ware ont
spanning.
Er was ook alle reden voor.
Deze uitslag heeft getoond dat de fris-
sche vrijzinnige strooming doorwerkt, en
dat Walcheren zich ontworsteld heeft
aan de kerkelijke overheersching.
Maar nu volgehouden, en niet den ijver
laten verslappen!
En dan Goes!
Was dat niet prachtig, die verkiezing
van den heer Elenbaasl We hadden er in
stilte menigmaal aan gewanhoopt. Maar
het is gelukt, en we wenschen de vrijzin
nigen op N en Z.-Beveland van harte
geluk met hun mooie overwinning. Ze
hadden die verdiend. Ze hebben in de
ze heele verkiezingscampagne gezwoegd,
en het was jammer dat ze bij de eerste
Statenverkiezing en bij de Kamerverkie
zing niet meer succes hadden. Maar nu
hebben ze toch een belooning voor hun
werk, en een goede belooning ook, want
die verkiezing van den heer Elenbaas
geeft den doorslag voor het omgaan der
Prov. Staten, wanneer Vlissingen
Maandag de drie vrijzinnigen verkiest,
wat we zeker verwachten.
Door den uitslag in Hulst dien
we niet anders verwacht hadden heb
ben thans 20 kerkelijken zitting in de
Staten. Daarnaast hebben zitting de heer
«Van Dalsum en 18 vrijzinnigen, wier aan
tal door een gunstigen uitslag in Vlissin
gen zou stijgen tot 21.
We behoeven echter de vrijzinnigen in
Vlissingen niet aan te sporen tot
krachtigen strijd Maandag a s. Ze weten
zelf al te goed waarom het gaat En hun
geestdrift is van dien stevigen aard dal we
alle hoop op een goeden uitslag hebben,
vooral nu de sociaal-democraten aange
kondigd hebben de vrijzinnige candidalen
te zullen steunen.
Daarom gaan we de Vlissingsche her
stemming tc gemoet met het volle ver
trouwen dat dan gekozen zullen worden
J. G. VAN NIFTRIK. Jr.
J C. PAAP
J. P. VERMAAS.
Binnenland.
HET GERUCHT OVER DEN IIEER
DE SAVORNIN LOIIMAN.
Er liep gisteren een gerucht, dat we
hedenochtend ook in enkele bladen aan
troffen, volgens hetwelk de heer jhr. mr.
A. F. de Savornin Lohman zou bedanken
voor zijn Kamerzetel voor Goes ten gun
ste van dr. De Visser
Naar we echter heden uit goede bron
uit Goes vernamen heeft de heer Loh
man zijn benoeming officieel aangeno
men.
DE NIEUWE STEMMINGEN.
Het bestuur'van de S D. A P. heeft
besloten, dat mr. Troelstra zitting zal
nemen voor Leeuwarden, mr Mendels
voor Schoterland, en de heer Spiekman
voor Rotterdam II.
Er zullen derhalve nieuwe verkiezin
gen moeten plaats hebben in de distric
ten Amsterdam III, Amsterdam II, Rot
terdam I en Hoogezand.
TOR. DE SAVORNIN LOIIMAN EN DE
VERKIEZINGEN.
De „N. Ct." van gisteravond publiceert
het volgende, door de redactie ontvangen
schrijven
26 Juni.
Aan de redactie van
„De Nieuwe Courant."
Ik veroorloof mij de opmerking, dat
het door U (24 Juni) geproduceerde par
ticuliere briefje geenszins bevestigt, dat
ik mij met „regelingen of plannen in het
Noorden als leider of lid van het hoofd
bestuur heb ingelaten (zie 23 Juni). Vóór
afloop van de stemming op 17 Juni is
zoo min door mij als met mij gesproken
over de bij de herstemming te volgen ge
dragslijn in het algemeen, hetzij in het
Noorden, hetzij in eenig ander deel des
lands. Het onlhoudingsadvies zelf is na
tuurlijk niet uitgegaan van mij, maar van
het hoofdbestuur
Met verschuldigde achting,
Uw dw.,
A F. DE SAVORNIN LOHMAN.
STATENVERKIEZINGEN.
Behalve in Zëeland hadden gisteren
de herstemmingen plaats in Gelderland
en Utrecht.
Gelderland, dat bij de eerste stemming
links 1 zetel deed winnen, hield zich
zeer goed en verving te Arnhem een
conservatief, te Oldenbroek 1 en te Gel-
dermglsen 2 coalitiemannen door een
vrijzinnige. De verhouding in die Staten
is thans 28 links—34 rechts.
Te Utrecht is alles bij het oude geble
ven, behalve dat de eerste sociaal-demo
craat in de Staten zijn intree doet als
afgevaardigde van Utrecht II, waar de
katholiek werd uitgeworpen.
DE HEER KNOBEL TE ZWOLLE.
Uit een bericht in het „Hand." over de
verkiezingsvreugde te Zwolle knippen we
het volgende:
„Zwolle is nu links geworden, zij 't
dan voorloopig met een kleine meerder
heid, en Zwolle zal links blijven met veel
grooter meerderheid als men flink blijft
werken. En als iets daartoe kan mede
werken, is het zeker de persoon van den
heer Knobel. Was door de gevoerde actie
de naam Knobel al populair geworden,
door zijn joviale houding op den ver
kiezingsavond heeft hij de harten der
Zwollenaars spontaan veroverd en is hij
nu reeds een populair persoon
Hit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
De vrijzinnig democratische kiesveree-
niging alhier had gisteravond wederom
een bijeenkomst belegd op de bovenzaal
van „St. Joris" ter meedeeling van den
stemmingsuitslag. Maar van zelf veran
derde ook deze bijeenkomst weldra in
een feestelijke vergadering.
Er zijn daar veel woorden van erken-
telijheid gesproken, erkentelijkheid over
den uilslag, maar ook van dank aan hen
die zich bijzonder verdienstelijk hebben
gemaakt in de afgeloopen campagne. En
er zaten er aan de bestuurstafel verschei
dene, die, vermoeid van het zeer harde
werk der laatste weken, nu welvoldaan
die huldebetuigingen in ontvangst konden
nemen.
De voorzitter de heer H. L. Gerth
van W ij k was echter nog steeds on
vermoeid, en nam herhaaldelijk het
woord om aan al die gevoelens van er
kentelijkheid uiting te geven. Hij richtte
ook eenige woorden tot de „Middel-
burgsche courant". De heer J. H
D e i b e 1, hoofdredacteur van 't blad,
antwoordde met er zijn voldoening over
uit te spreken, dat dank zij de taaie vol
harding waarmee de leiders der vrijzin
nigen zoo lange jaren den bijna hopcloo-
zen strijd hebben volgehouden, thans de
vrijzinnige „Middelburgsclie Crt." niet
langer verschijnt in een omgeving, die
overheerschend kerkelijk is
Bij deze toespraken werd ook her
haaldelijk hulde gebracht aan den man
die zoo langen tijd de leider van de vrij
zinnige beweging in Middelburg was, den
heer Herman Sn ij der s.
Deze nam ook nog het woord om in
een warme rede de beteekenis van de
bevochten zegepraal uiteen te zetten De
overwinning nu in 't heele land bevoch
ten, is nog sprekender, en veel zuiverder
dan die in 1905. Toen was de leuze bo
ven alles Kuyper weg' Nu is hier en
daar ook wel het persoonlijk element niet
achterwege gebleven, en zijn de stem-
mingscijfers, vooral die der Statenverkie
zing nog niet allen te verklaren. Maar
duidelijk is gebleken een krachtige
strooming naar links, en het hoofdfeit is
dat de coalitie een opstopper heeft ge
kregen waarvan ze voorloopig niet zal
opkomen.
D w. z. voor eenigen tijd. Wanneer wij
niet blijven werken voor de vrijzinnige
beginselen en wanneer we niet voldoen
I aan de beloften bij de stembus gegeven
gaan we over vier jaar weer den put in
De vrijzinnigen hebben hier bij verkie
zingen altijd en nu in 'L bijzonder veel
J hulp gekregen. Maar al kan de nu op-
j laaiende vlam, niet steeds zoo hoog blij
ven, hel vuur mag niet uitdooven.
Het goede werk van de kiesvereeniging
schreef spr. vooral toe aan haai' samen
stelling van. elementen uit alle klassen
der maatschappij. Het is niet een lieeren-
iclub maar zij is democratisch, en dit
moei zoo blijven. ?i$et een krachtige op
wekking om in den strijd voor de vrijzin
nigheid te volharden besloot de heer
Snijders zijn luid toegejuichte rede.
Aan deze laatste opwekking voegde de
voorzitter nog eenige woorden toe
om het nog ongeboren kind, de verecni-
ging van jonge vrijzinnigen in de belang
stelling van allen aan te bevelen
Vermeld zij ook dat de heer S n ij d e r s
in den loop van zijn rede in 't bijzonder
den heer Gertli van Wijk hulde bracht
voor hetgeen hij als voorzitter in deze
campagne heeft gedaan.
Kort na deze redevoeringen kwam een
der gekozenen, de heer mr F. J. Spren
ger ter vergadering, begroet met luid ge
juich cn applaus, Hij werd hartelijk ge
luk gewenscht door den voorzitter,
die o.a. de hoop uitsprak, dat als deheer
Sprenger weer aan de beurt van aftre
ding is, de toestand in het district dan
zoo zal wezen dat hij zeker wordt her
kozen.
De heer Sprenger dankte voor de
j gelukwenschen. Hij had op dezen uitslag
niet durven hopen. Wij gaan hier nu een
geheel andere toekomst tegen Hij ein
digde met een woord van erkentelijkheid
jegens het bestuur dat zich zooveel
moeite in deze dagen heeft getroost.
Nog zij gemeld dal aan den heer jhr.
W. Z. van Teylingen te Oostkapelle een
telegram van gelukwensch werd gezon
den, waarop spoedig een telegrafische
dankbetuiging werd ontvangen. Ook den
heer II. P den Bouwmeester, die van een
reis in het buitenland op den terugtocht
is, kon een telegram gezonden worden,
dat eveneens met een telegrafische dank
betuiging werd beantwoord.
En nu ten slotte nog een opmerking
Er zijn in de laatste dagen reeds ver
scheidene personen toegetreden als lid
der Vrijz. Democratische kiesvereeniging.
Maai' er komen er nog veel meer voor in
aanmerking. Lalen die allen, mannen en
vrouwen, niet dralen, maar zich spoedig
aangeven bij den heer J. P P. Dooren-
bos, den secretaris, die hen dankbaar
zal nöteeren.
Uit Vliasingea.
De nieuw gebouwde torpedojager
„Lynx", gisteren van de Schelde naar
de binnenhaven te Vlissingen over
gebracht om de compassen te verifieeren,
zal Maandag naar Nieuwediep vertrekken.
Het Deensche vraehtstoomscliip M I
Mandal, dat op de werf De Schelde van
machines en ketels is voorzien, zal Dins
dag gemeerd stoomen en zeer waars-
schijnlijk reeds a s. Donderdag naar En
geland vertrekken.
Aan den roeier der le kl bij het Ned.
Loodswezen D. J Baljé is met ingang
van 1 Juli 1913 eervol ontslag uit den
loodsdienst verleend wegens lichaams
gebreken.
JUit Wülch«r»B.
In de Vrijdag gehouden gemeenteraads
zitting te Westkapelle werd tot ge
meente-secretaris benoemd de heer J de
Vos aldaar met 5 stemmen; 1 stem werd
uitgebracht op den heer Von Brucken
Fock, die mede op de aanbeveling stond
en 1 stem blanco.
De rekening van den grindweg over
i 1912 werd met algemeene stemmen goed-
1 gekeurd op een bedrag van f 1757.99 in
j ontvang en uitgaaf.
I Besloten werd nog een verordening vast
I te stellen op de snelheid, waarmee de
auto's in het dorp kunnen rijden en wel
op 10 K M. per uur.
j We dienen nog te melden dat Dinsdag
voor den gemeenteraad te Arnemui
den door de anti-re vol werden candidaat
gesteld de aftredende leden S. v Eenen-
1 naam en H. v. Eenennaam, en door de
kiesvereeniging „Gemeentebelang" de
heeren S. v. Eenennaam en B Marteijn,
en voorts door een groep kiezers A. v. d.
Gruijler.
Te V e e r e zal ook het onafhankelijk-
heidsfeest gevierd worden en wel op Za
terdag 12 Juli a.s. Het belooft een drukte
te zijn, want er zal gehouden worden;
reveille, optocht, zwemwedstrijd, rijwiel
optocht, volksspelen, ringrijden, baaischie-
ten, vrijheidsvuren, lichtsloet, enz.
Een muziekgezelschap van Middelburg
zal het feest opluisteren.
Uit Zuid-Ber©laad.
Toen Vrijdagavond te Borssele om
streeks 9 ure bekend werd, dat de heer
digd door de antirev Kiesvereeniging. De
rede werd door alle aanwezigen, zoowel
die van links als van rechts, met groote
belangstelling aangehoord.
Na de lezing volgde een debat van den
heer Van Sanlen uit Goes die het gespro
kene in alle onderdeelen fel en grondig
bestreed. Bij zijn repliek had de heer
Gerretson een zware taak, daar verschei
dene zijner beweringen behalve door den
debater door onderbrekingen van liuksche
hoorders werden aangevochten Niettemin
had de bijeenkomst een ordelijk verloop.
Pas na middernacht ging de menigte uiteen
Tot gezworene van het waterschap
Waarde is bij Kon. besluit benoemd
de heer J. Pieper te Waarde St. Ct.
Tot gezworene van den Schengepol-
der is bij Kon. besluit benoemd de heer
J. L. de Jager te 's-Heer Arends-
kerke. St. Ct.
Uit Tholea.
In den naavond van den aan de verkie
zing voor de Tweede Kamer voorafgaan-
den dag werd te Poortvliet op een
schuur in de kom der gemeente een vel
papier aangeplakt waarop het volgende
moois was geschreven (taalfouten onver
anderd)
1813—1913.
Kiezers' 100 jaar geleden verloste de
Heere ons van de Fransche overheer
sching.
Wat wil dat zeggen?
Dit dat ons volk verlost werdt van
zulke regeeringsmannen, die leefden uit
de beginselen der Godonteerende revo
lutie
GOD WEG UIT DEN STAAT.
WIE KIEST GIJ NU?
Een man die dit ook zegt o f, den
waardigen Staatsman Lohman?
Lohman's grondslag ook in den
staat is den B ij bel.
1813-1913.
Kiezers I
Is Uw keus moeilijk of makkelijk?
Beantwoord dit zelf.
Gelooft ge aan een levenden God
in den hemel? of gelooft ge dat de
natuur God is?
Dat God den Heere leeft in den
hemel, gelooft LOIIMAN.
Dat de natuur God is, is het be
ginsel der Vrij zinnigen.
Wien kiest Gij nu?
De biljetten werden spoedig door
eenige jongens opgemerkt en meegeno-
Elenbaas gekozen was, werd dit ook on- j men. Den volgenden dag verscheen een
middellijk aan het muziekgezelschap, dat soortgelijk stuk voor de ramen van een
juist repeteerde, gemeld. Daarop ver-winkelier, maar in verband met de broos-
scheen dit gezelschap dadelijk op hetheid van het glas en de gisting op de
dorpsplein en, na een „Wilhelmus" te j stoep vond de eigenaar der ruiten het
hebben doen klinken, ging het, een vroo- maar beter, het papier spoedig te laten
lijken marsch blazend, en gevolgd door verdwijnen.
een juichende menigte, het dorpsplein Poortvliet in gisting over een door de
rond. Daarop klonk een lustig fanfare i Cliristelijke-school-mannen geschreven
voor den gekozene en een driewerf hoera biljet !Wie had ooit van een politieke be
over de overwinning klonk uit de menig- -----
te. Zulk een enthousiasme op het afge-
I legen dorpje is zeker wel vermeldens
waard.
j Verkie zingshumor!
weging op Poortvliet gehoord? Of de
wind ook OM is.
Gisteren is het na een ijverig onder
zoek door de keurmeesters en de politie
gelukt op twee verschillende plaatsen
der stad een partij varkensvleesch in be-
beslag te nemen, afkomstig van den sla
ger Walhier, door wien het van el
ders frauduleus in deze gemeente was
ingevoerd of lalen invoeren. Na onder
zoek door de keurmeesters bleek dat dit
vleesch alle teekenen vertoonde, dat het
afkomstig was van een varken dat lijden
de was geweest aan vlekziekte en óf ge
storven öf uit nood geslacht geworden,
zoodat het onvoorwaardelijk werd afge
keurd als zijnde geheel ongeschikt voor
de consumptie.
In de Vrijdag te S t a v e n i s s e ge
houden vergadering van den gemeente-
raad is als gemeenteopzichler benoemd
Toonecl- herslemming Ellewouts- de heer P. C II v. Oost. Medegedeeld
dijk. werd, dat de vordering van J van Zuijen
Een antirev. boer neemt in dienst een contra de gemeente Slavenisse door het
man om met een bord aan het Gemeente- gerechtshof te Den Haag is ontzegd en
huis te staan waarop. Stemt Noordijke. de persoon J v. Z. (voornoemd) in alle
Nadat hij daar eenigen lijd gestaan heeft onkosten is veroordeeld,
moet hij gaan eten en van deze gele- J 0
genheid wordt gebruik gemaakt om op
het bord te schrijven, niet, zoodat onze u,t Zeeuwseh-V laanderenvt. D.
vriend later rondloopt met het bordDinsdagmiddag werd te Clinge-Waas
stemt Noordijke niet! de. elfjarige Maria d'H aldus vermeldt
Een inwoner, die de versiering van het het »Hbl van Antw." door een onbeken-
gemeenlehuis ook wel eens overal wil den man in de korenvelden meegevoerd,
laten zien, geeft hem den raad de ge- De speurhond van den veldwachter had
meente eens rond te gaan Dat gebeurt hel meisje spoedig ontdekt. Het kind was
Na een poos krijgt onze vriend zin in bedwelmd, maar kwam spoedig bij Het
j de koffie en nu wordt de gelegenheid kon over den man echter geen naderen
benut, om een biljet voor Elenbaas er uitleg geven.
over te plakken en de sandwich-man i De rijksveldwachter van het Zeeuw-
gaat nu verder met dit bord!! 1 sche dorp Clinge werd ook gewaar-
J Echter komt zijn baas op het dorp en schuwd. Inderdaad werd de lafaard in
hij haast zich om dezen het bord te een korenveld op Nederlandsch grond-
1 laten zien, die natuurlijk haast stikt van gebied gevonden. Hij is herkend als een
kwaadaardigheid en order geeft het pa- leurder uit St. Nikolaas.
pier af te rukken. De man rukt echter De veldwachters der beide dorpen had-
alles af en staat nu naakt!! den de grootste moeite, om hem tegeao|
Een vrouw uit de buurt, waar dit ge-de woede van het volk te beschermen.^
beurt, presenteert aan anti een nieuw Woensdag is hij naar het huis van be-
biljet (O sancla simplicitas) met den na tm waring te Middelburg overgebracht^ Toen
Elenbaas. Tableau!
hij uit Clinge vertrok, hadden er opnic-
vyandelijkc betoogingen plaats.
Onder leiding van den dijk|
Donderdagavond hield te Ierseke
voor een goed gevulde zaal de heer C.
Gerretson van 's-Gravenhage een rede heer P van Cadsand, werd Op 1 w
met het oog de herstemming voor de j.I. ten huize van G. D. A. yó<?rMAAS
Prov. Staten. Hy was daartoe uitgenoo- P h i 1 i p p i n e een verga'dèi"fng Gewacht
LIS Ku
