MIDDELBURGSCHE COURANT. Donderdag 26 Juni. Onderwijs. 149. ISO" Jaargang. 1913 Du» oourant veriohijat d g o 1 ij k a, met aitioaderiag ra Zo*- on Fteatdajea. prtj"» p* kwartaal, ioowcI toor Middelbmrg al» roor alle plaatse* i* Nederlaad franoo pp. f 2 Afsoaierlijko nummers koste* 5 oost. A.4ve^t*»ti«* bij aboaaemeat op voordeehg* voorwaarde* Prospeot«sse* iaarra* sij* aam bet bureau te bekomen. Advertentie* voor bet eerstvolge*de asumnar moete* des middag, vóór één aar au het bateau bezorgd zij». Advsrtutie* 4 20 coat jer regel. Bij abouememt veel leger. Qeboorts-, dooi- illa udere familieboriobto* e* Dukbetaigiage* vu 1—7 regels f 1.50alk* regel asesr 20 oeat. Seclamos 40 caat per regel. Groots letters uar de pluts, die sij iaaeme*. Tot de plaatsing vu advertentie* e* reclames, aiet afkomstig ait Zo el a ad, betreffeade ludel, Nijverheid ea Geldwezen, is gerechtigd het Alcemeei Adrcrtontlee-filBniflK 4. DE B*A S1AB As!.» X.Z. Voorbv&nl SM, iRiterdui. Rjj deze cuurant behoort een bijvoegsel. Zjj, die zich thans op ons blad abonneeren, ontvangen de num mers tot 1 Jnli gratis. DE ZEGEPRAAL. We zijn dankbaar voor het resultaat van gisteren. Zoo iets was bijna niet te verwachten geweest. Slechts Kampen en Apeldoorn bleven voor rechts behouden, maar overal elders werden de rechtschen weggemaaid, waar zij tegenover een can- didaat van links stonden Wat we reeds vroeger meermalen schreven als onze vaste verwachting, is gebeurd. Toen eenmaal door de eerste stemming de ban van de coalitie verbro ken was, werkte dat door. We hebben dat duidelijk hier in Middelburg kun nen zien. De heer Blum zag zijn stemmenaantal stijgen met 241 stemmen, maar de heer Van Raalte met 1451, d. i. nog 253 stem men méér dan de candidaat der S. D A. P bij eerste stemming kreeg. Dit re sultaat hadden we niet durven hopen. Er is hard gewerkt links, maar rechts niet minder Vooral door het gezamen lijk uitgebrachte advies van eeu groot aantal Walchersche predikanten der Ned. Herv Kerk, en door het ijverig huisbe zoek hadden we gedacht dat de heer Blum een grooler aantal stemmen zou hebben verworven. Maar de macht der predikanten bleek bij de eerste stem ming vrijwel haar toppunt bereikt te heb ben. En dit is voor 't oogenblik de hoofd zaak: aan de macht der coalitie is een eind gemaakt. De meerderheid van het Nederlandschc volk heeft den druk van zich af geworpen Zelfs daar waar twee rechtschen tegenover elkaar stonden: in Bergen op Zoom, in Ommen en in Ede werd niet de coalitie-candidaat gekozen. Is er krachtiger veroordeeling denkbaar? En nu staan we Voor een nieuwen stand van zaken Heden is er ministerraad, en het resul taat daarvan zal wel zijn, dat het minis terie-Heemskerk zijn ontslag aanbiedt. En wat dan? Behalve in die minislersvergadering wordt er in Den Haag nu ook druk ge confereerd tusschen de leiders der con centratie-partijen. Het is een moeilijke oplossing, maar verre van hopeloos. De concentratie kan geen concentratie-regeering vormen. Ze telt slechts 37 leden in de Tweede Ka mer. Maar dank zij het concentratie-ma nifest weet zij wat zij wil, en weet ze ook wat daarvan tot stand kan worden gebracht, omdat ook de socialisten over diezelfde punten hun beginselen hebben ontvouwd We denken aan. een grond wetsherziening met algemeen kiesrecht, zonder recht van amendement of van re gres der Eerste Kamer, het openen van de mogelijkheid voor vrouwenkiesrecht voorts uitbreiding van het staatspensioen voor 70-jarigen ook builen den kring der loontrekkenden, niet-uitvoering der ver- zekeringswet-Talma. We denken ook aan de verbetering van het onderwijs, nu eens niet wat de subsi- dieering betreft, maar wat het onderwijs zelf aangaat. En ligt ook nog niet altijd de droogmaking der Zuiderzee te wach ten? Het is niet waarschijnlijk dat de soci aal-democraten nu de verantwoordelijk heid van de regeering mede zullen aan vaarden, hoewel hun getal van 18 Kamer leden hen daar zeer zeker voor in aan merking doet komen. Maar nu zij medegewerkt, en zoo krachtig meegewerkt hebben tot het om ver werpen der coalitie, zullen zij zich toch niet kunnen onttrekken aan de me dewerking zij 't ook buiten de regee ring bjj het tpt stand komen van dat- gene wat ook zij stelden tegenover het coalitie-program. Of we dan niet bang zijn voor den in vloed van die groep van 18 socialisten? Ronduit gezegd neen! De beweringen over het gevaar voor „vaderland cn vor stenhuis" zijn bakerpraatjes. De socialis ten mogen at eens feller zijn dan wij ge rechtvaardigd achten, zij mogen al eens onhandelbaar zijn door „Principienreite- rei", ze verliezen van zelf veel van dat felle karakter zoodra ze niet meer louter oppositie zijn, maar aansprakelijk worden voor den practischen gang van zaken, zoo niet als lid der regeering dan toch door de positie waarin zij komen door de overwinning op rechts. Men versta ons welwe verwachten niet dat de socialisten een gedwee on derdeel van een regeeringspartlj zullen worden. Ze z'ullen blijven stuwen, en drei gen en boos doen. En we behoeven wel niet nader aan te toonen dat we het betreuren, dat zoo veel vrijzinnigen voor de socialisten moes ten wijken. Maar bang zijn we niet voor hen. Want de ervaring elders heeft reeds lang geleerd, dat de socialisten, sinds I hun karakter van revolutionairen veran- j derde in dat van meer practische poli- tici, zeer nuttig werkzame staatsburgers 1 werden, wier doen en laten evenmin aan slraalrevolutie en bommen gooien doet denken, als dc handelingen van andere parlijen. Bovendien: een partij van 18 is niet al machtig in een Kamer van 100. We wachten dus met een rustig ge moed het verder verloop van de zaken af Maar toch ook met de waarschuwing blijft op uw hoede! Het monsterverbond is wel verdrongen, maar niet gedood. De krachtigste partij van rechts, die der ka- i tholieken, is bijna ongedeerd uit den strijd gekomen, en is nog steeds de sterkste groep in de Kamer En men vergete niet dat de kracht van de predikanten, wel I voor een oogenblik gebroken is, maar dat zij zullen b 1 ij v e n doorwerken, van nu af aldoor, iederen dag i Men vergete ook niet dat we wellicht spoedig voor een nieuwe Kamerverkiezing kunnen komen te staan, nl. wanneer na de aanneming een grondwetsherziening de Kamer volgens de wet weer ontbon den wordt. Dan zij men links gereed, met even veel moed den strijd tc aanvaarden! WEES NIET GERUST OP MORGEN t Laat U-niet morgen tot rust verleiden door de overwinning van gister. We zijn er nog niet! De uitslag van de herstem ming voor de Kamer toont zelfs aan, dat er zeer hard gewerkt moet worden, wil len we morgen in het district Middelburg de drie vrijzinnige candidaten voor de Prov. Staten verkozen krijgen. Telt men van de Kamerherstemming de cijfers uit de gemeenten, behoorende tot het provinciaal district Middelburg op, dan komt men lot het resultaat dat rechts werden uitgebracht 2674 en links slechts 2659 stemmen. Dat resultaat behoeft nog niet te ont moedigen, want bij de Staten tellen nog andere motieven mee, dan bij de Kamer verkiezing. Maar die cijfers bewijzen toch dat men links alles in 't werk moet stel len om de verkiezing te verkrijgen van H. P. DEN BOUWMEESTER. Mr. F. J. SPR ENGER. Jhr. W. Z. VAN TEYL1NGEN. WIE IIELPT? Wie gister tijdens de stemming een kijkje heeft genomen in de organisatie der vrijzinnigen en daar hoorde hoe cr gewerkt is om alle vrijzinnigen ter stem bus te krijgen, zal beseffen dat er veel, véél geld voor noodig is geweest, in 't bij zonder voor vergoeding van reiskosten. I We voldoen daarom gaarne aan het verzoek om nog eens een oproeping te doen tot allen die uit erkentelijkheid voor den uitslag een gift willen afstaan voor de kas van het Vrijz. Propaganda comi té te zenden aan J. R. Domenie, Lange Gortstraat 336, Middelburg. RECHTSCII, DUS EERLIJK. Mr. II C. J Groot, wijdt in de N Z Ct. anderhalve kolom aan onze mcedee-i ling over zijn optreden op de verkiezings- vergadering te Sèrooskerke. Hij heeft dal blad voor zijn antwoord gekozen, omdat het „een rechtsch, dus corlijlc blad'' is, zooals hij het uitdrukt. IIcl lust ons niet na zulk een uitdrukking nader van dat geschrijf notitie te nemen Dit Stad en Provincie. Uit Middelburg. Waar men gislcreu in de stad ook maar twee menschen of méér orftmoelle, klein of groot, van welke scxe, welken stand ook, overal werden dc politieke kansen gewogen. Hoeveel weddenschap pen zijn niet aangegaanJuist ons dis trict toch hoorde lot de twijfelachtige. Juist in onze omgeving was voor span ning aanleiding. En al vertrouwden de optimisten ter linkerzijde wel op de over winning hunner beginselen, velen had den daar locli ecu zwaar hoofd in. Toen de slembussen gesloten waren, de leden der verschillende bureaux zich naarstig met het aanteelteuen der stem men bezig hielden, de koortsige jacht der rijtuigen cn automobielen vol lau- wen en Iragen of weinig tijd hebbenden door de straten onzer goede stad was gestaakt, begonnen de menschen, die hun ongeduld niet meer konden bedwingen I langzamerhand naar de St. Pieterstraat af te zakken. Lang behoefden deze niet te wach ten. Vlotter nog dan den eersten keer met de stemmingen, bereikten ons de j heuglijke telegrammen, meldend den uit- j slag in de verschillende districten des j lands. En spoedig stoud het daar weer opgepropt tol ver buiten het bord, een I woelige, deinende lioofdenzde, vanwaar verward gedruisch oproesde. Maar dit verstomde terstond als de hoornstoot schalde, het teelten, dat weer de uilslag van een stemming luider stemme zou worden afgeroepen. Als toen die eene hond zich maar welvoegelijlcer had ge- dragen. Bovendien werd beneden, in 't midden van 't wille bord, de lijst bijgehouden j die aanwees, hoe telkens de verhouding van links tot rechts veranderde Dat trok I nu wel 't meest de aandacht. Dat ver wekte de uitbundigste vreugde nu haast voortdurend enkel het cijfer der link- schen behoefde veranderd te worden. Dat klom gestadig naar boven. Het naderde de 41, dong een oogen blik met het rechlsche cijfer om den prijs, maar nee, (en de menschen juichten en joelden), de vrijzinnige springvloed was niet gestremd. Als in een wedren schoot de linksche favoriet zijn mededin ger voorbij, door de opgeperste me-1 nigte gespannen bestaard. Toen hij de streep van de 50 was overgesloven, de Kamer dus beslist „om" was, barstte opnieuw warm, aangehouden vreugdbeloon uit, maar hel aardigst, het meest tot geestdrift stemmend was het toch te zien hoe de uitslag in ons dis trict werd opgenomen. Daar was aller belangstelling toch van vervuld, ook van menschen, die anders aan de politiek een broertje dood hebben, j En toen de blijde boodschap was ver-1 kondigd, maakte een algemeene verbroe- dering zich van de menschen meester lied of half onbekenden schudden elkaar de hand, vielen elkaar haast in de armen en 't was een gejuich, een handcnklap- pen, een wuiven met hoeden en petlen dat geen einde scheen te willen nemen De plakker was weer het succes van den avond. Hij vervulde zijn dankbare laak met meesleepend brio. Ilij was het, die met het wuiven van de pet de uitin gen van blijdschap dicteerde Een belangstellende heeft zich de moei te gegeven, eens uit te rekenen hoe veel menschen daar ongeveer voor ons bureau den uilslag verbeidden. Hij telde daartoe, hoe veel er gemiddeld de breed te van de straal innamen, kwam op een getal van 25, berekende, hoe veel er on geveer langs de breedte van een huis stonden, telde hel aantal huizen, waar langs de massa slond samengepakt en kwam aldus op een schalling van twee duizend belangstellenden, 't Was dus ver standig gezien, dal gedurende dien lijd de Lange St. Pielorstraat voor voertuigen was afgesloten! Want builen die vaste kern liepen hon derden aldoor af en aan. Toen de resultaten van alle herstem mingen binnen waren, verspreidden de menschen zich dc stad in, om elders on der elkaar of in de koffiehuizen de over winning verder Ie vieren, maar velen ble ven nog dralen voor ons bureau, terwijl anderen, die na de machligc drukte het daartoe de geschiktste gelegenheid acht ten, toen op hun gemak de bereikte cijfers bestudeerden. De bijeenkomst gisteravond door de vrijzinnigen op de bovenzaal van „St. Jo ris" belegd, ter bekendmaking van dc verkiezingen, kreeg al naar mate dc uit slagen binnen kwamen het karakter van con feestavond- Er heerschte daar veel enthousiasme en hoe de uitslag in Mid- delbuvg daar werd ontvangen, behoeven we wel niet te zeggen. Er werd een geestdriftige redevoering gehouden door dr. J C. Bolle, die er zijn blijdschap over uitsprak dat men nu eindelijk op Wal cheren zich bevrijd had van de over- heersching der kevkelijken. Ook de heer II L Gerth van Wijk voerde het woord. Dankbetuigingen werden voorts gericht tot allen die zich bijzonder veel moeite hebben gegeven voor deze verkiezing, in 't bijzonder tot de heeren Gerth van Wijk, J P. P Doorenbos en J R Do- menie. Ten slotte werd nog het praclisch denkbeeld geopperd een vereeuiging van jonge vrijzinnigen op te richten. De heer J W. Roskes verklaarde zich bereid de organisatie daarvan op zich te nemen Door den heer S Koster, inspecteur i van politie le kl. alhier, is eervol ont slag uit den politiedienst gevraagd, daar hij voornemens is eene betrekking in Ned Indië te aanvaarden. Het ontslag is hem tegen 23 Juli verleend. Heden arriveerden te Vlissingen per Prov. hooien ruim een 100-ial pleizicr- reizigers welke per aansluitende tram naar Middelburg vertrokken. Onge veer 12.30 arriveerden nog uit Oostende de „Avanti" terwijl uit Antwerpen de booten „Ulfa" en „Wilford" eveneens ge- zamentlijk nog een 150lal reizigers aan-i brachten; de passagiers van „Ulfa" en- „Wilford" ongeveer sterk 60 personen gingen via Vlissingen bijna allen naar Middelburg. Uit Zuid-Beveland. In de Woensdag jl. te Goes gehou den vergadering van ingelanden van den Eersten Bathpolder werd de rekening over het argeloopcn dienstjaar vastge steld in ontvang op f 44.218 71 en in uitgaaf op f 40.950.48. Dc begrooting over het loopende dienstjaar werd in ontvaug en uilgaaf vastgesteld op f 6851 20s met een post| onvoorzien ad f 910 915; het dijkgcschot werd op f 9 per H A. bepaald. In de dienzelfdcn dag aldaar gehouden vergadering van ingelanden van den Tweeden Bathpolder werd de rekening over het afgeloopen dienstjaar vastgesteld in ontvang op f 91 016 14s en in uitgaaf op f 86.822.435. De begrooling ovev het loopende dienstjaar werd in ontvang en uitgaaf Vastgesteld op f 5933.52 met een post onvoorzien ad f 859 32; het dijkgcschot werd bepaald op f 6 per HA TeOvezande is Woensdagavond het tweejarig dochtertje van den molenaar De Baar in een slool verdronken. CANDIDAATSTELLING VOOR DEN GEMEENTERAAD. Te Kruiuingen zijn bij enkele can- didaatstelling tot leden van den gemeen teraad gekozen de aftredende leden. C. Dek, A II. van den Ende, M. Kolc Jz. en L. Nieuwenhuijse. Te Ovezande zijn bij candidaatstcl- ling gekozen dc aftredende heeren A. do Jonge P Az. L. Goense en D. van den Dries Te Kortgene zijn de aftredende raadsleden, de heeren G. Moerland en L. Dorst bij enkele candidaatslelling her kozen. Te IJ$?,e n d ij k e zijn candidaat gesteld de heeren C. L Ilavevbeke (r.k.), Em. van Ilijfte (r k en I Schijvc (vrijz.) De aftredende heeren J. A.-Bekaar en B J. Doens stelden zich niet meer be schikbaar Te Driewegen zijn bij candidaat- stclling gekozen de aftredende heeren W van Loo en M de Dreu. Kerknieuws. Ned Ilerv Kerk. Beroepen te Hoorn ds W. Hamil ton of Silverton Hill te Svbrandaburen (Fr), te Ruinen (toezde heer T. v. Eyck v Heslinga, eand te Berlicum. Gereform kerken De classis Ommen heeft beroepbaar gesteld J Henten, cand. te Dedemsvaart. Woensdaagavond werd te Axel in het „Vereenigingsgcbouw", onder voor- voorzitterschap van den beer L J den Hollander, de jaarvergadering gehouden van de verecniging „Ambachtsbelang" Uil het verslag van den penningmeester bleek, dat dc inkomsten over het afge loopen jaar bedroegen f 1060.845, waar onder f 125 subsidie van de gemeente; f 125 subsidie van de provincie, f 112 50 zijnde een vierde van de jaarlijkschc Rijks-subsidie, opgenomen f 500; contri butie steunende leden f 102; schoolgeld f 61 De uitgaven waren f 966.98s waar onder f 453 10 aan den directeur en de beide onderwijzers; f 174 82'* aan leer middelen en f 90 voor 9 uitgelote ren- lelooze aandcelen van f 10 Het batig saldo bedroeg f 93 86 De verecniging telt 78 .steunende leden. De cursus 1912/1913 werd gevolgd door 19'leerlingen Dc aftredende bestuursle den, do -heeren L. J den Hollander, Ph. A Knieriem en II van Lnijk werden her kozen. Voor het tweede natuurkundig exa men aan de universiteit te Groningen is geslaagd de heer W. J Mazzola. Uit Schouwe n-D u i v e 1 a n d. Woensdagavond bevond zich te Z i e- r i k z e e een menschenmassa voor de drukkerij van de Nieuwsbode, waar de uitslag van de verkiezingen bekend werd gemaakt Na dien uitslag werd een vergadering belegd door de vrijzinnige Propaganda- club tc Zierikzee, waar de heeren jhr De Muralt, A. Franlcel, A H. Lemson en A. Geluk de aanwezigen geluk wensch- ten, terwijl eerstgenoemde de beleekenis weergaf van de nu linksche partij. Hoe men hier medeleefde met het dis trict Middelburg bleek telkens uit den kring der omstanders voor die drukkerij. Telkens klonk de vraag van deze of gene en Middelburg. Is dat al bekend? Ge kunt begrijpen dat de uitslag met Ingenomenheid werd ontvangen Staande de vergadering werd besloten een tele gram van gelukwensch te zenden aan het Kamerlid De Jong le Hoorn. Post 811 Telegrafie. De vrouw bij den Post- en Telegraafdienst. Naar aanleiding van het feit dal door het hoofdbestuur der posterijen en tele grafie is bekend gemaakt, dat dit jaar nog twee en daarna geen vrouwen meer tot het examen voor den commiesrang rang zullen worden toegelaten, m. a w dat de hoogere rangen van 1904 af voor de vrouwen geheet gesloten zullen zijn, terwijl daarentegen in de laagst bezol digde betrekkingen honderden vrouwen emplooi vinden, is door het hoofdbestuur van den Algemeencn Bond van Neder- landsch Pok-, Telegraaf- en Telefoonper soneel (secretaris A. A van Reine, Vin- kenstraat 92a, Rotterdam"), tot den direc teur-generaal een adres gericht, houden de een protest tegen deze, naar rang verschil bepaalde, tegenstrijdige houding der postadministratie ten opzichte dor vrouw-ambtenaar en, met een beroep op art. 5 onzer grondwet; „Iedere Neder lander is benoembaar voor iedere rijks betrekking", het verzoek alsnog het bondsprogrampunt te aanvaarden „Ge lijke rechten op benoembaarheid en be vordering voor mannen en vrouwen." Tel. (Zooicts leest men op den avond dat de voorstanders van de rechten der vrouw in onze volksvertegenwoordiging de meerderheid behaalden. Red. M. C.) SPORT Cricket. Dit eens in Nederland ook populaire spel, welks roem taande, leeft in den

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1913 | | pagina 1