MIDBELMRGSCHE COUBAST.
r. i4s
136" Jaargang.
Zaterdag
21 Juni.
Binnenland.
Dit Stad en Provincie.
Onderwijs.
Leger en Vloot-
BDiTENLAND.
ingezonden Mededeelingen.
191?.
Di» ooarut .«.«lijmt l.g.lijk., •it,0"<,r'"8 2»»- PmttagM
*rö. p«r kwirt&i], loowil roor Uidl.lb.rg ml. .oor «llo ploot... i. Silir ui fnmoo pp. I 5
Af soader lijkt kosten 5 oe»t.
AdvtrttntJÖ* bij tboaaement op voordeeligt voorwaardt*
Prospeotmiiea daarvan rijn aaa het barca* te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgends nnmmer moeten des middag, vóór 6 a a*;
aaa het bareaa bezorgd zijn.
Advertentiën A 20 oeat per regel. Bij aboaaomeat veel Lsg»r. Geboorte >i lood- sa
alle andere familieberichten ea Dankbetuigingen tik 17 regels f 1.50 elks regel moei
20 coat. Seolamei 40 oeat per regel. Groote lettert maar de plaats, d\* zij innemen.
Tot do plaatsiag van advertentie* ea reolamet, aiet afkomstig uit Zeolaad, betreffend*
Haadol, Nijverheid ea Geldwezen, is gerechtigd het Algeaeesi Adverteiti^BRVlIl
A. DE LA JSAE Az., S.Z. Toorbir^irol 866, A«saterdaar
Dit nummer bestaat uit drie bladen en
ien Kinderblad.
EEBSTE BLAD.
Zij, die zich thans op ons blad
abonneeren, ontvangen de num
mers tot 1 Jnli gratis.
is, zouden wij steeds den vrijzinnige bo
ven den S.-D. verkiezen. Maar waar de
keuze vrij is, zouden wij nooit, enkel uit
berekening, onze stem aan een ander ge
ven, dan'aan iemand van onze eigen po
litieke richting."
Kiezers van Tlissingen.
De stemming van Maandag is even
belangrijk als die van Woensdag.
Bljjft niet weg. Denkt er aan dat ge
Maandag drie personen op uw stembiljet
hebt aan te wijzen. Brengt uw stem uit op
J. Q. VAN NIFTRIK Jr.,
J. C. PAAP,
J.>. VERMAAS.
Steunt den strijd in Walcheren.
Aan alle vrijzinnigen in Zeeland zij
nog eens de aansporing gericht tot bet
geldelijk steunen van de vrijzinnigen op
Walcheren, wier strijd van zooveel be
lang is.
Vormt een comité, zooals in Tbolen
geschiedde, of zendt dadelijk nw gift,
hetzij aan J. R. Domenie, Gortstraat
I 136, Middelburg, of aan L. E. M. van
Raalte, Huize Ophir, Badhuisweg, Vlis-
singen.
DE SOCIALISTEN EN DE STATEN
VERKIEZINGEN.
In een gisteravond alhier gehouden
vergadering is door het bestuur van de
afdeeling der S. D. A. P., daartoe ge
machtigd door de afdeeling zelve, beslo
ten bij de herstemming in het district
Middelburg voor de Prov. Staten de drie
vrijzinnige candidalen ten sterkste te steu
nen, op grond dat zij blijkens hun ver
klaringen voldoen aan de eischen gesteld
in de congres-resolutie der S. D. A. P.
ten opzichte van eventueelen steun bij de
herstemmingen voor de Staten.
We voegen hier nog aan toe dat die
hier bedoelde verklaring is de onder-
schrijving van het concentratie-manifest.
De besturen der S. D. A. P. in de Ka
merdistricten Goes en Hontenisse beslo
ten den vrijzinnigen candidaat Elenbaas
in het Statendistrict Goes flink te steu
nen.
Uit Middelburg.
Door de afdeeling Middelburg der
S. D. A. P. zullen bij de a s. gemeente-
teraadsverkiezing tot candidaat gesteld
worden: in district I, L. J. Adriaansen
en C. v. d. Weel, erf in district III, J. On-
derdijk en W. P. Cornelissen.
Morgenavond wordt, door bemiddeling
van het „Vreemdelingenverkeer" alhier
in het Schuttershof een concert gegeven
door de „Fanfare royale d'Enghien".
„DE EENHEID DER NATIE GAAT
TE LOOR".
In een driestar in de „Standaard" over
„De beloopen schade", werd „De Zeeuw"
zoo getroffen door het hierboven aange
haalde zinnetje, dat zij bij het overnemen
van dat artikeltje het opschrift vau de
Standaard verving door dien zin Het be
doelde deel uit het Standaard-artikel
luidt aldus:
Zoo wordt onze politiek, dank zij
deze fatale slembus, eenerzijds ver-
malerialiseerd en anderzijds verker-
kelijkt, en de eenheid der natie gaat
steeds meer te loor.
Klinkt dat niet komisch van de zijde
van hen, die door uitvinding en doorvoe
ring der christelijke anti-these de „een
heid van de natie" verscheurden?
Uit Walcheren.
De verkiezing van twee gemeenteraads
leden te Westkapelle heeft plaats
24 Juni; de stemming 8 Juli en eventu-
eele herstemming 16 Juli.
De periodiek aftredende leden zijn de
heeren K. Minderhoud Jz. (1.) en W. de
Visser (a.).
Donderdagavond was er te D o xn. b u r g een
algemeene vergadering van 't Groene Kruis.
Die Was slecht bezocht.
Nadat de notulen waren gelezen, deed de
voorzitter mededeelimg van de schenking van
2 obligaties voor 't magazijn door den heer
J. Bosselaar.
Vervolgens Werd het financieel Verslag uitge
bracht. Ontvangsten f 2965.25, uitgaven
f 1793.77, goed slot f 1171.48.
De secretaris bracht het jaarverslag uit
over den toestand der vereeniging. Het leden
tal klom van 271 tot 283.
Door de opbrengst van de fancy-fair Ypp.
den vorigen zomer, kan het magazijn, met
obligaties geplaatst, nu wel als eigendom1 van
de vereeniging Worden beschouwd.
Door den heer G. v. d. Putte werd verslag
gedaan als afgevaardigde naar do algemeene
vergadering te Middelburg, terwijl de heeren
Vaandrager en Scheele hun bevinding uit
spraken over den toestand der artikelen in
't magazijn. Over het algemeen was die gun
stig. Een ruim gebruik Werd van de artikelen
gemaakt. 1
In plaats van den heer W. Vreke, die ver
trokken is naar elders, Werd tot bestuurslid
gekozen de heer J. de VisserSz.
Voorts werd behandeld do beschrijvingsbrief
van de Alg. Verg. der Provinciale Zeeuwsche
Vereeniging.
Den afgevaardigde werd opgedragen in de
vacatures voor 't Hoofdbestuur te stemmen
op de heeren D. H. van Zuijen (affcr.) en in
plaats van den heer Clavereau (vertr.) den
heer Herman de Groot, arts te Oostburg.
Verder zal de afgevaardigde te stemmen
hebben tegen verlaging van 't quotum,, al-
zoo tegen het voorstel Schoondijke, evenzoo
tegen 't voorstel Vecre. Tot afgevaardigde werd
benoemd dr. B. Vaandrager.
Ten slotte werd nog mededeeling gedaan van
twee uitgelote obligaties.
EEN SALTO-MORTALE.
De „Nederlander" doet nu ook braaf
mee met het adviseeren van „onthoudt
u" bij herslemming tusschen een vrijzin
nige en een sociaal-democraat.
De heer D Hans maakt er in een „In
gezonden stuk" in de N R. Ct. op attent,
dat niet korter geleden dan Maandag jl.
„De Nederlander" een ander advies gaf.
In dat nummer kwam nl onder het op
schrift „De kluts kwijt?" een ingezonden
stuk voor van „een Hervormd predikant",
die o a. een vraag stelde in zake het1
stemmen op sociaal-democraten. En wat
antwoordde toen de redactie van „De Ne
derlander"? Dit:
„Wat de tweede vraag hetreft, bij
herstemming, waarbij onze keuze beperkt
Uit Zuid-Be velend.
In de Vrijdagavond te Goes gehouden ver
gadering der vrijzinnige kiesvcreeoigvng „Vooi-
uitgang" zijn met algem. stemmen tot candi-
daten voor do a. 8. gemeenteraadsverkiezing!
gesteld de heeren mr. J. de Witt Hamer, J.
F van der Leeuw, jhr. Von Schmidt auf
Altenstadt, W. Temperman, allen aan de beurt
van aftreding en T. J. Thiery. Laatstgenoemde
is gesteld speciaal ter vertegenwoordiging van
de Werkmansklasse in den raad, waarin een
dusdanig lid nog geen zitting heeft.
De kath. kiesvereeniging heeft candidaat ge
steld de heeren J. W. Vienings r. k., mr. H.
J. Stieger r.k.; Ph .Wessel a. r. en I. Wea
sel c.h.
Vrijdag benoemden ingelanden van den pol
der 's Gravenpolder met algemeene stem
men den heer L. W. Wouters® tot gezworen
zulks in de plaats van den heer J. Rjjk, die
in de vorige vergadering lot dijkgraaf is be
noemd.
Uit Noord-Be re tand.
Bij kon. besluit is benoemd tot dijk
graaf van den Thoornpolder, A. W. Pries
ter te Wissekerke. (St. Ct.),
Uit Sc h o u w en-D u i re 1 au d.
In de Vrjjdagvergadering te Zierikzeo
van de liberale kiesvereeaiging zijn bij ac
clamatie wederom candidaat gesteld voor lid
van den gemeenteraad te Zierikzee de aftre
dende leden de heeren L. Koopman Cz., H. J
van Nouhuijs en W. Ribbens en is besloten
geen candidaat te stellen tegen het aftredende
lid den heer A. Timmerman Cz., opdat door
enkele candidaatstelling in de vacatures zal
worden voorzien.
In de plaats van den heer A. Anker die
als bestuurslid der vereeniging aftrad en niet
herkiesbaar was, werd gekozen de heer Mr.
dr. S J.. M. van Geuns.
Te Renesse geraakte Vrijdag 12 uur
op den Hoogen-Zoom een span paarden
voor een boerenwagen gespannen op den
loop. Dicht bij het dorp vlogen ze door
een haag en een afrastering van prikkel
draad heen op een Siuk land, waar ze tot
staan kwamen. Het eene paard had van
het prikkeldraad dat hem in den poot
zat een leelijke wond bekomen
Uit Zeeuwech-VlaanderentJ. D.
De St. Crt. van heden bevat de statuten
(no. 878) van de naaml. vennootschap
stoomsleenbakkerij „Axelsche Vlakte" te
Wesldorpe, opgericht door de heeren E.
A. van Waes en H. J. van Waes te West-
dorpe, J. F. de Coster te Axel en J. A.
Jacobs.
Het doel is het fabriceeren van steen
en aanverwante artikelen en bet daartoe
exploiteeren van een stoomsteenbakkerij
met aanhoorigheden in de gemeente Axel
nabij Sluiskil. Het kapitaal is f 30.000 in
6 aandeelen.
Uit Zceuirnch-Vlnanderexi W. D.
Bij kon. besluit is benoemd tot gezwo
rene van den Willem-Leopoldpolder (Ne-
derlandsch gedeelte), W. J. Almekinders
te Retranchement. (St. Ct.).
De Yergadering der Anti-Bev.
in het Schuttershof.
Naar men ons meedeelt, sprak de heer
J. R. S n o e c k Henkemans op deze
vergadering, die door mr. P. Dieleman
geleid werd, in hoofdzaak over drie punten,
de tariefwet, het samengaan met Rome en
de verhouding van de coalitie tot de Ned.
Herv. Kerk-
Spr. begon met te wijzen op den ernst
der tijden en op de oneerlijke wijze waarop,
naar zijn meening, de coalitie vooral door
de concentratie wordt bestreden.
Hierna ontwikkelde hij de drie hoofd
punten, verdedigde het samengaan met
Rome, betoogde dat art. 171 der Grondwet
(kerk. subs.) veilig is door het gesloten
8tembusaccoordwees op de zelfstandige
positie van de C. H. in de coalitiekriti
seerde het optreden der concentratie, daar
de leiders wisten geen meerderheid te zul
len krijgen, noemde het staatspensioen niet
anders dan armenzorg; betitelde de actie
van den Protestantenbond als een verkie-
zingsroes, en beval in zijn peroratie de can
did atnnr Blum aan.
Hierna werd (wat nergens was vermeld)
gelegenheid gegeven tot debatteeren en vra
gen stellen, waarvan in de eerste plaats
door den heer Roskes uit Middelburg
gebruik werd gemaakt: die in de eer-te
plaats herinnerde aan de oneerlijke strijd
wijze van de antirevolutionairen in dit"dis-
trict, die in htm krantje, het door ons
reeds eerder gebrandmerkte stukje nit
de Standaard overnamen over den bond van
protest,antsche kiezers, die daar maar leuk
weg Protestantenbond werd genoemd en dat
ook verder onjuiste voorstellingen bevat.
Spr. stelde vooral de gevaren van de
tariefwet in 't licht, waarvan het doel ten
slotte toch protectie is en wees daarbij vooral
op het gevaar, dat er in schuilt om de
geeriDg de macht te geven bij Kon. besluit
het percentage te verhoogen.
Ook moet niet uit het oog verloren wor
den, dat mocht de tarielwet werkelijk, naar
beweerd wordt, de nijverheid zoozeer doen
uitbreiden, het gebrek aan werkkrachten
voor den landbouw nog nijpender zal worden
dan het thans reeds is.
pr. wijst er dan op dat de vrijzinnigen
het geld voor de sociale maatregelen willen
halen uit directe heffingen, wat niet uitslui
tend directe belastingen be tee Kent en dat
zij zijn tegen verhooging van de personeele
belasting.
Debater vroeg aangaande het samengaan
met Rome of de spreker de missi e Regout
(aangaande bet aanstellen van R. K. perso
neel) goedkeurde.
Spreker kan wat hij ook moge zeggen
van de N. B. v. P. K. toch niet reduceeren
het feit, dat in Utrecht 200 predikanten
van de Ned. Hev. Kerk hebben geprotestee.d
tegen het samengaan met gereformeerden en
katholieken in de coalitie. En de N. B. v.
P. K. heeft ondanks dat haar de tijd van
voorbereiding geheel ontbrak toch menige
Btem op haar candidaten doen uitbrengen
en in enkele districten der coalitie afbreuk
gedaan.
Ten aanzien van art. 17] acht de heer
Roskes dr. Kuyper niet te vertrouwen,
temeer waar hij in deze zaken voor het
oogenblik zijn zin niet heeft kunnen krijgen.
De zelfstandigheid der chr. bist. erkent
hij, maar men vergete toch niet dat de
heer Blum niet chr. hist, is maar een ge
hoorzaam volgeling van dr. Kuyper, een
volbloed anti-revolutionnair.
De rechterzijde heeft wel degelijk ge
schermd met het roode spook, zij knnneü
nn bewijzen dat het baar daarbij ernst was,
door in de 10 districten waar een D. A. P.er
met een concentratiecandidaat in herstem
ming komt, den laatste krachtdadig te
steunen.
De debater kan niet alles aanroeren wat
spr. gezegd had, daar hem de tijd ontbreekt,
een half uur is daarvoor te kort, hoewel hij
de raime gelegenheid hem gegeven om zijn
meening te ontvoawen zeer waardeert.
Ook de heer W i 1 d e r o m sprak
eenige woorden en beval de candidatnnr
Blnoi aan.
De heer Snoeck Henkemans komt
er tegen op dat dr. Knijper ten opzichte
van art. 171 niet te vertrouwen zou zijn,
hij heeft zijn handteekening onder het accoord
geplaatst. Spr. bestrijdt verder verschillende
punten in het betoog van den debater.
Hij zelf zou bij de herstemmingen wel
licht er voor zijn om den concentratiecan
didaat tegen den socialist te steunen in de
hoop dat hun uitlatingen van thans zullen
blijken voortgevloeid te zijn uit een ver
kiezingskoorts.
Hij beval nogmaals krachtig de candida
tnnr Blum aan.
De heer Dieleman 6loot de vergade
ring met een woord van dank aan spreker
en debater voorde gematigde wijze waarop
zij hun standpunt hadden uiteengezet en
wees op het groote belang van de her
stemming voorde Provinciale
Staten, dat misschien nog grooter is als
dat van de Kamer.
De kans is zeer groot dat bij de herstem
ming te VJis8ingen de anti-revolntionnairen
wordeo uitgeworpen en ook is het niet
onmogelijk dat in Goes, waar krachtig voor
den heer Elenbaas wordt gewerkt, een zetel
verloren gaat.
Daartegenover zijn er in Middelburg twee
zetels te winnen en 1 te behouden en dat
moet geschieden, want worden in dat district
de drie vrijzinnigen gekozen dan zou de
meerderheid in de Staten van Zeeland naar
links worden verplaatst, dan zou ons hoogst
provinciaal college, dat nu al zoo vele jaren
rechts is ook omgezet worden. Daar moet
men rechts voor werken.
Geslaagd te Leiden voor het voor
bereidend examen voor den Ned.-Ind.
administratieven dienst de heer J. F. A.
■an Bruggen van Goes.
Te Utrecht slaagde voor candidaat
arts C. G. van der Heijdc van Wisse
kerke.
De reservesergeanten M. C. Hack, W.
C. Dekker, J. Geense, J. R. de Houdt en
F. P. Mesu van hel lie Bataljon 14 Regi
ment Infanterie, zijn bevorderd tot vaan
drig.
Het schoolwet-ontwerp is in België niet
van de baan. Men herinnert zich hoe dit het
ministerie Schollaerl heeft doen struikelen,
Nu heeft het kabinet-De Broquevill® het weer
opgerakeld, doch in verzachten vorm.
Volgens het ,,Hbl. van Antw." luiden de
voornaamste bepalingen als volgt: het onder
wijs zal verplicht zijn voor de kinderen
6 tot 14 jaar. Het salaris voor alle onderwijzers
zal verbeterd worden, afgescheiden van de bi
zondere vergoedingen. De aannemelijke leeken-
onderwijzers worden op één lijn gesteld met
de gemeentelijke en aangenomen onderwijzers.
In de arme gemeenten zal de staat steun ver-
leenen bij het betalen der onderwijzers-tracte-
menlen. Alle onderwijzers moeten een di
ploma hebben. Ook -de toestand der geestelijke
onderwijzers zal verbeterd worden. De totale
onkosten zullen van 2i/a tot 3 miljoen xfank
bedragen.
Een gematigd ontwerp dus, dat de minister
van onderwijs en schoone kunsten, Poullet,
overeenkomstig de parlementaire traditie in Bel
gië aan do rechterzijden van Kamer en Senaat
heeft meegedeeld
We hebben gisteren van het tyranniek be
sluit van de overheid te Breslau gewag ge
maakt, die plotseling de vertooningen van
Hauptmann's gelegenheidsstuk deed staken. In
den gemeenteraad is de burgemeester daar
omtrent ondervraagd.
Volgens de „Köln Ztg." antwoordde deze
dat het besluit der overheid niets met den in
houd van het stuk te maken had, maar ge
veld is uit de overweging, dat door het halen
van den persoon des kroonprinsen als be
schermer van de tentoonstelling in den strijd
der meeningen de geheel© tentoonstelling in ge
vaar zou kunnen worden gebracht. Met de
tentoonstelling, te Breslau in verband met do
1813-herdenking ingericht, stond do opvoering
van het stuk in verband.
Een zonderling antwoord 1 Hoe te deksel
kan op Hauptmann gewroken worden, dat men
den kroonprins achter deze aangelegenheid als
drijvende kracht heeft gezocht? Het geval doet
werkeljjk denken aan dien Leidschen burge
meester, die uit vrees voor roomsche relletjes
hij de vertooning van Heyermans' „Allerzielen"
r botweg de voorstelling verbood liever
dan de ware schuldigen te straffen
- Ook Poincaré heeft den keizer van Duitsch-
land met zijn jubileum gelukgewenscht. De
„Norddeutsche Allgem. Ztg weet zelfs te be
richten, dat het telegram in sympathieke woor
den was gesteld en door Wilhelm op den dag,
dat het hem bereikte, nog beantwoord weid.
Reuter meldt, dat nu Oostenrijk en Italië
artikel 2 Betreffende de eenparigbrid der be
slissingen hebben aanvaard, de financieele
commissie voor do Balkanaangelegenheden de
finitief het reglement harer werkzaamheden
heeft vastgesteld,
Gisteren heeft men gelezen dat de ko
ningin van Spanje een zoon ter wereld heeft
gebracht. Dit huis wordt rijk met kinderen
gezegend. We brengen in herinnering, dat prins
Alfons in 1907, Jaime in 1908, de infante Bea-
in 1909, Maria Christina in 1911 geboren
werd.
Van den nieuwe infant vonden we nog geen
naam genoemd.
Men weet hoe den laatsten tijd de Mooren
in Spaansch Marokko den Spanjaarden weer
handen vol werk bezorgen. In verband met
dat verzet hebben Donderdag twee Spaansche
kruisers de Marokkaansche kust niet ver van
Tandzjer in de straat van Gibraltar beschoten.
Dit is een waagstuk geweest. De interna
tionale kolonie in laatst genoemde stad is
daardoor natuurlijk verontrust, terwijl dit bom
bardement ook op do inboorlingen invloed zal
hebben. De „Liberal" vreest, dat Frankrijk
en Engeland dat als een schending der trac-
taten zullen beschouwen.
In verhand hiermee zijn reeds een aantal
Fransche kruisers naar Tandzjer vertrokken
en verwacht men daar een compagnie Britsche
soldaten.
De Italianen hebben het in Barka nog
met de oproerige Arabieren te kwaad Reuter
seint, dat generaal Bricola Woensdag tegelijk
fuit Dexna en Chebab een aanval heeft onderno
men. De Arabieren werden overwonen Toch
vermeldt het uit Rome afkomstige telegram
nog, dat do Italianen 19 man aan dooden en
222 aan gewonden verloren.
Uit het bericht blijkt niet, of er Turken aan
de zijde der Arabieren hebben meegestreden,
zooals nog beweerd wordt, dat daar het geval
- De Fransche resident Brochard heeft, den
12den dezer volgens een Havas-nota op drin
gend verzoek van den koning der Wallis-eilan
den en andere hoofden, de inlijving van den
archipel afgekondigd, onder voorbehoud van
do goedxeuring der Fransche regeering.
De genoemde eilanden, ten Westen van Sa
moa gelegen, stonden tot nu toe onder Fran
sche bescherming. Er zijn er 13, waar koffie
en katoen wordt verbouwd, kokospalmen en
broodvruchtboomen voorkomen.
Voor verder Buitenland zie men het Tweede
Blad.
Grand Hdfel Brassear. Luxembourg.
P. BEIJENSWEHRLI, Buccsssnon.
ElectricitéBaïns— Douche.
