fMIIJHiHSÜP CÖURAIT,
y
r. 43
1S6" Jaargang.
1913
Donderdag
19 Juni.
De Zeenwsclie districten.
FEUILLETON»
Kapitein Dodèro.
Binnenland.
Kameroverzicht.
Bit üe Staatscourant.
O.» conrant YMahij.t 4» galij". »a' »it»o»4..-i»g .--s !(■- PtnUagm
•iljl per kwartaal, IOOW.1 voor Middelburg «li roor alle plaatrea U Hedorlud Crueo pp. !1
Afcoaderlyk* lumiri koeten 5 c«e'-,
Aitprtentiöï by ato**eme*t op roordeetigt voorwaarde»
ProBpsctaiiea duarva» zyn tan het bareau ie bekome»,
gdvertentibs roor bet ee'etrolgeiié aamaer raoete» del miii4»g. róór dó»
aas het b*res* bezorgd zij».
4*T»rteataBa 20 o#»t per regel. Bij aboaapscaat Teel lager. Geboorte-, dood ea
allo aaderc fiutiliobericMo» ea Daakbetaigiagea ra» 17 regelt f 1.60 j olke regel met
20 eeat. Beolamet 40 eeat per regel. Groote letter# xaar de plar.it, die ty iaaemea.
Tot da plaatiiag va» <>f{vorti>atiöa ea reclamtt, aitt afkomtfcig vit Zeel sa 4, botrefitadc
Hasdel, Nijverheid ea GeMwazei, it goreehtigd het Aijgeweea Atïvepéontite-E®**#.*
A. DES ïiA WAJE Ae„ W.iK. Yooctmrfewaï )W5S, Aeesteidasa.
Zijdie zich thans op ons blad
abonneeren, ontvangen de nam
mers tot 1 Juli gratis.
lEr is werkelijk wel aanleiding toe om n
een woord over de algemeen© beteekenis der
eerste stemming ook nog eens nader de Zeeuw-
ache districten te beschouwen, want er zijn
bier merkwaardige dingen gebeurt
Dat in Middelburg een herstemming
noodig zou zijn, was zooal niet ongefaoopl,
dan toch onverwacht. Toen Dinsdagavond op
ons bureau de eerste uitslagen van do dor
pen binnenkwamen, zag het er zelfs slecht
pit Het stemmenaantal op mr. Van Raai te
bleef meestal beneden dat van de vrijzinnige
candidate® voor de Prov. Staten. De veronder
stelling is gegrond dat het uitspelen door de
rechtsche pers van het Israëliet-zijn van den
lieer Van Raait© van invloed is geweest op
0e landbevolking. Dat was natüfurlijk geen
anti-somitismel Do schrijvers zouden beleedigd
stijn als men hen dat verweet. Maar het leek
er dan toch oogbedricglyk op, en nu de strijd
nogmaals moet worden gestreden, zouden we
toch wel iedereen, die zich daardoor liet
beïnvloeden, willen vragen om eens aan te
wijzen waar en in welk opzicht mr. Van Raai te
in zfc lang politiek verleden door zijn Israë-
iiet-zjjn anders heeft gehandeld dan christe
lijke afgevaardigden.
Natuurlijk heeft ook de bekendheid van den
persoon van den heer Blum invloed gehad,
maar we dringen er bij onze geestverwanten
in de dorpetn op aan hun best te doen door
persoonlyke overreding te trachten te win
nen wat mogelijk is.
De groote doorslag werd echter gegeven
floor Vlissingen. En dat geeft een merkwaar
dig© openoaring voor de kansen bij de Maan
dag te houden stemming voor drie leden
0er Pbot. Staten in het district Vlissingen,
dat tot nu toe altijd overwegend rechts *was.
Wanneer we de tot dat provinciaal district
behooren.de cijfers van de Kamerverkiezing bij
elkaar optellen komen we tot den uitslag,
dat op den heer Blum waren uitgebracht 2294
stemmen, en voorts op den heer Lindeijer
761 en op dm heer Van Raait© 1978, dat is
samen 2729, dus een groote meerderheid links,
ls het nu to veel verwacht dat bij de Sta
tenverkiezingen de linkerparlifen in Vlissingen
erin zullen slagen, de rechtschen te kloppen?
Laat men in Vlissingen en in de daarbij
béboorende dorpen wed bedenken, dat van
hun beslissing khn afhangen of do Staten
van ons gewest omgaan!
Er bleven .zitten of zrjh reeds herkozen
14 vrijzinnigen en een lid der Volkswilpartij,
«n 13 anti-revolutionnairen en 5 katholieken.
Wanneer het nu lukt in Middelburg en
Vlissingen elk drie leden der linkerzijde
te kiezen, dan stijgt het aantal linkschöu
reeds op 20 van de 42 leden. Als dan nu
nog de vrijzinnigen in Goes die zoo'n mooi
élan hebben vertoond bij de Kamerverkiezin
gen, den heer Elenoaas in de Staten weten
to brengen, dan zouden we reeds op do
helft zijn, zonder den heer Van Dalsum mee
te tellen, En dan blijft de hoop nog over dat
de heeren Dixhooi® en Kramer in het district
Hulst de verhouding nog versterken.
Denkt dus allen aan het belang der ver
kiezingen voor de Prov. Staten. Zeeland kan
omgaan!
En dan zou ten eerste in Juli as. een vrij
zinnig lid voor de Eerste Kamer kunnen Wor
den gekozen in de plaats van mr. C. Lucasse,
die dan periodiek aftreedt.
En dan zou ten tweede het college van
Ged. Staten kunnen worden omgezet
Want door den samenloop van omstandighe
den zal een der eerste werkzaamheden van
de Prov. Staten zijn de verkiezing van vier
leden van Ged. Staten, daar de heeren jhr.
De Casembroot, P. F. Fruytier en Gerlach
St. Joosland periodiek aftreden als lid
van Ged. Staten; terwijl bovendien de heer
mr. P. DieLeman wegens periodiek aftreden
als lid der Prov. Staten zich aan een nieu
we benoeming voor Ged. Staten zal moeten
onderwerpen, gesteld dat hij herkozen wordt.
En wordt hij! niet herkozen dan is er een va
cature.
Denkt er dus aanl Er staat veel op 't spel.
Dat we voor Goes goeden moed hebben,
>aseeren we op den uitslag van de Kamer-
■erkiezing. Het is nu teleurstellend dat het
niet tot een herstemming is gekomen. Want al
hadden we dat nooit durven hopen, het heeft
ten slotte weinig gescheeld. Er is hard ge
werkt door de vrijzinnigen en het resultaat
was verrassend. Bij de vier vorige verkiezin
gen waren de vrijzinnige slemmencijfers
1598, 1605, 1963, 1987. En nu in eens 3206.
de soc.-democraat haalde er 324. "Een
bravo I voor de ijverige propagandisten der
vrijzinnige partij. In het vaste district van
Lobman zou vroeger zoo iets ondenkbaar zijn
weten we wel dat het Kamerdistricf
Goes heel andere is samengesteld dan het
Statendistrict, en ook dat de heer Elenbaas
nog een eind achter was, maar de mogelijk
heid beslaat hem te doen verkiezen. Dusaan
het werk gebleven!
En nu Oostburg.
Allo hulde voor de vrijzinnigen en voor
jhr. De Muialt voor de krachtig gevoerde
campagne. Men had van rechts in de laatste
maanden zoo hard geroepen, dat Oostburg
hun zou toevallen, dat we een tijdlang wer
kelijk bezorgd werden. Maar toen de vrijzin-
Novelle van
AST9S GIULIO BARRIK,!.
Maar helaas I hoe mooier het eiland was,
hoe moeilijker wij er konden landen. Toen
de boot in den namiddag op kleinen afstand
kwam van wat wij voor een strand hadden
gehouden, zagen wij tot onze niet geringe
ontsteltenis, dat hot een lange rij rotsen was,
sommige evan boven water uitstekende, Waar
de zee met ©en geweldige branding tegen
aan sloeg en waar onze arme boot als een
notedopje op neergesmeten zou worden als wij
ons verder durfden te wagen. Wat te doen?
Om de gevaaxlijso rotsen been te roeien was
niet mogelijk, want liun spitsen en de enorme
schuimmassa's die er tegen opspatten, verhin
derden ons te zien waar die rotsen eindigden.
We besloten dus heel voorzichtig te naderen,
streken hei zeil en hielden ons klaar om
achteruit te roeien als het noodig was
We hadden builen den stroom gerekend die
daar zeer sterk was. En "de wind begon ons
ook tegen te werken, zoodat de kracht van
onze armen, die wat aangewakkerd was ge
weest door de enkele droppels brandewijn,
ons nu begaf en de boot dreef met groote
vaart terug.
De golven schuimden als spiralen de hoogte
_i en braken met afschuwelijk geraas tegen
de rotsen, weinige meters van. ons af Ik
schreeuwde mjn mannen toe op hun hoede
te zijn; ik pakte den armen Apollo bij zijn
halsband en trok hem van onder de bank uit,
vervolgens gooide ik mijn sextant en andere
voorwerpen in de bescliuitton, die ik, om
haar droog te houden, boven mijn hoofd
hield. Maar het was te laat. Een reusachtige
golf hief de boot op, en smeet die tegen de
rotsen waar ze onderstboven werd geworpen
met het voorschip half buiten water. En het
zij het toeval me hielp, of dat mrjn goeie
Apollo voor mij zorgde, een feit is het dat
ik niet de prooi van de visschen werd, en
toen ik weer uit de verdooving ontwaakte,
bevond ik me halfzittend, half liggend tus-
schen twee rotsen in waarop de golfslag on
ophoudelijk het groenachtige gras bevochtigde^
en dat glad en glibberig maakte, zoodat hef
minder prettig was om het aan te raken.
Die opmerking maakte ik toen zeker niet;
integendeel mijn eerste gedachte zoodra ik
de oogen weer opende was om mij aan de
puntige armleuningen van mijn ongewone®
stoel zoo stevig mogelijk vast te klampen.
Apollo stond naast me en blafto zoo hard hij
kon in allerlei toonaarden en hield slechts
af en toe op om mij zijn snuit toe te steken,
vriendelijk te janken en de bloedende kneuzin
gen op mijn armen en op mjjn borst te
likken. Mjjn eerste gedachte was die van on
eindige dankbaarheid jegens den armen hond
die mij zoo royaal had beloond roor de
nigen zoo geestdriftig ten strijde trokken,
en hun candidaat, boswel niet uit dit district,
zoo populair bleek te zijn, verdween onze
bezorgdheid spoedig. En het resultaat, de
overweldigende meerderheid, heeft dal opti
misme gerechtvaardigd
Hontcnisse bezorgde een teleurstelling
Wel ging het getal vrijzinnigen met ruim 500
vooruit vergeleken bij 1909, maar tot
herstemming kwam het niet, want de Van
Dalsum-partij ging iets achteruit, en de so
ciaal-democraat ook. Toch bracht de hoer
Fruytier met zijn .3784 stemmen het slechts
160 boven 9e volstrekie meerderheid. En gelet
op het getal van 1200 thuisblijvers was het
wellicht mogelijk geweest een anderen uitslag
te verkrijgen.
Voor Zierikzeo hebben we ,geen oogen-
blik igevreesd, vooral niet toen zich daar zoo'n
krachtig politiek leven liet gevoelen. Zierikzeo
is trotsch op zijn afgevaardigde. En terecht
Het vaardigde hem weer naar de Kamer af
met groote meerderheid. Het bleef zijn re
putatie van vrijzinnig bolwerk, die het in
1901 voor één Kamerperiodo verloor, getrouw.
Ten slotte nog een opwekking aan alle vrij
zinnige Zeeuwen, in welk deel der provincie
ook.
Ge hebt hierboven kunnen lezen dal de
strijd op Walcheren van groot belang is.
Overweegt eens of ge niet iets kimt afstaan
om de verkiezinigskas te spekken. Een her
stemming kost géid. Dat is nu eenmaal zoo.
Uw giften zullen zeer welkom zijn: te
Middelburg bij J. R. Domenie, L. Gortstraat
1136, en te Vlissingen fcijL. E-M. van Raalte,
Huize Ophir, Badhuisweg.
Eerste Kamer.
Zifting van Woensdag.
De Eerste Kamer kwam op den dag die
op den emotievollen dag der stemming voor de
Tweede Kamer volgde bijeen. Niet in hare dis-
cussiën maar niettemin wel in haar midden
was iets merkbaar van de politiek die allen
dezer dagen heheersclit en zelfs geheel uit
de discussie bleef zij niet gebannen, toen
aan het einde der zitting hij bet voorstel van
den voorzitter om alsnog het wetsontwerp
betreffende do kustverdediging op de agenda
te plaatsen, de heer C re nier zich korft
en duidelijk tegen het voorstel verklaarde, om
dat er een politieke kant aan het vraagstuk
is en men een komend Minister niet dwingen
mocht ©en wetsontwerp uit te voeren, waar
mede deze zich misschien geenszins zou kun
nen vereenigen. Hier weid dus voor het
eerst in meer officieelen kring uitgesproken
wat sedert den avond tevoren wel een ieder
denkt dit n.l.dat het aftreden van het tegen
woordig ministerie verzekerd is, dat het land
weldaad hem eenige dagen geleden bewezen.
Ik trachtte op te staan en bemerkte met
onuitsprekelijk genoegen dat ik niets had ge
broken, en al zat ik vol blauwe plekken,
niet erg gewond was Maar helaas toen ik
recht overeind was gekrabbeld, kwamen mij
weldra mijn arme lotgenooten in de gedachte
en ik overdacht met ontzetting hoe emstig
het verlies was Van de zeven matrozen die
met my in de boot waren, lagen maar twee,
gewond, op de rotsen, een derde worstelde
met do golven die hem naar de rotsen dreven
en hem telkens weer terug sloegen. Deze
wilde ik trachten te redden en ik was zoo
gelukkig hem bij een arm te pakken en op
mijn rots te trekken. Maar dc vier anderen?
Ze waren verdwenen, die geduldige kerels,
die met ons al onze vermoeienissen, al onze
gevaren hadden gedeeld en met hen was
ook de bootsman verdwenen, de man van
het deprofnndis en van de treurige voor
spellingen van den Vliegenden Hollander. Het
treurige einde van kapitein Fantasia en van
de mannen die met hem in de sloep vtepSb
had mjj al tot tranen geroerdmaar 'is
had mij moeten inhouden om aan de ma
trozen het goede voorbeeld te geven. Daar
op de rotsen door een nieuwe ramp overval
len, barstte ik uit in bitter weenen; en ik
weende ook over het treurige lot van de
overgeblevenen. Van. de sterke bemanning van
de Stella del mare" bleef niets over dan
vier vorzwafcto door den honger uitgeputte
lichamen, neergesmeten op een rots midden in
den Grooten Oceaan. Wie van hen waren op
verlost is van het onzakelijk en zeker heilloos
geregecr van hel ministerie van liet „jolig
Christendom", dat vïjf jaren aan een stuk het
bewind heeft gevoerd
Van do genoeglijke en weinig formeele wijze
Waarop dit jolig Christendom, dat zoo gaarne
prat gaat op zijn handhaving van oude en con-
stitutioncele tradities, zijn taak opvaten
tegelijk hoezeer tegen de wijze waarop do
diverse Ministers optreden-Bezwaren vanza-
kelijken aard bestaan ook van den eigen, kant,
bleek bij de vrij uitvoerige beraadslaging over
het wetsontwerp dat het oude huis van Groen
van Prinsterer op den. Vijverberg tot do Woning
van het kabinet der Koningin zal bestemmen
en door de ontruiming van het thans door het
kabinet ingenomen gebouw aan de Eerste
Kamer gelegenheid gal geven zich uit
breiden. In de Tweede Kamer was het destijds
een katholiek lid dat klaagde over de in-
formeele 'wijze waarop de Minister van water
staat etn achter hem verscholen rijn ambtge
noot van Bïnnenlajndsche zaken zijn voor-
ui tgeloopen pp de beslissing dor Kamer en
haar budget-Tccbt tot een cotnedie heeft ge
maakt. Hier was het de heer Reekers,
die eenzelfde klacht aanhief en die den Mi
nister scherpe verwijtingen maakte al ver
zotte h5j zich zakelijk niet tegen het plan dat
hierbij wel de kroning leek op de dure ver
bouwing van het Binneojhof.
Maar hij 'wilde althans dat vóór deze
lbouwing van do Eerste Kamer principieel
izou hvoirdcn uitgemaakt pf de beide leelïjke tri
butes, die geheel het mooie karakter der
Eerste Kamer bederven, nu zouden verdwijnen',
en tieneinde een uitspraak uit te lokken stelde
hij een motie voor om niet tot de verbouwing
over te gaan alvorens dit beslist was.
Wanneer men nu Weet dat geheel de Eerste
Kamer deze verbouwing beslist noodzakelijk
acht zal een ieder toegeven dat onmogelijk
deze toolie kon worden aangezien als een kap
stok om de verbouwing aan op te hangen. De
Minister beweerde het wel met den heto
eigen lossen zwier en de heer K r a u s beweer
de het met hem, doch de heer L el y vroeg tof
de plannen voor de verbouwing van de tribu
nes eigenlijk met gereed waren en of de Mi
nister ze dan aan de Kamer niet kon laten zien
Die aandrang lokte den Minister uit zijn
tent en |d!eed hem beloven dat hij1 binnen 14
dagen de plannen voor de tribunes bij de
Kamer zal indienen. Toen Werd de motie,
waarin de heer Reekers zijn denkbeeld had
belichaamd met 27 tegen 11 stemmen ver
worpen.
Minister Regout had overigens met do hem
eigen vaardigheid zrjjn voordracht verdedigd,
Maar het viel op dat waar hij in de Tweede
Kamer zijn reeks van uitgezochte grappen
den, heer de Stuers naar het hoofd wierp
dezen te beantwoorden voor zijn klacht
van vooruitioopen op het budget-recht der
Kamerhij hier heel wat meer zakelijk en ern
stig deze klacht weerlegde en te kennen gaf
dat, Was inderdaad een verhoogmg voor de
verbouwing geweigerd, de Minister bereid
geweest do verantwoordelijkheid op zijn schou-
ders te nemen. Ongetwijfeld getuigt een derge-'
lijke gedachte van liefde voor de belangen der
Eerste Kamer, maar of rij ook getuigt van
goed beleid, dat men in de allereerste plaats
aanwezig Wil zien, is 'zeker een andere enj
meer ernstige vraag
Voor het overige deed de Eerste Kamer een
reeks van kleine Wetsontwerpen zonder be
raadslaging en zonder stemming af- Morgen
zal zij beslissen of rij de kustverdediging nog
in beraadslaging zal nemen.
v. d. M
DE HERSTEMMING.
Het centraal comité der vrijzinnigen,
overwegende, dat onder de omstandigheden
van het ©ogenblik hot landsbelang medebrengt,
dat hij do herstemmingen voor de Tweede Ka
mer over de geheele linie de tegenstanders der
rechterzijde Worden gesteund,
adviseert, met volledige handhaving van
eigen beginselen, aan de vrijzinnige verkie-
zJngscomilé's in do verschillende districten!
do verkiezing van alle candidaten, die mot
coalitic-casididaten jn herstemming zijn, zoo
krachtig mogelijk te bevorderen.
,,Het Volk" geeft als heretemmingsleus der
S. D. A. P.: „leve het algemeen kiesrecht,
onvervalschtl" M. a. w. zij zal bij de herstem
mingen tegen de kerkelijkcn die vrijzinnigen
steunen welke zich verklaard hebben voor
algemeen kiesrecht, zonder recht van amen
dement of recht van regres der Eerste Kamer.
We behoeven wel niet nader aan te duiden
dat mr. van Raalte zich steeds een voorstan
der van dat oavervalscbto algemeen© kies
recht heeft betoond. Men raag dus verwachten
dat hier de S. D. A P.ers op hem zullen over-
gaan.
De Nat, Bond van Prot. kiezers heeft in
een róster te Amsterdam gehouden vergadering
besloten bij do herstemming te Middel
burg mr. Van Raalte to steunen.
Dat de vrijzinnigen waar zij met soc.-demo
craten in herstemming komen, niet moeten
hopen op steun van do kerkelijkcn, blijkt
maar al te duidelijk uit de artikelen der recht-
sche bladen. De hoofdbesturen der rcchteche
partijen hebben nog geen advies gegeven.
E KOUDEKERKSCHE BURGEMEESTERS
BENOEMING.
De Tel. meldt, dat baron van der Borch
lot Verwolde aan den heer Duymaer van Twist
verzocht heeft geen vervolging in te stellen.
Meteen lezen wij echter in andere bladen,
dat de heer Duymaer reeds persoonlijk bij den
officier van justitie te Heerenveen zijn klacht
heeft ingediend.
Bij kon. besluit
is, niet ingang van 1 November 1913, aan
den lioofdinspecteur der telegraphie G. M.
de Bloeme, op rijn verzoek, als zoodanig eer
vol ontslag verleend, met dankbetuiging voor
de door hem aan den lande bewezen diensten
is aan P. J F. du Bois, te Amsterdam;
op zijn verzoek, met ingang van 1 September
1913, eervol ontslag verleend uit zijne betrek
king van directeur van de rijkspostspaarbank
dat oogenblik het meest te beklagen? De doo-
den of wij?
Do zon zou weldra ondergaan. Er was geen
tijd te verliezen; ik bekeek aandachtig de
keten van rotsen waarop we stonden en ik
merkte hoe ze parallel liep met het strand
van het eiland, waarvan ze misschien op een
mijl afstand was. Het strand dat ik in de
verte zag, en de heuvels van het eiland,
deden me aan een oase, aan een aardsch
paradijs denken, terwijl dc rotsenketen, die
op vele punten door de zee was onderbroken
zoo kaal als een woestijn scheen Ik dacht dus
dat het niet verstandig zou zijn om daar
te bljjven waar we, al was het eiland be
woond, toch door niemand konden gezien wor
den; ook was er geen drinken, geen eten to
krijgen. Mijn plan was dus om naar het land
te gaan en zoodra dit vaststond moest het
ook dadelijk uitgevoerd worden. We waren
wel half maar nog niet heelemaal dood; en
het was beter, niet op de rotsen te sterven,
maar op het strand, bij een bron, die we
zeker zouden aantreffen lusschen die dicht
begroeide boomen die we in de verte zagen.
Het plan beviel de kameraden en de daad
bij het woord voegende, ontdeden we ons
van onze kleeren die we in een bundeltje
bij elkaar pakten, (het was een klein bundeltje
na dien vreeslijken tocht) en w© zwommen
naar de kust. Ik zag de ton, die vlak bij mij
dreef; mijn sextant, de passer, het kompas en
mijn zeekaart; en al die schatten waren met
me mee op do rotsen geslagen. Apollo volgde
dadelijk mijn voorbeeld en hij was de eerste
die het eenzame strand bereikte, waar hij bleef
staan om ons met teekenen van bet grootste
ongeduld en van vreugde te verwelkomen.
Toen we daar eenmaal aangekomen waren
gingen wij op het strand liggen, vroolijk of
terneergeslagen, ik weet het niet meer, we
staarden naar die woeste zee die ons zoo
mishandeld had en tol zoo'n klein troepje had
gemaakt.
j Het eiland waarop het lot ons had neer
geworpen, was inaerdaad zeer" mooi; we
zagen een prachtige groene vallei, die zich
vernauwde en eindigde in een zeer hoogen
berg die zijn top in de wolken verschool,
waarschijnlijk de krater van een uitgedoofde
vulkaan, zooals gemakkelijk te raden was
De natuur had op dat eiland vrij spel gehad
en liet zich zoowel van haar gunstigste als
van haar ongunstigste zijde zien; van den
kalen steilen bergtop daalde men af in de
prachtige vallei vol heerlijk geboomte en rij
ken plantengroei. Van waar we waren aange
land strekte zich een dal uit, niet groot maar
prachtig en geheel met planten bedekt, waar
onder we een soort riet opmerkten, een mooi
soort bamboe, de segoviapalm en den kokos
boom. Die gaf ons het voedsel waaraan wij
zoo'n behoefte hadden, die deed ons tevens
een mooie bron ontdekken, waar we ons eens
flink konden wasscheo en waar we naar har
telust gemakkelijk op den grond uitgestrekt on
zen dorst konden lesschen.
jfW.etdt ve*rolgd|
