MIDDKLRURGSCHEFOUR A NT.
ert
118!
IR.
[JK.
e
1913,
Sfrouw.
Vrijdag
13 Juni.
lei weer eens een rekensom.
Binnenland.
Onderwijs.
Rechtzaken.
H°. 138.
136° Jaargang.
1913
pbiljet
n trant
■óór Juli
KORPS.
I drSe.
It Maathoudt'
lop- 9n puk*
JN Co.
NO of mso-
t g»ra«l.
Lntden.
I Antwerpen
k PlBNSf-
ban lcoko»
i ver»«l'
Eileen. Brie-
courant.
[ÊRN1SS8.
ut
«TERRA*
I Jani.
jr.BotterdBE:
Kröber fa
Dut courant vorsohijmt ingelyks, met nitzontUring va> Zon- om TtuUagt*.
•rijs ptr kwartaal, ioowtl voor Middelburg all voor allo plaatsen in Ntltrlami franco pp. f 2
Afzonderlijk» nummert kotten cent.
AJvertontiön by abonnement op voordeeiigt voorwaarden.
Protpeotuuen daarvan zijn aan bet bureau te bekomen.
Advertetatiün voor bet eeritvolgende nummer moeten dei middag- vóór één ilr
aaa bet bureau bezorgd zijn.
AdvertontiSn i 20 cent per regel. By abonnement vttl lagen Geboorte», dood» ca
allo andere familieberiobten en Dankbetnigingen vu 1—7 regela f 1.60 elke regel meet
SO oeat. Beolamet 40 eent per regel. Groote lottere naar de pluti, die zij innemen.
Tot de plaatting vu advertenüön en reolamea, niet af komt tig nit Zeeland, betrofiexd
Hudel, Nijverheid en Geldwezen, it gerechtigd bet AlgOB»
b.» X.Z. Vsorbw^eveti RSft, Aanstel deun.
j deze courant behoort een bijvoegsel.
Do opgaaf van den spoordienst komt in
dit nommor voor op de gebruikelijke plaats.
Zij, die zich thans op ons blad
aboaneeren, ontvangen de num
mers tot 1 Juli gratis.
In V e e r e wordt een circulaire verspreid
naar aanleiding van het debat, Maandag
gevoerd tusschen den heer mr. E. E. van
Eaalte en den heer De Wolf, hoold der
Chr. school. Laatstgenoemde had o. a.
gezegd dat er uit de publieke kassen voor
elk kind der openbare school wordt betaald
f 47 en voor elk kind der byzondere
school f 21.
In die circulaire wordt dan nog eens
met cijfers, ontleend aan de officieele regee-
ringsstnkken van 1911, uitgerekend dat
voor de 563.047 leerlingen der openbare
school door rijk en gemeenten betaald werd
f 26.909.533, dat is f 47.80 per leerling,
en voor de 355.547 leerlingen der bijzondere
scholen t 7.645.095 ot i 21.80 per leerling.
We hebben op 't oogenblik niet de gege
vens om deze cijlers over 1911 te contro
leeren. Maar dat doet er ook niets toe!
We znllen maar aannemen dat ze juist zijn.
Het komt op een ODjui&t cijfer niet aan,
want de manier van rekenen is
onjuist.
We gaan uit van het door den heer W.
genoemde cijfer f 21.80, dat bet Rijk per
leerling aan de byzondere school betaalt.
Maar dan bedenke men wel en de heer
De Wolt zal dat zeker niet bestrijden
dat het Rijk dan voor iederen leerling van
de openbare school evenveel betaalt
Dat schrijft de wet voor en zoo gebeurt
het. Daar loopt de kwestie ook niet over.
Dus betaalde het Rijk in dezelfde ver
houding voor die 563.047 leerlingen der
openbare scholen ruim 12 millioen subsidie
aan de gemeenten. Dat wil dus zegden
dat de gemeenten evengoed subsidie-trekkers
z\jn als de bijzondere scboolbt sturen, dat
ze dus als in dat opzicht gelijkwaardige
college's zijn te beschouwen. Ze hebben
evenals die besturen zelf scholen gebouwd,
betalen hun onderwijzers enz. en krijgen
ook subsidie, evenveel als de bijzondere
schoolbesturen.
Maar wat doet men nu rechts
Men telt do onkosten, door de gemeenten
uit eigen middelen aangewend ten behoeve
van het openbaar onderwijs, bij dat rijks
subsidie op 6d dan zegt men12 millioen
subsidie plus 14 millioen uit de gemeen
tekassen, dat is 26 millioen. Dat komt
neer op f 47 80 per leerling, wat f 26 per
leerling meer is dan door bet rijk aan 't!
bijzonder onderwijs per leerling betaald
wordt.
En du8. zoo redeneeren zij verder, moe
ten wij, de bijzondere scholen, nog f 26
per leerling nit do openbare kassen meer
ontvangen om gelijk te staan.
Neen, daar zit juist de fout, die men
heel duidelijk voelt, als men bedenkt dat
bet resultaat van die gevraagde aanvulling
van de ontbrekende f 26 zou zijn dat
bet g e h e e 1 e bijzondere onderwijs uit de
rijks-scbatkist betaald zou worden in den
vorm van een snbsidie, (als men dat nog
een snbsidie mag noemen). Immers dat
ontbrekende is hetgeen het bestnnr der
openbare scholen (d. i. de gemeente) nog
zelf uit te geven heeft.
En wat voor bijzonders zou bet bijzonder
onderwys dan nog hebben Wat zou bet
dan anders zijn dan onderwijs, volledig be.
taald uit de regeerings-kas, maai nog altijd
zonder dat de openbare overheid iets over
het leerprogramma te zeggen beeft, zooals
wel het geval is in de openbare scholen.
We weten ook wel hoe men reebts tot
die foutieve redenatie komt. Men zegt
daarwiy betalen ook mee in de gemeente
kassen waaruit die openbare scholen betaald
worden en we gebruiken deze niet.
We herhalen ten opzichte van die rede
neering wat we ook tegen »do Zeeuw" aan
voerden als uit de gemeentekas een gasfa
briek of electriscbe inrichting wordt inge
richt, en ge maakt daar geen gebruik van
omdat ge aan petroleum de voorkeur geeft
of wel de gemeente bouwt een groente
veilingslokaal en ge wilt daar niet aan
meedoen en ge blijft zelf uw groenten op-
koopen, geeft dan dat niet gebruik maken
van gas, electriciteit of veilingslokaal u eenig
recht om in den vorm van een 6ubsidiehet
aandeel terug te vorderen dat gij door uw
belasting betaald hebt in de onkosten voor
die gemeente-inrichtingen
Geen sterveling zoa daaraan denken. En
toch wil men het niet gebruik maken van
door de gemeente betaalde scholen als
maatstaf aanleggen voor de subsidie die
bijzondere scholen uit de openbare kassen
zovden kunnen vorderen.
DE STATENVERKIEZINGEN IN FRIESLAND.
Bij de gister gehouden verkiezing voor de
Prov. Staten in Friesland zijn de vaste recht-
sche districten Snoek en Dokkurn xechtscb
gebleven, en zijn in Franeker, tengevolge
van de samenwerking tusschen liberalen en
socialisten de vijf (tot nu toe liberale) zetels
reeds bjj eerste stemming toegewezen
drie vrijzinnigen en twee socialisten.
In Leeuwarden traden af vier liberalen
en één socialist. Daar hebben de liberalen ter
rein verloren. In herstemming komen slechts
twee liberalen, en voorts vijf socialisten en
drie anti-rerolutionnairen.
La Schoterland traden af vijf socialisten.
Er moet nu een herstemming plaats hebben
tusschen drie vrijzinnigen, vier socialisten en
drie rechtschen. De socialisten hadden bier
slechts vier candidaten gesteld.
In de verhouding van rechts tegen
links is dus nog geen verandering geko
men, en die zal ook wel niet plaats hebben.
Maar daarentegen hebben de vrijzinnigen
terrein verloren aan de socialisten, al. twee
zetels afgestaan in Franekeren in Leeu
warden in.ieder geval twee verloren. Daaren
tegen bestaat er nog een mogelijkheid dat ze
in Schoterland er nog één bij winnen.
EERSTE KAMER.
De kustverdediging en het
Vlissingsch fort.
De groote plaats in ons vorig nummer
gevraagd door de Landbouwverslagen, belet
te ons melding te maken van het afdelings
verslag der Eerste Kamer over het wetsont
werp tot instelling van een Fonds ter ver
betering der kustverdediging, waaronder ook
Toorsle! tot bouw van een fort te Vlissingen.
Een groot deel der beschouwingen heeft
betrekking op laatstgenoemd voorstel, dat naar
sommige leden opmerkten nu de hoofdzaak is
geworden, terwijl het in het vroeger voorstel
in de tweede plaats kwam.
Algemeen in bevestigenden zin werd beant
woord de VTaag of wij, gelet op het rumoer dat
in de binnen- cm buitenlandsche pers daarover
werd gemaakt, het recht hebben te Vlissingen
een fort te bouwen. De bewering dat uit het
bouwen kwade bedoelingen tegenover andere
mogendheden moeten spreken, kan niet
ernstig worden volgehouden.
De bouw van een fort te Vlissingen werd
door verscheidene leden dan ook krachtig ver
dedigd, ook mei een beroep op het feit dal ons
geheele verdedigingssysteem veranderd is en
Vlissingen daarin behoorde te worden opge
nomen.
De vraag of met één fort kan worden vol
staan werd door verscheidene leden ontken
nend beantwoord, met een beroep op hot ad
vies van den Raad van Defensie.
Andere leden waren van meening, dat de
neutraliteit op de Schelde door ons op vol
doende wijze zou kunnen worden gehandhaafd
door de aanwending van zeomijnen en door het
c. q in actie brengen van klein marinemate-
rieel.
Een landing op Walcherren of op Zuid-Bo-
veland werd h. i. door het fort niet onmogelijk
gemaakt Voor d en vijand zdl voorts een open
zijn als die Staat meester is op de Noordzee
en een Staat die op de Noordzee meester is
Engeland of Duitschland vindt in de
eigen havens een veel betere opstelling zij
ner schepen.
De hoer Staal heeft in een afzonderlijke
nota zijn ernstige bedenkingen legen het re-
geferingpvoorstel uiteengezet, Hij wjjst er op
dat bij de beraadslagingen in de Tweede
Kamer ten opzichte van het fort te Vlissin
gen door den minister van oorlog de klemtoon
werd gelegd op Je landsverdediging, en daar
entegen dloor dan. minister van buitenlandsche
zaken op do neutraliteitschennis, Verschillende
bezwaren voert de schrijver tegen het voorstel
aan, uit politiek strategisch, technisch en
financieel ppzicht.
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
In de gisteravond gehouden vergadering
van de afd. Middelburg van den «Volks
bond tegen drankmisbruik» werd de be
schrijvingsbrief voor de 28 Aug te Amster
dam te houden alg. vergadering behandeld
en het mandaat van de afgevaardigde vast
gesteld.
Tot afgevaardigde werd aangewezen de
heer P. H. Veen, tot plaatsvervanger de
heer A. A. Noske.
Uit Vlinsingen.
Met de nachtboot Mecklenburg zijn te
Vlissingen heden morgen aangekomen
H K, H. de hertog en de hertogin van
Sachsen Ccbttrg Gotba met gevolg. Per
aansluitenden Zuid-Duitschen mailtrein,
waarin een salonrijtuig was geplaatst, werd
de reis naar Gotba voortgezet.
Uit Walcheren.
Door de Antirev. en Chr. Hist, kiesver-
eeDigingen te Souburg zijn gisteravond
candidaat gesteld voor lid van den gemeen
teraad: A. Arendse (aftr.), J. J. de Keijzer
en S. v. d. Voorde.
den hoofdelyken omslag, werd afwijzend
beschikt.
Verder werd besloten om 160 M. lengte
slang voor de brandweer aan te schaffen.
Uit Tholen.
Terwijl de vrouw van W. op den
Brouw te St. Maartensdijk een bood
schap was gaan halen, had hun 7-jarig
dochtertje de woning verlaten en is eenigen
tijd later verdronken gevonden in een sloot
in den omtrek. De pogingen van den ge
neeskundige om de levensgeesten nog op te
wekken waren te vergeefs
Uit Zeeuwse h-V laanderen O. D.
In de te H u 1 s t gehouden vergadering
van ingelanden van het waterschap Groote
en Kleine Ferdinandus is besloten tot ve.-
harding met keibestrating van den weg van
at de keibaan op den Ferdinandusdijk dwars
door het waterschap tot de keibaan in de
Wiihelminastraat, benevens nog een dwars-
wegje nit dezen weg in het zuidelijk deel
van het waterschap, samen lang ongeveer
3000 Meter.
Door de uitvoering van dit werk zal in
eene sedert zeer lang gevoelde behoefte
worden voorzien.
Voor eene stampvolle zaal, eenigen konden
geen zitplaatsen bekomen, trad te Sou
burg gisteravond op MHe Veer de Vère
met het onderwerp SfcaatspensioDneering.
Spreekster liet in eene met veel vuur
uitgesproken rede duidelijk uitkomen, het
groote belang dat de arbeidende klasse heeft
bij StaatspensionneeriDg zonder premiebe
taling. De verzorging van ouden van dagen
in den geest van Minister Tal ma, die 't
geld wenscht te halen uit de premiön plus
de tarief wet beschouwde spreekster als on
aannemelijk.
Zoo'n volle zaal, waarin ook een vijftien
tal dames tegenwoordig waren, zagen wy
te Souburg nog zelden.
Uit Zui d-Bereland.
De Donderdag gehouden Bondsavond in
de groote zaal van de Prins van Oranje te
Goes is uitnemend geslaagd. Als woord
voerders traden op de heeren H. Groene-
woud, van Amsterdam en T. H. Svemelink,
voorzitter van den Vrijzinnigen Bond alhier. I
Drie candidaten der vrijzinnigen, de heeren
Dominicus, Elenbaas en Welleman waren
mede aanwezig en spraken een kort woord
tot de vergadering.
Er beerschte een geestdriftige stemming
onder de talrijk opgekomenen, zoo dames
als heeren.
Donderdag avond trad voor een goed be
zette zaal te 's Heer Arendskerke
op de heer G. Midde.burg, die in een uit
voerige rede de beginselen van de S.D.A.P.
uitlegde. Aan het. einde werden een paar
vragen gesteld en beantwoord.
Een g oot gedeelte der burgerij van Nisse
had een som bijeengebracht om de zaDg-
vereeniging «Excelsior» een vaandel te
schenken. Donderdagavond werd dit nieuwe
vaandel ingewijd, de vereeniging maakte een
omwandeling door het dorp en zong op een
tweetal plaatseD enkele liederen. De burgerij
werd b-dankt door den eere-voorzitter.
Maandag zal de vereeniging voor het eerst
buiten de gemeente optreden door het bij
wonen van een festival te Breda.
Ten bate van het feestcomité van »Plan
1913" te Kattend ij ka wordt door den
heer Arnolii een prentbriefkaart in den
handel gebmebt, niet bet achier den z.edijk
gelegen dorp op den acbtei grond en op den
voorgrond reu reproductie van een oude-
afbeelding der landing van koning Willem
te Scheveningen.
In de Donderdag middag gehouden raads
vergadering van Rilland Bath werd
-vastgesteld de algemeene olilieverordening.
Terwijl vroeger de gra-eiiirig der onde
beg n.tplaats weid verkocht, be-loot men
than* tot verpachting ervan O ib»ffingvan
hondet belasting werd aan den heer G. A.
Dronkers verleend over een tijdvak vwu 6
maanden. Op de reclames van II puters nit
het klooster alhier, tegen hun
Op de voo; dracht van hoofd voor de
mei 1 September a. s. te openen school
voor M. U. L. O. te Neuzen zijn geplaatst
de heeren W. Wieberdink te Ede (G.), C.
D. Colra te Winkel (N. H.) en C. Keemink
te Culemborg (G.) allen hooiden van scholen.
Benoemd tot onderwijzer aan de
openbare school te Nieuwerkerk a/d. IJael
de heer G. M. den Herder te Goes met
ingang van 1 Juli a. s.
Arrondi s semen ts-R ech tb nok
te Middelburg.
J. Ch. de V., 58 j., thans in hechtenis
te Middelburg had zich aan land-
looperij schuldig gemaakt, waarvoor hij thans
was gedagvaard. We gelooven dat bekl. niet
erg ontevreden was toen hy 2 dagen hech
tenis en 3 j. opzending naar een rijkswerk
inrichting tegen zich hoorde eiscben. De
rechtbank dadelijk uitspraak doende beves
tigde het eisch.
Ook W. F. R., 64 jgeb. te Vlissin
gen, thans in hechtenis te Middelburg, had
zich aan datzelfde euvel schuldig gemaakt.
Zonder middel van bestaan had hij in Vlis
singen rondgezworven. Tegen hem werd
dezelfde straf geöiscbt. De rechtbank dadelijk
uitspraak doende bekrachtigde den eisch.
H. v. d. W., 43 j., wonende te C o lij ns-
plaat was in hooger beroep gekomen van
een veroordeeling wegens overtreding der
leerplichtwet. Bekl. was niet verschenen.
W. F. J. Waghto, schoolopziener te
Kloetinge, beeft als zoodanig proces-verbaal
tegen bekl. opgemaakt wegens schoolverzuim
van diens zoon op 26 en 27 Februari op
twee schooltijden.
De onderwijzer J. Huijssen verklaarde,
dat de zoon van bekl. vaak de school ver
zuimde, door schuld van bekl. Het kanton
gerecht bad bekl. reeds tot f 2 b. s. 2 d. h.
veroordeeld.
De zaak werd uitgesteld tot a.s. Dinsdag.
A. Vincke, 41 jaar, Vlasbewerker wonende
te C1 i n g e was gedagvaard wegens belee-
digiug van een ambtenaar. Bekl. was niet
verscbeneD.
De subst. officier eischte f 10 b. s. 10 d. h.
D. F,, 18 j, werkman wonende te Axel,
had zich aan mishandeling schuldig gemaakt.
Rukl. bad A. Smallegaoge landbouwer te
Zaamslag mishandeld.
Getuige J Humelink, had gezien, dat A.
Saittllpgang» aan hoofd en hand bloedde.
Getuige C. v. d. Wegp, werkman te Axel,
beeft, gezien dat bekl. Smallegange met
steenen gesmeten beeft, het paard van
Smallegange ging toen op hol en bekl.
maakte toen dut bij wegkwam.
Cb. Wests t rate heeft alleen gezien dat
Smallegange gewond nas
Het O. M. eischte een maand gevangenis
straf.
M. H. Gr., 37 jaar, wonende te Ter-
neuzen, beett zich eveneens aan mishan
deling schuld g gemaakt. Bekl. beeft eerste
getuige J. A. v. Minnen, bootwerker te Ter-
neuzen, 3 flinke slagen toegebracht, terwijl
er niet sprake was, dat deze getuige bekl.
eerst had geslagen ot geschopt.
Getnige J. Visser heeft (gezien dat bekl.
lste getuige klappen gaf en daardoor v.
Minnen aan zijn neas bloedde.
Bekl. zegt nog, dat v. Minnen eerst ge
schopt had.
Het O. M. eischte i 20 b. b. 20 d.
J. Bc., 25 jaar, wonende te Hoofdplaat,
kwam eveneens voor wegens mishandeling.
Rekl. had getuige J. Willemsen slager te
Biervliet in een café mishandeld.
E, F, de Jaeger, koopman te Hoofdplaat,
had het gezien. De subst.-offfcier eischte
f 25 b. s. 25 d. h. Bekl. heeft zich reeds
meermalen aan mishandeling schuldig ge-
P. A. v. d. B., 22 j., wonende te Vlis
singen was gedagvaard wegens het mis
handelen vanB. deQuellery 11 jaar zonder
beroep te Vlissingen.
Deze jongen werd door bekl. met
een hooivork in het been getroffen. Het
been van het kereltje is nog een beetje
•stiet". Bekl. had vooraf gezegdals jullie
niet weggaan, sla ik jullie den hooivork in
jullie verd omdat eenige jongetjes bij
zijn hooiwagen eenigszins lastig waren.
Getuige F. Roose was er bij i
geweest.
I aanwezig
A. J. de Koning, arts te Vlissingen gaf
als deskundige een verklaring over den
aard der wond.
De subst.-olficier eischte 14 dagen
hechtenis.
Aan P. v. d. .Vr, 57 jaar. wisaelwaohter,
wonende te 's Heer Arendskerke, werd ten
laste gelegd dat hij door schuld aanleiding
had gegeven tot een spoorweg ongevaL
Getuige J. Minnaar was mot zijn kar de
spoorweg overgereden, terwijl de eluitboomen
omhoog waren. Getuige werd toen aange
reden door een treinin bewnsteloozen
toestand werd hij opgenomen en kar en
paard waren verdwenen.
H. R. Bouwman, machinist te Souburg
heelt verschillende overblijfselen van karen
paard op de rails zien liggen.
Ook C. Evertsdijk, rijksveldwachter te
's Heer Arendskerke heeft eenige over
blijfselen gezien.
De stationschef, A. Polak te 's Heer
Arendskerke, verklaarde dat bekl. zijn ge
wonen dienst had.
P. Creuq, spoorwegtelegraphist te's Heer-
Areodekerke, had vooraf geseind.
Het O. M. eischte f 15 b. s. 15 d. h. De
Bubst. officier wees er op dat bekl. den
dienst van zijn vrouw had overgenomen,
die hem vooraf niet bad gezegd, dat de
trein nogal veel verlaat was. Dit kan als
verzachting dienen-
Het bestuur der win kei vereening „Eigen
Hulp" te Vlissingen, had zich te ver
antwoorden wegens drankwetosvertreding
wegens verkoop van sterken drank.
De subst. officier achtte het bestuur
schuldig aan het zonder vergunning verkoo-
pen van sterken drank en eischte f 10 b. s.
10 d. h.
Een bestuurslid die bij volmacht voorde
vereeniging was opgekomen las een uit
voerige verd diging voor, echter zoo zacht,
dat hij moeilijk te volgen was. Hij vroeg
vryspruak.
In een repliek bleef de officier bij zijn
eisch.
Tegen A. J. chef bij voornoemde vereeni
ging te Vlissingen werd door den
subst.-officier f 1 b. of 1 d. geüischt.
Uitspraak dezer zaken 24 Juni.
Heden Vrijdag deed bovengenoemde recht
bank uitspraak in de door ons reeds breedvoe
rig vermelde zaken, waarbrj zijn veroor
deeld wegens
ver duistorïng: H. W., 22 j., voer-
I man, Eecloo (België), conform den eisch, tot
f 10 b. s. 10 d. h.
i niet voldoen bevel ambtenar: J.
d. B., 24 j., landbouwersknecht, Clinge, con
form den eisch, tot f 10 b. s. 10 d h.
I eenvoudige beleediging: P. W. d.
F 18 j., zonder beroep, Sluis, conform den
eisch, tot f 2 b. s. 2 d. h.
beleediging ambtenaar: M. L. S.,
hvr van L. E. V., zonder beroep, Biervliet^
conform den eisch, tot 110 b. s. 10 d. h.;
mishandeling: L. H., 40 j., werkman,
Weslkapelle, conform den eisch, tot 1 m.
gev. strafII. Th. v. S., 29 j., erwtenleester^
Goes, tot fl b. s. 1 d. h.,- de eisch was f&
s. 10 d. h., en A. D., 18 j-, loodgieter, Vlis
singen, conform den eisch, lot f 10 b. s. 10
d. h
bedreiging met brandstichtingi
A. S 27 j\, schocnmakersknccht, Krabbendjjke
•tot 7 d. gev.strafdo eisch was 14 d. en
ontucht, gepleegd met aan nyni
