MIDDELBFRGSCHE COVIilT
r. is»-
Dinsdag
10 Juni.
186" Jaargang.
191S.
D«za courant viriofaijxt 4 a g e 1 ij k i, met mitioxèerixg m Zom- Feeitiagea.
Pijja per kwartaal, soowel voor Middelburg als voor alle plaatsen ia Nederland fraaeo pp. fl.
Aieoaderlijke aammers koetea 6 cent
Advertentie» bij aboaaemeat op voordeelig» Toorwaardea.
Prospeotassea daarraa xija aaa het bureau te bekomea.
AdvertantiSn voor het eerstrolgeade ïuuner moeten dei middag, vóór oa aar
aaa het bureau bezorgd zija.
Mverteatifia li 20 eeat per regel. Bij aboaaeaieat veel lager. Geboorte-, dood- ea
alle aadere familieberiohtea ea Daakbetaigiagea vaa 1—7 regels f 1.50elks regel seeer
20 oeat. Beolamoi 40 eeat per regel. Groote letters aaar do plaats, die *ij iaaemea.
Tot de plaatsiag Tax adrerteatiea ea reclames, aiet afkomstig ait Zeelaad, betreffeadt
Saadel, Nijverheid ea Geldweiba, is gerechtigd het Algeaeea AdrertCltle<Smrell
A. DE LA BLAB As., H.Z. Vooïbmrteral 366, Amsterdam.
Üp deze courant behoort een bijvoegsel.
.s
Waarde lezer, we zijn er van overtuigd,
dat ge nu in. de courant het eerst alles opzoekt
wat niet politiek is. Ein we kunnen dat be
grijpen. We betrappen ons zelf bij onze da-
gelijkscke courantenlectuur ook wel eens op
een sterke voorkeur voor een „gemengd be
richtje" boven een politieke beschouwing.
Maar als ge al het andere genoten hebt,
waag u dan ook even in 't politieke nieuws,
want het gaat om zulke groote belangen. En
houd boven alles in gedachte, dat ge Vrij
dag a.s. uw kiezersplicht moet vervullen voor
de verkiezing van leden der Provinciale Sta
ten. Althans, hier in Zeeland. In Overijssel
en Noord-Brabant heeft ze reeds bedien plaats,
in Limburg en Friesland Donderdag, in de an
dere provinciën ook Vrijdag.
Mocht ge Vrijdag op reis moeten, regel het
dan fcóó, dat ge óf vooraf nog, kunt gaan
stemmen, óf dat ge tijdig vóór vijf uur terug
bent
De stemming van Vrijdag is niet minder
belangrijk dan die van de volgende week
Dinsdag. Het gaat Vrijdag ook om dezelfde
belangen van het algemeen landsbestuur. We
zullen er na hetgeen we onlangs er over
sdhreven niet nogmaals op terug komen, maar
we willen toch nog even herhalen: de strijd
gaat Vrijdag a.s. even goed voor of tegen
de coalitiel
Die overweging doet ons dan ook geen
«ogenblik weifelen in het neerschrijven van de
aansporing die wij onzen lezers hebben te
■Beren.
Maar dat steeds vooropgesteld houdend, blij
ven er bij de Staten verkiezingen toch nog
overwegingen van persoonlijke waardeer in g
gelden, daarvoor is het niet-politieke werk
van de Provinciale Staten te nauw verwant
met de belangen van u zelf en uw omgeving.
We zullen niet afdingen op de hoedanigheden
onzer tegenstanders. Maar we prijzen er ons
gelukkig om, dat de keuze van vrijzinnige
Zijde bij het aanwijzen der candidaten ge
daan, ons gelegenheid geeft hen ook aan te
bevelen om hun persoon.
Voor het district Middelburg vragen
wij uw stem voor twee aftredende vrijzinnigen,
H. P. den Bouwmeester en mr. F. J.
Spreugex, die beiden door hun invloed in
de gewichtige polderzaken van ons eiland
oen plaats waard zijn in de provinciale volks
vertegenwoordiging. Eerstgenoemde is door zijn
talrijke .openbare betrekkingen door en door
op do hoogte met de belangen van het district,
en de heer Sprenger heeft een dergelijke er
varing .opgedaan door zijn griffierschap van
den polder Walcheren, Beiden bleken trouwens
verdienstelijke leden der Staten te zijn.
Daarbij komt dan nog als derde candiidaat
Ihr. W. Z. van Te-ijlingen, burgemees
ter van Oostkapelle en van Seroojskierke,
iemand die de hoege achting geniet van allen
die hem kennen, en van wien men zeker
kan Zijn dat hij de 'belangen van Zeeland ter
harte neemt.
In het district Vlissingen doet zich een
ongewoon geval voor door don dood van een
der candidaat gestelde personen, nl. van den
heer K. Houterman te Biggekerke, candidaat
der anti revolutionairen.
De igeheele verkiezing moet nu worden,
uitgesteld.
Art. 13 der Prov. Wet, le al., bepaalt toch
„Wanneer een candidaat vóór de stemming,
of zoo iemand die in herstemming komt, vóór
de herstemming komt te overlijden.ge-'
schiedt binnen veertien dagen een nieuwe ver
kiezing op oen door Ged, Staten te bepalen
dag."
Een nieuwe verkiezing, dat wil dus zeg-
igon: een nieuwe candidaatstelling. De kiezers
van dit district zullen dus nog eenigen tijd
geduld moeten hebben.
In het district Gaos kimt ge winnen als
ge wilt. Do mannen die u van vrijzinnige zijde
worden aanbevolen, zijn personen in wier
handen de practischo belangen van uw dis
trict ter dege verzorgd zullen blijken to Zijn.
De heer P. Bruggeman, burgemeester
van Oudelande, heeft zich in zijn omgeving
en daarbuiten doen kennen als ©co kracht van
bëleekcnis yoor de publieke zaak. De heer
J. II 0 Dominions, burgemeester van
Kruinin.gen, is natuurlijk bij iedereen bekend
als do bekwame voorzitter van de Zeeuwsche
landbouwmaatschappij, maar js bovendien een
man van gezag in gemeente- en polderzaken.
De heer J. N. Elenbaas, burgemeester
van Krabhendijke, die reeds vroeger met
eere oen plaats in do Staten innam, dient
daar terug te komen, omdat hij daar zijn ken
nis van administratief recht zal kunnen aan
wenden voor het belang van allen. En einde
lijk de heer Jac. Welleman is zoo zeer
bekend' als een hoogst bekwaam landbouwkun
dige, dat ieder ander woord van aanbeveling
voor hem overbodig mag besten.
In T.holen treedt jhr. E. A. 0- de Ca-
sembroot af, het door iedereen zoo hoog
geachte lid van Gedep. Staten, die in dat col
lege letterlijk thuis behoort. Reeds meer dan
twintig jaar, van 1892 af, heeft hij voor Tho-
len zitting. We hebben dan ook alle ver
trouwen dat hij ook nu weer voor dat district
zal worden afgevaardigd.
In Zierikzee heeft dö tegenpartij slechts
één candidaat gesteld voor de drie zetels.
I Vrijzinnigen waakt er voor dat niet één dezer
zetels verloren gaat! Komt trouw op en brengt
uw stemmen uit op J. H. C. Heyse, M.
Bolle Lz. en K. J Hocke Hoogeboom,
dio alle drie in de vergaderingen der Prov
i Staten, zich telkens weer hebben doen ken-
I nen als personen die met helder inzicht en
1 met kennis van zaken de aan hen voorgelegde
kwesties beoordeeten. Ze hebben trouwens
Zelf te stevig hun reputatie als lid der
Prov. Staten (gevestigd om nog een aanbeveling
te behoeven.
In Hulst stelden de vrijzinnigen slechts
twee candidaten voor de vier zetels, twee
personen van erkende bekwaamheid, P h. J.
van Dixhoom, die èn als practisch land-
houwer, èn als vereenigingsman. aan ieder
bekend is, en de heer F. Kaan, die door
zijn. industrieel succes getoond heeft een man
jte zijn van energie en zaakkennis. De vrijzin
nigen jn dit district behoeven dus voor twee
blokjes niet te vragen, welke zij zwart moe
ten maken.
Wat de twee overige stemmen betreft, kun
nen we zeker geen aanbeveling schrijven yoor
de drie katholieke candidaten of voor den af
tredenden anti-revolutionnair, juist om het
i politieke belang dat aan deze stemming verbon
den is. Bovendien bedenke men wel dat
iedere stem aan een co alitie-c an-
jdidaat gegeven, de kansen voor do
rjjzianige candidaten vermin-
j d er
Of de vrijzinnigen hun twee andere stemmen
behooren to .geven aan de twie* candidaten
van de Volkswilpartij, die ook dan heer Van
Dixhoom candidaat stelde, moet ieder voor
zich uitmaken. Als vrijzinnigen staan wij te
ver af van die partij, welke in haar aard 'toch
katholiek bljjft.
Maar omdat zjj aan onze zijde
staat in den strijd teg^n de coalitie, kunnen
wij het zeer goed begrijpen, wanneer die
vrijzinnigen, welke niet twee van hun stom
men blanco willen laten, de candidaten dier
protestpartij steunen.
(Na het schrijven van het bovenstaande
vernamen wij dat de centrale liberale kies
vereeniging in dat district zich blijkbaar ook
op dat standpunt heeft gesteld. Zij besloot
althans de twee candidaten der Volkswil
partij, de heeren H. W. R. Kramer
Buijsse aan te bevelen).
Ten slotte het district Sluis, waar de
vrijzinnigen voor hot front komen met drie
geheel nieuwe personen, ter vervanging van
j het drietal dat zoo langen tjjd voor dit district
I zitting had1. Het zijn P. Erasmus, M. A.
Bloiker en D. II. van Zuyen, namen in
dit district goed bekend.
En. bovendien weet men wat man aan hen
heeft in het practisch leven
De heer Bleiker, secretaris-ontvanger van
Schoondijke, heeft door do vervulling van lal
van openbare betrekkingen in bestuurscolleges
en voreenigingcffi, oen staat van dienst achter
zich, die hem alleszins bevoegd1 maakt tot
meespreken in de provinciale vergaderzaal.
De heer Erasmus, landbouwer te Cadzand,
moge al niet op zulk een ervaring in het ver-
cenigingsleven kunnen bogen, zijd omgeving
toonde in hem groot vertrouwen te stellen
door hem tot gewichtige betrekkingen in het
polderbestuur te roepen. En bovendien behoort
hij tot een geslacht dat reeds langen tjjd be
kwame mannen aan deze streek geleverd heeft.
Do heer Van Zuyen, burgemeester van
Breskens, heeft door zijn langdurig verblijf als
handelsman in het buitenland een ervaring
van broeden grondslag opgedaan. In Brussel
was hij een geacht bestuurslid van de Nederl.
Kamer van Koophandel, in Breskens, zijn ge
boorteland, toonde hij ook dadelijk zijn inte
resse voor de plaatselijke belangen.
Daarom aan allo vrijzinnigen in Zeeland
de hopelijk overbodige opwekking; gaat Vrij
dag allen trouw ter stembus 1 Spoort de lau-
wen aan hun plicht niet. te verzuimen I 'Zorgt
dat reeds 17 Juni op alle punten een eerste
zege te boeken is voor de vrijzinnige partij!
Binnenland.
NOG EEN CHR. HISTORISCHE CANDIDAAT
TEGEN DE COALITIE.
Toen we onlangs schreven dat slechts in
twee districten een christ. historische tegen
over een anti-revolutionnair stond (Appingo-
dam en Ede) hadden we Sneek over het hoofd
gezien. En daar is nog wel een der voexrnaam-
nen van de Chr. Hist. Unie, C. E. van Koets
veld candidaat gesteld tegenover den aftre
denden anti-rev. Scheurer.
De heer Van Koetsveld was niet slechts!
lid van bet Nation. ;d comité der Unie, maar
maakte ook deel ui£ van do commissie, aange
wezen om tot een „elector aal aecoord" te ge-
wraken.
Er heerscht begrijpelijke beroering in de
a.-r. en chr.-hist. coalitie-kringen over deze
zaak. De Chr. Hist, districts ver eem ging in
So eek blijkt den heer Scheurer gesteld te
hebben maar* de candidatuur-Van Koetsveld
kwam van een aantal leden van de Chr. Hist,
vereenigmg te Gaasterland.
Het Friesch Dagbl zegt nooit te hebben
gehoord dat de heer Van Koetsveld voor de'
C. H. Unie bedankt heeft.
De „Nederlander", die „met niet geringe
verbazing" deze candidaatstelling zegt te heb
ben ontwaard, deelt echter heden na inge
steld onderzoek mee, dat de heer Van Koets
veld Wèl bedankt heeft als lid. Maaj dit blad
betoogt dan in een verontwaardigd ar
tikel dat iemand die bedankt heeft als lid niet
meer mag varen onder christ historische vlag
„De heer Van Koetsveld, schrijft de „Neder
lander", was onder de Christelijk-IIislorischcn
geen onbekende. Zelfs heeft hij zich door het
schrijven van een boek over partijen en een
over de Christelijk-Historische beginselen niet
onverdienstelijk gemaakt; zoodat wij hem tot
dusver hielden voor Chrislélijk-Historisch en
zijn heengaan in zoover voor ons een verlies is
Het kwam ons echter wel eens voor, dat
hij in den laatsten tijd leed aan Kuipero-
pliobie, eene thans niet onkeude kwaal Deze
zal hem het besef hebben doen verliezen,
dat men wol met iemand een accoord kan
aangaan, ook als men niet veel van hem
houdt. De anli-Kuyper-bacil zal zijn constitu
tie hebben aangedaan."
TWEEËRLEI OPROEPINGSKAART
Niet overbodig is de volgende waarschuwing
door de „Standaard" gegeven.
De kiezers ontvangen ditmaal tweeërlei op-
roopingskaart, de eerste voor de Kamerverkie
zing en de andere voor de Provinciale Stem
bus.
Beide malen moet men. zijn oproepingskaart
meebrengen.
Stond nu met flinke en duidelijke letter bo
ven elke kaart voor wat stembus hij is, dan
gaf dat geen bezwaar. Maar dit is niet het
geval. Aan den voorkant zien beide kaarten er
'geheel gelijk uit.
Dit zou tot vergissing kunnen leiden
Men zou, als 't om de Kamerstembus ging,
zijn Provinciale kaart kunnen meebrengen, en
als 't voor de Provinciale Staten zjja moest
zijn Kamerkaart meebrengen.
Laat men dus scherp toezien. De raad van
de „Standaard" om gemakshalve beide kaarten
mee te brengen, lijkt ons voor do meeste kie
zers overbodig.
üit Stad ea Provincie.
Uit Middelburg.
Toen de heer L. P. Polderman, leurder wo
nende anu den Noordweg met ziju kar met
aardbeien geladen heden de Noordstraat wilde
inrijden .werd hij aangereden door de automo
biel van den heer Hoegen, met het gevolg,
dat de kar werd beschadigd en de heer Polder
man viel en oen hoofdwonde bekwam Er
doden zeer overdreven geruchten over dit ge
val de rondte. Naar ons medegedeeld werd,
was de heer Polderman, spoedig daarna weer
in staat, te venten
Uit Walcheren.
De verkiezing van twee leden van den ge
meenteraad te S t. Laurens zal plaats heb
ben op Dinsdag 24 Juni a.s Deze verkie
zing is noodig door het periodiek aftreden van
de heeren Adr. Francke en D. Lorier.
Maandagavond trad voor een goed gevulde
zaal van den Campveerschen Toren te V e e r o
de heer mr. E. E van Raalte als spreker op
Hetgeen tegenwoordig ia dit district over het
I huidige ministerie wordt verteld, gaf hem aan-
leiding om het te vergelijken met het mi-
nisterie Pierson—Borgesius van 18971901,
waarbij hij aantoonde, hoe dit glansrijk de
j vergelijking kon doorstaan.
I Na de pauze vroeg mevr Van den If ammo
J den spreker, hoe hij stond tegenover het kies-
I recht der vrouw, en de heer Do Wolf, hoofd
der chr. school te Veere, weersprak hetgeen
do heer Van Raalte gezegd had op eenige
j punten.
Op de eerste vraag antwoordde de spreker,
dat hij den tijd voor algemeen stemrecht der
vrouw nog niet gekomen acht, wel voor
beperkt kiesrecht.
Aan den heer De Wolf antwoordde hij in
hoofdzaak, dat hij de subsidies, zooals ze
nu voor de bijzondere school bestaan, wil
handhaven, maar ook de openbare school wil
behouden, zooals de grondwet van nu die
omschrijft als een inrichting, die de kinderen
opleidt tot alle maatschappelijke en christe
lijke deugden en haar niet wil verlaagd zien
tot een aanvulling of uitzondering
De heer Gerth van Wijk sloot met dank
aan spreker, debater en opgekomenen.
Heden morgen is te Biggekerke overle
den de heer K. Houterman lid der Prov.
Staten dezer provincie, wethouder dezer ge
meente en lid van verschillende Collegiën.
De overledene hoeft zich bij zijn. leven aller
j achting, ook van rijn tegenstanders, verworven
door de eerlijkheid waarmee hij zijn. be
ginselen voorstond. Hij was een eenvoudig
vroom man ,die recht door zee ging, iemand
van wien men wist wat men aan hem had.
Over de gevolgen van zijn dood voor de
Statenverkiezing rie men het hoofdartikel
Uit Zuid-B eve land.
In den nacht van Zondag op Maandag jl,
is in het kantoor en het pakhuis van den heer
I Buijsrogge, handelaar m bieren enzin de
'Wijngaardstraat te Goes inbraak gepleegd.
Door het wegbreken van een vlechtwerk
er toegang verschaft. Vermist worden leen
paar flesscheai drank
Maandagavond werd te Heinkenszand
do bazar geopend ten bate van den Diaco
nessen arbeid voor de gemeenten Heinkens
zand, 's-Heer Arendskcrke en Nisse Ds Pont
van Nisse sprak te 6 uur de openingsrede uit
1 waarna de bazar voor het publiek toegankelijk
weid gesteld Zoowel de ingezetenen als do
bewoners der omliggende dorpen lieten zich
reeds den eersten avond niet onbetuigd. Van
af de opening tot het uur van sluiten was
jde bazar druk bezocht Bij een bezoek staat
men verbaasd over de vete en prachtige giften
I afkomstig van particulieren en verschillende
I firma's uit geheel Nederland. Met recht mag
men spreken van bazar, want van alles en
nog wat wordt ten verkoqp aangeboden. Tot
en met Donderdag wordt de bazar gehouden
en wél des namiddags van 2 tot 9 uur. Een
reisje naar Heinkenszand loont werkelijk de
moeite
Maandagavond trad te 's-Heer A rend s-
kerke voor een talrijk publiek op de heer
J. G. Moojen, dè candidaat der vrijzinnigen
voor de Tweede Kamer met het onderwerp
„Tarieiwet en Staatspensionneering" Hij maak
te duidelijk waarom hjj was tegen de Tarief-
wet en voor de Staatspensionnccring. Zijn
rede werd met (groote aandacht gevolgd
Do heer F. Kakebeeke, S. D A P., stelde
een paar vragen en meende te moeten waar
schuwen tegen de vrijzinnigen, daar deze niet
■genoeg zorgden voor vermindering van de in
directe belastingen en tegen het voorstel-
Vliegen hadden gestemd bij de behandeling
van de successiewet. Hij werd door den in
leider op afdoende wij^e beantwoord.
Do leider der vergadering, de heer A C.
Bolujjt uit Goes, dankte do aanwezigen voor
hun opkomst en beval met eenige woorden
voor de verkiezing van do Prov, Staren en
de Tweede Kamer die vrijzinnige candidaten
met warmte aan.
Uit Noord-Beveland.
Maandag j.l. vergaderde de raad van W i s-
son kerke. Door B. en W. werd medege
deeld, dat op hun aanvrage aan do verschil
lende polders om jaarlijksche bijdragen tot
kapitaalsvorming ter latere vernieuwing der
thans ontworpen nieuwe macadamwegen, waar
voor jaarlijks f600 wordt vereischt, een be
drag van f425 is toegezegd. Besloten werd,
met het oog op 't ver gevorderde jaar, met
den aanleg tot 1914 te wachten en daarna
't verzoek aan de polders te hernieuwen.
Besloten werd tot het aangaan eener geld-
leenimg groot f 18.500 ter bestrijding der kosten
van begraafplaats, demping van slooten te
Geersdijk, schoolverbouwing, verbetering van
kaaiweg en kaaiplein te Camperland.
Tot leden der commissie tot wering van
schoolverzuim te Camperland werden benoemd
do heeren Coumou en K. J. Schippers aldaar.
Naar aanleiding van een ingekomen bouw
plan der heeren J. P. de Kam en Jac Mar
cusse te Camperland werd de daarbij in acht
to nemen rooilijn vastgesteld
Op de vraag van het lid Rottier, of dit jaar
de wegen hun gewoon onderhoud zouden heb
ben, werd door den voorzitter bevestigend!
geantwoord.
van te kort draaien op een
hellende straat te Wissenkerke kantelde
een tentwagentje, waarin vier passagiers za
ten, die er zonder groot ongemak afkwamen
behalve een hunner, die aan het gebroken glas
een vrij ernstige handwond opliep. De tent
wagen behoorde tot een Camperlandschen
Uit Tholen.
Dr A. Jekel te Tholen heeft voor de
hem door de vrijzinnige kiesvereeniging aan
geboden candidatuur voor den Raad bedankt.
Naar verluidt zal er behalve de vier door jdo
a.-r. kiesvereeniging gestelde candidaten van
kerkelijke zijde nog een vyfde persoon ge-
candldeerd worden tegenover het zittend a.-rv
raadslid, den heer Kegge.
Uit Zeeu wach-V laander en W. D.
In de Maandag gehouden openbare raads
vergadering van IJ z e n d ij k e waren alle le
den aanwezig. Als voorzitter fungeerde de
oudste wethouder, de heer J A. Bekaai, we
gens afwezigheid van den burgemeester
Op een verzoek van C. J. Sturm tot vebkoop
van erfpachtsgrond werd besloten met den
heer S. in onderhandeling te treden over den
prjjs van f 2.40 peir M2
Do Groene Krmsvereeniging vraagt een ren
teloos voorschot van f50 uit de gemeentekas.
Dit wordt toegestaan, mits de vereeniging
rechtspersoonlijkheid verkrijge.
Aan het Electro-technisch Bureau Gebrs.
Polak te Vlissingen en Middelburg wordt con
cessie verleend tot 31 Dec. 1914 voor het
aanbrengen van een huisinstallatie voor elec.
licht. De firma krijgt hiermee hol recht do
buizen aan te leggen tot aan het lichtpunt.
Do aangeslotenen zijn dus vrij in het aankoo-
pen der lampen.
Behoudens hoogoro goedkeuring besluit do
raad. tot het aangaan eener geldleamng von
ten hoogste f 53.000 bij de levensverzekeringmij.
Dordrecht, pari, tegen 4i/s o/0, aflosbaar in
40 jaren.
Verschenen is een rapport van den gemeente-
opzichter over de uitgestelde oplevering van
verbouwing gemeentehuis. Waar het werk nog
niet geheel gereed is, besluit de raad het
restant nog niet uit te betalen.
A. Maertens en T C. Sturm vragen om grond
in erfpacht. Het wordt toegestaan op de ba
kende voorwaarden en prijzen (A 5 cent per
centiare).
j Bij rondvraag herinnert de heer Hendxikse
B. en W er aan, dat een aan te leggen klin
kerpad van Turkeije tot Goedleven reeds twee
jaren op uitvoering wacht.
DE HEER BLUM TE VLISSINGEN.
Men meldt ons uit Vlissingen:
Gisteren avond is de beer J. H. Blum
in openbare vergadering opgetreden. De
groote zaal van 't Concertgebouw was stamp
vol met meDsehen van de meest uiteenloo-
pende richting. Tot onderwerp bad spreker
gekozen Coalitie, Concentratie of S. D. A. P.
Zes debaters gaven zich op. Verschillende
vragen werden den heer Blum gedaan, die
bij in zijn repliek onder herbaalde inter
rupties, gefluit en hoongelach beantwoordde.
Het was een zeer rumoerige vergadering.
Van de vragen memoreeren wij hier een
drietal, dat niet zoozeer de politiek raakte,
dan wel den beer Blum zelf. Zoo werd
spreker in de eerste plaats een verwijt ge
maakt van zijn herhaalde afwezigheid in
de Kamer en hem naar de reden gevraagd.
Debater de M«ij noemde cijfers en zeide,
dat van de 139 keeren dat de Kamer ver
gaderd had, de heer Blum 40 malen geheel
afwezig en 7 malen wel de presentielijst
