MIDDELBMGSCHE COERAIT. w w r. is* 136- Jaargang. Maandag 9 Juni. Binnenland. Hit de Staatscourant. Hit Staü en Provincie. 1913. Qu, courant vmahjjit iagalijkt, met litzomieriag m Zon- en Feeetinges. Br^j| p#r kwartaal. eoowel voor Middelbnrg als root nlle plutien ia Beierland franco pp. 11 iieonleriijke nummert kotten 5 cent. AivertantiSn bij nbonnement op Toordeelige voorvanrlen. Proepeetnuen lonrmn rijn nut het bnreaa te bekomen, llvortentiön voor het eerstvolgende luuoar moeten dei middng. vóór één itr aam hot bnreaa bezorgd zijn. - AdvertentiSn A 20 cent per regel. Bij nbonnement veel leger, Geboorte», dood- ee alle andere familieberichten en Dnnkbetnigingen m 1—7 regeli f 1.50elke regel meer 20 eent. Btalamtt 40 cent pex regel. Groote letten nanz ie plaat», die tij innemen. Tot de plaatsing van advertenties en reolames, niet afkomstig nit Zeeland, betrefiamdi Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertende-BcrcRS A. DE LA HAB Ai., *.25. Voorbiriwa! SM, Amsterdam. de tegen hem door den heer Van Oss inge brachte beschuldigingen summierlijk te 1 onderzoeken. QE NAT. BOND VAN PROTESTANTSCHE KIEZERS. I Naar het Hbld. meldt, heeft het bestuur Oatt.rad a»a uitdrukking wn dj dw "Üf°di6« kiMvmMnigiug Vooruitga»;. Pk l Ho.dem.ke.: .Noch recht., noch Amsterdam, hst voornamen om aan de Unit» ma.r de konioklijk» weg", rerecheon _l.denvergader.og voo.to steil... een rtags.britt getiteld .De Koninklijk. teer He,m, J. A. Mulder, du mol ^^"^^ÏÏK.^tegenor.rde.ooao.ntratio.oahdidaat, 1913", door W. H. Liellinck, predikant teols 1,d ts rojeeren. Muiderberg. j im Wa meenen dit opschrift bet best te kun nen karakteriseere» door de volgende aan- BARON VAN WIJNBERGEN MINISTER VAN haling: JUSTITIE? »Daarom vragen wij thans allereerst uw Men sebrijft aaH de «Telegraaf» aandacht voor de speciale behandeling van Qp een te Herveld (Betuwe) gehouden enkele dér voornaamste punten, waaromtrent meestal uit politieke berekening een groot deel van ons kiezersvolk op een dwaal spoor gebracht wordt. Wij vertrouwen, dat gij, in het besef uwer persoonlijke verant woordelijkheid en met een biddend hart, het door ons aangevoerde in zeer ernstige overweging zult nemen. God is onze getuige, dat wij niets anders bedoelen dan u inderdaad hiermede van kiesvergadering, waar mr. baron van Wijn bergen sprak, deelde een der debate, s mede, dat «Baron Canaille» in regeeriugskringen gedoodverfd wordt als de opvolger van minister Kegout, voor het departement van justitie. HET BEZETTEN VAN HET KASTEEL. dienst t, en om tenen, een ^oodnnig.nj In nommi?e vrjninnise bladen wan de aan- «itslng der verkiezingen te verhinderen, als daold gevestigd op een de vorige weet m een naar onze vaste overtuiging - thans lo Rotterdam door dm. hoer RoodhuSzen het allermeest te duchten if, omdat juist BW"» verzeker,ns dat mdien do vr.jzumigo dia, vroeg of laat. voor de rechtbank der geschiedenis zou moeten blijken door en ™,hlscho coaldic zon benclutken, b.v. over door rampzalig te zijn geweest voor land «V/*- »et tven soaaalalemocraton, z.j nn volk, voor kerk en godsdienst. «w t™»"1 Z'I" Eerst echter nog één ding, waaromtrent wijl zij dan immers tegenover rechts tusscben u en ons geen misverstand mag de meerderheid had. voorkomen De National. Bond D» heor Eondh^zon hooft nn m a» schr.j- vnor Protestantsphn V i e 7 n r s i s ven aaa de N. Crt. nog eens volledig en m ge-en nieuwe politieke partjj. iverba,.ld, gegeven wat hg te Rotter- Hij telt onder zijne leden mannen van d™ Hg nnhrgft aldus velerlei richting op onderscheiden gebied, 1 f»' nitoengozet In bebbt», waarom sommigen tevens lid van wél bsstonnde par-i d« "noontraüo zou te ra- tijen, zoowol linksehe als rechtsche. dim *1* J» ,c"!>0 19?°'J",b 'k Daarom is het onwaarschijnlijk, dat de S»™*™ A» °°k do" u nnngphanMo uit. thans reed. aangeslotenen ooit en bloc tot de '"f"™, D- Boanforl stichting van een eigen partij met een eigen m1» Wantfnl bij d« Algen»®» Bosebom program zonden willen en kunnen overgaan. °'"sr ,d<i Slan-tsbegrootog vnor 1913 Maar dat behUft ook niet. Dat is in elk daf®8. d«, 0118 goda», geval van later zorg. Voorloopig is het I "V ""o® d« vorplinhtiug voor de genoeg, dat de Bond er is, geboren uit den d« f nood des tijds en dat hij zich ter ofcge1 ko,m® ,b» te' ™J 61 laat eld 1 daarop laten volgen: Geeft .dit en' I. ..De Standaard" nu het recht, om zooals ze DAtgene, waarin al zyne leden volkomen i heeftj t0 Steun de vrijzin. Aou zijB het is volgens het Manifest: toch niet> want als zij met 46> ,g0. a. dat zij allen tezamen van harte flanfc6erd met 1Q sociaaWemocraten in do verfoeien de bedriegehjke leuze eener Kaffier komerij ZQl]en zjj zich bovdea coalitie, die op onheilige wijze godsdienst - m eejl kabinet dat als ^^1 punt en politiek vermengt, en die door de wijze zbn pr0i?rajnina kan' hebben... de droog- waarop zij de antithese stelt, ons volk al vm de Zuiderzee; en zeifs dat niet ™e®r twee vijandige kampen verdeeltomdat het niet op een meerderheid zou kun- dat zij allen tezamen met k r ach tnca rekenen wat de geldmiddelen betreft, zich verzette n tegen de aanmatiging waarviit deze zou moeten worden, bewerkstel- van het ultramontanisme, t welk, krachtens j zijn wezen, niet anders dan vijandig kan En t uiüng ben lk opgckomen> en s aan tegenover de Protestantsche grond- ik heb gezegdi dal de Casus-positie, rlie, s agen van ons staatsleven; let wel, van, „De Standaard" is en niet van c. dat zij allen tezamen tegenweer de concentratie wel ernsüg te over- willen bieden aan lederen aanslag op wegen zal hebbon wal haar te doen slaat) cn de tegenwoordige Ned. Herv. Kerk met naar mijn inzicht overweging zou hioe- a a .on??te rec^ten I I ten leiden tot het aanvaarden der regeering. a. dat zij allen tezamen z _c h v i e r-1 Uitdrukkelijk heb ik laten voelen, dat de a" P na t s e n tegenover de door de sociaal-democraten daardoor op de winplank coalitie-party en beoogde oplossing van het koma,, maati voegde ik er aan toe, „zouden _na 6m - ^00r huidige zjj op eenigea dag door niet heengaan b(f Regeering gewilde Tariefwet; e. en dat zij allen te zamen opheffen de banier van ons alom gelield Oranjehuis, met -zijn fiere wapenspreuk »Ik zal handhaven". DE PROTESTANTENBOND EN DE CANDIDATUUR-WELLEMAN. Door don Nat Bond van Protestantsche kiezers in Nederland zal ook de candidatuur ran den heer J. Welleman in het district Hon- few'ese krachtig gesteund worden. DE KAMERVERKIEZINGEN. De bestuursvergadering van de R.-K. centrale kiesvereeniging iu het district Bergen op Zoom, die zeer druk bezocht was, beeft, m.ar de kath. bladen mdden, met algomeene stemmen besloten, krachtens art. S alinea 2 der statuten, den heer W. J. P. Juten te royeeren als secretaris dezer kies vereeniging. Aan het Dbld. v. N.-Brab. wordt bericht, dat de kapitein Th. C. van Erp zijn candi datuur voor de Tweede Kumer in het district Bergen op Zoom niet zal doorzetten. De Nieuwe Ct. meldt, dat er nog vóór den stemmingsdag een uitspraak of advies zal gepubliceerd worden van drie geachte en algemeen bekende persoonlijkheden, aan wie do heer E. Deen, candidaat der concen tratie in 's-Gravenhage I, verzocht heeft het kabinet doodeljjke stemming, met de coalitie een einde maken aan het leven Van eem kabinet dar het program van de V. C. in onze wetgeving zou verwezenlijken, dan zou den zij een verantwoording op zich nemen, die ik hun niet benijd, en die ik ondenkbaar achr dat ze zouden willen, aanvaarden, omdat het voor hen een politieke zelfmoord zou wezen Dit is mijn persoonlijke meeniug. De concentratie is er nog niet aan toe om vooruit te loop tin op den toestand, zij zal weten wat haar te doen slaat als op 25 Juni de stembus einduitspraak zal hebben gedaan. VOOR ONZE CORRESPONDENTEN. Niet al onze correspondenten schijnen onze meedeeling gelezen te hebben, dat wij ons in de verslagen van politieke vergaderingen moeten beperken, wegens den grooten over vloed. We hebben heden weder het voor beide partijen onaangename werk moeten doen van bekorting van lange verslagen. In do komende week zullen er nog verschei dene redevoeringen gehouden worden. We her halen daarom onze vermaning: beperk u in uw verslagen tot een korte meedeeling. Die heeft meer kans gelezen te worden dan een lang relaas. En tovens deel en we nu reeds medo, dat we van den uitslag der stemmingen geen be richt van onze correspondenten verwach ten, tenzij we daarom uitdrukkelijk gevraagd hebben Bjj kon. bestuit is bevorderd tot commandeur: in de orde van den Nederlandscheu Leeuw, dr. W. H. Nolens, lid van de Tweede Kamer der Staten- Generaalin de orde van Oranje-Nassauw, mr. W. A. van Emden, waarnemend raad adviseur bij het departement van landbouw, nijverheid en handel is benoemd tot ridder in de orde van den Nederlandsehen Leeuw, mr. dr. A. L. Scholtens, referendaris bij voormeld depar tement is A. J- Tuduri, vice-cousul der Neder landen te Port-Mabou, op zijn verzoek, eer vol als zoodanig ontslagen. De waarneming van het vice-consulaat is opgedragen aan den heer F. Herunnidez Sanz, wien in de Franscbe taal moet geschreven worden. Uit Middelburg. Do extradiensten, door den Prov. stoomboot- dienst op Neuzon georganiseerd met hot oog op de Gentscke tentoonstelling welke diensten in de maanden Juli, Aug en Sept a. s. zouden plaats hebben, zullen vervallen aange zien de spoorwegmaatschappij Gent-Terneuzen zich niet aan het plan kan houden om des Woensdags ten 7 20 een extra trein uit Gent te laten vertrekken en ook de zekerheid niet kan geven, dat die tioin des Zondags op tijd uit Gent kan vertrekkei, waardoor de correspon dentie te Vlissingen op de tram naar Middel burg in gevaar zoude komen. Het jongste nummer van „Eigen Haard" bevat een artikeltje over het klokkenspel en carillon van den bdijtoren alhier, met twee afbeeldingen, .;t een© voorstellend den grooten trommel, waarop de heer J Morks be zig is een nieuw stuk te steken; het ander* geeft onzen klokkenist weer, zittend voor zijn klavier. Het Z. A. concert dat gister wegens het on-1 gunstige sveer, wederom werd uitgesteld, zal plaats hebben op Zondag 15 Juni a. s. De Beursnoteering in ons vorig nummer was een raadsel. Daar ons beursbericht steeds laat arriveert, wordt reeds te voren de notee- ring van den vorigen dag geplaatst onder „vorige koers". Toen het telegram uitbleef werd het zetsel reeds in den vorm geplaatst, in do hoop dat ook de nieuwe koers nog in den vorm kon worden aangebracht. Het was ons ontgaan dat er dien dag geen beursnotee ring zou zijiu, vanwege do Zaterdagvacantie in de drie zomermaanden. Uit Walcheren. Zaterdag, 7 Juni, Irad voor een overvolle zaal, ruim 100 personen waren aanwezig, te A mem ui den op, de heer mr. E. E. van Raalte, die een rede hield over het werk van het nu zittend kabinet. Hjj stelde daar tegenover de verschillende wetten van het ministerie PieisonBorgesius, dat in een vier jarig tijdvak ook nog al aardig wat gedaan had, sprak verder over de openbare school en had het ten slotte over de Tariefwet. In deba£ kwam de heer Boeijenga Junior. Voornamelijk werd door dezen debater de Tariefwet en de openbare school onder han den genomen. Dat de tariefwet nog zoo kwaad niet is, als de liberalen doen voorkojmen, blijkt Wel hieruit dat, wordt ze aangenomen, in Nederland onmiddellijk een zijdefabriek zal verrijzen, waarin ongeveer 1000 arbeiders plaats zullen vinden Bovendien zal de draag kracht miet zoo drukken op de bevolking als wel wordt voorgesteld. Debater zeide, dat de arbeider ongeveer f 2.66 meer te betalen zou hebben en bij een weekloon va^i f 16 kan dat er wel af. (Wie verdient ten platte lande f 16?) Voorts werd do openbare school door hem afgetakeld en do christelijke school |opgehemeld. Do heer van Raalte wist den heer Boeijenga, flink van antwoord te dienon en wekte zijn hoorders op, om zoowel voor dc provincie, ajs )or het Rijk links te stemmen. Do voorzitter de heer Gerth van Wijk sloot de vergadering, dank brengende aan spreker en debater Het deed hem genoegen, dat thans van a. r. zijde een debater was opgekomen, wat. toch zoo zelden op een dorp gebourt, wanneer van vrijzinnigen kant een spreker optreedt Zaterdagavond stak te Serooskerke de 13-jarigo jongen W. H. den weg over, terwjj] een wielrijder aankwam. Deze kon niet meer uitweken, noch inhouden, zoodat de jongen werd aangereden, met het noodlottig gevolg dat do knaap viel en zjjn been brak. Denke lijk zal hjj naar Middelburg gebracht moeten worden. Voor een 40-tal toehoorders sprak Zaterdag avond in 't café Wilhelmina te Domburg de heer G. F Lindeijer uit Vlissingen, candi daat der S. D A. P. voor de Tweede Kamer. Er was geen debat. Uit Zuid-Beveland. Bjj de Zaterdag j.l. te 's-Heer Abts- kerko gehouden candidaatstelling ter voor ziening in do vacature-M. Dekker als raads lid, vertrokken naar elders, zijn candidaat ge steld de hoeren W Minnaard en Fr. de Roo De stemming en herstemming hebben plaats op 17 en 25 Juni a.s. Zondagmorgen liep te Wemelding© het met fosfaten geladen sleepschip „Louise Caro lina", schipper Verhulst, bij het schutten zoo- danig tegen een der sluismuren, dat het anker j door het schip drong Een groot lek ontstond beneden de waterlijn. Pompers trachten schip met lading boven water te houden. O Uit Noord-Beveland. j De heer P. Beun te Colijnsplaat heeft I bjj den gemeenteraad zijn ontslag ingediend als lid der commissie tot wering van school kamer te BrninisBe de hoer mr R- J. H. Patjjn een gloedvolle rede over hot onderweg „Wat de tegenwoordige regeering gedaan hoeft en wat er nog to wachten is als zij mocht overwinnen bij do a.s verkiezingen". I Tot debat meldde zich de hoer Coomans, de candidaat der S. D partij, aan Do boor Pa- tijn. weerlegde op gepaste wijze zijn redenen, i waarna hem een donderend applaus werd .ge bracht. Zaterdagavond hield in het café Dorpzicht te Colijnsplaat voor de afdeeling Goes der S. D A P. de heer G Middelburg uit Den Ilaag, candidaat voor de Tweede Kamer in het district Goes, een politieke rede. Hij had tot onderwerp: „De Sociaal-Democratie tegen over Coalitie en Concentratie bij de aanstaand© verkiezingen" Dfi, zaal was goed bezet en en het publiek volgde met aandacht de met vuur uitgesproken redo. Van de gelegenheid tot debat werd geen gebruik gemaakt. Evenals 's avonds le voren te Wissen- kerke, traden zaterdag j.l. te Camper- la,nd de heeren JMoojon en Schui tenia in een stampvolle en snikheete zaal voor de kiezers op. Het bleek, dat do heer Swenne, die de sprekers aan de vergadering voorstelde het bij het rechte eind had toen hij de over tuiging uitsprak, dat Camperland, schoon in groote meerderheid rechts staandegenoeg eerlijke mannen bezat, die ook wel eens de tegenpartij wilden hoor en, want al de aan wezigen van allerlei rang en stand hebben met de grootste aandacht sprekers en debater gevolgd ten einde toe en zelfs nog daarna. De heer Moojen ontwikkelde het concen- tratieproigram. Als debater trad op de heer Coumou, hoofd der bjjz. school le Camperland. Deze verde digde den heer De Savornin Lobman met een beroep op diens bekwaamheid tegen hot ver wijt dat hij zoo weinig voor zjjn district deedklaagde over de achterstelling van het bijzonder onderwijs, en noemde het een plicht der ouders om, op grond dm doopbelof te, hun kinderen naar de bijzondere school te zendenverdedigde de tariefwet en betoog de dat de landsverdediging bij rechts veiliger is dan bij links. I De heer Moojen diende onder herhaalde blij I ken van instemming der aanwezigen var repliek. De heer Schuitema besprak Talma's verze keringswetten. Tegenover diens kritiek nam ook de vorige debater het op voor deze Wetten. Hij weird door den inleider beantwoord. Onze berichtgever schrijft nog Welken indruk debajer op de vergadering gemaakt bad, wil ik als verslaggever in 't midden la,ten maar dat de indruk, door de beide sprekers gewekt, gunstig was, bleek na de sluiting der vergadering te 10 uur, toen 't publiek de heeren nog in nauweren kring insloot, om toch geen woord te missen van het napraatje, door hen nog met den heer Coumou opgezet. Uit Tholen. De heer J. van Oost, gemeente-opzichter te Stavenisse, heelt bij den gemeenteraad, wegens drukke werkzaamheden, zijn ontslag als zoodanig aangevraagd. Zaterdagavond trad to St. Maartens- d ij k do hoer P. K. Poerlkamp uil Middelburg op tot het houden eener rede in het lielang der openoare scaool. J U i t Z ee u w sch-V 1 a a n d e r e n O. D. j Vrijdagavond trad ie Axel voor een matig nezochte vergadering op de lieer J. R. Snoeck Hcnkemans, cbrist.-bist. lid van de Tweede Kamer, die een verdediging uitsprak van het j huidigo kabinet, en waarschuwde voor de I gevaren die z. i schuilen bi een liberale 1 regeering voor de zending, het onderwijs en de ouderdomsverzorging In debat kwam de boer J. v d. Peijl, on derwijzer te Neuzen, die o. a wees op ver schillende misstanden onder deze regeering, o. a. het grabbelen naar de schoolsubsidies, do verhouding der regeering tot dr. Kuypor als van oen zetbaas tol ecu eigenaar En voorts besprak hij het electoraal accoord. Ds Bruins, predikant van kerk B te Axel, vroeg, waarin het beginsel school, waarop de C.-H. nu met Rome meegingen, oen vraag, waarmee de heer Snoeck Henkomans tamelijk vast zat. Ook vroeg genoemde dominé of dan werkelijk door het ongewijzigd laten van art. 171 de-Ger. kerken geen hoop meer hadden op meer subsidie, en of de schoolsubsidies zouden besnoeid worden, indien de liberalen aan het bewind kwamen. De heer Snoeck Henkcmans repliceerde be zadigd, doch weinig overtuigend. Vrijdag trad hij to Z a am slag op. Daar was weinig belangstelling Uit Scbou wen-D u i ve lan d. Zaterda.g trad in een goed bezette zaal voor do Vrijzinnige Propagandaclub te Z i e- rik zee op de heer Joh. C. Hoos uit 's-Gra- venhage en hield een lezing met het onder werp „De siskel in T graan", waarin hij in 't bijzonder in het licht stelde het leugen achtige en het onwaarachtig politiek gedoe van Rome en Dordt. Voorts een enkel woord over de openbare school en den vrijhandel Van do gelegenheid tot debat werd geen gebruik gemaakt en werd de vergadering ge sloten nadat spreker het Patijnslicd, door hem vervaardigd, den aanwezigen had doen hooren, waarvoor hij een warme toejuiching ontving In dat Patijnslied is het juist het aardigste, dat geen dorp of stad daarin ongenoemd is op Schouwen en Duiveland of Flakkee Voorts wordt daarin ook op de burgemees tersbenoeming te Koudekerk© gezinspeeld. Spr. was in zijn lezing kras tegenover do Room- schen, waarvan er enkelen in de zaal waren. Voor een over talrijk publiek, waaronder vele dames, hield Zaterdagavond in de conferentie- Vrijzinnige Bondsdag te Vlissingen. Gisteren werd de aangekondigde Bondsdag van den Vrijzinnigen Bond (niet van het cen traal vrijzinnig propagarida-comité) te Vlis singen gehouden, doch niet op het voet- balterrein van E. M M zooals was aange kondigd, doch wegens de weersomstandigheden in de groote zaal van het Badhotel Even over half drie opende het muziekge zelschap „Ons Genoegen" met een vroolijke marsch het Bondsfeest, waarna de voorzitter de heer Van Niftrik een inleidend woord Sprak. i Ilij heette de aanwezigen welkom, naar 1 hij zeide, met groote vreugde in het hart, i want ziet, het daget in het Oosten. Do Bond van Protestantsche kiezers hoeft zich verklaard voor de vrijzinnigheid j Over d© belijders der Vaderlandsche kerk, zoo vervolgd© spr is de geest van Willemi van Oranje vaardig geworden, wiens lijfspreuk wasDwang duldt geen gemoed. De vrijheid van geweten, waarvoor onze va- deren goed en bloed Jiebben veil gehad, waar- I voor zij hebben gestreden tachtig tango jaren zal ook ons erfdeel blijven. Het geuzen-bloed, wij voelen bet krachtig vloeien door onze aderen, wij voelen ons strijdbare mannen, die voor Nederland zullen weten te behouden het hoogste goed, do vrijheid van denken. Wij zullen niet dulden oenlgen geestelijken dwang, de priesters, en de predikanten, zij zijn daar om ons voor (e lichten, om ons te steunen in droefheid en in nood, niot f>m over ons le heerschen en allerminst om! het wereldlijk gezag in handen le nemen. Vrij moet. Nederland zich kunnen blijven ontwikkelen en Nederland moot worden gere geerd door de hoogst ontwikkelde, de verat- ziende, de meest energieke- mannen, volko men onafhankelijk van hun geloof. Het geloof moet ons zyn lol een zegen maar het wordt ons tot een vloek, wanneer het wordt gehanteerd door heerschzuchtige priesters pm te zaaien verdeeldheid onder het volk, verdeeldheid onder de jeugd ver deeldheid onder de neringdoenden verdeeld heid onder hen, die door gaven van verstand en gemoed zijn aangewezen om te regeeren. Dames en heeren, ik open den vrijzinnigen Bondsdag en ik sliejll u voor ojmi te llitcn weer klinken het lied, dat ook onze vaderen zongen in den strijd om de vrijheid. Oorlof mijn anno schapen, Die zijl in groote uood- Uw Herder zal niet slapen Al zjjt gij nu verstrooit.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1913 | | pagina 1