MIfi»ELBUR«E COMMIT.
l
I36e Jaargang.
191 a.
Zaterdag
7 Juni.
Binnenland.
Bill ie SJaatSGonranl
Dit Stad en Provincie.
BÜITÊNLAND.
Beksopte Medeseeiinpsn.
I\ 133.
Daza eourast rsrachijnt i a g e 1 ij k a, met aitioaisriag tcq Zo»- ca f •ertdag-a.
Prijs per kwartaal, soowsl voor Middelburg alt voor alle plamtie» ia Ntdsrloni fasoo pp. f 9.
Afzonderlijke aammera koatea 5 oeat.
Advertentie» bij aboaaemeat op voordeelig» voorwaarde».
Proapectussea daarraa rij» aaa bet bareaa te bekome».
Advertenties voor ket eeratvolgeadc nummer moeten dei middag» vóór 6 6a aar
ua bet baream bezorgd zijn.
▲dverteatiSB 6 20 eeat per regel. Bij aboanvmett veel lager. Geboorte», dood- ea
alle andere faariliobsriobte* ea Daakbetmigiagea va» 17 regels 11.50 elke regel meer
20 oeat. Eeclarats 40 eeat per rogeL Groote lettert naar ée plaats, die *ij inaemea.
Tot de plaatsing van advertontdöa ea reclames, aiet afkomstig ait Zeeland, betrefiendv
Handel, Nijverheid ea Geldwezen, i« gerechtigd bet Alseweea Adw«rteMtf©-Biïff©lMI
A. DE EA BAK Am., R.Z. Voorbu^iral SM, Aauteidun.
Dit nummer bestaat uit drie bladen en
,m Kinderblad.
EERSTE BEAD.
DE BONDSDAG.
Hot heelt wel lang geduurd vóór men ook
kunnen zien dat er alle moeite ie gedaan
om dezen avond zoo aantrekkelijk mogelijk
te maken.
Het is zeker lofyaardig dat in deze dagen
vau politieke beroering de vrouwen zich
doen gelden. Ze kunnen niet daadwerkelijk
aan de stemming deelnemen. Maar ze kun
nen wel getuigen door opkomst op dezen
feestavond.
De minister van waterstaat heelt benoemd
oen vrijzinnigen Bondsdag. Het kon echter nieuwingen en herfctellingen aan de Yeene-
niet uitblijven of bet mooie, opwekkende I s]ni8 jn de gemeente Dwingeloo,
voorbeeld in Goes gegeven, moest nawerken.
i zal dan morgen, Zondagmiddag
de Walchersche vrijzinnigen gelegenheid wor
den gegeven om te getuigen van hun beginsel,
om zich in deze dagen van strijd te doen
Op de algemeene vergadering en bet con
gresvan den middenstandsbond, dat '23 en
24 Juli hier ter stede wordt gehouden,
komt o. m. in bespreking een rapport van
een bestuurscommissie over het informatie-
versterken door het woord van anderen. Be- en incassowezen, terwijl de heer O. Barends
halve door dear vrijzinnigen candidaat, mr.luit Arnhem een praeadvies heeft geleverd
E. E van Raalte, zal daar ook nog hot woord over het vraagstuk van den verkoop van
gmMrd word® do», mm. Borpm. van Zou- "lik.len ond.r eigen benaming,
tel and© en door de heeren J. G, van Niflrik
i Th. Siemetink. Dat beide laatstgenoemden
zich zoo geduebt geweerd hebben in dezen
vcrknezi|ngstrijd zal bij velen, die hen nog
niet Iqennen, wel de belangstelling wekken,
hen eens te liooren.
Het Middelburgsch muziekkorps zal Dins
dag 10 Juni des avonds ten 8 uur op het
Molenwater een muziekuitvoering geven.
Tegen zekeren D. S. alhier die nog al
meer keeren lang niet tot zijn genoegen met
de politie in relatie kwam, is ook thans weer
Maar in ieder ecval u er voor de vrijzrn- w6gMB „„derspannigheia proces-verbaal
nigen, alle reden om aan deze bijeenkomst Opg0maakt.
deel te nemen. o
Dus morgenmiddag te half drie aanwezig i Uit Walcheren,
op het voetbal terrein aan deu Koudekerk- Ten vervolge op het in ons vorig num-
ochem weg te Vlissingon. mer vermelde verslag van de installatie van
Wo hopen dat het weer zal meewerken, en den burgemeester van Koudekerk e,
dat er een geestdriftige bezieling van de- j melden wij nog
i Na de kennismaking waarmede we ons
verslag in het vorig nummer atbraken werd
door den burgemeester en familie een bezoek
verkiezingen op mr. E. E. van Raalte to
stemmen.
Van de gelegenheid tot debat werd geen
gebruik gemask
De heer Elout dankte den spreker voor
zijn heldere rede.
bijeenkomst moge uitgaan.
„ONS" PROGRAM.
Onder het opschrift „Beschaamd om eigen
program" vertelt „De Zeeuwsche Crt."
faóofdrod. mr. J. A. de Wilde dat de vrij
zinnigen, boo meer do slembus nadert, hun.
programma, in don versten boek stoppen.
En wij vreesden nog wel dat wij de lezers
gingen vervelen met de dagelijksche toediening
vajn «ea theelepeltje uit dat program, en met
«se eveneens dagelijksche verslagen van rede
voeringen uit den treure over datzelfde pro
gram, dat bovendien nog in allerlei vorm
van drukwerk verspreid is en wordt.
Hoe komt het blad aan die dwaasheid?
Wel, het heeft die noodi® voor de bewering
dat de vrijzinnigen voor dat programma niet
warm kunnen worden, omdat de hoofdpun
ten niet van liberale maar van soc. democra-
tiscbo vinding zijn.
Och arme, moeten de lezers der „Zeeuw-
echo Crt." dat heusch gelooven? Tot wat een
onzin een meoscb al niet kan komen in ver
kiezingsagitatie.
GE PROTESTANTENBOND EN HET DISTRICT
MIDDELBURG.
Kaar men ons heden meedeelt zal de „Na
tion aio Dond voor Protestantscho Kiezers in
Nederland" in het district Middelburg
tegenover den heer J. H Blum de caudi-
datuur steunen van mr E E. van Raalte, den
-candidaat der Vrijzinnige Concentratie.
Bjj bon. besluit
•s aan den kapitein op nonactiviteit P. H.
Soetens, van het wapen der infanterie, op zijn
_-_Vr.agC .°?der toekenning vau pensioen, een ^er 0prichting eener atdeeling van
eervol ontslag uit den militairen dienst'ver
leend en is hij benoemd tot reserve-kapitein,
der inf.
«s de luitenant-kolenel A. E. von Brucken
Fock, van den staf der genie, ter zake van
tijdelijke ongesteldheid op non-activiteit ge
steld,
vjjn voor dien tijd van vijf jaren benoemd
tot lid van het hoofdcojmité der vereenigingj
gebracht aan de Ned. Herv. kerk, waar zij
door den karkeraad ontvangen werden, en
door ds. F. Postma toegesproken die hem
geluk wenschte met zijn benoeming en
hoopte dat ook zijn komen aan deze plaats
voor haar, die straks aan zijn zijde zou
staan van rijken zegen moge wezen.
In de Gereformeerde kerk zong de zang-
vereeniging Hosóna den burgemeester de
eerste drie verzen van psalm 134 toe. De
predikant, ds L. van Loon zei het op hoo-
gen prijs te stellen dat de kerk door den
burgemeester werd bezocht en wenschte hem
geluk met de benoeming, waarvoor we Hare
Majesteit ten zeerste dankbaar mogen zijn,
en beval de Gereformeerde kerk in 't bij
zonder in Z. E. A. welwillenden zorg aan.
Hierna werd een bezoek gebracht aan het
kerkhof en vervolgens naar het gemeente
huis waar de kennismaking werd voortgezet
en vanwaar om half vijf over VlissingeD
naar Middelburg werd vertrokken.
Gisteren avond trad te V
afd. Middelburg en Vlissingen van den B.
v. N. O. de heer P. K. Peerlkamp op met
een redeDe verkiezingen en het onderwijs.
In een helder betoog toonde de heer Peerl
kamp aan hoe de openbare lagere school
meer waarborgen- aanbiedt voor degelijk
maatschappelijk onderwijs dan de christe
lijke scholen. Doch tevens doordrong hij
zijn hoorders van de waarheid, dat laatst
genoemde scholen, juist doordat ze onder
kerkelijke invloed staan, ook ten opzichte
van de opleiding tot christelijke en maat
schappelijke deugden moeten onderdoen voor
de algemeene volksschool. Een warm applaus
dankte den spreker. Het viel den heer A.
Dekker, lid van de piopagauda-commissie
van Volksonderwijs in Zeeland, na de rede
van den heer Peerlkamp, niet moeilijk het
publiek te overtuigen van de wenschelijk-
genoemde vereeniging in Veere. Het succes
van den heer Peerlkamp bleek andermaal,
doordat na afloop der vergadering 16 dames
en heeren zich bereid verklaarden om een
afdeeling op te richten,
Vrijdagavond hield teMeliskerke de
heer J. G. van Niftrik zijn bekende rede
,h©t Nederlandsche Roodc &uis" *de"hëe^ over >d® toestand en ontwikkeling van
ea: jhr. A. W G. van Riemsdijk, journalist Zeeland.
te Aerdcnhout, en J W. Jorissen ,arts, direc
teur van het St. Elisabethsgasthuis lo Amers
foort.
Uit Middelburg.
Men heeft in ons vorig nummer onder
advertenties het programma kuunen lezen
van den propaganda-feestavond, Dinsdag a.s.
in het Schuttershof alhier te geven door(_.~.
d# plaatselijke afdeeling van de Vereeniging Hy stond uitvoerig stil by het onderwijs en
-voor Vrouwenkiesrecht. Man heeft daaruithet tarief en wekte op om by de a. s.
Hij werd ingeleid door den heer P. de
Zeeuw en vond aandachtige hoorders, die
in bevredigend aantal opgekomen waren.
Aan bet eind der vergadering werd hem
de dank gebracht, en de verzekering gege
ven dat de aanwezigen hem hebben leeren
kennen als den man van zaken, van voor
uitgang en initiatief, een waardig candidaat
voor de Provinciaal
Gisteren sprak te Domburg de
H. Groenewout van Amsterdam voor een
niet heel talrijk doch zeer aandachtig publiek.
Uit Zuid-Beveland.
De kommies der dir: bel. enz. 2e kl. M-
T. Nederhand te G o e s is den 1 Juni be
vorderd tot kommies le ki.
De rentmeester van een hofstede te Drie
wegen, waarvan de bewoner een weide
welwillend bad afgestaan voor het honden
van een Vrijzinnigen Bondsdag, heelt ver
boden dut zulks uldaar zou plaats hebben.
Twee dagen te voren werd zulks den be
woner aangekondigd per draad.
De betrokken rentmeester de lezers
zullen het wellicht al bevroed hebben
behoort tot de coalitiepartij en wel tot de
Roomsch-Katbolieke fractie.
Nu kan de Bondsdag niet doorgaan
Neen, een ander terrein is onmiddellijk
ter beschikking gesteld voor deze openlucht-
bijeenkomst, Zoodat deze rentmeester geen
succes heeft van zijn tegenwerking.
In de Donderdag gehouden algemeene vei-
gadering van ingelanden van het waterschap
»Ellewoutsdijk" werd goedgekeurd de re
kening over het afgeloopen dienstjaar met
een bedrag wegens de ontvangsten ad
f 60080.08', uitgaven f 57362.08s en alzoo
met een batig saldo van f 2718.
De begrootiug voor het volgende dienst
jaar werd vastgesteld, zooals deze door het
bestuur was aangeboden, in ontvang en
uitgaaf met een gelijk bedrag van f 63540.17.
Voor buitengewone werken werd geraamd
f 45000 in afwachting van de dingen die
in bet dienstjaar kunnen komen.
Naar aanleiding van een besluit, genomen
in een vorige vergadering, om voorloopig
de begrinding van polderwegen te laten
rusten, zoolang niet met zekerheid bekend
is welk bedrag voor buitengewone oever-
werken kan noodig zijn, werd afwijzend
beschikt op een tweetal verzoeken om en
kele wegsgedeelten te begrinden.
Uit Noiord-Beveland.
J.l. Donderdagavond traden te Kort-
gene op namens de Centrale Vrijzinnige
Kiesvereeniging, de heereD J. G. Moojen en
dr A. v. Raalte.
De voorzitter der Vrijzinnige Kiesver
eeniging de heer v. Arenthal opende de ver
gadering.
Het eerst kwam aan het woord de heer
Moojen, met bet onderwerp „de Vrijzinnige
Concentratie". Spreker wees er op, dat van
de conceatratieleden met recht kan gezegd
worden, dat zij stoelen op één wortel van
beginselen. De coalitie echter is een bond
genootschap om dit doel na te jagen
»subsidie voor de bijzondere school". Het
vrijzinnig manifest werd door spreker breed-
Ui t Zoouvrach-VlaanderenO.D.
Met ingang van 1 Aug. is de kommies
3e klasse P. Vos verplaatst van Nieuw-
Namen naar Millingen.
o
Uit Ze o u w sch-V 1 a a nd er en W. D.
In het kiesdistrict Oostburg heeft men
geen georganiseerde Cbristelijk-Historische
partij, link9 noch rechts vau den Braakman.
Met het oog op de tegenwoordige verkie
zing is in Terneuzen en omgeving nog
tijdig een vereeniging opgericht, maar do
invloedrijke personen van die partij zijn
niet daarbij aangesloten. In het land van
Cadzaud is men nog niet eens zoo ver. De
coalitie spreekt wel van haar, als haar bond
genoot, doch deze moet bier aan de grenzen
er niets van hebben. De voornaamsten onder
de Ohristelijk-Historischen willen zich de
candidatunr-Dieleman dan ook niet opge
drongen zien. Zij hebben zelfs een ernstige
poging aaDgewend een in deze streek gewon
nen en geboren Protestant, een bekenden
Hagenaar, candidaat te stellen, doch die
begeerde geen Kamerlid te zijn.
Donderdag werd door notaris Zijlstra
publiek geveild te Biervliet een woon
huis van mej. de wed. BabijnSchiJleman.
Kooper werd J. Faas, voor f 1010.
Het huis thans bewoond door den heer
J. Taas en staande op bet Marktplein, is
aangekocht door het bestuur der Christelijke
bewaarschool, en zal tot een bewaarschool
verbouwd worden.
Donderdug trad mr P. Dieleman voor de
rechtsche kiezers te Hoofdplaat op, ter
aanprijzing van zijn candidatuur. Er waren
180 toehoorders aanwezig.
Waar de katholieke kiesvereeniging bij
een optreden van den beer Dieleman geen
hoorders van links toelaat, moet de bericht
gever van dit blad zich met de vermelding
van bet bovenstaande tevreden stellen.
De heer J. A. Bekaar, wethouder te
IJ z e n d ij k e, heeft dezer dagen in het
advertentieblad dier plaats aangekondigd,
dat hij bij de aanstaande raadsverkiezing
buiten aanmerking wenscht te blijven we
gens zijn hoog en leeftijd. De beer Bekaar
is nl. tusscben de 80 en 90 jaar, ver over
de helft. Nu blijven er te IJzendijke nog
5 raadsleden boven de 70.
Heonion, den prefect van politie in do hoofd
stad, gelast, Touny duideljjk te maken, dat
f ontslag moest vragen.
Touny liel
Touny liet zich echter minder gemakkelijk
kneden, dan verwacht schoen tq, worden Ook
bleek, dat hij zijn boekje niet te buiten
was gegaan. En de regeering trok haar eerste
order in Maar toen was het te laat. De mijn,
Legen Touny bestemd, sprong verkeerd en
raakte het beleid van het niet populaire
kabinet. Het werd beschuldigd, Touny als
zondenbok te hebben willen opofferen voor
een door diens superieuren begaan verzuim.
De radicale afgevaardigde Ppink-vé had hier
omtrent een interpellatie aangekondigd. Bax-
thou had weliswaar bezwaar legen de onmid
dellijke behandeling daarvan, maar de Kamer
was van tegengesteld gevoelen. Als gevolg
daarvap meldt Reuter, dat, toen Barthou
de kwestie van vertrouwen had gesteld, een
motie van afkeuring over het regeeringsbe-
loid (met 312 tegen 226 stemmen verwor
pen werd Sterk staat de regeering dus niet.
DE BALKAN.
Het Balkanverbond.
Tot nu toe tastte men nog steeds in hol duis
ter: bad Ge3jof de premier van Boelgarijo,
werkelijk hot ontslag van het ministerie aan
geboden of bestond dit slechts in de ver
beelding van overspannen dagbladschrijvers?
De officieusc „Mir" helpt ons uit den brand
Onmiddellijk na de onderteekenin® van het
voorloopig vredesverdrag, waardoor het hoofd
doel van het onder leiding van Gesjof tot
stand gekomen Balkanverbond was bereikt,
heeft deze aan koning Ferdinand hol ontslag
van het kabinet aangeboden
Dit bericht, uit de beste bron afkomstig,
I slaat dus dien geruchten den bodem in, welke
j verband legden tusscben Gesjofs aftreden en
de beweerde onvermijdelijkheid van den oor.
I log met Servié Gesjof zou zijn geestelijke kind.
het Balkanverbond, niet zelf den nek willen
omdraaien.
Deze zienswijze vermeerderde de vreee. De
laatste dagen maakte die echter voor moor ge
ruste gevoelens plaats Toen begreep men.
dat een heengaan van dit kabinet op zich zelf
geen onrustwekkend verschijnsel was.
Inderdaad is het dit niet volgens de tam
me, door de „Mir" van het geval gegeven
lezing. De ontslag-aanvrage krijgt daardoor
een meer formeel karakter, door de politiek©
usance geboden of wenschelijk gemaakt Het
bericht van de „Kölnische Zeitung" verwon
dert dan ook niet, dat het zittend kabinet
waarschijnlijk voorloopig nog met do leiding
van zaken belast zal blijven.
EEN MISLUKTE ZONDENBOK.
In ons nummer van 1.1 Woensdag schre
ven we, dat het verbond der ropablikeinsche
jeugjdvereenigingen te Parijs besloten had,
op den herinneringsdag van Jeanne d'Arc's
verbranding te Rouaan een krans neer te
leggen met op het lint de volgend© woorden
„ter herinnering aan Jeanne d'Arc, die door
voerig behandeld, ea aangetoond dat het haar koning verraden en door de priesters
het verwijt van »sober" te zijn allerminst verbrand werd." We meldden daar echter bij,
verdient; terwijl spreker er op wees, dat dat de politie, om dat opschrift, de betoogiug
het program der coalitie slechts óéo positief l verminderd had.
en één negatief artikel bevat. Voorts werd Dit muisje heeft een staartje gehad. De ra
door spreker de voorgestelde wijziging van dicalen Waren met dit verbod niets ingeno-
artikel 192 der Grondwet bestreden. men. Om de geprikkeldheid over dit onderge-
VervolgeDS'hield dr Van Raalte een rede schikte feit te begrijpen, moet men aan den
over »de Stembusstrijd". Op de hem eigen legenwoordigen, troebelen, binnenlandsclien
pakkende en vaatc humoristische wijze, be -1 toestand denken, waarin Frankrijk, voorname-
handelde epreker achtereenvolgens de Tarief-1 bjk wegens het militaire ontwerp verkeert,
wel, het volkomen gemis aau ernst der. Hier zijn behalve de socialisten ook de
huidige r6geering, de Heilige Schrift tot radicalen in groot© meerderheid tegen. Nu
richtsnoer in de politiek, de ouderdoms- j is dat verzet van de eerste niet ernstig. In
verzekering, en artikel 192 der Grondwet. Frankrijk doet de partij van Jaurès, veel meer
Met citaten uit de Gescbrilten van de voor- dan de Duitsche „Genossen" b.v„ zich voort
mannen der anti-revolntionnaire, en chris-durend als politieke „saboteurs" voor Op
telijk-historiscbe partij, bewees spreker wat de socialistische radicalen plachten de Fran-
hij gezegd had. Ook de minder nette manier sche kabinetten evenwel als deel der regee-
waarop bladen als „Zelandia" en de „Nieawe ringsmeerderheid te steunen. De laatste ja-
Zeeuwsche Courant" strijd voeren, werd ren brokkelde deze partij echter af. Men her
door spreker onderhanden genomen. Spreker innert zich, hoe bij de laatste presidents
kon niet (zooals zeker bl d het ten beho> ve verkiezing de candidaat der radicalen Pams
van den heer Dieleman deed) voorspellen, de nederlaag leed tegen Pomcaré, die ook door
dat zij, die op den heer Moojen stemden j leden der rechterzijde werd gesteund,
in den hemel zouden komen, doch hij kon Dit nu vergeeft men in de Fransche repu-
wel voorspellen, dat zij dan een alleszins bliek een president ©f ministerie niet gauwde
goed werk zouden verrichten ten bate van noodzakelijkheid, uil zucht tot politiek zelf
hef land. Met een opwekking tot de aan-1 behoud, elementen der rechterzijde tovriend
wezigen, hun stem nit te brengen op den te houden.
heer Moojen, eindigde spreker z in vaak Op hun steun is ook de tegenwoordige
door applaus onderbroken rede. Beide spre- minister-president Barthou aangewezen Tot
kers mochten ruimschoots den dank der nu toe heeft hjj zich aardig door de zich
vergadering inoogsteu. Debat bad niet plaats, opstapelende moeilijkheden heengeslagen. Gis-
I.'aarna sloot de voorzitter met een woord teren evenwel heeft hij bijna een echec geleden,
van dank aan de sprekers de vergadering. D° radicalen hadden hem haast beentje ge
licht.
Het kwam aan over dat verbod van die
Jcann© d'Arc-betooging. De directeur van de
Pansche politie Touny was daarvoor verant-
t Woordelijk. Barthou, wien de grond toch al
irbrngging der drtfzand onder d© voeten moet schjjnco, had
dezen ambtenaar terstond gedesavoueerd enj
Uit Thoten.
In de Vrijdag gehouden gemeenteraads-
is adhaesie 1
zitting vau Staven
tuigd aan het plan
Eendracht bij Tbolen.
De krankzinnige poging, door de suffra
gette Emily Davison bij de Derby-rennen ge
daan, om dez© in de war te sturen (men go
looft niet, dat zij het met voorbedachten rad©
op het paard des konings gemunt had), is
niet de eerste van deze vurige kiesrecht
vrouw. Volgens de „Köln. Zlg." behoort ze al
zeven jaar tot de strijdbare richting, in den
iloop waarvan ze reeds drie maal getracht
heeft in het Lagerhuis binnen le dringen
eens door zich in een luchtkoker te verbor
gen, voorts het booMöureau van de post in
1 brand heeft pogen te steken, een geestelijke
van de dissenters in hei gezicht heeft gesla
gen, omdat ze hem voor den minister van
financiën Lloyd George aanzag en in de ge
vangenis zich van kant heeft trachten te
maken als protest tegen de gedwongen voeding.
De „Köln. Ztg." meldt, dat de aarts
bisschop van Lyon, Coullió, in een herderlijk
schrijven den goloovigen hel lezen van ver
scheiden in zijn diocees verschijnende ropu-
blikeinsche bladen verboden heeft. Tengevolge
daarvan bracht een van deze, de „Tribune van
St. Etienno" een klacht in en cisehte 50.000
frank schadevergoeding-
De rechtbank in eerste instantie in SL
Elienne wees do klacht echter af. In de over
weging van het oordeel heette het o.a„ dat
do „Tribune" niet het bewijs heeft gele
verd, dat het blad door den herderlijken brief
oen vermindering van zijn oplage of welke
schade ook heeft geleden.
Kleine n aties geven het voorbeeld Noor-
wogen slaat op het punt de orden en eero-
t eek enen af te schaffen. In een modern demo
cratisch land hooren ze niet meer thui3, luidt
het advies van alle partgen en men kan in
dit land met zgn langen winter en zijn koel©
breedte de knoopsgaten van zijn jas wel be
ter gebruiken dan om er rosetten of tint door
te splitsen.
Men verwacht het besluit eerstdaags. Voor
do buitenlanders zou men de orden willen
behouden.
Do redeneering is - Maakt een Noor zich ver-
