I
MIDDELBURGSCHECOÜRAIT.
i
Dinsdag
27 Mei.
r. 123.
136' Jaargang.
1913.
Dex» courant T#r«chijafc d a g 1 iy k niet aitxoadtriag ra* Zoa- sm f Mitdaga*.
per kwartaal, looiral root Middelburg als voor alle plaatten ia Materiaal franco pp. f 2.
Afzonderlijke aammera koatea 5 oeak
AdTortontiÖa bij abonnement op voordeeliga voorwaarden.
Protpectaiaea daarvan xijn aan bet bareaa te hekomen.
Advertentiön voor hot aeratrolgeade nummer moeten des middag, vóór 6éa nnr
ana het bureau bezorgd zija.
AdvorttatiSn 20 oaat par regal. By aboaaeaeat veel lager. Geboorte dood- ea
alle andere familieberichte» ea Daakbetuigiagea va» 1—7 tagali f 1.60elke regel meer
20 ceat. Reclame» 40 ceat per regel. Groot» lettere aaar de plaati, dis :yrianemea
Tot de plaatemg Taa advertsntiöm ea reclame», aiet afkomstig uit Zeel «ad, betreffende
Haadel, Nijverheid ea Geldwezen, is gerechtigd het Alzeateea Adreift^ifltle-BaMaa
A. DB KiA 2?Alt As., R.Z. Voorburger»!! 360, Amsterdam.
Bg deze courant behoort een
De opgaaf van don spoordienst komt in
dit nc miner voor op de gebruikelijke plaats.
IG, ia te
SNS,
in
ZEER
rOÖR-
nitge-
onder
refe-
■elden
Adv.»
'dam.
lagd een
end met
in staat
voeren,
ïgd loon
en Hnn-
JWENS
De Statenverkiezingen.
Om de twaalf jaar vallen de periodieke
-verkiezingen voor de Provinciale Staten
6amen met die voor de Tweede Kamer. Om
de twaalf jaar wordt dus in eenzelfde poli
tieke geestesstemming der kiezers beslist
over de beide lichamen van onze Staten
Generaal. Immers de Prov. Staten zijn de
kiezerscorpsen van de Eerste Kamer.
Twaalf jaar geleden, in 1901, bezorgde
die stemming der kiezers een meerderheid
aan dr. Kuyper in de Tweede Kamer, en
verzekerde ze hem voor de toekomst ook
een meerderheid in de Eerste Kamer, want
Zuid-Holland ging toen bij de Statenver»
kiezingen om.
Zullen we dit juar iets dergelijks beleven
In omgekeerden zin? We hopen het.En
al moge het niet in eens gebeuren, dan
houde men toch altijd dit voor oogen
iedere zetel gewonnen in de Provinciale
Staten is een stap voorwaarts, tot men ten
slotte veel dichter bij 't doel is dan men
dacht.
Er zijn nu vier provincies met een meer
derheid links, n.l. N.-Holland, Friesland,
Groningon en Drenthe. Daarvan is alleen
in Friesland de uitslag twijfelachtig, zoodat
de vrijzinnigen en socialisten in het distriet
Franeker reeds nu om tactische redenen tot
samenwerking hebben besloten.
Van de provincies met rechtsche meerder
heid staan natuurlijk N. Brabant en Lim
burg onwrikbaar, en ook in Utrecht en
Gelderland is geen verandering van invloed
te verwachten.
In Zuid-Holland is de in 1901 be
gonnen omzetting bij alle volgende ver
kiezingen verder gegaan, zoodat men er nu
rechts bijna tweemaal zooveel leden heeft
als links. Aan een omkeer zal daar dus
wel niet te denken zijn. Maar wat een her
overing van een deel van het oude gebied
betreft, wel, die is zoo onmogelijk niet-
Zuid-Holland is een provincie, waar men
niets van voorspellen kan, omdat daar het
aantal thuisblijvende kiezers meestal zoo
enorm groot is- Als die eens in hun hoofd
kregen op te komen, dan kan men nog voor
verrassingen staan.
In Overijssel is de verhouding 27 rechts
tegen 80 links. Een verovering door links
van vier zetels zou dus de Staten doen
omgaan. In Enschedé is de uitslag verre
van zeker, en Ommen Ja wie durft zeggen,
wat daar zal gebenren. Met een omkeer dier
beide districten, zou het pleit beslist zijn.
En in Zeeland?
Neen, we zullen niet beweren, dat er veel
kans op is onze Staten om te zetten. We
hebben nu 16 vrijzinnige leden tegen 19
anti-revolutionnaireu en 6 katholieken, en
dun nog het onafhankelijke lid Van Dalsnm,
dat wel niet op een coalitie-candidaat voor
de Eerste Kamer zal stemmen. Dat is dus
een verbonding van 17 tot 25. Acht zetels
zouden bijgevolg moeten worden overgebracht
van rechts naar links, om de Staten om te
kryget. En dat lykt wel wat veel, vooral
omdat nu slechts de helft der leden af
treedt, nl. 9 vrijzinnigen, 9 anti-revolution-
nairen en 3 katholieken.
Maar men vergete toch nooit, dat het bij
Statenverkiezingen niet telkens om één ver
tegenwoordiger voor ieder district gaat.
De omzetting van één district kan een
Aanzienlijke verandering geven.
Wanneer b.v. bet district Goes eens mocht
veranderen wat we op grond van vroegere
verkiezingen geenszins onmogelijk achten,
dan zou dat' dadelijk vier zetels schelen.
Toen daar in Goes bij de periodieke verkie
zingen in 1907 vier aDti-revolutionn&irtn
aftraden, werden ze bij eerste stemming
herkozen. Maar in 1910 konden slecht»
twee van de vier af tredenden het tot een
herkiezing bij eerste stemming brengen, de
twee anderen moesten er nog biy een her
stemming geducht om vechten. En toen ïd
April 1911 in dit district een tusschentijd-
8cbe verkiezing plaats had, werd de vrij
zinnige candidaat, W. Kakebeeke verko
zen, en eenige maanden later bij een
tweede tusschentijdscbe verkiezing bleet de
vrijzinnige (J. H. O. Dominions) slechts 173
stemmen bij zijn mededinger achter.
Waarom zou nu onmogelijk zijn, wat bij
de verkiezing van den heer Kakebeeke wel
mogelijk was Maar dan is 't noodig dat
van links ieder in zijn omgeving werkt voor
druk bezoek aan de stembus. Het gaat om
vier zetels 1
Een ander district dat groote verrassingen
kan baren is Huls£. Het was een onge
kend iets dat daar in 1907 een herstemming
noodig was, en de zeer eigenaardige bewe
ging die daarvan de oorzaak was, het
ontstaan van de «Volkswil»-parUj, van een
onafhankelijke,katholiek-democratiscbegroep
heeft na dien tijd zich nog meer uitge
breid. De hatelijke vervolging waaraan de
leiders dier partij bloot staan van de zijde
der R. K. geestelijkheid, heeft er de stem
ming niet op verbeterd
Toen, in 1907, slaagde die partij er nog
niet in haar stichter, den heer van Dalsum,
verkozen te krijgen. Maar in 1910 lukte
het huar wel. Dit jaar treedt de heer
vau Dalsum nog niet af. Maar zijn partij
doet een nieuwen aanval. Ze heeft twee
eigen candidaten gesteld en voorts een libe
ralen candidaat, Ph. J. van Dixhoorn, over
genomen.
Wat zal nu het resultaat zijn? Er is
veel kans dat ook nu weer een of moer van
de aftredende leden zullen moeten wippen.
Zou dat de reden zijn waarom de heer
Dieleman reeds bij voorbaat een veiliger
haven beeft gezocht, door zich ook candi
daat te laten stellen in het secuurder district
Vlissingen
Hulst is het eenige district in Zeeland,
dat Katholieken afvaardigt. Slechts een dei-
acht zetels werd bezet door een antirevo-
lutionnair, eerst den heer Moes, later den
heer Dieleman, als een vreemde eend in de
Katholieke bijt. Maar er zwemt nu nog
een andere vreemde eend in rond, de heer
van Dalsam. En als de vrijzinnige kiezers
nu eens goed kan best doen, staat de zaak
van de twee candidaten, die zij stelden,
(Ph. J, van Dixhoorn en F. Kaan) verre
van hopeloos. Met zeer groote belangstelling
zien we den uitslag in dit district tegemoet.
Middelburg is altijd een «gemengd"
district geweest. Het zond tegelijkertijd
vrijzinnigen en anti-revolutionnairen naar
de Staten. Ook thans treden er af twee
vrijzinnigen en een anti-revolntionnair.
Het is hier altijd een dubbeltje op zijn
kant.
Veel hangt hier af van de stemming in
de dorpen, en daarom verheugt hef ons dat
de vrijzinnigen als derde candidaat een
persoon zullen stellen als jhr. W. 'L. van
Teijlingen, die behalve in de stad ook in
de gemeenten waarvan hij burgemeester
is, en bij velen daarbuiten terecht in hoog
aanzien staat. Ook hier is kans op winst
dat in meederheid anti-revolutionnair is.
Maar bij zijn vorige aftreding hebben, even
als vroeger, zeer sterk persoonlijke redenen
mee gegolden om hem toch te herkiezen.
Ditmaal zal er vermoedelijk ook weer
een tegeD-candidaat van a. r. zijde worden
gesteld. Er is spruke van den heer L. C.
Brinkman, burgemeester van Oud Vossemeer
We weten niet of deze hat al of niet aan
heeft.
In ieder geva! is die bonding van de
tegenpartij te begrijpen. Maar men zal het
0u6 niet euvel duiden als we de hoop uit-
gpieken dat ook nu weer de beerDeCasem-
broot, evenals ia 1907 toen mr J. A. de
Wilde tegenover hem gesteld werd, met
flinke meerderheid herkozen wordt. En de
populaireit waarin bij zich mag verheugen,
versterkt die hoop. Maar dan dienen de
vrijzinnigen hem ook allen te steunen.
Eindelijk Vlissingen nog.
Als men de cijfers der vroegere verkie
zingen nagaat, is bet vooruitzicht op het
doorhalen van een candidaat van links zeer
gering. Maar opmerkelijk was het bij die
vorige stemmingen dat het aantal thuisblij
vers zeer groot wa9. Waarschijnlijk juist,
ómdat de uitslag steeds zoo vast rechts
was. Maar zou het nu zoo totaal onmoge
lijk zijn door trouwe opkomst althans één
der vrijzinnigen verkozen te krijgen Een
persoon als de heer J. G. van Niftrik jr.
behoort toch in de Staten te zitten.
Ook in dat district is de stemming der
dorpen van veel beteekenis. Maar in Vlis
singen zoli is .n de luatste jaren zooveel
veranderd, da' allicht de stemming daar
een meerderheid brengt, die een stootje
van de dorpen kan verdragen.
Alles bijeengenomen is het vooruitzicht
voor de vrijzinnigen in Zeeland verre van
slecht.
Alë nu goed de overtuiging, doordringt
dat het bij Statenverkiezing evengoed als
bij de Kamerverkiezingen, gaat om de vraag
voor of tegen de coalitie!
dan kan alles nog zeer naar wenschloopen
Binnenland.
Zierikzee is vast liberaal, en bij het
zeer ontwikkelde politieke leven dat in de
laatste jaren, en niet het minst in de laatste
weken op Schouwen an Duivelend merkbaar
is, mag men verwachten dat het liberaal
zal blijven, en dat de drie aftredenden her
kozen zullen worden.
Sluis heeft de ongewone ervaring, dat
alle drie de aftredende (vrijzinnige) loden
bedankten. Maar de vrijzinnige partijen
stelden daar gezamenlijk drie Dienwe candi
daten, en de cijfers der vroegere sternmin
gen doen hopen, dat ook deze drie het
zullen halen. Noch in 1907, noch in 1910
waren herstemmingen noodig om de vrij
zinnige candidaten te doen hei kiezen. Na
tuurlijk mits men niet op de zege vertrouwt,
en thuis blijft.
En T h o 1 e n Het is bekend dat het
uitredende liberale lid, jhr mr E. A. O. de
Cusembroot, een district vertegenwoordigt
DE KATHOLIEKEN EN HET FESTIVAL.
In de (kath.) N. Z. Ct. had de vorige
week een Middelhuï-gsche medewerker „Speur
der" een nog pi malle beschouwing geschre
ven over de „Pinkster-Bachanaliën" le Mid
delburg waarmee hij het Festival bedoelde
liet malle van dat artikel was natuurlijk
niet do ergernis over de door sommige feest
gangers gezongen liedjes, maar wel de bewe
ring dat er aan dit feest, „een allerbedenke-
lykst vrijzinnig luchtje" zat. En als bewijs
daarvan werden dan. aangehaaldde po
litieke moppen van Cocadorus!
Daaraan werd dan vastgeknoopt de voor
telling i
,,Zeex zeker is het, dat de katholieken
I van Middelburg zich een volgenden keer
niet zoo Zullen laten bedotten on niet meer
zullen inteokenen op de lijsten, die men in
die gjdcvallcn pleegt te doen circuleerein.''
En dan volgjde
„Men zal zieggonMaar er zaten toch ook
Katholieken in het bestuur en er waren
toch ook Katholieke commissarissen van orde
Zeer zeker waren or die.
Maar wat er nu gebeurt is, toont weer
eens duidelijk ft an, dat Katholieken in die
besturen en vcreenigingon niet thuis hooren."
In hol. jongste nummer van de N. Z. Crt.
is een dier katholieke bestuursleden, de heer
J. Mes, 2e penningmeester van „Middelburg)
Vooruit" tegen deze beschouwing ingekomen
Hij meent dat men het bestuur niet aan
sprakelijk kan stellen voor de gezegden van
Cocadorus.
„Dat de Katholieken van Middelburg, zoo
schrijft de heer Mes verder, zich een volgen
den keer niet zoo zullen latcu bedotten en
niet meer zullen inleekenen op de lijsten,
spjjt mij zeer, maar nog meer spijt het mij dat
de Katholieken, oen enkele uitgezonderd, die
lijsten zoo slecht van hun handlcekening voor
zien hebben. Zeer zeker, er zitten twee ka
tholieken in het bestuur, die er, ik durf het
gerust beweren, ten volle op hun plaats zijn,
meer dan in een zuivere katholieke vcreeni-
ging, want iedereen weet, misschien Speur
der uitgezonderd, hoe het or naar toe gaat in
de Katholieke vereenigingen te Middelburg."
Die laatste opmerking brengt ook nog do
redactie van het blad in 't geweer .Zij geeft
haar verwondering te kennen over de bewe
ring (van den beer Mes, dat hg, die zich voluit
R.-Katholiek teekent, zich meer op zijn plaats
bevindt in het bestuur eener neutrale ver-
eeniging, dan in een zuiver katholieke ver-
ceniging Wij hebben, zegt de redactie, altijd
gehoord, dat van neutrale vereenigingen geldt
„sunt toleranda, non approbanda", „men kan
ze dulden maar met goedkeuren
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Den heer A. Krijger alhier werd dezer
dagen een candidatuur voor lid der Prov
Staten van Zeeland aangeboden door eenige
anti-revolutionnairen, die buiten de kiesver-
ceniging gtaan
De heer Krijger heeft echter voor deze can
didatuur bedankt.
Uit Walcheren.
De Minister van Marine ad. int. bracht
Maandag ook een bezoek aan W o s t k a-
p e 11 e, ter bezichtiging van de installatie
der kustverhehting. Z. E. was vergezeld van
zijn adjudant.
Vrijdag 6 Juni zal door den gemeenteraad
van ICoudekekerke een openbare ver
gadering worden gehouden waarin baron II
P v. d. Borch tot Verwolde als burgemeester
zal worden geïnstalleerd.
Do gebruikelijke feestelijkheden zijn voor-
loopig uitgesteld
Uit Zuid-Beveland.
Te Waarde had Maandag eene algemeenc
vergadering plaats van ingelanden van bet
waterschap Waarde
In het dienstjaar 1912 hebben de ontvang
sten bedragen f 10545 355.
De begrooting der inkomsten en uitgavea
voor het dienstjaar 1 Moi 1913 tot 30ApnI
1914 werd goedgekeurd in inkomsten en uit
gaven tot een bedrag van f 11258 51
Wegens periodieke aftreding van den ge
zworen J Pieper werd de volgende voordracht
opgemaaktJ Pieper, N. J Overbeeke en D.
Boonc
Het dijkgeschot bleef als vroeger op f6 per
H. A.
Uit Tholon.
Vanwege de afdcebng Goes der S- D A P.
werd te Tliol en op Zaterdagavond op de
bovenzaal van café Bal, die geheel gevuld
was, een openbare bijeenkomst gehouden,
waarin als spreker optrad de heer G. Mid
delburg, onderwijzer in Den Haag, candidaat
voor de 2e Kamer in het district Goes, met
het onderwerp „de sociaal-democratie tegen-
1 over coalitie en concentratie bij de a. s. ver-
1 kiezingen" Na de rede trad de heer Everaors
van. St- Maartensdijk in debat. Deze werd door
den Spreker beantwoord.
Na afloop bleven eenige bezoekers bijeen
om onderling van gedachten te wisselen
over het oprichten eener afdeehng der S. D.
I A Partij. Tot oprichting is het echter niet
I gekomen.
Uit Zeeuwse h-V laanderen O. D.
In de Maandag gehouden vergadering van
f den gemeenteraad te Neuzen werd aangc-
j houden een voorstel van. B en W tot het
plaatsen eener schutting tusschon terrein van
j de gemeente en van 's Rijks waterstaat, over
eenkomstig den eisch van dat departement,
Idaar in twijfel getrokken werd of dit het recht
bezit dien eisch te stellen.
Machtiging werd verleend tot aankoop van
hot domein van 500 M3 zand en tot verkoop
van 60.000 oude straatkeien en eemg puin.
Op zijn verzoek werd do heer Drost als
erfpachter ontheven van het lidmaatschap der
commissie die over de regeling dor erfpachten
advies moet uitbrengen In zijn plaats werd
benoemd de heer Van Borssum Waalkes.
Do benoeming van den heer Godee Mols-
hergen tot directeur der H B. S. is geschied
met ingang va|a 1 Aug. a.s
Daar B. en. W. de macht missen om on
willige bezitters van slooten in de kom der
gemeente te noodzaken tot het schoonhouden
enz. werd de lalgemcene politieverordening
in verband daarmedo gewijzigd. Er doet zich
een geval voor dat optreden noodig maakt.
Aan de commissie voor do tentoonstelling
1913 alhier werd een zilveren medaille toe
gezegd
Besloten "werd tot het laanstellen van
tijdelijk opzichter teekenaar voor den tijd van
hoogstens 3 maanden
Daar de bediening der brug te Sluiskil zoo
langzaam gaat en hel verkeer te land ten
gevolge daarvan dikwijls gcruimen tijd ge
stremd is, zal op voorstel van den heer Dees
tot waterstaat het verzoek worden gericht'
om ook deze brug electrisch te doen bewegen
daar hot openen en sluiten dan. veel vlugger}
kan geschieden. Volgens hem komt het nu vooa
dat het brugpersoneel de brug openhoudt wan
neer er in de verte een schip aankomt, oin(
daardoor het sluiten en weder openen der
hrug uit te sparen.
EEN PLECHTIGHEID.
Ter gelegenheid van den 46slen verjaardag
van d© koningin van Engeland bracht giste
renavond (Maandag) het bestuur van Vlissin
gen Vooruit, vergezeld van het muziekgezel-
scliap „Ons Genoegen" ecu ovatie aan den
etat-major en do equipage vau het koninklijk
Engclsch jacht.
Tegcn hajf negen, verzameld© zich in de om
geving een groote meuschenmenigte, die op
hot terrein voor het jacht werd toegelaten,
voldoende ruimto voor het muziekcorps en
do equipage overlatende.
„Ons Genoegen" stelde zich op tegenover
d© statietrap en. zette haar concert in met het
Engelsche volkslied, dat door de bemanning,
die zich op den wal met gymnastische spe
len onderhield, eerbiedig werd aangehoord.
Daarop volgden verschillende vroolijke mar-
schcn. Tijdens de uitvoering daarvan bevond
do etat-major zich aan tafel Even over nege
nen werd do deputatie aan boord genoodigd.
Zo bestond uit de lieeren I Fonteip, vice-
voorzitter van „Vlissingen Vooruit" en de
bestuursleden, de lieeren A VV. Smits en I.
Hakker, alsmede den heer J. G de Jonge,
voorzitter van Ons Genoegen. Zij werd aan
den valreep ontvangen door den commandant
eenige oppcrofficicren.
De heer Fonteijn wenschte namens Vlis-
sings burgerij deri commandant geluk met
den jaardag van Hare Majesteit, de Koningin,
betuigde zijn erkentelijkheid voor de ontvangst
aanboord en sprak de hoop uit dat Hunne
Majesteiten nog dikwijls van do Vlissingsche
haven mochten gebruik maken.
De vice-consul, de heer De Bruijne, die
ook aan. boord vertoefde, was zoo welwillend,
als tolk op te treden
De commandant zeide voor deze ovatie zeer
erkentelijk te zijn en Hunne Majesteiten den
gelukwensen te zullen overbrengen.
Daarop viel de muziek met hot Engelsche
volkslied m.
Toen de laatste tonen waren weggestorven
werd afscheid genomen De beer De Jonge be
tuigd© nogmaals namens de deputatie zija
dank voor de welwillende ontvangst, waarna
langs denzelfden weg hot schip Werd verlaten.
Nadat nog een nummertje was uitgevoerd
werden de muzikanten aan boord genoodigd
getracteerd, terwijl de kapel van het jacht
op 't voordek twee nummers uitvoerde, met
als tegcnbeleefdheid het Wilhelmus van
Nassauc. Ook werd eemg vuurwerk afgestoken.
Ongeveer een half uur werd aan boord
vertoefd," Waarna onder de tonen van een
vroolijke marsch omstreeks half elf, omstuwd
door oen. ontzaglijke menigte stadwaarts werd
gemarcheerd.
Verschillends Berichten
De audiënties van de ministers van
waterstaat en van oorlog ad interim van
marine zullen Vrijdag 30 dezer niet plaats
hebben.
De opbouw der Tilburgsche tentoon
stelling is zoover gevorderd, dat met zeker
heid kan gezegd woiden op den dag der
opening, 18 Juni, is alles gereed.
Eenige dagen geleden verwondde zich
de lljarige P. Brinkman te Delft aan een
roestigen spijker, tengevolge waarvan bloed-
vergiitiging ontstond. Zaterdagnacht is bij
aan de gevolgen overleden.
Zondagavond tegen 11 uur, schrijft de
Avp., wilde een ongeveer 20-jarig meisje op
de Waldeck Pyrmontkade in Den Haag van
de in gang zijude tram springen. Zij kwam
met het hoofd zoo ongelukkig tegen een
boom terecht, dat zij hevig bloedend opge
nomen, bijna onmiddellijk overleed. Bij een
dokter in de Obrechtstruat binnengebracht,
werd de dood vastgesteld.
Op den Biltschen straatwpg nabij
Utrecht, liep Zondag, naar de N. Ct meldt,
een 9-jarige jongen achter een rijtnig aan.
Op een oogenblik, dat bij achter dit rijtnig
vunduan schoot, snorde een automobiel uit
Amsterdam voorbij, die den knaap greep
en overreed. De jongen brak beide beenen
en beiiep een schedelbreuk. In de Rijks
kliniek te Utrecht is de knaap spoedig over
leden.
Da automobilist had geenerlei schuld aan
het ongeluk.
