MIDDELBERGSCRE C0ERA1ÏT. Vrijdag 23 Mei. I\ 120. 136* Jaargang. 1918. Deze courant T««ohy*t d a g e 1 y k met uitaoaieriag van £oa- Feeztdage*. per kw«t»*l, toovtl ■voor Middelburg *1» voor alia ylaatiea i* Nedorlasd franco pp. f 3. A&onderlyke aiunmen kotten 5 cost. A -i t 6 r e. i 11 a bij abonnement op Toordeelign voonruardsx. ProiKtctucsez daarvan rijn nan bot bureau to bekomes. Advertenfciën tooi- hot tsrittolgeadi nummer moetea de« middag, r r 66a u»r san bot bureau bezorgd zija. Advert#nti8a 6 'JO o:at por rogol. Bij abonnomont too! lager, Goboorts*, éood «a alio nadere familieboriokton on Dankbetuigingen van 1—7 regelt f 1.50alk« rogol mot? 20 cent. Reclame» 40 cent por rogol Groot* lotto» naar do plaata die xij iunomon. Tot do plaatting van advertsntitoi en reelnmei, aiot afkomstig nit Zealand, betreffend Handel, Hij verbeid an Geldwoien, it gerechtigd het Aïgew»«e» Advertentie- Bö?© AM A. PB IDA fi*A16 As.* H.S. Voorbar^wel wGfc. Atttafterdwm. 3g dece courant behoort een bgvoegsel. Binnentei HET PUAN-VAN VOLLENHOVEN. In do gisteren to 's-Gravehhage gehouden jaarvergadering van Vrede door Recht" heeft onder groote Belangstelling de bespreking plaats gebod van hol plan van prof Vain Vollenhoven inzake een international© politie. Opgemerkt werden o. a. de Ministers van Buiten]andsche Zaken en van Landbouw, de oud-minister Loeff, de vice-president van den Raad van State, de heer Röell, d© Commissa ris der Koningin in Zuid-Holland, veel Kamer loden., militairen, enz enz Prof. Van Vollenhoven was zeer kort in zijn inleiding. Hij meende, dat de memschen meer nieuwsgierig zouden zijn naar do leeuwen, die verslinden zullen, dan naar den armen mijnheer, die verslonden zal worden. Hij betoogde dal men aan de nieuwe leer van het volkenrecht weinig heeft, wanneer bet dwingende element volgens ieders meen in g ondeugdelijk of in 't geheel niet werkt. Men moet dus een deugdelijke machinerie tot den internationalen rechtsdwang trachten ft© bodenken Wanneer nu een concreet voorstel in die richting, wordt godaan, dan is hot uiterst ge makkelijk daarmee den draak te steken Ook nu is dat godaan en in de wijze, waarop Spre kers plan is besproken in de pers, mist hij in derdaad vaak de edelmoedigheid en onbevan genheid, daarbij noodig Zijn opponent prof. dr K. A H. Struycken was uitvoeriger, en betoogde dat de wereld orde zich niet zal schikken naar het plan- Van Vollenhoven". Door niets is z i aangetoond, dat de neulra- liteitshanahaving door dwang noodig is en ook niet, dat de verdere ontwikkeling van hel in ternationale leven tot aie noodzakelijkheid zal laden Inmiddels ontwijde men niet juist het door dringend rechtsbesef, ook ten aanzien van in ternationale zaken, door weer nieuw geweld, nieuwen oorlog, die toch ook brengt verwoes ting; en ellende, ook hartstochten wekt. Men geeft hierdoor juist aan het geweld oen wijding, die het niet toekomt En in weerwil van dat alles kan toch, zooals gezegd, die internationale vloot op niets anders berusten op haar beurt dan op het billijkheids besef van de volkeren. Wordt hot internationale recht dan minder goed gehandhaafd, dan blijve dit voorloopig maar zoo, totdat hot rechtsbesef zelf beter «n sterteer is geworden en afhouden zal van rochts-schennis. Nog voordo hel woord de heer Hartzfcld die met het plan niet kon meegaan maar er op aandrang het te besludeerende lieer Van dar Vies die het plan verdedigde tegen het verwijt van een utopie te zijn, en do heer Ëaston, die dé hoop uitsprak dal er van ons land een beweging voor het plan zal uitgaan. In zijn repliek was prof. Van Vollenhoven, öi© met gejuich begroet 'werd, veel uitvoeriger Hij weerlegde verschillende der aangevoerde bezwaren. Hij ontkende dat hij macht en geweld zou willen stellen tegenover de vrije ontwikkeling, de ethica en beschaving. Integendeel: hij wil juist beschaving en ethica door organisatie oxdening, regel bevorderen. Men vecht aan de stations op drukke dagen als men het ver trouwen in de go-de leiding 'en organisatie heeft verloren, men wnchl kalm zijn beurt zoolang dat vertrouwen er nog is. Als ons geslacht eindelijk iets gaat doen in do richting als door hem aangegeven, als het tegenwoordige Nederland de hand gaat uit steken naar zulke grooet /.aken, dan betaalt het slechts een klein deel af van de groote schuld, die het heeft tegenover het onmiddel lijk voorafgegane, waarvan nog vele verdien stelijke mannen leven eti die op alle gebied weer opleving on kracht hebben gebracht. Zeer luid en aanhoudend applaus volgt op de Bede van prof. Van V. Do voorzitter zegt nog, dat hot Vrede door Recht te doen is geweest om het vraag stuk van allo kanten te bezien en dankt daar om zoowel prof. Struycken, als prof. Van Vollenhoven voor hun belangrijke redevoo- INTERNATIONALE VROUWENRAAD. V. -nsdngmiddag waren de leden vji den Internationalen vrouwenraad uitgenoodigd tot. ean. drawin,groom-moeLing" ten huize van den heer en mevrouw Deen, waar mrs. Franklin secretaresse van de, Parents National Edu cational Union" een rrle hield over: Op voedkundige idealen". 's Avonds had m de geheel gevulde Doops gezinde kerk in de Paleis straat een bijeenkomst plaats, geleid door mrs. May Wright Sewall (stichtster Vaji den. Intern ^Vrouwenraad), Waar een aantal redevoeringen werden uitgesproken over de vredesbeweging. Namens mrs. Bertha von Suttoer sprak mrs. Marianne Hainisch (Oostenrijk) en voorts spra ken nog mrs. Courtice (Canada) Fru. Ellen Anker (Noorwegen) Mme Laforitahie (Belgio), mrs. Zipenowsky (Hongarije), Mme Siegfried (Frankrijk), mevr. De Jong van Beek en Donk Kluyver (Nederland). Uit Stad en Provincie. Uit Middelburg. Donderdagavond had in de Vergenoeging alhier een vergadering plaats van de Maat schappij van Nijverheiddepartement Middel burg onder presidium van den heer mr. J. J, Heijse. Nadat door den voorzitter een openings woord was uitgesproken, werden de diploma's uitgereikt aan drie personen, die eervol, vlijtig en trouw hun patroon 25 jaar achter eenvolgens hadden gediend. Set waren de heeren W. v. Es, H. I. Israël en D. Jentink. De diploma's uitgevoerd door den heer P. v. d. Berg doen den ontwerper alle eer aan. De voortreffelijk gekozen emblemen zijn smaakvol. De voorzitter bracht aan de jubilarissen n woord van hulde en vond, dat hij de patroons met zulke werklieden geluk mocht wen8cbeu. De beer D. Jentiuk uitte zijn dank ook namens zijn kameraden voor de eer hun geschonken en wees er op dat het tegen woordig niet tot de algemeenheden behoorde dat personen 25 jaar in dezelfde batrekking eervol dienden. De meeste trekken dikwijls van de eene plaats naar de andere en ver andering is natuurlijk niet altijd verbetering. Daarna werden nog enkele punten behan deld, welke door het bestuur stilzwijgend werden aangenomen. Dap.rna werden de heeren mr. J. A. Fokker en mr. J. Smit vcorgedragen als afgevaar digden voor de Alg. Verg. en de heer H. Boiisson als plaatsvervargend afgevaardigde. Alle 3 kragen een gelijk aantal stommen. Nadat de voorzitter nog vermeld had, dat het onderhoud met het Natuurkundig gezelschap gunstige resultaten had opgele verd, zoodat er eenige lezingen zullen worden gehouden werd de vergadering Door Burgemeester en Wethouders van M i d d 1 bn r g is, met ingang van 21 Mei 1913, l .jmd tot keurmeester der rij- en •oertuigen H. J. Kloosterman, zadelmaker alhier. Uit Vlieeingen. De vereeniging „De Nieuwe Stad" heeft in een adres aan den raad verzocht om aan de verschillende comités te Vliasingen subsidie te willen verloenen opdat de feesten ter viering van het 100-jarig bestaan van Neerlands onafhankelijkheid naar behooren kunnen slagen. Uit Walcheren. Donderdagavond werden de leerlingen der 6e klas van de operib. school te Weatka- i e 11 e onder leiding van -hun onderwijzer loor den burgemeester te zijnen huize ont vangen. Nadat de heer G. Houtekamer den burge meester alsnog met zijn 75sten jaardag hartelijk gelukgewenscht had, werden hem eenige liederen toegezongen. De kinderen onthaald op versnaperingen. De heer A. Overduin dankte onderwijzer en kinderen voor de eer hem en de zijnen bewezen. Daarna maakten de kinderen, voorzien van Jampions, nog een kleine wandeling door de Zuid straat. Uit Zuid-Beveland. In een gedeelte der oplage van bet bij voegsel tot dit nummer is in het verslag van het debat tusschen de heeren Lindeijer en jhr. de Muralt te Goes weggevallen de regel antwc meedeelend dat de h oord begon. Men kan echter de plaats makkelijk vinden door den regel »wit" in de tweede kolom. Blijkens de ingekomen kiezerslijsten be draagt het aant i kiezers in bet district Goes voor de Provinciale Staten 9942 en voor de Tweede Kamer 8435. Het vorig jaar waren de spectievelijk 9367 ec 7967. De heer D. Ro«kes, geboortig van Goes is met ingang van 15 Juni a. 8. benoemd tot inspecteur der gemeente-belastingen te 's Gravenhage, thans adj.-ommies ter pro vinciale griffie aldaar. De St. Ct. van heden bevat de statuten van den Coöperatieve Kolenvereeniging „De Bijenkorf te Goes. Dinsdag verschrokken da paarden van den landbouwer P. de P. de N i s s e gespannen voor een wagen, waarop een zoon van den landbouwer zat, van een woonwagen op een dijk onder de genot nde gemeente. Paarden en wagen vielen van den dijk. De voerman moest van onder de paarden worden getrok ken, doch had, wonder genoeg, geen licha melijk letsel gekregen. De paarden kwamen ook met den schrik vrij, docb de wagen werd nog al beschadigd. Donderdag trad in de herberg van C. de Blacy te N i a s e de heer L. M. de Boor, predikant te Hulst, al9 spreker op om een pleidooi te houden voor staatspensioen. In welgekozen bewoordingen weerlegde de spr. de verschillende niet onbekende argumenten, aangevoerd tegen staatspensioen en prikkelde in krachtige taal de aanwezigen tot nadenken over dit gewichtige onderwerp. De heer L. M. Raumsdonk, onderwijzer te Baarland, die den spreker ingeleid had, wekte do toehoor ders op om lid te worden van den Bond voor Staatspensionneering en gaf eenige in lichtingen voor de mogelijke oprichting van eene afdeeling, doch eindigde met een op roeping om bij de aanstaande verkiezingen voor de Tweede Kamer en de Provinciale Staten te stemmen op de candidaten der Concentratie. Debat werden wel door de spreker en den inleider gewenscht, doch niemand gaf zich op. Het getal toehoorders bedroeg '27. Donderdagavond trad te lerseke van wege de Centr. Vrijz. kiesv. Goes de heer dr. A. van Raalte van Dordrecht op met een schitterende, uitmuntend gedocumen teerde rede ove. \it>u huldigen poütieken toestand. Hij beweerde, en bewees met vele voorbeelden, achtereenvolgens, dat het tegenwoordige kabinet zich door gebrek aan ernst heeft gekenmerkt, dat de bijbel niet het richtsnoer voor de practische poli tiek zijn kan en dus voor deze regeering ook niet geweest is, dat niemand in Neder land recht weet, wat het anti-revolutionaire regeeringsbeginsel is, dat het het kabinet aan eerbied 1 voor de overtuiging van ande ren heelt ontbroken, en een dubbeltjes- politiek heeft gevoerd. Volgens spreker gaat de eindstrijd over algemeen kiesrecht over de tariefwet, over staatspensionneering, maar niet over de vrije school regel, de openbare uitzondering, omdat dit laatste toch niette ichten is, al blijft deze regeering aan. Met een enkel woord over de verhouding der concentratie tot de S. D. A. P. eindigde spreker, daarbij den nadruk er op leggende, dat de concentratie, zonder de soc.-democraten meer leden van de Tweede Kamer moet krijgen dan de coalitie, omdat we anders geen linksche regeering kunnen krijgen. Van d§ gelegenheid tot debat werd alleen door den heer Ossewaarde, candidaat der S. D. A. P. gebruikt gemaakt. De debater deed dit op een kalme, waardige wijze. Hij noemde enkele tekort komingen der vrijzinnigen, o. a. dat zij ten opzichte der Democratie niet te vertrouwen is. De rechterzijde, zei hij, vindt haar be ginsel voor de practische politiek in den bijbel, de eoe.-dem. iu de verschijnselen in de maatschappij. Deze partij heeft het rechte inzicht in de maatschappelijke ontwikkeling, en zal eenmaal overwinnen. Debater werd uitvoerig door Dr. van Raalte weerlegd. Vóór den heer Van Raalte hield de heer J*c. Welleman, candidaat der Tweede Kamer voor Hontenisse, een rede over de Tariefwet, waarbij hij vooral de belangen van den landbouw besprak. De belangstelling was groot, de zaal zeer goed bezet. De vergadering werd geopend en geleid door den heer De Korte en gesloten door den hoer Hoencamp, als lid der propaganda- commissie. De kommies te water J. A. Reijnhout a/b recherche stoomboot Albatros te H a n s- weert is tijdelijk geplaatst a/b Argus te Vlaardingen. Omtrent de opneming door den Raad van Toezicht op de Spoorwegdiensten van den stoomtramweg Hanswee rt Vlak e, alsmede van het materieel en verder de gebouwen enz, meldt men ons nog dat daar toe een paar proefritten vice versa van Hansweert naar Vlake werden gemaakt. Het trampersoneel was bij deze gelegenheid voor het eerst in uniform gekleed. Het tarief voor personen zal bedragen f 0.15 per persoon en per rit voor reizigers die niet, en f 0.10 voor reizigers die wel tevens van de boot gebruik maken ot heb» ben gemaakt. Deze laatsten hebben tevens eventueel den voorrang bij gebrek aan plaatsruimte. Vee, of te omvangrijke en zware goederen worden niet vervoerd. Voor zoover de dienst dit toelaat kunnen ook extra rijtuigen worden afgehuurd, minimum prijs f 5 per rijtuig. Uit Noord-Beveland. Door de ingelanden-vergaderingen van de betrokken polders zijn benoemd als dijk graaf van den calamiteusen polder Anna Friso de heer L. J. Marcusse te Camper- land, als dijkgraaf van den Wissenkerke- polder de heer C. H. van den Berg en op de voordracht voor die functie in den Thoornpolder geplaatst de heeren A. W. Priester, M. J. van Hee en W. de allen te Wissenkerke. Schouwen en Duiveland Woensdagavond trad te Zierikzee in de Concertzaal voor de Centrale Anti-Rev. Kiesvereeniging opde heer mr. V. H. Rutgers, lid van de 2e Kamer, met het onderwerp >Invaliditeits- of Staatspensioen". De zaal was volzoowel van de partij zelf als van links was men in grooten ge tale opgekomen. Van de thans gegeven gelegenheid tot debat maakten achtereenvolgens gebruik de heeren Frünkel, mr. Canes en A. Geluk, allen te Zierikzee. Voor een stampvolle zaai trad aldaar Donderdagavond op in café Juliana do heer W. de Jong, lid der Tweede Kamer, die het concentratie program besprak. Van de gelegenheid tot debat werd ge bruik gemaakt door den heer Giesch van Zutfen (soc.-dem.) Üit bet in de gisteren gehouden verga dering van het Ziekenhuis te Noord- o u e men zie ons vorig nummer uitgebracht verslag bleek: dat het aantal verpleegden was 87 met 1986 verpleegdagen, terwijl het ledental verminderde met 6, maar vermeerderde met 29, zoodat het ledental bedraagt 856. Van de 87 verpleegden ondergingen er 41 eene operatie. BUITENLAND. Uit ThoUu. Jl. Dinsdag werd gehouden de gewone algemeene jaarvergadering van ingelanden van het waterschap »St. Annaland", die door 31 vau de 33 atemgem&chtigden werd bij- woond. Vastgesteld werden de rekeningen over den dienst 1912/13 en de begrootingen dienst 1913/14. Het dijkgeschot, dienst 1913/14 werd voor de verschillende polders vastgesteld per H.A. als volgt*. Oudeland en Annamdijk f 14, Snzanna (binnenbebeer) f 9.50, Breedenvliet f 11, Maria 112.75. Pluimpot f 12.f* In den vorigen dien6t waren deze cijfers respectievelijk f 14. f 7.50, f9, f 11, f 10.50. Verder moet nog betaald worden voor bijdrage aan cal. polders en voor de nieuwe aangelegde grintwegen door de gronden ir Oudeland f 2.80, Annansdijk f 3, Breeden vliet f 2.90 per H.A. Vorigen dienst waren deze cijfers f 2.50, f 2.70 en f2.60 per H.A. Door den heer M. J. Heijboer werd in overweging gegeven om het aantal hectaren grondbezit, waardoor men stemgerechtigd ingeland is te verlagen, omdat het getal ingelanden geleidelijk vermindert. In een volgende vergadering zal dit punt worden aan de orde gesteld. t - m - Uit Z«eu wsch-V la and er ea O. D. In de Donderdag te Axel gehouden ver gadering van stembevoegde ingelanden van den polder „Beoostenbly Benoorden" werd het dijkgeschot werd vastgesteld op f 7, f 6, t 5, f 4, f 3, f 2 en f 1 per H.A. Het bestuur werd gemachtigd het contract van 1905 inzake op te richten waterschap beoosten het kanaal GentNeuzen te wij zigen. Besloten werd een gedeelte van den Armendijk te bekeien en met macadam te beleggen, wanneer de polder „Beoosten- en Bewestenblij" '/j in de kosten bijdraagt. In do vergadering van ingelanden van den Elisabethpolder to Biervliet is besloten tot heg rinding van den Lange weg, don verbin- dingdsweg met den Koninginnenpolder, lengte 1100 Meter WATER, to Vliesingou. Zaterdag 24 Mei am. 413 Zondag 25 4.57 Maandag 26 5.44 Dinsdag 27 6.34 TAAL EN LEGER. Woensdag heeft de Belgische Kamer be raadslaagd over liet .wetsontwerp tot regeling van het taalgebruik in het leger. Reeds lang tevoren had dit onderdeel van het ontwerp tot logerhervorming in dat land veel stof opge worpen. Dc Vlamingen, die dit toch al niet met een vriendelijk gezicht ontvangen hadden, stelden op dit punt hardnekkig hun eisclien, bij welker verwerping zelfs met tegen stemmen, wal het geheel© ontwerp aangaat, werd ge- dreigt! Lalter hebben de gematigde flaminganten echter ingebonden, toen liet kabinet zich vier kant tegen hun verstgaanden eisch van ge westelijke indeeling verzette en de liberalen in 't algemeen met de Broqueville's plannen, meegingen Natuurlijk speelde de politiek hierbij een rol. De Vlamingen, die voor 't grootste deel tot de rechterzijde behooren, konden den libe ralen het politiek fortuintje niet klakkeloos gunnen, dat zij liet ontwerp tot legerversterking bestreden, terwijl de liberalen daarmee ak koord gaan Bovendien komt wal de Broque- villo voorstelt een good stuk aan de eiscben der flaminganten tegemoet Hij wil n 1-, dat de onderofficieren en officieren beide talen machtig zijn, waardoor bet o a niet meer kan voorkomen, dat een zieke Vlaamsche soldaat wordt verpleegd door een geneesheer die slechts Franscb kent. Do bekende Waalsclie soialist Destréc beeft tegen de invoering der tweetaligheid in het leger heftig protest aangeteekend Erkennend, dat het onrecht, jaren lang den Vlamingen aangedaan, diende hersteld te wor den, betoogde hij, dat de verplicht© twee taligheid voor het Walenland onverdragelijk is, omdat naar zijn zeggen Wallonië met twee talig is. Van Canwelaert merkte daartegen op, dat ui Henegouwen 17 000 Vlamingen zijn, die geen Fransch kennen. Voortgaande betoogde Destrée, dat de moeite, waarmee een Vlaming Fransch leert, niet te vergelijken is met die, welk© het den Waal bost, om Vlaamsch te leeren. Hij bedoelde natuurlijk, dat dit den tweede boel wat moeilijker moet vallen dan den eerste, maar bij voorbaat heeft de minister president deze tegenwerping trachten te ont zenuwen door erop te wijzen, dat do Walen wel Duitsch, Engelsch en soms Latijn kunnen leeren. Hij verklaarde dit zelf nader door op te merken, dat de geringe burger van Gent, van Brugge gretig Fransch leert, omdat het Fransch een taal van groot verkeer is en stelde vast., dat meertaligheid d© uitsluiting van do Walen uit alle kaders van het leger Is. Handig speelde de Vlaamsch-gezinde afge vaardigde Persoons tegenover de bewering van Destrée, dat het den Walen zwaar valt, Vlaamsch te leeren, het feit uit, dat Destrée zelf te Gent in onberispelijK Vlaamsch een rede begonnen is. Augusteijns heeft in het Vlaamsch de in voering der gewestelijke indeeling verdedigd. Men weet, wat daaronder verstaan wordt Vla mingen vormen tro ep en - afdeel in gen met Vla mingen, Walen met Walen, terwijl beide groe pen gelegerd worden in plaatsen op den bodem, waartoo zij krachtens taal en afstamming be hooren Tegenover de hiertegen ingebracht» bezwaren, als dat daardoor het leger zou worden gesplitst, legde Augusteiju er den na- I druk op, dat, zou de gewestelijke indceling tot stand komen, de soldaten hun oorspronkelijk karakter kunneu behouden en bij een moge lijke mobilisatie steeds bij de hand zijn. DE OORLOG. Vredesonderhandelingen- We hebben gisteren vermeld, dat nog twee hindernissen den weg versperren die tot de sluiting van den vrede leidt. Een oaarvan was, dat do Balkanstaten het voorloopig vredesver drag niet wenschten te onderleekenen, voor dat daar eenige wijzigingen in waren aange- brach, Deze werden den mogendheden mee gedeeld. doch ze hebben den Balkangevol- maclitigden volgons Reuter geantwoord ,,De mogendheden, van oordeel dat een be spreking over wijzigingen in hel verdrag uit stel zal veroorzaken, uiten de hoop, dat Tur kije en de Balkanstaten het zoo spoedig mo gelijk eens zullen zijn over het sluiten van. vrede." In hoe ver dit vriendelijk afwijzend antwoord de optimistische verwachtingen omtrent Idto vorderingen der onderhandelingen, waarvan Reuter zich de tolk maakt, wettigt, moet afge wacht worden Een. tweede bezwaar was de omstandigheid, dat do Balkan-gedelegeerden, op de financieel© conferentie te Parijs niet op gelijke lijn zou den staan met de vertegenwoordigers der mo gendheden. In dat opzicht zijn de vredesmakelaars den overwinnaars een eind weegs tegemoet geko men. Waar Reuter althans verneemt, tullen

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1913 | | pagina 1