MIDDELRÜRGSCHE C0ERA1T,
jj. 82 156* Jaargang. 1918
Maandag
7 April.
Uit Stad en Provinoie.
Knnst en Wetenschappen.
Onderwijs.
Rechtzaken.
BURGERLIJKE STAP.
Deze cosiunt T.riohijel 4 .gelijks, met mitzo»4eri»g in Zol- u Jeelttegm.
frtfi per k.»rtol, sooirel tooi Middelbu-g ale roor ell. plutso. i. Soi.rlu.1 fr».eo pp. (J.
Aftoadorlijke itmaeri kottel 5 coat.
Akvertsatië* bij aboaaemoat op voordeelige voorwaarden
Protpeotmiiei iaarvaa lijn a** bet barea* te bekome*.
Advertentita voor ket eentTolgemde timmer moote* dot middag, vóór b «ar
het bmrean bezorgd zija.
44*orttmtifla 20 osa* per regel. Bij aboaaemeat veel lager. Geboorte-, dooi» t»
alle aadera familiebericht»* ea Daakbetmigimgea tu 1—7 regelt f 1.50 5 elke regel mes
20 eest- Roolnmei 40 etat per regel. Groote lettert aaar de plaat*, die zij innemea.
Tot de plaatiiag to* advorteatiö* ea reclamet, aiet afkomttig uit Zeelaad, botreffeai
Handel, Nijverheid ea Geldweiea, ie gerechtigd het Alffeneea AdYCFteïtl©■ï>KT©tt£-
A. DE Luk SAB As., N.Z. Voorbsrt «ral ACQ, AatterdeH.
deze courant behoort een bijvoegsel
Binnenland.
Weigering van de biecht.
De „N. Z. Crt" en „Zelandia" hebben
beiden een lang betoog geleverd naar aan
leiding van de meedeeling en de beschou
wingen van een inzender in ons blad over
de weigering van de biecht aan een katholiek,
die bleef voortgaan met het lezen van een
door den pastoor verboden blad.
Nu moeten we zeggen dat we die be
schouwingen voor rekening van den inzender
lieten, want wij vonden ze ietwat naïef. Zijn
verbazing over het optreden van dien katho
liek geestelijke kunnen we niet deelen.
Immers dat ligt geheel en al in de lijn van
de katholieke kerk. De „N. Z. Ct" en
„Zelandia" zijn volkomen juist in hun be
toog dat die geestelijke de hem toever
trouwde ziel van dezen katholiek trachtte
te redden, door hem het lezen van de „N.
R. Ct." want dat was het blad te
verbieden, en dat hij, na gebleken onge
hoorzaamheid, slechts de katholieke kerk
wetten op den ongehoorzame toepaste,
waartoe hjj alle recht had.
Zeker zoo is het. Volkomen waar.
Een andere opmerking is echter dat het
feit, dat de katholieke kerk de zielen van
haar leden slechts meent te kunnen redden
door angstvallig de kennismaking met de
meening van anderen te verhinderen, den
niet-katholiek aan doet als een bewijs van
wantrouwen in de kracht van het eigen ge
loof. Niet-katholieken zijn er gewoonlijk
niet bang voor ook eens te hooren wat een
ander zegt. Waarschijnlijk vele katholieken
ook niet. Maar de kerk schijnt te vreezen
dat hun katholieke overtuiging niet zoo heel
vast zit, en makkelijk kan worden losge
werkt door de veelzijdige meedeehngen in
een niet-katholiek nieuwsblad. Heeft de kerk
dat bij ervaring f
In} ieder geval ineenen w ij dat een per
soon, en zeker een persoon van ontwikkeling,
zelf moet beslissen over de spijs voor zijn
eigen geest en ziel. Maar oen katholiek
vindt dat natuurlijk niet.
Welnu, dan maakt dat verschil het ook
verklaarbaar dat een niet-katboliek die
biechtweigering afkeurt, welke een katholiek
gerechtvaardigd acht.
Het gaat ons niet aan Ocb, wie acht
zich er vry van, wel eens over de daden van
anderen een oordeel uit te spreken?
ziehier by het aanleggen van den keiweg i
die gemeente J. de Rijk te Middelburg
Zaterdag hield de werkmansvereenigmg te
Heinkenazand liaar jaarvergadering
waarbij tevens het tienjarig bestaan feestelijk
werd herdacht. Uit het verslag van den secre
taris bleek dat de vereeniging thans 20 leden
telt. Volgens de boeken van den penningmees
ter was over 1912 ontvangen f 98.80 en uit
gegeven 41.26. Het batig saldo bedroeg op
1 J*n. 1913 f 519.49. Do aftredende bestuurs
leden werden pllen herbenoemd
De kiezerslijst te Heinkcnszand is
vastgesteld als volgtkiezers Tweede Kamer
370provinciale Blaten 36f
357.
De meening dat de waterleiding niet
doorgelegd zal worden naar Bath, zoodal
die buurtschap de eenige uit Rillaud-Bath
zou zyn, welke daarvan verstoken zou blijven,
kan men onjuist noemen, daar wij uit offici
eels bron vernomen hebben, dat ook to Bath
de buizen der waterleiding zullen worden
gelegd.
Bit Middelburg.
De Commissaris der Koningin bezoekt Maan
dag 14 dezer de gemeenten Sas van Gent,
Philippine en Hoek en Dinsdag daaropvolgend
.Wesldozpe, Overslag en Zuiddorpe.
Uit Vlissingen.
Zaterdagavond i3 te Vlissingen op 81-
jarigen leeftijd overleden de heer M. Jan&sens,
gepensionneerd Belgisch zeeloods en sinds tal
v*n jaren regent van het R. K. Weeshuis on
lid vpn het R. K. Armbestuur.
Het Duitsche Rijkspoststoomschip „Kron-
prinz" arriveerde Zondagochtend van Oost
Afrika via Lissabon te Vlissingen. ter
reede en vertrok na landing van passagiers en
mail naar Hamburg.
Het stoomschip „Mercury" kwam Zondag
te Vlissingen op de haven tot het innemen
van bunkerkolen. Het vertrok beden n.nr
Londen.
Uit Wslcherea.
In den nacht van Zaterdag op Zondag zijn
by den landbouwer L. Kluijfhout Wz. in de
duinen te Koudekorke twee vette ko
nijnen en zes jongen van ruim 6 weken oud
ontvreemd. De politie stelt een onderzoek in.
Uit Zuid-Bar «land
B. en W. van Borssele benoVmden uit
dertiental sollicitanten tot dagelijkscb op-
UIt Noord-Bevelamd.
- De nieuwe kiezerslijst te Colynsplaat
bev»t 307 kiezers voor den gemeenteraad, 391
voor provinciale staten en 389 voor de Tweede
Kamer.
Uit Siktivti-Diivilaad,
Zaterdag vergaderde de Propagandaclub ,,De
jonge Vrijzinnigen" te Zierik Zee in het
,,Huis van Nassau" aldaar, waarbij uitgenoo-
digd waren de leden van Vrouwenkiesrecht.
Uit de bespreking' der verkiezingen bleek
(O.nV. da,t voor de vereeniging drie sprekers zul
len optreden in. het openbaar <?n da,t zfj
het succes heeft gehad van 90 nieuwe kiezers
op de lijst te brengen, een goed beloonde
arbeid (en waarvoor hulde aan de wakkere
leden dient gebracht te worden.
Nadat nog enkele huishoudelijke zaken waren
afgedaan hield het bestuurslid J. Enzlin eeh
politieke lezing. Met een inleiding allereerst
de taak van de Jonge Vrijzinnigen bespre
kende, en daarna, opkomende tegen bet verwijt
vjiti een blad van rechts dat de Vrijzinnigen
geen idealen en geen godsdienst hebben, daar
bij die beweringen weerleggend en onze idealen
opsommend, ging spreker toen over tot de le
zing, die een zeer aandachtig gehoor vond.
In hoofdzaak hesprak hy de 4 punten waarom
het gaat in Juni nl .Ouderdamstvexzekering,
Vrijhandel of protectie, Onderwijs en Alge
meen kiesrecht, waarvoor hij een welverdiende
toejuiching ontving. Na eenige gedachtenwïs-
seling en een woord van waardeering van den
heer mr. S. J. W. M.. van Geuns aan den
spreker, wiens lezing hem getroffen had door
den ernst en de gloedvolle verdediging van de
vrijzinnige idealen, sloot de voorzitter de ver
gadering.
De liberale kiesvereeniging te Ouwel-
kerk, heeft met algemeene stemmen candi-
daat gesteld voor de Tweede Kamer mr. R. J.
H. Patijn en voor de provinciale Staten de
heeren Bolle, Heyse en Hocke Hoogenboom.
Zondag is te Ouwerkerk, hare woon
plaats, overleden mej. wed. A. Snaauw, ruim
100 jaar oud.
Zij was de oudste ingezetene van Schouwen
en Duiveland.
Zesnwech Vlaanderen O. D.
Gedurende het eerste kwartaal 1913 kwa
men te Neuzen binnen bestemd voor de ha
ven aldaar 105 zeeschepen, met een bruto-
inhoud van 274.262 M3. Over denzelfden tijd
van bet vorig jaar kwamen binnen 97 zee
schepen, metende 228 133 Ms.
Voor een flink bezette zanl trad to Axel
de heer K. de Vries van Amsterdam als spre- I
ker op met het onderwerp„Het beste onder-
wijs aan onze kindexen". In een boeiende rede
bepleitte spreker het goed reebt van de open
bare schooi. Hij toonde aan, welk lot de open
bare school te wachten staat, als art. 192
der grondwet wordt gewijzigd dan zal de bij
zondere school regel, de openbare school aan
vulling warden Ook wees hij op de vele laster
en verdachtmakingen, waaraan de openbare i
school is blootgesteld. Hij spoorde de aan
wezigen aan te blijven strijden voor het goed
recht dor openbare school.
Van de gelegenheid tot debat werd door
niemand gebruik gemaakt. Gedurende do pauze
gaven verschillende personen zich op als lid
van „Volksonderwijs", zoodat ook te Axel
een afdeeling zal worden gesticht.
Uit Koewacht wordt aan bet „Hand. v.
Anlw." gemeld dal daar een tiental dronken
kerels daar Woensdag op de jaarmarkt den
heer B., onderwijzer, zoo deerlijk hebben mis
handeld dat zijn aangezicht één wond vormde
Bovendien had hij op het lichaam kwetsuren
en werden hem zijn kleeren van het lichaam
gerukt.
De politie hield bet hoofd der bende, Zekere
J. *an op de wijk Het Riet. De andere zijn
ook bekend
Uit Z.-Viaanderen W. D.
In de Zaterdag te Cadzand gehouden
raadsvergadering werd de elders vermelde aan
besteding voor het bouwen van eeae openbare
lagere school gegund voor f 18935.
Daardoor werd do begrooting voor 1913 ge
wijzigd als volgt.
Ontvangsten Bijdrage vjgji het Rijk krach
tens artikel 48 der onderwijswet werd ver
hoogd met f 4733.75. Geldlecning ter voor
ziening in de kosten van .het bouwen en meu-
bileeren eener openbare lagere school, van den
aankoop van een huis met terrein ten be
hoeve der stichting van een onderwïjzerstoo-
hing wordt bepaald op f 24000.
Uitgavenstichting, verbouwein of aan
koop van schoollokalen, onderwij zerswomngen
en terrein daarvoor wordt verhoogd met
26.830.
De huur van schoollokalen wordt gebracht
OP f 480 on de post voor aanschaffen en on
derhouden van schoolmeubelem wondt verhoogd
met 1400.
DE SCHIPBREUK DHR WIEGAND.
Aangaande de redding van de schipbreu-
kclngen vpjn hiet s.s. „Wjegand", meldt men
is nog het volgende
Zaterdagmiddag 12.10 kreeg het s.s. „Prins
Hendrik" per draadloos bericht het noodsein
S. O. S. dat afkomstig bleek te zijn van het
Duitsche s.s. „Wjegand". De commandant van
do dagmailboot praaide dadelijk een paar loods-
schoeners die in de nabijheid waren om te
volgen en stoomde met volle kracht ter hulp.
Om 12.45 ontmoette men het s.s. „Wiegand"
dat zeer diep in het water lag, zoodat de
booge zeeën over het geheelo schip spoelden,
dat zich in zinkenden toestand bevond en met
eigen kracht naar binnen stoomde. Daar de
toestand zeer ernstig scheen ging de „Prins
Hendrik" de „Wiegand" achterop tot onge
veer een mjjl binnen het vuurschip „Wande
laar" en on'ving men het dringend verzoek
een sloep te zenden, waaraan onmiddellijk
voldaan werd. Niettegenstaande de hooge zee
waren de 2e officier en 6 man bereid naar
het zinkende schip te gaan en kon de be
mande sloep binnen 3 minuten vertrekken.
Intusschen waren de loodsscboeners ook
ter plaatse zoodat tevens met behulp van de
sloepen dier vaartuigen de bemanning van
de „Wiegand" van boord kon worden gebaald.
Het etat-major wenechte nog aan boord te
blijven zoodat de mailboot na een groote ver
traging de reis kon vervolgen na telegrafisch'
te zjjn bedankt door den commandant van de
„Wiegand".
Het aan boord nemen der reddingboot op
de „Prins Hendrik" werd door de hooge zee
zeer bemoeilijkt. Het schouwspel werd door de
vele passagiers met veel belangstelling gade
geslagen.
Een onzer correspondenten ziond ons nog do
volgende beschrijving
Nog niet lang was de mailboot „Prins Hen
drik" in volle zeo of de radio-telegrafist ving
een draadloos telegram op van de „Wiegand",
dat dit schip in zinkendon toestand zich be
vond ter hoogte van 't lichtschip „Wandelaar"
en dringend hulp noodig had. Direct werden
do noodige orders gegeven en alvast voor-
loopige maatregelen getroffen, terwijl dadelijk
koers gezet werd naar de plaats des onheils.
Een Vlissingsclie loodsschoener werd onderweg
nog gepraaid en de schepen van den toestand
op de hoogte gebijacht. Deze schoener, No. 4,
keerde terug en volgde de mailboot.
Al spoedig kreeg men daar aan boord de
„Wiegand" in 't zicht. Duidelijk was te zien,
dat 't schip reeds aanmerkelijk dieper lag dan
in normale omstandigheden- Zware zeeën sloe
gen er aan alle kanten overheen. Toch was
't nog onder stoom en hield de kapitein op de
Belgische kust aan. Zooals later bleek dreef
't op zijn waterdichte schotten en was zoo
doende de machinekamer droog gebleven.
Toen de mailboot dicht genoeg genaderd
en bijgedraaid was, Werd een reddingsboot
uitgezet. Voor de bemanning daarvan werden
vrijwilligers opgeroepen. Allo leden der equi
page boden zich aan. Een keuze werd gedaan
en weldra l>ad de boot, bemand met vijf
koppen onder bevol van den 2en officier, den
heer A. Matzinger het schip verlaten, nage
oogd door de overige bemanning en een 80-tal
zich aan boord bevindende passagiers.
Ondanks de zeer moeilijke zee ter plaatse
had de reddingboot het wrak spoedig bereikt.
Inmiddels waren ook eenige Belgische kotters
naderbij gekomen, die eveneens een boot had
den uitgezet, zoo ook de Hollandscbe loods
schoener No. 4. Zoowel in de Belgische booten
pis in de reddingboot der „Prims Hendrik'
ging een gedeelte der equipage over.
De e(al-major bleef aan boord, gedeelte
lyk ,op do brug, gedeeltelijk in de machineka
mer. Onder hen bevond zich ook de Belgische
loods v. d. Z. uit Vlissingen.
Steeds meer en meer zocht de „Wiegand" de
Vlaamsche kust |0p, terwijl de uitgezette booten
trachtten de verschillende schepen weer te
bereiken.
De boot van dc „Prins Hendrik" gaf de ge
redden over onn do Vlissingsclie loodsboot,
waarna getracht werd de mailboot weer te be
reiken, wat in korten tijd geschiedde.
Algemeen was men vol lof over de kra
nige manoeuvres door de reddingboot uit
gevoerd. Toen deze, hoewel bescliadigd bij 't
binnenboord halen, weer in de takels(
hing en eindelijk op 't sloependek v
op baar plaats stond, werd de reis naar
Queenborough voortgezet. In vijf kwartier was
alles afgeloopen.
Zaterdagavond nog is een gedeelte dor ge
redde equipage Jnet een stoomschip te
Vlissingen binnengekomen. Volgens verklaring
van een van hen is 't schip op den dijk
de Westhinder gestooten en zoo direct zwaar
lek geworden.
Van andere zijde meldt man ons nog
Het wrpk is aan den grond gezet achter
den pier te Zeebrugge. Zaterdagavond is te
Vlissingen omgekomen van IJmuiden het
Zweedsch bergingsstoomschip „Belos". Dit
vaartuig is Zondagmorgen naar het gezonken
stoomschip vertrokken.
Volgens een bericht van Zaterdag uit Bre
men aan de „Köln. Ztg." was men van plan
ij opkomend water verder de haven in te
stoornen. De kapitein besloot de lading zoo
spoedig mogelijk op lichters te lossen, ten
einde het schip te dokken.
GEMEENTERAAD VAN WISSENKERKE.
Op Vrijdag 4 dezer hield de raad van Wis-
senkerke, onder presidium van den nieu
wen burgemeester, zijn eerste gewone ver
gadering. Alle loden waren, behalve in den
aanvang, aanwezig. Opening, notulen, ingeko
men stukken. Een lid der plaatselijke school
commissie en drie leden der commissie t.
w. v. schoolverzuim te Campersand hadden
bericht, hun benoeming niet aan te nemen
In hun plaats werden benoemd resp. de heeren
H. G. van Kempen, burgemeester, en C. Vos,
J. P. de Kam en M. Goudswaard.
Daarna werden aangewezen de leden van
de stembureaus in de kom en te Camperland
•or de verschillende verkiezingen-
Ingewilligd werd het verzoek van H. v.
Pagee, die als huisschilder een beurt ver
zocht voor het gemeente-verfwerk.
Daarna had een af- en overschrijving plaats
in verband met de installatie van den burge
meester.
Door den ondernemer van den omnibusdienst
op de Middelburgsche boot was een subsidie-
verhooging ad f150 aangevraagd. B. en W.
stelden f 100 voor, wat door den raad werd
toegestaan.
Toen kwam de hoofdschotel ter tafel: een
plan tot verbetering der openbare gemeente
wegen. B. en W. achtten echter vooraf een
wijziging der politie-verordening noodig, zóó,
dat het voortaan verboden zou zijn met be
slijkte wagens de verharde wegen te berijden,
zonder dat die wagens vooraf van modder
waren ontdaan Elke verbetering der wegen is
nutteloos, wanneer het den voerlui vrij staat,
de modder, die zij op't Land of in de klei
wegen aan hun wielen opzamelden, over de
wegen te verspreiden. De raad voelde veel
voor zoo'n verbod. Enkele bezwaren doken
links en rechts op, doch werden „weggere
deneerd" en do verordening werd gewijzigd.
Aan de hand van eon deskundig rapport
werd nu overwogen, wat de voorkeur ver
diende. èf het aanbrengen van een laagsteen
slag op de aanwezige grindlaag der wegen, óf
het geheel vernieuwen der verharding door
macadam. Do eerste wijze van doen werd wei
nig afdoende geacht, de tweede afdoende ge
oordeeld.
In dit tweede plan was opgenomen het be-
keien van den. Geersdijkschen weg tot aan
den afrit in den Willempolder: door dien
polder zou weer macadam komen tot aan den
zedijk, dio zeedijk zou weer keiweg worden
tot aan de Geersdijksche haven.
De kosten van dit tweede plan waren op
ruim f 40.000 geraamd, waarvoor een leening
kon gesloten worden. Rente en aflossing daar
van, plus het terugkeerend onderhoud zouden
lig meer bedragen, dan thans voor bet on
derhoud der wegen was noodig gebleken
en welke wegen waren het dan nog in den
peeëntijd I Sommige leden vonden de onder
neming met het oog op de kosten nog al ge
waagd. Anderen hadden zich in loco, üi 't
land van Cadzand van do deugdelijkheid van
't werk overtuigd en wezen op do groote
kosten, die een ernstige proef toch ook zou
meebrengen. Het eind der discussies was de
aanneming van het voorstel van B. en W., on
geveer aldus geformuleerd vernieuwde aanleg
der wegen in macadam en hot leggen van
voornoemden keiweg, mits door de belang
hebbende polders jaarlijks een bijdrage van
(500 a 600 gulden werd gegarandeerd tot Ter
ming van een vernieuwingsfonds.
By de omvraag informeerde de heer Rottier
naar de plannen van het dagelijksch bestuur,
indien do voorgenomen verbetering eens niét
haar beslag had gekregen bij" den aanvang iiler
volgende bietencampagne Aantwoorddan krij
gen de wegen hun gewone grind bedekking
De heer Dieleman vroeg, of de verordening
op het straatschuren ook gold voor het Cam-
perlandscbe trottoir on, zoo ja, of daarin niet
van gemeentewege kon worden voorzien. Ant
woord: Onderzoek doen Daarna schorsing der
openbare vergadering ter behandeling van dot)
hoofd el yken omslag.
De volgende, zetfouten au het verslag
over het concert-KippelWolthers dienen ver
beterd te worden. Er stonizelfbebeexsching
van don speler brengt bij dezen jongen cel
list een bizonderheid; hier is bedoeld
bezonkenheid. Verder stond er; nnan-
ceering en pbraseering niet in zijn spel
op te merken. Dit moet zijn viel in rijn
spel op te merken.
Dat met Rossine, Rossini bedoeld werd,
is duidelijk, evenzoo dat er blijheid en
zonneschijn was, in hetgeen de zangeres voor
droeg. De zetter heeft er b 1 jj k heid van ge
maakt.
De nieuwbenoemde schoolopziener in hot
district Middelburg, de heer Eringa, was
vóór hg tot deze betrekking benoemd werd,
leeraar aan de Gereformeerde kweekschool
voor onderwijzers te Amsterdam.
(VI. Crt.).
Door den officier van justitie is hoogst
beroep aangeleckend tegen het door de recht
bank te M i d d e 1 b u r g op 28 Maart 1.1. uitge
sproken vonnis, waarbij E. L., 48 jaar, hvr.
van L. C. v. S., zonder beroep, wonende te
Vlissingesi, is vrijgesproken van het haai ten
laste gelegde (art. 395 W. v. St.).
Zaterdag stond voor den kantonrechte!
alhier terecht A. de L., drogist te Vlis
singen, beklaagd van overtreding der wet op
do artsenijbeieidkunde. Bij bekl. werden worm-
koekj'es m beslag genomen, welke door hem
zelf waren bereid.
De apotheker J. W. van de Garde, «To
nende alhier, werd in deze zaak als des
kundige gehoord. De wormkoekjes werden door
hem onderzocht, waarbij hem bleek dal ze
waren samengesteld uit niets anders dut
cacao en suiker.
Het O. M. eischte vrijspraak, daar bekl. bf
het maken der wormkoekjes van geen artse
nijen heeft gebruik gemaakt.
-— Door de arr.-rechtbank te Zierikzec
werd Vrjjdag veroordeeld C. d. B. te S., 'we
gens diefstal, gepleegd door een minderjarige,
f10 boete subs. 1 maand tuchtschool.
Raad van Beroep (Ongevallen
verzekering) Middelbar g.
In de heden alhier gehouden openbare
terechtzitting van dien Raad had de uitspraak
plaats in zake L. L. A., Middelburg, en de
Verzekeringsbank „de Nieuwe Eerste Neder-
landscbe" te 's-Gravenhage, partij van rechts-
wege P W. de F., Ter Neuzen, waarbij de
besb8singen der Rijksverzekeringsbank werde*
bevestigd en de vorderingen werden ontzegd.
Ongegrond werd verklaard het beroep van
Th. 3 Noordgouwe, op grond dat de wet gee*
beroep tegen een tijdelijke uitkeering toelast
Middelbar g.
Van 57 April. Bevallen M. van Wia»
kelen, geb. Franse, d.; S. Polak, geb. Braa-
eem, d.
Overleden L. J N. Bierens, vronw vsn
J. P. Visser, 23 j.; J. M. van Lnijk, d. 1
m.; C. P. Ets, wed. J. A. Filius, 71 j.
