MIDDEIBFRGSCHE COFRAIT. s. 73 i56e Jaargang. 191S- Donderdag 27 Maart. ült Stad en Provincie. Kunst en Wetenschappen. Kerknieuws. BUITENLAND. r Deze courant T.nchij.t degelijke, «iteoederimg T.a Zoe- Prij. per kwsrtsol, eoowel roor Middelbos el. roor ills plest.ee Nederleed fraeoo pp f J. Afzonderlijke nammeri kozten 6 cent. A 4 t r t e m t i bij abonnement op voordeelige voorwaarde* Proipeotmie* daarvan zij* aan het bnrean te bekomen. AdvertentiSn roor bot oeritvolgeed. .emmer moetes de. middeg. ibbr 6 és eer aas het bnreau bezorgd zijn. Advartcntiëa A 20 cent per regel. Bij nbonmement veel lnger. Geboorte-, dood- ea allo andere familieberichte* en Dankbetuigingen van 1—7 regelt f 1.50elke regel meet 20 cent. Reclames 40 eent per regel. Groote letten naar de plaats, die sij innemen. Tot de plaatsing van advertentie* en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende Kandel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Alfemeem AdvertetUe-BefoBI A. DE LA MAR As., R.Z. Voorburgwal >166, Aeuterdu. »u St- bij ien Kou- ''k icb- den Rij d.M eourant behoort eon bjvoegsel ém, bot organiseeron van ijsfeesten voor do loden en het verschaffen van goede ijsbanen. Zondag had, naar de Z. N. meldt, de land bouwer P. G., te Ellemeet zijn fiets met een touw bevestigd aan de motorfiets van den landbouwer L. B., toen dit touw bij het inrijden van een anderen weg om de fiets werd ge wonden, zqodat eerstgenoemde met groote snel heid over do motorfiets op den weg werd ge slingerd. In bewusteloozen toestand werd. hij per as naar zijn woning vervoerd. Naar men verneemt is de getroffene, hoewel nogal ge wond, niet inwendig gekwetst. »jj, die rich thans op ons blad abonneeren, ontvangen de num mers tot 1 April gratis. Dit Ulddelborg. B.4 ministerieel besluit zijn met ingang van 1 April a.s. benoemd tot rijksklerk 2e kl. tar griffie der rechtbank te Middelburg de bees J. Verhage, en. tot rijksklerk 3e kl. ten griffie van bet kantongerecht aldaar de h'eer J Beurskens, beiden thans hulpschrijver. Dit Vlisniagen. Hot Duitsche Rijkspoststoomschip „Prinz Regent" der Deutsche Ost-Afrika-Linie, arri veerde hedenmorgen te Vlissingen van Oost-Afrik» via Lissabon en vertrok na ont scheping zijner passagiers en mail wederom naar Hamburg. Dit Walcheren. Do kiezerslijst van Wostkapelle bevat vjoox de Tweede kamer 355, voor de Prov. Staten 355 en voor de gemeenteraad 332 kiezers. Er zijn 31 nieuwe kiezers op dc tyrt gebracht. Dll Zald-B eve laad. Dppr het spelen van een jomgeti met tucifers Waakte öp de hofstede van de wed- M. de Jager te Ka pe lie een liooiklamp in brand. Het vuur deelde zich ook mede aan een klamp hout die daar naast stond. De brandspuit w*a spipedig 'ter plaatse en wist de aangren zende schoren te behouden. Dinsdagavond hield de heer Huizinga, bur gemeester vjnn Temeuzen, voor de a kies- eoniging te lerseke een rede over het on derwerp „Waarom geen staatspensioen Na een geschiedkundig overzicht van de Verschillende wetsvoorstellen voor ouderdoms- Verzekering Zette hiji breedvoerig uiteen, be ginnende met de paradijsgeschiedenis, dat de christen zich tegen den ouden dag verzekeren mag, en dat de mensch ondanks den zonden- v*I recht heeft op zoodanig loon, dat hg daarvan in de behoeften van het natuurlijk leven kap voorzien. Zoo kwam hij' allengs op het werk van den hond voor staatspensioen en noemde de ver schillende bezwaren van zulk pensioen voor l«,llen op, waaronder, dat het in strijd is met de schrift, en eigenlijk niets pndeTs beteekent dnn staats armverzorging, wat op staatsool- lectivisme moet uitloopen. De tariefwet achtte hij niet alleen noodig om er de koste ffe sociale wetten uit te vinden, maar ook fflm de welvaart te verhoogen. Van de gelegenheid tol debat werd door de hoeren De Korte en Ossewaarde gebruik ge- ttJaakt. Le aerste verdigde staatspensioen zon^ der premiebetaling en meende dat het vol komen in Christus geest was, aan ouden var Hagen, die veelal te weinig loon hadden ont vangen, een nabezorgden ouderdom te bezor gen. De heer Ossewaarde kwam o. a. krachtig Op tegen de door spreker geuite maar onbe wezen beweringen, dat de sociaal-democraten ftlteen politieke agitatie ten doel hebben en niet in een eeuwig leven gelooven Na re- en dupliek ging de vergadering zeer laat uiteen. Er waren ongeveer 70 belangstellenden, waaronder merkwaardig weinig geestverwanten van den spreker. Uit de op 22 Maart vastgestelde kiezers" Ijjst blijkt, dat het aantal kiezers te Rilland Bnth voor do Tweede Kamer 394 bedraagt, voor de prov. Staten 388 en voor den ge meenteraad 359. Dit Noord-Beveland. In de Woensdagavond gehouden vergadering der anti-rev. kiesverecniging ie Coiijus- plaat werd besloten voor de twee openge vallen zetels in den gemeenteraad slechtst één candidaat te stellen, nil. do heer M. J Contant, terwijl tot afgevaardigde naar de op 84 Apnl aanstaande te Utrecht te houden De putation vergadering werd aangewezen do heer J- Slotema- Uit Sohoowen - Duiveland. Do St. Ct. van heden bevat in haar bijvoeg sel no. 467 de statuten van de „Zierikzeesche IJsvereeniging" te Zier ik zee. Het doel der vereeoiging is het bevorderen van do ijssport; zij tracht haar doel te be waken langs wettigen weg en wel door het feren van ijsfeesteu tot liefdadige doelein- Zeeuwsch Vlaanderen 0. D. Op den overweg van den spoorweg Gent Ter Neuzen bij de Poelstraat is, naar de N. C. meldt, een kar door het schichtig worden van het paard aangereden door een goederentrein. Het paard werd gedood en de kar vernield, de voerman kwam met den schrik vrij. De baanwachteres had verzuimd de overweg af te sluiten. Besmettelijke ziekten. In (3e 'week van 19 lot en [met 25 Maart kwa- an geen gevallen van besmettelijke Ziekten uit Zeeland ter kennis van den centralen ge zondheidsraad. Algemeen K unstn&arscoingres. Heden en beide volgende dagen wordt te Amsterdam in de aula van de universiteit! van wege het veijbond van Nederl. kunst- naarsvexeenjgingen dit congres gehouden. Voor zitter is II. P. Berlage, die hedenmorgen met een lange rede het congres beeft geopend, met een lande rede het congres heeft geopend, waarin hg p. m. er op Wees hoe het verbond reeds nuttig heeft gewerkt teil aanzien van de aansluiting van Nederland bij de Bemer Conventie en tep. aanzien van de herziening der auteurswet, Waarbij pok aau beeldende kunsten, bouwkunst en kunstnijverheid be scherming wordt verleend. Zonder twijfel, zeide spr., wordt dit ver- verbond op den duur het lichftam, aange-' wezen om de overheid van stad en land te dienen vpn advies in Van 14 tot 17 Juli zal te Doetincheml weer een conferentie worden gehouden voor Inwendige Zending. Verschillende sprekers en spreeksters zullen toepasselijke onderwerpen inleiden. Ds. J. J. Homburg te Goes zal o..a. een korte godsdienstoefening houden. DE 00BL0G. Adrianopel gevallen. Gisteren na het ontvangen van het eerste telegram kon men nog twijfelen. Later bin nenkomende tijdingen bevestigden het ver rassende nieuws. En hedenochtend staan de bladen vol telegrammen, die uitvoerig de omstandigheden beschrijven, waaronder dit schitterende wapenfeit heeft, plaats gehad. Die eerste twijfel was niet ongegrond. Zelfs in Sofia geloofde men niet meer aan belangrijke krijgsverrichtingen. Volgens de «Sttd Slavische Korrespondeuz» weigerde koning Ferdinand van Boelgarije volstandig, nieuwe menschenoffers voor de inneming van de belangrijke vesting te vergen, doar de stad toch aan Boelgarije zou komen, maar do militaire partij heeft de overhand behouden. Zij drong op een stormloop aan, betoogend, dat een mislukking van het beleg van Adrianopel de tegenstanders van Boel garije reden tot kritiek zou geven op de flinkheid van de militaire macht van dat land. Terwille van een kwestie van prestige is dus de bestorming op Adrianopel gewaagd, die spoedig met het meest volledig succes is bekroond. Dat de bondgenooten aan een min of meer denkbeeldig iets zoo veel brave soldaten hebben opgeofferd, is den Boelga ren en Serviërs niet te verwijten, daar toch de Turksche verdedigers niet anders hebben gedaan. Ook hun moest het duidelijk zijn, dat, hoe het beleg ook zou loopen, de stad voor hen verloren was. Gistermiddag om twee uur heeft de be velhebber, Sjoekri pasja, zich overgegeven. Het bericht, »Laatste Berichten» in het vorig nummer doelden er al op verwekte te Sofia uitbundige geestdrift. Alle klokken luidden, de scholieren en studenten trokken met wapperende vaandels door de stad. Yoor de gezantschapsgebouwen der andere Balkanstaten werden vriendschappelijke be- toogingen gehouden. Men geloolt te Sofia, dat de val van Adrianopel be4 einde van den oorlog beteekent en dat de vrede op de door de Balkanstaten voorgestelde voor waarden tot stand zal komen. Te Londen ontvangen mededeelingen be- Izen, dat Sjoekri pasja zelfmoord zou hebben gepleegd, maar daar Reuter het bovenstaande omtrent de overgaaf van den commandant der stad blijkbaar ambtelijk seinde, zou deze dus in krijgsgevangenschap de hand aan zichzelf moeten hebben gesla gen. Wat niet waarschijnlijk is. Ten eerste, omdat men een dergelijke daad zou ver wachten voordat de overwonnene den over winnaar zijn sabel iu de handen legt, en ten ^tweede, daar de bewaking van Sjoekri toch wel van dien aard zal zijn geweest, dat, had hij werkelijk een zoodanig voor nemen gekoesterd, de uitvoering daarvan hem onmogelijk zou zijn geweest. Uit Adrianopel worden gruwelijke bij zonderheden geseind over de laatste wan hoopsdaden der Turkon. De ontploffing der kruitmagazijnen was geweldig. Reusachtige vlammen schoten op tegen den nachtelijken hemel. Kruitdampen hulden de stad in dichte wolken. Door de rondvliegende stuk ken muur, aldus beschrijft de N. R. C. dit schrikwekkend teoneel, werden talrijke per sonen gedood of gruwelijk verminkt. Alle kazernes en openbare gebouwen liet Sjoekri pasja aansteken. Spoedig leek de stad een vlammenzee, waaruit de bewoners in waan zinnigen angst trachtten te vluchten. Het hartverscheurend geschreeuw der gewonden en de door vlammen omringde vluchtelin gen werd gehoord als het kanongebulder een oogenblik zweeg. De hongersnood was in de laatste dagen reeds tot het hoogste punt gestegen. Brood was ook voor de dnurste prijzen niet meer te krijgen. Vele mannen en vrouwen stier ven van uitputting. Sjoekri pasja vuurde onvermoeid de bevolking aan. Met groote koelbloedigheid trachtte hij de paniek, die na de bestorming van de oostelijke forten ontstond, te voorkomen en concentreerde zijn troepen in de westelijke gedeelten der vesting. Berichten"van de »Stid Slavische Korre- spondenz» stellen in staat, zich den loop van de gebeurtenissen, die tot deze dramatische ontknooping hebben geleid, nauwkeuriger voor te stellen. Maandag om half een in den nacht begon het vuur der verbondenen den stormloop voor te bereiden. Daar de Turken slechts flauw antwoord den, vermoedde men dat hun schietvoorraad uitgeput raakte. Toen van een fort de kanonnen geheel zwegen, rukte om half vier de infanterie op tot een bestorming met de bajonet. De Turksche bezetting bood verbitterden tegenstand maar trok zich ten slotte voor de overmacht terng. Een otto- masnsche afdeeling, die den aftocht moest dekken werd afgesneden en gevangen geno men. De Boelgaren hebben dus hun roem, uitstekend, onversaagd en vol doodsverach ting een bajonetaanval uitvoeren en tot een goed eind te kunnen brengen, 'gehandhaafd Volgens de „National Zeitung" mengt zich te Sofia in de vreugde over de over winning de vrees, dat deze den Boelgaren duur te staan is gekomen. Omtrent de ver liezen maakt het legerbestuur niets openbaar, wat die vrees nog versterkt. Bij dien eersten Btormaanvel moeten ge- heele Boelgaarsche infanterieregimenten door het vuur der Turken zijn weggemaaid. Toen de Boelgaren de Oostelijke forten op de belegerden veroverd hadden en de kanon nen op de vluchtende Turken en de overige versterkingen richtten, leden de Turken eveneens afschuwelijke verliezen, die door de ontploffing der kruitmagazijnen nog ver ergerd werden. Een gunstig gevolg van dit wapenfeit zal zijn, dat de band tusscheD Boelgarije en Serviö nauwer zal worden toegehaald. Uit. Belgrado werd aan de „Köln. Ztg." geseind, dat de Servische artillerie aan het artillerie gevecht, dat de verovering der stad voor afging, een belangrijk aandeel heeft genomen, terwijl de Servische infanterie mede bestormd heeft en Servische ruiters met de Boelgaar sche Adrianopel binnendrongen. In diplomatiek opzicht kan deze inneming niet van veel beteekenis zijn. Bij voorbaat js een dichter. hoofdstad van het ottomaansche rijk is ge weest en zich in die stad de graven van kaliefen bevinden. Vandaar, dat hun op volgers een transactie voorstelden in dien zin, dat de wijk der stad, waar die voor de mohammedanen boveD alles dierbare relikwieën zijn gelegen, Turksch blijft, ter wijl de rest van de stad, d. w. z. bet ge deelte op den anderen oever der Maritza, aan het verbond wordt prijs gegeven. De Turken begrepen dus wel, dat Adria nopel toch voor hen verloren was. Waar schijnlijk zullen door de mogendheden thans waarborgen worden gevraagd voor de gods dienstige vrijheden der aldaar woonachtige mohammedanen en de onaantastbaarheid der mohammedaansche gedenkteekenen, zoo als ook in het tot een Italiaansche kolonie geworden Libye een afgezant van den sultan als hoofd van de mohammedanen wereld voor de godsdienstige belangen der in die streken veiblijvende islamieten zorg draagt. In de houding der mogendheden, aldus meldt de »Berliner Lokal Anzeiger», blijk baar officieus, zal d6ze gebeurtenis geen verandering brengen. Daar ook de Turken van te voren hadden aangekondigd, dat viel deze stad, ze hun ei6chen onver zwakt handhaven, zal men althans den eersten tijd van dit succes der bondgenooten geen groote vorwachtingen behoeven te koesteren. Natuurlijk zal dit feit zijn zedelijken in vloed op de Turken en ook buiten Turkije misschien op de mobammedaansehe gemoe deren niet missen. Maar voorloopig is bet er den Boelgaren om te doen het verzet bij Tsjataldzja en op bet Gallipoli-schiereiland te fnuiken. Door den val van Adrianopel zullen, volgens de «National Zeitung» onge veer 40.000 man vrijkomen. Deze zullen binnenkort naarTsjataldzja worden gezonden, waardoor bet aantal Boelgaren daar dat der ottomaansche soldaten zal overtreffen. Daarna zullen de operaties krachtig worden voort- Renter seint dat het Boelgaarsche hoofd kwartier reeds naar Adrianopel is overge bracht. Daar drie oorlogscorrespondenten van elk land zich nu naar die stad mogen begeven, kunnen we spoedig ruimer inlich tingen verwachten, in plaats van het amb telijke nieuws, waarop we de laatste weken waren aangewezen. In Albanië. Door den val van Adrianopel zijn de Montegrijnen in een nog pijnlijker parket geraakt. Niet alleen, dat zij dezen oorlog zijn begonnen, bovendien heeft koning Nikolaas er sterk op aangedrongen, dat bij het beleg van Skoetari zoo min mogelijk menscüenlevens zonden worden verspild. Hij dacht de stad toch wel in handen te krijgen. Het is den vorst en zijn onderdanen lee- lijk tegengeloopen. Deze laatste, uitstekende vechtersbazen in hun eigen ontoegankelijk gebied en de onmiddellijke nabijheid daar van, hebben niet de eigenschappen, noodig om tot den aanval tegen modern toegeruste soldaten over te gaan, nog daarvan afgezien, dat bet hun aan zwaar belegeringsgeschut ontbrak. De «Vossisehe Ztg.» heeft nu vernomen, dat aangaande den eisch van Oostenrijk, Italiö en Rusland betreffende de burgerbe volking van Skoetari Essat pasja, de Turk sche commandant geweigerd heeft, aan deze menschen vrijen uittocht te verschaffen. De regeering van Montenegro heeft die van Oostenrijk echter tevens meegedeeld, blijkbaar zal hem dit niet gelukken. In ieder geval zal dit weer tot vertraging aan leiding geven. En deze op zich zelf is in sommige omstandigheden gevaarlijk. Men zou zich gemakkelijker over het slepend karakter van de huidige krijgsver richtingen op den Balkan kunnen heenzetten, als men overtuigd was, dat die tijd inder daad besteed werd, om de wondeplek, die gedurende jaren en jaren zich over Enropa heeft dreigen uit te breiden, grondig uit te snijden. M. a. w., als zoo veel mogelijk elke aanleiding tot nieuwe geschillen in de toe komst tusschen de groote mogendheden en de Balkanstaten onderling werd weggenomen. 'en weet het: de groote mogendheden hebben een stok in bet wiel gestoken. Oostenrijk en Italië hebben er zich tegen verzet, dat Servië vasten voet kreeg aan de Adriatische zee en dat Griekenland zich verder dan bet gebied om Dzjanina naar bet Noorden zou uitbreiden. Men kan bet dien staten niet euvel duidenlevensbelangen, d. w. z. do vrije beschikking over genoemde e, stonden voor hen op bet spel. Voortaan znllen ook de Balkanstaten hun partij meeblazen. Dat ze het door eigen kracht op Turkije veroverde gebied bezetten, niemand die daartegen rechtmatige klacht kon verheffen, maar met name Serviö zou na deze geweldige uitbreiding voor Oosten rijk en Italië gevaarlijk kunnen worden, als het aan de Adriatische zee eenige havens bezette. Italië verzette zich voorts kracht dadig tegen een mogelijke inbezitneming door het Balkan verbond van Walona, den sleutel der genoemde middelzee. Naar men weet heeft het verbond toege geven. Maar de rnimte, die zoodoende open bleef moest aangevuld. Dat een der groote mogendheden die inpikte was ondenkbaar, du9 werd die tot alzonderlijke staat ver heven. Met de grensregeling zijn de mogend heden bijna gereed. De gevreesde diepgaande □meningsverschillen hebben zich daarbij niet voorgedaan. Doch zes peetooms, hoe machtig ook, kunnen een onafbankelijken staat niet de levenskracht inblazen, noodig om zich staande te houden te midden der krachtige buren. En zooals Servië met een scheel oog en verbeten wrok naar de Adriatische kust, naar San Giovanni di Medua en Doerazzo blijft zien, zoo zal hoogst waarschijnlijk Boelgarije niettegenstaande al het bereikte blijven mokken, dat de wil der mogendheden het van de zee van Marmora heeft afgeslo ten, Montenegro om de vervlogen hoop op een uitbreiding met de stad Skoetari en Griekenland, voor bet geval de kwestie der Egeïsche eilanden niet naar zijn genoegen wordt geregeld, blijven treuren. Stof tot ergernis te over dus. Het nete ligst is voorloopig het Albaansche vraagstuk. Omtrent de toekomst van dien 6taat door een vertegenwoordiger van het Helleensche blad «Acropolis» ondervraagd, heeft Essat pasja, de verdediger van Dzjanina geantwoord >Ik geloof dat zulk een staat nooit zal kunnen leven tnsscben Montenegro, Servië, Boelgarije en Griekenland. Den Albaniërs is de tuchteloosheid ingeboren. Ze houden van wanorde en diefstal. Hoe zou dan dit volk met dergelijke gebreken, dat onontwikkeld, onbeschaafd en mahomedaansch is, kunnen leven, omringd als het is door elementen van ander ras en anderen godsdienst, tus schen naties, die hel de baas zijn in be schaving en oorlogskunst Albanië is een klein Turkije. Als een groot Turkije zich niet in Enropa staande heeft kunnen houden, hoe zou dan een klein dat ze alsnog zal pogen, aan haar verlangen KUD1nen. .D°U?.?D' 9 aan een Kiem te voldoen. Voorlooping is de beschieting Pf1^8 8 J"'" 8,1,1 kMn™ bllJ™I gestaakt. Eerst na de regeling van de Als Oostenrrjk en ItaliB een onafhankelijk kwestie der ingesloten „iet-strijders sal die I Alb,anI'! z08k.8° 'f, st;ck'8"' do8n ,ZB *8r- hervat worden. Tevens wordt gemeld, dat f88'8®1»8 A®!'8' At.' bet h°n b«d°8l">? alle gesanten te Cettinje en Belgrado be- 88n Oostennjksch-Itabaanscbe province te halve da Russische,opdracht hebben^gekregen vormen, sullen se d,en kleinen staat onder- voor een gemsensehappelijken stap bij de "'""A ™8" d8".zal m88 toekomst reveerineen alda.r, a„d,t d. h.Wrin,, vruchteloos don Albaanschen staat sooken". regeeringen aldaar, opdat de belegering volkomen gestaakt worde en de troepen het Albaansch gebied zoo spoedig mogelijk ruimen. Men verwacht, dat de vertegen woordigers van Rnsland ook eerlang dezelfde machtiging zullen ontvangen. Dat dit. rijk meedoet, is natuurlijk voor Montenegro om woedend te worden. De koning heeft indertijd verklaard, niet levend In Thracië. Ambtelijk wordt bekend gemaakt, dat de Boelgaren de Turken over de geheele linie van Tsjataldzja hebben teruggeworpen. Ter zee. De correspondent van de N. R. C. te w - Athene heeft vernomen, dat do «Hamidió», van het oorlogsveld te zullen terugbeeren het Turksche spookschip, in volle zee door als hy Skoetari met bij zijn ïand kan voegen. een Oostenrijksch vaartuig van proviand De »Tribuna» gelooft, dat Nikita woord ia voorzien, zal houden en dat zijn land dan met hem i te gronde zal gaan. We denken niet, dat! Bemiddeling, het zoo'n vaart zal loopen. Koning Nikolaas Het. antwoord der Balkanstaten op de be- ann p - t !is„??n d'chter- Eenige maanden geleden middelingsuota der mogendheden is nog stad aan toegewezen. In publiceerden we een gedicht, waarin bij in niet afgekomen en zal nog wel eenige daoan jin van bet jaar hadden ook het hartstochtelijke bewoordingen zijn verlangen V" Turksche^ kabinet en de nationale vergade-1 ni3ar het bezit van Skoetari bezong. Als 11-1 -IV i jiuu'iouo'uou wc pou HCUlOUt, wuuriu 111) in Turksche" klhiW en dTn T °0k 5et i bewoordingen zijn verlangen 0p zich doen wachten, daar door den dood J™?8, kab ?et ®n de nationale vergade-n3ar het bezit van Skoetari bezong. Als vLn den Griekschen koning in de bespre- opvottilir mS rCuTI?- "rt T8 k"° diohl8rSk8 uiliDB z>' dieb.- kiogeu dienaangaande verlrafiog is oetstsau. °up I8"811- .W8' Z8' "j M»8 den beslisten inlruk, dat ga- liiken knauw oat daar Adriannn 1 s"d" W!uriJ ln J trachten hst .heilige Rusland, noemde staten in beginsel de bemiddeling kl""1,T g8'' d88r adrianopel eertijds „n de ander, staten af te trokken, maar aanvaarden, maar dat het moeite zal kosten,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1913 | | pagina 1