MIODELBMGSCHE COURAiT,
IP 72 136* Jaargang. 1913.
W oensdag
26 Maart.
BINNENLAND^
Uit Stad en Provincie.
Kerknieuws.
Kunst en Wetenschappen.
Landbouw.
Rechtzaken.
ingezonden Mededeelingen,
Deze courant rwaohyut 4 s g e 1 ij k a, met uitzoadenug v*m Zo*- on F»aitdag**
fr\jt per kwartaal, zoowel roor Middelburg all voor alle plaatse* ia N»d»rla*d framco pp. f 3.
Afzonderlijke «ammerc kcate* 5 oemt.
t e r t e m tl il b bi,j »bo*?ement op roordaelige voorwaarde*
Prozpeotunea iaarra* zij* aaa bet bureau to bekome*.
AdverteatiBn voor het oerztrolgeade aummer mooteu dei middag» vóór ééi uur
au* het bureau bezorgd zija.
Advertentie* i 20 coat per regel. Bij abonnement vaal lager, deboorte-, dood-
alle aadere familieberichte* ex Dankbetuigingen va* 17 regelt f 1.50elke regel meer
20 oe*f. Beclamos 40 osmt per regel. Groot» lettere aaar de plaats, die zij innemen.
Tot do plaattiag va* cdvertestiü* e* reolamet, *iot afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid ea Goldwezen, i« gerechtigd het A1c«*sooe AdTerte>MtJ©»Bnr<<Wl
A. DE 3AB As., H.Z. Voorban «tb! 306, AwBteïdasa.
3g deie courant behoort een bijvoegsel
Zy, die zich thans op ons blad
abonneeren, ontvangen de num
mers tot 1 April gratis.
DENKT OM DE KIEZERSLIJSTEN!
Men. beeft bet in een bekendmaking van
heit Middelburgsch gemeentebestuur in ons
vorig nummer kunnen lezen dat de kiezers
lijsten ter inzage liggen. Maar dat zelfde is ook
bet geval in allo andere gemeenten. Overal kan
men thans op de gemeentehuizen inzage of
afdrukken krijgen van de kiezerslijst. Maar
men behoeft zich niet te bepalen tot louter
„inzien". Men mag ook trachten te verbe
teren: vindt ge er namen op die er niet op
hooren naar uw meening, dan kunt ge aan
vragen ze te schrappen. En mist ge er per
sonen op, die er volgens uw overtuiging wèl
op moeten, dan kunt ge aanvragen die er als
nog op te plaatsen.
Tot 15 April bestaat er gelegenheid om der
gelijke aanvragen bij de gemeentebesturen 5n
te dienen
S. D. A. P-ËRS EN DE FEESTEN.
Vfiii de verdere besluiten van het congres
der S. D. A. P. vermelden we nog dat be
treffende de deelneming van socialistische ver
tegenwoordigers in gemeenteraad, Staten en
Kamer, aan pfficieele plechtigheden en feeste
lijkheden, een uitvloeisel van de bekende
Haagsche gebeurtenissen
Aangenomen werd een resolutie van het
partij-bestuur, waarvan volgens de door den
heer Wjb|aut gegeven toelichting de strekking
is dat door de vertegenwoordigers alles zal
worden vermeden. Waardoor de partij' in haar
strijd en klassebesef zal worden gekrenkt.
Over het standpunt der partij ten opzichte
v*n de feesten in 1913 zal een brochure ver-
Bchijïieo.
Oit Middelburg.
De openbare bijeenkomst alhier van Volks
onderwijs, waar als spreker zou optreden KI.
de Vries, en die Woensdag 2 April zou wor
den gehouden, is uitgesteld tot Maandag 7
April a.s.
Uit Vllssingeo.
Door bemiddeling van het Vrijzinnig pro-
paganda-comité te Vlissingen zal het
„Anti-Tariefwetcomité" Donderdag a.s. den heer
0. Groenewout zenden om dan in debat to
treden met den heer dr. Vegtel, lid van den
Haagschen gemeenteraad, die in een door
rechts uitgeschreven vergadering dien avond
te Vlissingen zal optreden met het onderwerp
„De Tariefwet".
Dat belooft dus een interessant© vergadering
ie zullen worden, en hoewel het meer nut
zal hebben als een welsprekend vrijhandelaar
een protectionist bestrijdt voor een gehoor
van louter weifelaars, dan wanneer hij spreekt
voqr reeds overtuigde vrijhandel aars, vermoe
den we toch dat menige vrijzinnige ook wel
verlangend zal zijn dat debat te hooren.
Uit Walcheren.
Gisteren avond na voorbijgang van den laat
ste» mailtrein is men begonnen met de werken
aan de spoorwegbrug over do Arne. Ge-
Hurende 4 A 5 maanden zullen alle treinen
over een klein traject bij de brug enkel spoor
moeten rijden. Daartoe werden heden nacht
3e noodige wissels gelegd door een 40-tal
Werklieden van weg en werken en seihm-
richting. De boottreinen uit Vlissingen kondeD
heden ochtend de nieuwe wissels roeds veilig
passeeren. Eerst komt de Zuidbrug aan do
beurt en later de Noordbrug, welke heide ©ene
algeheele vernieuwing moeten ondergaan.
In het belaag der veiligheid zijn er twe© pos
ten aan weerszijden van de brug, welke pos
ten onderling telefonisch verbonden Zijn, ter
wijl ook de bestaande telefoon met liet station
Middelburg in werking blijft. Bovendien wordt
0e veiligheid nog bevorderd door de noodige
signalen, welke van af de brug worden be
diend. Inmiddels zijn nog bij- de brug gebouwd
©ene directiekeet voor den aannemer van het
werk, als ook een voor den ingenieur en brug-
opzichter, verder een bureau voor de dienst-
floeo.de beambten, alsmede loodsen en werk
plaatsen.
Een en ander zal heel wat bedrijvigheid
aan de Anie brengen.
Uit Zuid-Beveland.
Nadat het bijvoegsel reeds ter perse lag
ontvingen wij van den schrijver van hel daar
in opgenomen ingezonden stuk van „Een gas-
verbruiker" te Go os het verzoek daarbij
alsnog te zetten22 Mrt. 1913. De plaatsing
van het stuk is nl. door verschillende rede
nen vertraagd.
Do door B. en W van Goes vastgestelde
kiezerslijst voor 1913/1914 bevat de namen
van 2319 kiezers voor de Tweede Kamer
1304 voor de Prov. Stalen en 1233 voor den
Gemeenteraad, of respectievelijk 58, 59 of 42
meer dan het vorig jaar.
Toen de huurkoetsier II. van Sabbcn, woon
achtig te Wolpli aar tsdijk, Dinsdag met
paard en rijtuig uit Goes huiswaarts reed,
schrok zijn paard in de nabijheid van de
planketent van een woonwagen, zoodat het
op hol sloeg en al spoedig in botsing kwam
met de op den dijk staande balies. Het rijtuig
geraakte aan een kant over de balies, zoodat
het zwaar gehavend werd en op een wagen
geladen naar Wolphaaxtsdijk moest worden
vervoerd. Voor den voerman is het een be
langrijke schadepost Persoonlijke ongelukken
kwamen niet voor.
De voortzetting van de te Kruiningen
gehouden bazaar op Dinsdagnamiddag was niet
minder succesvol dan den vorigen avond.
Aan mevrouw Marcus van Westerhoven werd
een bouquet aangeboden door den voorzitter
van de afd. van het Groene Kruis namens
het bestuur met den hartelijke» dank voor
haar modewerking tot bereiking van het reuzen-
succes der bazaar. Dank werd gebracht aan
damescomité en allen, die hebben meegewerkt
aan het beoogde schoone doel. Na aftrek van
de gemaakte onkosten zal vermoedelijk een
batig saldo van f 1000 in do kas worden ge
stort.
In de op 25 Maart j.l. gehouden vergadering
van ingelanden van den eersten Bathpolder
werden op den staat van aanbeveling ter be
noeming van een plaatsvervangend dijkgraaf
wegens periodieke aftreding van den heer J.
A. van Weele op 1 Mei a.s. geplaatst de he©-
ren J. A. van Weele, P. Nieuwenhuijs© en
D. Butjjn.
Uit Sehouwen-Dulveland.
Maandagavond geraakte de bijna driejarige
Leendert Capelle te Bruinisse al spelend©
in de watergang achter de hofstede zijner
ouders. Hoewel spoedig- hulp aanwezig was
bleken alle aangewend© middelen vergeefs en
kon do inmiddels ontboden geneesheer slechts
constateeren dat de levensgeesten geweken
Onder leiding van ds. L. G. James van
Sluis werd den tweeden Paaschdag alhier
I gehouden do provinciale vergadering van liet
Nod. Jong. Verbond id Zeeland.
Ds. K. Wielemaker- uit Biggekerke hield
's morgens een referaat over: „Tcekenendes
tijds en wat ze ons to zeggen hebben"; ds.
Kijine sprak 's middags over den arbeid on
der de knapen. j
De avondvergadering, die met de gemeente
zou worden gehouden, was slecht bezocht.
Ds. Jonker uit Middelburg hield een rede
over het Paasclifeestj ds. Schmidt van Ka-
pelle over de jongelingen van onzen tijd
Do heeren Van de Eijk en Landsman luis
terden de middagvergadering op met zang en
orgelspel.
Uit Z.-Vïaandoren W. D.
In de Dinsdag gehouden raadszitting te
Sluis, waarbij de heer Stern, wegens uit-
stedigheid, afwezig was, werd meegedeeld, dat
dispensatie voor vak j op school B verleend
en dat het eervol ontslag aan mej. v. Paassen,
als onderwijzeres aan school C goedgekeurd
was.
Benoemd werd als regent over de Gods
huizen de heer I. J. Versprille met 4 stem
men. Twee briefjes waren blanco.
In de politie-verordening, wat betreft keu
ring van levensmiddelen, werden op verzoek
van Ged. Staten eenige wijzigingen aange
bracht. De begrooting over 1913 onderging
een groot© verandering en werd opnieuw vast
gesteld. Het kohier hondenbelasting werd goed
gekeurd met 114 honden le klasse en 80
honden 2e kl.
Vooraf stelde de heer Janssens voor de be
lasting op de honden le klasse van f2.50
op f3 te brengen. Dat voorstel werd in han
den van B. en W. gesteld om advies. Hierna
ging de vergadering in een geheime zitting
Ned. H e r v. Kerk.
Aangenomen: naar Schoorl c. a. door
A. J. P. Boeke te Noordwijkerhout.
Bedankt: voor Hellou T. van Eyk van
Heslinga, cand. te Berlicum (Pr.)
Gereformeerde Kerken.
Beroepen: te Zegwaart A. P. Lanting
te Oud-Loosdrecbtte Nieuw-Buinen D.
PriDS te Oudegate Schoonebeek ds. W. G.
Harrenstein, cand. te Amsterdam.
Aangenomen: naar Alkmaar H.
Meijer te Kollnm naar Leiden H. Thomas
te Berlikum.
Bedankt: voor Nijverdal A. Scheele
te Veere.
Ned. Israëlitische Kerk.
Tot leeraar te Smilde is benoemd de heer
L. Wolf te Beilen.
Concert van de dames Schippers-
Hol, Zegors de Bejjl en den heer
A. Vftn Os.
Op het prpgramïna van dezen kunstavond
stonden de uitdrukkingen vermeld „Goedkoop
Concert", „Helpt het slagen". Niet mooi als
Opschrift, zelfs ietwat zonderling, maar onge
twijfeld praktisch en het resultaat van dien
oproep aan het publiek is dan ook zeer bevre
digend geweest, want vélen hebben door hun
tegenwoordigheid tot het slagen medegewerkt^
en daardoor de mogelijkheid in uitzicht ge-
steld, dat de proef herliaald wordt, wat ik
voor die kringen der burgerij, die niet geregeld
do andere concerten kunnen bezoeken, en
voor de algemeene muzikale ontwikkeling zeer
I zou toejuichen.
j Want deze avond heeft veel moois gebracht
al was niet alles, dat wc hoorden, onberispelijk.
De altstem van mejuffrouw Jo Zegers de Beijl
is zeer krachtig en sonoor, in de hoogte
echter verliest ze vc-eldeze zangeres weet
haar stem goed te „ebruiken, weet blijkbaar
zeer goed dat zij met de hoogere tonen voor
zichtig moet (zip maar beweegt zij zich in
de voor haar stem aangewezen octaven, dan
laat zij zich vrijelijk gaan en is er in dit
donker getinte orgaan veel schoons. Aan de
zuiverheid, het op toon bljjven, schenke zij
haar aandacht.
Meer Spontaan, maar dikwijls t© vrij zong
Mevrouw Cor SchippersHol. Een lieve stem
niet zoo wijd-dragend als die der ,alt, maar
eveneens vrij omvangrijk, te sterk somwijlen
de klemtonen door een overigens to waardee-
ren streven naar juiste articulatie, maar wel
eens onvast bij de intonatie. In het begin
van "Mendelssohn's duet Wohin habt ihr ihn
getragen was Mevrouw Schippers er bedenke
lijk uit, al wist zij zich spoedig te herstellen,
en in het begin van het tweede van Dvorak's
Biblische Bildex zong zij zoodanig naast den
toon dat de indruk van dit mooie lied ernstig
gestoord werd.
Vermoedelijke oorzaak Zenuwachtigheid, die
haar belette den juistea toon te treffen.
Na beide stemmen afzonderlijk gekwalifi
ceerd te hebben, is het duidelijk dat zij voor
vereeniging tot ©en duet niet in alle opzichten
geschikt zijn. In Pergolllese's Stabat Mater
b.v. bleek dit. hoewel ik erken dat de later
op den avond gezongen duetten van Herzogen-
beijg Di© Gehurt Christi en vian Edw. Schultz
Sommernacht, ten opzichte van klanksamen-
i smelting en klankontwikkeling veel meer be-
j vredigend waren. Sohultz's duet was zelfs
.bijzonder mooi Ieder der Zangeressen gaf
j bovendien nog enkele solo-liederen ten beste.
De sopraan, o. a. drie der mooie en fijn-teere Wei-
riachtsliedcr van Peter Cornelius, ongetwijfeld
het beste wat Mevrouw Schippers heeft gezon
gen, goed gevoeld en met naïf-gewijde stem
ming, terwijl do alt o m. een prachtig lied van
Cesar Franck zong en het m. i. door vele
zangeressen wat overschatte Non Credo van
Widor. Dat mej. Z. de Bejjl een dor vier
ernste Gesange van Brahms koos is in meer
dan één opzicht een vergissing geweest le
hooren m i. die 4 liederen bij elkaar als vor
mende één geheel, 2e. behooren ze met piano
te worden uitgevoerd en ten slotte zijn ze
voor baryton bedoeld. Hoeveel goeds er was
in de voordracht ik moet de zangeres den
raad geven tegenover het „2e Deutsche Re
quiem" zooals het werk terecht genoemd is, de
tiieost mogelijke piëteit te bewaren.
Degecn, die tot dit concert het initiatief
nam is vermoedelijk de heer A. v. Os, onze
stadgenoot. Behalve dat hij alle zangen met
groot© zorg en uiterst correct begeleidde),
heeft deze organist verscheidene solo's ten
beste gegeven met een vaardigheid en een
smaak, die ik al meermalen heb geprezen. In
het bijzonder zij genoemd het Allegretto uit
de 4e orgelsonate van Mendelssohn en het
Adagio uit Widor's 2o Orgelsymphonie
Als de heer v. Os inderdaad de organisator
van dezen avond is geweest, dan zal het hem
een voldoening hebben gegeven dat er veel
belangstelling was
Van dergelijke avonden, mils zij aan zekere
eischen voldoen, gaat een opvoedende kracht
uit.
Mogen er meerdere volgen I
A. A. NOSKE.
Het tegen half April aajhgiekopdigd
alhier te geven concert van den heer en
mevrouw LysenFentsch uit Zurich (cello
en harp) is nu definitief vastgesteld op Dins
dag 15 April. Maandag 14 April zullen zij een
cofncext geven to Goes
gebracht zal worden, de invoer van levend
slachtvee uit Nederland met meer geoorloofd is.
J Tc rekenen van 1 April a.s. is hel tol
kantoor van De Clingo (dorp) te lande ge-
i opend voor den invoer van koeien en kal
veren uit Nederland, benevens op bepaald©
j dagen voor dien van eenhoevige dieren, kip
pen en geslacht vee.
Aldus lezen we in de „Gazette van Gent."
De W.ilholminatop bereikt!
Naar „De Ned." verneemt, is bericht ont-
vjangen, dat de expeditie-praJissen Herder
schee er in geslaagd is, den Wilhelminatop
tot de spits te beklimmen.
De beklimming van dezen pl. m. 4700 M
hoogen bergreus werd reeds in 1909 tijdens
de 2e Oranje-gebergte-expeditie door mr Lo-
rentz beproefd. Deze bereikte echter slechts
de sneeuwgrens, en bracht er ternauwernood
het leveii af.
We deelden onlangs mee, hoe de ge
meenteraad van Peseara, de geboorteplaats
van den Italiaanschen schrijver Gabriël
d'Annunzio, een groot terrein had afgestaan,
met het doel, dat daarop een buitenhuis
voor den vereerden kunstenaar zou worden
gebouwd. Het antwoord van d'Annunzio ia
teleurstellend geweest. Uit Parijs telegra
feerde hij volgens het „Berliner Tageblatt"
„ik verlang noch wereldlijke, noch geeste
lijke geschenken. Met me zelf ben ik vol
komen voldaan en ik woon, waar ik hot
prettig vind in buizen, die ik zelf heb uit-
Dit hooghartig antwoord van den dichter
kan voor een deel daarin zijn oorzaak vin
den, dut de raad van genoemde stad blijk
baar uit het wonen van d'Annunzio op het
afgestane gebied een slaatje hoopte te slaan
in zoover het menscben zou trekken. Van
reclame toonde d'Annunzio zich tot nu toe
niet zeer afkeerig.
In 1877 werd door den heer G. A. Vor-
sterman van Oyen te Aardenburg op
gericht de eerste vereeniging in Nederland
tot aankoop van door den verkooper gewaar
borgde meststoffen en zaden, later ook voe-
dermiddeJan. De vereeniging begon met 8 le
den, thans telt zjj er 255 en naast haar zijn
in geheel Nederland soortgelijke vereenïgingen
opgericht.
Den 8en Januari 1912 was het 35 jaar ge
leden, dat de eerste aanbesteding werd ge
houden. Daarop werden, aanbesteed 3400 K-G.
superphosphaat i 14 «/o tegen f 7.75; 2050
K.G. Chilisalpeter tegen f21 en 9000 K.G
zoogen. verbeterde Peru-guano tegen f 16.50 al
les per 100 K. G.
In den loop van die 35 jaren werden door de
vereeniging gekocht 23.421.800 K. G. kunst
meststoffen, vertegenwoordigende eene waarde
van f 1.083.664.44.
Aangezien de zaadcontröle herhaaldelijk aan
leiding gaf tot teleurstellingen werd de aankoop
van zaden gestaakt en vervangen door den
aankoop van voedermiddelen.
Gedurende de laatste 10 jaar zijn daarvan
gekocht 255.890 K. G. voor een bedrag van
f 29 423 04.
Wel Zijn. de laatste cijfers niet zeer aan
zienlijk, maar men moet bedenken dat „Wel
begrepen Eigenbelang" werkzaam is in een©
kleistreek, waar de landbouwer gewoonlijk
zelf voedsel genoeg verbouwt voor zijn vee
De stichter dezer eerste vereeniging tot aan
koop van gecontroleerde meststoffen enz. zoo
in Nederland als België is nog steeds haar
secretaris.
Mond- en Klauwzeer.
Blijkens een opgave in de St., Crt. van de
directie van den landbouw aangaande den stand
van het mond- en klauwzeer in Nederland'
in de week van 16 tot en met 22 Maart,
werd in dat tijdvak slechts één nieuw geval
geconstateerd en wel te Arnhem op het abat
toir bij een geslacht rund, dat afkomstig
was van een hoeve onder Ede.
Het vee van die hoeve is den volgenden
dag afgemaakt.
Hoog© Raad.
Voor den Hoogen Raad werd gisteren gepleit
in de lotenjenzaken tegen den hoofdagent)
van „De Tijdgeest" te Terncuzen en tegen
een winkelierster, mej Kraat lo Middel
burg, die heiden wegens het verkoopen van
premieooupons door de rechtbank alhier wa
ren veroordeeld tot f 5 boete, subs 5 dagen
hechtenis.
Iln de eerst© zaak had de rechtbank over-)
wogen, dat „De Tijdgeest" de Loterjwet over-
I treedt door op de bedoelde premieooupons),
nog voordat de obligatie door afbetaling van
alle termijnen in het bezit van den kooper is
gekomen, prijzen uit te betalen, waarbij „De
j Tijdgeest" verder gaat dan waartoe zij volgens
i den inhoud der premieooupons verplicht is,
j daar slechts aan dim houder der pbliga-i
tie, waarop die coupons betrekking hebben,
I prijzen behoeven te worden uitbetaald.
J Mr W. A van Traa, advocaat te Rotterdam*
voerde, naar wij in het Hand. lezen, twee
cassatiemiddelen aanZonder dat daarvan
door wettelijke bewijsmiddelen was gebleken,
had de rechtbank aangenomen dat de premie-
coupons in quaestie gelegenheid gaven mede
te dingen naar prijzen in geld of premiën
I Bovendien was niet door wettelijke bewijs
middelen bewezen, dat prijzen betaald werden
aan de houders van premie-coupons die niet
waren houders ©ener obligatie. Dat kón ook
niet bewezen worden, want de trekking der
Staatsloterij, waarop deze coupons betrekking
hadden, ving eerst twee dagen later aan.
In het tweede middel werd erover geklaagd,
dat de rechtbank als overtreding van de Lo-
terijwet heeft gestraft een daad, die volgens
do rechtbank zelf geen overtreding der Loterij-1
wet kan opleveren De rechtbank zelf toch
neemt aan, dat niet de premiecoupons maar
de obligaties zelve recht geven en dat men
geen recht heeft op prijs of premie als men
niet is houder der obligatie Hoe kan men
dan de premiecoupons, die op zich zelf geen
recht geven op prijs of premie, beschouwen
als aandeelen in een loterij? Door het afleve
ren echter van stukken die geen aandeelen in
©en loterij zijn, kan men de Loterijwet niet
overtreden.
Bjj de tweed© zaak was door de rechtJ
bank aangenomen dat de „Tijdgeest" de on-
j derbavige obligaties, die volgens haar inhoud
waardeloos waren, i ndien daaraan een of meer
J quitanties der afbetalingstermijnen ontbraken,
I nu eens wel dan weder niet als waardeloos
beschouwt.
Het eerste cassatiemiddel door mr Van
Praag voorgedragen, kwam nu hier op neder,
dat <leze beslissing der rechtbank door geener
lei bewijsmiddel was gestaafd
In het tweede cassatiemiddel werd betoogd,
dat waar do rechtbank had aangenomen, dat
het onderhavige verkochte stuk een waarde
loos stuk was, dat waardelooze stuk dan ook
ten onrechte was aangemerkt als een aandeel
in ©en loterij.
Conclusie O. M. 7 April
Nog een derde loterijzaak werd gisteren
voor den Hoogen Raad behandeld Het betrtof
den zaakwaarnemer F., te Neuzen, door do
rechtbank te Middelburg veroordeeld tot f 5
boete of 5 dagen hechtenis, wegens den ver
koop en de aflevering van 5 premiebewijzen
van de Maatschappij tot exploitatie van het
administratiekantoor Haighton Co., te 's Gra-
venhage.
Mr Denekamp, advocaat te 's-Gravenhage,
ontwikkelde drie cassatiemiddelcn.
Conclusie O. M. 7 April.
De Duitscho grens weer gesloten. I
Men seint uit Keulen aan de N. R. C I
De Pruisische minister van landbouw heeft I
aajn verschillende sleden in de Rijnprovincie I
telegrafisch medegedeeld, dat wegens het uit- I
breken van mond- en klauwzeer in Holland
en het gevaar, dat de ziekte van daar over-
Tegen het
Dr. Hommel's Haematogen.
WAARSCHUWING I
Men vrage uitdrukkelijk
den naam Dr Hommel.