MIDDELBURGSE C0URA1ÏT. 186* Jaargang. 1913 Zaterdag 22 Maart. Erkende christelijke feestdagen. Dit Stad en Provincie. ingezonden Mededeelingen. «^1 H*. 70. Deze courant vmohijmt d a g o 1 \j k met uitzoaderiag raa Zon- sa fooitdagea. Pryo per kwartaal, zoowel voor Middelburg all roor allo plaatioa ia Nederland fraaeo pp. i 3. Afzonderlijke aammeri koitea 5 coat. Adrorteatida bij aboaaemoat op voordoolige voorwaard»* Proipootunea daarva* xija aaa bot bureau te bekomea. Advorfcentiön roor het Mritrolgead» aummor moetoa de» middag, vóór »n aaa bet bureau bezorgd zijn. A4v»rt»»ti0» 20 oeat par ragal. Bij aboaaaraaat voal lagor. tiaboorta-, dood- aa alle audore familiebaricbtaa aa Daakbotuigingea van 17 regel» f 1.50olka vagal maai 20 oeat. Baolama» 4,0 oaat par rogel. Groot» lattin aaar da pleats, dia zij innomaa. Tot do plutiiag va* »dvorto*ti(J* oa roolame», aiot afkomstig ait Zeal a ad, botroffo*' Haadel, Nijverheid en Gcldweze», i» goreobtigd bet Algemeen AdYcrtfatle>BBr*HiV A. DB LA MAK Au., M.Z. Voorban, Amsterdam. Dit nummer bestaat uit drie bladen en een Hinderblad. EERSTE BLAD. Wegens den Tweeden Paaschdag zal de Middelbnrgsclie Courant Maandag a. s. niet verschijnen Het leek zoo eeuvoudig. Tot twee jaar geledeu aclioou iedereou in ons land te begrijpen wat verstaan werd onder de algemeen erkende chris- ljjke leestdageu die mot den Zondag ge lijk gesteld werden. Al smokkelde men hier in onze omgeving er nog een Kerst drie, een Pinkster-drie en Paasch-drie aan vast, toch wist iedereen wel dat dit geen algemeene feestdagen waren. Maar toen kwam don 2den Juli '1911 het besluit van Paus Pins X waarbij de kerkelyke feestdagen werden verminderd, zoodat voor de Kerstdagen, don tweeden Paaschdag en den tweeden Piuksterdag de verplichting tot mis-hooron en het ver bod van „slavelijkeu arbeid" werden opgeheven. Van dat oogenblik af was de erkenning niet algemeen meer, en heel logisch volgde daarop 13 Mei 1912 het arrest van den Hoogen Raad, wnarbjj beslist werd dat de verbodsbepalingen der Zondagswet niet langer golden voor die dagen welke door een der kerkge nootschappen niet langer als feestdag erkend worden. Maar iedereen begreep dat het zoo niet kon blijven. Die feestdagen worden hier zoo algemeen beschouwd uls rust dagen, dat het dwaasheid zou zjjn, ze nu weer tot werkdag te doen maken, ook voor de niet-katholieken, alleen door een besluit ran den Paus. En zoo deed de regeering een poging om den onden toestand te herstellen, door het indienen van een wetsvoorstel waar van het eenige artikel luidde: «Indien een wet of algemeene maat regel van bestuur feestdagen met den Zondag op geljjke ljjn stelt, geldt dat voorschrift roor de christelijke tweede Paasch- en Pinksterdagen, de beide Kerstdagen en den Hemelvaartsdag." Het leek zoo eenvoudig. Men wildo slechts de zaken zoo regelen als ze te voren waren. Maar het bleek niét eeuvoudig. Het verging de regelaars als iemand die een rommelhoekje in zjjn ka9t jaren lang niet aangeroerd heeft, en er dan iets uithaalt. Dan valt er allicht iets meer uit. En als bij dat er dan weortusschen wil schikken zooals 't was", dan ver zakt en -verschuift de rest nog veel erger zoodat het einde vaak is, dat de hoolo boel uitgehaald en geheel opnieuw ge rangschikt wordt. Zoover is 't nu nog niet mot die feest dagen. Maar die poging om den onden toestand te herstellen heeft voorloopig alleen de verwarring nog vergroot. De hoofdoorzaak daarvan ligt in het feit dat onze Zondagsregeling een rom melhoek is waar men liefst niet aan roert. Do Zondagswet dateert van 1815, en is zoo verouderd, dat niomand eraan denkt haar naar den letter toe te passen. Maar men durft er ook niet nan tornen, en nog veel minder een nieuwe wet voor stellen. Want dat zou zeker ongenoegen geven tnsacheu de protestantsche en do katholieke helft der coalitie, om van de vrjjzinnigen niet te spreken. Toen hot bovenvermelde wetsontwerpje in de afdeelingon der Tweede Kamer onderzocht werd, kwamen er geen be zwaren aan den dag tegen het denkboold zelf, maar dos te meer tegen do redactie van het eenige artikel, omdat men groote vorwarring vreesde als gevolg van do uiteenlooponde terminologie in do ver- ■chilleade wetten en koninklijke beslniten, waarin de Zondagen, of daarmee gelijk gestelde dagen, behandeld worden. Er wordt in dat wetje alleen gespro ken van «feestdagen» zonder meer, die mot den Zondag op gelijke Ljjn gestold worden. Maar in do meeste wetten wor den dergelijke dogen heel anders uauge- dnid. Zouden deze bepalingen dan niet door het nieuwe wetje gotroffnu worden Om te beginnen: de Zondagswet zelf! Dio spreekt van«zoodanige gods dienstige feestdagen, als door do kerk genootschappen van den christelijkeu godsdienst dezer lauden algemeen erkend en gevierd worden", wat eeu hooi ander begrip is dan «feestdagen». En toch heeft men juist die Zondagswet in 't bijzonder op het oog. Dit vorsohil is niet louter een juridi sche spitsvondigheid. Hot betreft een kwestie vau practiaeh belang. Er zjjn wetten (bijv. het wetboek van koophan del, en bet auahangigo wetsontwerp tot wijziging en aanvulling van 't burgorl. wotb.) waarin ook de Nieuwjaarsdag en do verjaardag des konings met den Zon dag op gelijke lijn gesteld worden. Dat zjjn toch zeker wol «feestdagen». Maar zou nu hot gevolg van het wetje zijn, dat die bepalingen vervielen Dat is de bedoeling zeker niet. Het resultaat run hot afdeelingsonder- zoolc is dan ook geweest, dat aan den minister verzocht werd een overzicht te geven van de verschillende uitdrukkingen, in do wetten en kon. beslniten gebruikt ter uanwjjzing van de dagen die mot den Zondag op geljjko ljjn gestold wor den. Eerst dan zou men het voorgelegde wetsontwerp geheel kunneu beoordeelen. Aan het verzoek is voldaan, en zoo ver staat nu de zaak. We zjjn benieuwd wat er nu vorder mee zal gebeuren. In ieder geval heeft deze geschiedenis weor eens heel duidelijk gemaakt hoe lastig een goede Zondagsregeling Men had hier nog niet eens te maken met wat op den Zondag al of niet ver boden zal zjjn. Men had het slechts over een onderdeel der kwestie: welke dagen met den Zondag op geljjke ljjn gesteld zullen worden. En nu is men het al niet eens. Sommige loden der Kamer dat ook do Nieuwjaarsdag reeds valt ouder de Zondagswet. Andere leden en ook do minister ontkenden dat. Er waren er die betoogden dat ook de verjaardag des konings op gelijke ljjn met den Zondag moest worden gestold, wat ande ren do socialisten vermoedelijk in de eerste plaats bestreden. Als men op die vraag verder ingaat, komt men voor nog andere onopgeloste kwesties. We hebben bijv. nog gisteren kunnen ervaren hoe verschillend do Goede Vrjjdag gevierd wordt. Het is ons altijd een raadsel waarom die dag niet tot de al gemeen erkende christelijke feestdagen behoort. Gelet op het ontzag en de wjjdlüg waarmee het drama van Golgotha ten allen tjjde door de christenen is be schouwd, zou men zoo zeggen dat d i e dag dau toch zoker een herdenkingsdag van den eersten rang voor hen zou zijn. Maar dit is niet zoo. In groote gedeelten van ons land, ook in onze provincie, is het een werkdag als alle andere, hoewel in Holland het zoo'n volkomen „rustdag" is, dat zelfs do couranten niet verschij- n wut heel wat zegt! Omgekeerd wordt de Hemelvaartsdag, die wel „algemeen erkend christeljjk" is, door velen in Zeeland als een gewone werkdag beschouwd, wat sommigen zelfs oen vervolging op den hals haalde, omdat zo op hun land gingen werken. Door enkele Kamerleden werd hot denkbeeld geopperd om de zaak provincie- gowijzo door God. Staten te laten regelen, o. a. met hot oog op bet feit dat in katholieke streken Driekoningen en Petrus en Paul us algemeen als Zondagen wor den beschouwd. Maar den minister lacht het denkbeeld niet toe om een nuiforme regeling voor het geheole Rjjk prijs te geven E u be hoeve van een gewestelijke aan wij/.mg. En dat kunnen we begrjjpen. Maar er is nog een gevolg van prac- tisch belang van het wetje to verwacht' een gevolg dut we echter niet ju hetlyk verbod." voorloopig verslag aangeroerd vonden. Hoo moeten voortaan gestold dat bet wetje, al of niet gewjjzigd, aange nomen wordt - - do tweede Paaschdag, tweede Pinksterdag en do Korstdagon (wanneer die niet met een Zondag samen vallen) beschouwd worden V Als Zondagen of als rustdagen V Voor do katholieken is hot korkoljjlc karakter, hot Zondagslcarakter, er aan ontnomen. Maar bovendien luid roods onder do Protestanten, zelfs onder do orthodoxen, dio tweedo Paasch-, Pinkster- en Kerst dag geenszins het kerkelijk karakter van oen Zondag. Bjj veracheidono gezind heden was er dan zelfs geen, of slechts oen enkele godsdienstoefening, en men kan bjj feestelijkheden op die dagen het dniduljjk waurnemen, dut er volon kwamen, die er op oen Zondag zeker niot Loon zouden zjjn gegaan. Dus voor hou gold die dag roods niot meer als oen Zondag, maar als rustdag. Dat is oen kwestie die van belang kun worden als 't ooit tot een nieuwe regeling der Zondagsrust komt, en uls men moet beslissen in hoeverre de Zon dagsheiliging op de bepalingen voor dio dagen invloed zal hebben. Hot gaat toch niot aan om do voor schriften onzer Zondagswet tot hot geven van oen godsdienstig karakter aan de betrokken dagen, ook too te passen op dagen die geen godsdienstig karakter meer hebben. Eu van zelf komen we hier op een andore byzondorboi/ die in het oog dient gehouden te worden, zoodra rnon het niet moer over „godsdienstige feestdngon" muur ovor „rustdagen" heeft, nl. den'oe nemenden invlood dion daarop wordt uit geoefend door do handelswereld. Het niet werken op Koninginnedag en op Goeden Vrjjdag zou nooit zoo'n om vang hebben gekregen, wuunoor de slui ting vau de Beurs en dientengevolge van tal van banken en kantoren daar niet don stoot too had gegeven. Hot zjjn niet alleen meer do kerken die daarover beslissen. Als men die factor buiten rekening laat, zou men bij oen nieuwe Zondagswet een regeling krijgen, die niet past op do praktjjk. Dit Mlddolblirjh De boden vastgestelde kiezerslijst voer M i d- d o 1 b u r j; beval; voor do Tweede kamer 3228, voor do Prov. Staten 3193, en voor den gemeenteraad 2885 kiezerfl. In ppdyachl; van do huiahoujdetijkc ver-/ gndoring van 11 Maart; jt. van do afd. Mid- de Iburg vjaji den Ncderl. schildersgezellen- bopd bobben bet hoofdbestuur van dezen Bond en, hot bestuur dier afdcelmg aap. bot bostuur dor afdocling Middelburg van den Rond van Nodcrlandscbo scbildorpatroons oen cpncept gezonden van een collectief! contract voor óón jaar aan to gaan op 1 April a.a. Daar do hoofdpunten uit dit contract reeds werden vermeld in do „Baanbreker" bestaat er voor ons geen reden om achter aan to ko men mot hot gohooio contract, dat ons lor plaatsing werd toegezonden. Hot zou trouwens tpch to lang zijn geweest. Wo bepalen ons nu tol hot volgondo Do werktijd zal in den zomor 10 uur cri in don winter 8 uur bedragen, door oen schaftV tijd van 12—1 uur onderbroken. Voor meerderjarige arbeiders zal het mini mum-loon 21 et. por uur bedragen. Voor overwerk wordt bot loon met 25 o/o j voor nachtwerk mot 50 o/o en voor Zondags- arbeid met 100 o/o verhoogdterwijl hot loon op Nieuwjaarsdag en erkende christelijke feestdagen doorbetaald zal worden en voorts iedere Zaterdag wo.rdon betaald. Iri een „toelichting" wordt antwoord vor ocht vóór 1 Aprildo gezellen vorkjaren zich boroid Ipl een copforontio. Do vergadering was goed bezocht. Do voorzitter der afdocling, do boer Piotorso van Wijok, opende on leidde do vergadering, «i deeldo mede, dal do Vorceniging va» Ver gunninghouders was uitgonoodigd tol debat, faoowol deze zulks hooft ontkend por adver tentie in do „VI. Courant". Do hoor Samson bosprnk op bevattelijke wijze vóór do pauze hol oorsto ge doolt e van hot onderworp on na de pauze bot tweede godoclto, waarvoor een flink uppluu» hem lie- loonde. Voor debat meldde zich niemand aan. Dit gaf den hoor Piotorso van Wijck aanleiding, bjj zijn. sluitingsrodo, om zijn spijt hierover lo botuigeai, temeer daar do Vonoomigimg van Vergunninghouders schriftelijk was uitgenoo digd cm mm du» wol oon mondeling of schrif telijk antwoord had verwacht o Uit W a 1 c heron. Op do heden door 13. en W. van N en St. J o o s 1 a a d voorloopig vastgestelde kie zerslijst zyn 28 nieuwe kiezers geplaatst wnar- vau 9 bolastingskiozora l huurkiozor11 laonkiezera en 2 spaarh.mkiezors. 17 personen zijn afgevoerd, Hot aantal kiezers bedraagt than» 227. Hier van zijh 215 personen kiezer voor dengomwn- teïapd. Do vorocniging tol oprichting on instnnd- houding van oen voroonigingalokoul to Se- rposkorko ia in liaro pogingen hierin go slaagd. Nadat zij eerst door giften, contribution! en andere middelen pvor oen voldoend kapitaal kon beschikken .is er ook oen porcooli bouw-l grond in 'tl midden dor gomoonto voor 'l ge- no|omdo dool aangekocht;. Vrijdagavond hield de afdeel ing So roos-1 kerke van do vereoniging tot Chr. vor ging krankzinnigen in Zeeland oono alge meeno vergadering. De voorzitter dB. S. de Jager ©pende do vergadering met een kort woord over Jacobus 4 17 en deed ook verslag van zjjno bevinding op Vrederust)/ toon hij1 eer in den afgoloopon zomer gopnüf dikt had. Na gwlcdkoiiring dor notufen der vorige ergsdoring deed do penningmeester rekening on verantwoording over 't jaar 1912. Do ontvangsten waren f 196.-15® en do uitgaven) f 169 26®du» een goed slot vao f 27,20. Do aftredende bestuursleden S. do Jngei» en L. Comelisso worden als zoodanig hor-i kozen. Welk© (afgevaardigden naar de n. s. algemeene vergadering zullen gezonden wor den, werd pan 't bestuur overgelaten. Er werd besloten op de> agenda van dio plgein. vergadering hot volgend punt te doen plpatsenpi]» welke vrjjzo, dal do afd. So- roojskerk© meent dat er een supploticfondsi kan govarmd worden tol ondersteuning van ■t armlastige personen, als dit gowenucht mocht blykon. Alsnog; deed de penningmeester do lieer L. Molso Jr., verslag, van do laatste algcm'. vergadering te- Middelburg gehouden on ook Van het afocheid van ds. Doneer en de intree vpn ds. Aaldern als goostolijk verzorger op do stichting Vrederust. By dit lapis to vorloldo hy pok, wat Ly pp Vrederust had gelieerd en gezien. Hij luid hierbij een dankbaar golioor, daar liljj ook zyno ontmoeting meedeelde mot personen, vroo- x te Seiooskevko en omgeving woonachtig. Hjj woklo allen op om do schoono stich ting, dio thans ruim 300 patiënten verpleegt, to bezoeken, waardoor zeker de liefde er voor zeer zal vermoederen. Uit Vliaaingea- Voor do afdooling Vlissingon dor Nod. Verecnigmg tot afschaffing van alcoholhou dende dranken trad Vrijdagavond in hot lokaal „Admiraal do RuytoT" alt» sprokor in open- baro vergadering op do hoor Samson van 'a-Gravcaihago mot hot ondorwerp „Do alcoliol als vijand der samenleving on daarom plaatse- Ult Zuld-Bovoland. Vrijdagmiddag is pp den Kapelleschon weg oen auto, waarin de familie Van 11. uit Go 00 gezeten was, door hot losraken van eon moer lit hot stuurrad, waardoor de bestuurder den wagen niet meer meester wils, tegen een boom aangereden. Do auto werd zwaar gehavenddo in zittenden kwamen met <lon schrik en oenigo lichlo kwetsuren vrij. (>,G. CU')' Uit Tholen. Volgons do „Ned.7-' zal do hoor J. Don- nor, lid van den gemeenteraad to Goes en voorzitter der conlr. anlir. kiosvoroonigiug], van anti -rOvoi u t ion rui i ro zijde voor do l'rov. Staten van Zeeland in Tholen tegenover hot aftredend lid jlir. mr, Do Cnaambroot gccondideerd worden In do Vrydag gehouden raadsvergadering van Th o Ion werd afwijzend beschikt op hot verzoek dor bowonors van do Paulinastraat, om deze otraat over to nomen en to vor- harden. Aan S. do Kort© un Iz. Eindhout word op do gewono voorwaarden in orfpacht gogovon ©ön terrein lusschen do woningen dor hoo r«i Laban en Bout. Het kohier vim don II. O. on van do hou den belasting werd vastgesteld1. Men meldt uit Bergen pp Zoom d.d. 21 Maart aan de Tel. Gisteravond is uit do poatknr van hier naar Slav on i bso een pontkar vonnist, die ot wel uit de kar gevallen was dan wol or uit. gestolen. Hot was een verzegelde gvtdzakfc inhoudende f 138. De politie stolde heden oen onderzoek in on arresteerde zekeren L ver dacht dozen diefstal to hobbon bedreven, daar hy pmstrocks dien tytl op do plupl» was ge zien, Wftur do zak luier is teruggevonden en oen ppnzionlyk bedrug aan gold op hem werd bovendon. Dat dergelijke' diefstallen niet vaker plaats vinden, is to verwonderen, daar do inrichting va» deze ppjslkar ondoelmatig iv,, terwijl d© sluiting zeer primitief mag genoemd worden. Wellicht, dat tluum hierin verbotoring wordt gebracht. Kort geleden i» ook oon postzak op zonder lingo wijzo 'Snachts uit die kar verdwenen, maar word terug gevondun, nog bevattend het aanzienlijk geldbedrag, dut or in wnu gowoost. !3y de direct© belastingen en accijnr.ou ie. ingetrokken de verplaatsing vim G. J. C. v. Mannen, komtn 2de klvan Vlnordingen (tyd.) naar Vlissingon (haven); ia do surnumerair II. W. J Scheepstra, uit de directie Groningen aangewezen voor dn tij delijke Waarneming v/ui hot kantoor Neuzen PROV. WATERSNOODCOMITÉ IN ZEELAND. I. Vorschman is het, vovslng van luit Provin ciaal Watorsnood-comitó in Zooiand, botref- fctido do leniging vnn nood en twJiad-), out- stuun door de Btormranip vun 30 S(5pt, 1911. Hot verslag bogint mot oon uitvoorigo uit- oonzotting vim do wyzo waarop do organisatio van hot eomitó zich in werking hooft ge stold zootbra hot bericht van do riunp vor breid was. Wo meenen dio byzondoriloden oclitor bjj onzo lozers als bekend l© mogen veronderstellen. Blijkens do reeapitulatio in hot financiool gedeolt» worden ontvangou: Ami giften van buiten Zeeland ingekomen bjj Provinciaal Coinitó en Bub-comitó's zonder bepaalde bestemming f39.115.68. Aan giften van buiten Zooiand ingekomen bij hot Plaatselijk Cknnitó to Bruinimio f 35.878.36®. Aan giften van buiten Zeeland ingekomen bij hot plaatselijk eomitó to Brulnisn© f 85,878.3(5®. Aan opbrengst van colloctoB an divorso gif ten uit Zeeland f 22 219.17. Aan giften ingekomen bij provinciaal co- mitó mot spocdale bostemming voor Bruórispu f 2987.78. Aun intrest van deposito f 807.71. Aam gift uit oigen fonda f 32 600. Aan bijdrngo vort „Hot Orunjekruia" i 22791.51®. Aan bijdrage dor algomoon© vx>n.*tiSgdie, com- missio f 18.760. Totaal f 174.645.17. Uitgogoven, werden: Aim onkoslom van provinciaal eomitó en sub comitó's t 622.21®. Aiui onkosten van hot plaalaolyk eomitó t© Bruinisso f 525.65®. Aiui salissrai en vor»cliotlen van taxateur» f 2157,00®. Aon werkloon tot behoud vnn schepen f 4905.90. Aan vergooding van schailo aan schepen, ge bouwen ,gown9Bon ,onZ. f 84,825.99®. Aan vergooding van schade goleden in ov*- tor- en moBBolcultuur 1 78.231. Aan onmiddellijke voorzieningen in nooil f 8277,40. Totaal f 174.545,17. (Wordt vervolgd) Ve/y/er^e/7c/ A J n'eer/y£ van *3mcictA tr?vge//a'e •J/yyjyer/er/ng

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1913 | | pagina 1