MIDDELBIRGSCHE COIRAIT.
IC ei. 136' Jaargang. 1913.
W oensdag
12 Maart.
Binnenland.
Uit Stad en Provincie.
Kerknieuws.
Knnst en Wetenschappen.
Landbouw.
Deze eour&nt vinohijnt dagelijki, met uitzoaderiag m Zoa- ex Pieitdagaa.
Priji per kwartaal, zoowel voor Middelburg alt voor alle plaatiea ia Nederiaad fraaeo pp. f 3.
Afioaderlijke aammeri koitea 6 coat.
AdtirtentiBa bij aboaaemeat op voordeelige voorwaarden
Proipeotanea daarvaa «ija aan het bareaa te bekomen.
Advertentiön voor het eeritvolgeade ïtmmer moetea dei middag, vóór ééa aar
aaa het bareaa bezorgd zija.
AdverteatiBa i 20 ceat per regel. Bij aboaaemeat veel lager. Geboorte-, dood- ea
alle aadere famiüeberiohtea ea Dankbetuigingen vaa 1—7 regeli f 1.50elke regel mee
20 cent. Beolamei 40 oeat per regeL Groote letten aaar de plaati, die lij innemea
Tot de plaatiiag vaa adverteatiöa ea reclamei, aiet afkomitig ait Zeelaad, bet.reffeaé
Haadel, Nijverheid ea Geldwezea, ii gerechtigd het Alteaïeea AdTerteBtHe-BwMfcS
A. VE KzA HAB Ai.. H.2. Vocrbir^aai £66, Amsterdam.
i deze courant behoort een bijvoegsel
zy, die zich thans op ons blad
abonneeren, ontvangen de num
mers tot 1 April gratis.
Vermoeide Belangstelling.
De Tweede Kamer is voor een poosje
naar huis, moe als een overspannen man
van zaken, die zijn rust eigenlijk niet ge
nieten kan wegen 8 het vooruitzicht van een
nieuwe periode van zwaar werk van preoies
hetzelfde soort als hij nu achter zich heeft.
Maar niet alleen de Kamer is moe. De
publieke belangstelling is bet ook. Het
maakt haar dof, telkens weer te hooren
spreken over hetzelfde onderwerp: verzeke
ringswetten. Sedert Ziektewet, Radenwet en
Invaliditeitswet door minister Talma werden
ingediend, hebben we, afgezien van alle
couranten- en tijdschrift-artikels en verga
deringsredevoeringen, in de Kamer gehad
twee jaar geleden de wekenlange debatten
over de >vraagpunten" der commissie van
voorbereiding inzake de Ziekte- en Raden-
wet; daarna het stapeldikke verslag der
commissie, en toen in de lentezitting van
het vorig jaar een maandenlange bespre
king, waarin alleen de Radenwet klaar kwam.
Daarna kwam het commissie-rapport inzake
de Invaliditeitswet, ook alweer een onge-
nietbaar-dikke bundel papier, en toen, eerst
in de herfetzitting en nu in de winterzitting,
al maar door discussies over die wet.
Is het wonder dat men nergens eenige
verheugde belangstelling bemerkt in het
vooruitzicht in de aanstaande lentezitting
onthaald te zullen worden op de behande
ling der Ziektewet?
Nu zal men denzelfden minister en dezelfde
verzekeringsspecialiteiten hoorenminister
Talma, Treub, Duijs, Patijn, soms afgewis
seld door enkele anderen. Maar vermoedelijk
zullen die anderen ook nu weinig talrijk
zijn, want de rechterzijde zal wel weer het
parool volgen vanlaat ze maar praten, we
moeten de wet en den minister redden.
Ook dat maakt het zoo vermoeiend die
debatten te volgen. Het lijkt zoo doelloos
zich in te werken in de zeer vaak van
diepgaande studie getuigende redevoeringen
en amendementen, als men vooruit weet dat
ze toch nergens toe leiden 1 De stemmachine
onthooft ieder voorstel met de onverschil
lige regelmaat van een guillotine.
De verveling, laten we dat woord maar
ronduit gebruiken wordt slechts gedeel
telijk verholpen door de nu en dan
opwellende ergernis over het gedoe der
Kamermeerderheid, die zich geheel door
de partij-politiek laat bebeerBchen. Ze verwijt
obstructie aan de linkerzijde, een verwijt dat
voor ieder onbevooroordeelde zijn "kracht
moet hebben verloren, sedert de linkerzijde
de mooiste gelegenheid om werkelijk ob
structie te voeren liet verloren gaan, en
honderden artikels zonder discussie liet
passeeren. Maar wat die meerderheid zelf
deed is nog erger dan obstructiebet is
karakterloos opofferen van eigen inzichten
over zaken van algemeen belang terwille
vaa de partij-politiek.
Het verst in die richting ging wel de
heer Lobman, eerst toen bij zijn schitterend
stel amendementen op de Ziektewet introk,
zoodra hij besefte dat het kabinet er door
in moeilijkbeden kwam en later weer toen
nog geen half jaar na de indiening van
zijn nota met principieele bezwaren tegen
de Invaliditeitswet, met een geheel andere
meening voor den dag kwam, en verklaarde
de wet te zullen steunen.
Al die dingen maken het publielc moe.
Het vraagt zich af wat voor beteekenis
het moet hechten aan een beraadslaging
waarvan het resultaat toch reeds te voren
is vastgesteld. Sn 't is werkelijk niet alleen
links dat zulk een gevoel van ontevreden
heid merkbaar wordt.
Ook in de democratische groepen onder
de kiezers vaa rechts zijn bezwaren ge
noemd tegen de cstelsels» van minister
Talma. Er zijn er daar genoeg, die niet be
grijpen, of niet zullen begrijpen, waarom
wel de eerste de beste en ook de eerste de
slechtste arbeider op zijn zeventigste jaar
een toelage krijgt, terwijl ieder klein baasje
dat door hard werken zich zelfstandig heeft
weten te houden, maar het geenszins beter
beeft, niets ontvangt. Zij begrijpen ook niet
waarom de Ziektewet zooveel vernietigen wil
van wat zij door eigen inspanning hebben
tot stand gebracht op 't gebied van zieken
fondsen.
En toch gaat dat alles onder den hamer
door, in weerwil van alle betoogen en
pleidooien.
Meent men rechts werkelijk dat men in
zijn eigen gelederen alle vragen dasrover kan
beantwoorden met beweringen van kwaad
willige obstructie van de linkerzijde?
Vermoeiing van de belangstelling kèn
leiden tot onverschilligheid. Maar het resul
taat kan ook zijn dat er verzet ontwaakt.
Dit Middelburg.
Als we van den zomer, in de warme dagien
weer verkoeling; zoeken bij spuit- en andere
mineraalwateren, stellen we het op prijs, te
weten dat we zuivere en onschadelijke voch
ten (gebruiken. Waar in deze soort van genot
middelen veel geknoeid wondt, is het gerust
stellend, wanneer een fabrikant de gelegen
heid biedt, zijn installatie te bezichtigen. Zoo
wjj in de gelegenheid in de fabriek
gedistilleerd en mineraalwater van den
heer J. A. Pieters, op de Vlasmarkt alhier,
een nieuwe handmachine (een Ivaneva-fabri-
kaat) in werking te zien. De machine wordt
bediend door een persoon, die er meer dan
700 flesschen per uur mee vult, met limonade
ot champagnepils. De machine kan zoowel
gebruikt worden voor het vullen van heele als
van halve flesschen. Ze werkt zeer kalm en
geregeld en weigert zoodra onzuiverheden in
de vloeistof komen.
Bij de bezichtiging van deze fraaie ma
chine namen we de gelegenheid waar ook de
andere apparaten te bezichtigen. Zoo trok
onze aandacht de suikeremeltmachine, die in
24 uur -120 kilo suiker tot een mooie, zuivere
gefiltreerde stroopoplossing verwerkt; de Ro-
1 andmachine, waarmee 1000 kogel flesschen per
uur kunnen gevuld worden, benevens een im
perator-apparaat voor het vullen van flesschen
met champagnepils. In 't geheel kan de fabriek
per dag 10 k 12.000 flesschen afleveren.
De machines worden gedreven door een
41/2 p.k. Crossly-motor.
Uit Vlissingon.
De vereeniging „Oefening en Genoegen te
Vlissingen heeft Dinsdagavond haar krach
ten tan dienste gesteld van het Comité, Plan
1913 en door de opvoering van het tooneel-
„Een Liefdesduel" de kas van dit feest
comité trachten te stijven.
Dat is de vereeniging gelukt, want de groote
zaal van 't Concertgebouw was goed gevuld.
De vereeniging heeft een goeden naam en
dien naam heeft ze gisteren weer hoog ge
houden. Het stuk is uitnemend vertolkt ge
worden; zelfs werd eenige malen geapplaudis
seerd bij open doek.
Na 't tweede bedrijf richtte de heer W. L.
Winkelman, voorzitter van bovengenoemd co
mité, zich tot de spelenden, wien hij namens
het bestuur hartelijk dank zei voor de moeite,
zich getroost, om werkzaam te willen zijn
't belang van 't algemeen en ten bate der
Spreker gaf de verzekering dat deze welwil
lendheid op hoogen prijs werd gesteld. Den
beiden medespelenden dames bood hy daarna
een fraai bloemstuk aan. Ook van andere zijde
werden bloemen geoffreerd.
In het verslag van de vergadering der Lees
zaal' staat per abuis een foutieve naam. R.
Baart moot zijn J. Baarschers.
De bezoekers Tan de Leeszaal alhier zul
len daar ook kunnen bezichtigen een belang
rijke verzameling werken voor oude Room-
sche kunst als: Een manuscript uit de 17de
eeuw op perkament met schilderingen in hel
dere kleuren, als een Pietó, Maria Boodschap,
de hemelskoningin op een maansikkel tronend
en Maria met het kind en andere, verder Oeuvre
do Jéhan Touquet met talrijke platen, een
uittreksel uit het Breviariam Grim am en de
Hortulus Animae.
DiI Wilckeria
Uit de volksbibliotheek te Oostkapello
werden in de verloopen wintermaanden gratis
uitgereikt 1015 bockdeelen Het aantal lezeres
sen en lezers bedroeg 66. De school- en volks
bibliotheek telt thans 1017 boekwerken.
Uit Zuid-Be vel and.
Benoemd tot commies ter secretarie van
Goes, de heer J. Reitsma, ambtenaar Ier
secretarie van Texel,
Zonda.gpacht verhuisde to II e i n k e n s-
zand een gezin dat binnen eenigen tijd uit
haar woning zou worden gezet, naar een wo
ning in de buurt die op dat oogenblik le
dig stond. De eigenaar heeft nu een bewoner
waarop hij minder gesteld is. De woning zal
binnenkort publiek worden verkocht en was
reeds in enkele bladen gepubliceerd1. Vermoe
delijk zullen er nu met het oog op de tegen
woordige bewoners niet veel kooplustigen ge
vonden worden.
De oudste inwoonster van Hoedeken s-
kerke, mej. wed. v. Poppeten geboren Wes
terburger, wordt morgen 101 jaar.
Haar zeer hoogen ouderdom m aanmerking
nemende is zij nog zeer kras te noemen.
De heer M. v Boven, telegrafist bij de S.S.
te Rilland, is als zoodanig verplaatst naar
Bergen op Zoom.
Uit Tholan.
In een vergadering van de schippersver-
eeniging „Schuttevaer", afdeeling Thol en,
werd in beginsel besloten, bij de bevoegde
autoriteiten aan te dringen op bebakening van
het Thoolsche gat (zuidelijk deel van de Een
dracht)
het plaatsen van een kustlicht aan den in
gang van 't Thoolsche gat
het opruimen voor oen gedeelte van een slik
in de Eendracht, bij Stinkewelle.
Een punt van bespreking vormde de over
brugging van de Eendracht. Het kwam de ver
gadering beter voor, de brng hooger te Dou
wen, ze noordelijker te leggen en geen vast»
maar een bascuulbrug, bewogen door
electricitcit, te bouwen.
Daar de vereeniging pas is opgericht, werd
nog niet besloten, zich deswege tot de be
voegde autoriteiten te wenden.
De goedgekeurde rekening van de Coöpera
tieve Boerenleenbank te T h o 1 e n over het
vijfde boekjaar (1912) sluit in ontvangst en
uitgaaf op f 146.570.47i/2. Aan spaargelden werd
dat jaar ontvangen f 57.964.671/2 en terugbe
taald f 51072.54aan terugbetaalde voor
schotten was de ontvangst f27.320, terwijl tot
een bedrag van f28.375 aan nieuwe voor
schotten werd verleend. De ontvangen rente
van voorschotten bedroeg f855.86. Voor spaar
gelden werd een rente betaald van f 1029.26.
Uit de balans blijkt dat op 31 Dec. 1912
in kas was f 8356.47, er stonden voor f 10640
voorschotten uit, terwijl het tegoed in loo-
pendo rekening f 17621.19 bedroeg.
De 9aldo's der spaargelden beliepen de som
van f34961.76i/3. schuld in loopende reke
ning f 1516.901/2 (waarvan reservefonds
f181.971/2). Er is een winst behaald van
f 138.99.
De heer J. P. de Vries, geboren te Tho
len, opzichter bij 's Rijks Waterstaat, is als
zoodanig verplaatst van Bussum naar Zwolle.
In de Dinsdagmorgen te Stavenisse
gehouden gemeenteraadszitting werd ingetrok
ken het besluit der vorige vergadering om
palen te plaatsen langs den Oudelandschen
Dijk. Verworpen werd toet 5 tegen 2 st het voor
stel van B. en W. om f 10 subsidie te geven
aan het Comité 1913. De jaarwedde van den
lantaarnopsteker werd met ingang van 1 Jan.
1.1. gebracht van f55 op f75. Op verzoek
van C. L. v. Dalen werd besloten, dat m
het vervolg de opening der inschrijvingsbil
jetten in zake de grintlevering, niet meer in
een besloten bijeenkomst, maar in het publiek
zal plaats hebben. Wegens meerdere bedee-
lingskosten werd aan het Burg. Armb. 1
het afgeloopen jaar f 100 subsidie toegekend,
om daardoor do rekening sluitend te kunnen
maken. De ontniimingstermijn in verband met
de onbewoonbaarverklaring van het perceel
van C. Plansoön werd met 6 maanden verlengd.
Tot onderwijzeres werd, met ingang van 1
Mei, met algemeene stemmen benoemd mej. M.
J. Kauffmami van St. Maartensdijk, thans tij
delijk onderwijzeres alhier (reeds in ons vo
rig nummer gemeld).
In verband met het terugtrekken van no. 1
der voordracht, als zijnde elders benoemd,
werd wegens het incompleet zijn der voor
dracht, de benoeming van. een onderwijzer tot
een volgende vergadering uitgesteld. In ver
band hiermede werd aau mej. P. II. Plansoen,
op haar verzoek, niet met 1 April, maar met
1 Mei a.s. een eervol ontslag verleend als
onderwijzeres.
Herzien werd het Reglement voor het Burg.
Armbestuur in verband met de nieuwe Ar
menwet.
ZeouwBch Vlaanderen O. D.
Door Ged. Staten zijn door plaatsing op
de werkliedenl ijst en (Ongevallenverzekering)
benoemd tot lid de heer W. Blaas, timmerman
te Tholen, en tot zijn plaatsvervanger de heer
G. Baieman, bootwerker te Neuzen.
Het comité voor de dit jaar te Neuzen
te houden tentoonstelling voor huisvlijt enz.
ontving van II. M. de Koningin cn van Z.
K. H. den Prins elk een groote bronzen me
daille.
Bijv. no. 365 tot de St. Ct. van beden bevat
de statuten van de vereeniging „De Vrienden
kring" te Hulst.
Haar doel is op wettige wijze invloed uit
te oefenen op het stellen, steunen cn gekozen
"jen van candidaten voor het lidmaatschap
van vertegenwoordigende lichamen, om dele
den in te lichten over verschijnselen en daden
van maatschappelijken of anderen algemeenen
of wetenschappelijken aard, om door verzoe
ken of vertoogen aan de overheid datgene van
haar trachten te verkrijgen wal in het alge
meen of voor leden recht en billijk is en om
noodlijdende leden door liefdadigheid met raad
jen daad byi te Staan, Re kosten dezer liefdadigl-
heid te vinden uit vrijwillige bijdragen dier le
den en door vrijwillige stortingen ook door
ieder ander in voor dit doel bij leden ge
plaatste busjes.
Zij wil haar doel door wettige middelen be
uken, als door vergaderingen, lezingen en
verdere wettige middelen tot propaganda en
leering en samenwerking met tot gelijk doel
Leden die hunne militieplichten moeten ver
vullen, houden op lid te zijn gedurende dien
tijd, doch kunnen bij hunne terugkomst weder
onmiddellijk in hunne rechten en verplichtingen
worden bevestigd.
Uit Z.-VIaanderen W. D.
Dinsdagavond vertoonde de heer Nonhebei
uit Hilversum in de Ned. Herv. Kerk te
Schoondijk© eene belangrijke serie licht
beelden uit Egypte, het Heilige Land, Syrië,
Op heldere, aantrekkelijke, meermalen
boeiende wijze vertelde spreker een en ander
uit die plaatsen en kon dit des te beter doeni,
daar hg jolles daar had aanschouwd.
Een groot publiek was tegenwoordig.
Men schrijft ons uit Rilland:
Heden wordt alhier de zga. Biddag ge
houden; alsdan zal er bij geen enkelen land
bouwer gewerkt worden.
In de Ned. Herv. kerk alhier zal thans voor
de 1ste maal den geheelen dag godsdienst-'
oefening worden gehouden Opmerkelijk is het,
dat op Hcmelsvaartsdag, bekend staande als
een algemeen erkende Christelijke feestdag, tot
nog toe alleen des avonds de godsdienstoefe
ning plaats had.
Dr. Jatho, de bekende vrijzinnige pre
dikant uit Keulen, Wiens overlijden we reeds
voor enkele dagen, door een onjuist bericht
misleid, abusievelijk vermeldden, is thans
gestorven.
Het vijfentwintigjarig jubileum
derlnstrumentale.
Gister avond, na afloop der generale repe
titie van de „Vereeniging voor Instrumentale
Muziek" alhier vereenigden de werkende
leden met eenige genoodigden zich in de
benedenvoorkamer van het concertgebouw om
daar in een intieme bijeenkomst het sluiten
van het 25ste seizoen der vereeniging te
herdenken.
Op voorstel van den voorzitter, den heer
A. W. B3. van Berlekomi, werd een
eerste glas gewijd aan de jubilaresse.
Daarna herinnerde de voorzitter aan hetgeen
in de afgeloopen 25 jaar is gebeurd. Het
is een eenvoudig© geschiedenis er heerschte
goede harmonie, er is hard gewerkt, en er zijn
vaak goede resultaten bereikt. Dat was z. i
in de eerste plaats te danken aan het goede
inzicht van den eersten voorzitter der veree
niging, die haar dadelijk in goede banen leid
de. Het beste beseft men dat wanneer men de
eerste notulen leest, Waarin de toenmalige
secretaris ook de voorafgaande geschiedenis
heeft opgehaald.
Vervolgens wenddo de spreker zich tot
den directeur. Ik heb, zei hij, met opzet
niet gesproken van „onze" vereeniging, want
het is „uw" vereeniging. Gy hebt ons bij
elkaar gebracht en ons geleid, en daardoor
velen aan u (verplicht, in 't bijzonder de zang-
vereeniging. aan welke de kern voojr een orkest
werd gegeven, ma^r ook de orkestleden zelf.
Uit erkentelijkheid v^or het vele, èorbied
afdwingende dat door den heer Clouver is ge
daan met nooit volprezen ijver, bood de Spre
ker hem namens een aantal leden |en' oud-leden
als herinnering aan, een prachtuitgave van
do „Gysbrecht van Aemstel", met de muziek
van onze twee beste componisten Bernard.
Zweers en Alpheus Diepenbrock. Deze com!-
posities zijn vervat in een der beide, in
perkament vervatte folio banden. Het andere
deel bevat den tekst vap Vondel's treurspel
met een inleiding van L. Simons, met rijke
boekversiering van A. J. Derkinderen en eeni
ge tomeeldecors van Berlage. Bij het ge
schenk was gevoegd een calligiftphiscbe op
dracht met de namen der gevers
De heer J. Cleuver nam daarop het
woord. Hij zei geen man van redevoeringen te
zi,n de mooie gevoelens van dien avond liad
hij al door zijn axm laten gaan hg de repetitie.
Maar hij .vilde toch zeggen dat hij veel lief an
leed met de vereeniging had meegemaakt.
Het leed was soms groot geweest, maar de
vereeniging was daardoor des te meer zijn
troetelkindje geworden. En hij liad er geen
berouw van. Als by zich de toestanden her
innerde van vóór 25 jaar, toen er m Middelburg
geen alt en geen contrabps Was, dan was
hij tevreden over het resultaat.
Maar hij had daarbij krachtige medewerking
ondervonden, en dankte daarvoor in de eerste
plaat9 den heer van Berlekom en voorts de
drie heeren van Teijlingen. Er waren or nog
veel meer die een aandeel in den dank ver
dienen, maar met een aanhaling va»
Brahms laadde hg „all seinen schuldigen
Dank" op de schouders van den voorzitter^
waar vandaan de dank dan verder verdeeld
kon worden.
Hg eindigde met zijn beste wenschon uit te
spreken voor den bloei der vereeniging, en
deelde ten slotte mee van mevrouw Schorer
Plaat een bijdrage te hebben ontvangen voor
de feestviering.
De voorzitter kwam daarna nog met
ecnafndere aanbieding. Hij meende dat men de
geschiedenis van de vereeniging minder vondi
in haar notulen dan wel in haar programma's.
Hij had daarom al die programma's verzameld!,
en bood die nu aan het [archief der Vereeniging
ten gesfchenk», vervat in een foliant met
kalfsleexen band. Hij stipte uit die programmes
verscnillende gebeurtenissen aau, als bewijs
noe daarin de geschiedenis der vereeniging het
best tot uiting komt. Na die programma's
volgt in het keurig uitgevoerd werk een al-
phabetische opsomming der uitgevoerde wer
ken met de data van uitvoering; voorts de
concerten voor viool, violoncel en piano
een lijst van de namen der opgetreden solis
ten, met uitzondering der dilettanten, en een
lijst der werkende leden, met datum van toe
treding en uittreding.
Aan al de werkende leden en de oud-ledefci
bood de voorzitter bovendien een exemplaar
van een dergelijk werk aan, bevattende de
laatstgenoemde gegevens (nl. zonder do pro
gramma's).
Dat deze geschenken met waaxdeering wer
den ontvangen, behoeft wel geen betoog.
Melden we voorts nog dat de heer mr<.
R. van Woelderen uit Utrecht alsoud-'
werkend lid een woord van gelukwensch tot
do vereeniging sprak, dat de lieer jlir. A. A.
van T e y 1 i n g e n den dank van allen bracht
aan den heer Bs. van Berlekomi, en dat deze
nog tot den aanwezigen vertegenwoordiger;
van do Arnhemsche Orkest-Vereeniging, den
heer Mulder, een woord van waardeering]
richtte voor de medewerking van dat orkest
gedurende nu 15 seizoenen.
De ei er aan voer op de Goesche markt
zal belangrijk gaan toenemen, nu de ouder-
afdeeling Noord-Beveland der V. P. N. besloten
heeft haar eieren niet meer op de Rotterdam-
sche veiling te doen verkoopen, maar voortaan
op de Goesche markt.
Do prijzen, die de onderafdieeling Zuid-
Beveland voor haar eieren aldaar bekomt,
zijn van dien aard, dat men in Noord-Beve
land overtuigd is, te Goes tegen, hooger prijs
te kunnen verkoopen dan te Rotterdam op
de veiling.
Aan het slot van het verslag van de
centrale keuring van dekhengsten, te Goei
in het „Z. Landbouwbl." wordt iineegedoebl
dat de Regdings-commissie aau de National»
cn Internationale Tentoonstelling te 's-Graven-
hage zal deelnemen mot een collectieve inzen
ding van 5 hengstenen .10 meniën.
Nu heeft de Regelings-commissie aan de keu
ringscommissie gevraagd, haar de tien besta
hengsten in Zeeland, die a
