MIRDEIJIRGSCHE COMMIT.
IC S3. 156' Jaargang. *9*8-
Maandag
3 Maart.
BINNENLAND.
Dit Stad en Provincie.
Kerknieuws.
Rechtzakei
Onderwijs.
Landbouw.
Deze eouranfc vsraohijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- on Fcsstdngom.
?r\j« per kwartaal, zoowel voor Middelburg all voor alle plaation ia Nederland franco pp. f 1
Aftoaderlijke nummer» koitea 5 oeat.
Idverfceatiöa bij abonnement op Toordeelige Toorwaarden
Proapeotussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentitin voor bet eerstvolgende nummer moeten des middag» vóór één nnr
aan het bureau bezorgd zijn.
AdrcrtentiBn 20 eent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andore familieberichten en Dankbetuigingen nn 1—7 regels f 1.50elke regel meer
20 oenfc. Reclunssi 40 cent per regel. Groote letters naar Ie plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentitfn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend*
Mandel, Nijverheid en Geldwezen, ie gerechtigd bet Hiemeen Advertcntle-Bu«ai
A. DB LA IAB As., S.Z. Voorbsr^wsl 866, Assterdu.
i deze courant behoort een bijvoegsel
DE CHR.-HISTORISCHEN EN DE COALITIE.
Over de eigenlijke oorzaak waarom de alge
meen© vergadering der Chnstelijk-historische
Unie onlangs is uitgesteld, deelt men aan de
N iï Ct. het volgende mede:
Kr wks geconfereerd tnsschen drie bestuur-
deraa van de Christelijk-historische partij, drie
ariti-xevolutionnaare en drie Roomsch-katholieke
In die conferentie werd o m. als igrondslag
voor samenwerking a a ai g en omen, dat art,
171 der Grondwet (rijksbijdragen aan kerkelijke
gezindheden) ongewijzigd zou blijven. Dezelfde
vergadering van negen heeft ook drie deputaten
benoemd, van elke partij een, ten einde het
program van samenwerking nader te formulee-
rsa. Toen nu deze drie heeren dx. Kuyper,
jfar. De Geer en eaa roomsch-katholiek, wiens
naam er niet toe doet bijeenkwamen tot
vervulling van hun opdracht, stelde dr. Kuyper
eene lering voor, volgens welke art. 171
voorloopig ongewijzigd zou worden ge
handhaafd. Jhr, De Geer echter herinnerde er
dr. Kuyper aan, dat men over dit punt reeds
in de vergadering van negen lot een bepaald
besluit was gekomen, maar zoo meldt men
woordelijk „de oude rat was niet te bewe
gen, zach te onterwerpen aan het besluit der
nqgen, en daar jhr De Geer flink en mofldig
pal stond, kwam men niet tot een vergelijk."
Ba de algemeene vergadering van de Christe
lijke historische Unie kon niet doorgaan."
Deze onderhandelingen zijn het onderwerp
geweest vaa een bespreking in een Vrijdag te
Amsterdam gehouden, vergadering van het na
tionaal comité der Chr. Hist. Unie. Men is
toen niet tot een besluit gekomen, maar de
vergadering zal Zaterdag a. s. in Den Haag
worden voortgezet.
ONDER DE KATHOLIEKEN.
Omtrent de verdeeldheid in de katholieke
gelederen, waarover „Het Huisgezin" zich zoo
geheimzinnig en mistroostig uitliet, is vermoe
delijk cenige opheldering verschaft door de
ingezonden stukken, die in „De Tijd" werden
geplaatst naar aanleiding van het verslag over
de bijeenkomst te Delft waar het Kamerlid Van
der Velde nog al kritiek te hooren. kreeg vaa
zijn katholieke kiezers.
ïn het nummer van „De Tijd" van Zaterdag
avond staat een nieuw ingezonden stuk dat
nog wel de eer heeft van de eerste plaats on
der „Binnenland", en dat onderteekep^ is
„Lem".
Deze schrijver verklaart dat dr. Hoffman, uit
Gouda, niet in Dolft kwam als vredestichter
tusschm de anti-revolutionnairen onderling,
maar ia de eerste en voornaamste plaats om de
katholieken op te wekken hun bezwaren
aan kant te zetten en in Juni eendrachtig voor
den heer v. d. Velde ter stembus te gaan.
„Ik weet zeker, gaat „Lem" voort, dat ik me
aan igeen onjuistheid schuldig maak, wanneer
ik zag, dat op het oogenblik de groote meerder
heid der leden, van de katholiek© kiesvereeni-
ging te Delft niet meer van plan is in Juni a.s.
wederom den heer v. d. Velde te steunen,
maar integendeel met het plan rond loopt, met
een eigen candidaat uit te komen."
Als oorzaak daarvan noemt hij een bijzon
dere en een algemeen© reden.
De bijzondere oorzaak is de ontstemming tier
katholieken over het feit dat de beer Van der
■Volde weigerde hen te steunen bij hun aan
drang om le Dellt een katholieken burgemeester
te kujjgon.
De voornaamste oorzaak is echter oeu an
dere:
Die ontstemming, schrijft „Lem", ligt
kfieper en is ernstiger, doordat ze zich
over het geheele land openbaart. Onder
ons en ook onder do anti-revolutionnairen
bemerkt men de laatste jaren ©ene sterkere
staoomiog in. democratische richting; zo
omhelzen meer en meer de idealen van
otaatshulp en staatsbemoeiing, èn omdat
He daarin werkelijk eene oplossing van
rede sociale kwalen zien, èn omdat ze
meenen, dat daardoor alleen ons volk van
«rger, do sociaal-democratie, afgehouden
kan worden. Hunne volle sympathie is dan
ook met minister Talma en het veroor-
Haakt hunne ontstemming," wanneer ze
toen, dat deze in de tenuitvoerlegging
i#ier plannen zoo dikwijls door sommigen
verhinderd wordt. Ze vragen zich af, wat
hot geeft een regeering te hebben, die in
(democratische richting wil, wanneer de
«eerderheid, waarop die regeering steunt,
haar voortdurend in den steek laat.
Dat is de grootste grief, niet alleen in
Delft, maar over het geheel© land, en wan
neer we in Juni verliezen, moet daarin
ide oorzaak gezocht worden."
P« redactie van „De Tijd" betuigt iu een
onderschrift geen onvoorwaardelijke instem
ming met den inhoud. Maar zij acht het wen-
schelijk, dat bestaande grieven, bepaaldelijk
thans, nu de verkiezingen in zicht komen,
openlijk worden uitgesproken, liever dan
dat er in stilte wordt gemokt, en aan be
staande ontevredenheid daardoor gelegenheid
wordt gegevep, zich onbemerkt uit te breiden,
tol bij de verkiezing <le kwade gevolgen hier
van onverwachts aan hel licht treden.
Do tijden zijn niet meer van dien aard, meent
„Do Tijd", dat een kleine groep of fractie;
haar wil kan doordrijven. In kiesvereenigingen,
ook in onze katholieke kiesvereenigingen, kun
nen het woord en de invloed van elke groep,
van elk individueel lid zelfs, zich doen gelden.
DE MARINEWERF.
Blijkens een bericht in. „Het Volk" heeft
Vrijdagmiddag een bespreking plaats gehad tus-
scben den minister Van marine a. i. en het
bestuur van Onderling Belang en vertegen
woordigers van andere vexeenigingen van ma-
rine-werklieden.
De minister heeft bij deze gelegenheid mee
gedeeld, dat het zijn plan. was nog dezen
zomer te komen met een voorstel tot opheffing
van de marinewerf te Amsterdam. In verband
daarmede noodigde de minister de verschillen
de bestuurders uit hun wenschen te formu
leeren ten opzichte van de belangen der be
trokken arbeiders, waarvan de minister gaarne
kennis wilde nemen. Tevens beloofde hij, een
eventueel voorstel tot opheffing, eerst aan
de besturen ter kennis te zullen brengen, op-
dal deze, desgewenscht nog opmerkingen zul
len kunnen maken naar aanleiding van de
maatregelen, die de minister voor de arbeiders
wil nemen.
Uit Vlissingen.
Aan den heer D. Dijkstra, voorzitter van de
afdeeling Vlissingen van „Patrimonium", is
door een commissie uit de leden bij zijn ver
trek naar elders een gouden horloge met
inscriptie aangeboden.
De torpedobootjagier „Lynx", in aanbouw op
de „Schelde", heeft 24 uur gemeerd gestoomd.
Machines en ketels voldeden aan de gestelde
eischen.
Een aanvang is gemaakt met de z.g. „kip-
proeven" van do 150 tons kraan op de werf
der Mjj. „Do Schelde", de grootste kraan uit
ons land.
Wol is het lichtvermogen van deze reuzen-
kraan al toegepast, doch de maximale belas
ting is nog nimmer aangebracht. Dit nu zal
dezer dagen gebeuren, om te constateeren of
het (gevaarte niet „kipt", d. w. z, yoorover
komt.
Hot ligjt in de bedoeling van het comité
inzake een Protestantsch Christelijk Zieken
huis te Vlissingen een een verdiepings
gebouw op de Nieuwe Markt te stichten.
Verschillende jonge dames zullen daar hun
opleiding tot diaconesse kunnen ontvangen.
Roods maken verscheidene dames zich nuttig
door het verspreiden van circulaires als an
derszins, terwgl weer andere zijn aangezocht
om 't linnen te naaien.
Reeds kwamen belangrijke giften in, terwijl
anderen hun tinanciëélen steun toezegden.
Uit Walcheren.
Zaterdagmiddag vergaderde de raad der ge
meente Serooskerke, waarbij de wet
houder P. Melis met kennisgeving afwezig was.
Ingekomen was een schrijven van den heer
J. R. Tak om ontheffing in den Hoofdelijken
omslag over de tweede helft van "t jaar 1912.
Opgemaakt werd het kohier van de honden
belasting over 1913, welke bedraagt f 81 voor
27 honden.
Do factor van den II. O. an dit jaar is met
V* pet. verhoogd en bedraagt is/*. Uitgeloot
werd no. 13 van oen door de gemeente aange
gane gcldlecning. Besloten werd nog aan de
openbare 9chool cenige verbeteringen te bren
gen, wat ventilatie, enz betreft.
Ingekomen was ook nog een schrijven van
de vereeaiging tot verbetering van volkshuis
vestiging.
Uit Zuid-Beveland.
Dit jaar hebben zich te Rilland Bath
aangemeld voor plaatsing op de kiezerslijst
1 belasting kiezer door overlegging v. h.
belastingbiljet, 11 loonkiezers, 2 inwonende
zouns(, 2 pensipen.-, 1 spaajrbank- en 5 examen-
kiezers. Totaal 22.
Uit Noord-Beveland.
In peiLrïmj 9 vf^n, den. Oud-Noordbcveland-
poldcr te Col (jmsplaat is een oeveraf-
sehuiving ontdekt ter lengte van 60, bij een
inschaling van 10 M. uit do taagwatcrlijn',
met een grootste diepte van 8.60 M.
Toen Zaterdag do .vrachtrijder P. P. te
Colijnsplaat met'een met drainecrbui->
zen_ geladen wagen den landdam wilde inrijden!,
werd het jongste paard erg schichtig en drong
tegen, het andere apa, zoodat beide paarden
weldra in do sloot terecht kwamen. Na veel
moeite gelukte het ©enig© toegeschoten per
sonen de dieren op het droge te brengen,
doch het oudste paard, dat onder bet jongste
had gelegen, had reeds opgehouden te leven.
Bij de tegenwoordig© duurte der paarden geen
onbelangrijke scliadcpost voor den betrekken
persoon.
Benoemd tot tijdelijk opzichter bij do Rijks-
waterstaatswerken te IJmuiden de heer M. G.
Riemens te Colijnsplaat.
Uit Tholeu.
Vrjjdiagavond trad voor do vrijzinnige kies-
vorceaiging te Thol en op ds. Siemelink van
Goes met de rede „Waarom Vrijzinnig" Hoe
wel gelegenheid tot debat bestond was niemand
van de tegenpartij verschenen.
Het bleek uit hot sluilingswoord van den
voorzitter, dat het in het voornemen van het
bestuur ligt, voortaan meermalen sprekers te
doen overkomen.
Zeeuwftch Vlaanderen O. D.
Zaterdag sprak te Zaamslag in een
openbare vergadering de candidaat der vrij
zinnigen dn net district Ooslburg, do heer
R. de Muralt. De vergadering was druk bezocht
en debat had niet plaats.
Evenmin was dit het geval te Hoek, waar
de candidaat der S. D. A. P. do heer Lindeijer
uit Vlissingen in een. goed bezochte openbar©
vergadering optrad.
Aon den opzichter van 's Rijkswaterstaat,
(den heer J. J. Schmand is bij Kou. besluit
van 13 Febr. 1.1. met ingang van 1 Juli a.a.
een verlof verleend voor den tijd van een jaar,
Heden (Maandag) herdacht de meesterknecht
der Kon. drukkerij van de tinna P. J. van de
de te Neuzen, de heer D. P. Stoffels,
den dag waarop hij vóór 40 jaren in die zaak
als leerjongen in dienst trad, en aldaar nu
ook bijna een. kwarteeuw als chef op de
drukkerij werkzaam is. Van de drukkerij was
ter (gelegenheid van dit feit de vlag uitge
stoken. De jubilaris had dezen dag vacantie en
ontving zoo wél van de zjjde der familie Van
de Sande als van het personeel blijken van
hulde en waardeering.
UU Z.-Vlaanderen W. D.
Gister had te Brcakens de vrouw van J.
het ongeluk van den zolder te vallen waar
door. zij met haar hooM op den Vloer terecht
kwam, met zoo'n kracht dat onmiddellijk ge
neeskundige hulp moest worden ingeroepen.
Vermoedelijk heeft zij hersenschudding gekre
gen. Ze is niet buiten gevaar.
Te Cadzand zijn dit jaar op d© kie
zerslijst ingeschreven11 belastingkiezers, 9
loonkiezers, 1 spaartyyikkiezer, 8 inwonen
de zoons.
hankelijk diende te zijn van de kosten der
grondstof.
De heer den Bouwmeester stelde voor
een commissie te benoemen om een ver»
houdingscijfer vost te stellen tusschen den
prijs van grondstof (steenkolen) en fabrikaat
(gas en cokes) en om den prijs van gas
en cokes in het vervolg telken jare in
April voor den tijd van een jaar vast te
stellen.
De voorBtellen-den Bouwmeester en -Heijse
werden beide aangehouden, en reeds Zater
dags nadien, 28 Oct. kwam de raad weer
bijeen en zette de discussies voort met het
Tesultaat, dat het voorstel-den Bouwmeester
met 116 stemmen werd verworpen, het
eerste deel van liet voorstel-Heijse, verla
ging gasprijs tot 7 4 ct., werd aangenomen
met 9 tegen 8 en het tweede deel van dat
voorstel, 61 ct. voor de straotverlichting,
met 116 stemmen verworpen werd.
Bij het bespreken van de begrooting 1902
in de vergadering van Zaterdag 2 November
1901 kwam weer de gasprijs ter sprake.
De heer De Veer verzocht B. en W. te
willen overwegen of, indien de daling der
kofenprijzen aanhield, het gas niet voor een
halven cent per M* minder zou kunnen
worden geleverd. Een voorstel van den heer
De Veer in dien geest werd z. h. s. aange
nomen.
Tot een verlaging kwam het echter niet,
alleen de prijs van gas voor industrieels doel
einden werd in den loop van 1903 verlaagd.
Nadien is er wel in den gemeenteraad
geklaagd over de hoedanigheid van bet gas,
voorstellen tot prijsverlaging hebben echter
den raad niet meer bereikt.
Men schrijft aan de «Rotterdammer»
Als bewijs, hoe groot het gebrek aan pre
dikanten in de Geret. kerken is, kan dienen,
dat een van de candidaten van de theolo
gische school in circa 14 dagen 34 spreek-
verzoeken kreeg van vacante gemeenten.
Jatho, de Keulsche predikant, die niet
lang geleden veel van zich deed spreken,
daar hij van de leer der Evangelische lands- i
kerk in Pruisen afwijkende, meer moderne
meeningen had verkondigd en deswege werd
afgezet, is gestorven nan de gevolgen van
een bloedvergiftiging, bij een val opgedaan.
In verschillende Nederlandsehe steden heeft
Jatho zijn bezielend woord doen hooren.
C. meldt mond- en klauwzeer uitgebroken.
Hedenmorgen zijn er 36 runderen afgemaakt.
Een taai® kip.
Men schrijft aan de N, R. CL
Toen de landbouwer Witting te Erica
(Dr.) in het begin van October jl. met d®
dorschmachine aan het dorachen was, ge
raakte hij een van zijn kippen kwijt. Er
werd overal tevergeefs gezocht, totdat dezer
dagen bij het opruimen van de stroopakken
het dier levend voor den dag kwam. Hst
was, gelijk zich laat denken, geheel verma
gerd en zeer zwak. Wel een bewijs dat een
kip het lang zonder eten of drinken kan
uithouden.
Heden zijn op bevelschrift der recht
bank alhier in. vrijheid gesteld D C K. eu
D. A. K., verdacht van bookmakorij, wonende
te Koudekerke
Raad van Beroep (Ongevallen
verzekering) Middelburg.
In de heden Maandag alhier gehouden open
bare terechtzitting van dien Raad had de
uitspraak plaats in zake F. D., Neuzen.
Klager werd met-ontvankelijk verklaard in zijn
beroep, omdat hij zijn premie niet had betaald
binnen vijftien dagen na den vervaldag
J P. II. v. G., A bee le, werd mot-ontvanke
lijk verklaard in zijn vordering voor zoover die
een tijdelijke uilkeering betreft, die vordering
voor het overige ontzegd en do beslissing der-
Rijksbank bevestigd.
SPORT.
Schaakwedstrijd.
Bij den op Zaterdag te Goes vooi-tgezetteo.
wedstrijd tusschen de schaakvoreenigingen van
Vlissingen en van Goes werden door de Vlia-
singers en de Goesenaars gelijkelijk drie par-
DE GASPRIJS SINDS 1898.
Toen wij in ons nummer van Zaterdag
de geschiedenis vaa het voorstel van B. en
W. tot overdracht van de gasfabriek aan de
Imperial Continental Gasassociation in 1898
bespraken, eindigden wij met op te merkoD,
hoe den 9en November van dat jaar een
voorBtel van de heeren Dunnó c.s. om den
prijs van het gas van 8cent op 7 cent te
brengen verworpen werd. Het wub dit voor
stel waarbij ook de straatbelasting
ter sprake kwam, immers de voorstellers
wilden het verlies dat de verlaging van den
gasprijs met zich zou sleepen zien gedekt
door een belasting als bedoeld bij art. 240
litt. i. van de gemeentewet (straatbelasting),
die jaarliiks ten hoogste f 10.000 op zou
brengeiDe aanslag zou geschieden van dd
genolhebbers van gebouwde eigendommen
en geraamd worden naar de belastbare op-
breDgBt. Toen echter het eerste deel van
het voorstel, dat de verlaging van den gas
prijs behelsde, verworpen was, trokken de
voorstellers hun ontwerp straatbelasting in.
Den. 20en October 1899, een jaar latei-
dus, dienden de heeren J. H. C. Heijse c.s.
een voorstel in om den gasprijs te verlagen
tot f 0.07 en de retributie voor de straat
verlichting te brengen op f 0.06', welk
voorstel reeds in de vergadering van 25 Oct.
in bebxndeling kwam "en langdurige discus
sies uitlokte waarin vooral de vraag be
sproken werd of de prijs al dan niet af
Voor het examen nuttige handwerken
zijn te Breda geslaagd de dames J. W.
Rampart en H. M. C. Kosten van Bergen
op Zoom en te Utrecht mej. P. N. Visser
uit Vlissingen.
De heer S. J. vajn der Werff te Oostburg
is heden, benoemd tot tijdeljjk onderwijzer
aan school A to Biervliet.
Onzen landgenoot dr. H. S. Hallo w.
en e. i. privaat-docent aan de T. H. te
Karlsruhe iu den titel van buitengewoon
hoogleeraar verleend.
Zondag hield de Raiffeisenbank Kloos-
terzande haar jaarvergadering iu de ruime
zaal raa het hotel „Wermaas".
Uit het overzicht betreffende 1912 blijkt,
dat, dank zij den ijver en toewijding van be
stuur, raad van toezicht eu kassier, zij in
bloeiendeu toestand verkeert.
Het ledental klom in 1912 van 137 tot 145;
het aantal in omloop zijnde spaarboekjes van
152 tot 177.
Op 1 Jan. 1912 was aan spaargelden inge
legd f 100.556.60; in den loop des jaar werd
f57.257.54 bijgestort en 148.772.70 terugbe
taald, zoodat op 31 Dec. het saldo der spaar
gelden f 109.041.44 beliep, aan interest was
f3210.78 betaald.
Op 1 Jan. 1912 was aan voorschotten
f73.961'.23 verstrekt; in den loop des jaars
werd nog verstrekt aan 44 voorschotten
f64.840; er werd terugbetaald f 68.617.46,
zoodat op 31 Doe. verstrekt was f70.183.77,
verdeeld over 78 voorschotten; aan rente was
betaald f3254.61
Het reservefonds steeg van f 1847.39 tot
f 2330.66. De omzet bedroeg in totaal de som
van £409.574.09, zijinde 1203.184.99 in ont
vangst en f206.389.10 in uitgaaf.
Op het erf van de weduwe K. aan de
Beukelsdijk te Rotterdam, ia naar de N. R.
De partijen van de heeren Oberman (VI.)
an Zoen (G.) en Meijer* (VI.)La Porte (G.)
moesten afgebroken worden en zijn nn ter
beslissing in handen van een arbiter gesteld.
Voetbal.
Voor de Zuidelijke tweed© klasse werden
gisteren twee wedstrijden gespeeld. Zeelandia
had WiUem II op bezoek en werd geklopt
met 63. 't Zesde speelde zijn laatsten wed
strijd tqgen N. A. C en deelde de punten 11.
In de eerste klasse werden geen wedstrij
den (gespeeld vanwege de wedstrijd Ncder-
landsch elftal—Zwaluwen. De uitslag was 11.
Merkwaardige vliegtocht.
Zoo veel belangrijke tochten hebben do laat
ste jaren vliegers gelukkig volbracht, dat er
heel wat toe noodig is, om ons in verbazing
te brengen. Een stout en vermeldenswaard
stuk heeft de Fransche vlieger Brindejonc des
Moulinais bedreven. Hij vloog van Parijs naar
Londen en vandaar over Brussel weer naar
Parijs terug.
Donderdagmiddag vertrok hij uit Londen. On
gelukkigerwijs kreeg hij het boven het Kanaal
met mistbanken te kwaad Eerst keerde hf
terug, doch later opnieuw de vlucht wagend,
deed de mist hem opnieuw den koers kwjjt
raken. Reeds wanhoopte hij eraan, er het
leven af te brengen, toen hjj, laag boven
het water vliegend, tot zijn geluk een vis-
schersboot bemerkte. Krachtig nep hij „Ca
lais". De schipper verstond dit trots het ge
weldig lawaai van den motor, en wees hem
do richting. Reeds zweefde Brindejonc bo
ven de Noordzee. Tien minuten later was big
boven rijn landingsplaats.
De reis had in plaats van naar gewoonte 15
tol 20 minuten 63 minuten geduurd.
TMERMOJHETEft EN VERWACKTfMS
3 Maart
Thermometer alhier 8 o. vni. 45
gr., 12 u. 51 gr. 34 u. nm. 50 gr.
Telegrafische medadeeling van het Kon.
Meteorologisch instituut te De Bilt volgent
i- waarnemingen van heden ochtend
Hoogst.® ha i- i, e r s t a n d 773.8
München en Clermont.
Laagste 729.9 S<-ydisfjord.
Verwachting tot den avond van 4
Mnart: krachtige tot matige Z.W. tot W.
wind, meest zw ar bewolkt, waarschijnlijk
regenbuien en dezelfde temperatuur.