BüITüNLAND.
Ingezonden stnkken.
gebleken m Engeland eii Denemarken, bi
welke landen men over eenigo jaren de tot -
sUndkcsming ervan luide z,iJ toejuichen.
Aan de Ibinjiciccle politiek ontbreekt ver
der allo stuur en ricnting. Over de maand
Januari werd voor l 500 000 meer ontvangen
dan in dezelfde maand van Jiet vorig jaar.
En desondanks wi! men nog eon Taricfwet.
Deze wet moet, volgens het voorloopig ver
slag, leniging brengen in den nood In een
nood die niet bestaat I
bi het onderwijs ziet men een stadige
uitbreiding der subsidie-politiek, die even
wel geen beter ondenvys zal brengen. Spr.
wees daarbij op het bouw wet teke en de ver
kapte subsidies aan kloosters en dergelijke
instellingen. Wettelijke regeling van het vak
onderwijs bleef evenwel uit.
De aanhangige grondwetsherziening is niets
dan een stemöuslenze. F.en paradepaard. Dc
Kerst© Kamer zal het recht Van regres krijgen.
Een gezinshoofden kiesrecht alleen voor man
nen wil men gaan invoeren.
In do onderwijskwestie zal do liartewenscli
ilwr coalitie worden vervuld. Bijzondere school
regel en do openbare school mag dan nog
wel bestaan, die zal geduld worden
De bi,'zondere school noemt men rechts ilan
de ,,vnje school Uoo durven ze
Do heer Moojen besprak dan de regeling
der toestanden in Indio. Als bestuurshoofd
kwam spr meer dan 10 jaren met alle stan
den in Indio in aanraking. Voor goiiveraeur-
gemeraj.1 1 denburg werd nooit gehoord van op
stand onder de Mohamedanon door propa
ganda van Christelijke zijde. Maar m 1909
en '10 begon, dn*- Vroeger dachten de inlan
ders aap geen politieke organisatie. Nu krij
gen die Bchcwne gewesten enk him politieke
strubbelingen
Spr. wees or dan op hoe er verdeeldheid
heerscht tmder do partijen waarop de Chris
telijke ivgeermg steunt. De huidige regee-
ringspolitiek kw<s-kt haat en tweedracht, hui
chelarij en sdujnbekeering, door den invloed
bjj benoemingen en het vergeven van mooie
prfstjes.
Do voormajuien der vrijzinnige concentratie
wfllon trachten aan dio politiok paal en
perk to stollen. Zij meenm dat een vrijzin
mg© regoermg vrijheid zal brengen en oen
goede maatschappij zal in 't leven roepen
Met het optreden eencr vTij'zinnigo regeering
zal natuurlijk geen algemeene vrede dadelijk
uitreden, maar op den duur zal dn vrijzinnige
politiek daar toe leiden.
Spr hoopte voldoende |e. hebben uiteen
gezet dat de. vrijzinnigen moeten samenwerken
om bij do verkiezing de rechtsche regeering
een „1°! hiertoe" toe te roepen.
Hij herinnerde aan da quaostie Ommen,
welke een verder licht werpt dan daar al
leen, en op de verkiezingen voor gemeente
r;aad en Provinciale Staten te 's firavenhage
Wil mm blijven zing an „Wij leven vrij,
wij loven blij", dan moet mm de stormvlaag
vkji roactio tegenhouden, want ze brengt
het volk in gevaar.
Spr hoopte dat Ae woorden die op dezen
dag gesproken waren niet het cone oor in en
het andere uit zouden gaan, doch dat allen
zo zouden verwerken en aan bloedverwan
ten en vrienden mede deelcai en dat do daden
bij do aanstaande verkiezingen er naar zul
len zijn.
Donderend applaus viel ook dezen spreker
ten deel voor zijn geestdriftige woorden.
Ook nu weer werden eenigo van toepassing
zijnde liederen mof aandacht «aangehoord of
uit volle borst meegezongen. Speenhof's spot-
liod op do Zedelijkheidswet en zijn bekend
„Hollands Vloot" hadden een buitengewoon
sucCes
Do heer Swrame sloot zich aiui b'J <le
woorden van den lieer Moojen on drukte de
aanwezigen ook op het hart toch vooral niet
fdles het e«ne oor in on het andere uil te
Laten gaan
Hjj gaf daarna het Woord aan den 1 aalsten
spreker, den. heer
A. Frenkel
uit Zierikzee om te behandelen het onder
werp „Geen dwangverzekering", doch Staats
pensioen."
De heer Fraikel begon met uiteen te zet
ten wat dan eigenlijk de Bond voor Staats-
pensionneering wil
Hij wil dat de mcnSclien, dio grijs gewor
den zijn in den arbeid en niet irteer kunnen
Werken, zoadat ze op him ouden dag alleen
staan geen armoede boJioovcn te lijden.
De Bond wil dat de armen, dio jaren ge
ploeterd hebben om rond te komen, niet
onf een aalmoes behoeven te smecken
Dat de ouden van dagen die jarenlang hun
gezin hebben onderhonden CU Jgebrekkig 'gewor
den niet meer m de behoeften daarvhn kun^
nen voorzien, niet fot misdaad worden gedrc-
Dat do wet hun een wckelyksche uitkcering
geeft in den vorm van een Staatspensioen dat
hen behoed voor honger en ellende Vo- 1 spot
heeft de Bond moeten verduren, desondanks
is' ze gegroeid ril thans een machtige organi
satie gewnrdm.
Bjf het Nederlandse he volk heeft de idee van
Staatspensioen ingang gevonden Maar de re-
goering denw partij-hartstocht verblind, wil
er niet aan Ze staart zich ljlind op do Duit
sche dwangverzekering die allesbehalve fraai
iS gebleken.
Het tydt desalniettemin geen twijfel of onder
de huidige omstandigheden zal die dwangver
zekering hier worden ingevoerd Want do
recfctsSchen zgn sterker oa hoo do linksche
sprekers ook klaar en duidelijk argumen toeren..
dr. Kuyper, de koetsier der regeeringskaros
weet zijn volgelingen te leiden waar hjj wil
Vroeger waren ook de. vrijzinnigen voor
dwangverzekering Maar toon wared zij met
staatspensioen nog niet bekend. Evenminmet
do slechte eigenschappen der Duitsche dwang
verzekering als met de goede van het Engel-
Hche staatspensioen.
Dat Engelsche staatspensioen heeft veel in
druk gemaakt.
Tal ma hpd het verkeerde dor Duitsche wet
moeten zien. Hij had moeten letten op het
j«*>efö?hrift Van minister Hegout, $i« [de fouten
«van duicklyk aanwijst
Maar ondanks die fouten heeft Tulma er
mee duiven komen aandragen. Een minister
die van do 100 stemmen er 59 voor zich weet
staat tlan ook numeriek sterk Maar moreel al
lerminst. 1
Spr. haalde een aantal critiekcn op do
wet aan, waaruit dal duidelijk blijkt
De arme oude werkman ilie jarenlang zijn
premie met moeite heeft kunnen betalen, moet
zich op zijn sterfbed nog bezorgd maken over
het lot van zijn vrouw. W'pji 1 voor liaar wordt
niet gezorgd liet ontwerp beval 394 artikelen.
De hoeveelheid moet blijkbaar vergoeden, wat
aan innerlijke waarde ontb.T.cekt.
De hoofdgebroken van het wetsontwerp zijn
veel de klcino man wordt uitgesloten, maar
moot premie betalen do kleine bazen moeten
de helft van de premie van knecht of halfwas
betalen zander zelf te ontvangen van de
allerarmsten wordt premie gelieven, terwijl
ze eerst op 70 jarigen leeftijd pensioen krijgen
en deze leeftijd worilt niet dikwijls bereikt
de ambtenaren ontvangen een groot deel der
pi'eraie's (voor neven, zonen en kennissen der
regeeringsmannen een Waar bnifrankajisje
de administratieve omslag voor workman, en
patroon is veel tc groot
De wet vraagt 9Vs milliooji van den patroon
en 9'/» van den werkman terwijl de slaat
8>/2 zal bijdragen Die 8'/a inillioen zal gevm-,
den worden in dc Taricfwet, waarvan de na4
doelen voeldoende bekend zijn. Maar de gel
den die werkman en patroon moeten bijdragen
voor de verzekering, komen dan nog hoven
die welke ze al betalen door de invoering
van hot Tarief. Zoodat zo dubbel worden ge
drukt.
Er wordt dus niet aan do ccne zijde geno
men, wat aan de .uidoro gegeven wordter
wordt aan beide zijden genomen.
Verschillende katholieke bladen schreven
tegen de dwangverzekering. Toch zullen de
katholieke afgevaardigden er voor stemmen^
Ze kunnen toch ook niet heeiomaal met leego
handen voor hun kiezers komen in 1913
Staalsj>ensioen, zeide spr is do ©enige
goede oplossing.
Moeten dan de ouden van «Lagen naar arm
huis en diaconie, waar oude echtparen wor
den gescheiden van elkaar en leven onder
den dwang van vader en moeder? En daar
komen ze nog niet eens als ze niet trouw
ter kerke gaan.
Staatspensioen werkt demoralisecrend zeg
gen de tegenstanders En de f 1000 pensioen,
die dr. Kuyper krijgt, voor zijn ministerschap,
werken die op hem ook demoraliseer end?
De grootc deugden van staatspensioen zijn
het omvat allen, zoo mannen als vrouwen
het legt geen lasten op aan hen die niets heli
bon het bezwaart de arbeiders niet finan
cieel er is geen bureaucratische om
slachtigheid
Spr. eindigde met er op te wijzen dat de
kiezers de beslissing in handen hebben Ook
luj wekte allen op mee te werken ter vork rij.'
ging van staatspensioen en er zich bij den
stembusstrijd naar te richten
Ook dezen spr. viel een welgempcnd ap
plans ten deel
De lieer Swcnne dankte dezen spreker, even,
als bij hel do aoderen gedaan had, voor zijn
woorden. r
Was er bi, de .andere sprekers gelegenheid
tot debat geweest (waarvan evenwel nie
mand had gebruik gemaakt hier wilde Spreker
daartoe geen gelegenheid geven, daar hij er
van overtuigd was dat allen zouden instem-,
men mot do woorden van den heer Fronkel
cn het hem zeer zou tegenvallen wanneer een
stem zich er tegen verhief.
Met geestdrift werd gezongen het bondslied
v.an den Band voor S t aa>s'pensiermee r i n c ..Niet
óéu zij oud en arm" cn luide toejuichingen
ontving ook de oude werkman die een lied
op „Arm en oud" zong
Daarmee was het voornaamste gedeelte van
den Bonsdag te Cortgcne voorbij.
Even later roeide ons de voerknccht over
het welhaast onbewogen water naar Zuid-
Beveland terug. In do koele avondstilte heb
ben we toen dankbaar teruggedacht aan het
geen we gehoord hadden. En aan wat gezien
was. Want ook hen, die dezen dag organiJ
snorden komt lof ton voor de uitstekende
Wijze waarop ze zich van lum taak kweten.
En de kiezers op Noord-Beveland, ocli,
n e kunnen niet gelooven dat de in do zaal
aanwezigen, alleen daar waren om er eens
,uit te zijn en fcb>f jzo alleen Jtoeg ©juicht en mee
gezongen hebben omdat het nu cenmaa zoo
hoort Neen, zij zullen welen wat hun plicht
is en ze zullen bet voortzeggen, voortroepen,
ze zuilen in den strijd getuigenis weten tf Ie
leggen voor de zaa,k die ze in Cortgeïio heb-»
ben liaoren bepleiten, zoals mannen als Sic-
ïnelinK, Snijders, Mnojm en Frcnkel dat we
ten tc doen.
Om zeven uur hadden dc sprekers afgedaan
toen werd na cenige rust ten tooneele
gevoerd „Moederliefde" tooneelspol in 4 be
drijven, hetwelk keurig werd vortolkl. Vooral
dn rot van ,Marrigje" (wed Breugel) werd op
een wijze weergegeven, die alle verwachting
te boven ging. Dat het stuk pakkend was en
in volkomen overeenstemming niet liet door
do sprekers uitocmgozelte beginsel, bleek
dan ook uit liet na ieder bedrijf losbarstend
uitbundig applaus; het 'Was egn greep, een brok
stuk uit liet maatschappelijk leven, zoonis die
helaas nog maar al te dikwijls voorkomen. De
voordrachten cn zangnummers die ter afwisse
ling werden gegeven, waren voor het grootst?
deel gebaseerd op dc idee en en het streven
van den bond voor slaatspensionnoering, voor
al do voordracht „Geeft den ouden werkman
Staatspensioen" werd met gevoel door den'
heer Salome voorgedragen, evenals dc leuke
voordrachten door den heer Flipse, die do
lachspieren in beweging bracht, Na afloop
nam do leider de hoor A. T. C, Swenne het
wooid om, na den. sprekers, allereerst dank
en hulde te brengen aan de Cortgeen-
sche tooneelclub, voor de zeer gewaardcerdo
medewerking. Spr. stolde in 't licht, dat, zon
der aan de geachte sprekers te kort te doen,
een aanschouwelijk beeld meer cn dieper in
druk maakt dan woordan. Spr. dankte voider
allen dio hun medewerking hadden verleend
tol hel wolslagen van dezen suceesvollcn
bowlsdag. Spr. eindigde met den wensch, dat
deze dag er too heeft mogen bijdragen om
door do as. stemming do hoop te verwezen
lijken van den bowl voor Staatspcnsioimeering
en dat wo dit jaar bot onafhankelijkheids-
foesl mogen vieren mot een wet voor staats
pensioen in uitzicht. Mol een woord van op
wekking aan. allen deze zaak te sleunen, sloot
do heer Swonno de bijeenkomst.
Berlijnsche Brieven.
(Nadruk vcTboden).
Berlijn, 17 Febr. 1913.
De hofignitiyisseu vjan des Keizers hofi
hebben de laatsto dagen gelegenheid gehad
zich hel vuur uit de sloffen to loopen.
Sedert nu juist aclit dagen geleden de Kei
zer des ii.imidd.igs te vier uur last gaf om
do reis naar Karlsruhe voor tc bereiden,
die drie en oen half uur later reeds werd
aanvaard, zijn do heoren niet tol rust ge
komen Hier, wapr anders alles zoo na rijp
overleg cn voorbereiding pleegt te geschie
den dank zij het feit, dat dc hofmaarschalk er
den Keizer too heeft gebracht zijn plannen
vrij ver to voren vast te stellen, is Ihans
alles met razonden spoed gegaan. Even
spon Laan als dc rejs naar Karlsruhe werd be
volen, toen een dion middag ontvangen indruk
den Keizer de overtuiging gaf, dat nu alle ver
dere overwegingen moesten of althans konden
zwegen, dio dit engagement zoo lapg hebben
doen uitstellen, even spontaan viel het be
sluit om den intocht d'-r Prinses lot iets
feestel(ks te maken.
Van do vele verhalen, dio er in omloop
Zijn over de gebeurtonisren der lantslo dagen,
zij er oen weergegeven, dat, indien liet wel
licht ook niet «vaar is, toch do moeite wel
loomt om verteld te worden cn dat geenszins
onwaarschijnlijker klinkt dan de andere, merle
omdat hel dan niet slecht gevonden is.
De Keizer, zoo wil dit verhaal weten, zou
aanvankeli.k c-ndcr gepii voorwaarde iels heb
ben willen hoorm van dit. huwelijksplan, dat
po' tiekc raadgevers hadden gesuggereerd, om
aan de Wclfenkwestie definitief een eind tc
maken. Ilij zou bij die gelegenheid de veol ge
colporteerde opmerking hebben laten vallen
die Kleine soil gliicklieh worden, die soil der
Politik nicht geopferl werden. Daar evenwel
de legitimisten Ion hove, die het huis Brans-
wi,k althans ,u Bronswijk weer op don troon
wilden hcblien (niet uit sympathie voor dit
huis, marlr uit respect voor zuiver dynastieke
JgGïifWcus en omdat xiin den huidige©
toestand min of meer een gevaar zien voor d«
monarchale idee tin voor hel dmkboeld van
hel kc|ningscJiap bij do gratie Gcdshet
plan niet opgaven te pogen de Wolfon door
een huwelijk to verzoenen, werd hot plan
overwogen prins Adalbert to dom huwen met
prinses 01 ga van Brim'swijk-Luneburg. Adal
bert moet zicli aanvankelijk daarfoo bereid
hebben verklaard on zijn reis naar Karlsruhe
waar hij do gast was van prins Max van Ba
den, die met een (loc,hier van den hertog
van Cumberland getrouwd is, bail ton doel'
deze zaak definitief te regelen.
Daar kwam echter een kink in den kabel
Volgens dc eeno lezing, daar de prins per
saldo zich bedacht en terugschrikte voor
hel offer, dat de politiek hier van hem vor
deren ging en dat te meer, omdat hij den in
druk had. dat daarmede de verzoening toch
niet zoo volkomen zon wordan als eerst ver
wacht was, volgens een andere lozing, daar
prinses Olga weigerde op instigatie van haren
vader, die dit huwelijk van een zijner dochter:!
met den derden zoon des Keizers niet van vol
doende beteeken is achtte, daarin niet genoeg
voldoening voor zijn huis zag, en dat te min
der, waar destijds liet plan zijn oudste doch
ter uit. Ie huwelijken aan den Duitschcn
kroonprins op liet laatste oogrnblik had schip
breuk geleden.
In elk geval en Wat daarvan zij, de prins
kwam ziek uit Karlsruhe terug" jm in.de dogen
toen zijn moedor hem in een vleugel van hef
pal'eis verpleegde moet daar de mogelijkheid
van hel thans lot stand gekomen engagement/,
waarover prins Max va,n Baden met prins
Adalbert reeds herhaaldelijk geconfereerd had
en ook andere broeders dor prinses reeds
menigmaal hadden gesproken met den Baden-
schoa prins, rijpelijk zijn overwogen en toen
de Keizer maar Koningsbergen vertrok voor
het eeuwfeest, zou de moedor "har© dochter
op deze mogelijkheid hebben voorbereid en
bare toestemming lot ilit plan hebben ver
worven. J.a, zoo w il liet verhaal, dc prinses
zelf lmeft haar vader ovjwliaald lot dil. en
gagement, nadat zij op de hoogte was gebracht
rad de politieke beleekenis, die liet voor het
Dujtsche Rijk kon hebben. Dat was de Teden,
dat: do Keizer zijn toestemming gaf, lalor
ovéyiwol zou do Keizer hebben vernomen uit
wejko overwegingen de prinses zou hebben
tooêestc-md. en om haav het offer zooveel
moj$plyk te verzoeten hnd dc Keizer daarop
alles gedaan, wat luj kon om dezo verloving
tot iets heel fleurigs fo maken,
Vandaar het 'besluit om voor den intocht,
die aanvankelijk zender eenig ceremonieel
zou plaats vinden, het heole regiment ZioOien-
huznren, waarbij do jonge fiance benoemd'
is, naar Berlijn to laten komen. Het bericht
d.oaj'van wekte in Rathenow niet minder ont
steltenis dan het alarm van Straatsburg, dat
latex valsch bleek, want het is natuurlijk geen
kleinigheid een heel regiment huzaren in pa-
rajdeunifolnn binnen enkele uren naar do
hoofdstad te transpor toeren en ze hier onder
dak to brengen.
^y<K>£,de gewone versiering van den intochl-
weg was geen tijd meer, alleen het station
had men nog in allerijl met planton cn
bloemen kunnen sieren en. de burgemeester,
die anders bij dergelijke gelegenheden met.
don raad staat lo bibberen van koude op
den Pariserplatz nam deze gelegenheid waar
om het jonge paar aan het station te gaaï»
begroeten met een paar zinnetjes zoo uiterst
welgekozen, dat zo overal frappeerden.
Maar eveii geïmproviseerd is heel dezo week
ten hove geweest, de diners, lipt „grand
theatre paré" van gisteravond, alles was eerst
pp het laatste moment besloten', zoodat de hof
maarschalk zelfs met den besten w 1 van de
wereld niet moer zóó voor de voorbereidselen
zorg kon dingen als hij dat gewoon is te doen
Berlijn heeft inderdaad hartelijk declgcnnmen
aan deze verloving cn rum den intocht, waar
hij, ondanks do vroegte, ondanks het grauwe
winterweer, ondanks het feit, <lal de meeste
menseden eerst uil de ochtendbladen hadden
vernomen, dat de intocht om half negen zou
plaats hebben, duizenden en 'duizenden loe-
schouwers zich hadden verzameld.
Thans ziet. men natunrlijfc orier.ol de portret
ten vin het jonge p«i.ar en ook daar frappeert
een zekere geïmproviseerdheid, immers hot
cene, dat do prinses zittend op een lafcJ
met bungelende voeten voorstelt, is al even
weinig vormelijk als liet andere, waar de prin
ses is afgebeeld inet baar aanstaanden gemaal
en een broeder, wandelend in bet park en
beide heoren roofcen.
Natuurlijk wordt ook druk geredeneerd over
do politieke gevolgen, die dit engagement en
hot huwelijk, dat dezen zomer, naar lmt beet,
reeds voltrokken zal worden, zal kunnen heb
ben, maar daarover is de lozer stellig reeds
geïnformeerd
Zonderling was weer do wijze, waarop zich
hot byzantinisme hier npeiib.aa.rde. Een der
bladen hing zyn lezers een schoon verhapj
op van de huishoudelijke deugden der prinses,
d'e, zoo lioello liet, „als de beste een bur
gerlijken pot kan koken, inaaion, stoppen,
breien en alle huishoudelijke .soorten v.oiï
werk dot-n". Of de lezers hot gelooven? En
indien al, of ze zich niet .afvragen, wat de
prinses aan deze nuttige kennis liceft, die
luaar in hare positie belangrijk minder te
pas zal komen als and-re vormen van konais
die minder nuttig voor anderen, wellicht hier
geenszins schaden
Men hoort trouwens heel veel aardigs van
do prinses, dio niet op haar mondje gevallen
moet zijn en in dal opzicht eon „richtige Ber-
linerin" zou mogen hooien. Haar broeders heb
ben haar erg verwend, zoo wist een oude
daino der l'otsdamer „llofgesellschaft" me
te vertellen, en de Keizer niet minder. Hoe
streng die ook zijn kon tegenover zijn zoons/,
het prinsesje kon menig potje bij hem breken
In liet openbare leven b.ad men nog weinig
gelegenheid iets van de prin^-s te bespeuren.
Met haar moeder heeft ze nu en dan bezoeken
gebracht aan schol u voor vrouwenarbeid en
aan Kefd.adige instellingen, ze heeft heel veel
gereisd met den Keizer, die zich gaarne
door haar liet vergezellen. En in Berlin
zal men ook na liaar huwelijk wel nicji
heel veel van baar bespeuren, ook iv.au-
nrtvr bot nog eenigo jaren zou duren, voor
dat haar gemaal den Brunswijkschen troon
bestijgt. Althans mvn wil weten, dat het niet
in de bedoeling des Keizers ligt zijn schoon
zoon bij een der Berlijnsche of PoS'Ulamer
garderogimenten te brengen., maar dat hij
(na, zijn huwelijk uit Italhenow zou worden ver
plaatst naar Dantzig om daar in het paleisje
of liever de villa van den kroonprins en de
kroonprinses in aanraking tc komen mei de
oer-Pruisische elementen, die de Keizer toch
nog steeds de kern der natie no.ht.
En of do schoomzooh des Keizers zich
zelf zoo vaak verlof zal permilteoren als
de kroonprins meent Ie mogen doen, dal is
althans in hcoge male dc vraag.
Di» Keizer zelf heeft trouwens doZerdagen
ook een groot deel der attentie van het Ber
lijnsche publick op zich gericht door zijn
rede in de Universiteit vlak voor bel vertrek
naar "Karlsruhe, maar meer nóg door dio
gehouden in dc jaarvergadering van den Lancl-
wirtscliaflsrat, waar de Keizer vertelde van
zifii ervaringen op landbouwgebied
Een onaangename toon heeft daar geklon
ken, die editor minder den Keizer tol lost
komt dan don menschcn, die hein verkeerd hel),
hen geïnformeerd. De Keizer verteld© onder
schallend gelach van zijn .agrarisch gehoorj
dat hij or een van zijn pachters luid
gesmeten", daar do man niet deugde. Een
Berlijnscli blad. dal niet laboreert aan lvy-
znjilinisme. heeft die zaak onderzocht en daar
bij bleek, dat de Keizer, of zijn plaatsvervan
ger als bestuurder van hel betrokken landJ
goed in proces ligt daarover met den pach
ter en met oenigen aandrang wordt thans in
verschillende bladen een rehahililatie geëischl
v.an den betrokken pachter. Maar hel is niel
waarschijnlijk, dat deze opmerkingen hol oor
des Keizers bereiken, daar de bladen, die dc
Keizer geheel of gedeeltelijk te lezen krijgt., er
zorgvnldig over zwijgen,
URBAN.
Ingezonden stukken worden in geen geval
teruggezonden.
WelEerwnnrdeu Heer T H Slemelink,
Predlknnl b(j üe Doopsgezinde ge
meente te Goes.
WelEerwaarde Heer 1
In drieërlei opzicht zijfc U mij tegenge
vallen.
Ten eerste had ik na mijn repliek mogtn
verwachten dat, wanneer mijn antwoord door
U een wederwoord waardig gekeurd werd,
U zoudt hebben erkend U te hebben ver
gist door van een uitval te spreken, door
mij tegen U gericht. Want het voorlezen
van een tweetal regels, door iemand ge
sproken, met de opmerking er bij, dat hij,
die ze sprak, tot de beschaatden en ont
wikkelden moet worden gerekend, i s nu
eenmaal niet wat men gewoon is een uit
val te noemen. Toch blijft Ge, op het feit
zelf niet ingaande, van een persoonlijken
aanval op U spreken en levert daarmee,
dunkt me, het bewijs dat niet m ij n e
woorden hebben gegriefd, maar dat U er
op uit waart om mij, hoe dan ook met de
haren er bijgesleept, tot het onderwerp Uwer
besprekingen te maken. Nu, ga daarmede
gerust Uw gang, i k kan er wel tegen.
Ten tweede zijt U mij tegengevallen wat
Uw geheugen betreft. Wel ben ik vol be
wondering voor omdat U U nog berin«
nert, wat door mij in 1905 zou zijn gezegd
tot mijn leedwezen kan ik U daarin
Diet reciproceeren maar ook hier is Uwe
voorstelling van de zaak te eenenmale on.
uist. De door U aangehaalde woorden heb
ik niet gebezigd en Ge gelooft dat ook zeil
niet. Ik heb op den avond vóór de ver
kiezing in een openbare vergadering met
debat de toedracht van het gebeurde dui-
lijk uiteengezet. En in het belang Uwer
partijgenooten doet Ge heusch beter dit
incident maar te laten rusten, want het is
mede een van de minst verkwikkelijke staal
tjes van de wijze, waarop in 1905 door de
liberalen de strijd werd gevoerd. We heb
ben in 1909 met voldoening erkend, dat de
strijd op veel nettere wijze en met veel
eerlijker wapenen werd gestreden en het zou
jammer zijn als we nu in 1913 weer tot de
«manierenvan 1905 terugkeerden.
Waar U evenwel zulk een goede kennis
van mijn verleden toont te bezitten, daar
weet U natuurlijk ook, dat ik mijn denk
beelden over bet onderwijs in die dagen
niet alleen in rechtsche vergaderingen
heb uiteengezet, maar dat ik mij ook de
moeite heb genomen, o. a. te Groede, Vlis-
singen, Middelburg, op door de tegenpartij
belegde vergaderingen, dus niet «in mijn
eigen engen kring>, met mannen als de
Heeren Zelvelder, Ketelaar en dergelijke, die
door TJ toch zeker tot de groote mannen ojt
onderwijsgebied gerekend worden, te gaan
debatteeren. Zoo wordt dan .Uwo uitnoo-
diging om mijne denkbeelden nu eens voor
de vrijzinnigen te komen uiteenzetten, nog
ongerijmder dan zo aanvankelijk scheen.
Toch houdt U Uw aanbod, mooier nog
dan dat van Tromp voor Duins staande en
garandeert mij zelfs een volle zaal.
Daar gij zelf erkent, dat de vrijzinnige
bijeenkomsten niet zoo druk bezocht worden
als de antirevolutionaire vergaderingen èn
de bioscooptheaters uit deze combinatie
moet ik opmaken dat onder normale om
standigheden de vrijzinnigen meer de bios
cooptheaters bezoeken 6n de antirevolutionai
ren de politieke vergaderingen mag ik
U zeker wel vragen, ot het soms Uwe
bedoeling is, m ij als reclamemiddel te
bezigen om, iu concurrentie nog wel mot de
bioscooptheaters, Uwe vergaderingen te
vnllen
Het derde, waarin U mij tegenvalt, i9 Uw
kennis van «Folklore», waarvan toch in de
laatste vijftig jaar, vooral in Engeland en
Duitschland zooveel studie is gemaakt.
Omdat een lied een kinderiiedje kan wor
den genoemd, zou het daarom niet tot do
volksliederen mogen worden gerekend. U
meent toch niet, dat alleen liederen als het
«Wien Neerlands bloed» volksliederen zijn
De «zoo eigenaardige» betiteling van het
lied, waarvan sprake is, is dan ook niet
van mij. Me dunkt, ik kan volstaan met U
te verwijzen naar bet ook in Uw kringen
toch* wel niet onbekende «Nederlandscb
Volksliederenboeka, Uitgave van de Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen. Ik kan
U de lezing èn van 't Voorbericht van 't
Hoofdbestuur der Maatschappij èn van de
Voorrede der verzamelaars tgn sterkste aan
bevelen. En wanneer manoen als Dan. de
Lange, jhr. inr. van Riemsdijk en dr. Kaliï
bet tot de volksliederen rekenen, voegt het
U zoomin als mij er dien naam aan te
ontzeggen.
Ik staak hiermede WelEerwaarde Heer,
van mijn zijde dit geschrijf. Want boe gaarne
ik het oor leen aan Uwe vriendelijke wenken
over de verplichtingen, die de hoffelijkheid
oplegt en hoffelijkheid is een eigenschap,
die ik van mijn jeugd aan in hooge eere
heb gehouden bij mijn veelvuldige bezig
heden heeft ook de hoffelijkheid haar grenzen.
Hoogachtend
I. fl. BLUM.
's-Gravenhage, 19 Februari 1913.
Ethischen en confessioneelen.
Geachte Redactie.
Wanneer ik een liefhebber was van mon
delinge of schriftelijke discussie, zou ik
trachten een debat met dr v. d. Flier uit
te lokken, of eene brochure schrijven ter
beantwoording van de zijne. Maar van zulke
discussies verwacht ik in den regel weinig
vrucht.
Doch toen ik onlangs voor leden der
Middelburgsche Herv. gemeente optrad, voor
wie dr. v. d. Flier verleden jaar het ethisch
beginsel had uiteengezet, o.a. in tegenstel
ling tot het confe8sioneele, kon ik natuur
lijk niet zwijgen over zijne, later in druk
uitgegeven, rede.
Uitdrukkelijk heb ik vooropgesteld, dat
ik niet de eene groep tegen de andere wilde
uitspelen, maar tevens uitgesproken, dat ik
nu en dan, meer dan mij lief was, omdat
het «enigszins zou schijnen alsof ik juist
tegen hem persoonlijk te velde wilde trek
ken, op hot door Dr. v. d. Flier gesprokene
zou moeten wijzen, evenals ik een paar
maal gewezen heb op de rede van Ds. De
Ligt.
Vindt Dr. v. d. Flier dit wonderlijk, ik
vind het zoo van zelf sprekend mogelijk en
verbaas mij daarom over zijn ingezonden sluk.
Hiermede sluit ik mijnerzijds alle verder®
discussie in uw blad. Is Dr. v. d. Flier
zoo benieuwd naar de bezwaren, die ik
opperde, dan weet hij tooh wel mijn adres.
Met vriendelijken dank voor de opname
dezer regelen, Uw dw. dr.
Dr. A. TROELSTRA.
Den Haag, 22 Febr. 1913.
Stoomdrukkerij Firma D G. Kröber Jr.|
Middelburg.