MIDDELBFRGSCRE COURANT. 136* Jaargang. 1913» Woensdag 29 Januari. Binnenland. Kameroverzicht. Dit Stad en Provincie. Ingezonden Mededeelineen. EMSER-WATER M°. 2». Deze courant veriohijat lagelyki, met uitzondering Tan Zon- en Faeitdagen *riji per kwartaal, zoowel Toor Middelburg ali roor alle planteen in Nederland franoo pp. 12. A.tionderlijke ummeri kotten 5 cent Aiverteatiö* by abonnement op vóordeelige TOorwaarden Proipeotniien daarvan ayn aan het bureau to bekomen. Advertentiön voor het eerttvolgende nummer moeten dei middag» vóór één nnr aan het bureau bezorgd zyn. ▲dvertentiSn 20 cent per regel. By abonnement veel lager. Geboorte*, dood* en allo andere familieberichten en Dankbetuigingen ran 17 regelt f 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groot» lettere naar de pleate, die rij innemea. Tot de pl&atiing vaa advertentiëa ea reclamei, aiet afkomiüg nit Zeeland, betreffende Handel, Nyverheid en Geldwezen, ie gerechtigd het Alfemeei Advertentle'Biireil A. DE LA 9AB Am., M.Z. Voerbaren! «66, Amterdam. Bp deze courant behoort een bgvoegsel J. L. VAN DER PAUWERT. t Bijna negen en twintig jaar, van 17 Januari 1883 tot 31 December 1911 heeft de heer van der Pauwert, wiens overlijden wij in ons vorig nummer vermeldden, als directeur-hoofdredacteur de Middelburgsche courant geleid. En als men de jaargangen van dit blad van het eerste en het tweede jaartal naast elkaar legt. kan men zich overtuigen hoe zeer het blad zich in die jaren heelt uitgebreid. Allen, .die hem hebben gekend in die functie, zullen trouwens eenparig kunnen getuigen van de groote toewijding waarmee hij zich aan de zaken der eourant gaf. Hij heeft er zelfs een stuk van zijn gezondheid bij gelaten. Vooral in de laatste jaren, toen de kwaal waaraan hij zou bezwijken, zijn gestel meer en meer ondermijnde, was het enerveerende werken aan de courant, nog verzwaard door de wijze waarop hy die taak op vatte, voor hem te zwaar. Maar ook toen zijn besluit om af te treden reeds vast stond, hield hij er aan tot den laatsten dag op zijn post te blijven. I)e heer v. d. Pauwert was geen Zeeuw van geboorte, maar hij was het door jaren lang verblijf geworden. Want vóór hij hier kwam was hij eenige jaren als hoofdredac teur werkzaam aan de Goesche Courant. Tesamen met zijn werkzaamheid aan de dctör hem opgerichte DelfshevensGbe courant, en aan de Nijmeegsche Nieuwsbode had hij, zooals hij in zijn »Laatste Woord" in ons blad van 1 Jan, 1912 in herinnering braoht, een veertig-jarigen journ&Iistieken arbeid achter zich. Hij heeft zich daarbij steeds doen kennen als iemand die pal stond voor de vrijzinnige beginielen. Ia zijn werkzaam leven heeft hij eohter hier ter stede ook nog in andere zaken zijn spoor nagelaten. Hy heeft in den loop dier 29 jaren zitting gehad in de besturen van tal Tan vereenigingen en comité's, te veel om op te sommen. Slechts brengen we in - herinnering dat hij voorzitter was van de loge »La Compagnie durable", bestuurslid van de NijverheidBvereeniging en secretaris van de afdeeling Middelburg van het Too- neelverbond. Vooral in die laatste hoedanigheid heeft hij veel gedaan, waarvoor de Middelburgers hem erkentelijk moeten zijn. Toen een jaar of tien geleden het met de tooneelvoor- a tellingen hier ter stede slecht geBteld was, 'neoft hij een groot deel der beslommeringen gedragen voor het geven vbd tooneelvoor- stellingen, georganiseerd door die afdeeling. Het tooneel heeit trouwens altijd zijn liefde gehad en in de tooneelwereld was hy wel bekend, en stond hij hoog aangeschreven. Tweede Kamer. Zitting van. De heer Van Wijnbergen is biet alleen ojnder -R^ne katholieke paxtijgenooten maar in het algemeen aan de rechterzijde iemand op wien wjcercU vertrouwd als op een krachtigen steun Vjopr het xegeeringsbeloidals iemand van wien men het weet, dat hij het zegget^ durft" en dat hij het zeggten kan ook De hleer Van Wjjnborgen kan 't in denzelfden geest als de premier dat verstaat, in den geest van door woordengespeel ernstige ar gumenten te ontzenuwen, van met excep ties zich van de feiten afmaken. De heer Van Wijnbergen heeft het vandaag weer „durven" zeggen toen het betrof het pant, waarmee de rechterzijde erkende zich aangetast te gevoelen, het bidden van de kin deren op de bijzondere scholen voor de ver kiezingen. Hij heeft eerst die booze en die ongevoelige linkerzijde enkele versregelen van den goeden Guido Gezclle, die veel te nobel da om in onze parlementaire discussiün te worden misbruikt, voorgeworpen ten betooge Boe ontvankelijk het kind is voor godsdienstige •drukken. En toon. dat niet voldoenden in druk maakte, toen men daaruit concludeerde Boe dubbel verkeerd, om geen ander woord ie gebruiken, het juist is ,om een kind te doen bidden voor iets, dat zoover van hei goddelijke staat als de verkiezingen, toen: wilde de heer Van Wijnbergen niet met de linkerzijde over dit prachtige staaltje van „paedagogie" dobattecren Niet waar, hij had immers pas aangetoond, dat de heereft van link§ op paedagogisch gebied zulke geheel an dere theoriën hadden dan hy hij had liet im mers pas doen gevoelen, dat men daar het mooie er met van begrijpen kan om de on schuldige kindermond jes te benutten voor iets zoo hoog verhevens als er hij de verkiezingen in het. Spel js. Hij kon er zich niet over uit laten, veel meer nog, hij zou dei linkerzijdei eens vertollen, dat zij daarover te zwijgen had. Vroeger had zij zich al aangematigd om' het te hebben ovter de Christelijke paedago giek i «u zou ïnen zelfs de bedilzucht zoo ver voeren dat men er over zou willen oordoelon hoe en waarover gebeden wordt. Als het avaar js ójit de heer Vpn Wijnbergen een. uitnemend jurist is, dan moet hij zelf erkennen, dat in de politiek de logica hem dn den steek laat Nog geen tien minuten te voren had hij staan te betoogen, dat het bij zonder onderwijs recht heeft op dezelfde on dersteuning van den slaat als lief; openbaar onderwijs en dat men van bevoordeeling van het eerste niet kan spreken zoolang Ie tonnen gouds, •oor het andere uitgegeven, nog in zoo scheeve 'erhouding daarmede staan. Hy wil gelijk maken, maar hy1 gevoelt dan toch zeker ook wel dat gelijkmaking in rechten, al zijn ze maar die akelige slijk-rechten van het finan- cieele, toch ook gelijkmaking in plichten met zich brengt. Wo-t ïnen aan de openbare school voorschrijft, moet. men ook aan de bijzondere school voorschrijven geen neutraliteit in den van onthouding, maar toch zeker wel neutraliteit in den zin van mcf,-bevoordeeld) van cene bepaalde politieke richting. En toch zeker neutraliteit in dezen zin, dat niet de „paedagogiek" van een Van Wynbergen het richtsnoer moet gaan worden vooreen kabinet I De afgevaardigde van Eist was heel geestig in den beginne toen hij zoide dat al die redevoeringen van links, die den Minister ver weten niets te hebben gedaan voor hot onder wijs, nu eens hadden getoond wat men van links dan wilde, en hoe goed het was dat deze Minister er zat om dat linksche willen te voorkomen. Als de heer Van Wijnbergen de linkerzijde niet diplomatiek aan gelegd acht, dan kaai deze zich in elk geval troosten knet da overtuiging dat,hij het. nog minder is. Hjj heeft nu eens getoond, en het is goed dat hjj dit doet vóór de verkiezingen, waar het heengaat met deze „gelijkmaking" van open baar en. byzondei- onderwijs. Hy heeft, het vandaag klaar en open doen zien, dat men van rechts niet wil een openbare school met godsdienstig) karakter, maar dat men wil con- fessionede scholen, waar een ieder of hij er voor gevoelt of niet, zal worden groot gebracht in de leer, die is „voorgeschreven". Hjj is katholiek en hij mag dat verdedigen, maar hy moet niet vergeten, dat wij zijn in een land dat niet alleen niet katholiek is, maar in een land dat voor godsdienstvrijheid altjjd veel heeft over gehad. Hy heeft ons getoond vandaag, dat men niet van de schat kist gelijke offers vraagt om de ouders niet te behoeven te dwingen hunne kinderen naar scholen te sturen, waar rij worden geofferd aan een neutraliteit die huns inziens verkeerd is; .maar dat men wil scholen waarvan de schatkist de lasten mag dragon, waarvoor een ieder mag bijdragen of hjj rechts is of links, want de fiscus kent geen partijenmaar scholen tegelijkertijd, waar het openbaar gezag buiten wordt gohouden, waar de hoeren dioj haar hebben ingericht de lakens wel zullen uitdeden en zullen vertellen in welken geest, en met welke middelen men de kinderen heeft op te voeden. Men zal zeker niet nalaten de les van den hear Van. Wijnbergen ter harte te nemen; zij is uitgesproken voor een leergierig publiek 1 Maar 't applaus kletterde braaf aan den rechtschen kant toen de heer Van Wijnber gen den Minister voor het volgend jaar een tot weerziens toeriep. Dat deed de heer Bos ook, maar dan. in een positie iets dichter iby den heer Van Wijnbergen, niet achter do groene tafel, maar op de groene banken; oen opmerking, die hartelijk gelach verwekte. De heer Bos nam overigens den handschoen, door den heer Van Wijnbergen geworpen, da- delijk opheel krachtig zeide hij bel, dat de schijn aanval van dezen wel heel duidelijk had getoond hoe zwak de Minister staat in zijn houding ten opzichte van het onderwijs. Dit had geen paragraaf van het verkiezingspro gram uitgemaakt, aldus decreteerde de heer Van Wijnbergenkon 't maller Alsof niet dit onderwjjs de aanhoudende zorg der regeering moet hebben, evenals de justitie, do water staat en wat ook. Misschien geldt dat voor 't onderwijs niet ten opzichte van het idealö land, dat de beer Van Wijnbergen zich wenscht, maar wel voor oen land zooals wij ons Neder land nog altijd denken Nog in een ander opzicht was er vandaag een merkwaardig verschijnsel in de Kamer; een sociaal-democraat die door een. partij genoot op weinig vriendelijke wijze werd ge ïnterrumpeerd. Evenmin als sommige materieele dingen blijken na te laten le verdeden dege nen die stoelen op dcnzelfdCn wortel des geloofs, evenmin kan zelfs Marx veroenigen degenen, die door de spelling worden ge scheiden. De heer Ter Baan is voorstander van de vereenvoudigde spelling; hij is. en gelukkig, de eenige in 'de sociaal-dcmocraü- sche groep De heer Schaper is er tegen., hij heeft eerbied, voor KóUewijn en zijn dis cipelen, maar hij" vindt hiin laaltjo leelijk. Wol wil hjj een vereenvoudiging van onze tegen woordige spdhng en dat systeem, een eigen systeem als liet. ware heeft hij heden op de hem eigene grappige wjjze m de Kamer toe gelicht. Maar zeer onraadzaam zou hij het achten, indien hel advies van zjjn party- genoot Ter Laan gevolgd werd en indien de Minister vrijheid toeliet op de scholen en daardoor anarchie kweekte ui de spelling. Minister Heemskerk is er niet iemand naar om voor zoo onverwachte hulp ondankbaar te zijn, temeer niet, waar de heer Bos dezen afgevaardigde kwam steunen Wel verweet hij den beer SchapeT ernstig de grappen, die- deze zich ten opzichte van de nieuwe spel ling had durven veroorloven, maar invoering der Kollcwrjnsche spelling wilde toch ook hjj niet voor zijn verantwoording nemenI Een half vereenvoudigde spelling was voorloopig beter Maar hoe dankbaar ook voor deze bemid delende hulp, de Minister wil van zulk een officieele halve vereenvoudiging niet veel we ten hij voelt niets voor een regeeringscommis- sie, die zal hebben uit te' maken of het crihek dan wel kritiek - koos hij met opzet dat woordI inoet zijn. Maar wel gaf bij duideljjke wenk om zulk een commissie niet officieel ui het luvui te roepen en liet niet na te doen doorschemeren, dat dan haar advies groote belangstelling zou ondervinden. En verder deed hij dezen middag wat kleingoed af, want de illusie heden klaar te komen, had hij al weer verloren. Hij overweegt om aan de bijzondere scholen als voorwaarde subsidie de oude spelling voor te schrij ven, maar dat punt as nog in overweging, want moeiljjfe, uiterst; moeilijk! En moeilijk is er meer, dat zoo klein van. beteekenis! schjjnt, zooals onder meer het pensionneeren POLITIEK KINDERGEBED. In het „Centrum" staat als hoofdartikel lie toog van J. G. Suring, waarm met edele verontwaardiging wordt uiteengezel dat de Ka tholieke onderwijzers wèl van oordeel zijn, dat rij hun leerlingen kunnen doen begrijpen wat de verkiezingen beteekenen, en dal er dus van paedagogisch standpunt niets tegen is hen te laten bidden voor den uitslag der verkiezingen We zullen ons maar niet inspannen om aan te toonen waarom we nog tegenover dal betoog ietwat ongeloovig blijven Een afdoend antwoord toch wordt gegeven, door het volgende bericht dat uit Haarlem aan „Het Volk" werd gezonden Biddende kinderen hebben in Haarlem al va ker moeten helpen met de verkiezingen. Zoo werd er bij do laatste gemeenteraadsverkiezing op een kath. bewaarschool hier ook ge beden, dat do katholiek moest verkozen worden. Helaas, dat gebed werd niet verhoord. De socia list Nagtzaam werd verkozen. Hjj liet den katho- kek een 200 stemmen achter zich en dat lapten hem nog wél de koalitiebroeders. Wat moeten die stumperds van kinderen nu wd denken? Het bestuur der katholieke propagandaklub noemde ons toen nog wel ..Vertrappers den godsdienst!" Uit Middelburg. Denkt om do kiezerslijs ten In liet bijvoegsel van dit nummer vindt men onder öe bekendmakingen een oproeping van j den burgemeester voor hen die op de kiezers- ljjsten geplaatst willen worden Tot en met' 15 Febr. heeft men daartoe gelegenheid. Er is thans in de openbare leeszaal alhier een interessante collectie werken over kos tuums tentoongesteld, waaronder Costumes Européens du XVIIe au XÏXe siècle, Aquarel les de Job; Costumes des femmes franpaises, portraits en pied, colories a la main, H Bou- tet, les modes féminines du XÏXe siècle; Al bum de costumes des Pays-Bas; Costumes hollandais par Mr de Villeneuve d'après des sins de Greeven. Verder valt er oen rijke verzameling losse platen te bewonderen Naar aanleiding van hel onlangs door de afdeeling Middelburg van den Meubel - - - makcis ca Behangersboad, tot de patroons vaa tashlntero. En moeiljk .s al eveneens I icIlfe vemel looasveihoogin,; eK, toa> een onderwerp als de Univcrs.lv Extension ms lw vcmda_ Maandasavemd een door die afdeeling belegde openbare verga dering plaats om bet antwoord der patroons te bespreken 'welke vergadering druk was bezocht. De bondsvoofri tter F. v. d. 'WoHe tvas mede aanwezig. Men besprak uitvoerig het antwoord der patroons, 't welk afwijzend was. Met algomeene stemmen Weid een tweede schrijven aan de patroons vastgesteld waarin teleurstelling en ontstemming Werd uitgespro ken, over het volkomen afwijzen der gestelde verzoeken en den patroons ernstig verzocht alsnog op hun. besluit terug te komen. Uit voerig werden voorts in dit schrijven de be zwaren der patroons weerlegd. Verzocht is ant woord op dit schrijven voor of op 15 Febr a.s. Alsdan zal Weer een vergadering worden, belegd om verdere maatregelen te bespreken in verband met hel dan ingekomen antwoord onderwerp als de University Extension waarop de heer Ter Laan aandrong in navol ging van Denemarken; moeilijk, omdat men daar een gemeenschappelijk punt van uitgang had en een zekere voorbereiding, en deze hier miste. Ja, Minister Heemskerk is een be dachtzaam regeerder, wiens vinger niet mm niet telkenmale naar het voorhoofd gaat. Be dachtzaam een zaak te verschuiven, door er een exceptie voor op te werpen! En in afwachting dat de Minister nu morgen zijn schoolprogram breed zal ontwikkelen, is hedenavond het Marine-debat begonnen. Bijna geheel de avond is ingenomen door de jaar-4 lyksche rede van den heer Hugenholtz, die met heftige bebaren en niet minder heftig oogénxollen den Minister heeft verweten al de gruwzame dingen, die sedert jaar en dag door het departement jegens het personeel der vloot worden begaan. De Minister zat aandachtig te luisteren; geen woord ontging hem en meer dan eens volgde een interruptie, die ervan getuigde dat hij toch niet zoo koel is als zjjn typisch Hollandsch uiterlyk wel doet geloovem t En do hoer Duymaer van Twist leunde achterover tegen oen bankje, verstoord blijkbaar over zooveel wijsheid, die zonder Uit Walcheren. Dinsdagavond had de landbouwcrsknecht G D. te KoudekerkeopdenDishoekschen keiweg 't ongeluk, dat zijn steigerend paard met hem kwam te vallen, waardoor hij onder het paard kwam te liggen. Het paard liep ongedeerd papieren aanteekeningen uit iemands mond naar de hofstede, de knecht werd per slede kan vloeien. En de heer Hugenholtz gingnaar het hof van de wed. J. Klujjfhout ge- onvermoeid door voor de heeren stenogra fen, analytici, bodes en ook voor den pre sident en een paar Kamerleden te betoogen over slechten geest op de vloot, over onbil- ovir slechten geest op de vloot, over onbil lijke straffen en wat al niet meer. Midden in een aanval tegen do snert en de bruine boonen gaf hy het oppartijgenoot Duys kan het langer dan hij. Naar het uiterlijk dood vermoeid, zich het voorhoofd wisschend, zeeg hij neer en vroeg verlof zijn rede te mogen afbreken en morgen te mogen voort zetten. Maar de voorzitter, onverbiddelijk met 't oog op het betrekkelijk vroege uur, merkte op, dat de heer Hugenholtz dan zijn overige critiek kon oefenen, in tweeden termjjn, en gaf het woord aan den heer Passtoors. Ja, dat zijn zoo mijne wapenen, zou De Ruijter gezegd hebben. Als hij het althans had uitgehouden bij zulk een vlootdehat van „technici", die bijna geen van allen hebben gevaren en een Minister, die een landrot is. En dat in Nederland, een zeevarende natie eens als geene andere I r. A If. bracht, waar de ontboden geneesheer dr J. J. v. d. Harst een beenbreuk constateerde. Als een zeldzaamheid kan gemeld worden, dat bjj de wed. M. Maas te Vrouwe pol der een varken is geslacht, dat het enorme gewicht had van 701 pond. Over een 3 maan den was zjjn maat reeds gekeeld, die 516 pond woog. Te Vrouwepolder is Dinsdagmiddag verpacht de tola ldaar aan 't begin van den Westdijk. Pachter werd de heer C. Vermeulen alhier voor f 141 's jaars. De vorige pachter had den tol voor f160. Uit Zuid-Beveland. Naar „Zei." verneemt ligt het in de plan nen om zoodra de tram Vlako-Hansweert in exploitatie is, den dienst van de Prov. boot tusschen Hansweert en Walsoorden nit te breiden. Komen de plannen tot uitvoering dan zal de boot nog een reis maken naar Hansweert na aankomst van de tram, welke om 5.30 vertrekt in correspondentie op treinen in do richting naar Roozendaal en naar Vlissingeo, vertrekkende uit Ylako resp. om 8.23 en 9.02. Verder zal de boot een terugreis maken na aankomst van den trein, welke uit Roozen daal om 8.23 aankomt Bjj kon besluit is overeenkomstig het ad vies van don Pensioenraad voor burgerlijke ambtenaren een pensioen van f 845 verleend aan den eervol ontstegen commissaris der loodsen to Vlissin gen H A van Oosterhout te Rill and-B a tb. Uit Noord-Beveland. In de vergadering van den calami teuzon polder V li etc. Maandag j.l. gehouden, word aan den waterbouwkundigen ambtenaar P- Krijger te Wissenkerke op zjjn verzoek op de meest eervolle wijze ontslag verleend, onder dankbetuiging voor de vele gewichtige dien sten door hem bewezen. i Behoudens goedkeuring van Ged Stalen werd. hem een pensioen van (800 toegelegd. De jaarwedde van den nieuwen ambtenaar werd bepaald op f 1000 eventueel met twee öjaaxljjksche verhoogingen van f 100 en voor gehuwden een vergoeding voor huishuurgroot f 100 Uit Tholen. Men meldt ons uit het eiland Tholen- Bij informatie naar den toestand over 1912 der visscherijen in de waterleidingen en kre ken, werd ons gemeld, dat de uitkomsten over dat jaar over het algemeen zeer slecht rijn geweest, waarbij evenwel opmerkelijk genoeg voor zeer enkele terreinen een uitzondering wordt gemaaktde ongunstige besommingen der palingvisschers wordt toegeschreven aan de groote schade, die aan den nschstamt is toegebracht, door den warmen zomer van 1911, toen tal van visscherijen door de droogte als uitgemoord werden Misschien bljjkt dit jaar, dat het „uitmoorden" een wel wat al te overdreven voorstelling is. Zeeuwech Vlaanderen O. D. In de Dinsdag gehouden vergadering va» den gemeenteraad van Hulst werd voor ïisgeving aangenomen een missive van bet eere-comité voor de viering van de Onafhan kelijkheidsfeesten, houdende mededeel ing, dat het comité zich heeft ontbonden tengevolge vaa het raadsbesluit om geen subsidie te verleenen- Na eenige bespreking werd met 5 tegett stemmen aan de afd Hulst van Breda'» Kruisverbond een jaaxiijksch snbsidie toe gekend van f5 De tegenstemmers vreesden, er voor dat nu ook andere vereenigingen om sub sidie «uilen komen. Aan den nieuw benoemden tijdeljjken ont vanger der registratie wend het huis mét kantoor aan de Groote Begyhenstraat ver huurd. Vastgesteld werd de verordening regelende Let beheer deer Gasfabriek, waardoor dit be heer geheel wordt, afgescheiden van de admi nistratie der Uit Z.-Vlaanderen W D. insdagavond werd to Suis de avondcur sus aan de kantwerkschool geopend. Aan deze lessen xunnen alleen gehuwde vrouwen en dienstboden deelnemen. Daardoor is een ge legenheid in 't leven geroepen voor die per sonen, die 's middags door huiseljjke bezig heden verhinderd zjjn. Een negental leerlingen zjjn ingeschreven Dinsdagmorgen, toen het een beetje gevroren bad, gleed te Biervliet de vrouw van dett rijksveldwachter uit door de gladheid der straat en brak een been. Loop der Bevolking. De bevolking van Sorooskerke be stond 1 Januari 1912 uit 747 m., 735 v., totaal 1482 personen. Zij vermeerderde door geboorte van 20 m. en 32 vr., samen 52 pers. en door vestiging van 48 m. en 27 vr., samen 75 pers. Zij verminderde door overlijden van 10 m. en 6 vr., samen 16 pers. en door ver trek van 63 m. en 55 vr., samen 118 pers. De vermeerdering in den loop van 1912 was 127 pers. en de vermindering 184 per sonen, zoodat. op 1 Jan. 1913 de bevolking bestond uit 743 m. en 733 vr., samen 1475 personen Levenloos waren aangegeven 1 van 't mannel. en l van 't vrouw geslacht. Er werden 15 huwelyken gesloten. i 26 cent per koele kruik, f het beste middel tegen hoest, ver- 'j leid, maagzuur en influenza.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1913 | | pagina 1