MIDBELBIRGSCEECOURANT.
ITOOH;
136' Jaargang.
AAR
ïSSD)
Dinsdag
28 Januari.
Binnenland.
Dit Stad en Provincie.
Knnst en Wetenschappen.
Ondervijs.
Landbouw.
Rechtzaken.
Verschillende Berichten
r. 24.
1913
hot maken.
Volledige
Patronen
öeza courant Tarackijst dagelijki, met mitzondarimg tbs Zob as Fetatlagea
r_:,t per kwartaal, aoowel voor Middelburg ala voor alle plaataea ia Nedarlaad franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers koatea 5 oeat
Advorteatida bij aboaaement op voordeelige voorwaarde»
Proapeotaiaea daarvaa zija aan bet bureau te bekomea
Advertentiön voor het aaratvolgaade aummer moetea des middag, vóór ééa aar
aaa het bureau bezorgd zija.
Advartaatiaa i 20 oaat par ragel. Bü abonnement vaal lager. Geboorte-, dood- en
dia aadera familiabariohtaa aa Dankbetuigingen van 17 ragala f 1.50elke ragel meer
20 cent. Beolamea 40 cent per regel. Groote lette» naar de plaati, die aij innomea.
Tot de plaataing van advertentiBn en reclnmei, niet afkomitig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, ie gereohtigd het Algeaeee» Advertentle-BureH
A'. DE LA MAK As., M.Z. Voirbar&wa! 866. Amoterdim.
Bij deze courant, behoort een bijvoegsel draait. Maar we-staan
aanvang van 1913 1"
Oneerlijke af-leiding.
De (kath.) N. Z. Grt. heelt aan "t hooid
van baar nummer van gisteravond een
driestar, waarin verontwaardiging wordt
uitgesproken over een beweerd spotten van
vrijzinnigen en socialisten met het openlijk
bidden in katholieke kringen voor het
behoud der christelijke regeering bij de
aanstaande verkiezingen.
Dat is een sluwe al-leiding der aandacht
van het punt in kweBtie. Want de schrijver
van dat artikeltje moet heel goed weten,
dat de protesten der laatste dagen niet
zijn gericht tegen het openlijk bidden voor
het behoud der chr. regeering. Er wordt in
christelijke kringen bij iedere verkiezing
openlijk voor de overwinning gebeden.
Daarover zal niemand iets zeggen.
Maar wat de ergernis wekte is het feit
dat men op de katholieke scholen ook de
kinderen een dergelijk gebed laat op
zeggen. En daarover spreekt de schrijver in
de X. Z. _Ct m e t geen woord! Hij
doet of er alleen sprake is van openlijk
bidden.
Het is noodig de oneerlijkheid dier voor
stelling dadelijk in 't licht te plaatsen, en
aan die onoprechte verontwaardiging den
wind uit 't zeil te nomen. Anders zou het
sprookje, dat de vrijzinnigen zelfs spotten
over 't bidden der chriatelijken, blijven
voortleven als een strijdmiddel bij de ver
kiezingen. Dat weten we van ouds.
opeibire onderwijzers
en de hoofden.
Naar aanleiding van de door den Haagaehen
Raad aangenomen motie tegen het orgaan
van de afdeeling van den Bond vAn Ned.
Onderwijzers (betreffende de kenschetsing
der schoolhoofden als"de «natuurlijke vijan
den* der onderwijzers) is naar «Het Yolk»
meldt in de Zaterdagavond gehouden ver.
gadering der afdeeling van dien Bond, die
door 160 leden was bezocht, met nagenoeg
algomeene stemmen het volste vertrouwen
zoowel in de Redaktie van het orgaan als
in het bestuur uitgesproken.
We kunnen dezen uitslag slechts betreuren.
Het gedrijf der onderwijzers tegen hun
hoofden moet wel ontwrichtend werken op
op de organisatie van het openbaar onder
wijs, dat op deze wijze een van haar ge
vaarlijkste vijanden krijgt in een deel der
openbare onderwijzers zelf. Men kan dat
onder wij a wel niet erger benadeelen dan
door het vertrouwen der ouders te schokken.
En het is o. i. onvermijdelijk dat dat het
gevolg zal zijn van het onwaardig gerebel.
leer tegen de personen, die de wet nu een
maal, en terechtals de gezaghebbenden in
do school heeft aangewezen.
CHR. HIST. EN NED. HERVORMD.
De tegenstelling tusschen deze boide rich
tingen. werkt steeds verder door. Nu weer
wordt er onder het opschrift „Waarom Twee
dracht gezaaid?" in de „Nedesrl." door een me
dewerker de volgende klacht geuit, die we
overnemen, omdat de daarin vermelde feiten
kenmerkend zijn Voor de bestaande stroomin-
gen:
„Te Fijoaaxt en Heiningen werd in No
vember jl, een. Christ. Hist kiesvereen. opge
richt, die zich aanvankelijk raag verheugen ia
belangstelling en bloei. Dezer dagen nu is
bp aandrang en onder protectie van do Herv.
Pred. een z.g. Protes tan ten-ki esvereenopge
richt, die het „schqahe doel beoogt, de een
dracht tusschen de leden der beide Prot.
fcerken to bevorderen en onverkwikkelijke ver-
kiezingsfcooneelen te voorkomen."
Wat is de kwestie?
De predikant staat aan het hoofd dergenen,
die een Chr. school in een Prot. streok over
bodig achten, een vrucht van onverdraag
zaamheid. De leden der nieuwe C. H. kiesver-
oeniging daarentegen zijn alle warme voorstan
ders van de Christ, school.
Zqo is hier, gelijk ook bij de laatste Ge
meenteraadsverkiezingen bleek, de school 't
middelpunt waaromheen alle politieke werken
al in i
Uit Middelburg.
Wij ontvingen het 20e jaarverslag van de
vroegere bibliotheek voor .Tong en Oud, die
na de oprichting van de Openbare leeszaal
en bibliotheek weer tot haar oorspronkelijke
bedoeling kosteloos goede lectuur te ver
schaffen aan 1217-jarigen is teruggekeerd
en zich nu „Bibliotheek voor de Jeugd" noemt.
Dat deze bibliotheek gewaardeerd wordt door
de jeugd blijkt uit het aantal lezers, dat op
1 Januari 1913 175 'bedroeg, waarvan 94 meis
jes en 81 jongens.
De rekening sluit in ontvangst en rut gaaf
op f 109.431/2 met een batig saldo van f 4.561/ï.
Waar voor bet aanschaffen van nieuwe
boeten en voor het onderhoud van het be
staande geld noodig is, wekken Wij onze
stadgenooten qp deze nuttige instelling hun
steun niet te onthouden en haar bij voorko
mende gelegenheden te willen bedenken
Uit Walcfasriit
A s Zaterdag 1 Februari "s avonds 8 uur
wordt in het café „de Zwaan" te Souburg
een vergadering gehouden ten einde te tracli
-ton een liberale kiesverecnigmg op te richten
of wel een comité van actie te vormen. Eenige
voormannen der vrijzinnige part (jen uil Vlis-
singen hebben hun medewerking toegezegd.
Van de afdeeling Zeeland der Nederlandsche
Vereeniging tot bescherming van dieren heeft
de slager .T. de Hamer te N. en St. Joos-
lan-d een bedrag van £10 ontvangen ter te
gemoetkoming in de kosten van het doorhem
aangeschafte schietmasker, om de dieren op
de minst pijnlijke en kortst mogelijke wijze
te dooden.
Uit Zuid-Be vel and.
Te Goes worden, volgens de N. Z. Ct., po-
jn'rwi aangewend om te komen tot oprich
ting van een coöperatieve bxoodbakkenj en
verbruiksvereenigmg- Reeds worden den in
woners lijsten aangeboden tot het plaatsen van
1 hun naam indien ze met dat doel instemmen. Zn
den loop dezer week zal de voorloopige com
missie een vergadering beleggen tot nadere uit
eenzetting barer plannen.
Voor de afdeeling Wilhelminadorp
van den Vrijzinnigen Bond vervulde de heer
T. H. Siemelink ran Goes Maandagavond een
spreekbeurt met het onderwerp: De Waarheid
en het Christendom, wereld- en levensbeschou
wing, waarin, spr. het licht liet vallen op
het hoofdgebod van bet Christendom, dat God
een liefderijke Vader der menschen is en dat
het beoefenen der naastenliefde hiervan het
uitgangspunt is, wat door den Stichter op
elke bladzijde van bet Evangelie is geschreven.
Door spr. werd de Tempeldienst, het theo
logisch geharrewar, dat in onze dagen alom
aangetroffen wordt als vijandig met de leer
van Jezus in het licht gesteld.
De op het laatste oogenblik uitgeschreven
een andere vereeniging, die
christelijken grondslag staat
ofschoon de convocatiebiljetten op Zondag
thuis gestuurd had invloed op de
opkomst, die nu niet zoo talrijk was als an
ders wellicht het geval zou geweest zijn.
Dinsdag geraakte de machine van goederen
trein. 1486 te Kape 11 e-Biezolinge de
fect Nadat door station Vlissingen eene andere
machine was gezonden, kon de trein met meer-,
dero oren vertraging naar Rosendaal vertrek
ken.
Door den Commissaris der Koningin is be
noemd tot gemeenteveldwachter te Rilland-
Bath de heer E. Tange, agent van politie
te Vlissingen.
Uit Z.-Vlaanderen W. D.
Door de daartoe aangewezen schatters, de
heeren C. J. Sturm en J. Th. Hendrik so te
JJzendijke, H. Wolfert, burgemeester to Hoek
en D, J. Dees, wethouder to Terneuzen, is,
naar we in de „N. Z. Crt." lezen, een aan
vang gemaakt met de schatting der gronden
die voor de Zeeuwsch-Vlaamsché Tramweg
maatschappij, richting IJzendjjkoPhilippine,
worden onteigend en zal binnenkort
door andere commissiën worden overgegaan
tot de schatting der gronden Hoofdplaat
Biervliet en PhilippineSas van Gent, zoodat
vermoedelijk in dezen zomer do aanbesteding
zal kunnen plaats hebben on met October
191-1 zal kunnen worden gereden.
De gemeenteraad van Sluis heeft in zjjn
vergadering van Maandagnamiddag aJs kennis
geving aangenomen
a. het schrijven van den heer Dixlioorn van
Zuidzan.de, dat hij zijn benoeming tot keur
meester van vfeescb enz. aanneemt
b. dat de heer Ed. de Jonckheere van
Brugge een kaart ran het oude Zwin enz
voor de Oudheidskamer ten geschenke aan
geboden heeft en dat de goedkeuring tot aan
vaarding aan Ged. Staten -gevraagd zal worden.
Besloten werd het. vorig Raadsbesluit, waar
bij raej. Van Paassen mei 1 Februari als on
derwijzeres aan school C eervol ontslagen
word, in te trekken en haas genoemd ontslag
met 1 April te verleenen
Daar het aantal leerlingen op school A
tot 160 gedaald is en daardoor een onderwij
zer, volgèns de Wet, overcompleet is, werd
toch besloten geen onderwijzer op wachtgeld
te stellen.
Met algemeene stemmen werd de heer v
d. Werff als onderwijzer behouden, wat zeker
in 't belang van 't onderwijs is. Aan mej.
do wed. L Pirée werd f 75 verleend. Het
voorstel om haar f100 te geven en waarover
in de vorige vergadering de stemmen staak
ten, word verworpen met. 4 tegen 3 stemmen.
Tegen de heeren .lessens, Melz, de Meijer ten
P J. de Brnijne. Vóór de heeren Brevet, Slem
en Bakier
DE OPENING DER OPENBARE LEESZAAL
EN BIBLIOTHEEK TE VLISSINGEN.
De openbare Leeszaal en Bibliotheek, die
zooals gisteren reeds gemeld werd, een rus-
tigen indruk maakt, was Maandagavond voof
de officieele opening, rijk mei bloemen en
groen versierd door de zorg van een dames
comité. In de nchteizam zou de plechtigheid
plaats hebben en pp hel bepaalde uur schaar
den zich daar tal van genoodigden. om de
leestafel Maar deze zaal was te klein, om
allen te eevatten .zoodat verscheiden en zich
moesten vergenoegen met een plaats in de
leeszaal. Het was er, zooals de voorzitter
zich schertsend uitte, geen stemming zoo als
men dat in de leeszaal gewoon is maar voor
dezen, eenen avond mocht dat wel. Nadat alle
aanwezigen gezeten waxen, waaronder wjj o.a.
een talrijke afvaardiging van de Middelburg-
sche Leeszaal opmerkten, opende de voory
zitter, ds. Hogerzeil met een heel kort woonjf
de bijeenkomst en verzocht den secretaris de
ingekomen stukken voor te lezen. Daaronder
was er een van den Commissaris der Konin
gin, die zijn. leedwezen uitdrukte, dat hij dead
officieele plechtigheid niet kon bijwonen, maar
zijn beste wenschen uitte voor den bloei der
vereeniging. Vervolgens van den Burgemeester
vajn Vlissingen en Eerevoorzitter der Leeszaal,
die zjjn spijt en teleurstelling uitte door
ziekte verhinderd te zijn. Ook liij sprak
zijn beste wenschen uit voor den groei en
bloei der Leeszaal.
Hierna riep de Voorzitter de aanwezi
gen een hartelijk welkom toe.Hij verklaarde
zich te verblijden in de groote opkomst,
Deze toch was voor hem' een bewijs, dat,
wat mén ook moge zeggen, er reden van be-1
bestaan is voor deze inrichting.
Achtereenvolgens richtte hij een woord van
welkom tot de aanwezige raadsleden, tot het
Damescomité, tot de afgevaardigden der ver
schillende vereenigingen, en in bijzonder
tot mej. De Wijs, die de vereeniging zoo
krachtig hulp en raad. heeft verleend. Hij her
innerde voorts aan het feit dat in November
1911 een drietal heeren, ml. de heeren Van
Raalte, Witteveen, en hjj zelf zich vereenigden
met het doel een leeszaal op te richtenea
dat het gemeentebestuur liet vroeger gebouw
Nutsbewaaxschool in bruikleen afótood,
welk gebouw taan thans goed 'heeft kunnen in
richten, dank zij den financieelen steun van
velen, en vooral van den heer Van Raalte,
wien spr. den dank bracht van het geheele
bestuur. Bij dit laatste punt opperde de spre
ker ook nog het denkbeeld reotelooze aan
deden van f 10 uit te geven, waarvan jaar
lijks ie-en gedeelte zal worden afgelost.
En na al deze woorden van welkom en
dank komt spreker tot het verklaren van het
doel van do Leeszaal. Hij zei dat die zaal
een inrichting is, waar alle richtingen om
zoo te zeggen welkom zijn, waar het pro en
contra gehoord moet worden om zoo te komen
tot het onpartijdig beoordeelen. Maar daarvoor
moet ontwikkeling aanwezig zijn en die ont
wikkeling kan ook hier verkregen wordendoor
standaardwerken van verschillende richting te
bestudeeren. Na hierover geruimen tijd uitge
weid en als bepaling .gesteld te hebben, dat
de leeszaal is een leerzaal, sprak de voor
zitter de hoop uit, dat de ingezetenen do
inrichting niet alleen hun financieelen steun
zullen geven, maar bovenal den moreelen door
hun trouw bezoek. Spreker vertrouwde, dat
het bezoek, ook van vrouwen, zoo druk zal
zijn, dat de inrichting niet behoeft opgeheven
te worden, opdat van Vlissingen niet gezegd
behoeft te worden: dat is niets bijzonders.
Want voor spreker is stadsverfraaiing en op
siering niet hel bijzondere, maar dit bijzon
dere ligt in de geestelijke ontwikkeling, in
de geestelijke welvaart- Ten slotte zou spr-
ker het verzoek willen doen aan vereen
gingen en maatschappijen, die een Bibliotheek
hebben, het voorbeeld le volgen van
tweetal bier bestaande, die ban bibliotheek in
bruikleen afstonden aan dc Leeszaal Spreker
eindigde met den wcnscfa, dat de bier- aanwe
zige lectuur zegen moge brengen voor hen,
dis de Leeszaal bezoeken.
Een daverend applaus bezegelde deze toe
spraak-
De heer A uer, die, blijkens zijn woorden,
sprak als wethouder van onderwijs, zag in
de leeszaal een voortzetting van het jeugdon-
derwijs. De ontwikkeling van het kind is niet
voltooid, als bet de lagere school verlaat, en
het werk Van de leeszaal is hel nu deze
verder voort te zetten. Hij hoopte, dat voor-
zitter- en bestuur krachtigen stern krijgen
om deze inrichting tot groot en bloei
brengen.
De heei- W.itteveen, nam deze gelegen
heid te baatje/m den heer Hogerzeil te danken
voor alles, wat hij in 't. belang der inrichting
heeft gedaan
Ten slotte voerde nog bet woord de heer
Herman Snijders uit Middelburg, die het
onvriendelijk zou vinden, als Van de Middel-
burgsche Leeszaal geen Woord werd gericht,
tot het bestuur der jongere zuster. Hjj' riep
deze het welkom in het leven toe, na "een
woord van dank te hebben gesproken, voor dc
uitnoodiging. Hy kan het zich hest. verklaren,
dat het bestuur zich verblijdt, dat liet
tot dit resultaat is gekomen. Hij zelf herin
nerde zich goed, welke bezwaren er geopperd
zjjn in Middelburg, het zijn dezelfde, waar
over de heer Hogerzeil in zijn openingswoord'
heeft gesproken. Maar die bezwaren zijn weg
en zijn ervaring leert den spreker, dat, als de
inrichting er eenmaal is, de steun zal ver
meerderen Hij is geen vriend van (de jaloerscli-'
head, die M, en VI. scheidt, maar hjj hoopt
wel, dat er groote jaloersdhheid zal zijnl
tusschen de twee zuster-inxiclhtingem, ja-
loerschheid, die zal bestaan in het niet kunnen
zien dat de eene iets heeft, wat de andere
hiet bezit, Hij bijv, heeft nl dadelijk feezien, dat
Vliss. betere stoelen en betere verlichting
heeft. Dat as een punt om te verbeteren voor
M. Spr. eindigt zyne toespraak met te wen
schen, dat de Leeszaal hier moge groeien;
en bloeien, maar* tevens, dat er eensgezind
heid tusschen de twee inrichtingen mogo
bestaan-
Met een woord van dank aan de sprekers
eindigde de voorzitter het officieele gedeelte
waarna een gezellig samenzijn volgde.
Voor een volle zaal trad Maandagavond
in do concertzaal to Zierikzeo op een
gezelschap van de Nederland sche opera te
Amsterdam.
Van de fragmenten uit Verschillende opera's
vóór de pauze was wel de „Klokjjesaria"
uit „Lakmé" door mevrouw En gelen-Sewing
het mooiste.
Na de pauze het derde bedrijf van do
opera Faust.
Wat mevrouw van Engelen-Se wing en de
heer J. M. Orelio gaven bracht hot publiek
in dankbare stemming
De tenor, de heer Scheurleer, was goed,
doch door de zachte stem ging veel verloren.
De kwaliteit van de piano viol niet te
roemen.
1 De vereeniging „De Doorwexth!" hoeft
besloten tot aankoop der grachten om het
kasteel en van terreinen daarbjj gelegen.
Het artillerie-museum: in hot kasteel to ves-
stigen, zal in den loop van dit jaar gereed
zyn.
Met den bouw van de nieuwe R. K.
school welke te Rilland in den tuin van
het klooster moet verrijzen, zal spoedig
een aan vang gemaakt worden. De benoodig-
de materialen worden reeds aangevoerd, zoo-
dat het niet onmogelijk is dat de school
einde Mei geopend kan worden.
G,N. Z. Ct.")
Maandagavond hield de heer Cam man,
rykstuinbou wieera ar, op uitnoodiging van de
vereeniging van oud-leerlingen van tuinbouw-
cursussen te 's Heer Arendskerke een
lezing over„De teelt van exportgroenten
de handel". Spreker begon mee te deelen,
dat zijn doel was niet zoo zeer over. teelt
te spreken maar wel over don afzet Tvan de
artikelen. In een streek als deze, waar
een begin met de teelt gemaakt wordt, is het
zeer gewemscht, dat men den handel goéd
regelt, daar anders slechte uitkomsten, zeer
de kweek van, groenten drukken. Ook is het
hier daarom noodig gewassen <e nemen, die
een overgang vormen van het landbouw- op
het tuinbouwbedrijf. Ook is liet gewenscbl,
dat allen dezelfde gewassen verbouwen om
daardoor massa genoeg te krijgen voor den
handel Spreker gaf pan hoe men op dit
oogenblik die zaak op het eiland Tbolen,
heeft geregeld en achtte ook deze regeling
voor bier gowenschl Men moest zich hier
ook organiseer en. Nadat hij verschillende cul
turen had bespreken en vragen van een vier
tal aanwezigen had beantwoord, gaven zich
een dertigtal personen op om later gezamen
lijk een plan van teelt vast te stollen.
De voorzitter, de heer Markusse, sloot
met een woord van dank aan den spreker
en de ruim 100 aanwezigen de vergadering.
Te Oud Vosscmeeï werd Maandag
avond een vergadering gehouden voor belang
stellenden b(j oprichting van een geitenfofc-
vereemging, waarbij de heer Kielstxa van Mid
delburg, assitent zuivel-consulent, in een zeer
onderhoudende rede uit een zette wat het
doel der geitenfokvereenigingen is. Ongeveer
150 personen woonden do met lichtbeelden
opgeluisterde ide bij en staande de ver-1
gadering traden 42 personen toe om tc dezer
plaatse een vereeniging te vestigen. Een voor
loopige commissie werd aangewezen voorde
samenstelling van een plaatselijke reglement
enz.
D. J. v. d. Have f
De leden van dc vereeniging van Nederland -
sche Zaaizaadhandelaren hebben van hun be
stuur ontvangen de volgende mededeeling
Hiermede vervullen wij den treurigen plicht,
u kennis te geven van het overlijden van oen
onzer (bestuursleden
De heer D. J. van der Have is niet moor.
Zoolang deze vereeniging bestaat, maakte
van der Have deel uit van het bestuur. Doch'
niet alleen daarom treft ons het groot ver
lies.
Van der Havo was een man, die ons aller
sympathie bezat, die warmte en vriendschap
bracht in eiken kring, die het voojrredht
had hem in zjjn midden te hebben. Mooie
herinneringen aan aangename uren zijn onaf
scheidelijk aan rijn persoon verboadeu.
Het is onder den indruk van de droeve
tgding, dat wij besloten hebben, de jaarver
gadering, die a s. Woensdag zal plaats hebben
laten vervallen, daar juist dezen dag, de
teraardebestelling van den heer van der Have
zal geschieden.
De jaarvergadering zal dan gehouden, wor
den op Woensdag 12 Februari 1913
Door de Great Western Sugar Oo.»
te Denver (Colorado) is, blijkens een be
richt van de Nederlandsche Kamer van
Koophandel te Brussel, een prijs van 51.000
franken uitgeloofd voor de uitvinding van
een praetische machine voor het uittrekken
of afhakken van beetwortelen.
lenige nadere inlichtingen kunnen Ne
derlandsche belangstellenden Ban de Afdee
ling Handel verkrijgen.
- De ambtenaar bij het openbaar muiisto
rie is beden in appèl gekomen van het vrij
sprekend vonnis van den kantonrechter al
hier in zake de boterzaak-Roijniorse.
Indertijd is door hot raadslid Buskens
te Rotterdam met eenige anderen voorgesteld
aan een art. der bouw- en woonverordeniog
een bepaling to© te voegen waardoor het mo
gelijk zou zijn om reclames, die het stadsbeeld
dreigen te ontsieren te weren.
Op grond van het advies van de commissie
voor strafverordeningen, die meent dat een
dergelijke censuur van gemeentewege mis-'
plaatst zou zij en dat een bepaling tot be
scherming van het schoonheidsgevoel niet in
de bcraw- en woonverordening thuis hoor Ijs
ontraden B. cn en W. hel voorstel.
Zondag is te Zaandam de verffabriek
„De Lelie" van de firma P. Schoen en Zn.
geheel uitgebrand. Do schade bedraagt tus
schen f 100.000 en f 150.000, welke door een
verzekering op be ruspolis wordt gedekt De
brandweer slaagde er in het aangrenzende
graan pakhuis „Ceres" to vrjjwaren. Een der
brandweerlieden werd bjj het blusschingswerJfc
de bapd gewond.
