MIDDELBURGSCHE C0ERA1T.
N*. 7-
iS6e Jaargang.
1913
Woensdag
8 Januari.
Binnenland.
Oft Stad eo Provincie.
Kameroverzicht.
Onderwijs.
Landbouw.
Kunst en Wetenskappen.
Rechtzaken.
Leger en Vloot-
Verschillende Berichten.
BURGERLIJKE STAND.
leze coorant varsohijut a g e 1 y k s, mot mtzoadenrng ra Zou- «a Fsosiéagsa
Pry's per kwartaal, zoowei voor Middelburg oil voor alle plaattea ia Nederlzad frneo pp. 12.
Afzonderlijke mummers koitea 5 eeat.
Advertemtiëu by abonnement op voordeelige voorwaarden
Prospectussen daarvan zijn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiën yoor het eerstvolgende nummer moeten des middag. 6 6 r één u a i
»an het bureau bezorgd zyn
Advertentie* 20 eeat par regel. By abonnement reel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten ea Dankbetuigingen ran 27 regelt f 1.50elke regel meer
20 eeat. Beolamei 40 cent por regel. Groote letters naar de plaats, die sy innemen.
Tot de plaatsing Tas advertenties ea reolamee, niot afkomstig uit Zeeland, betreffend'
Mandei, Nijverheid en Geldwezen, is gereshtigd het Alxeiteea AdTCTteatle-BlifelS
A. DB LA 1AE Au„ H.35. Voorbnrj, wal S6«, AntBficpdsiK-
ïh deze courant behoort een bijvoegsel.
DE HULSTER KWESTIE.
Nany aanleiding van de opmerkingen in
liberale bladen gemaakt over de weigering
door de Katholieke geestelijkheid te Hulst
«om de vrouw van den drukker Van „De
.Volipwil" tc luteal begraven op gewijdeh
grond, heeft de „Maasbode" in een ortikeli
betoogd dat „voor een waren katholiek in
heel deze historie niets opgewoons is."
Nu, da,t wisten we ook wel We zullen aan
die jkerk niet het recht ontzeggen zelf te
bepalen wie haar lidmaten zijn. Als j bepaalt
dat iemajnd, die zrjn Paaschplitiht niet ver
vult den kerkelijken ban Op zich laadt, en
het recht verbeurt op een Roomsche begra
fenis, dan spreekt het ook vanzelf dat dat
lot de personen treft aan wie (cliej Kerk de ver
vulling vpn den Paaschplicht weigert.
Maar wat de niet-kathoheken ergert, is
het feit da,t die kerk die weigering met al
haar gcvplgen uitspreekt om motieven die
niets met het geloof ie ma|ken hebben, maar
lojuter het kerkgezag betreffen. De eenige
schuld vpn de overledene in dit geval be-
sfjOpjd hierin da,t zij do echtgenoote was van;
dien (drukker van een blad, waarin het gezag
der katholieke geestelijken wordt bestreden.
DA&rvoor moest deze vrouw zoo onbarm
hartig (gestraft worden, want het i s voor
eenT geloovig katholiek hard te moeten denken
niet in gewrjdcn grond te worden begraven.
Heal terecht, stelde de „Volkswil" te genevel
de _„schuld" vap. deze vrouw eenige geval
len van personen die èf door hun slechten
levjenswandel öf door zelfmoord op heel
wa,t erger Wijze tegen de leer der katholieke
kerk gezondigd hebben en die toch kerke
lijk begraven werden. Man in die kwesties
Wa,s het gez.ag der kerk niet
Uit Middelburg.
In de Dinsdagavond gehouden algemeene
laringj van de Vrijz. Dem. kiesvereeai-
alhier werd tot bestuurslid gekozen
do heer L. A. C. van der Ley, in de plaats ont
staan doordat de heer M. Grijspaardt bedankt
had voor zijn benoeming op de vorige ver-
Tweede Kamer.
Zitting van Dinsdag.
Een heel korte zitting van de
Knmer heeft heden de parlementaire periode,
welke met de korte onderbreking van het
Paaschrecés tot aan de verkiezingen zal
vperen, geopend. Een korte en vrij onbetee-
kenende zitting, waarin men onverwacht en
onverhoopt spoedig met het vaststellen der
orde van werkzaamheden is gereed gekomen.
Men zal vanmorgen beginnen met de bespre-1
king van het hoofdstuk van Oorlog daarna
Vdlgt BincenLandscho Zaken en vexvojgons
Marine, terwijl de eigenlijke koloniale begroo
ting en de West-Indische rekeningen voor1
avondzittingen zijn bewaard. En dan gaat
men verder met de Invaliditeitsverzekering,
al is dat heden niet nog eens uitdrukkelijk
gezegd!
De voorzitter wil natuurlijk zoo spoedig
mogelijk met het restant der begrooting ge
reed komenniet alleen eischt dit een© nor
male afdoening der zaken, maar evenzeer
eischt dit het programma der rechtsche coa
litie ,dic zeker de Inval iditoitsvjerzekeringi
vóór de verkiezingen wil „binnen" hebben-
Er wordt dus met avondzittingen doorgewerkt
fco, van links heeft de heer Goeman Bór-i
gosius uitdrukkelijk verzekerd, dat men
daartegen geen bezwaar maakt voor deze ver
lenging van de begrootingsperiode, maar dat
men aoo het einde daarvan een terugkeer
tot den normalen parlementairen werkdag ver
laagt. Het bleek in de gegeven omstandighe
den eene tijdige waarschuwing om den boog
niet al to strak te spannende vpogzitfer
scheen aanvankelijk niet geneigd eenige toezeg
ging to doen, maar erkende ten slotte, dat er
verband tusschen do beslissing van heden en de
verdere w er korde bestond. En hij beloofde, |na
de afdoening der begrootingen, te zullen trach
ten hot daarheen te leiden, dat de gewone
Werkdag van 11 tot 4 uur worde hersteld
de a vondzittingen vervallen
Inderdaad, een vooruitzicht deze te houden
tot aan de dagen van Mcd pf Juni, de heer Bor-
gosius mocht het terecht, van den meest
ener gieken parlementariër te v.
noemen Rechts wierp men booZe blikken
naar den Rotterdamschen afgevaardigde,
figuur nog evenzeer de gaarne aangevallene
és; rechts lachte men wel stil voor zich
toen da voorzitter zich alleen uitzonderingen
voorbehield als de loop der debatten dit nood
zakelijk zou maken; rechts dacht men aan
„obstructie". Maai' de heer Van Nispen is
voorzitter en aan zijn beleid is de onpar
tijdigheid ten volle toevertrouwd.
Om half twee ving men aan; om twee uur
scheidde men. Tot morgen, voor de oorlogs-
begrooting, die in jaren niet zoo rustig is
bekeken en besproken, in jaren ook niet
zoovieel tijd vergde als nu zeker het geval
zal zijta. Zelfs al is de heer Thomson hog
immer in het Grieksche legeil
V. d. M.
MINISTER E. R. H. REGOUT.
De gezondheidstoestand van minister
Regout is, volgens de Tel., nog steeds zeer
ernstig. Hetis hem onmogelijk te loopen
en hij moet het bed honden. Drie doktoren,
in consult vereenigd, hebben verklaard, dat
reizen vooralsnog onmogelijk is.
Een telegram uit Nizza, dd. 7 Jan., meldt:
De toestand van Minister Regout is ver
ontrustend. De geneesheeren zijn beducht
voor hersengezwel. Morgen zal te Nizza
consult worden gehouden om te beslissen
of de zieke naar Holland zal worden terug
gevoerd.
HET NED. R00DE KRUIS OP DEN BALKAN.
Het hoofdcomité van het Nederlandsche
Roode Kruis heeft van dr. Bierens de Haau
gisteren telegrafisch bericht ontvangen,
dat hij met zijn deel van de ambulance te
Preveza blijft.
Uit Vlisaibgeo.
Het D„uitsche Rjjkspost stoomschip Prinzes -
n" dei* Deutsche Ost Afrika Linie, vertrok
insdagmorgem van. Tandzjer, komende van
Zuid- en Oost-Afrika, naar V li s sin gen ter
ontscheping van passagiers ai mail.
Met ingang véwi 1 Januari LI. is do bier
brouwerij „De Mejjboom" overgegaan in han
den van den heer Arie Smit. Alle aandeelhou
ders zijn uitgekocht.
Uit Zuld-Beveland.
In een Maandag gehouden
Woïphaartsdyk werd beslaten Donder
dag 30 Jan. de landerijen voor den tijd van
zeven jaar te verhuren.
Uit Noord-Bevelend.
Men, schrijft ons ujt N. Beveland:
Naar men ons uit goede Iron mededeelt,
komt in Maart a. s. aan het Katsche Veer
een motorboot in da vaart voor het overzet-*
veer van beide zijden.
Ook ja-an 't veer KortgeneWoï-
phaartsdfjk komt een soortgelijke verbe-
betering: n 1. een stoombootje, dat ook ver
scheidene passagiers zat kunnen bevatten.
In al deze vaartuigen zullen de passagiers
een overdekt© zitplaats kunnen aantreffen. Wij
Noord-Bevelanders gaan dus vooruit; gaat toet
deze verbetering van vaartuigen nu nog
een verlaging van veergeld gepaard, dan bul
len zeker heel wat beletselen uit den weg
Zeenwsch Vlaanderen O. D.
Het sleepscliip „Vereonigiiyj 19" is tijdens
mist bij Saeftinge (W-Schelde) gestrand.
Bij het afsleep en bleek, dat het schip gebro
ken was.
T© Stoppeldijk werd Dinsdagmorgen ver
dronken gevonden in eene sloot niet ver van
d© ouderlijk)© woning het 7-jarig zoontje van St.
wonende (nabij den Vogeldjjk; den geheelefa
nacht had (raen or naar gezocht.
Het ventje was den vorigon dag bij buren
gaan spelen, en is bij het naar huis keeren
te water geraakt.
In de laatst gehouden vergadering der wer
kend© leden van do zangvoreeni ging „Oefe
ning baart Kunst" te Philippine is tot
directeur dier vereenigmg benoemd de heer
L. Rammeloo in de plaats van den beer
W. den Brok; die overleden is.
Loop der Bevolking.
Borss©Ie telde op 31 December 1911
592 m. en 600 v. inwoners, totaal 1192 Er
werden geboren 16 m en 15 vr. te zamen
31. Er vestigden zich 23 to. en 24 v. samen
47. Eene vermeerdering dus met 39 m. en
39 v., samen 78. Er overleden 6 m en 7 v.,
totaal 13 en er vertrokken 27 m. en 24 v
samen 51 Verminderd met 33 m. en 31 v.,
te kamen 64, zoodat de bevolking op 31
December 1912 bedroeg 598 in. en 608 v.,
totaal 1206
Het aantal levenloos aangegevenen bedroeg
1 en er werden 6 huwelijken gesloten.
De bevolking van Zierikzee bestond
op 1 Januari 1913 uit 6830 personen tegen
6769 op hetzelfde tijdstip in 1912.
56 huwelijken werden voltrokken, 2 echt
scheidingen werden ingeschreven.
De loop dei- bevolking te Biervliet in
1912 was als volgt:
1 Januari 1912 telde Biervliet 1166 mannen
en 1150 vrouwen, totaal 2316 inwoners.
D© bevolking vermeerderde door geboorten
met 27 m. en 36 vr., totaal 63 ea door vesti
ging met 81 m. en 39 vr., totaal 120 of samen
met 108 m. en. 75 vr totaal'183.
Zij verminderd© door overlijden met 8 m.
en 13 vr totaal 21 en dóór vertrek met 98
en 68 vr, totaal 166 of samen 106 m. fen
81 vr., totaal 187. Zoodat do bevolking op 31
Dec. 1912 bedroeg 1168 m, en 1144 vrtotaal
2312 inwoners.
Posterijen en Telegrafie.
Te 0. en W. S u b u r g werden ver
zonden 240 telegrammen en ontvangen 333,
totaal 573.
Er werden per telefoon 53 (uitgaande)
en 21 (inkomende) gesprekken gevoerd of
totaal 74.
Zooals men zich wel zal herinneren is
alhier sinds September voor het publiek de
telefoon ter beschikking gesteld.
Behandeld werden in ket afgeloopen jaar
op het hulpkantoor te Oostkapelle
42795 brieven, briefkaarten en dienstbrieven;
2172 postpaketten 1301 postwissels 1028
quitantiön368 aangeteekende stukken en
210 spaarbankhandelingen.
Het bedrag aan verkochte zegels bedroeg
f 914.96'.
Telegrammen werden verzonden 152 en
•ntvangen 197.
Hat aantal telefonische gesprekken van
halt Juli31 Dec. bedroeg 296.
Aan het hulptelegraatkantoer te W o 1-
faartsdijk waren over het jaar 1912
ontvangen 1261 telegrammen, verzonden
1122, totaal 2483.
Aan het telephoonkamtoor te Borsselo wer
den verzonden. 550 en ontvangen 628 tele
grammen, te zamen 1178 berichten.
De wonderen der techniek.
Tijdens do onlaags opgetreden storing van
den eersten telegraafkabel over de Azorische
eilanden naai' de Vereenigd© Staten van Ame
rika, kon. het telegraafkabel-station te Horta
haar ontvangsnelheid door het het Recorder-
schrift vergrootend© Heurtley-toestel tot op
230 letters in d© minuut opvoeren, zoodat het
mogeljjk geweest is, het telegramtoenverkeer
naar Amerika tusschen Embden en Horta)
bjjna geheel over den tweeden ook over d©
Azorische eilanden gelegden telegraafkabel af
to wikkelen. N. R. C.
De hoofdbepalingen van dit ontwerp ko
men pp het volgende neer
Een kind beneden dertien jaar pf nog
leerplichtig mag geen landarbeid verrichten,
behalve voor kinderen boven 10 jaar die soor
ten landarbeid, aan te wijzen bij algemeenen
maatregel van bestuur
Bjf alg. maatregel van best. kan voorge
schreven worden dat bepaalde soorten van
landarbeid of landarbeid onder bepaalde om
standigheden door jeugdige personen èu vrou-,
wen, pp grond van gevaar voor de gezondheid,
de Zedelijkheid of het leven, niet mogen wor
den. verricht of slechts mogen worden ver
richt onder de bij dien algemeenen maatregel
gestelde voorwaarden.
Jeugdige personen en vrouwen mogen, be
houdens de uifzondenugen, bij algemeenen
maatregel van. bestuur bepaald, geen landar
beid verrichten, van des namiddags negen uur
tot des voormiddags vijf uur
Eon vrouwelijke persoon, die gehuwd is,
pf die, ongehuwd zijnde, een huishouding t©
verzorgen heeft en van dit Laatste aan het
liioofd of den bestuurder der onderneming
heeft kennis gegeven, mag, behoudens in de
gevajlen, bij algemeenen maatregel van be
stuur aangewezen, geen landarbeid verrich
ten
a gedurende twee uren achtereen tusschétt
elf uur voormiddags en drie uur namiddags
b des Zaferdags na één uur des namiddags.
Eene vrouwelijke persoon mag geen land
arbeid verrichten binnen vier weken na hare
bevalling.
Bij algemeenen maatregel van bestuur wordt
bepaald, fwat met in; achtneming! yam,' jdc nadere
schriftelijke voorschriften, door het districts
hoofd der arbeidsinspectie gegeven, bij het
•errichten van landarbeid moet worden aah-
a. tot liet bevorderen vaji zindelijkheid
b. tot het bevorderen van een dragelijk©
temperatuur
c. tot het verwijderen van schadelijke dam
pen, gassen of stof;
d. tot het voorkomen van ongevallen en
van gevaar voor de gezc
tol het verschaffen van hulp bij onge
vallen;
f. tot hel verschaffen van goed, drink
baar water
Aangesteld tot opvoedend ambtenaar aan,
hot rijksopvoedingsgesticht te Averee at do heer
H. F. Snijders, vroeger te Middelburg.
Mej. N. de Haas te Dordrecht ontving
sie benoeming tot onderwijzeres aan d©
Christ, school te Zierik zee.
Benoemd tot hoofd eener openbare
lagere school te Rotterdam de heer J. M.
de Feijter, geboortig van Stavenisse,
thans te Den Haag.
Naar „Zelandia" verneemt heeft de heer
P. Noto voor zijn benoeming tot onderwijzer
met verplichte hoofdact© teNieuwNamen.
bedankt.
Volksuniversiteit.
De censtitueerende vergadering der Ver-
eeniging Volksuniversiteit" wordt 15 dezer
gehouden in het gebouw der Gemeentelijke
Universiteit »Oudemanspoort" te Rotterdam.
Op deze vergadering worden tevens het
curatorium, het directorium en de commissie
van administratie definitief benoemd, terwijl
voorts het programma zal worden besproken.
Men schrijft on3: Blijkt uit enkele plaat
selijke mededeelingen, afkomstig uit Walche
ren, Zuid-Bevoland en Tholem, dat hier en
daar do lust toeneemt om zich too te leggen
op de bloembollenteelt, daartegenover valt liet
wel op, dat uit Schouwen wordt bericht, dat
dio teelt, welk© min of meer over de eilan
den verspreid is geweest, gaande weg
wordt ingekrompen en beperkt tot do strook
langs de duinen, waar ze meer schijtnt thuis
to behooren.
LANDBOUW-ARBEIDSWET.
De „Maatschappij tot bevordering van land
bouw en Veeteelt in Zeeland" heeft blijkens
een meodeeling in het „Zeeuwsch Landb.
blad" van den minister van. Landbouw het
voor-ontwerp Landbouw-Arbeidswet ontvan
gen met verzoek vóór 1 Maart a s. de opmer
kingen in te zenden. Aan do besturen der
afdeelingen is het verzoek gericht dit ont
werp te behandelen en vóór 5 Febr. verslag
in. te zenden
Toen Roald Amundsen terugkeerde na de
Zuidpool te hebben bereikt, bleven nog drie
wetenschappelijke expedities in do Zuidpool-
streken werkzaam, nl. die onder den Austra
liër Mawson, een Engelsche van den bekenden
kapitein Scott en een Duitsche, die onder
leading vain luitenant Filckner stond.
Deze laatste is terug. Het expedities schip
is to Buenos-Ayres aangekomen. Filchner heeft
nieuw land ontdekt, wat hij „Luitpoldland"
noemde. Een ijsbarrière, werd naar keizer
Wilhelm II gedoopt.
Filchner heeft reeds vroeger een oefentocht
in de Noordelijk© wateren uitgevoerd.
We kunnen niet nalaten, zonder eenigo
boozo bedoeling, maar louter uit amusement,
do volgend© meedeelmg aan te halen uit het
jongste nummer van „Zelandia":
In het verslag dear zitting van de Arr.-
Rechtbank van Vrijdag LI, heeft het druk
foutenduiveltj© den verdediger van den direc
teur der „N, Z. Crteen woord in den mond
gelegd, dat de lezer begrepen zal hebben
dat bij niet' heeft gesproten
Er staat„Daar beklaagde (de directeur
der N. 7,. Crt.") week aan week personen
verdacht maakt enz", de lezer zal begrepen
hebben dat er moest staan „Daar klager
(de heer H v Dalsum) week aan week
personen verdacht maakt enz."
Do in September I© houden divisie-ma
noeuvres zullsrv, zoo meldt de Avondp,,"\vor-
den igevolgd door een loger-manoeuvie van
2225Septonder persoonlijke leiding van
den. commandant van het veldleger Aan Qeze
r-mamoeuvre zullen deelnemen het te, 5e,
7e, 8e, 9e en 11© reg inf.; het le en 4©
reg. [huzaren; liet le en 4e reg. veld-art,
het korps rijdende art de mitrailleur-afdee-
Lui gende compagnieën wielrijders en deta
chementen ordonnansen, hospitaalsoldaten en
genietroepen
Aan d© navolgende officieren is een voort
durend pensioen toegekend gen. maj. A vain
Seters, L. d© Bruin, kol. E D. de Roon, A.
J. P Meteleirkamp, jhr E. C. Boogaert, J P.
Koolamans Beijhen, P. C. J Noordufjh, C. A.
Hoshusius, kol -kwartiermeester, luit -kol F. H.
Boissewain, Iuit-koL-kwartm. P. Vink, N. E.
Rost, C. W. F. Doorman, kopt. S. P Lindbout,
C. A Muller, A J. Morks, P. C A. Kruger.
jhr J. Bowier, K. Kooiman, E. T' van Anded,
A. G Landaal, J W. FBothof, J H. Mks-
toan, le luit. R. A baron van iïardenbroek
Lookhorst, G Teunissen, F. J. C. baron
van. Hardenbroek van Ammerstol
Ben hernieuwd tijdelijk pensioen voor een
jaar groot f 225 is toegekend aan de 2e hat.
F. E. Meijer, H. Bumo de Mesquita en E.
Fr enkel.
In den nacht van Zondag op Maandag
is in de buurt van Bochum een schaaps
kudde door dolle bonden aangevallen en
voor het grootste deel verscheurd. Vijf en
dertig schapen werden 's morgens dood in
hun bloed gevonden, 17 andere waren zoo
deerlijk gewond, dat ze moesten woidea
afgemaakt, terwijl weer 14 andere aan de
verzorging van een vee-arts moesten worden
toevertrouwd.
De eigenaar van de kudde lijdt daardoor
n schade, die in de duizenden loopt.
Het Collége de France, door Frans
I gestieht, is niet slechts een universiteit
in den gewonen zin van 't woord, maar
biedt ook gelegenheid tot elke hoogere
;eestelijke ontwikkeling. Dat wil zeggsn,
at iedere tak van wetenschap hoe excen
triek ook, er onderwezen wordt, zoolang
iemand in Europa dit onderwijs wenscht te
volgen. Zoo is er een wiskundig-professor,
die het geheele jaar lang een bijzonder
onderdeel van zijn vak doceerde.
Verstrooid en afgetrokken sloeg de ge
leerde nimmer bijzonder acht op den eenigen
trouwen leerling, die dag aan dag zijn les
sen volgde, maar toen hij een jaar achter
een dien zwijgenden oplettenden man op de
achterbank had zien zitten, meende hij hem
toch met zijn geregelde opkomst geluk te
moeten wenschen. »Mijnheer schijnt niet te
zien wie ik ben" antwoordde de leerling,
»ik ben uw koetsier en wacht hier altijd
totdat u uitgesproken is".
Middelburg.
Van 78 Jan. GetrouwdL. B. Nuijten,
jm. 28 j. met C. A. Bootsman, jd. 18 j.
Bevallen: J. J. Bogaars, geb. Verbeek, d.;
D. de Looff, geb. De Visser, z.; C. A Over
woei, geb. I8endoorn, z.
401e STAATS-LOTKIEfJ.
4e klasse, 2e lijst. Trekking van Dinsdag
7 Januari.
Prijs van f 1000 No. 7810 9991
400 11325
200 7474
100 1176 2215 9631
18004 19668
Prijzen van f 65.
3096 3926 5730 5885 10026 10148
3893 3973 5818 5931 10039 12947
3894 5727 5857 8444 10128 16524
3906
