MlftmilRUSdlK 001 Maandag 6 Januari. N*. 3. I36c Jaargang. 1913 •eze courant v«r«chij*t dagelijks, met uitzondering van Zon- en Pesstdagam Prijs per kwartaal, zoowel Toor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp i S Afzonderlijke nnmmers kosten 5 cent. Advertentiën bij abonnement op roordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn aan het bnre&n te bekomen. Advertentiën roor het eerstvolgende nummer moeten des middag, vóór één aar *nn het bnrean bezorgd zijn. Advertentie* 20 eent per regel. Bij abonnement voel lager. Geboorte-, éood- es alle endere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.60elke regel mot" 20 cont. Reclames 40 eent per regeL Groot* letters naar de plaats, die zij innemes. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend* Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het AlgeanceK Adv«rtent1e.Rnv«iii A„ DE LA MAB As.. H.25. Voorbart,(vtsK fcfifi, A»Ee4&pdas». deze courant behoort een bijvoegsel. Iets voor alle Hoeveel zouden er in onze provincie zijn? Er rijn 109 gemeenten, en in iedere gemeente is zeker één zang-, harmonie- of fanfarege- zelschap, in versclueddene twee, in sommige drie of meer, dus te saam minstens honderd en vijftig. Hoeveel van die vereenigingen, zijn reeds geheel tot besef gekomen van hetgeen de gevolgen der 'auteurswet voor hen zrijn? De groote zangvereenigingen in de steden hebben reeds aandacht aan de kwestie geschonken, maar toch zal ook het kleinst koortje in een dorp er voor moeten oppassen dat het bij oen openbare uitvoering niet in moeilijkheden komt. We deden in Nederland nu eenmaal als of muziek iets was, dat „genomen" en ge bruikt kon worden, zonder dat iemand er in gekend behoefte te worden, laat staan, iemand betaald. De componist was een onbaatzuchtig man, een philantroop, die voor het algemeen belang werkte. Het schamel bedrag, door de uitgevers betaald, was zijn eenig loon. Ondier de vele gevolgen van de auteurswet is ook dit: dat alle openbare pitvoeraigem van muziekwerken van levende of eerst kort geleden gestorven musici niet mogen plaats hebben zonder de toestemming van hen of hun erfgenamen of andere rechthebbenden, waf in die praktijk wil zeggén- zonder een ver- En dat is niet meer dan billijk. Voor een romen-schriji-er is tuitgeven van het boek de tbelangrijke gebeurtenis. Voor een com ponist vooral' van koor- en orkestwerken is de belangrijke gebeurtenis niet het uitgeven maar het uitvoeren. De uitgever van de toch al 'zeer kostbare koor- en orkestwerken die voor iedere partij en ieder instrument een ander boek vordert kan niet veel' betalen. Maar billijk is het dat zij, die de mu ziek gebruiken, ieder hun aandeel opbrengen. Nu is het natuurlijk practisch ondoenlijk dat iedere (componist zelf.zijn tantièmes int van iedere uitvoering van zijn werken. Dat zou misschien gaan voor een opera of een oratorium, maar het gaat niet voor een koortje of een marsch. Vanzelf heeft in het buiten land de praktijk daar den weg toe aange wezen. bi Frankrijk ohtstond da „Société des auteurs, compositeurs ei éditeurs de musique". In Duitschland de „Genossenschaft Deutsche!1 Tonaetzer" Beide vereerd gin gen werken vrij wel op dezelfde manier. Zij vormden een centraal-bureau waarbij de componisten en uit gevers ach aansluiten. Dat bureau houdt aan- teekraung van alles wat in 't openbaar wordt uitgevoerd en int de auteurs-rechten meestal een kleinigheid en rekent dan later met de auteurs af. Welk een ontzaglijk werk dat is, kan men wel hieruit opmaken, dat ieder orkestnomm erfje, iedere wals op 't pro gramma van een variété meetelt. 'tGaat om millioenen concertnummeis. Nu zou het voor de hand liggen als ook Nederland, bij zijn aansluiting tot de Bemer Conventie, een eigen bureau vormde, dat die taak van algemeen inzamelaar en verdeeler op zich nam, ook voor de buitenlanders. De bovengenoemde „Société" bijv. int. in Frank rijk de Deutsche auteursrechten, en keert die aan de Gen ossens chait uit, welke op haar beurt in Duitschland de Fraasche rechten int. Enkele andere landen hebben ook zoo'n eigen bureau, en de overige aangesloten lan den zijn door die bureaux door onderlinge afspraak verdeeld, ten einde te voorkomen dat. er dubbel geïnd wordt. Zoo valt België onder den invloedsfeer van de Fransche „Société" die in Brussel een hoofdagent heeft. Door een aantal agenten en correspondenten in ver schillen do plaatsen, zorgt die voor de belangen der componisten. Nederland, dat zich zoolang buiten deBer- ner Conventie hield, was nog niet onder de sfeer van een der bureaux gebracht. Maar in de overeenkomst tusschen de Fransche en Duitsche vereonigingen was ten opzichte van Nederland bepaald dat da vereeni gingen zich verplichtten, om, eer zj) hier tot han delen overgaan, onderling tot een vergelyk te komen. Maai1 ziet en nu naderen we tot het zakelijke dat ons aanleiding gaf tot deze op» merkingen de Brusselsche hoofdagent van de Fraasche „Société", de heer Poisat, trok zich daar niets van aan. Want in zijn con tract was hem ook Nederland toegewezen, en pas was de auteurswet aangenomen, of hij 'zette zich aan het werk en steldo m tal van plaatsen in Nederland agenten en cor respondenten aan. En men heeft uit courantenberichten reeds kunnen lezen dat hier en daar deze agenten, benauwde oogenblikken hebben bezorgd aan de orgamseerders van een of andere uitvoe ring. Op zich zelf is er natuurlijk niets te zeggen tegen dal mnen van een recht, dat nu een maal verschuldigd is. Maar een heel andere vraag is het. Wie zal dat recht innen? Op welke wijze geschiedt dat? Is die zaak wer kelijk in de best bevoegde banden bij die agenten of correspondenten Die vraag wordt beslist ontkennend beantwoord door het dezen zomer opgelichte „Genootschap van Nederlandsche componis ten", een vereeni ging die juist haar bestaan te danken heeft aan „het bewustzijn dat willekeur liet gevolg zal zijn van buitenland- sche inmenging, waardoor nóch ons concert leven, nóch onze componisten, nóch de con certinstellingen gebaat rijn." Ze heeft een ivel onderlegd en 'welsprekend, woordvoerder ge kregen in den heer Jan van Gilse, wiens zeer héldere artikelenreeks in „Caecalia", nu in overdruk voor ons ligt, en ons aanlei ding geeft alle bestuurders van muziekgezel schappen tot overdenking dezer zaak aan te poren. We kupnen. het lange betoog niet op den oet volgen. We willen echter er op wij zen dat de heer Van Gilse uitgaat van het denkbeeld: dat aan een hoofdagent te Brussel van «en Fransche vereeni ging (dus niet eens het bestuur dier vereeniging zelf), wélken het voornamelijk te doen is om veel tantièmes le inner, waarmee zjjjn provisie lijgt, dat aan zoo'n hoofdagent minder goed de belangen van het Nederlandsche mu ziekleven zjpi toevertrouwd, dan aan een vereeni ging van Nederlandsche componisten. Een dergelijke vereeni ging bestaat. Het is het bovengenoemd „Genootschap van Neder landsche componisten", dat reeds maatregelen heeft genomen om zelf een bureau te stichten. Maar het streven dier vereeniging wordt be lemmerd door de handelingen "van |den Brussel - schen hoofdagent der „Société." Nu kunnen we ons voorstellen, dat iemand vraagt: of het werkelijk zoo erg is dat een agent voor die zaken zorgt, en niet een vereeniging? Als antwoord verwijzen we dan naar do meedeelingen over den toestand in België, en Zwitserland en Elsaz-Lothaxingen, die ieder ook onder een agent staan, en waar zeer ernstig geklaagd wordt over de mis standen en het groote nadeel voor de gjoede mu ziek, voortvloeiende uit het niet rekening hou den dier agenten met de belangen der mu ziek. We hebben er maar even aan te her- dat in ons land juist de allerbeste muziekvereenigimgan slechts met de grootste moeite hun rekening sluiten, om voelbaar te maken, dat hpt ingrijpen van een harde hand, wélke het slechts te doen is om 'pro visie van tantièmes, de schromelijkste gevol gen zou hebben. En nog sterkeer werden w© in die over tuiging, toen we lazen welke minderwaardige middelen, de Brusselscho hoofdagent der „So ciété" gebruikt in zijn overigens heel be- grijpelijken strijd tegen dat genoemde Com ponisten-Genootschap. Wat in een circulaire, een soort „voorlich ting" voor de correspondenten in Nederland, werd gezegd, is niet alleen lasterlijk tegen enkele bestuursleden der vereeniging, maar bovendien een bedreiging met boycot van him werken en wijst op het gevaarlqke van een monopolie in handen van dien agent. We halen dan ook gaarne hier de wenschen der componisten aan, zooals de heer Van Gilse die formuleert „Nederlandsche concertinstellingen, helpt onze plannen mogelijk tc maken; weest niet te voorbarig door contracten met vertegienwoor- digers der „Société" af ta sluiten. Wilt ge ons helpen, zoo zult gij daarmee natuurlijk iet bereiken een vrijstelling van belasting. Maar welrechtvaardigheid de heffing, een heffing uit gezichtspunten jdio in aller belang zijn, en de wetenschap dat uw betalingen ook werkelijk en uitsluitend aan de eenige rechthebbenden, de auteurs, en ge deeltelijk aan de tekstdichters en uitgevers ton goede komen!" De eerste secretaris van het genoemd ge nootschap is de heer A. D. Loman JrJan Luykenstraat. 86, Amsterdam. Na het schrijven van het bovenstaande kwam ons nog iets ter oore dal een zonder ling denkbeeld geeft van dè wjjze waarop thans in deze zaak hier ter ..slede gehandeld wordt. Van een vereeniging, die een uitvoering gaf, werd door den alhier door den Bros- selscheai hoofdagent der „Société" aan gestel- den correspondent een gulden auteursrecht gevorderd, naar het. heette voor de halmuziek. Voor het opgevoerde tooneelstuk kon die hef fing niet .gelden, daar op het aangekochte boekje door den uitgever vermeld wordt, dat de hij hem gekochte stukken buiten het auteursrecht vallen. Blyft dus nog het recht voor de babnuziek. Maar er is door den correspondent geen. op gave gevraagd van «lc muziek die gespeeld zou worden, en hij is zich daarvan, ook niet komen overtuigen. Hoe weet hij dan. dat de gespeelde muziek was van componisten, die door de wet beschermd worden? Voor ou dere dansmuziek dan een halve eeuw behoeft men zeker niets te betalen En gesteld al dat er muziek van jongere •componisten gespeeld weid, hoe zullen dan ooit die componisten hun rechtmatig aan deel in die heffing ontvangen, als de agent niet eens (weet van wie er muziek is ge speeld Komt dat geld eenvoudig in de kas van den hopfdagent te Brussel? Maar dan. is dat ook lijnrecht strijd! met de bedoeling der auteurswet. En dan ós deze o. i. onwettige praktijk een nieuw ar gument voor de plannen om zoo spoedig mogelyk door een Nederlandsche com- ponistenveteeniging te trachten een betere regeling te verkrijgen. Uit Stal 8B ProfiDGie. ült Middelburg. De heer M. Fokker, onze gemeente-ontvan ger, die de vorige week Maandag zijn ontslag, als zopdajoig vroeg tegen 1 Maart, is Zater dag op 69jarigen leeftijd overleden. Hij' had week te voren een operatie ondergaan, maar arijm. reeds lang zeer 'wankele gezondheid kop: daardoor piet meer gered woiden. 'W|© hadden bij het bericht van de ontslag,- aanvrage gelegenheid in herinnering te bren gen dat de heer Fokker sedert 1884 het ambt van gemeente-ontvanger vervulde, en dat hij zich daarby gekenmerkt had als iemand van groote bekwaamheid en welwillendheid. Zijn arbeidslust deed hem echter niet slechts bevrediging vinden in zijn ontvangers-ambt. Zijn jaarlijksche statistiek van de gemeente Middelburg was een werk dat gewaardeerd werd, en waarvan de waarde vooral later z&l worden erkend. Voorts heeft hij als thesaurier van het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen maar bovenal als de beheerder van de kost bare en veel te weinig bekende verzameling „Zelandia Illustrata" zich een actief verzame laar en, degelijk plantkundige betoond. Vóór Iiij het ontvangeisambt aanvaardde was hij eenige jaren lid van den gemeente raad. Het aantal leden der leeszaal alhier is geklojrnmen tot over de 500. By de opening was het OfUital 171 In de maand December zijn ongeveer 700 boeken uitgeleend. Het aantal dat Zaterdags wordt uitgeleend is van 70 aangegroeid tot 108 en daaronder waren Zaterdag j.l. 16 stu dieboeken. Het aantal studieboeken, dat ge vraagd wordt, neemt ook geleidelijk toe. Spoe dig zullen in de mededeelingen -der vereeni ging de (belangrijke aanwinsten van boek werken, die sedert de opening zijn ingeko men, worden gemeld. Het bezoek is ongeveer 30 personen per dag. Zaterdag j.l. was dit aantal 47. In de Spanjaardsüraat alhier geraakte he denmorgen een paard, gespannen voor een wagen op hol. Het dier werd tot staan ge bracht zonder dat het persoonlijke ongeluk ken veroorzaakt had. Dopr de politie alhier is aangehouden de 14-jarige B die de ouderlijke woning was ontloopen- De knaap had den nacht door gebracht in een waggon v,an do S.S., op het spooremplacement alhier Ilij is aan de ouders teruggegeven. D,oor de politie alhier is proces-verbaal opgemaakt tegen den voddenkoopman P. S., die eenige ijzeren kettingen had gestolen van de firma Broekert en Ca- Uit Vlissingea. Na een gehouden expertise waarvan het gevolg waa de uitreiking van oeu certificaat van zeewaardigheid, is liet Duitsche stoom schip „Constantia" der Hamburg-Amerika-lijh. dat op het Leugenaarslioofd heeft aan den grond gezeten, Zondagmorgen naar Hamburg vertrokken. Uit Walcheren. Bij koninklijk besluit van 27 Dcc. 1912 js het besluit van burg. en weth. van O. en Wr Souburg va<n 9 Dec. j.l. (waarbij de heer Blonk, ambtenaar ter secretarie aldaar met ingang v,an 1 Januari werd ontslagen), geschorst tot 1 Ju»i 1913. Uit Z uld-B ere land. Zaterdagavond zijn de schepen Fendel 39 en Esperance in de haven te Hans weert met elkaar' in aanvaring geweest. Beide sche pen (bekwamen zware averij. De heer C. A. Steketee, klerk vam den ge meente-secretaris te Rilland-Ba,tb, is be- laoemd tot tijdelijk ambtenaar Ier secretarie te IJselstcin. Uit Soh ou wen-Du i vel and. Men! meldt ons uit Bruinisse: Het pa^rbip Anna Maria, schipper Bo- lijn van Dordrecht, dat Donderdagmiddag een gedeelte der lading van de omhoog gevaren stoomboot Stad Amsterdam II overnam endoor het lage wafer zelf aan Ren grojnd bleef zitten OP de Kxammerplaatt is Zaterdagnacht bij hoog wafer vlot gekomen? en meF TjèhuIjTvan 3e pleepboot Bastiana,, kapitein. Beck, van Ifansweert, gesleept en vooïloopig in de tramhaven aan het Zijpe binnengebracht. Posterijen eu Telegrafie. (Voor bet burg zie n telegraafkantoor te M i cl d e 1- en het Bijvoegsel). Loop der Bevolking. De bevolking der gemeente Goes bedroeg op 31 Dec. 1911 3617 mannen en 3994 vrou wen, samen 7611. Ia den loop van het jaar kwamen er door geboorte bij 99 m. en 89 vr. en door vestiging 245 m en 296 vr., te zomen dus 344 m. en 385 vr. Er gingen ai door overlijden 47 m. en 31 vr. en door ver trek 271 rn. en 327 vr. Totaal dus 318 m. en 358 vr. De totale vermeerdering was dus 26 m. en 27 vr., zoodat do bevolking op 31 December 1912 bestond uit 3643 m. en 4021 vr., totaaj 7664 personen. To Ka t tend ijke bedroeg d© bevolking op 1 Januari 1912 592 mannen en 567 vrou wen, totaal 1159. Ingekomen zijn 45 m. en 31 vr., totaal 76, en géboren 16 m. en 15 vr, totaal 31vertrokken zijn 68 m. en 58 vrouwen., totaal 126, overleden 11 m- en 4 vr-, totaal 15, te zamen 141. De geheele bevolking op 1 Januari 1913 bedroeg 1125. Eül werden iu 1912 5 huwelijken fessloten. De gemeente Hoedekenskerke bestond OP 31 Dcc. 1911 uit 652 mannen en 648 vrou wen. Samen 1300 zielen. In 1912 vestigden zich 15 m. en 22 vr., totaal 37 Géboren werden 16 m. en 16 vr. totaal 32. Uit do gemeente vertrokken 31 m. en 38 vr totaal 69, texwtrjl overleden zijn 6 m. en 8 vr., totaal 14. Op 31 Dec. 1912 bestond dus de bevolking juit 646 m. en 610 vr. Totaal 1286 zielen. Er werden 5 huwelijken geslabem. De bevolking der gemeente Hulst bestond op 31 Dec. 1912 uit 1598 mannen, 1763 ouwen, totaal 3361 inwoners. Zij vermeerderde door de geboorte van 48 mannen, 47 vrouwen, totaal 95 en door vesti ging van 139 mannen, 120 vrouwen, totaal 159. Zif verminderde door overlijden van 37 man nen, 42 vrouwen, totaal 79 en door vertrek van 94 mannen, 133 vrouwen, totaal 227. Alzoo bestond de bevolking op 31 Deo 1912 uit 1654 mannen, 1755 vrouwen, totaal 3409. Er werden 17 huwelijken gesloten. De bevolking is alzoo vermeerderd met 48 idea. Als levenloos werden aangegeven 5 kinderen. Op het hulppostkantoor te W,o s t k a p e 11 e Kijft in 1912 ontvangen 18613 brieven aan- geteekendc brieven verzonden 101 en ont vangen 337. Postwissels verzonden 1341 en ontvangen 702. Post bewijzen uitbetaald 13. Kwitantiëji ter invordering ontvangen 857 en verzonden 3. Rijkspostspaarbank inlagen 887 cn terugbetalingen 198. Postpaketteh ver zonden 471 en ontvangen 1504. Aantal handelingen voor de Rijksverzeke ringsbank 336 expresse stukken ontvangen 4. In. 'I afgeloopen jaar zijn op bet hulppost- kantoor te Kolijnsplaat behandeld 36224 brieven en briefkaarten 1099 aongeteekende 'brieven, t.w. verzonden 491, ontvangen 608; 4113 postwissels, verzonden 3082. ontvan gen 1031 3351 kwitanties, aangeboden 19, ontvangen 3332injagen spaarbank 500, te rugbetalingen 155 8478 postpaid ten, ver zonden 1895, ontvangen 6583 175 bajndelin1- gen: 'Rijksverzekeringsbank Aan frankeerzegels enz werd verkocht voor ©cm bedrag van f 2685.90® In liet jaar 1912 weiden te Bruinisso door den telegraafdienst verzonden 2382 en ontvangen -1879 telegrammen Verder werden behandeld 557 diensltele- grammen en meteorologische 75, terwijl wer den opgenomen en vendor geseind 20 tele grammen Te zajnen werden dus behandeld 7913 telegrammen. Interlocal© gesprekken kwamen voor 1083 uitgaande en 387 inkomende totaal 1470 ge sprekken, nog kwamen voor 15 uitgaande in ternationale gesprekken. Kerknieuws. Ned. Herv. kerk. Aangenomen: naar Ankeveen (toez.) J. G. Hooijer. cand. te Nieuwveen. Kunst en Wetenschappen. Concert uitgesteld. Het concert op 14 dezer door mevr. Schip- per-Hol en de heeren Swaap en Wonders m de concert- en gehoorzaal kan door oen. lichte ongesteldheid van den violist, den heer Safn Swaap piet doorgaan. Het Zal nu pp een nader bekend te maken datum in het laatst van Ja nuari pf ia bet begin van Februari Onderwijs. De Prov. Grom Ct. spreekt het faencht it dr. Sellouts tot hoogteeraar te Groningen zal worden benoemd en dat aan de Fakkel ontleend was, met beslistheid tegen. Rechtzaken. Hedenmorgen is gearresteerd en naar Middelburg overgebracht Mej. V. S., verdacht van het opwekken van abortus. SPORT. Voetbal. Voor de Zuidelijke tweede klasse A word doordat het terrein van Zeelandia werd afgekeurd, 6lechts één wedstrijd gespeeld. In Breda speelden nl. N. A. C. en Wil- helmina gelijk 3—3. In Zuid B werden twee wedstrijden ge speeld. M. V. V. kreeg in Veplo van V. V. V. klop met 2—1, terwijl Valkenburg en Helmond 11 speelden. Voor de Zeeuwsche competitie zijn drie wedstrijden gespeeld. Zeelandia II won van ZeelaDdia III met 3—2; Goes wist op eigen terrein de Vliss. Sportcl. te kloppen met 31 en E. M. M. II werd door M. V. V. O. II geklopt met 51. De stand dezer competitie is thans Clubs. .Vr. ..I. ml. punt Goes5 5 0 0 10 16 5 2.— Zeelandia II 5 4 0 1 8 20 7 1.60 Zeel. Vooruit 6 4 0 2 8 27 12 1.33 Vliss. Sportcl 7 4 0 3 8 22 11 1.14 M. V. V. 0. n. 6 3 0 3 6 17 12 1.— Zeelandia Hl. 5 1 0 4 2 7 16 0.40 E. M. M. II 8 0 0 8 0 4 48 0.— In bet Westen ontving Ajax Haarlem e* werd geklopt met 20. V. O. C. en D.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1913 | | pagina 1