MIDDELBIJBGSCHE COURAIT.
N*. 3.
iS6e Jaargang.
1913
Vrijdag
3 Januari.
BINNENLAND.
Dit Stad is Provincie.
Kerknienws.
Kluist en Wetenschappen.
Onderwijs.
Landiionw.
Leger en Vloot.
fieze courant varaehijut d a g o 1 y k a, met uitzoaderiag vns Zou- «a Vaaitdagaa
Prija per kwartaal, zoowel toot Middelburg al» voor alle plaatcea im Nederland fraaoo pp. f a
Afzonderlijke aummeri koiten 5 cent.
AdTertentiën bij aboaaemeut op voordeelige voorwaarde»
Proipectmiiea daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
AövertentiBn voor bet »<sr»tTolgende nummer moeten de» middag, vóór
ca» het bureau bezorgd z»,jn
AdvartantiBm 4 20 cent par regel. Bjj abonnement Teel lager. Geboorte-, dooi- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen Tan 17 regel* i 1.50; elke r»gel me»;
20 cent. Beolam»» 40 cant par regel. Groota letten naar de plaat», die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentie en reolames, niet nfkomatig uit Zeeland, betreffend»
Handel, Nijverheid en Geldwezen, ia gerechtigd het Alttaee» Adverte»*le.«B»ït8*W
A. DE LA SS AR A«., S.JS. Voorbmi?{.«5,ol S6«, Aucrtesydrea
Bg deze courant behoort een by voegsel.
Mr. H. L. DRUCKER.
In antwoord op de vraag door de N- Rott.
Crfc. gesteld aan den heer Drucker om te
mogen worden mgelicht omtrent de motie
ven die hem hebben geleid tot het besluit
om zich niet beschikbaar te stellen voor een
Kamercandidatuur, deelt deze schriftelijk aan
dat blad; mede; „dat er voor (hem) geen
aanleiding bestaat, in. het openbaar reken
schap te geven van de porsoonlijlco .redenen,
die (hem), na langdurige overweging, heb
ben geleid tot het besluit, niet verder een
cahdictatuur voor de Tweede Kamer te aan
vaarden.
„Alleen wil ik nog schrijft mr. Drucker
eens den nadruk er op leggen, gelijk ik
het deed in mijn schrijven, van 21 Dec. j.l.
aan het bestuur der kiesvereniging Burger
plicht te Groningen, dat het besluit, mij
niet weder beschikbaar te stellen, sedert lan
ger dan een jaar bij mijl vaststaat. Reeds
in den vorigen winter heb ik daarvan ver
trouwelijke mededeeling gedaan aan mijh
staatkundige vrienden m de Kamer. Het
overleg tussclusi de hoofdbesturen van de
drie vrijzinnige partijen tot voorbereiding
der thans verkregen samenwerking! was toen
nog niet aangevangen. Va» een verbandtus-
schen de concentratie en het door mij geno
men besluit, als waarop in ankele bladen,
schjjnt te zijn gedoeld, kan dus geen sprake
zijn"
BAKKERSWET-AALBERSE.
Naai- „het Centrum" verneemt, is het Voor-
lodpig Verslag; op het ontwerp Bakkerswet
van de heeren Aalberse c. s. in het begin,
van Janupri te wachten.
DE SCHEEPVAART IN 1912.
Do heer O. K(amerlingh) O(nnes) geeft in
de „Zeepost" een overzicht over de scheep
vaart in 1912, waaraan het onderstaande is
De need er ij, die zoolang alom in de ver
drukking heeft geleefd, kan zich weer doen
gelden. En zjj doet dat dan ook. De eeno
vrachtverhooging volgt de andere. Of dat zoo
door kan, gaan, die vraag is niet gemakke
lijk te beantwoorden.
Onder de gunstige omstandigheden voor bijna,
allo refcderijen in het jaar 1912buiteihge-
woon groote oogsten, groote omzet van grond
stoffen door de nijverheid m daarmede gepaard
mie voortdurende actie in. overzeesclie gewes
ten, inrichting van groote bedrjjven, spoor
wegbouw, havenuitbreadrng, s anitaire werken
enz. ienz.onder alle deze factoren, die in
hét jaar 1912 de scheepvaart bijzonder ten
goede kwamen, zijn er verscheidene die op
het onverwachts tegen kunnen slaan. Aller
eerst geldt dit natuur]ijk voor de oogsten. Maar
ook de ©ogenblikkelijk zoo sterke actie over
zee, moet aan de wet van eb en vloed ge
hoorzamen. Het is maar da vraag wanneer na
dm thans geldenden vloed de eb intreedt. De
igroote jneederjjen schijnen daaromtrent opti
mistisch gestemd te zijn.
Kapitaalsverhooging en uitbreiding van ma
terieel waren aan de orde van den dag. Het
is of de aanstaande opening van het Pamaina-
kanaal alle reederijen om strijd! hetzelfde
wachtwoord heeft ingeblazen, om vooral to
gen dien voorshands nog on bestemden dag,
niet achteraan te komen. En daarnaast schijnt
het moderne wachtwoord, dat dc machtigere
den machtige verdringt, eene onweerstaanbare
Aansporing tot trustvorming, die nog steeds
aanhoudt
Dat voor de uitbreiding van reederijen (geld
beschikbaar is, bewijzen de vele aankondigin
gen van nieuwe maatschappijen en de toene
mend» scheepbouw.
Voor een deel wordt in den nieuwbouw geen
gevaar gezien voor de' vrachten, omdat dit
jaar vele tankschepen zijn gebouwd die met
da gewon» vrachtbooten niet concureeren.
Daarnaast zijn orders als de 3 reuzenstoomers
met 150.000 t voor de Hamburg.Amerika „Li
nie, die voor do Cunard eu andere, ook eer
der voor de passagiersvaart bedoeld. De Euro-
pesesche vloot beeft, steeds Amerika bediend
da de Amerik. vlag als quantitc nègjigeable
beschouwd, het. staat echter wel vast dat
dezelfde geest, die in Europa de beide laat
ste jaren het tormwi cijfer geweldig omhoog
heeft gevoerd, thans in Amerika, onder in
vloed' van de Panamaroute, bezig is te ont
waken. Wat dan, als het Amerikaansche Jin
goism© het hoofd om subsidieerimg; voor do
eigen vlag opsteekt 1
Het is ontegenzeggelijk een vraagstuk, dat
de bestudeering meer dan waard is, hoe de
vrachtenmarkt er uit moet gaan zien als slechte
oogsten en verflauwing der buitengewone spe
culatie, ook maar tijdelijk, het woord malaise
op do wereldmarkt brengen. Van eenig onder
zoek in (leze richting als voorzor g blijkt niet.
y MOEILIJK AMBULANCE-WERK.
Aaji een brief vpn dr. Slkemeiec dd. 21
December 1912 uit Tsjorfoe aan het hoofd-
comité van het Nedexlajijdscho Roode Kruis,
is het volgende .ontleend
„Kon ik u een vorigen keer berichten over
het installeercn van ons hospitaal thans reeds
kajn ik u (melden, dat dit bjjna vol is en dat
p,ogingeti werden aangewend om een tweede
ziekenhuis in te richten.
Met tal van moeilijkheden hebbon wij te
kampen gehad, waarvan ik u slechts eukele
zal opnoemenin de allereerste plaats de
(bezwaren, Welke wij hebben olm Water te
krijgenhot wgschwater moet uit putten op
gehaald W/ordeu, die dadelijk waren „uitgeput"
ön. dan modder vooirlibrachtcn. Niemand kan
begrijpen, hoe dringend, de behoefte aan
Wiaschwater is in dit oude Turksche zieken4
huis. Het drinkwater stroomt met een onbe
grijpelijk dun straaltje uit een vieze pomp,
waarvoor zich öteeds een groot aantal men-
schen verdringen iom water te hebben. De-
geen, die door ons voor een paar emmers
wordt uitgezonden, vertoeft daar minstens een
lialf uur lang. Ik behoef u wel niet te zeggen,
dat al het water moet worden gekookt voordat
het drinkbaar is.
Veel eigenaardigheden doen zich ook voor
met ons werkvolk, dat ons door den militaire
commandant werd toegezegdhet is zeer
lui, rookt ontelbare hoeveelheden sigaretten
en vlucht weg zoodra het "één oogenblik)
onbewaakt is. Meest zijn het Grieken ear Ar
meniërs, u (begrijpt, wat dat zeggen wil.
Daar door het beleg vpn Adrianopel de
spoorwegverbinding met Boelgarije nog steeds
niet tot stand is gekomen, is er gebrek aan
steenkolen, petroleum en brandspiritus.
Bovendien zijn de weinige winkeltjes in
dit afgelegen oord van dien aard, dat dik
wijls de allernoodzakelijkste voorwerpen niet
te vinden (zijn.
We kunnen niet dankbaar genoeg zijn, dat
wij onze levensmiddelen in blikken bij ons
hebbenindien dit niet het geval was, zou
het met .onze voeding treurig gesteld zijn.
Ook de voeding der gewonden ia volkome»
ojnvoldoende's morgens droog brood met
thee, oml2u. droog brood met soep en soep-
vleosch, 's avonds soep met droog brood. Beter
wordt aan niemand verstrekt, als hooge gunst
kan pan enkelen Va 3/i ^eT melk en. 2
eieren per dag worden gegeven.
De toestand der voor het overgroot» deel
zwaar gewande soldaten heeft een diepen
indruk pp mij gemaakt. Zooveel mtogelijk la
te®. wij ze balen, met onze De Moeyscha-bran
card, de meesten echter komen op ossenkarre»
uit de omliggende dorpen en kleine hospitalen,
bij' voorkeur in den avond om zoo min moge
lijk indruk op de bevolking to maken.
Voor het transport door de nauwe boch
tige gangen en trappen, in ojns ziekenhuis
is enkel en alleen hpt De Mooysche raam
bruikbaar, hetwelk pjns onschatbare diensten
fbewjjst.
De zalen bieden een treurige» aanblik
de bedden zóó op elkaar gedrongen, dat
mien ea- zich ter nauwemood tusschen door
kan (bewegen, veel gesteun en gekerm, de
mééste patiënten vermagerd met lijdende ge
laatsuitdrukking, liooge temperatuur, uitge
put en hongerig; bij aankomst meestal on-
gelojojfHijk slecht verzorgd, velen in geen
weken Vierbonden.
Over de hospitalen der Boelgaren hier durf
lik om begrijpelijke redenen op het oogenblik
miet veel te zeggen, maar het is vreeselïjk I
Is het wonder; dat velen dier ongelukkige»
ons (hun „bravo Hollandia" toeroepen, de
eonige wijze, waarop zij hun dankbaarheid! on
der woorden kunnen brengen. Waarlijk, ik
geloof niet, dat het door Nederland geschomV
ken geld en goed ooit zoo dankbaar is ante
Vangen als hier door deze patiënten.
Wij bemerken dagelijks dat de Boelgaarsche
taal niet gemakkelijk isook een tolk kan dit
bezwaar niet geheel opheffen. Sindfe eenige
dagen hebben wij de hulp gekregen van acht
Boelgaarsche militaire verplegers. Welk een
verschil met onze uitstekende verpleegsters1
en verplegers
Het gaat ons allen goeder heexscht een
uitstekende geest. Ons ziekenhuis trekt veel
bezoek en wekt algemeen bewondering. Bij
ons bezoek aan het hoofdkwartier te Kirk
Kilisse Werd ons meegedeeld dat van alle
buitenlandsche ambulances er slechts vier vol
komen waren uitgerust en dat de Nederland-
sche ambulance hieronder een allereerste
plaats innam.
Alleen wat betreft het huishoudelijk gedeel-
i te moeten een aantal inkoope» worden gedaan
zooals petroleum, kachels, lampen, tafels, stoe
len, stoffers, emmers, borden en kroezen
voor de patiënten enz.
Dr. Lingbeek te Constantinopel beeft van
den president van het Central© comité voor
de Roode Halve Maan, dr-. Bessim Eumer,
een brief gekregen, waarin deze d© Neder-
la»dsche ambulance in de Militaire school,
het best ingericht en best onderhouden hos
pitaal noemt van allen, die onder het dak van
dat groote gebouw zijn gevestigd
Dit Middelburg.
Ter aa^vullmg van Ons bericht in pus
nojmmer van gisteravond wordt ons mede
gedeeld dat de restauratie der oude Portu-
gecsche lsr. begraafplaats ter uilvoering is
opgedragen aan den lieer; G. O ver weel. steen
houwer, alhier.
Do machinist vpii een der aan deu Kinder
dijk liggende booten kwfun hedennacht aan
boord met zekere vrouw R
De commissaris van. bedoelde boot was
op da,t nachtelijk bezoek allerminst gesteld
en riep de politie tor hulpa om de vrouw
te verwijderen. Een inspecteur wist de
vrouw, die onder den invloed van drank ver
keerd© naar buiten te krijgen en door eenige
agenten werd ze naar het bureau gebracht
ten einde haar roes uit te slapen.
Uit VlisBingeQ.
Een reiziger uit Hamburg te Vlissin-
gen gisteravond met den Noordduitschen rnail-
trein aangekomen, miste zjjn portefeuille, in
houdende een groot bedrag aan bankpapier,
benevens voor hem waardevolle papieren. Ver
moedelijk is hem de portefeuille ontrold ter
wijl hij sliep.
Dit Zuid-Be rel and.
Tot tweeden machinist bij hel in werking
te stellen hulpgemaal voor het waterschap
voor de uitwatering door de sluis in „de
Piet" is 'benoemd de heer W. H. Smit to
Krabbendljjke.
Zaterdag 1.1. hield de coöperatieve bakkerij
„Vooruitgang" te Ierseke, onderafdeoling
der Werkmansver eenig ing „Eendracht maakt
Macht", haar jaarvergadering. Opgekomen wa
ren 70 leden.
De voorzitter sprak bij de opening der ver
gadering den wensch uit, dat deze zich zou
kenmerken door bedaarde en zakelijke bespre
king van de te behandelen punten der agenda
en dat eventueel© op- en aanmerkingen zou
den bjjdragen tot instandhouding, verbetering
en meerderen bloei en welvaart dezer ver-
Blijkens de uitgebrachte jaarverslagen was
er 41609i/b KG. brood gebakken. De totale
omzet bedroeg in geldswaarde in bijna 7
maanden de voor een nieuwe zaak niet ge
ringe som van f 6102.295 met een netto-winst
van f 308.68.
Het aantal leden steeg van 119 tot 150. Het
dividend pverd vastgesteld op 5 o/0 en. zal
onder de leden verdeeld worden, in evenredig
heid van het verbruik.
Ia plaats van den heer M, Lindenberg: (af
tredend en niet terstond hier kiesbaar) werd
tot commissaris benoemd de heer Johs. Griep
Jz., en het minimum-vcrbiruikcijfer werd be
paald op f 25 per jaar.
Omtrent den pesterdiefstal te Ierseke in
den nacht van Maandag op Dinsdag kan nader
bericht worden dat die gepleegd werd ten
madeele der Mü- „Eendracht" en liep over
ongeveer 1200 oesters. De verdachten zijn
na hun invrijheidstelling verdwenen en waar
schijnlijk naar Amerika gevlucht
Dit Schouwen-Du i t e 1 a n d.
Woensdagavond had te Bxuinisse een
schippersknecht uit Tholen welke met zijn
vaartuig in de haven lag en te veel aan
Bacchus geofferd had, het ongeluk bij het naar
boord gaan pardoes in de haven te Ioopen.
Op zijn hulpgeroep snelden spoedig eenige
personen toe, wien het na veel moeite ge
lukken mocht den drenkeling die geheel ont
nuchterd (was, op het droge te brengen,
zoodat hij er mot een nat pak en den schrik
afkwam
Donderdagmiddag geraakte tengevolge van
zware mist de Middelburgsche boot „Middel
burg I" komende van Rotterdam op de K r a m-
merplaat aan den grond. Hedennacht is
de boot met hoogwater vlot gekomen en heeft
hedenmorgen Middelburg bereikt.
In 't Nooxdergat voer de „Stad Amsterdam"
geladen met stukgoederen van Amsterdam naar
Antwerpen door dezelfde oorzaak omhoog, ter
wijl een sleepkast geladen met ledige vaten
hetzelfde lot onderging, verscheidene hoog
aarzen uit de haven van Bruinisso ver
trokken ter assistentie.
Zeeuw sch Vlaanderen O. D.
Te Hon ten is se zijn enkele werklieden,
die een paar geleden naar de Nieuew Wereld
pvers(ak«n, teruggekeerd pm in 't huwe
lijksbootje te stappen, en dan weer met hun
ne vrouwen te vertrekken volgons hun zeggen
hebben zij ginder gemakkelijk de kosten vaji
een en ander kunnen overleggen
Dit geldelijk resultaat heeft reeds een twin
tigtal personen maatregelen doen nomen, om
in het voorjaar eveneens hun geluk in Ame
rika te gaan beproeven.
Uit Z. - V laanderen W. D.
Te Ooistburg werd den 2en Januari
door de gediplomeerde oud-lccrlingen van de
cursussen voor landbouwhuishoudkunde te
Oostburg en Groede een vereeniging gesticht,
waaraan de naam gegeven rs van Ceres"
vereeniging van gediplomeerde leerlingen aan
de cursussen in Landbouwhuishoudkunde in
het voormalig IVde district in Zeeland. Tot
leden van het voorloopig bestuur zijn ge
kozen mefj. Jannetje Risseeuw te Cadzand
Willia. Schijve en Ma- de Vlieger te Zuid-
zandeSara Verphmkc te Oostbfurg en Anna
Adxiaansen te Sluis.
De vergadering, waarin besloten werd tot
de oprichting dezer vrouwenvereeniging op
landbouwgebied, de eerste in Zeeland, wel
licht in geheel Nederland, werd geleid door
mej. van Prooyen, onderwijzeres in de land
bouwhuishoudkunde, en bijgewoond door den
secretaris der Zeeuwsche landbouwmaatschap-
PÜ-
Ned. H e r v. kerk.
Beroepen: te Visvliet en Pieterzijl
(Groningen) (toez.) P. J. Israel, tand, te
Beverwijk.
Gereformeerde Kerken.
Beroepen: te Nordhorn (graafschap
Bentheim) ds. G. Basman te ïhrhove.
Christel. Gereform. kerk.
Beroepen: te Kornhorn A M. Berk
hof? te Leeuwarden.
De Gijsbrecht btf Royaards-en op
het Leidscho pl ei».
Zooals men weet heeft ook Royaaxds dit
jaar ingezet met een Gijsbrecht vertooning.
De Kon. Ver. opent daarmee bok plkniew jaar.
ibarossa" vergelijkt in de Telegraaf deze
beide voorstellingen
Welk een verschil I
Hier (bedoeld wordt op het L. P.) een
laffe poging om actie te brengen in een stuk
zonder actie daaj ,(bdj Royaards) ieen streng
stijlbegrip, dat van strengheid in verveling
doodloopt
Hier een verloopen uitdragerswinkel van
décors daar een schrander werken met een
minimum van tooneelsehikking.
Hier een halverwege gestaakte poging tot
costumeering daar een stijlvolle aanklee
ding.
Hier een stemming van een kermis-kijkspul
daar de wijding van een kerk.
Hier een dichter vennoord, in stukken ge
hakt en ingezouten, daar een dichter ver
eend als een heilige.
Hier daar- Ga het zien en vul
het in.
Hier brandhout da gr kunst.
Voor het Mercurius-oxamen, voor Engel-
scho Handelscorrespondentie is o. m. nog ge
slaagd de heer A. Ilamebnk, ambtenaar S.
M. Zeeland te Vlissingen.
De vier leerlingen van de Middelbare
Koloniale Landbouwschool te Deventer, aan
wie onlangs wegens verregaande baldadigheden
de bijwoning van de lessen tijdelijk was ont
zegd, zijn tbans bij ministerieel© beschikking/
voorgoed van de school verwijderd.
Het hoofdbestuur van het Nederlandscli
Onderwijzers-Genootschap heeft zich, naar dc
N. R. C meldt, tot de Koningin gewend met
eerbiedig verzoek, maatregelen te beramen om
alsnog aan do weduwen van vóór 1 Januari
1906 overleden of gepensionneerde onderwij
zers bij het openbaar en het bijzonder lager
onderwijs van overheidswege geldelijken steun
te verleonen.
In een adres ga» de Tweede Kamer ver
zoekt genoemd hoofdbestuur hel van overheids
wege verleenen van geldelijken steun aan be
doelde weduwen zooveel mogelijk te bevor
deren.
Salariëenng vau onderwijzers.
Gedep. Staten van Ovcrijsol hebben tot de
gemeenteraden in die provincie een circu
laire jgeriebt betreffende de bezoldiging der
onderwijzers, mede naai- aanleiding van oen
verzoek van <le gewestelijke Propaganda-corn-
missie van het Nederlluidsch Onderwijzers1-
GienootschapGedep. Staten aioodigen daarin de
gemeenteraden -met aandrang uit, aan de sa-
larieering dor onderwijzers hun volle aandacht
te wijden on ernstig te overwegen of deze
salarieermg ui hun gemeente, ook verge-
lekje» kuet die van andere ambtenaren en
gelet op het. groote belang van het onder
wijs, wel aan billijke ei sch en voldoet.
Men meldt uit hét eiland Tholen:
Op Oudejaarsdag zijn -de werklui, die voor
liet bieteair om en m begin October vertrok
ken, weer allen uit Engeland teruggekeerd.
Waarschijnlijk gaan weer oen aantal hunner
terug om werkzaam te zijn bij het rooien van
boomen enz om nog meer terrein voor den
bietenbouw geschikt te maken
In een ingezonden stuk in het »Z. Landb.
Wbl." wijst A.|J. Lako ei op dat 24 Dec.
op een te Oostburg gehouden vergadering
eon »Bond van bengsthouders" is opgericht,
met het doel tot overeenstemming te komen
wat betreft het vaststellen van een uniform
minimum dek- en veulengeld.
^Het minimum dekgeld is thans door den
«Bond" vastgesteld op f 2.50 en het mini
mum veulengeld op f 10. Wanneer een ge
dekte merrie verkocht wordt of wanneer
eeu merrie haar veulen verwerpt, zal 17.50
berekend worden, zynde f 2,50 dekgeld
plus de helft van het veulengeld. Verder
blijft elke hengsthouder vrij het maximum
dek- en veulengeld te bepalen naar eigen
verkiezing.
Men schrijft ons uit Oostelijk Zeeuw sch
Vlaanderen
Het buitengewoon zware werk, in het na
jaar door do paarden verricht, toen zij, even
als da geladen wagens, zoo diep in den
modder zakten, dat zelfs zeer geringe vrach-
niet van het land te krijgen waren, is
nu goed aan de dieren te merken
Een zeer groot aantal staat met pguhjke,
dikke, ruwe en soms ontstoken onderpooten,
waarin zij klaarblijkelijk op verre na zoo
krachtig niet meer zijn als vóór de uitputtende
bcetencampagnezij hebben de rust hard noo-
dig om ïveer op hun verhaal te komen
Do heer P. yan Hoek, directeur-generaal
van den Landbouw, die eenigen tijd ongesteld
is geweest, is, naai' de „Tel meldt, thans
weer hersteld en heeft zijn werkzaamheden,
hervat.
De minister van oorlog heeft, naai „de
Avondpost" meldt, aan de inspecteurs der
verschillende wapens medegedeeld, dat het in
zijn voornemen ligt, bg de in bewerking;
zijnde regeling van de opleiding van het
militiekader, voor allen, die opgeleid worden
voor een rang, de gelegenheid open te stellen
om bij slagen daartoe te worden aangesteld,
bi verband hiermede heeft de minister mach
tiging verleend om reeds ton aanzien van. het
militiekader, dat thans onder de wapenen is,
af to wijken van do ten aanzien van de
bevordering tot milicien-sergeant bestaande be
perkende bepalingen.
SPORT.
De raad van ütrecht stond voor eventueel
aldaar te houden voetbalwedstrijden een subsi
die toe van ten hoogste f 500 Voor f 2000
zal deel worden genomen in het waarborg
fonds.
Gr and-P rix-Mich el in.
De groote prijs van Michelin voor de lucht
vaart zal dit jaar worden toegekend aónhem,
die mot een toestel zwaarder dan de lucht, In
een en denzelfden vlucht, 200 M. hoog vlie
gende, het grootste aantal projectielen werpt
in oen cirkel op den grond getrokken, met leen
straal Van 10 M De vlucht moet voor 15
September gedaan zijn. De beschikbare 50.000
franken worden als volgt verdeeld: 1steprijs
30.000 fr-, 2de 7500 tr., 3de 5000 fr., 4de
300Ö fr 5de 2500 fr., 6de 2000 fr
