1HIDDELBURGSCHE COURANT. N°. 278. 150* Jaargang. 1907. Maandag 25 November. MiddeMrg 23 November. Voor den winkelstand en bet publiek. Kameroverzicht. Dit Stad en Provincie. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prys per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Therm, alhier en tel. weerbericht van bet K. N. Met. lnetit. te Bilt. 23 Nov. 8 u. vm. 33 gr., 12 u. 34 gr., av.4 u. 34gr. Hoogste barom. stand 778.7 te Haparanda, laagste 749.4 :e Storno way.— Verwachting tot den avond van 24 Nov.: zwakke tot matige Z.O. tot Z.W. wind, veranderlijke bewolking, mogelijk sneeuwbuitjes en iet9 warmer temp. AdvertentiÖn20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer 20 cent. Beclamei 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van ad verten tien en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende Handel, Njjverheid en Geldwezen, ia gorechtigd het Algemeen Advertentle«Burean A. DB UI MAR An., H.I. Voorburgwal 360, Amsterdam. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Oas hoofdartikel, onder ditzelfde opschrift voorkomende in ons nommer van Vrijdag 25 October, en gewijd aan het Rijksbnrflait van handelswaren te Leiden, heeft, naar Ons gebleken is, veel belangstelling gewek't wat trouwens het onderwerp ook ver diende en aanleiding gegeven tot eenige opmerkingen. Vooral het slot ervan, waaria wij schreven over den invloed, dien het publiek zou kunnen uitoefenen op den winkelier, om hem te bewegen van dat Bureau ge bruik te maken, lokte van deze en gene bedenkingen uit. Dit gaf ons aanleiding eenige nadere nliohring en in te winnen, teneinde tot de wetenschap te komen of onze meening hieromtrent al of niet juist was. En wat wij vernamen, geeft ons aanlei ding nog even op dit onderwerp terug te komen, in het belang zoowel van den leve rancier als van diens Dit nader onderzoek nu hooft ons ge leerd dat onzo opvatting van de taak van genoemd Rjjksbureau strookt met de op vatting van het Bureau zelve. Het is verboden de mededeelingen van het Bureau te - gebruiken voor reclame. Reclame toch, van hoe verschillenden aard en vorm die mogen wezen, is altijd iets dat uitgaat van den verkooper, waar mede hij, a priori, vóór den koop den kooper wil lokken, door hem de overtuiging op te dringen van de deugdelijkheid der waar. Het woord zelve geeft het aan clarnare is roepen, en hoe wonderlijk Fransch neologisme hot woord moge wezen, degeen die het bedacht heeft zal iets van den „omroeper" voor don geest hebben gehad. Wanneer dus b.v. een winkelier in behang selpapier een monster van een bepaald soort laat onderzoeken op afwezigheid van arsenicum, en dit daarna in zijn winkel kast uitstalt, met een opschrift„vrij van arsenicum" volgens onderzoek van het Rijksbureau, of, nog erger, annonceertmijn papieren staan onder controle van het „Rijksbureau", of zoo iets, dan is dat on getwijfeld reolame, en een enkele dergelijke handeliDg zou voldoende zijn om don man voor goed uit te sluiten van het voorrecht om van de diensten van liet Bureau ver der gebruik te maken. Maar wanneer een kooper zegt„dit of dat papier zou ik wel willen kiezen, maar ik wil eerst weten of het arsenikvrij is, hebt u daar zekerheid van dau kan winkelier antwoorden: „dat weet ïk niet, maar ik zal het opsturen" of wel, „ik heb dit soort vroeger al eens laten onderzoeken en toen was het goed," en dan ziet het Rijksbureau daarin geen misbruik van zijn mededeelingen. De kooper moot in dezen natuurlijk ver trouwen hebben op zijn winkelierliegt dezo hem voor, of zendt deze een ander monster in dan het bedoelde, dan gaaf dat buiten het Bureau om, in zooverre dat, moohton zulke praktijken blijken, de win kelier een volgend maal ook geweigerd zou worden. Wil de kooper echter ia dat op zicht voor zich zeiven absolute zekerheid hebben, dan doet hij beter een door hem zelf ingezonden monster aan een particulier scheikundig bureau op eigen kosten te laten onderzoeken. Immers het Rijksbureau staat niet voor particulieren open, en tegen kwade trouw is niemand gevrijwaard. De geheele opzet van het Rijksbureau, zooals wjj dien in onB vorig opstel hebben uiteen gezet, gaat uit van het beginsel, den eerlijken winkelier te steunen bjj diens streven om deugdelijke waren in den han del te brengen, en aangenomen wordt dus de goede trouw van de aanvragers. Geluk kig blijkt, voor zoover wij vernamen, de middenstand deze bedoeling begrepen te en beantwoorden de vragen, zooale die tot nog toe gedaan zjjn, nan de voor stelling welke bij de inrichting heeft voor- Wij hopen door ens opstel er de aan dacht op gevestigd te hebben dat het pu bliek wel degelijk, ook zonder dat de winkelier bniten zjjn boekje gaat, van deze hoogst nuttige Rijksinstelling partijtrekken kan. Hot bureau is wij wezen daarop ook nadrukkelijk slechts als voorloopige proefneming ingericht, en moet zjjn reden van bestaan dus bewijzen. ruime gebruikmaking ervan is daar toe noodig en wij zullen ons verheugen als onze besohouwingen die bevorderen. Zitting van Vrjjdag. In den stillen, saaien dag van heden, overi gens geheel aan zakelijke dingen gewjjd, kwam een kleine afwisseling door het persoonlijk feit tusschen de heeren Van Kol en Van Karnebeek. Eerstgenoemde had. naar aanlei ding van bet mjjndebat van een maand geleden, zoo langs zjjn neus weg, den afgevaardigde van Utrecht hetzelfde verweten als de heer Troelstra toen tegenover Minister Veegens had n.l. dat hij «particuliere belangen" behartigde. Men kon bet den ouden beer hoezeer hem die zoo los daarheon ge worpen woorden griefden. Zenuwachtig spoedde hjj zich naar het spreokgestoelte, en met een stem, zoo luid, als wij nog nimmer van-hem hoorden, verklaarde hjj te prolostoeren tegen zulke «indigne insinuaties". Hjj had nimmer aan de particuliere belangen gedacht, toen hjj stemde tegen de motie-Van Kol, welke be- >m de onontgonnen kolenvelden in Limburg niet voor particulieren ter exploitatie open te stollen. De heer Van Karnebeek maakte zich zóó geweldig boos, dat wij op de tribune ons hart vast hielden, of dat hem op zjjn leeftjjd wel goed bekomen zou. Zjjn tong ging hoe langer hoe radder, terwjjl hjj met de vuist op het tafeltje sloeg, zeggende, dat bp een herhaling van zoo iets hp, Van Karnebeek, den afge vaardigde voor Enschedé een «geduchte af straffing" zou toedienen. Geen wonder, dat de Kamer één en al oor en verbazing was! Jean Beckers kwam op een ho'.lefje aangoloopon, toch niets van te verliezonde heer Rejjne liet er zjjn gewichtige landbouwpapieren voor ia den stook. De hoor RtSell begreep er niets meer van, staarde don vertoornden afge vaardigde verschrikt aan, En de goedige, dikke heer Van Kol, de oor zaak van deze groote verbolgenheid, bekeek den ouden man met beduusde oogen, als wilde hjj zeggenWat is er nu aan do hand «Zoo" heb ik het immers niet bedoeld; hetgeen hij dan ook later verklaarde. Voor wie eenigBzins met de politieke Ka mer-sport vertrouwd is, ljjkt het onbegrijpelijk, dat de heer Van tfarnebeek, die toch wel weet, hoe dit alles in elkander zit, er zich zoo over opwinden kon. In den sociaal-derao- cratischen gedaclitengang is het toch zoologisch raogeljjkals er in den sociaal-democratischon bjjbel geschreven staat, dat een of ander bc drjjf rjjp is voor uitsluitende staatsexploitatie, dan is noodzakelijk een ieder, die van een andere meemng is, een «behartiger van par ticuliere belangen" on wordt als Kamerlid direct in het boekje der «Kamerstemmingen" van partjjgenoot Duys aangeteekend, opdat den volke bp verkiezingsftestjjnen, zwart op wit, kan worden aangetoond, dat afgevaardigde X. of Y. bjj die stemming snoodeljjk particu liere belangen wilde behartigen. Dit behoort nu eenmaal bjj 't metier. De sociaal-democraten gaan bij die sport metho disch te werk. Maar doen dit oigonlpk niet allo partpon op hun beurt Porsoonljjk behoeft men zich dan ook van het «brand- der sociaal-democraten niets aan te trekken. Dit bleek duideljjk genoeg toen de beer Van Kol tor opheldering kwam verklaren dat hjj die «overbodige drukte" kalm langs zich heen zou laten gaan. Hjj had alleen «bedoeld" dat door indertijd tegen spreker's motie te stemmen, het behartigen van particuliere be langen in de hand werd gewerkt. Dat was nu alles. De heer Van Karnebeek bleef nog lang grimmig kjjken, terwjjl hp druk met den heer Van Dedem en andere belangstellenden redeneerde, steeds bewerende, dat hjj nooit «particuliere belangen" had behartigd. In zjjn jeugd moet deze heer een driftige baas ge weest zjjn, en nu, op zijn ouden dag, kan hjj zich maar niet gewennen aan de toepassing der sociaal-democratische vechtmethodeMen zou waaripk moer philosophic achter den be jaarden beer gezocht hebben, die gewoonlijk de kalmte en bedaardheid in persoon is. Overigens leverden de behandelingen van heden totaal geen stof tot levendig debat, bepaalden zjj zich tot vragen en antwoorden- wisseling tusschen Minister en afgevaardigden. Reeds om 3 uur was de zaal voor driekwart De heer Rejjne vperde een tjjdlang het hoogste woord over «verloskundigen", die assistentie verleenen bjj het bevallen van een koe. Pracht van een onderwerp voor dezen afgevaardigde De Minister zal zorgen, dat er bjj dusdanige bevallingen met «bekwamen spoed" meerdere hulp, dan tot nu toe, aanwezig zal zjjn. Maar op afgelegen plaatsen zullen er toch steeds bezwaren verbonden zjjn aan de vervulling des heeren Rejjne's wensch. De gelaatsuitdrukking van Minister VeegenB bp het behandelen van dergeljjke onderwerpen is werkeljjk bezienswaardig! Bjj de behandeling der belangen van den njjveren middenstand en wel bij de subsidie, aan de Banze-crediet-banken te verleenen, post groot f 4000, was de heer Rejjne weder druk in de weer. Natuurljjk droeg bij dien opveren midden stand geen kwaad hart toe. Integendeel, voelde er veel voor. Maar bezwaar had hp tegen de statuten dier banken waarin dezelfde «anti- post had gevat, als in de Boeren leen- Paarom moest hjj tegen dien post Dadelijk kwam de erkende specia liteit in nijvere middenstandsbolangen, mr. Aalberse, betogen dat de heer Rejjne abuis had. Niet-Katholieken waren bp die banken wel slechts hospitanten, maar economisch toch als kinderen van één huis, leden van één gezin beschoawd. Ook de Minister zeide, dat dfe statuten in dezen zin waren veranderd. Maar toch vertronwt de heer Rejjne de zaak niet en moest er ge stemd worden. Gelukkig waren er nog juist 51 leden aanwezig. Met 31 tegen 20 stemmen' kregen de nijvere middenstanders hun bank- subsidie. Daarop volgde het debat over het mjjnwezen. Naar aanleiding van een vraag van den Van Karnebeek hoo het nu na de aanneming der motie-Van Kol in zake de staats-exploitatie met de onontgonnen kolenvelden zou gaanof die nu maar braak moesten blijven liggen verklaarde de Minister, dat hjj een op lossing overweegt, hoe aan bezwaren van par ticuliere ontginning tegemoet zou zjjn te komen. Hjj betreurde de uitspraak der Kamer, omdat er van Staats-exploitatie vooreerst niets kan komen. Nader aan den tand gevoeld door den beer Lohman, die er heftig tegen op kwam, dat er «geregeerd zou worden met moties," deelde de Minister mede, dat hjj het in dit opzicht met den heer Lobman eens was, maar dat bp de Kamer, na de aanneming der motie-Van Kol, toch niet voor een fait acvompli zou willen stellen, ln elk geval zal hp de terreinen, bier bedoeld, niet aan de staatsontginning toevoe gen, door wien hjj daartoe ook gecommandeerd mocht wox3en. Dit word nitdrukkolpk gezegd en de fado beteekende dit, dat de Minister zich met door moties laat bedillen. Hjj is dan ojk veel to veel een mannetjes-putter om zich door zulke dingen te laten leiden. Voor «glib beren en gljjdon" naar de Revolutie zooals De Standaard haar goedgeloovigon lezers op de mouw tracht te spelden, behoeft men bjj deze Minister geen wees te koestoren. Ten slotte kwamon de obligate wenschen voor «lotsverbetering" aan do orde met de daarbjj bohoorende Kamer-advocatenwerd er door don heer Van Ascli van Wjjck over het Metereologisoh Instituut to De Bilt, door den heer Talma over het tractement van den advi seur voor visscherjj-zaken, dr Redeke, van wien hij geen vriend schjjnt te zjjn, gesprokon werden do hoofdstukken Visscherjj en Njjver heid afgehandeld. Bjj «Landboow" werd nog een amendement- Bos aangenomen om voor de ontginning van woeste gronden ook subsidie te verleenen aan publiek-rechtoljjke lichamen of «vereenigingen van algemeen nut." Uit den behoudenden hoek kwam hiertegen nog al oppositie. De heer Van Dedem vond de omschrijving niet duideljjkwat waren «vereenigingon van algemeen nut Typisch verschjjnaelhoe minder men van iets gediend is, hoe onduidelijker zoo iets wordt. Ook de hoeron Tydoman en Lohman waren er tegen. De zaak moest eerst beter en ook schriftelijk voorbereid worden. De Minister, veel gevoelende voor het denkbeeld Bos, liet de beslissing aan de Kamer over, die het amendement met 42 tegen 15 stemmen aannam. Manndag «Arbeid." Het gezellige zaaltje in de Bogardstraat alhier was Vrijdagavond geheel met be langstellenden gevuld. Als spreker trad op dr. N. Adriani, afgevaardigde van het Ned. Bijbel Genootschap te Posso op Celebes. Na de gebruikelijke opening maakte de heer Adriani een aanvang met zjjn causerie over 3SBO. Al vertellende, leidde bp, een aangenaam en onderhoudend spreker, de aanwezigen in ge dachten rond door het land, waar hjj reeds ongeveer dertien jaar gewerkt heeft. Na iets medegedeeld te hebben omtrent de natuur en de ligging van Posbo. gaf bjj een overzicht van de gewoonten, het karakter en den godsdienst der bewoners, de Tojara's. Een der meeat kenteekenende eigenschappen van de inlanders is het sterke familieleven, dat uit bjjna al hun doen en laten bljjkt. Door verschillende voorbeelden werd dit nader toe gelicht. Op dezen eigenaardigen karaktertrek is ook hun godsdienst gebaseerd. Zjj vereeren nl. geen beelden of iets dergeljjks, maar de zielen van de afgestorven familieleden, waaraan zjj hun offers brengen. Door dit familie-leven wordt echter het werk van de Zending ten zeerste belemmerd, daar een inlander, ook al voejt hjj aandrang om tot het Christendom over te gaan, daarvan afziet, zoolang zjjn familie dit niet eveneens doet. In de laatste jaren is men in dit opzicht vooruitgegaan door de oprichting van scholen, waarvan er nu een tiental bestaan. De kinderen, die deze scholen bozooken, krjjgon door bon meerderen omgang vertrouwen in hun leeraar, welk vertrouwen zich ook mededeelt aan de ouders. Ook op maatschappelijk gebied doet zich de invloed van het Christendom reeds gelden Dit was o. a. zeer goed merkbaar in 1905, toen de Nederlandsche troepen Posso bezetten, De bevolking bood in 't geheel geen tegen stand, uitgezonderd een drietal dorpen, v de zendelingen niet gewerkt hadden. Dr. Adnani besloot zjjn causerie, waarmede hp de aanwezigen den geheelen avond had geboeid, met een opwekking tot het steunen van het zendingswerk op Posso. De heer Molenaar, predikant alhier, dankte den spreker voor zjjn leerrjj ke voordracht. Onderstaande miliciens korporaals, lich ting 1907, van het 2e bataljon 3 regt. Inf. worden bevorderd tot milicien sergeantJ Smptegeld Bedet, G. H. Bolier, H. Nieuwen- huijse, J. G. Kuipers, C. Pagter, G. J. Molhoek en F. Swart, bljjven in garnizoen te M i d d e 1- bnrg, en C. Klap, komt in garnizoen te VI i s si n g en. Heden middag viel alhier de eerste in dit seizoen. Uit Yliesingen. Koning Haakon van Noorwegen kwam Vrjj- dagavond aldaar van Christiania aan en zette zjjn reis naar Londen met de nachtboot Koningin Regentes voort. Aldaar is een nieuwe voetbalclub opgericht onder den naam The Thomas Henry Dey athletic club. Secretaris ervan is de heer G. Stevens. De schiotvereeniging Prins Hendrik der Nederlanden te Zontelande besloot zich niet aan te sluiten bjj Volksweerbaarheid. De openstellingauren op werkdagen van het hulptelegranf- en hulptelephoonkantoor te Westkapelle zjjn vastgesteld op 8.30 tot 10.80, 11.30 tot 12.30, 1.30tot 2.30 en van 5.30 tot 6.30. (Greenwichtjjd). Op Zon- en feestdagen bljjit liet kantoor gesloten. To St. A n n a 1 a n d bad Donderdagavond een vrouw de onvoorzichtigheid hare kinderen, terwijl zjj een boodschap ging doen, alleen thuis te laten, Vermoedeljjk door te dicht bjj de brand- dondc kachel te komen, vatten de kleeren van een vier jarig meisje vuur, waardoor bet arme kind spoedig in laaie stond. Gelukkig dat door haar angstgeschrei spoe dig hulp opdaagde, doch het arme wicht had reeds aan hooid, borst en rug zeer ern stige brandwonden gekregen. Van 16—21 November steeg naar de Iers. en Th. Crt. meldt het getal afgeleverde oesters tot 760.000 zonder veel verandering in de prjjzon. Bjj L. Verdunnen, wagenmaker en smid te Heikant (St. JanBteen), is Vip dag kort na den middag oen achter het huis Btnand magazjjn afgebrand. Een half dozen wanmolens en eenige andere landbouwwerktuigen zjjn een prooi der vlammen geworden. De schade wordt geheel door verzekering godekt. Yrjjdag hadden te Jlzendjjke twee ongelukken plaat*een timmermansknecht brak, door het vallen van ceu stelling, een heen en een metselaarsknecht, door het neer komen op een blok, drie ribben. *■»- •«■M— LETTEREN EN KUNST. Concert Bauer- Casals Twee kunstenaars van edelen bloede, van buitengewone gaven, de heeren Bauer en Casals, zjjn tot ons gekomen Vrjjdagavond en hebben talrjjk publiek van den aanvang tot het einde in gespanneu aandacht gehouden door hun heerljjke, hoogverheven kunst. Met Brahms tweede cello sonate behaalden zjj al dadeljjk een groot succea, dat zich uitte in drie warme terugroepingen. Welk een prachtig samënspelNiet de geringste af wijking in opvatting viel to conatateeren. Dat ieder een groot moester is op zjjn instru ment, ik wist bet-, maar dat Veider spel tot zulk een volkomen eenhuid kon samensmelten, dat ïeder's gedachten zioh dusdanig in elkaar konden oplossen, het trof mo in hooge mate De stugge, weinig tiegankeljjke, maar altjjd diepzinnige Brabms werd ons nil klaar en duideljjk. Van geheel anderen stjjl is de cello-Bonate van Valentini. Ook hierin viel een bijzonder mooi samonspel op te merken. In stede van de aangekondigde soli voor cello bad men dit niet vooraf kunnen be kend maken? speelde Casats na de pauze een Sarabande van Bach en twee allerliefste stukjes van Fauré Sicilienne en Papülons waarvan ik intus«ehen het eerste het hoogst stel om zjjn charmante mélodie. CAsals ia bekend «1b Backspeler; welk een ideale toon, welk een ongekunstelde eenvoud en zielvolle voordrachtIk herinner me niet ooit zulk supérieur spel te hebben geboord. En zjjn kunstbroeder? Ik stel hem met Casals op één ljju. Wat Harold Bauer ons gegeven heeftop den prachtigen Bechstein, het was inderdaad buitengewoon. Bauer's gevoelsvermogen is in zjjn spel scherp afgeteekend en tot hooge uit drukking gebracht. De aeht FantasiestUcke van Schumann heeft hjj ons voorgespeeld met zulk een intensieve expressie- zoo fijn doorvoeld, dat wjj ons door dezen cyclas klavierpoezie gebracht waanden als het ware in een droom- waaruit wo niet ontwaakten dan nadat hetEnde vom Lied had uitgeklonken. Van César Franck, den helaas nog altjjd veel te weinig gokenden FranBchen componist, speelde Bauer de Prélude, Fugue et Variation opus 18, ontstaan uit een vroeger geschreven werk 6 Grandes pièces d'orgue. Franck zelf heeft nooit het groote succes gekend, dat zjjn werk later ton deel viel. Het was Emmanuel Chabrier, die in een ljjkred# over hem zeide Cest run des plus grands artis tes de ce siècle, que nous saloons en row#. Wie zjjn groot werk Les Béatitudes, de zaligspre kingen uit de Bergrede, heeft gehoord, zal Chabrier's woordenbcgrjjpen. Tnsschen haakje» zullen we dit koorwerk niet eens van onze zangvereeniging hooren Baner deed goed met zjjn achttiende opus op het program to plaatsen. Het is zeer belangrjjk. Tot slot speelde hjj de Polonaise-funtaisie in as van Chopin. Ik zal nooit den indruk vergeten, dien ik kreeg, toen ik Bauer voor het eerst hoorde; het was een Chopin-avond. Want Chopin èn ook Schumann liggen, dunkt mjj, zjjn innerljjk temperament het naast, meer don andere componisten, al sluit dit niet uit, dat ook zjj bjj hem een waardige interpretatie vinden. Deze niet vaak gespoelde Polonaise beeft meer in zich dan de titel doet vermoeden trouwens Chopin noemde ze dan ook een fan tasie. Hjj moet er nameljjk mede bedoeld hebben den strjjd, het verleden on de toekomst woer te geven van zjjn verdrukt vaderland van daar, dat zo eindigt met een pompeus triomflied als symbool op de eindeljjke zege praal der Poolscho natie. En in dezen geest ook werd het door den pianist gespeeld, met oploaienden gloed en bruisenden hartstocht. AIb oen groot voorrecht beschouw ik bet, dat we Bauer on Casals, het eminente twee tal, in ons midden hebben gehad. Het was een zeldzaam schoone avond, een waarbjj de kunst hoogtjj viert A. A NOSKE. RECHTSZAKEN. Kantongerecht te Middelburg. Heden (Zaterdag) zjjn veroordeeld wegens hot loopen over eens anders weiland in de maand September M. F. K. v. H., Vronwe- polder. tot f 1 b. a. 1 d. b.overtreding jjkwet W. d. K., wed. P. v. d. B., Gapinge, tot 2 X f 1 b. s. ld. h. iedere b., met verbeurdver klaring van de in beslag genomen maten overtreding leerplichtwetH. O., Yerseke, to 3 b. s. 2 d. h., W. K., Vlissingen, tot 2 dagen

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1907 | | pagina 1